Απαλλαγή από τον ΦΠΑ: οριστικές εισαγωγές αγαθών

ΣΥΝΟΨΗ ΤΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Οδηγία 2009/132/ΕΚ για τον καθορισμό του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας 2006/112/ΕΚ όσον αφορά την απαλλαγή από τον φόρο προστιθέμενης αξίας ορισμένων οριστικών εισαγωγών αγαθών

ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ;

Η οδηγία ορίζει το πεδίο εφαρμογής των απαλλαγών από τον φόρο προστιθεμένης αξίας (ΦΠΑ) καθώς και τους κανόνες εφαρμογής τους, οι οποίοι αναφέρονται στην οδηγία 2006/112/ΕΚ (το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας της ΕΕ).

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) οφείλουν να χορηγούν απαλλαγές από τον ΦΠΑ ορισμένων οριστικών εισαγωγών αγαθών με τους όρους που τα ίδια καθορίζουν προκειμένου να αποφευχθούν στρεβλώσεις του ανταγωνισμού και φοροδιαφυγές.

Απαλλαγή από τον ΦΠΑ σε εισαγωγές παρέχεται για:

προσωπικά είδη τα οποία εισάγονται από φυσικά πρόσωπα που μεταφέρουν τη συνήθη κατοικία τους από τρίτη χώρα σε ένα κράτος μέλος·
είδη που εισάγονται με την ευκαιρία γάμου·
προσωπικά είδη που αποκτώνται στο πλαίσιο κληρονομικής διαδοχής·
είδη ιματισμού, σχολικού υλικού και σχετικών οικοσκευών για μαθητές και φοιτητές·
επενδυτικά αγαθά και αγαθά εξοπλισμού που εισάγονται κατά τη μεταφορά επιχειρηματικών δραστηριοτήτων·
ορισμένα γεωργικά προϊόντα ή για προϊόντα προς γεωργική χρήση·
θεραπευτικές ουσίες, φάρμακα, πειραματόζωα και βιολογικές ή χημικές ουσίες·
αγαθά που εισάγονται για να χρησιμοποιηθούν από ευαγείς ή φιλανθρωπικούς οργανισμούς·
αγαθά που εισάγονται στο πλαίσιο διεθνών σχέσεων·
είδη εμπορικής διαφήμισης·
είδη που εισάγονται για εξετάσεις, αναλύσεις ή δοκιμές·
αποστολές που προορίζονται για οργανισμούς αρμόδιους σε θέματα προστασίας της πνευματικής, της βιομηχανικής ή της εμπορικής ιδιοκτησίας·
τουριστικά ενημερωτικά έντυπα·
διάφορα έγγραφα που προορίζονται για επίσημους φορείς·
διάφορα παρεπόμενα υλικά για την αποθήκευση και προστασία των εμπορευμάτων κατά τη διάρκεια της μεταφοράς τους·
στρωμνή, χορτονομή και άλλα είδη τροφής που συνοδεύουν τα ζώα κατά τη διάρκεια της μεταφοράς τους·
καύσιμα και λιπαντικά που βρίσκονται επί αυτοκινήτων οχημάτων ξηράς και εντός εμπορευματοκιβωτίων ειδικών χρήσεων·
είδη που προορίζονται για την ανέγερση, τη συντήρηση ή τη διακόσμηση μνημείων θυμάτων πολέμου·
φέρετρα, τεφροδόχους και αντικείμενα νεκρώσιμου διάκοσμου.

Η παρούσα οδηγία δεν εμποδίζει τα κράτη μέλη να διατηρούν τις συμφωνίες που έχουν συνάψει με τρίτες χώρες και οι οποίες προβλέπουν ειδικές απαλλαγές.

Σε μερικές από τις κατηγορίες που αναφέρονται παραπάνω, ορισμένα εμπορεύματα εξαιρούνται από την απαλλαγή, ιδίως το αλκοόλ και τα προϊόντα καπνού.

Εισαγωγές ασήμαντης αξίας

Η τροποποιητική οδηγία (EE) 2017/2455 διέγραψε τον τίτλο IV της οδηγίας 2009/132/ΕΚ σχετικά με τις εισαγωγές ασήμαντης αξίας, καταργώντας την απαλλαγή από τον ΦΠΑ για μικρές αποστολές (αξίας έως 22 ευρώ) από την 1η Ιουλίου 2021.

Πανδημία COVID-19 — απαλλαγή από τον ΦΠΑ και από τους εισαγωγικούς δασμούς

Τον Μάρτιο του 2020, οι χώρες της ΕΕ αιτήθηκαν να υποβληθούν σε καθεστώς ατέλειας εισαγωγικών δασμών και ΦΠΑ κατά τις εισαγωγές εμπορευμάτων που απαιτούνται για την καταπολέμηση της επιδημικής έκρηξης της νόσου COVID-19. Δεδομένου ότι η πανδημία και οι ακραίες προκλήσεις που δημιούργησε συνιστούν καταστροφή κατά την έννοια του άρθρου 51 της οδηγίας 2009/132/ΕΚ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε την απόφαση (ΕΕ) 2020/491 που επιτρέπει την εισαγωγή αυτών των εμπορευμάτων χωρίς την επιβολή ΦΠΑ από τις 30 Ιανουαρίου 2020 έως τις 31 Ιουλίου 2020.
Τα εν λόγω εμπορεύματα έπρεπε να πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις:
- έπρεπε να διανέμονται δωρεάν από δημόσιους φορείς ή από μονάδες παροχής βοήθειας, ή για λογαριασμό αυτών, προς άτομα που έχουν πληγεί ή κινδυνεύουν να προσβληθούν από τη νόσο COVID-19 ή τα οποία εμπλέκονται στην καταπολέμησή της·
- έπρεπε να διατίθενται δωρεάν στα άτομα αυτά, παραμένοντας στην κυριότητα των δημόσιων φορέων.
Τα κράτη μέλη έπρεπε να αποστείλουν στην Επιτροπή:
- κατάλογο των εν λόγω δημόσιων φορέων·
- πληροφορίες σχετικά με τη φύση και τις ποσότητες των εν λόγω εμπορευμάτων· καθώς και
- πληροφορίες σχετικά με τα μέτρα που είχαν λάβει για να αποτραπεί η χρήση των εμπορευμάτων αυτών για σκοπούς που δεν εξυπηρετούσαν την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας.
Η ισχύς της απόφασης (ΕΕ) 2020/491 παρατάθηκε περαιτέρω έως τις:
- 31 Οκτωβρίου 2020 με την απόφαση (ΕΕ) 2020/1101·
- 30 Απριλίου 2021 με την απόφαση (ΕΕ) 2020/1573·
- 31 Δεκεμβρίου 2021 με την απόφαση (ΕΕ) 2021/660·
- 30 Ιουνίου 2022 με την απόφαση (ΕΕ) 2021/2313· και
- 31 Δεκεμβρίου 2022 με την απόφαση (ΕΕ) 2022/1511 για το Βέλγιο, τη Λετονία, την Αυστρία, την Πορτογαλία και τη Σλοβενία.

Απαλλαγή από τον ΦΠΑ και από εισαγωγικούς δασμούς για άτομα που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και για ανθρώπους σε ανάγκη στην Ουκρανία

Τον Ιούλιο του 2022 εκδόθηκε η απόφαση (ΕΕ) 2022/1108 της Επιτροπής, προκειμένου να ανταποκριθεί στα αιτήματα ορισμένων κρατών μελών για απαλλαγή από τον ΦΠΑ και ατέλεια από τους εισαγωγικούς δασμούς, ώστε να καλυφθούν οι βασικές ανάγκες των ανθρώπων που διαφεύγουν από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και να τους προσφερθεί επαρκής ανθρωπιστική βοήθεια (προσωρινά καταλύματα έκτακτης ανάγκης, είδη στέγασης, φάρμακα και ιατρικά είδη, καθώς και εξοπλισμός για τη διαχείριση και την παροχή τροφίμων). Αυτή η απόφαση εφαρμόστηκε έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022.

Στις 17 Απριλίου 2023, εκδόθηκε η απόφαση (ΕΕ) 2023/829 της Επιτροπής για τη χορήγηση περαιτέρω απαλλαγής από τους εισαγωγικούς δασμούς και την απαλλαγή από τον ΦΠΑ όσον αφορά τις εισαγωγές από ή για λογαριασμό κρατικών οργανισμών και φιλανθρωπικών οργανισμών που έχουν εγκριθεί από τις αρμόδιες αρχές των αιτούντων κρατών μελών (Αυστρία, Γαλλία, Εσθονία, Κάτω Χώρες, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Πολωνία, Ρουμανία και Σλοβακία). Η απόφαση εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2023 μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2023.

ΑΠΟ ΠΟΤΕ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΟΙ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ;

Η οδηγία 2009/132/ΕΚ κωδικοποίησε και αντικατέστησε την οδηγία 83/181/ΕΟΚ και τις μεταγενέστερες τροποποιήσεις της. Η αρχική οδηγία 83/181/ΕΟΚ έπρεπε να μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο έως το 1984.

ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε:

Άλλες απαλλαγές (Ευρωπαϊκή Επιτροπή).

ΒΑΣΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Οδηγία 2009/132/ΕΚ του Συμβουλίου, της 19ης Οκτωβρίου 2009, για καθορισμό του πεδίου εφαρμογής του άρθρου 143 στοιχεία β) και γ) της οδηγίας 2006/112/ΕΚ όσον αφορά την απαλλαγή από τον φόρο προστιθέμενης αξίας ορισμένων οριστικών εισαγωγών αγαθών (Κωδικοποιημένη έκδοση) (ΕΕ L 292 της 10.11.2009, σ. 5-30).

Οι διαδοχικές τροποποιήσεις της οδηγίας 2009/132/ΕΚ έχουν ενσωματωθεί στο αρχικό κείμενο. Αυτή η ενοποιημένη απόδοση αποτελεί απλώς εργαλείο τεκμηρίωσης.

ΣΥΝΑΦΗ ΚΕΙΜΕΝΑ

Απόφαση (ΕΕ) 2023/829 της Επιτροπής, της 17ης Απριλίου 2023, σχετικά με την απαλλαγή από εισαγωγικούς δασμούς και από τον ΦΠΑ κατά την εισαγωγή η οποία χορηγείται για εμπορεύματα που πρόκειται να διανεμηθούν ή να διατεθούν δωρεάν στα άτομα που προσπαθούν να ξεφύγουν από τις εχθροπραξίες στην Ουκρανία και στα άτομα σε ανάγκη στην Ουκρανία (ΕΕ L 104 της 19.4.2023, σ. 25-29).

Απόφαση (ΕΕ) 2022/1511 της Επιτροπής, της 7ης Σεπτεμβρίου 2022, σχετικά με την απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς και από τον ΦΠΑ κατά την εισαγωγή, η οποία χορηγείται για εμπορεύματα που είναι αναγκαία για την καταπολέμηση των επιπτώσεων της έξαρσης της νόσου COVID-19 κατά τη διάρκεια του 2022 (ΕΕ L 235 της 12.9.2022, σ. 48-50).

Απόφαση (ΕΕ) 2022/1108 της Επιτροπής, της 1ης Ιουλίου 2022, σχετικά με την απαλλαγή από εισαγωγικούς δασμούς και από τον ΦΠΑ κατά την εισαγωγή η οποία χορηγείται για εμπορεύματα που πρόκειται να διανεμηθούν ή να διατεθούν δωρεάν στα άτομα που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία και στα άτομα που έχουν ανάγκη στην Ουκρανία (ΕΕ L 178 της 5.7.2022, σ. 57-60).

Απόφαση (ΕΕ) 2021/2313 της Επιτροπής, της 22ας Δεκεμβρίου 2021, σχετικά με την απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς και από τον ΦΠΑ κατά την εισαγωγή, η οποία χορηγείται για εμπορεύματα που είναι αναγκαία για την καταπολέμηση των επιπτώσεων της έξαρσης της νόσου COVID-19 κατά τη διάρκεια του 2022 (ΕΕ L 464 της 28.12.2021, σ. 11-13).

Απόφαση (ΕΕ) 2020/491 της Επιτροπής, της 3ης Απριλίου 2020, σχετικά με την απαλλαγή από τους εισαγωγικούς δασμούς και από τον ΦΠΑ κατά την εισαγωγή, η οποία χορηγείται για εμπορεύματα που είναι αναγκαία για την καταπολέμηση των επιπτώσεων της έξαρσης της νόσου COVID-19 κατά τη διάρκεια του 2020 (ΕΕ L 103 I της 3.4.2020, σ. 1-3).

Βλέπε την ενοποιημένη απόδοση.

Οδηγία 2006/112/ΕΚ του Συμβουλίου, της 28ης Νοεμβρίου 2006, σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας (ΕΕ L 347 της 11.12.2006, σ. 1-118).