Zarządzanie w sytuacji kryzysowej w sektorze finansowym

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Komunikat (COM(2010) 579 wersja ostateczna) – Unijne ramy zarządzania w sytuacji kryzysu w sektorze finansowym

JAKI JEST CEL NINIEJSZEGO KOMUNIKATU?

Wyznacza kroki, które należy podjąć w celu wyposażenia Unii Europejskiej (UE) w zbiór zasad regulujących zarządzanie w sytuacji kryzysowej w sektorze finansowym.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Zakres

Zbiór zasad regulujących zarządzanie w sytuacji kryzysowej w sektorze finansowym obejmuje:

• wszystkie instytucje kredytowe,
• wybrane przedsiębiorstwa inwestycyjne, w szczególności takie, których upadłość mogłaby stanowić zagrożenie dla systemu finansowego.

Cele

Celem tych zasad jest zapewnienie stabilności systemu finansowego, nawet w przypadku upadku danego podmiotu gospodarczego oraz:

• nacisk na zapobieganie i przygotowanie się w celu ograniczenia zagrożeń dla systemu finansowego,
• opracowanie wiarygodnych narzędzi postępowania naprawczego,
• wdrożenie szybkich i skutecznych sposobów postępowania,
• ograniczenie pokusy nadużycia poprzez zapewnienie współuczestnictwa udziałowców w stratach,
• wkład w sprawne postępowania naprawcze wobec grup działających w skali transgranicznej celem utrzymania rynku wewnętrznego,
• zagwarantowanie pewności prawnej,
• ograniczenie zakłóceń konkurencji.

Obszary działania

W komunikacie określono działania, które należy podjąć w następujących obszarach:

• organy odpowiedzialne za zarządzanie w sytuacji kryzysowej – każdy kraj UE musi wyznaczyć niezależny od organu nadzoru organ odpowiedzialny za postępowania naprawcze,
• środki przygotowawcze i środki zapobiegawcze – w tym wdrożenie programu działań nadzorczych w odniesieniu do każdej nadzorowanej instytucji oraz prowadzenie kontroli nadzorczej na miejscu,
• warunki podjęcia działań – w przypadku gdy bank lub firma inwestycyjna nie może spełnić wymogów dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych, należy wdrożyć mechanizm wczesnej interwencji,
• wczesna interwencja – umożliwia rozszerzenie i doprecyzowanie uprawnień organów nadzoru. Banki i przedsiębiorstwa miałyby obowiązek przedstawiania planu umożliwiającego powrót do normalnego stanu w przypadku zaistnienia trudności finansowych,
• odpisy obniżające wartość zobowiązań – pozwalające instytucji znajdującej się w trudnej sytuacji na kontynuacje działalności lub rezygnację z jej części w celu ograniczenia ryzyka wystąpienia „efektu domina” wpływającego na inne instytucje,
• postępowanie naprawcze – reforma przepisów prawa upadłościowego dotyczących banków tak, aby upadające banki mogły korzystać z postępowania likwidacyjnego.

Podjęte działania

• 1.

  Organy nadzoru

W 2011 r. powołano trzy Europejskie Urzędy Nadzoru:

• Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB), odpowiadający za nadzór bankowy, w tym za nadzór dokapitalizowywania banków,
• Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA), odpowiadający za nadzór rynków finansowych i bezpośredni nadzór nad agencjami ratingowymi i repozytoriami transakcji, oraz
• Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA), odpowiadający za nadzór ubezpieczeń.

Organy nadzoru 28 krajów UE posiadają swoich przedstawicieli we wszystkich powyższych urzędach nadzoru.

Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego została powołana w celu monitorowania i oceny potencjalnych zagrożeń dla stabilności finansowej wynikających z rozwoju sytuacji makroekonomicznej i całości systemu finansowego.

• 2.

  Dyrektywa w sprawie naprawy oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków

Dyrektywa (2014/59/UE) weszła w życie we wszystkich krajach UE w lipcu 2014 r. Określa ona szereg przepisów harmonizujących i usprawniających narzędzia przeciwdziałania kryzysom sektora bankowego w całej UE, a co za tym idzie:

• banki są zobowiązane do opracowania planów naprawczych umożliwiających wyjście z trudnej sytuacji finansowej;
• organy zyskują wachlarz uprawnień pozwalających im na ingerencję w działalność banków w celu uratowania ich od upadłości;
• organy mają też zdolność wdrażania planów uporządkowanej likwidacji banków w upadłości w sposób zachowujący ich kluczowe funkcje i zwalniający podatników z obowiązku ich ratowania;
• jednolity fundusz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków dla krajów ze strefy euro został ustanowiony w 2016 r.; niezależne krajowe fundusze nadal funkcjonują w krajach UE znajdujących się poza strefą;
• procedury na rzecz poprawy współpracy między organami krajowymi.

• 3.

  Dyrektywa w sprawie systemów gwarancji depozytów

Dyrektywa (2014/49/UE) weszła w życie w 2014 r. Wzmacnia ona funkcjonujące obecnie krajowe systemy gwarancji depozytów tak, aby ograniczyć słabości ujawnione w czasie kryzysu finansowego. Do jej głównych założeń zalicza się:

• powszechne gwarancje dla depozytów o wartości do 100 000 EUR,
• łatwiejszy i szybszy dostęp do wypłat – stopniowe skrócenie terminów płatności z 20 do 7 dni roboczych,
• bardziej solidny system finansowania,
• lepsze informowanie deponentów.

KONTEKST

• „Zarządzanie w sytuacji kryzysowej” na stronie internetowej Komisji Europejskiej
• Komunikat prasowy Komisji Europejskiej „Kompleksowa odpowiedź UE na kryzys finansowy: znaczący postęp na drodze ku stabilnym ramom finansowym dla Europy i unii bankowej w strefie euro”.

GŁÓWNY DOKUMENT

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów oraz Europejskiego Banku Centralnego – Unijne ramy zarządzania w sytuacji kryzysu w sektorze finansowym (COM(2010) 579 wersja ostateczna z 20.10.2010)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/49/UE z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie systemów gwarancji depozytów (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 149–178)

Kolejne zmiany do dyrektywy 2014/49/UE zostały włączone do tekstu pierwotnego. Niniejszy tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentalną.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE z dnia 15 maja 2014 r. ustanawiająca ramy na potrzeby prowadzenia działań naprawczych oraz restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w odniesieniu do instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych oraz zmieniająca dyrektywę Rady 82/891/EWG i dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/24/WE, 2002/47/WE, 2004/25/WE, 2005/56/WE, 2007/36/WE, 2011/35/UE, 2012/30/UE i 2013/36/EU oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 648/2012 (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 190–348)

Kolejne zmiany do dyrektywy 2014/59/UE zostały włączone do tekstu pierwotnego. Niniejszy tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentalną.

Ostatnia aktualizacja: 07.12.2016