zapewnienie ram dialogu politycznego,
wspieranie wysiłków podejmowanych przez państwa w celu wzmocnienia demokracji i rozwijania gospodarki,
wspieranie transformacji państw w gospodarki rynkowe,
promowanie wymiany handlowej i inwestycji.

Partnerstwo obejmuje także stworzenie podstaw współpracy w obszarze prawodawstwa, gospodarki, spraw społecznych, finansów, nauki, społeczeństwa obywatelskiego, techniki i kultury.

W decyzjach zawiera się umowy w imieniu UE.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

UE zawarła osiem umów o partnerstwie i współpracy (UPiW) lub umów o wzmocnionym partnerstwie z następującymi państwami trzecimi: Armenia, Azerbejdżan, Kazachstan, Kirgistan (Republika Kirgiska), Rosja, Uzbekistan i Turkmenistan.

UPiW z Turkmenistanem oczekuje na ratyfikację przez Parlament Europejski. Stosunki między stronami reguluje częściowo umowa przejściowa, a częściowo umowa z 1990 r. zawarta przez UE i dawny Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR).

Umowa o wzmocnionym partnerstwie i współpracy z Kazachstanem aktualizuje i zastępuje dotychczasową umowę o partnerstwie i współpracy.
Kompleksowa i wzmocniona umowa o partnerstwie z Armenią jest obecnie stosowana tymczasowo. Aktualizuje ona, a wraz z wejściem w życie zastąpi, dotychczasową umowę o partnerstwie i współpracy.
Niektóre z tych państw uczestniczą w europejskiej polityce sąsiedztwa. Umowy stanowią wówczas podstawę realizacji tej polityki.
UPiW z Rosją przewiduje także stworzenie niezbędnych warunków z myślą o ustanowieniu w przyszłości strefy wolnego handlu.

Charakterystyka ogólna

Każda z tych umów jest zawierana na konkretnych warunkach, z uwzględnieniem wzajemnych celów obu stron. Mają one jednak szereg cech wspólnych i są podobnie sformułowane.

Zasady ogólne: dotyczą one poszanowania demokracji, zasad prawa międzynarodowego i praw człowieka. We wszystkich umowach przewidziano także jako cel stworzenie gospodarki rynkowej. Jako szczególnie istotne wskazano również inne zasady, takie jak:
- praworządność i dobre sprawowanie rządów,
- walka z korupcją i z różnymi formami międzynarodowej przestępczości zorganizowanej i terroryzmu,
- promowanie zrównoważonego rozwoju, oraz
- skuteczne działania wielostronne.
Nawiązanie dwustronnego dialogu politycznego: z myślą o zachęcaniu do zajmowania zbieżnych stanowisk w przedmiocie międzynarodowych kwestii będących przedmiotem wspólnego zainteresowania oraz współpracy na rzecz stabilności, bezpieczeństwa i poszanowania demokracji oraz praw człowieka.
- Dialog odbywa się na szczeblu ministerialnym (rada współpracy lub rada partnerstwa), szczeblu parlamentarnym (rada parlamentarna) oraz na szczeblu wyższych urzędników państwowych, jak również z wykorzystaniem kanałów dyplomatycznych i spotkań ekspertów.
- Umowa z Rosją przewiduje także dialog na szczeblu prezydenckim.
Wśród priorytetów w dziedzinie sprawiedliwości, wolności i bezpieczeństwa można wymienić:
- utrwalanie praworządności i wzmacnianie instytucji na wszystkich szczeblach administracji, zwłaszcza w odniesieniu do organów ścigania i sprawowania wymiaru sprawiedliwości,
- intensyfikację dialogu i zacieśnianie współpracy w dziedzinie migracji, azylu i zarządzania granicami,
- zwalczanie przestępczości zorganizowanej i prania pieniędzy.
Handel i dziedziny związane z handlem: UE i partnerzy przyznają sobie wzajemne traktowanie oparte na klauzuli najwyższego uprzywilejowania. Ustanawiają także swobodny przepływ towarów przez ich terytorium.
- W przypadku towarów przyjętych tymczasowo każda ze stron przyznaje drugiej zwolnienie z opłat wwozowych i celnych.
- Między stronami przestają obowiązywać ograniczenia ilościowe dotyczące importu, a towary są wymieniane w oparciu o ceny rynkowe.
- Ustanawia się także warunki dotyczące zatrudnienia, zakładania działalności gospodarczej i funkcjonowania przedsiębiorstw, transgranicznego świadczenia usług, płatności bieżących i kapitału.
Ochrona własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej.
Współpraca gospodarcza i sektorowa: może ona obejmować wiele różnych dziedzin i sektorów, a jej celem jest stopniowe dostosowywanie przepisów i norm do przepisów i norm obowiązujących w UE lub – w stosownych przypadkach – do przepisów i norm międzynarodowych. Ta współpraca może więc obejmować na przykład następujące obszary:
- rolnictwo i sektor żywnościowy,
- energia,
- współpraca makroekonomiczna,
- zarządzanie finansami publicznymi,
- podatki,
- turystyka,
- środowisko,
- polityka w dziedzinie przemysłu i przedsiębiorstw,
- współpraca w dziedzinie zatrudnienia, polityki społecznej i równych szans,
- współpraca w ramach społeczeństwa obywatelskiego,
- współpraca transgraniczna i regionalna.
Współpraca w dziedzinie kultury.
Współpraca w dziedzinie finansów.

DATA WEJŚCIA W ŻYCIE

Umowa o wzmocnionym partnerstwie i współpracy z Kazachstanem obowiązuje od dnia 1 marca 2020 r.

Kompleksowa i wzmocniona umowa o partnerstwie z Armenią oczekuje na ratyfikację i jest tymczasowo stosowana od dnia 1 czerwca 2018 r.
UPiW z Tadżykistanem obowiązuje od dnia 1 stycznia 2010 r.
UPiW z Uzbekistanem, Azerbejdżanem i Kirgistanem obowiązują od dnia 1 lipca 1999 r.
UPiW z Rosją obowiązuje od dnia 1 grudnia 1997 r.

KONTEKST

Co do zasady UPiW są zawierane na okres wstępny wynoszący dziesięć lat. Są one jednak automatyczne odnawiane co roku, chyba że jedna ze stron wyrazi wobec tego sprzeciw.
Więcej informacji:
- Negocjacje i umowy (Komisja Europejska).

GŁÓWNE DOKUMENTY

Kompleksowa i wzmocniona umowa o partnerstwie między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Armenii, z drugiej strony (Dz.U. L 23 z 26.1.2018, s. 4–466)

Decyzja Rady (UE) 2018/104 z dnia 20 listopada 2017 r. w sprawie podpisania, w imieniu Unii, i tymczasowego stosowania Kompleksowej i wzmocnionej umowy o partnerstwie między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Armenii, z drugiej strony (Dz.U. L 23 z 26.1.2018, s. 1–3)

Umowa o partnerstwie i współpracy ustanawiająca partnerstwo między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Tadżykistaniu, z drugiej strony (Dz.U. L 350 z 29.12.2009, s. 3–51)

Decyzja Rady i Komisji 2009/989/WE, Euratom z dnia 17 listopada 2009 r. w sprawie zawarcia Umowy o partnerstwie i współpracy ustanawiającej partnerstwo między Wspólnotami Europejskimi oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Tadżykistanu, z drugiej strony (Dz.U. L 350 z 29.12.2009, s. 1–2)

Umowa o partnerstwie i współpracy ustanawiająca partnerstwo między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Uzbekistanu, z drugiej strony (Dz.U. L 229 z 31.8.1999, s. 3–52)

Decyzja Rady i Komisji 1999/593/WE, EWWiS, Euratom z dnia 31 maja 1999 r. w sprawie zawarcia Umowy o partnerstwie i współpracy ustanawiającej partnerstwo między Wspólnotami Europejskimi i ich oaństwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Uzbekistanu, z drugiej strony (Dz.U. L 229 z 31.8.1999, s. 1–2)

Umowa o partnerstwie i współpracy między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Azerbejdżańską, z drugiej strony (Dz.U. L 246 z 17.9.1999, s. 3–51)

Decyzja Rady i Komisji 99/614/WE, EWWiS, Euratom z dnia 31 maja 1999 r. w sprawie zawarcia Umowy o partnerstwie i współpracy między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Azerbejdżanu, z drugiej strony (Dz.U. L 246 z 17.9.1999, s. 1–2)

Umowa o partnerstwie i współpracy ustanawiająca partnerstwo między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Kirgiską, z drugiej strony (Dz.U. L 196 z 28.7.1999, s. 48–89)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Decyzja Rady i Komisji 1999/491/WE, EWWiS, Euratom z dnia 12 maja 1999 r. w sprawie zawarcia Umowy o partnerstwie i współpracy między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Kirgiską, z drugiej strony (Dz.U. L 196 z 28.7.1999, s. 46–47)

Umowa o wzmocnionym partnerstwie między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Kazachstanu, z drugiej strony (Dz.U. L 29 z 4.2.2016, s. 3–150)

Decyzja Rady (UE) 2020/244 z dnia 20 stycznia 2020 r. w sprawie zawarcia w imieniu Unii Umowy o wzmocnionym partnerstwie i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Kazachstanu, z drugiej strony (Dz.U. L 52 z 25.2.2020, s. 1–2)

Umowa o partnerstwie i współpracy ustanawiająca partnerstwo między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi a Federacją Rosyjską (Dz.U. L 327 z 28.11.1997, s. 3–69)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Decyzja Rady i Komisji 97/800/EWWiS,WE, Euratom z dnia 30 października 1997 r. w sprawie zawarcia Umowy o partnerstwie i współpracy między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony a Federacją Rosyjską, z drugiej strony (Dz.U. L 327 z 28.11.1997, s. 1–2)

Umowa między Europejską Wspólnotą Gospodarczą i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich w sprawie wymiany handlowej i współpracy handlowej i gospodarczej (Dz.U. L 68 z 15.3.1990, s. 3–17)

Decyzja Rady 90/116/EWG z dnia 26 lutego 1990 r. w sprawie zawarcia przez Europejską Wspólnotę Gospodarczą Umowy między Europejską Wspólnotą Gospodarczą i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich w sprawie handlu i współpracy handlowej i gospodarczej (Dz.U. L 68 z 15.3.1990, s. 1)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Nota dotycząca tymczasowego stosowania Kompleksowej i wzmocnionej umowy o partnerstwie między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Armenii, z drugiej strony (Dz.U. L 122 z 17.5.2018, s. 1)

Informacja dotycząca daty wejścia w życie Umowy o partnerstwie i współpracy ustanawiającej partnerstwo między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Tadżykistanu, z drugiej strony (Dz.U. L 350 z 29.12.2009, s. 57)

Informacja na temat wejścia w życie Umowy o partnerstwie i współpracy między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Azerbejdżanu, z drugiej strony (Dz.U. L 261 z 7.10.1999, s. 41)

Informacja na temat wejścia w życie Umowy o partnerstwie i współpracy ustanawiającej partnerstwo między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Kirgiską, z drugiej strony (Dz.U. L 248 z 21.9.1999, s. 35)

Informacja na temat wejścia w życie Umowy o partnerstwie i współpracy ustanawiającej partnerstwo między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Uzbekistanu, z drugiej strony (Dz.U. L 248 z 21.9.1999, s. 36)

Informacja na temat wejścia w życie Umowy o wzmocnionym partnerstwie i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Kazachstanu, z drugiej strony (Dz.U. L 51 z 25.2.2020, s. 2)

Ostatnia aktualizacja: 12.06.2020