Zwalnianie z grzywien i zmniejszanie grzywien: łagodzenie sankcji w sprawach kartelowych
STRESZCZENIE DOKUMENTU:
Obwieszczenie Komisji w sprawie zwalniania z grzywien i zmniejszania grzywien w sprawach kartelowych
JAKIE SĄ CELE OBWIESZCZENIA?
- Obwieszczenie służy zapewnieniu wskazówek wnioskodawcom oraz zwiększeniu przejrzystości polityki łagodzenia sankcji stosowanej przez Komisję Europejską w związku ze zgłaszaniem przez przedsiębiorstwa karteli*, do których należały.
- Łagodzenie sankcji pozwala Komisji oferować w zamian za ujawnienie informacji o kartelu i współpracę przy dochodzeniu pełne zwolnienie z grzywien lub zmniejszenie grzywien, które w przeciwnym wypadku zostałyby nałożone na członka kartelu.
KLUCZOWE ZAGADNIENIA
Zwalnianie z grzywien
- Przedsiębiorstwo chcące zgłosić kartel, którego jest członkiem, może wnioskować o pełne zwolnienie z grzywien, jeżeli jest pierwszym przedsiębiorstwem ujawniającym Komisji Europejskiej udział w danym kartelu i jeżeli przedstawi dowody umożliwiające Komisji przeprowadzenie ukierunkowanych dochodzeń lub ustalenie istnienia kartelu.
- W obwieszczeniu określono poziom dowodów konieczny do uzyskania zwolnienia.
- Komisja może również warunkowo przyjąć wniosek o zwolnienie z grzywien na podstawie ograniczonych informacji. Komisja może zatem przyznać poświadczenie zabezpieczające miejsce wnioskodawcy w kolejce (stwierdzające, że wnioskodawca jako pierwszy ujawnił swój udział i domaga się zwolnienia z grzywien), aby umożliwić zgromadzenie koniecznych informacji i dowodów.
- Nadal obowiązuje zasada, że przedsiębiorstwo, które przymusiło inne przedsiębiorstwa do uczestniczenia lub pozostawania w kartelu, może nie zostać zakwalifikowane do całkowitego zwolnienia z grzywien.
Obniżenie wysokości grzywien
- Przedsiębiorstwo, które nie może wnioskować o całkowite zwolnienie z grzywien, może występować o obniżenie ich wysokości, jeżeli ujawni swój udział w kartelu i dostarczy dowody znacząco zwiększające wartość posiadanych już przez Komisję dowodów na istnienie kartelu.
- W obwieszczeniu określono względną wartość dowodową* materiału dowodowego służącego do oceny znaczącego zwiększenia wartości dowodów. Przykładowo, zachowując zasadę równości, dowody bezpośrednie są cenniejsze niż dowody pośrednie, dowody współczesne są cenniejsze niż dowody rekonstruujące okoliczności faktyczne, a dowody przekonujące (dowody, które nie wymagają potwierdzenia) mają większą wartość niż dowody, które należy potwierdzić.
- Pierwsze przedsiębiorstwo spełniające te warunki uzyska zmniejszenie o 30–50 % grzywny, która zostałaby na nie w przeciwnym przypadku nałożona, natomiast drugie przedsiębiorstwo skorzysta z obniżenia o 20–30 %, zaś kolejne przedsiębiorstwa mogą zakwalifikować się do zmniejszenia o wartości do 20 %.
- Poza powyższymi ograniczeniami złożenie przekonujących dowodów umożliwiające organom prowadzącym dochodzenie udowodnienie dodatkowych faktów, wskazujących na większą wagę lub dłuższy czas trwania naruszenia, zostanie nagrodzone poprzez wyłączenie tego ciężaru lub konkretnego okresu przy ustalaniu grzywien nakładanych na przedsiębiorstwo, które dostarczyło te dowody.
Warunki uprawniające przedsiębiorstwa do zwolnienia z grzywien lub ich obniżenia
- Zwolnienie z grzywien lub ich obniżenie pozostaje w dalszym ciągu uzależnione od tego, czy przedsiębiorstwo współpracuje w sposób pełny, ciągły i szybki podczas trwania całej procedury. Ponadto współpraca przedsiębiorstwa musi być oparta na szczerych zasadach. Przedsiębiorstwo musi dostarczać ścisłe, kompletne i niewprowadzające w błąd informacje.
- Przedsiębiorstwo musi też natychmiast wystąpić z kartelu. Komisja może jednak elastycznie potraktować ten wymóg, jeżeli uzna, że mogłoby to uniemożliwić jej przeprowadzenie pełnej kontroli.
- Ponadto nie jest dopuszczalne, aby przedsiębiorstwo zniszczyło, sfałszowało lub ukryło dowody istnienia kartelu w okresie rozważania złożenia wniosku o złagodzenie sankcji.
Oświadczenia przedsiębiorstw*
W obwieszczeniu Komisji w sprawie łagodzenia sankcji ustanowiono procedurę służącą ochronie oświadczeń przedsiębiorstw przed ujawnieniem w postępowaniu cywilnym o odszkodowanie.
Program łagodzenia sankcji Europejskiej Sieci Konkurencji
- Europejska Sieć Konkurencji jest siecią zrzeszającą Komisję oraz krajowe organy ochrony konkurencji w każdym z państw UE. Stworzyła ona modelowy program łagodzenia sankcji, który stanowi kompleksowy system.
- Celem jest zapewnienie, aby osoby potencjalnie wnioskujące o złagodzenie sankcji nie były zniechęcane do składania wniosków ze względu na rozbieżności w programach łagodzenia sankcji istniejących w ramach Europejskiej Sieci Konkurencji. Program modelowy określa zatem, jakiego traktowania może oczekiwać wnioskodawca w dowolnej jurysdykcji należącej do Europejskiej Sieci Konkurencji po wzajemnym dostosowaniu wszystkim programów.
- Obwieszczenie Komisji w sprawie łagodzenia sankcji jest zgodne z modelem Europejskiej Sieci Konkurencji.
OD KIEDY OBWIESZCZENIE MA ZASTOSOWANIE?
Obwieszczenie ma zastosowanie od dnia 8 grudnia 2006 r.
KONTEKST
- Zdaniem Komisji jej program łagodzenia sankcji jest szczególnie skuteczny w ułatwianiu wykrywania, destabilizowania i eliminowania karteli, zwłaszcza tajnych. Ze względu na swój charakter tajne kartele są niezwykle trudne do wykrycia i zbadania bez współpracy ze strony jednego z ich uczestników.
- Korzyści z rozbicia karteli dla gospodarki i konsumentów okazują się znacznie większe niż w przypadku karania przedsiębiorstw, które współpracują z organami ochrony konkurencji.
- Więcej informacji:
KLUCZOWE POJĘCIA
Kartel: kartel to grupa podobnych, niezależnych spółek, które współpracują ze sobą w celu ustalania cen, ograniczenia produkcji lub dzielenia między siebie rynków lub klientów.
Wartość dowodowa: dowód wskazujący na większą lub mniejszą autentyczność danego twierdzenia będącego przedmiotem sporu.
Oświadczenia przedsiębiorstw: dobrowolne przedstawienie Komisji przez przedsiębiorstwo lub w jego imieniu wiedzy przedsiębiorstwa na temat kartelu i roli przedsiębiorstwa w kartelu przygotowane specjalnie na potrzeby złożenia na podstawie niniejszego obwieszczenia. Wszelkie oświadczenia złożone Komisji w związku z niniejszym obwieszczeniem stanowią część akt Komisji i mogą być w związku z tym wykorzystane jako dowód.
GŁÓWNE DOKUMENTY
Obwieszczenie Komisji w sprawie zwalniania z grzywien i zmniejszania grzywien w sprawach kartelowych (Dz.U. C 298 z 8.12.2006, s. 17–22)
Komunikat Komisji – Zmiany do obwieszczenia Komisji w sprawie zwalniania z grzywien i zmniejszania grzywien w sprawach kartelowych (Dz.U. C 256 z 5.8.2015, s. 1)
DOKUMENTY POWIĄZANE
Wytyczne w sprawie metody ustalania grzywien nakładanych na mocy art. 23 ust. 2 lit. a) rozporządzenia nr 1/2003 (Dz.U. C 210 z 1.9.2006, s. 2–5)
Ostatnia aktualizacja: 20.05.2020