Δελτίο συνοπτικής παρουσίασης

Εκτίμηση επιπτώσεων κανονισμού για τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού των εξωτερικών τροφοδοτικών και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 278/2009 της Επιτροπής 1 .

Α. Ανάγκη ανάληψης δράσης

Γιατί; Ποιο είναι το πρόβλημα;

Τα εξωτερικά τροφοδοτικά (ΕΤ) χρησιμοποιούνται για την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας ή/και τη φόρτιση ενσωματωμένων συσσωρευτών σε πληθώρα ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών προϊόντων οικιακής και γραφειακής χρήσης (προϊόντα πρωτεύοντος φορτίου). Η κατανάλωση ενέργειας ενός ΕΤ είναι μικρή, αλλά αθροιστικά η κατανάλωσή τους είναι σημαντική λόγω του τεράστιου όγκου πωλήσεων και της ευρείας χρήσης τους (περίπου 500 εκατ. μονάδες πωλούνται ετησίως και περίπου 2 δισ. μονάδες χρησιμοποιούνται εντός της ΕΕ),

Ο ισχύων κανονισμός 278/2009 έχει αποδειχτεί αποτελεσματικός στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας των ΕΤ και η εξοικονόμηση ενέργειας υπολογίζεται σε περίπου 10 TWh/έτος. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητά του ενδέχεται πλέον να περιορίζεται λόγω: i) παρωχημένων απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού για την ενεργειακή απόδοση και ii) παρωχημένου πεδίου εφαρμογής. Θα μπορούσε να επιτευχθεί πρόσθετη εξοικονόμηση ενέργειας ύψους 4,3 TWh/έτος έως το 2030 από τους τελικούς χρήστες, εάν ο κανονισμός επικαιροποιηθεί για να ληφθούν υπόψη η τεχνολογική πρόοδος και οι εξελισσόμενοι κανονισμοί σε άλλες χώρες και αγορές. Με τον τρόπο αυτό, θα μπορούσαν να μειωθούν περαιτέρω οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και να εξασφαλιστούν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού για τους κατασκευαστές ΕΤ συγκεκριμένου τύπου (ΕΤ πολλαπλής τάσης).

Ένα επιπλέον προς αντιμετώπιση ζήτημα είναι να καταστούν άμεσα διαθέσιμες στους καταναλωτές και στις αρχές επιτήρησης των κρατών μελών οι πληροφορίες για τα ΕΤ και τις επιδόσεις τους.

Τι αναμένεται να επιτευχθεί με την παρούσα πρωτοβουλία;

Με την αναθεώρηση του κανονισμού:

- θα επικαιροποιηθούν οι απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση και θα ευθυγραμμιστούν με την τεχνολογική πρόοδο και τις πλέον πρόσφατες διεθνείς πρωτοβουλίες·

- θα επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής του ώστε να καλυφθούν τυχόν κενά και θα εξασφαλιστούν ίσοι όροι ανταγωνισμού για τους κατασκευαστές των ΕΤ·

- θα ενισχυθεί η διαφάνεια όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση των ΕΤ και θα βελτιωθεί η συνοχή με άλλους κανονισμούς για τον οικολογικό σχεδιασμό όσον αφορά την παροχή πληροφοριών στους χρήστες, τις δημόσιες αρχές, τις ΜΚΟ και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη.

Ποια είναι η προστιθέμενη αξία της δράσης σε επίπεδο ΕΕ; 

Η απαίτηση για ελάχιστα επίπεδα ενεργειακής απόδοσης σε επίπεδο ΕΕ έχει σαφή προστιθέμενη αξία.

Χωρίς εναρμονισμένες απαιτήσεις σε επίπεδο ΕΕ, τα κράτη μέλη θα είχαν κίνητρο να καθορίσουν εθνικές ελάχιστες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης για συγκεκριμένα προϊόντα στο πλαίσιο των ενεργειακών και περιβαλλοντικών πολιτικών τους. Αυτό θα υπονόμευε την ελεύθερη κυκλοφορία των προϊόντων. Πράγματι, αυτό ίσχυε για πολλά προϊόντα πριν εφαρμοστούν τα μέτρα οικολογικού σχεδιασμού και ενεργειακής επισήμανσης.

Β. Λύσεις

Ποιες νομοθετικές και μη νομοθετικές επιλογές πολιτικής έχουν εξεταστεί; Υπάρχει προτιμώμενη επιλογή ή όχι; Γιατί; 

Εξετάστηκαν τέσσερις επιλογές πολιτικής (ΕΠ):

- ΕΠ1 - Διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης: Βασικό σενάριο, στο οποίο ο ισχύων κανονισμός παραμένει αμετάβλητος·

- ΕΠ2 - Παγκόσμια ευθυγράμμιση: Ενισχυμένες απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού ευθυγραμμισμένες με τις ισχύουσες απαιτήσεις του Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ (σε μία και μόνον βαθμίδα). Πρόκειται για την προτιμώμενη επιλογή, διότι προσφέρει τα περισσότερα οφέλη (σε εξοικονόμηση ενέργειας και χρημάτων για τους τελικούς χρήστες), ενώ παράλληλα συνεπάγεται το μικρότερο κόστος του κύκλου ζωής (LLCC)·

- ΕΠ3 - Λήψη φιλόδοξου μέτρου της ΕΕ: Ενισχυμένες απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού ευθυγραμμισμένες με τις ισχύουσες απαιτήσεις του Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ (στην πρώτη βαθμίδα), με επακόλουθη ευθυγράμμισή τους με τον κώδικα δεοντολογίας τη ΕΕ για τα ΕΤ (σε δεύτερη βαθμίδα)·

- ΕΠ4 - Λήψη πολύ φιλόδοξου μέτρων της ΕΕ: Ενισχυμένες απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού ευθυγραμμισμένες με τις ισχύουσες απαιτήσεις του Υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ (στην πρώτη βαθμίδα), και στη συνέχεια πιο φιλόδοξη δεύτερη βαθμίδα η οποία θα καθοριστεί σε επίπεδο μεταξύ του κώδικα δεοντολογίας της ΕΕ και της βέλτιστης διαθέσιμης τεχνολογίας (ΒΔΤ) στην αγορά.

- Κοινές απαιτήσεις εφαρμοστέες σε όλες τις ΕΠ2-ΕΠ4, επιπλέον της απαίτησης όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση: i) επέκταση του πεδίου εφαρμογής ώστε να περιληφθούν τα ΕΤ πολλαπλής τάσης (π.χ. ΕΤ με δύο εξόδους που παρέχουν ταυτόχρονα 5 V και 20 V)· ii) απαίτηση πληροφόρησης όσον αφορά την απόδοση του ΕΤ στο 10 % του φορτίου και iii) πληροφόρηση σχετικά με τις επιδόσεις των ΕΤ, διαθέσιμη σε προσβάσιμους στο κοινό ιστοτόπους και σε οδηγίες χρήσης.

Ποιος υποστηρίζει την κάθε επιλογή; 

- Οι κοινές απαιτήσεις υποστηρίζονται από κράτη μέλη και ΜΚΟ. Η επέκταση του πεδίου εφαρμογής υποστηρίζεται γενικά από τον κλάδο·

- Η ΕΠ2 έχει προταθεί και υποστηρίζεται σε μεγάλο βαθμό από τα ενδιαφερόμενα μέρη του κλάδου·

- Η ΕΠ3 υποστηρίζεται σε μεγάλο βαθμό από κράτη μέλη και ΜΚΟ. Ωστόσο, ορισμένα κράτη μέλη ζήτησαν διεξοδική αξιολόγηση των οφελών έναντι του κόστους για τη δεύτερη βαθμίδα (για να επιβεβαιωθεί η προτίμηση της ΕΠ3 αντί της ΕΠ2). Τα ενδιαφερόμενα μέρη του κλάδου αντιτίθενται έντονα στην προσέγγιση δύο βαθμίδων·

- Η ΕΠ4 εξετάστηκε κατόπιν αιτήματος των ΜΚΟ για τη διερεύνηση πιο φιλόδοξων απαιτήσεων.

Γ. Επιπτώσεις της προτιμώμενης επιλογής

Ποια είναι τα οφέλη της προτιμώμενης επιλογής (ειδάλλως, των κυριότερων επιλογών);

Έως το 2030, η ΕΠ2 (παγκόσμια ευθυγράμμιση) θα έχει ως αποτέλεσμα τα εξής:

- επίτευξη του μικρότερου κόστους κύκλου ζωής για το μέσο νοικοκυριό (με την παραδοχή της χρήσης περίπου 10 ΕΤ)·

- ενεργειακή εξοικονόμηση 4,26 TWh/έτος και μειώσεις των εκπομπών GHG κατά 1,45 εκατ. τόνους ισοδυνάμου CO2/έτος·

- εξοικονόμηση ύψους 787 εκατ. EUR στις ετήσιες δαπάνες τελικού χρήστη και επιπλέον επιχειρηματικά έσοδα ύψους 73 εκατ. EUR ετησίως, που μεταφράζονται σε ενδεικτικό αριθμό 255 πρόσθετων θέσεων απασχόλησης για κατασκευαστές και χονδρεμπόρους (εκ των οποίων υπολογίζεται ότι οι 35 θα δημιουργηθούν στην ΕΕ)·

- κατάλληλη επικαιροποίηση των απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού ώστε να συμβαδίζουν με την τεχνολογική πρόοδο·

- εγγύτερη ευθυγράμμιση με τις απαιτήσεις σε άλλες οικονομίες (όπως των ΗΠΑ) και με τις πλέον αυστηρές απαιτήσεις του Διεθνούς Πρωτοκόλλου Σήμανσης της Απόδοσης (International Efficiency Marking Protocol, το οποίο που αποτελεί ένα από τα πιο προβεβλημένα διεθνή σημεία αναφοράς για τις ρυθμιστικές αρχές). Με την εν λόγω ευθυγράμμιση αναμένεται να αξιοποιηθούν πλήρως τα οφέλη των οικονομιών κλίμακας και, ταυτόχρονα, να διατηρηθεί υψηλό επίπεδο φιλοδοξίας·

- περιορισμένες επιπτώσεις για τις ΜΜΕ που κατασκευάζουν πρωτογενή προϊόντα με τη χρήση ΕΤ.

Ποιο είναι το κόστος της προτιμώμενης επιλογής (ειδάλλως, των κυριότερων επιλογών); 

Η δαπάνη συμμόρφωσης και οι διοικητικές δαπάνες αποτελούν άμεσες δαπάνες και υπολογίζονται ως εξής:

- κατασκευαστές ΕΤ: εφάπαξ δαπάνη συμμόρφωσης ύψους 20 εκατ. EUR λόγω της επέκτασης του πεδίου εφαρμογής· εφάπαξ δαπάνες συμμόρφωσης ύψους 40 εκατ. EUR λόγω αυστηρότερων απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού· αμελητέες επαναλαμβανόμενες δαπάνες για την πληροφόρηση (σχετικά με την απόδοση στο 10 % του φορτίου και εν γένει τις πληροφορίες για τα ΕΤ σε ιστοτόπους και εγχειρίδια χρήστη)·

- κατασκευαστές ΕΤ και κατασκευαστές προϊόντων πρωτεύοντος φορτίου: επαναλαμβανόμενες διοικητικές δαπάνες (δοκιμές και τεκμηρίωση) ύψους 10,5 εκατ. EUR/έτος για την τεκμηρίωση της συμμόρφωσης·

- καταναλωτές: εφάπαξ αύξηση του κόστους του προϊόντος κατά 98 εκατ. EUR λόγω της επέκτασης του πεδίου εφαρμογής, καθώς και των αυστηρότερων απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού. Ωστόσο, οι δαπάνες αυτές θα αντισταθμιστούν από τη μείωση των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος και θα διασφαλιστεί εξοικονόμηση σε όλο τον κύκλο ζωής των ΕΤ.

Πώς θα επηρεαστούν οι μεγάλες, οι μικρομεσαίες και οι πολύ μικρές επιχειρήσεις;

Ο προτεινόμενος κανονισμός είναι πλήρως εφαρμοστέος στις πολύ μικρές επιχειρήσεις και τις ΜΜΕ που συνδέονται με την παραγωγή και τη χρήση των ΕΤ.

Το ποσοστό των ΜΜΕ στην αγορά των ΕΤ εκτιμάται ότι είναι ελάχιστο, δηλαδή κάτω του 1 %. Επειδή η αγορά των ΕΤ είναι μια αγορά με υψηλό όγκο πωλήσεων, σχεδόν όλοι οι κατασκευαστές ΕΤ είναι παγκόσμιοι παράγοντες. Εν προκειμένω, δεν έχει εντοπιστεί καμία ευρωπαϊκή ΜΜΕ που να κατασκευάζει ΕΤ.

Εντούτοις, θα μπορούσαν να επηρεαστούν οι ΜΜΕ που κατασκευάζουν προϊόντα πρωτεύοντος φορτίου (πάνω από 30 εταιρείες στην ΕΕ) στα οποία χρησιμοποιούνται τα ΕΤ. Ωστόσο, είναι απίθανο να αντιμετωπίσουν δυσανάλογες δαπάνες, διότι τα ΕΤ παράγονται μαζικά και οι ΜΜΕ θα ωφεληθούν από τις οικονομίες κλίμακας που θα επιτύχουν οι μεγάλοι κατασκευαστές που προμηθεύονται ΕΤ βελτιωμένης απόδοσης.

Οι βασικές δαπάνες για αυτές τις ΜΜΕ θα αφορούν τις διοικητικές δαπάνες και τις δαπάνες συμμόρφωσης. Οι επιπτώσεις αυτών των δαπανών περιλαμβάνονται στα συνολικά αριθμητικά στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην προηγούμενη ενότητα. Οι συνολικές δαπάνες συμμόρφωσης για τις ΜΜΕ της ΕΕ εκτιμώνται σε 0,65 εκατ. EUR.

Θα υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις  στους εθνικούς προϋπολογισμούς και στις εθνικές διοικητικές αρχές;

Δεν υπάρχουν πρόσθετες εκτιμώμενες επιπτώσεις για τους εθνικούς προϋπολογισμούς και τις εθνικές διοικήσεις. Τα κράτη μέλη θα ωφεληθούν από την οικονομικά αποδοτικότερη επιτήρηση της αγοράς (με τη βελτιωμένη πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τις επιδόσεις των ΕΤ).

Θα υπάρξουν άλλες σημαντικές επιπτώσεις; 

Δεν αναμένονται άλλες σημαντικές ή αρνητικές επιπτώσεις.

Δ. Παρακολούθηση

Πότε θα επανεξεταστεί η πολιτική;

Θα προταθεί ρήτρα επανεξέτασης εντός τεσσάρων ετών από την έκδοση του κανονισμού.