Staatssteun: onderzoek, ontwikkeling en innovatie

KERNPUNTEN

De regels betreffende staatssteun voor O&O&I-activiteiten bestaan uit twee elkaar aanvullende delen.

• In Verordening (EU) nr. 651/2014, de algemene groepsvrijstellingsverordening (AGVV, zie samenvatting), worden de voorwaarden uiteengezet waaronder O&O&I-steun (onder andere categorieën staatssteun) vrijgesteld is van de verplichte voorafgaande aanmelding bij de Europese Commissie (d.w.z. valt onder de groepsvrijstelling).
• De regeling voor staatssteun inzake onderzoek, ontwikkeling en innovatie (de “kaderregeling O&O&I”) bevat regels voor de Commissie om O&O&I-steun die niet voor een groepsvrijstelling in aanmerking komt, te beoordelen.

Versnellen van het proces van toekenning van staatssteun

• Met de AGVV zijn de bedragen waaronder steun vrijgesteld is van aanmelding voor goedkeuring door de Commissie aanzienlijk verhoogd. De lidstaten kunnen bijvoorbeeld steun toekennen voor experimentele ontwikkeling tot 15 miljoen euro per project en per begunstigde zonder voorafgaande goedkeuring door de Commissie. Volgens de vorige regels was dit 7,5 miljoen euro.
• Deze regeling geeft de lidstaten meer flexibiliteit en versnelt het proces voor de implementatie van O&O&I-steun.

Uitbreiding van vrijstellingen

Van aanmelding vrijgestelde steun omvat:

• fundamenteel onderzoek;
• industrieel onderzoek;
• experimentele ontwikkeling, met inbegrip van proefprojecten en prototypen;
• haalbaarheidsstudies;
• onderzoeksinfrastructuren;
• innovatieclusters;
• steun voor proces- en organisatie-innovatie.

Potentieel hogere percentages staatssteun

• Om de industrie te helpen financieringstekorten op te vullen, staat de kaderregeling O&O&I voor afzonderlijk aangemelde maatregelen steun toe tot 70 % van de in aanmerking komende kosten voor grote ondernemingen en tot 90 % voor kleine ondernemingen die zich toeleggen op toegepast wetenschappelijk onderzoek, inclusief de kosten van prototyping en demonstratie.
• De hogere steunpercentages zijn beschikbaar als er daadwerkelijke sprake is van een financieringstekort. De Commissie voert een gedetailleerde analyse uit, gebaseerd op de criteria in de kaderregeling, om de noodzaak voor toekenning van deze hogere percentages te bevestigen, teneinde ongerechtvaardigde concurrentievervalsing op de interne EU-markt te voorkomen.

Combinatie van staatssteun voor O&O&I met EU-middelen uit hoofde van Horizon Europa of met projecten met het excellentiekeurmerk

Ter vereenvoudiging van de beoordeling van grote steunbedragen voor projecten die duidelijk van gemeenschappelijk EU-belang zijn, zijn specifieke regels aan de AGVV toegevoegd en vastgesteld krachtens Verordening (EU) 2021/1237 van de Commissie. Deze betreffen steun:

• aan projecten die het excellentiekeurmerk hebben gekregen;
• aan Marie Skłodowska-Curieacties en de acties in het kader van de Proof of concept van de Europese Onderzoeksraad;
• die is vervat in gecofinancierde onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten;
• voor teamvormingsacties (maatregelen voor institutionele opbouw).

Toepassing

De lidstaten moesten ervoor zorgen dat hun bestaande O&O&I-steunregelingen tegen 1 januari 2015 in overeenstemming waren met deze kaderregeling.