Έννοια της κρατικής ενίσχυσης

 

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την έννοια της κρατικής ενίσχυσης όπως αναφέρεται στο άρθρο 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ;

Η κρατικής ενίσχυσης είναι μια αντικειμενική και νομική έννοια που ορίζεται στο άρθρο 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Η ανακοίνωση παρέχει διευκρινίσεις σχετικά με τις βασικές επιμέρους έννοιες που σχετίζονται με την ευρύτερη έννοια της κρατικής ενίσχυσης όπως αναφέρεται στο άρθρο.

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Ορισμός των κρατικών ενισχύσεων στο άρθρο 107 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ

• Ενισχύσεις που χορηγούνται με οποιαδήποτε μορφή από χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), ή με κρατικούς πόρους, και νοθεύουν ή απειλούν να νοθεύσουν τον ανταγωνισμό μέσω της ευνοϊκής μεταχείρισης ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής είναι ασυμβίβαστες με την εσωτερική αγορά κατά το μέτρο που επηρεάζουν τις μεταξύ των χωρών της ΕΕ συναλλαγές.
• Για την ύπαρξη κρατικής ενίσχυσης πρέπει να πληρούνται σωρευτικά τα ακόλουθα 4 κριτήρια:
  • η στήριξη να χορηγείται από το κράτος ή μέσω κρατικών πόρων·
  • να ευνοεί μία ή περισσότερες επιχειρήσεις — να παρέχεται επιλεκτικό πλεονέκτημα·
  • η στήριξη να νοθεύει ή να μπορεί να νοθεύσει τον ανταγωνισμό· και
  • να επηρεάζει τις συναλλαγές μεταξύ χωρών της ΕΕ.

Οδηγίες και αποσαφηνίσεις

Μέσω της συστηματικής συνόψισης της νομολογίας των δικαστηρίων της ΕΕ και της πρακτικής λήψης αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η ανακοίνωση παρέχει γενικές κατευθύνσεις για όλες τις πτυχές του ορισμού της κρατικής ενίσχυσης.

• Οι έννοιες της επιχείρησης και της οικονομικής δραστηριότητας —εάν η συγκεκριμένη οντότητα διεξάγει οικονομική δραστηριότητα:
  • το Δικαστήριο έχει επανειλημμένα χαρακτηρίσει τις «επιχειρήσεις» ως οντότητες που ασκούν οικονομική δραστηριότητα, ανεξάρτητα από το νομικό καθεστώς που τις διέπει και τον τρόπο χρηματοδότησής τους. «Οικονομική δραστηριότητα» αποτελεί κάθε δραστηριότητα που αφορά την παροχή αγαθών και υπηρεσιών στην αγορά.
• Κρατική προέλευση —εάν πρόκειται για ενίσχυση κρατικής προέλευσης:
  • κρατική ενίσχυση μπορεί να είναι κάθε άμεση ή έμμεση στήριξη μέσω κρατικών πόρων η οποία μπορεί να καταλογιστεί στο Δημόσιο. Οι κρατικοί πόροι περιλαμβάνουν όλους τους πόρους του δημόσιου τομέα, συμπεριλαμβανομένων των πόρων άλλων ενδοκρατικών οργανισμών (αποκεντρωμένων, ομόσπονδων, περιφερειακών ή άλλων) και, υπό ορισμένες συνθήκες, πόρων ιδιωτικών φορέων.
• Πλεονέκτημα —εάν έχει αποκομιστεί οικονομικό όφελος:
  • υπάρχει πλεονέκτημα κάθε φορά που η οικονομική κατάσταση μιας επιχείρησης βελτιώνεται ως αποτέλεσμα της κρατικής παρέμβασης με όρους που διαφέρουν από αυτούς που ισχύουν κανονικά στην αγορά.
• Επιλεκτικότητα —εάν η δημόσια ενίσχυση παρέχει πλεονέκτημα με επιλεκτικό τρόπο σε ορισμένες επιχειρήσεις ή κατηγορίες επιχειρήσεων ή σε ορισμένους κλάδους της οικονομίας:
  • επιλεκτικά δεν θεωρούνται τα γενικά μέτρα που λαμβάνονται σε ισότιμη βάση και των οποίων μπορεί ουσιαστικά να επωφεληθεί οποιαδήποτε επιχείρηση δραστηριοποιείται σε μια χώρα της ΕΕ. Ωστόσο, για να είναι πραγματικά γενικής φύσεως τα μέτρα, δεν θα πρέπει να συρρικνώνεται το πεδίο εφαρμογής τους από παράγοντες που περιορίζουν το πρακτικό τους αποτέλεσμα.
• Επιπτώσεις στις συναλλαγές και στον ανταγωνισμό —εάν η οικονομική δραστηριότητα νοθεύει ή απειλεί να νοθεύσει τον ανταγωνισμό μέσω της ευνοϊκής μεταχείρισης ορισμένων επιχειρήσεων ή κλάδων παραγωγής και μόνο κατά το μέτρο που επηρεάζει τις συναλλαγές μεταξύ χωρών της ΕΕ:
  • ένα μέτρο που λαμβάνεται από το κράτος θεωρείται ότι νοθεύει ή απειλεί να νοθεύσει τον ανταγωνισμό όταν είναι ικανό να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα της δικαιούχου επιχείρησης σε σχέση με άλλες με τις οποίες ανταγωνίζεται. Δεν είναι απαραίτητο να αποδειχθεί ότι η ενίσχυση έχει πραγματικά επιπτώσεις στις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ χωρών της ΕΕ, αλλά μόνο αν η ενίσχυση μπορεί να επηρεάσει τις συναλλαγές αυτές.

Δημόσιες επενδύσεις σε υποδομές

• Επιπλέον, η ανακοίνωση διευκρινίζει ορισμένα σημεία όσον αφορά τις δημόσιες επενδύσεις σε υποδομές, όταν η δημόσια χρηματοδότηση υποδομών ευνοεί μια επιχείρηση, παρέχει κάποιο πλεονέκτημα και επηρεάζει τον ανταγωνισμό και τις συναλλαγές μεταξύ χωρών της ΕΕ.
• Στα έργα υποδομής συχνά συμμετέχουν διάφορες κατηγορίες φορέων και κάθε κρατική ενίσχυση μπορεί δυνητικά να ενισχύει την κατασκευή (συμπεριλαμβανομένων των επεκτάσεων ή βελτιώσεων) και τη λειτουργία ή τη χρήση της υποδομής. Επομένως, η ανακοίνωση παρέχει συγκεκριμένες διευκρινίσεις για τη διάκριση μεταξύ:
  • της ενίσχυσης προς τον κύριο του έργου ή/και τον πρώτο ιδιοκτήτη της υποδομής·
  • των ενισχύσεων προς τους φορείς εκμετάλλευσης της υποδομής (επιχειρήσεις που κάνουν άμεση χρήση των υποδομών για την παροχή υπηρεσιών σε τελικούς χρήστες, συμπεριλαμβανομένων επιχειρήσεων που αγοράζουν την υποδομή από τον κύριο του έργου / ιδιοκτήτη για την οικονομική εκμετάλλευσή της ή οι οποίες λαμβάνουν άδεια παραχώρησης ή εκμετάλλευσης για τη χρήση και λειτουργία της υποδομής) και
  • των ενισχύσεων προς τους τελικούς χρήστες της υποδομής.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

• Η ανακοίνωση για την «Έννοια της ενίσχυσης» αποτελεί το τελευταίο μέρος της Πρωτοβουλίας για τον εκσυγχρονισμό των κρατικών ενισχύσεων, που δρομολογήθηκε το 2012.
• Η ειδική καθοδήγηση για τις δημόσιες επενδύσεις έχει σκοπό τη μεγιστοποίηση του αντικτύπου των επενδύσεων στην οικονομική ανάπτυξη και στις θέσεις απασχόλησης, σύμφωνα με το επενδυτικό σχέδιο για την Ευρώπη της Επιτροπής.

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την έννοια της κρατικής ενίσχυσης όπως αναφέρεται στο άρθρο 107 παράγραφος 1 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ C 262 της 19.7.2016, σ. 1-50)

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Ενοποιημένη απόδοση της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης — Μέρος τρίτο — Οι εσωτερικές πολιτικές και δράσεις της Ένωσης — Τίτλος VII — Κοινοί κανόνες για τον ανταγωνισμό, τη φορολογία και την προσέγγιση των νομοθεσιών — Κεφάλαιο 1 — Κανόνες ανταγωνισμού — Τμήμα 2 — Κρατικές ενισχύσεις — Άρθρο 107 (πρώην άρθρο 87 της ΣΕΚ) (ΕΕ C 202 της 7.6.2016, σ. 91-92)

Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών — Εκσυγχρονισμός των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις [COM(2012) 209 final της 8.5.2012]

τελευταία ενημέρωση 09.09.2019