Regulacje prawne dotyczące roślin zmodyfikowanych genetycznie: prawa krajów UE

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Dyrektywa 2001/18/WE w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska organizmów zmodyfikowanych genetycznie

JAKIE SĄ CELE DYREKTYWY?

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

W dyrektywie przewidziano:

Etykietowanie GMO i konsultacje publiczne stają się obowiązkowe. Komisja Europejska ma obowiązek konsultowania się z właściwymi komitetami naukowymi we wszystkich sprawach dotyczących zdrowia ludzkiego lub środowiska naturalnego.

Należy ustanowić rejestry do celów wprowadzania informacji dotyczących genetycznych zmian dokonanych w GMO oraz ich miejsca. Zasady funkcjonowania tych rejestrów określono w decyzji 2004/204/WE.

Co trzy lata Komisja publikuje zestawienie dotyczące środków podjętych przez kraje UE w celu wdrożenia przepisów dyrektywy oraz sprawozdanie z doświadczeń w odniesieniu do GMO wprowadzonych do obrotu.

Ta dyrektywa pozwala krajom UE na ograniczenie lub zakazanie uwalniania GMO stanowiącego zagrożenie dla zdrowia ludzi i środowiska naturalnego, natomiast dyrektywa (UE) 2015/412 zmienia ją, pozwalając krajom UE na zakazywanie lub ograniczanie GMO, dla których wydano zezwolenie lub które oczekują na wydanie zezwolenia na szczeblu UE, ze względu na inne podstawy. Te podstawy, na które mogą się powołać kraje UE, obejmują zagospodarowanie przestrzenne w miastach i na obszarach wiejskich, użytkowanie gruntów, wpływ na sytuację społeczno-gospodarczą, współistnienie* i politykę publiczną.

W dyrektywie zmieniającej wprowadzono także szereg terminów i obowiązków w odniesieniu do podejmowanych decyzji dotyczących dostosowania zakresu geograficznego zezwolenia, w tym prawo do wykluczenia upraw w oparciu o nowe obiektywne okoliczności.

Począwszy od dnia 3 kwietnia 2017 r., kraje UE, w których uprawia się GMO, wprowadzają środki na obszarach przygranicznych swoich terytoriów w celu zapobiegnięcia możliwym skażeniom transgranicznym w sąsiednich państwach członkowskich, w których uprawa tych GMO jest zakazana, chyba że takie środki nie są konieczne w związku ze szczególnymi warunkami geograficznymi.

OD KIEDY DYREKTYWA MA ZASTOSOWANIE?

Dyrektywa ma zastosowanie od dnia 17 kwietnia 2001 r. Państwa członkowskie miały obowiązek wdrożenia jej przepisów do dnia 17 października 2002 r.

KONTEKST

Dyrektywa jest zaledwie jednym z elementów ram prawnych UE dotyczących GMO. Pozostałe elementy to dyrektywy i rozporządzenia (dotyczące takich tematów, jak genetycznie zmodyfikowana żywność lub transgraniczne przemieszczanie GMO), których zadaniem jest ochrona zdrowia ludzi i zwierząt oraz środowiska naturalnego, wdrożenie zharmonizowanych procedur i zapewnienie możliwości śledzenia GMO wprowadzanych na rynek.

Więcej informacji:

KLUCZOWE POJĘCIA

Zamierzone uwolnienie: w kontekście tego aktu prawnego jest to jakiekolwiek zamierzone wprowadzenie do środowiska naturalnego GMO bez szczególnych środków bezpieczeństwa ograniczających ich rozpowszechnianie.
Organizmy zmodyfikowane genetycznie: dzięki nowoczesnym procedurom biotechnologicznym (tzw. inżynierii genetycznej) można modyfikować genom żywych komórek i organizmów. Pozwala to człowiekowi na hodowlę roślin i zwierząt przynoszących obfitsze zbiory lub odpornych na choroby.
Współistnienie: istnienie upraw roślin genetycznie zmodyfikowanych, konwencjonalnych oraz ekologicznych wymaga przepisów pozwalających zapewnić ich oddzielenie od siebie w trakcie uprawy, zbiorów, przewozu, przechowywania i przetwarzania.

GŁÓWNY DOKUMENT

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/18/WE z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska organizmów zmodyfikowanych genetycznie i uchylająca dyrektywę Rady 90/220/EWG (Dz.U. L 106 z 17.4.2001, s. 1–39)

Kolejne zmiany dyrektywy 2001/18/WE uwzględniono w tekście podstawowym. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Decyzja Komisji 2004/204/WE z dnia 23 lutego 2004 r. ustanawiająca szczegółowe regulacje dotyczące funkcjonowania rejestrów przeznaczonych do wprowadzania informacji w sprawie genetycznych modyfikacji GMO, przewidzianych w dyrektywie 2001/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. L 65 z 3.3.2004, s. 20–22)

Rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy (Dz.U. L 268 z 18.10.2003, s. 1–23)

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie (WE) nr 1830/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. dotyczące możliwości śledzenia i etykietowania organizmów zmodyfikowanych genetycznie oraz możliwości śledzenia żywności i produktów paszowych wyprodukowanych z organizmów zmodyfikowanych genetycznie i zmieniające dyrektywę 2001/18/WE (Dz.U. L 268 z 18.10.2003, s. 24–28). Zobacz tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie (WE) nr 1946/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie transgranicznego przemieszczania organizmów genetycznie zmodyfikowanych (Dz.U. L 287 z 5.11.2003, s. 1–10)

Ostatnia aktualizacja: 11.12.2017