Ανάλυση του ελαιόλαδου

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΩΝ ΑΚΟΛΟΥΘΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ:

Κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 2568/91 σχετικά με τον προσδιορισμό των χαρακτηριστικών των ελαιολάδων και των πυρηνελαίων καθώς και με τις μεθόδους προσδιορισμού

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2018/1096 για την τροποποίηση του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 29/2012 όσον αφορά τις απαιτήσεις σχετικά με ορισμένες ενδείξεις στην επισήμανση του ελαιολάδου

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ;

• Ο κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 2568/91 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καθορίζει τα ειδικά χαρακτηριστικά κάθε κατηγορίας ελαιόλαδου και τα είδη των αναλύσεων που πραγματοποιούνται για τη διαπίστωση της συμμόρφωσης. Καθορίζει επίσης τις απαιτήσεις των ελέγχων για τα κράτη μέλη της ΕΕ.
• Ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2018/1096 της Επιτροπής (βλ. πράξεις κατ’ εξουσιοδότηση) αναθεωρεί ορισμένες ενδείξεις στην επισήμανση του ελαιολάδου σχετικά με την οξύτητα και την περίοδο συγκομιδής.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Κατηγορίες του ελαιόλαδου

Υπάρχουν οκτώ κατηγορίες ελαιόλαδου.

• Το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο είναι η κατηγορία με την υψηλότερη ποιότητα. Δεν έχει οργανοληπτικά μειονεκτήματα και είναι φρουτώδες. Το επίπεδο οξύτητας δεν πρέπει να υπερβαίνει το 0,8 %.
• Το παρθένο ελαιόλαδο μπορεί να έχει κάποια οργανοληπτικά μειονεκτήματα, αλλά σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Το επίπεδο οξύτητας δεν πρέπει να υπερβαίνει το 2 %.
• Το μειονεκτικό ελαιόλαδο είναι ένα παρθένο ελαιόλαδο χαμηλότερης ποιότητας με οξύτητα που υπερβαίνει το 2 %, χωρίς φρουτώδη χαρακτηριστικά και ουσιαστικά οργανοληπτικά μειονεκτήματα. Εξευγενίζεται ή χρησιμοποιείται για βιομηχανικούς σκοπούς.
• Το εξευγενισμένο ελαιόλαδο προκύπτει από τον εξευγενισμό κυρίως μειονεκτικού ελαιόλαδου και ορισμένες φορές παρθένου ελαιόλαδου. Δεν προορίζεται για την αγορά λιανικής πώλησης και ο βαθμός οξύτητας φτάνει το 0,3 %.
• Το ελαιόλαδο που αποτελείται από εξευγενισμένο ελαιόλαδο και παρθένα ελαιόλαδα προκύπτει από την ανάμειξη εξευγενισμένου ελαιόλαδου με εξαιρετικά παρθένων ή παρθένων ελαιόλαδων. Ο βαθμός οξύτητας φτάνει μέχρι και το 1 %.
• Το ακατέργαστο πυρηνέλαιο προκύπτει από το μείγμα των υπολειμμάτων που λαμβάνεται μετά την εκχύλιση του λαδιού με μηχανικά μέσα.
• Το εξευγενισμένο πυρηνέλαιο προκύπτει από τον εξευγενισμό ακατέργαστου πυρηνέλαιου. Ο βαθμός οξύτητας φτάνει μέχρι και το 0,3 %.
• Το πυρηνέλαιο προκύπτει από την ανάμειξη εξευγενισμένου πυρηνέλαιου με εξαιρετικά παρθένου ή παρθένου ελαιόλαδου και έχει βαθμό οξύτητας που φτάνει μέχρι και το 1 %.

Μέθοδοι ανάλυσης για την κατηγοριοποίηση του λαδιού

Οι διαφορετικές κατηγορίες ελαιόλαδων ταξινομούνται σύμφωνα με ποιοτικά κριτήρια, που σχετίζονται με:

• φυσικοχημικά χαρακτηριστικά, όπως το επίπεδο οξύτητας, ο αριθμός υπεροξειδίων, η περιεκτικότητα σε λιπαρά οξέα και η σύνθεση των στερολών·
• οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, όπως η φρουτώδης γεύση και η απουσία οργανοληπτικών μειονεκτημάτων.

Ο κανονισμός περιγράφει τις διάφορες μεθόδους ανάλυσης για τον προσδιορισμό της περιεκτικότητας των ακόλουθων συστατικών:

• των ελεύθερων λιπαρών οξέων, εκπεφρασμένων σε ποσοστό ελαϊκού οξέος
• του αριθμού υπεροξειδίων
• της περιεκτικότητας σε παραφίνη
• της σύνθεσης και της περιεκτικότητας στερολών και τριτερπενικών διαλκοολών
• του ποσοστού του μονοπαλμιτικού 2-γλυκεριλίου
• της περιεκτικότητας λιπαρών οξέων
• των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών του παρθένου ελαιόλαδου
• στιγμασταδιένιου
• τριγλυκεριδίων
• παραφινών, μεθυλεστέρων λιπαρών οξέων και εθυλεστέρων λιπαρών οξέων.

Συμμόρφωση

Τα κράτη μέλη πρέπει να διασφαλίζουν ότι πραγματοποιούνται οι κατάλληλοι έλεγχοι συμμόρφωσης, με βάση μια ανάλυση κινδύνου, για να διασφαλίζεται ότι το ελαιόλαδο που διατίθεται στο εμπόριο συμμορφώνεται με την κατηγορία που δηλώνεται. Τα κριτήρια της εκτίμησης κινδύνου μπορεί, μεταξύ άλλων, να είναι:

• η κατηγορία του λαδιού, η περίοδος παραγωγής, η τιμή των λαδιών συγκριτικά με άλλα φυτικά λάδια, οι διαδικασίες ανάμειξης και συσκευασίας, οι εγκαταστάσεις και οι συνθήκες αποθήκευσης, η χώρα προέλευσης, η χώρα προορισμού, τα μέσα μεταφοράς ή ο όγκος της παρτίδας·
• η θέση του φορέα εκμετάλλευσης στο σύστημα διανομής, ο όγκος και η αξία που διατίθεται στην αγορά, το εύρος των κατηγοριών λαδιού, το είδος της επιχειρηματικής δραστηριότητας που διεξάγεται όπως λειοτρίβηση, αποθήκευση, εξευγενισμός, ανάμειξη, συσκευασία ή λιανική πώληση·
• τα συμπεράσματα κατά τη διάρκεια προηγούμενων ελέγχων, όπως ο αριθμός και το είδος των μειονεκτημάτων που προσδιορίστηκαν, η συνήθης ποιότητα των λαδιών που διατίθενται στην αγορά, οι επιδόσεις του τεχνικού εξοπλισμού που χρησιμοποιείται·
• η αξιοπιστία των συστημάτων διασφάλισης της ποιότητας ή των συστημάτων αυτόματου ελέγχου των φορέων εκμετάλλευσης όσον αφορά τη συμμόρφωση με τα πρότυπα εμπορίας·
• το μέρος όπου διεξάγεται ο έλεγχος, ιδίως αν πρόκειται για το πρώτο σημείο εισόδου ή το τελευταίο σημείο εξόδου από την ΕΕ ή το μέρος όπου παράγονται, συσκευάζονται, φορτώνονται ή πωλούνται τα λάδια στον τελικό καταναλωτή.

Τα κράτη μέλη πρέπει να υποδεικνύουν εκ των προτέρων τα κριτήρια για την εκτίμηση του κινδύνου μη συμμόρφωσης και τον ελάχιστο αριθμό φορέων εκμετάλλευσης, παρτίδων και ποσοτήτων που υπόκεινται σε έλεγχο συμμόρφωσης. Πρέπει να διεξάγεται τουλάχιστον ένας έλεγχος συμμόρφωσης ανά 1 000 τόνους ελαιόλαδου που διατίθεται στην αγορά του κράτους μέλους ανά έτος.

Αν ένα λάδι δεν συμμορφώνεται με την περιγραφή της κατηγορίας του, το κράτος μέλος πρέπει να επιβάλλει αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις ανάλογα με τη σοβαρότητα της παρατυπίας και να αυξήσει τη συχνότητα των ελέγχων αν οι παρατυπίες είναι σημαντικές.

Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά

Τα κράτη μέλη μπορούν να συγκροτούν ομάδες δοκιμαστών για την εκτίμηση και επαλήθευση των οργανοληπτικών χαρακτηριστικών. Όταν τα κράτη μέλη αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη συγκρότηση ομάδων δοκιμαστών στην επικράτειά τους, μπορούν να καλούν μια ομάδα δοκιμαστών που έχει συγκροτηθεί σε άλλο κράτος μέλος.

Επισήμανση

Ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2018/1096 τροποποιεί τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 29/2012 για τα πρότυπα εμπορίας του ελαιολάδου όσον αφορά τις απαιτήσεις σχετικά με ορισμένες προαιρετικές ενδείξεις στην επισήμανση του ελαιολάδου:

• μια ένδειξη της μέγιστης αναμενόμενης οξύτητας κατά την ημερομηνία ελάχιστης διατηρησιμότητας·
• την περίοδο συγκομιδής.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ;

• Ο κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 2568/91 εφαρμόζεται από τις 6 Σεπτεμβρίου 1991.
• Ο κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2018/1096 εφαρμόζεται από τις 6 Αυγούστου 2018.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Δείτε επίσης:

• Το ελαιόλαδο στην ΕΕ (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
• Ελαιόλαδο — ενημερωτικό δελτίο (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 2568/91 της Επιτροπής, της 11ης Ιουλίου 1991, σχετικά με τον προσδιορισμό των χαρακτηριστικών των ελαιολάδων και των πυρηνελαίων καθώς και με τις μεθόδους προσδιορισμού (ΕΕ L 248 της 5.9.1991, σ. 1–83)

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2568/91 έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2018/1096 της Επιτροπής, της 22ας Μαΐου 2018, για την τροποποίηση του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 29/2012 όσον αφορά τις απαιτήσεις σχετικά με ορισμένες ενδείξεις στην επισήμανση του ελαιολάδου (ΕΕ L 197 της 3.8.2018, σ. 3–4)

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1308/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, για τη θέσπιση κοινής οργάνωσης των αγορών γεωργικών προϊόντων και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΟΚ) αριθ. 922/72, (ΕΟΚ) αριθ. 234/79, (ΕΚ) αριθ. 1037/2001 και (ΕΚ) αριθ. 1234/2007 του Συμβουλίου (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 671–854)

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 29/2012 της Επιτροπής, της 13ης Ιανουαρίου 2012, για τα πρότυπα εμπορίας του ελαιολάδου (κωδικοποίηση) (ΕΕ L 12 της 14.1.2012, σ. 14–21)

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Κανονισμός (EΕ) αριθ. 1169/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2011, σχετικά με την παροχή πληροφοριών για τα τρόφιμα στους καταναλωτές, την τροποποίηση των κανονισμών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΚ) αριθ. 1924/2006 και (ΕΚ) αριθ. 1925/2006 και την κατάργηση της οδηγίας 87/250/ΕΟΚ της Επιτροπής, της οδηγίας 90/496/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της οδηγίας 1999/10/ΕΚ της Επιτροπής, της οδηγίας 2000/13/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, των οδηγιών της Επιτροπής 2002/67/ΕΚ και 2008/5/ΕΚ και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 608/2004 της Επιτροπής (ΕΕ L 304 της 22.11.2011, σ. 18–63)

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

τελευταία ενημέρωση 14.10.2021