Kodeks postępowania w zakresie komplementarności i podziału pracy w polityce rozwojowej

Komisja Europejska proponuje kodeks postępowania na rzecz lepszego podziału zadań pomiędzy donatorami Unii Europejskiej (UE) w krajach rozwijających się, aby poprawić efektywności działania polityki współpracy UE. Kodeks opiera się na jedenastu zasadach, których celem jest redukcja formalności administracyjnych, zastosowanie funduszy tam, gdzie to konieczne, przyjęcie wspólnej pomocy oraz podział zadań na rzecz większej, skuteczniejszej i szybszej pomocy.

AKT

Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego z dnia 28 lutego 2007 r. – Wspólnotowy kodeks postępowania w sprawie podziału pracy w polityce rozwoju [COM(2007) 72 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

STRESZCZENIE

Komunikat proponuje kodeks postępowania, którego celem jest wzmocnienie komplementarności i podziału pracy między donatorami UE (Unia i państwa członkowskie) w krajach rozwijających się. Kodeks postępowania został przyjęty 15 maja 2007 r. przez Radę ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych oraz przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych podczas Rady. Podczas spotkania Rada zmieniła kilka punktów w propozycji Komisji, dodając w szczególności do dziesięciu zaproponowanych zasad jedenastą.

Często zdarza się, że donatorzy są skoncentrowani w tym samych krajach i w tych samych sektorach. Taka sytuacja pociąga za sobą wydatki administracyjne oraz wysokie koszty transakcji w krajach będących beneficjentami, rozprasza dialog polityczny, zmniejsza przejrzystość i zwiększa ryzyko korupcji. Niektóre kraje za to są wręcz pomijane przez donatorów.

Kodeks postępowania określa operacyjne zasady komplementarności w zakresie współpracy na rzecz rozwoju. Z braku przyjętej na poziomie międzynarodowym definicji komplementarności Komisja definiuje ją jako optymalny podział pracy między różnymi podmiotami w celu lepszego wykorzystania zasobów ludzkich i finansowych. Zakłada to, że każdy podmiot koncentruje swoją współpracę w dziedzinach, w których może przynieść najwięcej wartości dodanej w stosunku do tego, co czynią inni.

Kodeks opracowany we współpracy z ekspertami z państw członkowskich bazuje na dobrych praktykach zdobytych w terenie. Oparty jest na zasadach zawartych w deklaracji paryskiej w sprawie skuteczności pomocy (odpowiedzialność, harmonizacja, dostosowanie, ukierunkowanie na rezultaty i wzajemną rozliczalność (DE) (EN) (ES) (FR)), jak również na celach uzupełniających i wartościach podkreślonych w europejskim konsensusie.

Kodeks przedstawia główne wytyczne, które ustanawiają zasady komplementarności w pomocy rozwojowej. Kodeks składa się z jedenastu zasad głównych:

• koncentracja działań na ograniczoną liczbę sektorów krajowych (sektory priorytetowe). Donatorzy UE powinni ograniczyć swoją interwencję w innych krajach partnerskich do dwóch sektorów, co do których reprezentują przewagę komparatywną, według uznania rządu danego kraju partnerskiego oraz innych donatorów. Poza tymi dwoma sektorami donatorzy mogą wnosić wsparcie budżetowe i finansować programy dotyczące społeczeństwa obywatelskiego, badań naukowych oraz edukacji,
• rozszerzanie swoich działań na inne obszary na poziomie krajowym (sektory niepriorytetowe). W odniesieniu do sektorów niepriorytetowych donatorzy powinni albo być zobowiązani poprzez odpowiednią umowę o współpracy/partnerstwie *, albo przeznaczyć uwolnione środki na rzecz ogólnego wsparcia budżetowego, albo opuścić sektor w sposób odpowiedzialny,
• zachęcanie do wdrożenia w każdym sektorze priorytetowym umowy donatora głównego, odpowiedzialnego za koordynację między wszystkimi donatorami w sektorze w celu redukcji kosztów transakcji,
• zachęcanie do wdrożenia odpowiednich umów o współpracy/partnerstwie, dzięki którym donator ma możliwość działania w imieniu innych donatorów w zakresie administrowania funduszami oraz dialogu z rządem partnerskim na temat realizowanej polityki w danych sektorze,
• zapewnienie odpowiedniego wsparcia w sektorach strategicznych. Co najmniej jeden donator powinien być aktywnie zaangażowany w każdym z sektorów uznanych za istotne dla ograniczenia ubóstwa. Ponadto każdy sektor powinien posiadać maksymalnie trzech do pięciu aktywnych donatorów,
• stosowanie takiego podziału pracy na poziomie regionalnym poprzez zastosowanie zasad podziału pracy na poziomie krajowym we współpracy z partnerskimi organizacjami regionalnymi,
• wskazanie ograniczonej liczby krajów priorytetowych dla każdego donatora dzięki dialogowi w ramach UE,
• przyznanie adekwatnego finansowania pomijanym przy udzielaniu pomocy krajom, które są często państwami słabymi i których stabilizacja miałaby pozytywny wpływ na cały region,
• analiza obszarów kompetencji i ich rozszerzanie:donatorzy UE powinni pogłębić ocenę swojej przewagi komparatywnej w kierunku większej specjalizacji,
• osiąganie postępów w zakresie innych aspektów komplementarności, jak komplementarność wertykalna * oraz aspektów dotyczących komplementarności między mechanizmami i instrumentami,
• pogłębianie reform systemów pomocy: sugerowane przez kodeks zmiany wymagają reform strukturalnych oraz w zakresie zasobów ludzkich.

Komisja uważa, że kodeks postępowania pozwoli Unii być siłą napędową komplementarności oraz podziału pracy w ramach międzynarodowego procesu harmonizacji i dostosowywania (deklaracja paryska).

Sukces kodeksu będzie zależał w przeważającej mierze od roli oddziałów Komisji oraz terenowych przedstawicielstw państw członkowskich. Ponadto jego wdrożenie będzie stanowiło przedmiot rocznej debaty opartej na podstawie wyrywkowej kontroli poszczególnych krajów, atlasu donatorów UE oraz sprawozdaniu w sprawie rozwoju.

Kodeks postępowania jest dokumentem podlegającym zmianom i będzie stanowił przedmiot okresowych weryfikacji na postawie doświadczeń z jego wdrożenia oraz weryfikacji rezultatów.

Kontekst

Promowanie podziału pracy w polityce rozwojowej UE nie jest nowym celem. Już w 1995 r. i w 1999 r. Rada przyjęła rezolucje dotyczące komplementarności między wspólnotowymi politykami współpracy rozwojowej a politykami państw członkowskich. Przyjęta w listopadzie 2000 r. deklaracja w sprawie polityki rozwoju była próbą dojścia do komplementarności działań między Komisją a państwami członkowskimi w dziedzinach, w których pomoc wspólnotowa stanowi wartość dodaną. Jednakże takie podejście spowodowało trudności polityczne i operacyjne. W 2004 r. UE zdecydowała się opracować strategię operacyjną osiągnięcia komplementarności, której rezultatem jest niniejszy komunikat. Ponadto zaangażowanie w lepszą komplementarność stało się głównym elementem konsensusu europejskiego oraz planu działania na rzecz efektywności pomocy.

Ostatnia aktualizacja: 27.10.2011