Europejski Fundusz Rozwoju wspiera w krajach i na terytoriach rozwijających się działania propagujące rozwój ekonomiczny i społeczny oraz rozwój człowieka, a także współpracę na poziomie regionalnym.

Rozporządzenie Rady (WE) nr 215/2008 w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do 10. Europejskiego Funduszu Rozwoju.

Decyzja Rady 2013/759/UE z dnia 12 grudnia 2013 r. dotycząca przejściowych środków zarządzania EFR w okresie od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia wejścia w życie 11. Europejskiego Funduszu Rozwoju.

Europejski Fundusz Rozwoju (EFR) jest głównym instrumentem, za pomocą którego Wspólnota wspiera współpracę na rzecz rozwoju państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku (państw AKP) oraz Krajów i Terytoriów Zamorskich (KTZ). Jego utworzenie przewidziano w traktacie rzymskim z 1957 r., początkowo z myślą o udzielaniu pomocy technicznej i finansowej krajom afrykańskim, w owym czasie wciąż skolonizowanym i połączonym więzami historycznymi z niektórymi państwami.

Chociaż od 1993 r. na wniosek Parlamentu Europejskiego dla Funduszu zarezerwowano miejsce w budżecie Unii Europejskiej (UE), EFR nie wchodzi jeszcze w skład ogólnego budżetu UE. Jest finansowany przez państwa członkowskie i podlega własnym regułom finansowym, a jego zarządzaniem zajmuje się specjalny komitet. Pomoc udzielana krajom AKP i KTZ będzie w dalszym ciągu finansowana za pośrednictwem EFR w okresie 2014-2020.

Każda edycja EFR jest ustalana na okres kilku lat. Od ustanowienia pierwszej umowy partnerstwa w 1964 r. cykle EFR zazwyczaj odpowiadają cyklom umów/porozumień o partnerstwie.

Instrumenty Stabex i Sysmin, wspomagające odpowiednio sektor rolniczy i górniczy, zostały usunięte w ramach nowej umowy partnerskiej podpisanej w Kotonu w czerwcu 2000 r. W ramach tej umowy zreformowano także instrumenty EFR i wprowadzono system bieżącego aktualizowania planów, umożliwiający znaczniejszą elastyczność i przyznający większą odpowiedzialność krajom AKP.

9. EFR dysponował kwotą 13,5 mld EUR na lata 2000-2007. Poza tym salda poprzednich EFR wynoszą ponad 9,9 mld EUR.

Decyzją nr 6/2005 Rady Ministrów AKP-WE z dnia 22 listopada 2005 r. ustanowiono wykorzystanie 482 mln EUR pozostałych z kwoty warunkowej 1 mld EUR z tytułu 9. Europejskiego Funduszu Rozwoju. Kwota ta rozkłada się następująco: 352 mln EUR do puli przeznaczonej na wsparcie rozwoju długoterminowego, 48 mln EUR do puli przeznaczonej na współpracę i integrację regionalną oraz 82 mln EUR do instrumentu inwestycyjnego. Oprócz tego decyzją nr7/2005 Rady Ministrów AKP-WE ustanowiono drugą transzę w wysokości 250 mln EUR, przeznaczoną na drugą wpłatę do funduszu wodnego AKP-UE.

Pomoc rozwojowa udzielana przez EFR wpisuje się w szersze ramy europejskie. W Unii Europejskiej fundusze z budżetu ogólnego Wspólnoty mogą być wykorzystywane do pewnych działań. Ponadto w okresie objętym dziewiątym EFR wkład w postaci zasobów własnych Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) wyniósł 1,7 mld EUR, przy jednoczesnym zarządzaniu częścią zasobów EFR (pożyczkami i venture capital).

W ramach 10. funduszu, obejmującego okres od 2008 r. do 2013 r., przewidziano pulę budżetową w wysokości 22 682 mln EUR. Z tej kwoty 21 966 mln EUR przyznano państwom AKP, 286 mln EUR KTZ, a 430 mln EUR Komisji z tytułu wydatków na wsparcie związane z programowaniem i wdrożeniem EFR. W szczególności kwota przyznana krajom AKP została rozdzielona w następujący sposób: 17 766 mln EUR na sfinansowanie krajowych i regionalnych programów orientacyjnych, 2 700 mln EUR na sfinansowanie współpracy pomiędzy krajami AKP oraz międzyregionalnej, 1 500 mln EUR na sfinansowanie instrumentu inwestycyjnego. Znaczna część budżetu jest poświęcona programom regionalnym, co podkreśla znaczenie regionalnej integracji gospodarczej dla rozwoju na szczeblu krajowym i lokalnym, któremu zapewnia ona podstawowe ramy. Stworzenie „kwot motywacyjnych” dla każdego kraju stanowi innowację 10. EFR.

Państwa członkowskie zawierają umowy dwustronne i podejmują własne inicjatywy z krajami rozwijającymi się, nie finansowane za pośrednictwem Europejskiego Funduszu Rozwoju lub innych funduszy wspólnotowych.

11. EFR obejmie okres od 2014 r. do 2020 r. a jego budżet wyniesie 30,5 mld EUR. Dodatkowa kwota w wysokości 2,6 mld EUR udostępniona zostanie przez Europejski Bank Inwestycyjny w formie pożyczek pochodzących ze środków własnych Banku.

W czerwcu 2013 r. kraje UE osiągnęły wewnętrzne porozumienie w sprawie utworzenia 11. EFR, w którym zrewidowano także podział wkładów między poszczególnymi krajami. Porozumienie to nadal wymaga ratyfikacji. Decyzja Rady 2013/759/UE ustanawia przejściowe środki zarządzania EFR do dnia wejścia w życie 11. Europejskiego Funduszu Rozwoju.

ODNIESIENIA

Akt	Wejście w życie	Termin transpozycji przez państwa członkowskie	Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
Rozporządzenie (WE) nr 215/2008	20.3.2008	-	Dz.U. L 78 z 19.3.2008, s. 1-34
Decyzja 2013/759/UE	1.1.2014	-	Dz.U. L 335 z 14.12.2013, s. 48-49