Sociaal beleid

Artikel 151 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) specificeert de doelstellingen van het sociale beleid van de EU: bevordering van de werkgelegenheid, verbetering van de levensomstandigheden en de arbeidsvoorwaarden, gelijke behandeling van werknemers, adequate sociale bescherming naar behoefte, sociale dialoog, ontwikkeling van menselijke hulpbronnen om een duurzaam hoog werkgelegenheidsniveau mogelijk te maken, en de bestrijding van uitsluiting.

Daarnaast verleent artikel 6 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) bindende kracht aan de sociale rechten in het Handvest van de grondrechten van de EU. Een horizontale sociale clausule is opgenomen in artikel 9 van het VWEU. Bij de bepaling en uitvoering van haar beleid en optreden moet de EU rekening houden met de volgende sociale eisen:

de bevordering van een hoog niveau van werkgelegenheid;
de waarborging van een adequate sociale bescherming;
de bestrijding van sociale uitsluiting;
een hoog niveau van onderwijs, opleiding en bescherming van de volksgezondheid.

Sociale politiek is in eerste instantie de verantwoordelijkheid van EU-landen. Bepaalde aspecten vormen echter een gedeelde bevoegdheid met de EU.

Het Europees Parlement en de Raad kunnen stimuleringsmaatregelen goedkeuren om het optreden van EU-landen op bepaalde gebieden te ondersteunen en aan te vullen, bijvoorbeeld op het gebied van de bestrijding van sociale uitsluiting. Ze kunnen ook minimumvoorschriften goedkeuren in de vorm van richtlijnen, te weten wetgeving die EU-landen in staat stelt om aanvullende strengere bepalingen aan te nemen. Deze richtlijnen betreffen uitsluitend:

de gezondheid en veiligheid van werknemers;
de arbeidsomstandigheden;
de sociale zekerheid en de sociale bescherming van werknemers (de EU-landen blijven als enige bevoegd om de grondslagen van hun socialezekerheidsstelsel vast te stellen);
de bescherming van werknemers bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst;
de informatieverstrekking aan en de bescherming van werknemers;
de collectieve vertegenwoordiging en verdediging van de belangen van werknemers en werkgevers;
de werkgelegenheidsvoorwaarden voor onderdanen van derde landen die op wettige wijze op het grondgebied van de EU verblijven;
de integratie van personen die van de arbeidsmarkt zijn uitgesloten;
de gelijkheid van mannen en vrouwen wat hun behandeling in verband met werkgelegenheid betreft.

Met de tenuitvoerlegging van deze bepalingen kunnen de sociale partners worden belast.

ZIE OOK

Top