EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52017PC0218
Recommendation for a COUNCIL DECISION authorising the Commission to open negotiations on an agreement with the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland setting out the arrangements for its withdrawal from the European Union
Zalecenie DECYZJA RADY upoważniająca Komisję do rozpoczęcia negocjacji dotyczących umowy ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej określającej warunki jego wystąpienia z Unii Europejskiej
Zalecenie DECYZJA RADY upoważniająca Komisję do rozpoczęcia negocjacji dotyczących umowy ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej określającej warunki jego wystąpienia z Unii Europejskiej
COM/2017/0218 final
KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 3.5.2017
COM(2017) 218 final
Zalecenie
DECYZJA RADY
upoważniająca Komisję do rozpoczęcia negocjacji dotyczących umowy ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej określającej warunki jego wystąpienia z Unii Europejskiej
UZASADNIENIE
1. KONTEKST WNIOSKU
•Przyczyny i cele wniosku
Zgodnie z art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej każde państwo członkowskie może, zgodnie ze swoimi wymogami konstytucyjnymi, podjąć decyzję o wystąpieniu z Unii i jeśli podjęło taką decyzję, notyfikuje swój zamiar Radzie Europejskiej.
W dniu 29 marca 2017 r. Zjednoczone Królestwo notyfikowało Radzie Europejskiej zamiar wystąpienia z Unii i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej.
Artykuł 50 Traktatu o Unii Europejskiej stanowi, że w świetle wytycznych Rady Europejskiej Unia prowadzi negocjacje i zawiera z państwem, które chce wystąpić w Unii Europejskiej, umowę określającą warunki jego wystąpienia, uwzględniając ramy jego przyszłych stosunków z Unią.
Należy przypomnieć, że dniem wejścia w życie umowy o wystąpieniu powinien być najpóźniej dzień 30 marca 2019 r., chyba że Rada Europejska, w porozumieniu ze Zjednoczonym Królestwem, podejmie jednomyślnie decyzję o przedłużeniu tego okresu zgodnie z art. 50 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej. W przeciwnym wypadku, w dniu 30 marca 2019 r. o godz. 00:00 (czasu obowiązującego w Brukseli) wszystkie Traktaty Unii i Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej przestają mieć zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa Od dnia wystąpienia Zjednoczone Królestwo stanie się państwem trzecim. W tym samym dniu Traktaty przestają mieć zastosowanie do krajów i terytoriów zamorskich mających szczególne stosunki ze Zjednoczonym Królestwem 1 oraz do terytoriów europejskich, za których stosunki zewnętrzne Zjednoczone Królestwo ponosi odpowiedzialność, do których Traktaty mają zastosowanie na mocy art. 355 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Rada Europejska przyjęła wytyczne w dniu 29 kwietnia 2017 r. W świetle tych wytycznych zaproponowano w niniejszym zaleceniu, aby Rada upoważniła Komisję do rozpoczęcia negocjacji w sprawie umowy ze Zjednoczonym Królestwem określającej warunki jego wystąpienia z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, wyznaczyła Komisję jako unijnego negocjatora i przedstawiła Komisji wytyczne negocjacyjne.
Negocjacje będą prowadzone w świetle wytycznych Rady Europejskiej, zgodnie z wytycznymi negocjacyjnymi oraz przy uwzględnieniu rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 5 kwietnia 2017 r. Jak określono w wytycznych Rady Europejskiej w negocjacjach stosowane będzie podejście „etapowe”. Zamieszczone w załączniku zalecane wytyczne negocjacyjne obejmują pierwszy etap negocjacji, w którym w pierwszej kolejności będą rozpatrywane sprawy, które na tym etapie uznano za niezbędne, aby zapewnić dobrze zorganizowane wystąpienie. W toku negocjacji wytyczne negocjacyjne można w razie potrzeby zmieniać i uzupełniać w szczególności, aby odzwierciedlać ewolucję wytycznych Rady Europejskiej i obejmować kolejne etapy negocjacji.
Umowa w sprawie przyszłych stosunków między Unią Europejską a Zjednoczonym Królestwem może zostać zawarta dopiero wtedy, gdy Zjednoczone Królestwo stanie się państwem trzecim. Zgodnie z art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej konieczne jest jednak, aby umowa określającą warunki wystąpienia uwzględniała ramy przyszłych stosunków z Unią. Dlatego też z chwilą, gdy Rada Europejska zdecyduje, że osiągnięto wystarczające postępy w negocjacjach, aby przejść do następnego ich etapu, należy – w drugim etapie negocjacji prowadzonych na mocy art. 50 – określić ogólne porozumienie ze Zjednoczonym Królestwem w sprawie ram przyszłych stosunków.
Ustalenie uregulowań przejściowych w ramach umowy o wystąpieniu, w tym rozwiązań pomostowych służących opracowaniu przewidywalnych ram przyszłych stosunków, w świetle osiąganych postępów, zależy od osiągnięcia porozumienia, co do ram przyszłych stosunków między Unią a Zjednoczonym Królestwem, które zostaną ustalone w drugim etapie negocjacji. W związku z tym obecne wytyczne negocjacyjne nie będą obejmowały kwestii, które mogą być częścią takich uregulowań przejściowych i które zostaną określone na późniejszym etapie. Podejście to umożliwi skuteczne wykorzystanie ograniczonego okresu, jaki przewidziano w art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej na zawarcie umowy.
Zgodnie z wytycznymi Rady Europejskiej następujące podstawowe zasady będą miały jednakowe zastosowanie do negocjacji w sprawie dobrze zorganizowanego wystąpienia, do wszelkich dyskusji wstępnych i przygotowawczych w sprawie ram przyszłych stosunków oraz do wszelkich uregulowań przejściowych:
–umowa ma być oparta na równowadze praw i obowiązków i zapewniać równe warunki działania;
–zachowanie integralności jednolitego rynku wyklucza udział oparty na podejściu sektorowym;
–państwo niebędące członkiem Unii, które nie ma takich samych obowiązków jak członek, nie może mieć takich samych praw ani czerpać takich samych korzyści jak członek;
–udział w jednolitym rynku wymaga akceptacji wszystkich czterech swobód;
–negocjacje ze Zjednoczonym Królestwem będą prowadzone w ramach jednego pakietu. zgodnie z zasadą, że nic nie jest uzgodnione, dopóki wszystko nie jest uzgodnione, poszczególne elementy nie mogą być ustalane oddzielnie. Podejście Unii do negocjacji będzie się charakteryzowało jednolitymi stanowiskami, które będą wyrażane wyłącznie za pośrednictwem kanałów określonych w wytycznych Rady Europejskiej i w wytycznych negocjacyjnych. W kwestiach dotyczących wystąpienia nie będzie oddzielnych negocjacji między poszczególnymi państwami członkowskimi a Zjednoczonym Królestwem;
–umowa będzie wyrażać poszanowanie dla autonomii Unii w zakresie podejmowania decyzji oraz dla roli Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
•Spójność z innymi politykami Unii
Negocjacje i umowa na podstawie art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej będą w pełni zgodne z postanowieniami Traktatów i będą zachowywać integralność i autonomię porządku prawnego Unii. Będą one propagować wartości, cele i interesy Unii, jak również zapewniać spójność, skuteczność i ciągłość jej polityki oraz działań.
•Prawa podstawowe
Zgodnie z art. 6 Traktatu o Unii Europejskiej Unia uznaje prawa, wolności i zasady określone w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, która ma taką samą moc prawną jak Traktaty. Ponadto prawa podstawowe, zagwarantowane w europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz wynikające z tradycji konstytucyjnych wspólnych państwom członkowskim, stanowią część prawa Unii jako zasady ogólne prawa.
Unia będzie nadal w pełni przestrzegać i chronić wspomnianych praw, wolności i zasad, zarówno w procesie negocjacji ze Zjednoczonym Królestwem na mocy art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej, jak i po wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z Unii.
2.PODSTAWA PRAWNA, POMOCNICZOŚĆ I PROPORCJONALNOŚĆ
•Podstawa prawna
Zjednoczone Królestwo notyfikowało zamiar wystąpienia z Unii Europejskiej. W związku z tym podstawę prawną prowadzenia negocjacji i zawarcia umowy o wystąpieniu stanowi art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej. Należy przypomnieć, że zgodnie z art. 106 lit. a) Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej odnosi się także do Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej.
Zgodnie z art. 218 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, do którego odnosi się art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej, Komisja przedstawia swoje zalecenia Radzie, która przyjmuje decyzję upoważniającą do rozpoczęcia negocjacji i mianuje negocjatora Unii.
•Proporcjonalność
W niniejszym zaleceniu proponuje się, aby Rada upoważniła do rozpoczęcia negocjacji i wyznaczyła unijnego negocjatora, zgodnie z wymogami art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej w związku z art. 218 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Celem negocjacji na podstawie art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej będzie zagwarantowanie dobrze zorganizowanego wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii. Ze względu na to, że umowa w sprawie przyszłych stosunków między Unią a Zjednoczonym Królestwem może zostać zawarta dopiero wtedy, gdy Zjednoczone Królestwo stanie się państwem trzecim, negocjacje nie będą dotyczyły kwestii odnoszących się do ram przyszłych stosunków między UE a Zjednoczonym Królestwem, chyba że ramy te zostaną uwzględnione w negocjacjach.
•Wybór instrumentu
Zgodnie z art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej należy wynegocjować ze Zjednoczonym Królestwem umowę określającą warunki jego wystąpienia z Unii Europejskiej. Art. 218 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej stanowi, że Komisja ma przedstawić swoje zalecenia Radzie, która przyjmuje decyzję o wyznaczeniu unijnego negocjatora i upoważnieniu do rozpoczęcia negocjacji. Decyzja Rady jest właściwym instrumentem, aby Rada upoważniła Komisję w tej kwestii.
3.WPŁYW NA BUDŻET
Niniejsze zalecenie, w którym proponuje się, aby Rada wyznaczyła unijnego negocjatora i upoważniła Komisję do rozpoczęcia negocjacji ze Zjednoczonym Królestwem, nie powinno mieć bezpośredniego wpływu na budżet, w zakresie, w jakim dotyczy procesu negocjacyjnego. Wpływ na budżet umowy zawartej na podstawie art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej, która będzie efektem tych negocjacji, zostanie określony, kiedy przedstawione zostaną odpowiednie wnioski dotyczące podpisania i zawarcia umowy.
4.ELEMENTY FAKULTATYWNE
•Szczegółowe objaśnienia poszczególnych przepisów wniosku
W art. 1 zalecanej decyzji Rady Rada upoważnia do rozpoczęcia negocjacji i wyznacza Komisję na unijnego negocjatora w przypadku umowy ze Zjednoczonym Królestwem, określającej warunki jego wystąpienia z Unii i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej.
W art. 2 zalecanej decyzji Rady, Rada stwierdza, że negocjacje mają być prowadzone na podstawie wytycznych Rady Europejskiej i wytycznych negocjacyjnych określonych w załączniku.
W zalecanym załączniku do decyzji Rady przedstawiono wytyczne negocjacyjne w odniesieniu do następujących kwestii:
–prawa obywatelskie;
–jednolite porozumienie finansowe dotyczące budżetu Unii i zakończenia członkostwa Zjednoczonego Królestwa w instytucjach lub organach ustanowionych na mocy Traktatów oraz uczestnictwa Zjednoczonego Królestwa w poszczególnych środkach i instrumentach związanych z politykami Unii;
–ustalenia dotyczące towarów wprowadzanych do obrotu i trwających procedur opartych na prawie Unii;
–ustalenia dotyczące innych kwestii administracyjnych dotyczących funkcjonowania Unii;
–zarządzanie umową.
•Publikacja decyzji i wytycznych negocjacyjnych określonych w załączniku
Komisja zwraca się do Rady z wnioskiem o podanie do publicznej wiadomości decyzji upoważniającej do rozpoczęcia negocjacji dotyczących umowy ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej określającej warunki jego wystąpienia z Unii Europejskiej i wyznaczenia Komisji na unijnego negocjatora oraz wytycznych negocjacyjnych zawartych w załączniku do tej decyzji.
Zalecenie
DECYZJA RADY
upoważniająca Komisję do rozpoczęcia negocjacji dotyczących umowy ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej określającej warunki jego wystąpienia z Unii Europejskiej
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktaty, a w szczególności art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej, w związku z art. 218 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając wytyczne Rady Europejskiej z dnia 29 kwietnia 2017 r.,
uwzględniając zalecenie Komisji Europejskiej,
a także mając na uwadze, co następuje:
(1)W dniu 29 marca 2017 r. Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej notyfikowało Radzie Europejskiej zamiar wystąpienia z Unii Europejskiej.
(2)W dniu 29 kwietnia 2017 r. Rada Europejska przyjęła wytyczne wyznaczające ramy negocjacji na mocy art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej i określające ogólne zasady, do których Unia będzie się stosować podczas negocjacji.
(3)W świetle wytycznych Rady Europejskiej Unia powinna prowadzić negocjacje i zawrzeć ze Zjednoczonym Królestwem umowę określającą warunki jego wystąpienia, uwzględniając ramy jego przyszłych stosunków z Unią („umowa o wystąpieniu”).
(4)Traktaty przestają mieć zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa od dnia wejścia w życie umowy o wystąpieniu lub, w przypadku jej braku, dwa lata po notyfikacji, chyba że Rada Europejska w porozumieniu ze Zjednoczonym Królestwem podejmie jednomyślnie decyzję o przedłużeniu tego okresu.
(5)Należy zatem niezwłocznie rozpocząć negocjacje z myślą o zawarciu umowy o wystąpieniu.
(6)W dniu 5 kwietnia 2017 r. Parlament Europejski przyjął rezolucję przedstawiającą jego stanowisko dotyczące negocjacji w sprawie wystąpienia.
(7)Komisja powinna zostać upoważniona do rozpoczęcia negocjacji dotyczących umowy w sprawie wystąpienia i wyznaczona na unijnego negocjatora.
(8)Zgodnie z art. 106 lit. a) Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej odnosi się do Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej,
PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ:
Artykuł 1
Niniejszym upoważnia się Komisję do rozpoczęcia negocjacji, w imieniu Unii, dotyczących umowy ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej określającej warunki jego wystąpienia z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, przy uwzględnieniu ram jego przyszłych stosunków z Unią, oraz wyznacza się ją na unijnego negocjatora.
Artykuł 2
Negocjacje mają być prowadzone na podstawie wytycznych przyjętych przez Radę Europejską i zgodnie z wytycznymi negocjacyjnymi określonymi w załączniku.
Artykuł 3
Niniejsza decyzja jest skierowana do Komisji.
Sporządzono w Brukseli dnia […] r.
W imieniu Rady
Przewodniczący
KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 3.5.2017
COM(2017) 218 final
ZAŁĄCZNIK
do
Zalecenia w sprawie
DECYZJI RADY
upoważniającej do rozpoczęcia negocjacji dotyczących umowy ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej określającej warunki jego wystąpienia z Unii Europejskiej
ZAŁĄCZNIK
Wytyczne negocjacyjne dotyczące umowy ze Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej określającej warunki jego wystąpienia z Unii Europejskiej
I.Cel umowy o wystąpieniu
1.Po notyfikacji przez Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (zwane dalej „Zjednoczonym Królestwem”) swojego zamiaru wystąpienia z Unii Europejskiej, Unia negocjuje i zawiera umowę o wystąpieniu ze Zjednoczonym Królestwem zgodnie z art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej („Umowa”).
2.Umowa będzie określać warunki wystąpienia Zjednoczonego Królestwa i uwzględniać ramy jego przyszłych stosunków z Unią.
3.Głównym celem Umowy jest zapewnienie dobrze zorganizowanego wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej. W niniejszych wytycznych negocjacyjnych „Unia” oznacza Unię Europejską, której podstawę stanowi Traktat o Unii Europejskiej i Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, lub, w stosownych przypadkach, Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, której podstawę stanowi Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej.
4.Umowa będzie negocjowana w świetle wytycznych Rady Europejskiej i zgodnie z niniejszymi wytycznymi negocjacyjnymi. Te ostatnie są wzorowane na wytycznych Rady Europejskiej, gdyż stanowisko Unii w negocjacjach w sprawie wystąpienia jest opracowywane w pełnym poszanowaniu celów, zasad i stanowisk określonych w tychże wytycznych. W razie konieczności wytyczne negocjacyjne można zmienić i uzupełnić w drodze negocjacji, zwłaszcza by odzwierciedlić zmiany wprowadzane w wytycznych Rady Europejskiej.
II.Charakter i zakres Umowy
5.Za negocjowanie i zawarcie Umowy odpowiadać będzie Unia. W tym względzie art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej przyznaje Unii wyjątkowe kompetencje we wszystkich dziedzinach, by objąć zakresem Umowy wszystkie kwestie niezbędne do uzgodnienia warunków wystąpienia. Wspomniane kompetencje mają charakter jednorazowy i zostają przyznane ściśle do celów uzgodnienia warunków wystąpienia z Unii. Sprawowanie przez Unię tych szczególnych kompetencji w ramach Umowy nie wpłynie w żaden sposób na podział kompetencji między Unią a państwami członkowskimi w odniesieniu do przyjęcia dowolnego przyszłego instrumentu w danych obszarach.
6.W Umowie należy przypomnieć, że prawo Unii (w tym prawo pierwotne w całości, zwłaszcza Traktat o Unii Europejskiej, Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, traktaty akcesyjne i Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, a także prawo wtórne i umowy międzynarodowe) przestają mieć zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa w dniu wejścia w życie Umowy o wystąpieniu („data wystąpienia”).
7.Zgodnie z art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej i wytycznymi Rady Europejskiej w Umowie należy również przypomnieć, że w dniu wystąpienia prawo Unii przestaje mieć zastosowanie do krajów i terytoriów zamorskich mających szczególne stosunki ze Zjednoczonym Królestwem 1 i do terytoriów europejskich, za których stosunki zewnętrzne odpowiada Zjednoczone Królestwo, wobec których stosuje się postanowienia Traktatów na mocy art. 355 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. W odniesieniu do terytorialnego zakresu umowy o wystąpieniu i przyszłych ram wytyczne negocjacyjne powinny być w pełni zgodne z pkt 4 i 24 wytycznych Rady Europejskiej.
8.Umowa powinna określać datę wystąpienia, która przypada najpóźniej w dniu 30 marca 2019 r. o godz. 00:00 (czasu obowiązującego w Brukseli), chyba że Rada Europejska, w porozumieniu ze Zjednoczonym Królestwem, podejmie jednomyślnie decyzję o przedłużeniu tego okresu zgodnie z art. 50 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej. W dniu wystąpienia Zjednoczone Królestwo staje się państwem trzecim.
III.Cel i zakres niniejszych wytycznych negocjacyjnych
9.W wytycznych Rady Europejskiej określono dwuetapowe podejście do negocjacji. Pierwszy etap będzie miał na celu:
–zapewnienie jak największej jasności i pewności prawa obywatelom, przedsiębiorstwom, zainteresowanym stronom i partnerom międzynarodowym, jeśli chodzi o bezpośrednie skutki wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii;
–uregulowanie wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Unii oraz wycofania się ze wszystkich praw i obowiązków wynikających dla tego państwa z zobowiązań, jakie podjęło, będąc państwem członkowskim.
10.Obecny zestaw wytycznych negocjacyjnych jest opracowany z myślą o pierwszym etapie negocjacji. Zgodnie z celem obranym przez Radę Europejską dla pierwszej fazy negocjacji, w niniejszych wytycznych negocjacyjnych priorytet nadano kwestiom, które na obecnym etapie zostały uznane za absolutnie niezbędne, by zapewnić dobrze zorganizowane wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z Unii.
11.Zabezpieczenie statusu i praw obywateli 27 państw członkowskich UE i ich rodzin w Zjednoczonym Królestwie oraz obywateli Zjednoczonego Królestwa i ich rodzin w 27 państwach członkowskich UE stanowi nadrzędny priorytet w negocjacjach z uwagi na liczbę osób, których bezpośrednio dotyczy wystąpienie, oraz z uwagi na powagę skutków wystąpienia. Umowa powinna zapewniać niezbędne skuteczne, wykonalne, niedyskryminujące i wszechstronne gwarancje praw tych obywateli, m.in. prawo stałego pobytu po upływie pięciu lat nieprzerwanego legalnego pobytu.
12.Dobrze zorganizowane wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z Unii wymaga wywiązania się z zobowiązań finansowych wynikających z całego okresu członkostwa Zjednoczonego Królestwa w Unii. Dlatego w pierwszym etapie negocjacji należy ustanowić metodykę dotyczącą porozumienia finansowego w oparciu o zasady określone w części III.2.
13.Aby uniknąć próżni prawnej i w możliwym zakresie rozwiać wątpliwości, na obecnym etapie ustalono, że Umowa powinna wyjaśnić sytuację dotyczącą towarów wprowadzonych do obrotu przed datą wystąpienia i bieżących procedur wymienionych w części III.3.
14.Zgodnie z wytycznymi Rada Europejskiej Unia zobowiązuje się stale wspierać pokój, stabilność i pojednanie na wyspie Irlandii. Żadne postanowienie Umowy nie może podważać celów i zobowiązań określonych w porozumieniu wielkopiątkowym i w związanych z nim umowach wykonawczych; wyjątkowe okoliczności i wyzwania na wyspie Irlandii będą wymagać wypracowania elastycznych i pomysłowych rozwiązań. Celem negocjacji powinno być przede wszystkim uniknięcie stworzenia ściśle kontrolowanej granicy na wyspie Irlandii i jednocześnie poszanowanie integralności porządku prawnego Unii. Należy mieć na uwadze fakt, że obywatele irlandzcy mieszkający w Irlandii Północnej będę w dalszym ciągu korzystać z praw jako obywatele UE. Należy uznać obecne porozumienia dwustronne oraz ustalenia między Irlandią a Zjednoczonym Królestwem, takie jak wspólna strefa podróżowania, które są zgodne z prawem Unii. Umowa powinna także odnosić się do kwestii wynikających z wyjątkowego położenia geograficznego Irlandii, m.in. do przewozu towarów (z i do Irlandii przez terytorium Zjednoczonego Królestwa). Kwestie te zostaną podjęte zgodnie z podejściem określonym w wytycznych Rady Europejskiej.
15.Zgodnie z wytycznymi Rady Europejskiej Unia powinna przyjąć wspólnie ze Zjednoczonym Królestwem ustalenia dotyczące stref suwerennych Zjednoczonego Królestwa na Cyprze i uznać w tym względzie dwustronne umowy i uzgodnienia zawarte między Republiką Cypryjską a Zjednoczonym Królestwem, które są zgodne z prawem Unii, przede wszystkim w odniesieniu do zabezpieczenia praw i interesów obywateli Unii, którzy mieszkają lub pracują w strefach suwerennych.
16.Umowa powinna zapewnić niezbędną ochronę interesów Unii w Zjednoczonym Królestwie.
17.Umowa powinna zawierać postanowienia dotyczące ogólnego zarządzania Umową. Takie przepisy muszą obejmować skuteczne mechanizmy egzekwowania i rozstrzygania sporów, które w pełni respektują autonomię Unii i jej porządek prawny, aby zagwarantować skuteczne wykonanie zobowiązań wynikających z Umowy.
18.Ponadto zgodnie z wytycznymi Rady Europejskiej należy w miarę możliwości szybko podjąć konstruktywny dialog ze Zjednoczonym Królestwem na temat ewentualnego wspólnego podejścia do partnerów z państw trzecich, organizacji międzynarodowych i konwencji w odniesieniu do międzynarodowych zobowiązań zaciągniętych przed datą wystąpienia, które pozostają wiążące dla Zjednoczonego Królestwa.
19.Gdy tylko Rada Europejska uzna, że osiągnięto wystarczające postępy, by negocjacje mogły wkroczyć w kolejną fazę, opracowane zostaną nowe zestawy wytycznych negocjacyjnych. W tym kontekście kwestie, które mogą być przedmiotem rozwiązań przejściowych (tj. rozwiązania pomostowe służące opracowaniu przewidywalnych ram przyszłych stosunków), zostaną ujęte w przyszłych zestawach wytycznych negocjacyjnych w świetle poczynionych postępów. Takie podejście pozwoli na efektywne wykorzystanie ograniczonego czasu, jaki przewidziano w art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej na zawarcie Umowy, gdyż w ten sposób unika się konieczności rozstrzygania tej samej kwestii kilkakrotnie na różnych etapach negocjacji.
III.1.Prawa obywatelskie
20.Umowa powinna zabezpieczać status i prawa wynikające z prawa Unii w dniu wystąpienia, m.in. te prawa, z których obywatele będą korzystać w przyszłości (np. prawa emerytalne) – dotyczy to zarówno obywateli 27 państw członkowskich UE, którzy mieszkają (bądź mieszkali) lub pracują (bądź pracowali) w Zjednoczonym Królestwie, jak i obywateli Zjednoczonego Królestwa, którzy mieszkają (bądź mieszkali) lub pracują (bądź pracowali) w jednym z 27 państw członkowskich UE. Przewidziane w Umowie stosowne gwarancje powinny być wzajemne i powinny opierać się na zasadzie równego traktowania wśród obywateli 27 państw członkowskich UE i równego traktowania obywateli 27 państw członkowskich UE w stosunku do obywateli Zjednoczonego Królestwa, jak określono w odnośnym dorobku prawnym UE. Takie prawa należy chronić jak bezpośrednio wykonalne prawa nabyte przez okres życia osób, których dotyczą.
21.Umowa powinna obejmować co najmniej następujące elementy:
a)Definicja osób, które zostaną objęte zakresem Umowy: Zakres podmiotowy powinien być tożsamy z zakresem podmiotowym dyrektywy 2004/38 (zarówno osoby czynne zawodowo, tj. pracownicy i osoby prowadzące działalność na własny rachunek, jak i osoby bierne zawodowo, które mieszkały w Zjednoczonym Królestwie lub w jednym z 27 państw członkowskich UE przed datą wystąpienia, oraz członkowie ich rodzin, którzy im towarzyszą lub do nich dołączają w dowolnym momencie przed datą lub po dacie wystąpienia). Ponadto zakres podmiotowy powinien obejmować osoby objęte zakresem rozporządzenia 883/2004 (np. pracownicy przygraniczni).
b)Definicja praw, które zostaną objęte ochroną: Taka definicja powinna obejmować co najmniej następujące prawa:
(i)prawa pobytu wynikające z art. 21, 45 i 49 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i określone w dyrektywie 2004/38 (identyczny zakres przedmiotowy, obejmujący m.in. prawo stałego pobytu po upływie pięciu lat nieprzerwanego legalnego pobytu) i zasady dotyczące tych praw; wszelkie dokumenty, które będą wydawane w związku z prawami pobytu (np. świadectwa rejestracji, karty pobytowe członków rodziny obywatela Unii lub dokumenty urzędowe) powinny mieć charakter deklaratywny i być wystawiane w ramach prostej i szybkiej procedury, albo nieodpłatnie albo za opłatą nieprzekraczającą opłaty nakładanej na obywateli z tytułu wydania podobnych dokumentów;
(ii)prawa i obowiązki określone w rozporządzeniu 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego i w rozporządzeniu 987/2009 dotyczącym wykonywania rozporządzenia 883/2004 (w tym w przyszłych zmianach w obydwu rozporządzeniach) obejmujące m.in. prawa do sumowania okresów, eksport świadczeń z zabezpieczenia społecznego oraz zasadę jednego prawa właściwego;
(iii)prawa określone w rozporządzeniu 492/2011 w sprawie swobodnego przepływu pracowników wewnątrz Unii (np. dostęp do zatrudnienia, prowadzenie działalności, przywileje socjalne i podatkowe, szkolenie, pomoc mieszkaniowa, prawa grupowe);
(iv)prawo do podejmowania i wykonywania działalności na własny rachunek wynikające z art. 49 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
22.Z uwagi na pewność prawa Umowa powinna zapewnić, w Zjednoczonym Królestwie i 27 państwach członkowskich UE, ochronę, zgodnie z przepisami prawa Unii obowiązującymi przed datą wystąpienia, uznanych dyplomów, świadectw i innych dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji uzyskanych w dowolnym państwie członkowskim Unii przed datą wystąpienia. Umowa powinna również zapewnić, by dyplomy, świadectwa lub inne dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji uzyskanych w państwie trzecim i uznawanych w dowolnym państwie członkowskim Unii przed datą wystąpienia, zgodnie z przepisami prawa Unii obowiązującymi przed tą datą, były uznawane również po dacie wystąpienia. Umowa powinna również przewidywać ustalenia dotyczące procedur uznawania, które są w toku w dniu wystąpienia.
III.2.Porozumienie finansowe
23.Jednolite porozumienie finansowe powinno zapewnić przestrzeganie zarówno przez Unię, jak i Zjednoczone Królestwo obowiązków wynikających z całego okresu członkostwa Zjednoczonego Królestwa w Unii. Negocjacje dotyczące wspomnianej metodyki na użytek porozumienia finansowego powinny opierać się na następujących zasadach.
24.Powinno istnieć jednolite porozumienie finansowe dotyczące:
–budżetu Unii;
–zakończenia członkostwa Zjednoczonego Królestwa we wszystkich organach lub instytucjach ustanowionych na mocy Traktatów 2 (np. Europejski Bank Inwestycyjny, Europejski Bank Centralny 3 );
–uczestnictwa Zjednoczonego Królestwa w konkretnych funduszach i instrumentach związanych z obszarami polityki Unii (np. w Europejskim Fundusz Rozwoju i Instrumencie Pomocy dla Uchodźców w Turcji).
25.Takie porozumienie finansowe powinno opierać się na zasadzie, według której Zjednoczone Królestwo musi wypełnić swoją część wszystkich zobowiązań finansowych podjętych w okresie swojego członkostwa w Unii.
26.Zgodnie z pkt 10 wytycznych Rady Europejskiej takie zobowiązania obejmują m.in. zobowiązania warunkowe i wszelkie inne zobowiązania wynikające z aktu podstawowego w rozumieniu art. 54 rozporządzenia finansowego 4 . Ponadto Zjednoczone Królestwo powinno w pełni pokryć konkretne koszty związane z procesem wystąpienia takie jak koszty przeniesienia agencji i innych organów unijnych.
27.Metoda obliczania powinna opierać się na oficjalnych skonsolidowanych sprawozdaniach rocznych, które w razie konieczności są uzupełniane przy wykorzystaniu sprawozdań okresowych. Metoda ta zakłada ponadto stosowanie kwot z odnośnych aktów podstawowych (m.in. kwot referencyjnych i kwot określonych następnie w ramach programowania finansowego). Zobowiązania należy podawać w euro.
28.Metoda obliczania zobowiązań Zjednoczonego Królestwa wobec budżetu Unii powinna opierać się na decyzji w sprawie systemu zasobów własnych 5 i uwzględniać dane historyczne dotyczące jego udziału w finansowaniu przed datą wystąpienia.
29.Należy uzgodnić sposoby płatności, by złagodzić wpływ wystąpienia na budżet Unii.
30.W związku z powyższym Umowa powinna zawierać:
a)obliczenie łącznej kwoty, którą Zjednoczone Królestwo musi uznać, by wywiązać się ze swoich zobowiązań finansowych wobec budżetu Unii, wszystkich instytucji lub organów unijnych ustanowionych na mocy Traktatów oraz rozwiązać inne kwestie mające wpływ finansowy. Łączna kwota może podlegać przyszłym rocznym dostosowaniom technicznym;
b)harmonogram rocznych płatności, których Zjednoczone Królestwo ma dokonać, oraz praktyczne sposoby dokonania tych płatności;
c)zasady przejściowe mające zapewnić kontrolę sprawowaną przez Komisję (lub, w stosownych przypadkach, inny organ odpowiedzialny w świetle prawa Unii przed datą wystąpienia), Trybunał Obrachunkowy, Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych, a także zapewnić uprawnienie do rozstrzygania sporów przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w odniesieniu do płatności / nakazów odzyskania środków wobec beneficjentów ze Zjednoczonego Królestwa z przeszłości i wszelkich płatności na rzecz beneficjentów ze Zjednoczonego Królestwa po dacie wystąpienia, by zapewnić respektowanie wszystkich zobowiązań prawnych (m.in. ewentualnych kredytów i pożyczek) zatwierdzonych przez odpowiedzialny podmiot przed datą wystąpienia;
d)ewentualne ustalenia w odniesieniu do zobowiązań prawnych lub przyszłych zobowiązań prawnych zaciąganych wobec beneficjentów ze Zjednoczonego Królestwa po dacie wystąpienia (np. dotyczących instytucji zarządzających w przypadku płatności beneficjentów ze Zjednoczonego Królestwa);
e)zasady szczególne regulujące kwestię zobowiązań warunkowych zaciągniętych przez budżet Unii lub konkretne instytucje, organy lub fundusze (takich jak kredyty i pożyczki udzielone przez Europejski Bank Inwestycyjny i Europejski Fundusz Inwestycyjny).
III.3. Sytuacja dotycząca towarów wprowadzonych do obrotu i wynik procedur na podstawie prawa Unii
A. Towary wprowadzone do obrotu na podstawie prawa Unii przed datą wystąpienia
31.Umowa powinna zapewnić, by wszelkie towary wprowadzone zgodnie z prawem do obrotu na rynek unijny na mocy przepisów prawa Unii przed datą wystąpienia mogły w dalszym ciągu być dostępne na rynku lub dopuszczone do użytku po tej dacie zarówno w Zjednoczonym Królestwie, jak i w 27 państwach członkowskich Unii na warunkach określonych w odnośnych przepisach unijnych obowiązujących przed datą wystąpienia.
B. Bieżąca współpraca sądowa między państwami członkowskimi na podstawie prawa Unii
32.Umowa powinna przewidywać ustalenia dotyczące postępowań w ramach współpracy sądowej, podlegających prawu Unii, które toczą się w momencie wystąpienia. Umowa powinna w szczególności stanowić, że do czasu ich zakończenia takie postępowania podlegają odnośnym przepisom prawa Unii obowiązującym przed datą wystąpienia.
33.W odniesieniu do współpracy sądowej w sprawach cywilnych i handlowych między Zjednoczonym Królestwem a 27 państwami członkowskimi UE Umowa powinna zapewniać, by uznawanie i wykonywanie krajowych orzeczeń sądowych wydanych przed datą wystąpienia w dalszym ciągu podlegało odnośnym przepisom prawa Unii obowiązującym przed datą wystąpienia. Umowa powinna także zapewnić dalsze stosowanie przepisów prawa Unii w odniesieniu do wyboru sądu i wyboru prawa właściwego dokonanych przed datą wystąpienia.
C. Bieżące procedury współpracy administracyjnej i w zakresie egzekwowania prawa na podstawie prawa Unii
34.Umowa powinna przewidywać ustalenia dotyczące procedur współpracy administracyjnej i w zakresie egzekwowania prawa, w tym weryfikacji, podlegających prawu Unii i będących w toku w dniu wystąpienia. Takie ustalenia powinny w szczególności zapewniać, by do czasu zakończenia takich procedur podlegały one odnośnym przepisom prawa Unii obowiązującym przed datą wystąpienia. Powinny one ponadto ustanawiać zasady dotyczące ewentualnego wykorzystywania informacji i danych w trakcie dochodzeń prowadzonych przez organy ścigania i postępowań karnych toczących się w dniu wystąpienia. Powinny one obejmować informacje i dane uzyskane / posiadane przez Zjednoczone Królestwo, pochodzące z 27 państw członkowskich UE lub instytucji, organów, urzędów i agencji unijnych oraz informacje i dane uzyskane/posiadane przez 27 państw członkowskich UE lub instytucje, organy i jednostki organizacyjne, pochodzące ze Zjednoczonego Królestwa. Powinny one obejmować przepisy dotyczące ochrony danych osobowych.
D. Bieżące procedury sądowe i administracyjne w UE
35.Umowa powinna przewidywać ustalenia dotyczące:
a)postępowań sądowych toczących się przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej w dniu wystąpienia, w których bierze udział Zjednoczone Królestwo, osoby fizyczne lub prawne ze Zjednoczonego Królestwa (w tym odesłań prejudycjalnych); Trybunał Sprawiedliwości powinien pozostać organem właściwym do orzekania w takich postępowaniach, a jego orzeczenia muszą być wiążące dla Zjednoczonego Królestwa;
b)trwających procedur administracyjnych w unijnych instytucjach, organach i jednostkach organizacyjnych dotyczących Zjednoczonego Królestwa (np. postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego , pomoc państwa) lub, w stosownych przypadkach, dotyczących osób prawnych lub fizycznych ze Zjednoczonego Królestwa;
c)możliwości wszczęcia zarówno procedur administracyjnych przed instytucjami Unii, jak i postępowań sądowych przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczących Zjednoczonego Królestwa (np. postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego , pomoc państwa) po dacie wystąpienia w odniesieniu do faktów, które zaistniały przed datą wystąpienia;
d)ciągłej wykonalności aktów Unii, które nakładają zobowiązania pieniężne, i wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, przyjętych lub wydanych przed datą wystąpienia lub w toku toczących się postępowań sądowych i administracyjnych.
III.4.Inne kwestie administracyjne dotyczące funkcjonowania Unii
36.Umowa powinna zawierać niezbędne postanowienia dotyczące ochrony majątku, funduszy, aktywów i operacji Unii i jej instytucji lub organów, a także jej personelu (m.in. personelu na emeryturze) i członków ich rodzin, jak przewidziano w Traktatach i protokołach do nich (w szczególności w protokole nr 7 w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej).
37.Umowa powinna zapewniać, w stosownych przypadkach, przeniesienie na Zjednoczone Królestwo tytułu własności do:
a)specjalnych materiałów rozszczepialnych znajdujących się na terytorium Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, które stanowią obecnie własność tej Wspólnoty zgodnie z art. 86 Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, a prawo korzystania z tych materiałów obecnie posiada osoba prawna lub fizyczna, publiczna bądź prywatna, w Zjednoczonym Królestwie;
b)majątku Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej położonego w Zjednoczonym Królestwie, mającego zapewnić zabezpieczenie zgodnie z Traktatem ustanawiającym Europejską Wspólnotę Energii Atomowej.
Umowa powinna także stanowić, że Zjednoczone Królestwo przejmuje wszystkie prawa i zobowiązania związane z przeniesionym tytułem własności do materiałów lub majątku i regulować inne kwestie związane z materiałami i majątkiem na mocy Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, zwłaszcza zobowiązania dotyczące środków bezpieczeństwa, które mają zastosowanie do materiałów, o których mowa powyżej.
38.Umowa powinna także stanowić, że Zjednoczone Królestwo zapewnia, w ramach swojej jurysdykcji, dalsze respektowanie przez członków unijnych instytucji, organów i jednostek organizacyjnych, członków komitetów, urzędników i innych pracowników Unii zobowiązań zaciągniętych przez nich na mocy art. 339 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej przed datą wystąpienia.
III.5.Zarządzanie Umową
39.Umowa powinna stworzyć strukturę instytucjonalną mającą zapewnić skuteczne egzekwowanie zobowiązań na mocy Umowy, mając na uwadze leżącą w interesie Unii skuteczną ochronę jej autonomii i porządku prawnego, w tym rolę Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
40.Umowa powinna zawierać stosowne ustalenia instytucjonalne pozwalające na przyjęcie środków, by zaradzić nieprzewidzianym sytuacjom wychodzącym poza zakres Umowy, i na uwzględnienie przyszłych zmian w prawie Unii w Umowie, w przypadku gdy jest to konieczne do właściwego wykonania Umowy.
41.Umowa powinna zawierać postanowienia zapewniające rozstrzyganie sporów i wykonanie Umowy. W szczególności takie postanowienia powinny obejmować spory dotyczące następujących spraw:
–dalszego stosowania prawa Unii;
–praw obywatelskich;
–stosowania i wykładni pozostałych postanowień Umowy, takich jak porozumienie finansowe lub środki finansowe przyjęte przez strukturę instytucjonalną w celu zaradzenia nieprzewidzianym sytuacjom.
42.W tych kwestiach należy zachować jurysdykcję Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (i nadzorczą rolę Komisji). W odniesieniu do stosowania i wykładni postanowień Umowy innych niż te dotyczące prawa Unii należy przewidzieć alternatywne rozstrzyganie sporów wyłącznie wtedy, gdy daje ono gwarancje niezależności i bezstronności, które są równoważne w stosunku do gwarancji istniejących w przypadku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
43.Umowa powinna przewidywać, że wszelkie odniesienia zawarte w Umowie do pojęć lub przepisów prawa Unii należy rozumieć jako obejmujące orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej interpretujące takie pojęcia lub przepisy przed datą wystąpienia. Ponadto w zakresie, w jakim ustanawia się jest alternatywne rozstrzyganie sporów w odniesieniu do niektórych postanowień Umowy, należy uwzględnić postanowienie, zgodnie z którym przy interpretacji takich pojęć i przepisów należy brać pod uwagę przyszłe orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej interweniującego po dacie wystąpienia.
IV.Ustalenia proceduralne w odniesieniu do prowadzenia negocjacji
44.Zgodnie z oświadczeniem szefów państw lub rządów 27 państw członkowskich, a także Przewodniczących Rady Europejskiej i Komisji Europejskiej w niniejszych wytycznych negocjacyjnych przyjęto szczegółowe ustalenia regulujące stosunki między Radą i jej organami przygotowawczymi, z jednej strony, a negocjatorem z ramienia Unii, z drugiej.
45.Unijny negocjator poprowadzi negocjacje ze Zjednoczonym Królestwem na zasadzie ciągłej koordynacji i dialogu z Radą i jej organami przygotowawczymi. W tym kontekście, w pełnej zgodności z równowagą instytucjonalną przewidzianą w Traktatach, Rada i Coreper, przy wsparciu ze strony Grupy Roboczej Art. 50, udzielą unijnemu negocjatorowi wytycznych w świetle wytycznych Rady Europejskiej i zgodnie z wytycznymi negocjacyjnymi.
46.Negocjator z ramienia Unii będzie terminowo konsultował się z organami przygotowawczymi Rady i składał im sprawozdania. W tym celu przed każdą sesją negocjacyjną i po takiej sesji Rada zorganizuje spotkanie Grupy Roboczej Art. 50. Unijny negocjator powinien terminowo przekazywać niezbędne informacje i dokumenty dotyczące negocjacji.
