Agencje ratingowe

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (WE) nr 1060/2009 w sprawie agencji ratingowych

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

Rozporządzenie reguluje działalność agencji ratingowych w celu ochrony inwestorów oraz europejskich rynków finansowych przed ryzykiem nadużyć.
Ma to zagwarantować niezależność i uczciwość procesu przeprowadzania ratingów kredytowych oraz poprawić jakość wystawianych w jego wyniku ratingów.
Rozporządzenie określa warunki wystawiania ratingów kredytowych oraz zasady organizacji i postępowania agencji ratingowych, w tym ich udziałowców, w celu wspierania:
- niezależności agencji ratingowych;
- unikania konfliktu interesów oraz
- wyższego poziomu ochrony konsumentów i inwestorów.
Ponieważ rozporządzenie zostało zmienione rozporządzeniem (UE) 2017/2402 (Prostsze, bardziej przejrzyste i standardowe sekurytyzacje) w sprawie ustanowienia ogólnych ram dla sekurytyzacji*, określa także obowiązki emitentów i powiązanych stron trzecich mających siedzibę w UE w odniesieniu do instrumentów sekurytyzacyjnych. W rozporządzeniu (UE) 2017/2402 zastąpiono stosowany w pierwotnym rozporządzeniu termin „instrumenty strukturyzowane” terminem „instrumenty sekurytyzacyjne”.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Rejestracja, zasady postępowania i nadzór

Aby zarejestrować się w UE, agencje ratingowe muszą:

unikać konfliktów interesów: np. analitycy przeprowadzający rating kredytowy nie mogą oceniać organizacji, w której mają udziały;
zapewniać jakość w zakresie wystawianych ratingów kredytowych oraz metod ratingu,
zapewniać wysoki stopień przejrzystości: np. poprzez publikowanie rocznych sprawozdań w sprawie przejrzystości.

Od lipca 2011 r. za rejestrację agencji ratingowych w UE odpowiada Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA), który posiada wyłączne uprawnienia nadzorcze w odniesieniu do tych agencji.

Nadmierne poleganie na ratingach kredytowych

Po zmianie rozporządzenia dyrektywą 2013/14/UE instytucje finansowe oraz inwestorzy zobowiązani są do przeprowadzania oceny ryzyka kredytowego we własnym zakresie i nie mogą opierać się wyłącznie i automatycznie na ratingach zewnętrznych w celu oceny zdolności kredytowej danej organizacji lub instrumentu finansowego.

Ratingi zadłużenia publicznego krajów UE

Agencje ratingowe muszą ustalić harmonogram, w którym wskażą daty oceny krajów UE. Kraje UE będą oceniane przynajmniej co każde 6 miesięcy.
Aby zapobiec zakłóceniom rynku, ratingi publikowane są po zamknięciu unijnych rynków papierów wartościowych oraz przynajmniej na godzinę przed ich ponownym otwarciem.
Inwestorzy oraz kraje UE muszą otrzymać informacje dotyczące faktów i założeń, na których oparty jest każdy rating.

Odpowiedzialność agencji ratingowych

Agencja ratingowa może zostać pociągnięta do odpowiedzialności w przypadku naruszenia rozporządzenia, czy to celowo, czy wskutek rażącego zaniedbania, przez które inwestor lub emitent poniósł szkodę.

Niezależność i zapobieganie konfliktom interesów

Zgodnie z zasadą rotacji, emitenci informacji o złożonych instrumentach sekurytyzacyjnych zobowiązani są do zmiany agencji co cztery lata.
Agencje ratingowe muszą ujawniać sytuacje, w których dany udziałowiec posiada 5 % lub większą część kapitału lub praw głosu tej agencji oraz 5 % lub większą część kapitału lub praw głosu organizacji ocenianej przez tę agencję. Jeśli suma obu tych udziałów jest równa lub przekracza 10 %, agencja ratingowa nie jest uprawniona do oceny takiego podmiotu.
Ponadto rozporządzenie zabrania posiadania 5 % lub więcej kapitału lub praw głosu więcej niż jednej agencji ratingowej, chyba że agencje te należą do tej samej grupy.

Wszystkie dostępne ratingi są publikowane na europejskiej platformie ratingowej ESMA.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Rozporządzenie ma zastosowanie od dnia 7 grudnia 2009 r. Wyjątki dotyczą:

odniesień do ratingu kredytowego w prospektach emisyjnych (art. 4 ust. 1), które obowiązują od 7 grudnia 2010 r.; oraz
agencji ratingowych mających siedzibę w krajach nienależących do UE (art. 4 ust. 3 lit. f), g) i h), które obowiązują od 7 czerwca 2011 r.

KONTEKST

Rozporządzenie UE dotyczące agencji ratingowych stanowi część inicjatywy realizowanej przez UE w odpowiedzi na zobowiązania podjęte na szczycie G-20, który odbył się w Waszyngtonie w listopadzie 2008 r.

Więcej informacji:

Agencje ratingowe (Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych)
Regulowanie agencji ratingowych (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

Sekurytyzacja: transakcje, które umożliwiają pożyczkodawcy lub innemu inicjatorowi aktywów – na przykład instytucji kredytowej – refinansowanie zestawu pożyczek lub aktywów (np. hipotek, leasingu samochodów, pożyczek konsumenckich, kart kredytowych) poprzez przekształcenie ich w papiery wartościowe. Pożyczkodawca lub inicjator organizuje portfel swoich pożyczek według różnych kategorii ryzyka, dostosowanych do ryzyka i wymagań inwestorów w zakresie zysków. Zwroty dla inwestorów generowane są z przepływów pieniężnych z pożyczek bazowych.

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie agencji ratingowych (Dz.U. L 302 z 17.11.2009, s. 1–31)

Kolejne zmiany rozporządzenia (WE) nr 1060/2009 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczące rozwiązań alternatywnych dla zewnętrznych ratingów kredytowych, sytuacji na rynku ratingów kredytowych, konkurencji i zarządzania w branży ratingów kredytowych, sytuacji na rynku ratingów instrumentów finansowych będących wynikiem sekurytyzacji oraz możliwości utworzenia europejskiej agencji ratingowej (COM(2016) 664 final, 19.10.2016)

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/1 z dnia 30 września 2014 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących okresowych sprawozdań o opłatach pobieranych przez agencje ratingowe, na potrzeby bieżącego nadzoru prowadzonego przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (Dz.U. L 2 z 6.1.2015, s. 1–23)

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 2015/2 z dnia 30 września 2014 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących prezentacji informacji, które agencje ratingowe udostępniają Europejskiemu Urzędowi Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (Dz.U. L 2 z 6.1.2015, s. 24–56)

Sprawozdanie Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego dotyczące wykonalności utworzenia sieci mniejszych agencji ratingowych (COM(2014) 248 final, 5.5.2014)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/14/UE z dnia 21 maja 2013 r. zmieniająca dyrektywę 2003/41/WE w sprawie działalności instytucji pracowniczych programów emerytalnych oraz nadzoru nad takimi instytucjami, dyrektywę 2009/65/WE w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) i dyrektywę 2011/61/UE w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi w odniesieniu do nadmiernego polegania na ratingach kredytowych (Dz.U. L 145 z 31.05.2013, s. 1–3)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 946/2012 z dnia 12 lipca 2012 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 w odniesieniu do przepisów proceduralnych dotyczących grzywien nakładanych na agencje ratingowe przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych, w tym przepisów dotyczących prawa do obrony i przepisów tymczasowych (Dz.U. L 2012 z 16.10.2012, s. 23–26)

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 447/2012 z dnia 21 marca 2012 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 w sprawie agencji ratingowych poprzez ustanowienie regulacyjnych standardów technicznych dotyczących oceny zgodności metodyk sporządzania ratingów kredytowych (Dz.U. L 140 z 30.5.2012, s. 14–16)

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 449/2012 z dnia 21 marca 2012 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących informacji do celów rejestracji i certyfikacji agencji ratingowych (Dz.U. L 140 z 30.5.2012, s. 32–52)

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 272/2012 z dnia 7 lutego 2012 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 w odniesieniu do opłat pobieranych przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych od agencji ratingowych (Dz.U. L 90 z 28.3.2012, s. 6–10)

Ostatnia aktualizacja: 09.04.2019