Jednolity rynek Europy XXI wieku

Jednolity rynek XXI wieku może być jeszcze bardziej zintegrowany, otwarty i konkurencyjny. Aby stawić czoła globalizacji, należy lepiej wykorzystywać jego potencjał poprzez podniesienie poziomu wiedzy i innowacji, jak również podkreślenie wymiaru społecznego i środowiskowego. Jego optymalizacja powinna być ukierunkowana na efekty i aby te efekty ocenić i osiągnąć, należy określić nowe podejście. W ten sposób dzięki jednolitemu rynkowi konsumenci będą mieli szerszy wybór, a przedsiębiorstwa większe możliwości.

AKT

Komunikat Komisji z dnia 20 listopada 2007 r. dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Jednolity rynek Europy XXI wieku [COM(2007) 724 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

STRESZCZENIE

Jednolity rynek oznacza korzyści dla konsumentów i przedsiębiorstw: przyczynia się do tworzenia miejsc pracy i stymuluje wzrost gospodarczy, konkurencyjność i innowacyjność. Jednolity rynek ma również zasadnicze znaczenie dla sprawnego funkcjonowania polityki gospodarczej i monetarnej Unii Europejskiej (UE). Pomimo tych osiągnięć potencjał jednolitego rynku nadal nie jest w pełni wykorzystywany.

WYZWOLENIE POTENCJAŁU

Komisja kreśli wizję jednolitego rynku XXI wieku jako rynku silnego, innowacyjnego i konkurencyjnego. Aby stawić czoła nowym wyzwaniom, jednolity rynek, opierając się na istniejących solidnych podstawach, powinien koncentrować się na najważniejszych obszarach reprezentujących potencjalną wartość dodaną.

Konsumenci i przedsiębiorstwa

Jednolity rynek musi przynosić lepsze efekty i większe korzyści, aby spełniać oczekiwania i odpowiadać na obawy konsumentów i przedsiębiorstw. Dzięki zagwarantowaniu wysokich standardów zapewnił on ochronę konsumentów w zakresie wyboru i jakości towarów, cen, praw, walki z nieuczciwymi praktykami handlowymi, nadużywania pozycji dominującej itd. Jednak w sektorach związanych z codziennym życiem konsumenta, takich jak energia czy telekomunikacja, czy też sektorach rozdrobnionych lub w których brakuje skutecznej konkurencji, jednolity rynek może zaoferować więcej.

Należy również zwiększyć bezpieczeństwo i poprawić jakość towarów i usług, jak również częściej monitorować rynki. Aby móc w pełni korzystać z jednolitego rynku, konsumenci muszą być informowani w zakresie bezpieczeństwa żywności, środków farmaceutycznych i detalicznych usług finansowych, a ich pozycja wzmacniana. W tym celu należy prawa konsumentów, zwłaszcza prawa umowne oraz prawo do dochodzenia roszczeń zbiorowych, poddać przeglądowi, aby ustanowić proste ramy ochrony o zasięgu globalnym.

Ponadto małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) nie uczestniczą w jednolitym rynku w takim stopniu jak duże przedsiębiorstwa. Najbardziej utrudniają im to zróżnicowane podatki oraz bariery językowe, kulturowe i bariery w zakresie preferencji konsumenckich. Projekt „Small Business Act” (DE) (EN) (FR) (regulacja poświęcona małym przedsiębiorstwom) oparty na zasadzie „najpierw myśl na małą skalę” i doskonaleniu otoczenia podatkowego powinien we właściwy sposób rozwiązać ten problem.

Stawianie czoła globalizacji

Ponieważ w ciągle zmieniającym się kontekście międzynarodowym jednolity rynek oznacza duże korzyści w zakresie innowacji, konkurencyjności i wyboru, przy jednoczesnym przestrzeganiu wymogów w zakresie pracy, zdrowia, bezpieczeństwa i środowiska, przyciągnął zagraniczne inwestycje i przedsiębiorstwa.

Aby stawić czoła globalizacji, UE musi ten proces podtrzymać, koncentrując się na fundamentach określonych w komunikacie „Globalny wymiar Europy: konkurowanie na światowym rynku”, a dokładniej na:

narzędziach polityki handlu i polityki konkurencji, które gwarantują przestrzeń konkurencyjną w celu reagowania na udzielanie nieuczciwych dotacji zagranicznych i inne nieuczciwe praktyki handlowe,
promowaniu na poziomie wielostronnym i dwustronnym współpracy w zakresie norm. UE musi czerpać inspiracje z innych krajów, a jej własne normy muszą stanowić punkt odniesienia dla standardów światowych i tym samym zapewnić jej pozycję lidera, zwłaszcza jeśli mówić będzie jednym głosem,
gwarancji czerpania przez europejskich obywateli korzyści z otwarcia rynku, w szczególności w zakresie wyboru towarów i cen, ale również poprzez zapewnienie działań w związku z umowami handlowymi.

Uczynienie z wiedzy i innowacji „piątej swobody”

Jednolity rynek, który pierwotnie opierał się na produktach podstawowych i towarach wytwarzanych, musi teraz opierać się również na usługach, których udział w gospodarce opartej na wiedzy jest coraz większy. Jednolity rynek musi więc wyzwolić potencjał nowych technologii na rzecz „piątej swobody”, tj. swobodnego przepływu wiedzy i innowacji.

Chociaż dyrektywa o usługach stanowi fundament tego procesu, konieczne jest zmniejszanie przeszkód i zwiększanie konkurencji, aby zaoferować konsumentom szerszy wybór towarów za niższą cenę i stymulować innowacje. W tym celu zainicjowano już różne projekty, zwłaszcza na rzecz branż sieciowych (energii, usług pocztowych, transportu, telekomunikacji itd.). Również technologie informacyjno-komunikacyjne (TIK) są atutem sprzyjającym rozwojowi interoperacyjnych usług w ramach „e-rynku wewnętrznego” (e-fakturowanie, e-zamówienia i e-cła) bez tworzenia nowych „e-przeszkód”.

Aby ułatwić wymianę wiedzy, należy zapewnić mobilność pracowników, badaczy i studentów. Podstawę mobilności i rozwoju badań sieciowych wewnątrz Europejskiego Obszaru Badań (EOB) stanowi siódmy program ramowy na rzecz badań naukowych (7PR) i projekt mający na celu stworzenie „paszportu badacza”.

Wymiar społeczny i środowiskowy

Ponieważ otwarcie rynku ma następstwa społeczne i środowiskowe, Komisja będzie przeprowadzać więcej ocen skutków podejmowanych decyzji, aby szybciej reagować na zmiany rynkowe.

Rozwój jednolitego rynku idzie w parze z europejskim programem społecznym. Europejska polityka gospodarcza i społeczna oraz polityka spójności terytorialnej, wspierane przez fundusze strukturalne, pozwalają wzmocnić pozycję obywateli i przedsiębiorstw oraz rozszerzać korzyści jednolitego rynku na wszystkie regiony UE. W tym celu projekt zwany „europejską grupą współpracy terytorialnej” oferuje nowe możliwości współpracy transgranicznej, w takich obszarach, jak opieka zdrowotna, ochrona środowiska czy infrastruktura.

Rozwój zawodowy i rozwój w zakresie mobilności wspierany jest przez plan działania na rzecz mobilności pracy, w ramach którego przestrzegane muszą być podstawowe prawa pracownicze, w tym równe warunki. Działania Europejskiej Rady Zakładowej zostaną więc odpowiednio dopasowane.

Chociaż rozwój „ekoprzemysłu” (sektor farmaceutyczny lub motoryzacyjny) przyczynia się do zwiększenia wymiaru środowiskowego jednolitego rynku, potrzebnych jest więcej inwestycji, zwłaszcza aby zwalczać zmiany klimatyczne.

OSIĄGANIE EFEKTÓW

Rozszerzona i zróżnicowana UE zależy jeszcze bardziej od sprawnego funkcjonowania jednolitego rynku. UE powinna skupiać się na danych i efektach osiąganych przez rynki, przyznając priorytet tym obszarom, w których rynki nie przynoszą efektów i w których szanse poprawy są optymalne. Poprzez badanie konkurencji sektorowej, rynków wiodących i wspólnych inicjatyw technologicznych dalej rozwijane będą działania w zakresie monitorowania rynków w celu określenia powodów ich niesprawnego funkcjonowania i ich potencjału. Tabela wyników dotycząca konsumentów, która począwszy od 2009 r., stanowić będzie integralną część tabeli wyników jednolitego rynku, dostarczy dodatkowych danych o wynikach tych rynków z perspektywy konsumenta oraz o wymogach gospodarczych i społecznych.

Proste i bardziej dostosowane narzędzia pozwolą lepiej ukierunkować i skuteczniej egzekwować jednolity rynek, bez potrzeby wprowadzania kolejnych uregulowań. Aby osiągnąć optymalny efekt, z istniejących instrumentów i procedur w ramach polityki w różnych dziedzinach należy korzystać w sposób bardziej racjonalny. Dotyczy to również narzędzi oceny stosowania prawa wspólnotowego. Komisja jest zdecydowana wstrzymać interwencję UE, w przypadkach gdy taka interwencja jest nieskuteczna lub gdy zastąpiły ją inne mechanizmy.

Władze i strony zainteresowane na wszystkich poziomach zarządzania muszą prowadzić działania na rzecz jednolitego rynku w imię większej decentralizacji, dzięki czemu zwiększa się poczucie odpowiedzialności i wzmacnia wzajemne zaufanie w ramach nowych stosunków pracy i nowego podejścia. Kluczowe znaczenie dla zapewnienia egzekwowania przepisów UE i współpracy poprzez wymianę doświadczenia i praktyk mają sieci, które mogłyby opierać się na „ośrodkach jednolitego rynku”.

Przekaz informacji i dostęp do informacji stanowią podstawę przejrzystości i znajomości przepisów UE. Odpowiadają za nie państwa członkowskie. Realizacja tych celów opierać się będzie głównie na projekcie pilotażowym „ambasadorów jednolitego rynku” (osób ze świata biznesu i handlu), punkcie kompleksowej obsługi (one-stop shop) skupiającym różne usługi skierowane do obywateli i przedsiębiorstw (Europe Direct, Twoja Europa, SOLVIT, Biuro Porad dla Obywatela, EURES, nowa zintegrowana sieć wspierania przedsiębiorstw itd.), jak również na tabeli wyników jednolitego rynku dopasowanego tak, aby prowadzić dokładniejszą ocenę wyników.

See also