Sprawy gospodarcze i walutowe

Unia gospodarcza i walutowa polega na ścisłej koordynacji polityk gospodarczych państw członkowskich Unii Europejskiej (UE) na poziomie europejskim. Dwadzieścia państw członkowskich poszło o krok dalej, przyjmując euro jako obowiązujący środek płatniczy. W ramach semestru europejskiego państwa członkowskie koordynują swoje polityki gospodarcze, by promować wzrost gospodarczy, zatrudnienie, stabilne finanse publiczne i stabilność finansową. Stosowne podstawy unii gospodarczej i walutowej można znaleźć w tytule VIII Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (dotyczącym polityki gospodarczej i pieniężnej).

W związku z pandemią COVID-19 opracowano nowe polityki i instrumenty, które mają pomóc odbudować europejską gospodarkę po kryzysie oraz uczynić ją bardziej odporną i lepiej przygotowaną na transformację ekologiczną i cyfrową.

• • Unia gospodarcza i walutowa (UGW)
    • Strefa euro
      • Implementacja ram prawnych polityki pieniężnej Eurosystemu
      • Unia gospodarcza i walutowa UE
      • Najnowsze inicjatywy na rzecz wzmocnienia unii gospodarczej i walutowej
      • Wzmocnienie unii gospodarczej i walutowej
      • Pogłębienie koordynacji budżetowej w strefie euro
    • Euro
      • Euro - wspólna waluta Europy
      • Przyjęcie euro – euro w praktyce
        • Kursy wymiany waluty krajowej na euro
        • Wprowadzenie euro
        • Mechanizm kursów walutowych między euro a innymi uczestniczącymi walutami krajowymi
        • Emisja monet euro
        • Procedury akredytacji dla producentów zabezpieczonych elementów banknotów euro i elementów banknotów euro
        • Transgraniczny transport drogowy gotówki euro
      • Sprawozdania z konwergencji – postępy krajów spoza strefy euro w spełnieniu kryteriów przyjęcia euro
        • Sprawozdanie Komisji Europejskiej z konwergencji z 2020 r.
        • Sprawozdanie Komisji z konwergencji 2022 r.
    • Unia gospodarcza i walutowa (UGW) – kluczowe instytucje
      • Rada Unii Europejskiej – rola w UGW
        • Komitet Ekonomiczno-Finansowy
        • Komitet Polityki Gospodarczej UE
      • Eurogrupa (posiedzenia ministrów finansów strefy euro)
        • Eurogrupa
      • Komisja Europejska – rola w UGW
        • Rola Dyrekcji Generalnej ds. Gospodarczych i Finansowych Komisji Europejskiej – DG ds. Gospodarczych i Finansowych
      • Europejski Bank Centralny (EBC) – rola w UGW
        • Rezerwa obowiązkowa
        • Gromadzenie danych gospodarczych i walutowych przez Europejski Bank Centralny
        • Europejski Bank Centralny – bliska współpraca w ramach Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego z państwami członkowskimi UE spoza strefy euro
        • Europejski Bank Centralny (EBC)
        • Warunki prowadzenia dochodzeń w Europejskim Banku Centralnym przez Europejski Urząd do spraw Zwalczania Nadużyć Finansowych
        • Statystyki rynków pieniężnych
        • Przystosowanie systemu głosowania w Radzie Prezesów EBC
    • Podrabianie, nadużycia finansowe i euro
      • Medale i żetony podobne do monet euro
      • Płatności bezgotówkowe – zwalczanie fałszowania i oszustw
      • Ochrona praw autorskich do projektów wspólnych stron monet euro
      • Fałszerstwa i oszustwa – umowa pomiędzy Europolem a Europejskim Bankiem Centralnym
      • Zwalczanie fałszowania euro (Perykles IV)
      • Sankcje karne za fałszowanie walut
      • System ochrony euro przed fałszowaniem
      • Ochrona euro przed fałszowaniem — Europejskie Centrum Techniczne i Naukowe
      • Ochrona euro przed fałszowaniem – Europol
      • Ochrona euro przed fałszowaniem
      • Weryfikacja autentyczności euro
    • Euro jako waluta światowa
      • Kwestie kursu walutowego i układy monetarne ze strefą euro
  • Zarządzanie gospodarcze w UE
    • Pakt stabilności i wzrostu
      • Monitorowanie polityki budżetowej
      • Część naprawcza: procedura nadmiernego deficytu
      • Składanie sprawozdań na temat rzeczywistego i planowanego deficytu krajów UE
      • Wymogi dla budżetów państw strefy euro
      • Egzekwowanie paktu stabilności i wzrostu
      • Nadzór gospodarczy nad krajami strefy euro dotkniętymi trudnościami budżetowymi
      • Nadzór budżetowy i korekta nadmiernego deficytu w strefie euro
      • Traktat o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w unii gospodarczej i walutowej (nazywany także paktem fiskalnym)
      • Elastyczność postanowień paktu stabilności i wzrostu: wzmocnienie połączenia pomiędzy inwestycjami, reformami strukturalnymi i polityką budżetową
      • Wprowadzenie zasad dotyczących zarządzania gospodarczego po kryzysie finansowym i gospodarczym – przegląd
      • Ogólne wytyczne polityki gospodarczej dla krajów UE
      • Najnowsze inicjatywy na rzecz wzmocnienia unii gospodarczej i walutowej
      • Europejski semestr 2018 – zalecenia dla poszczególnych krajów
      • Europejski semestr 2022: pakiet wiosenny
    • Procedura dotycząca zakłóceń równowagi makroekonomicznej
      • Zapobieganie zakłóceniom równowagi makroekonomicznej w UE i ich korygowanie
    • Prognozy gospodarcze
      • Europejskie prognozy gospodarcze
  • UE jako pożyczkobiorca
    • Europejski mechanizm stabilizacji finansowej (EFSM)
      • Europejski mechanizm stabilizacji finansowej
    • Pomoc finansowa dla krajów UE
      • Pobrexitowa rezerwa dostosowawcza
      • Kryzys zadłużenia publicznego – pomoc finansowa ze strony UE dla krajów zmagających się z problemami
      • Pomoc finansowa dla Hiszpanii
      • Pomoc finansowa dla Łotwy
      • Pomoc finansowa dla Irlandii
      • Pomoc finansowa dla Węgier
      • Pomoc finansowa dla Grecji
      • Pomoc finansowa dla Cypru
      • Pomoc finansowa dla Portugalii
    • Pomoc makrofinansowa dla krajów spoza UE
      • Pomoc makrofinansowa na rzecz partnerów objętych procesem rozszerzenia i polityką sąsiedztwa w kontekście pandemii COVID-19
      • Pomoc makrofinansowa Ukrainie
      • Pomoc makrofinansowa Mołdawii
      • Pomoc makrofinansowa dla Macedonii Północnej
  • Inwestycje i fundusze
    • Krajowe banki prorozwojowe i plan inwestycyjny dla Europy
    • Instrument UE na rzecz Odbudowy NextGenerationEU
    • Instrument Wsparcia Technicznego UE (2021–2027)
    • Ukierunkowane dłuższe operacje refinansujące (TLTRO)
    • Ramy monitorowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych
    • Unijny Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności
    • Przeznaczanie środków na długoterminowe inwestycje w gospodarkę unijną
    • Program InvestEU (2021–2027)
    • Pobrexitowa rezerwa dostosowawcza
    • Ocena zrównoważonych środowiskowo inwestycji
    • Plan inwestycyjny dla Europy
    • Koordynacja z Grupą EBI oraz EBOR
      • Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych
  • Usługi bankowe i finansowe
    • Unia rynków kapitałowych
      • Obligacje zabezpieczone i nadzór publiczny nad obligacjami zabezpieczonymi
      • Plan działania na rzecz tworzenia unii rynków kapitałowych
      • Pobudzanie rynku zatrudnienia oraz wzrostu dzięki jednolitemu rynkowi Unii Europejskiej
    • Nadzór finansowy i zarządzanie ryzykiem
      • Ujawnianie informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych
      • Unia bankowa
        • Rozporządzenie ramowe w sprawie Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego
      • Nadzór nad instytucjami finansowymi
        • Agencje ratingowe
        • Europejski Komitet Bankowy
        • Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB)
        • Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA)
        • Nadzór ostrożnościowy nad firmami inwestycyjnymi
        • Sprawozdawczość dotycząca nadzorczych informacji finansowych
        • Nadzór nad konglomeratami finansowymi
        • Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego
        • Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA)
        • Nadzór bankowy EBC
          • Uprawnienia Europejskiego Banku Centralnego do nakładania sankcji
          • Europejski Bank Centralny – bliska współpraca w ramach Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego z państwami członkowskimi UE spoza strefy euro
          • Rola Europejskiego Banku Centralnego w nadzorowaniu banków
          • Europejski Bank Centralny (EBC)
          • Jednolity Mechanizm Nadzorczy – opłaty nadzorcze
          • Rozporządzenie ramowe w sprawie Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego
          • Systemy płatności o znaczeniu systemowym (SIPS)
          • Nadzorowanie kondycji banków: Odpowiedzialność i przejrzystość EBC
          • Zasady składania zamówień w Eurosystemie
          • Postępowania w sprawie naruszeń w przypadkach nieprzestrzegania wymogów sprawozdawczości statystycznej
          • Implementacja ram prawnych polityki pieniężnej Eurosystemu
          • Banki i firmy inwestycyjne będące na progu upadłości: zasady i procedury
      • Zarządzanie ryzykiem w bankach i instytucjach finansowych
        • Wymóg pokrycia wypływów netto dla instytucji kredytowych
        • Unijna procedura powiadamiania dla UCITS
        • Ustanowienie bankowych funduszy naprawczych
        • Pomoc państwa: reguły Unii Europejskiej w sprawie wsparcia na rzecz banków w kontekście kryzysu finansowego
        • Wymogi ostrożnościowe dla firm inwestycyjnych
        • Wymogi ostrożnościowe dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych
        • Reorganizacja i likwidacja instytucji kredytowych
        • Banki i firmy inwestycyjne będące na progu upadłości: zasady i procedury
        • Pomoc dla instytucji finansowych, które mają kłopoty
        • Operacyjna odporność cyfrowa sektora finansowego
        • Systemy gwarancji depozytów
        • Nadzór ostrożnościowy nad bankami i firmami inwestycyjnymi
        • Zarządzanie w sytuacji kryzysowej w sektorze finansowym
        • Zwiększenie odporności podmiotów krytycznych
    • Usługi finansowe i płatności – klienci indywidualni
      • Operacyjna odporność cyfrowa sektora finansowego
      • Usługi finansowe dla klientów indywidualnych
        • Kluczowe informacje dotyczące produktów inwestycyjnych
        • Zasady przyznawania kredytów na nieruchomości mieszkalne
        • Umowy o kredyt konsumencki (do 2026 roku)
        • Umowy o kredyt konsumencki (2023)
        • Systemy gwarancji depozytów
      • Usługi płatnicze
        • Pieniądz elektroniczny: prowadzenie działalności i nadzór ostrożnościowy
        • Zmiana przepisów dotyczących usług płatniczych w UE
        • Rozporządzenie w sprawie jednolitego obszaru płatności w euro
        • Transeuropejski zautomatyzowany błyskawiczny system rozrachunku brutto w czasie rzeczywistym (TARGET)
        • Opłaty za płatności dokonywane kartą
        • Otwieranie/przenoszenie rachunków bankowych i informacje o opłatach
        • Płatności transgraniczne w UE
      • Finanse cyfrowe
        • Infrastruktury rynkowe oparte na technologii rozproszonego rejestru
        • Regulacja rynku kryptoaktywów
        • Operacyjna odporność cyfrowa sektora finansowego
    • Rynki finansowe, instrumenty finansowe
      • Rynki papierów wartościowych
        • Rozporządzenie w sprawie rynków instrumentów finansowych (MiFIR)
        • Przepisy UE dotyczące kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji
        • Wymogi ostrożnościowe dla firm inwestycyjnych
        • Prostsze, bardziej przejrzyste i standardowe sekurytyzacje
        • Krótka sprzedaż papierów wartościowych
        • Ochrona inwestorów w przypadku upadłości przedsiębiorstwa inwestycyjnego
        • Prospekt, który ma być publikowany w związku z ofertą publiczną papierów wartościowych lub dopuszczeniem ich do obrotu na rynku regulowanym
        • Wzmacnianie globalnej konkurencyjności unijnych funduszy inwestycyjnych
        • Przejrzyste transakcje finansowane z użyciem papierów wartościowych
        • Usprawnienie rozrachunku papierów wartościowych w UE
        • Fundusze hedgingowe i fundusze private equity – zasady dla zarządzających
        • Emitenci papierów wartościowych – większa przejrzystość informacji
        • Zapobieganie nadużyciom rynkowym na rynkach finansowych
        • Dopuszczenie papierów wartościowych do publicznego obrotu giełdowego oraz informacje dotyczące tych papierów wartościowych, które podlegają publikacji
        • Lepiej regulowane i przejrzyste rynki finansowe
        • Sankcje karne za nadużycia na rynku
      • Fundusze inwestycyjne
        • Fundusze rynku pieniężnego
        • Kluczowe informacje dotyczące produktów inwestycyjnych
        • Europejscy dostawcy usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych
        • Zapewnianie dokładności i rzetelności wskaźników referencyjnych
        • Zasady dotyczące obowiązków depozytariuszy funduszy inwestycyjnych UE
        • Wzmacnianie globalnej konkurencyjności unijnych funduszy inwestycyjnych
        • UCITS: wymogi organizacyjne i zasady postępowania
        • Europejskie fundusze venture capital
        • Łączenie funduszy i modeli funduszy podstawowych i powiązanych związane z przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS)
        • Europejskie fundusze na rzecz przedsiębiorczości społecznej
        • Fundusze hedgingowe i fundusze private equity – zasady dla zarządzających
        • Transgraniczna dystrybucja przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania
      • Usługi rozliczania i rozrachunku transakcji
        • Uzgodnienia dotyczące zabezpieczeń finansowych - poprawa przejrzystości prawnej
        • Przepisy UE dotyczące kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji
        • Zamknięcie rozliczeń w systemach płatności i rozrachunku papierów wartościowych
        • Działania naprawcze oraz restrukturyzacja i uporządkowana likwidacja w odniesieniu do kontrahentów centralnych
        • Usprawnienie rozrachunku papierów wartościowych w UE
    • Przepływy kapitału
      • Skutki zagranicznego ustawodawstwa dla interesów finansowych UE
      • Nabywanie nieruchomości w innych krajach UE
      • Swobodny przepływ kapitału w UE
      • Ramy dla podmiotów obsługujących kredyty i nabywców kredytów
      • Wspólny system opodatkowania mający zastosowanie w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich Unii Europejskiej
    • Ubezpieczenia i emerytury
      • Zarządzanie zbiorowymi programami emerytalnymi – instytucje pracowniczych programów emerytalnych
      • Ubezpieczenia kredytów eksportowych
      • Ubezpieczenia i reasekuracja
      • Ubezpieczenia i emerytury pracownicze: komitet doradczy
      • Ubezpieczenia od klęsk i katastrof
      • Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej właścicieli pojazdów mechanicznych
    • Sprawozdawczość przedsiębiorstw i audyt
      • Roczne sprawozdania finansowe banków i innych instytucji finansowych
      • Zasady dotyczące ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego
      • Badania ustawowe — zapewnienie rzetelności sprawozdań finansowych spółek
      • Międzynarodowe standardy rachunkowości – rozporządzenie MSR
      • Zakłady ubezpieczeń: sprawozdania roczne
      • Ujawnianie informacji niefinansowych i dotyczących różnorodności przez duże jednostki oraz grupy
      • Dokumenty księgowe oddziałów zagranicznych instytucji kredytowych i finansowych
  • Statystyki dotyczące UE
    • Eurostat
      • Gromadzenie prze kraje UE kwartalnych niefinansowych statystyk administracji publicznej
      • Unijny system produkcyjny – jednostki statystyczne
      • Kwartalne niefinansowe sprawozdania sektora instytucjonalnego państw UE
      • Kwartalna statystyka finansowa instytucji rządowych i samorządowych krajów UE
      • Statystyki UE dotyczące transportu towarów wodami śródlądowymi
      • Statystyki UE — bilans płatniczy, handel usługami i zagraniczne inwestycje bezpośrednie
      • Statystyka inwestycji w papiery wartościowe
      • Klasyfikacja statystyczna produktów według działalności
      • Statystyczna klasyfikacja działalności gospodarczej – NACE Revision 2.1
      • Statystyczna klasyfikacja działalności gospodarczej
      • Parytety siły nabywczej
      • System rachunków narodowych i regionalnych w Unii Europejskiej
      • Statystyki europejskie dotyczące osób i gospodarstw domowych
      • Harmonizacja statystyk dotyczących dochodu narodowego brutto na szczeblu Unii Europejskiej
      • Zharmonizowany pomiar inflacji w całej UE
      • Dane dotyczące długu publicznego
    • Inne statystyki
      • Postępowania w sprawie naruszeń w przypadkach nieprzestrzegania wymogów sprawozdawczości statystycznej
      • Składanie sprawozdań na temat rzeczywistego i planowanego deficytu krajów UE
      • Statystyki rynków pieniężnych
  • Streszczenia z archiwum
    • Narodowe rewersy i emisje monet euro
    • Program UE na rzecz wspierania działań w zakresie sprawozdawczości finansowej i badania sprawozdań finansowych
    • Rezolucja Rady Europejskiej w sprawie koordynacji polityki gospodarczej
    • Pomoc makrofinansowa UE dla państw trzecich w 2016 r.
    • Gwarancja UE dla Europejskiego Banku Inwestycyjnego na potrzeby projektów prowadzonych poza granicami UE
    • Monety euro przeznaczone do obiegu — wyjaśnienie zasad
    • Zalecenia dotyczące polityki gospodarczej strefy euro na lata 2016–2017
    • 10 lat istnienia unii gospodarczej i walutowej
    • Unijna roczna analiza wzrostu gospodarczego na 2015 r.
    • Euro a gospodarka światowa
    • Ocena projektów planów budżetowych na 2015 r. krajów należących do strefy euro
    • Bilans procesu wprowadzenia gotówkowej postaci euro
    • Krótkoterminowe statystyki
    • Rezolucja Rady Europejskiej z Amsterdamu w sprawie paktu stabilności i wzrostu
    • Prospekty emisyjne publikowane w związku z wydaniem papierów wartościowych
    • Zacieśnienie koordynacji polityki gospodarczej
    • Badanie produkcji przemysłowej
    • Rada Europejska w Madrycie
    • Rola sprawozdania przedkładanego w ramach mechanizmu ostrzegania
    • W kierunku wspólnej waluty: zarys historyczny UGW
    • Pierwszy i drugi etap UGW
    • Przyjęcie euro: opłaty bankowe za konwersję na euro oraz podwójne podawanie cen
    • Fundusz Gwarancyjny dla działań zewnętrznych
    • Międzynarodowe standardy rachunkowości przyjęte w Unii Europejskiej
    • Wsparcie finansowe dla Rumunii
    • Intrastat: dane statystyczne odnoszących się do handlu między krajami UE
    • Wytyczne EBC dotyczące TARGET2
    • Odpowiedź na obawy związane z zatrudnieniem w UE w 2015 r.
    • Warunki wejścia do strefy euro (kryteria konwergencji)
    • Polityka w zakresie dywidend bankowych – zalecenie EBC
    • Płatności transgraniczne w euro
    • Europejski semestr 2021: zalecenia dla poszczególnych krajów
    • Europejski semestr 2020: zalecenia dla poszczególnych krajów
    • Roczny przegląd sytuacji w strefie euro w 2009 r.
    • Warunki konwergencji gospodarczej wymagane do przystąpienia do strefy euro - sprawozdanie z konwergencji z 2014 r.
    • Sprawozdanie z konwergencji z 2018 r.
    • Płatności bezgotówkowe — zwalczanie fałszowania i oszustw