Zwalczanie oszustw: kontrole w krajach UE
Obywatele Unii Europejskiej (UE) muszą mieć pewność, że środki unijnego budżetu są właściwie wykorzystywane. W 1995 r. UE wprowadziła przepisy (rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r.) regulujące przeprowadzanie kontroli w krajach UE oraz nakładanie kar w przypadku nieprawidłowości*.
AKT
Rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich
STRESZCZENIE
Obywatele Unii Europejskiej (UE) muszą mieć pewność, że środki unijnego budżetu są właściwie wykorzystywane. W 1995 r. UE wprowadziła przepisy (rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r.) regulujące przeprowadzanie kontroli w krajach UE oraz nakładanie kar w przypadku nieprawidłowości*.
JAKIE SĄ CELE NINIEJSZEGO ROZPORZĄDZENIA?
|
— |
Ma ono na celu walkę z oszustwami wymierzonymi w interesy finansowe UE (budżet UE - wkłady podatników).
|
|
— |
Ustanawia wspólne zasady prawne we wszystkich obszarach polityki UE.
|
|
— |
W szczególności przewiduje kontrole, środki administracyjne i kary w przypadku nierespektowania zasad finansowania UE.
|
KLUCZOWE ZAGADNIENIA
Ponad połowę wydatków UE przeznacza się dla beneficjentów za pośrednictwem rządów krajów UE i ich agencji. Zdecentralizowane zarządzanie oraz monitorowanie wykorzystywania środków podlegają szczegółowym przepisom. Są one zróżnicowane w zależności od dziedziny polityki.
Kraje UE są zobowiązane do podejmowania niezbędnych środków w celu zapewnienia prawidłowości i poprawności transakcji związanych z interesami finansowymi UE. Środki kontroli powinny być proporcjonalne do realizowanych celów tak, aby nie pociągać za sobą nadmiernych ograniczeń ekonomicznych i kosztów administracyjnych. Powinny one również uwzględniać istniejącą praktykę i struktury krajów UE.
Komisja Europejska przeprowadza kontrole w celu weryfikacji, czy:
|
— |
praktyki administracyjne są zgodne z przepisami UE,
|
|
— |
istnieją niezbędne dokumenty towarzyszące oraz czy odpowiadają one dochodom i wydatkom UE,
|
|
— |
transakcje finansowe są realizowane i podlegają kontroli w odpowiednich okolicznościach.
|
Ponadto zgodnie z rozporządzeniem (Euratom, WE) nr 2185/96 Komisja Europejska może przeprowadzać kontrole i inspekcje na miejscu.
Cofnięcie bezprawnie uzyskanej korzyści
Zasadniczo, w przypadku wykrycia nieprawidłowości, bezprawnie uzyskana korzyść musi zostać zwrócona, zaś kwota odsetek może być ustalona w oparciu o stawkę ryczałtową. Do środków cofnięcia korzyści można zaliczyć:
|
— |
zobowiązanie do zapłaty lub zwrotu kwot pieniężnych należnych lub bezprawnie uzyskanych,
|
|
— |
całkowitą lub częściową utratę zabezpieczenia finansowego lub zaliczki uzyskanych przed dany podmiot.
|
Nieprawidłowości dokonane celowo lub będące skutkiem zaniedbania mogą prowadzić do następujących kar administracyjnych:
|
— |
zapłaty kary pieniężnej,
|
|
— |
zapłaty dodatkowej kwoty, która nie może przekraczać wysokości niezbędnej do stworzenia kary odstraszającej,
|
|
— |
całkowitego lub częściowego odebrania przyznanej korzyści, nawet jeżeli podmiot bezprawnie korzystał tylko z jej części lub wyłączenia bądź wycofania korzyści za określony okres po wystąpieniu nieprawidłowości,
|
|
— |
innych kar wyłącznie ekonomicznych, przewidzianych w prawie UE.
|
Zasady ogólne
Kontrole administracyjne, środki i kary muszą być:
|
— |
skuteczne,
|
|
— |
proporcjonalne i
|
|
— |
odstraszające.
|
Muszą one uwzględniać charakter i wagę nieprawidłowości, przyznaną lub uzyskaną korzyść oraz stopień odpowiedzialności.
Sankcję administracyjną można nałożyć wyłącznie w przypadku, gdy zostało to szczegółowo przewidziane w akcie lub prawie UE obowiązującymi przed datą wystąpienia nieprawidłowości.
Okres przedawnienia wynosi cztery lata od daty wystąpienia nieprawidłowości. W przypadku nieprawidłowości ciągłych lub powtarzających się okres przedawnienia biegnie od dnia, w którym nieprawidłowość ustała. W przypadku programów wieloletnich okres przedawnienia biegnie do momentu zakończenia programu.
KLUCZOWE POJĘCIA
*Nieprawidłowość: jakiekolwiek działania lub zaniedbania ze strony odbiorcy finansowania unijnego, które powodują szkodę w ogólnym budżecie UE poprzez zmniejszenie lub utratę przychodów pochodzących ze środków własnych pobieranych bezpośrednio w imieniu UE albo też w związku z nieuzasadnionym wydatkiem.
ODNIESIENIA
|
Akt |
Wejście w życie |
Termin transpozycji przez państwa członkowskie |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
|
Rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 |
26.12.1995 |
- |
AKTY POWIĄZANE
Rozporządzenie Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 z dnia 11 listopada 1996 r. w sprawie kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed nadużyciami finansowymi i innymi nieprawidłowościami (Dz.U. L 292 z 15.11.1996, s. 2-5)
Ostatnia aktualizacja: 08.09.2015