Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (2014-2020)

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Επιλεξιμότητα

Όλες οι περιφέρειες των χωρών μελών είναι επιλέξιμες αλλά η ενίσχυση που χορηγείται εξαρτάται από τις προτεραιότητες της ΕΕ και το είδος της περιφέρειας.

Βασικά θέματα

Το ΕΤΠΑ συγκεντρώνει τις επενδύσεις του σε τέσσερις βασικούς θεματικούς τομείς:

• έρευνα και καινοτομία·
• τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ)·
• στήριξη στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ)·
• προώθηση μιας οικονομίας χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Τύποι επενδύσεων:

• σε ΜΜΕ για τη δημιουργία και τη διαφύλαξη βιώσιμων θέσεων απασχόλησης,
• σε όλους τους τύπους επιχειρήσεων στους τομείς της έρευνας και καινοτομίας, της οικονομίας χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα καθώς και σε ΤΠΕ όπου συμμετέχουν ΜΜΕ,
• σε υποδομές που παρέχουν βασικές υπηρεσίες στον τομέα της ενέργειας, του περιβάλλοντος, των μεταφορών και των ΤΠΕ, όπως και σε κοινωνικές υποδομές, υποδομές υγείας και εκπαιδευτικές υποδομές,
• στο κεφάλαιο κίνησης των ΜΜΕ όπου είναι απαραίτητο σαν προσωρινό μέτρο για την παροχή αποτελεσματικής απόκρισης σε περίπτωση κρίσης δημόσιας υγείας (μετά την έκρηξη της πανδημίας της COVID-19), και
• στην ανάπτυξη ενδογενούς δυναμικού.

Γενικός προϋπολογισμός

Ο προϋπολογισμός για την περίοδο 2014-2020 υπερβαίνει τα 185 δισεκατομμύρια ευρώ.

Πολιτικές και δημοσιονομικές προτεραιότητες

• Οι τέσσερις βασικοί θεματικοί τομείς που αναφέρονται παραπάνω είναι πολύ σημαντικοί για τη διάθεση της χρηματοδότησης του ΕΤΠΑ, η οποία ποικίλλει ανάλογα με την κατηγορία της περιφέρειας.
• Οι περιφέρειες ορίζονται με όρους ΑΕγχΠ εκφρασμένου σε ποσοστό του ευρωπαϊκού μέσου όρου:
  • πιο αναπτυγμένες περιφέρειες: ΑΕγχΠ πάνω από 90 %
  • περιφέρειες μετάβασης: ΑΕγχΠ 75 %-90 %
  • λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες: ΑΕγχΠ κάτω από 75 %
• Στις πιο αναπτυγμένες περιφέρειες (περιφέρειες μετάβασης) (λιγότερο αναπτυγμένες περιφέρειες), τουλάχιστον 80 % (60 %) (50 %) των συνολικών κονδυλίων του ΕΤΠΑ σε κάθε χώρα πρέπει να διατίθεται σε δύο ή περισσότερους από τους τέσσερις βασικούς θεματικούς τομείς, δηλαδή καινοτομία και έρευνα, ΜΜΕ, ΤΠΕ και οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα· λόγω της σημασίας της, τουλάχιστον το 20 % (15 %) (12 %) των συνολικών κονδυλίων του ΕΤΠΑ σε κάθε χώρα πρέπει να διοχετεύονται συγκεκριμένα σε έργα για την οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
• Τουλάχιστον το 5 % της χρηματοδότησης του ΕΤΠΑ προορίζεται ειδικά για την αειφόρο αστική ανάπτυξη. Ένα δίκτυο αστικής ανάπτυξης πρόκειται να δημιουργηθεί σε επίπεδο ΕΕ για την προώθηση της δικτύωσης και της ανταλλαγής εμπειριών όσον αφορά την αειφόρο αστική ανάπτυξη.

Εφαρμογή

• Το ΕΤΠΑ υλοποιείται σε εθνικό επίπεδο μέσω 7ετών προγραμμάτων στο πλαίσιο συμφώνου εταιρικής σχέσης μεταξύ της χώρας της ΕΕ και της ΕΕ που περιλαμβάνει τα πέντε Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ):
  • ΕΤΠΑ,
  • Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ),
  • Ταμείο Συνοχής,
  • Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ) και
  • Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ).
• Το εν λόγω σύμφωνο συντάσσεται από κάθε χώρα της ΕΕ με τη συμμετοχή εταίρων που αντιπροσωπεύουν περιφερειακές και τοπικές δημόσιες αρχές, καθώς επίσης ένα ευρύ φάσμα κοινωνικών, οικονομικών, περιβαλλοντικών και άλλων συμφερόντων.

Πρωτοβουλία Επενδύσεων για την Αντιμετώπιση του Κορωνοϊού

Η πρωτοβουλία επενδύσεων για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού, που θεσπίστηκε από τον κανονισμό (ΕΕ) 2020/460, προσφέρει στις χώρες της ΕΕ πρόσβαση σε 37 δισεκατομμύρια ευρώ από τα ΕΔΕΤ για τη ενίσχυση των συστημάτων υγείας και τη στήριξη μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, συστημάτων μειωμένου ωραρίου εργασίας και υπηρεσιών που βασίζονται στις τοπικές κοινότητες.

Ειδικά μέτρα για τον κορωνοϊό: μεγαλύτερη ευελιξία στη χρήση των ΕΔΕΤ

Η τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2020/558 δίνει τη δυνατότητα σε χώρες της ΕΕ να διαβιβάσουν πόρους μεταξύ του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου και του Ταμείου Συνοχής, μεταξύ των διαφορετικών κατηγοριών περιφερειών και μεταξύ των ειδικών τομέων προτεραιότητας των 3 ταμείων.

Από την 1η Ιουλίου 2020 μέχρι τις 30 Ιουνίου 2021, τα προγράμματα πολιτικής συνοχής που σχετίζονται με τη νόσο COVID-19 μπορούν κατ’ εξαίρεση να χρηματοδοτούνται 100 % με χρηματοδότηση της ΕΕ κατά του διάρκεια του οικονομικού έτους. Τα μέτρα απλοποιούν επίσης την έγκριση προγραμμάτων για επιτάχυνση της υλοποίησης, ευκολότερη χρήση των χρηματοδοτικών μέσων και απλοποίηση των ελέγχων.