Streszczenie oceny skutków

Ocena skutków rozporządzeń ustanawiających wymogi dotyczące ekoprojektu i etykietowania energetycznego zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych oraz uchylających rozporządzenia (WE) nr 1016/2010 i (UE) nr 1059/2010

A. Zasadność działań

Dlaczego należy podjąć działania? Na czym polega problem?

Zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych zużywają znaczne ilości energii elektrycznej i podlegają wymogom w zakresie minimalnej efektywności energetycznej i etykietowania energetycznego. W wyniku wprowadzenia tych wymogów oraz w związku z postępem technologicznym większość zmywarek do naczyń dostępnych obecnie na rynku zalicza się do trzech najwyższych kategorii etykiet energetycznych (A+ lub wyższej). Chociaż jest to pozytywne zjawisko, oznacza to, że konsumenci nie mogą w wystarczającym stopniu odróżnić wydajności urządzeń na rynku i w związku z tym mogą kupować ostatecznie zmywarki klasy A+, nie zdając sobie sprawy z tego, że w rzeczywistości nie są to wcale najbardziej wydajne zmywarki, lecz urządzenia o najniższej wydajności z obecnie dostępnych na rynku. Wynikający z tego brak przewagi na rynku dla bardziej oszczędnych urządzeń oznacza, że producenci nie mają już motywacji do opracowywania innowacyjnych i energooszczędnych urządzeń.

Pomimo obecnie obowiązujących wymogów dotyczących ekoprojektu i etykietowania energetycznego zużycie energii przez zmywarki do naczyń dla gospodarstw domowych w Unii w ostatnich latach stale rosło i spodziewany jest dalszy jego wzrost ze względu na wskaźnik penetracji w gospodarstwach domowych w UE. Dlatego istotne jest zaktualizowanie obecnych wymogów dotyczących zużycia energii i wody oraz korzystanie z postępu technologicznego, aby ograniczyć ich wzrost.

Obecnie obowiązujące rozporządzenie dotyczące ekoprojektu nie zawiera wymogów związanych z efektywną gospodarką zasobami, na przykład z trwałością oraz możliwością naprawy i recyklingu, które mogłyby przyczynić się do odwrócenia tendencji spadkowej dotyczącej długości średniego cyklu użytkowania zmywarek oraz do osiągania celów gospodarki o obiegu zamkniętym. Zmywarki do naczyń, jak wiele innych produktów, można jednak znacznie ulepszyć pod względem aspektów gospodarki o obiegu zamkniętym, takich jak dostępność i koszt części zamiennych i ich dostawy, dostęp do informacji dotyczących konserwacji i naprawy oraz łatwiejsze przetwarzanie urządzeń po zakończeniu eksploatacji – cele te mogłyby być stopniowo osiągane poprzez środki ekoprojektu.

Celem niniejszego przeglądu wymogów dotyczących ekoprojektu dla zmywarek do naczyń dla gospodarstw domowych jest zapoczątkowanie zmiany warunków rynkowych i optymalizacja urządzeń bez szkody dla odnotowanego w ostatnich latach wzrostu wskaźnika penetracji rynku UE przez zmywarki do naczyń.

Jaki jest cel inicjatywy?

Proponowany przegląd powinien umożliwić obniżenie całkowitego zużycia energii przez te produkty każdego roku na terenie UE, prowadząc do oszczędności energii na poziomie 2,1 TWh/rok i oszczędności wody na poziomie 16 mln m3/rok. Stanowiłoby to 0,14 % celu UE w zakresie efektywności energetycznej do 2030 r. i spowodowało ograniczenie emisji gazów cieplarniach o 0,7 Mt ekwiwalentu dwutlenku węgla rocznie. Oczekuje się również, że ułatwi to naprawy oraz przetwarzanie po zakończeniu eksploatacji poprzez zapewnienie dostępności niezbędnych informacji i części zamiennych.

Umożliwi to konsumentom wybór najbardziej efektywnych urządzeń, co przełoży się na oszczędności w zużyciu energii i wody podczas ich użytkowania.

Proponowany przegląd wymogów dotyczących ekoprojektu powinien sprzyjać dalszemu postępowi technicznemu, a środki związane z efektywnym wykorzystaniem materiałów powinny zapewniać lepsze i tańsze możliwości naprawy, które doprowadzą do wydłużenia cyklu użytkowania produktu, oszczędności dla konsumentów, wzrostu przychodów dla podmiotów zajmujących się naprawą oraz przyczynią się w sposób pozytywny do osiągania celów gospodarki o obiegu zamkniętym.

Na czym polega wartość dodana podjęcia działań na poziomie UE?

W przypadku braku zharmonizowanych wymogów na szczeblu unijnym państwa członkowskie mogłyby przywrócić krajowe wymogi dotyczące minimalnej efektywności energetycznej dla poszczególnych produktów w ramach swoich polityk ochrony środowiska i polityk energetycznych. Mogłoby to w rezultacie zagrozić swobodnemu przepływowi towarów i zwiększyć koszty przestrzegania przepisów ponoszone przez przedsiębiorstwa z UE. Wymogi dotyczące minimalnej efektywności energetycznej i etykiet energetycznych na szczeblu unijnym zapewniają wyraźną wartość dodaną. Ponadto w przypadku zmywarek do naczyń przegląd środków dotyczących ekoprojektu i etykietowania energetycznego jest istotny dla UE, ponieważ:

-zmienione minimalne wymogi dotyczące efektywności energetycznej powinny utrzymać tempo postępu technologicznego w przypadku zmywarek do naczyń wprowadzanych na jednolity rynek UE;

-nowe wymogi dotyczące ekoprojektu powinny odnosić się do wcześniej nieuregulowanych aspektów wydajności związanych z efektywnym wykorzystaniem materiałów, możliwością naprawy i trwałością urządzeń oraz powinny one być zharmonizowane w całej UE.

B. Rozwiązania

Jakie warianty legislacyjne i nielegislacyjne rozważono? Czy wskazano preferowany wariant? Jak uzasadniono ten wybór lub jego brak?

W ocenie skutków wzięto pod uwagę następujące warianty strategiczne:

-wariant strategiczny O: dotychczasowe postępowanie, wykorzystane jako wariant odniesienia: nie podejmuje się dalszych działań, a obecnie obowiązujące przepisy dotyczące zmywarek do naczyń pozostają bez zmian;

-wariant strategiczny A: połączenia bardziej ambitnych wymogów dotyczących efektywności energetycznej na podstawie ekoprojektu i etykietowania energetycznego (możliwe różne scenariusze);

-wariant strategiczny B: połączenia mniej ambitnych wymogów dotyczących efektywności energetycznej na podstawie ekoprojektu i etykietowania energetycznego (możliwe różne scenariusze);

-wariant strategiczny C: oprócz wymogów wariantów A i B wymogi dotyczące ekoprojektu związane z efektywnym wykorzystaniem materiałów (rozważone trzy scenariusze).

Najbardziej efektywny wariant pod względem energii, zasobooszczędności i oszczędności kosztów łączy: (i) bardziej rygorystyczne wymogi dotyczące efektywności energetycznej dla pełnowymiarowych urządzeń w drugim etapie, który wchodzi w życie w 2024 r.; (ii) kategorie etykiet energetycznych o małych (nieproporcjonalnych) przedziałach; oraz (iii) wymogi dotyczące efektywnego wykorzystania materiałów w zakresie dostępności części zamiennych i informacji dotyczących naprawy. Ten wariant został wybrany jako preferowany.

Jak kształtuje się poparcie dla poszczególnych wariantów?

Chociaż zainteresowane strony nie wypowiedziały się na temat wszystkich szczegółowych kombinacji środków w poszczególnych scenariuszach, wyraziły jednak swoje preferencje w kwestii wariantów.

Wariant A odpowiada poziomowi ambicji zalecanemu przez niektóre państwa członkowskie, organizacje konsumenckie i organizacje pozarządowe zajmujące się ochroną środowiska, podczas gdy niektóre zainteresowane strony z branży miały obawy co do bardziej rygorystycznych środków dotyczących efektywności energetycznej. Te obawy zostały uwzględnione poprzez stopniowe wprowadzanie środków z późniejszą datą rozpoczęcia stosowania. Inne państwa członkowskie i inne zainteresowane strony z branży opowiedziały się za wariantem B, któremu przeciwne były inne zainteresowane strony, w tym organizacje konsumenckie i organizacje pozarządowe zajmujące się ochroną środowiska. Pojawiły się obawy dotyczące wykonalności niektórych wymogów dotyczących efektywnego wykorzystania materiałów w wariancie C, ale również poparcie dla ich uwzględnienia. Ostrożne podejście powinno jednak umożliwić ich sprawne wdrożenie.

C. Skutki wdrożenia preferowanego wariantu

Jakie korzyści przyniesie wdrożenie preferowanego wariantu lub – jeśli go nie wskazano – głównych wariantów? 

Do 2030 r. preferowany wariant powinien zapewnić:

·oszczędności energii na poziomie 2,06 TWh/rok oraz oszczędności wody na poziomie 16 mln m3/rok, co stanowi wkład w wysokości 0,14 % w realizację celu UE w zakresie efektywności energetycznej do 2030 r.;

·ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 0,7 Mt ekwiwalentu dwutlenku węgla rocznie;

·18 mln EUR rocznych oszczędności kosztów netto dla konsumentów (uwzględniając wyższą cenę zakupu);

·dodatkowe przychody dla przedsiębiorstw w wysokości 4 mld EUR rocznie, co doprowadzi do stworzenia 11 000 dodatkowych miejsc pracy w przemyśle wytwórczym oraz 34 000 w sektorze detalicznym w UE;

·utrzymanie konkurencyjności przemysłu UE i jego wiodącej roli w wysokiej jakości produkcji;

·promowanie innowacji w zakresie bardziej efektywnych zmywarek do naczyń; oraz

·wyższe przychody i zyski dla niezależnych przedsiębiorstw (takich jak MŚP) działających w obszarze naprawy i odnawiania produktów.

Jakie są koszty wdrożenia preferowanego wariantu lub – jeśli go nie wskazano – głównych wariantów? 

W ciągu 6 miesięcy okresu przejściowego koszt zapewnienia dwóch zestawów etykiet energetycznych (jednej zgodnej z obecnymi przepisami i jednej zgodnej z nowymi środkami), jaki poniosą dostawcy, wyniesie 3,2 mln EUR. Zakłada się poniesienie przez dystrybutorów jednorazowego kosztu przeetykietowania około 2,5 % wystawionych produktów w wysokości 0,3 mln EUR.

Jakie będą skutki dla przedsiębiorstw, MŚP i mikroprzedsiębiorstw?

Zobacz koszty i korzyści wymienione powyżej. Poza rynkami niszowymi w UE nie ma MŚP zajmujących się produkcją zmywarek do naczyń. Ponadto wiele niezależnych przedsiębiorstw zajmujących się naprawą to MŚP lub mikroprzedsiębiorstwa, które mogą odnieść korzyści w szczególności z wymogów dotyczących możliwości naprawy.

Czy przewiduje się znaczące skutki dla budżetów i administracji krajowych?

Nie, koszt dla organów nadzoru rynku pozostaje mniej więcej taki sam. Trudno jest oszacować koszty egzekwowania przepisów, ale oczekuje się, że dzięki rejestracyjnej bazie danych o produktach obciążenie administracyjne utrzyma się na niskim poziomie.

Czy wystąpią inne znaczące skutki? 

Tak, oczekuje się, że preferowany wariant będzie miał pozytywny wpływ na konkurencyjność i innowacyjność w UE oraz na warunki rynkowe dla rozwoju niezależnych napraw, co doprowadzi do oszczędności w zakresie zasobów.

D. Działania następcze

Kiedy nastąpi przegląd przyjętej polityki?

Przegląd zostanie przeprowadzony nie później niż 5 lat od wejścia regulacji w życie.