Wytyczne w sprawie oceny horyzontalnego połączenia przedsiębiorstw
STRESZCZENIE DOKUMENTU:
Wytyczne w sprawie oceny horyzontalnego połączenia przedsiębiorstw na mocy rozporządzenia UE w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw
JAKIE SĄ CELE WYTYCZNYCH?
- Zawierają one wskazówki dotyczące podejścia stosowanego przez Komisję Europejską w ramach oceny prawdopodobnego wpływu połączeń, która jest przeprowadzana zgodnie z art. 2 rozporządzenia (WE) nr 139/2004 (rozporządzenia w sprawie łączenia przedsiębiorstw), w przypadku gdy zainteresowane przedsiębiorstwa są faktycznymi lub potencjalnymi konkurentami na tym samym rynku właściwym (połączenia horyzontalne).
- W toku kontroli Komisja może wyrazić troskę o konkurencję w sytuacji, gdy jest prawdopodobne, że połączenia pozbawią klientów korzyści wynikających ze skutecznej konkurencji (takich jak na przykład niższe ceny, większy wybór produktów lub usług bądź innowacje).
KLUCZOWE ZAGADNIENIA
- W wytycznych Komisja wyjaśnia, w jakich sytuacjach może wyrażać troskę o konkurencję, a także wskazuje, kiedy jej interwencja nie jest możliwa.
- Komisja może wyrazić troskę o konkurencję wówczas, gdy połączenia i nabycia zwiększają siłę rynkową uczestniczących w nich przedsiębiorstw w stopniu, który może wywołać znaczące negatywne skutki dla konsumentów, zwłaszcza w wyniku stworzenia lub umocnienia pozycji dominującej*. Przykładem może być połączenie, które eliminuje konkurenta z rynku lub czyni koordynację pomiędzy istniejącymi na rynku przedsiębiorstwami bardziej prawdopodobną.
Udział w rynku i poziomy koncentracji
- Ocena połączenia przez Komisję zwykle pociąga za sobą:
- definicję właściwego rynku asortymentowego i geograficznego;
- ocenę połączenia z punktu widzenia konkurencji.
- Komisja definiuje rynek właściwy na podstawie swojego obwieszczenia z 1997 r. Głównym celem definicji rynku jest systematyczna identyfikacja natychmiastowych ograniczeń konkurencji, w obliczu których staje przedsiębiorstwo po połączeniu.
- Co do zasady Komisja nie interweniuje, gdy połączenie nie powoduje przekroczenia pewnych określonych poziomów koncentracji na rynku, które są mierzone w oparciu o procentowy udział przedsiębiorstwa w rynku lub o indeks Herfindahla-Hirschmanna*.
Możliwe efekty antykonkurencyjne połączeń horyzontalnych
- Istnieją dwa główne sposoby znacznego utrudniania skutecznej konkurencji przez połączenia horyzontalne, zwłaszcza poprzez stworzenie lub wzmocnienie pozycji dominującej:
- poprzez wyeliminowanie istotnych ograniczeń wynikających z konkurencji w co najmniej jednym przedsiębiorstwie, co w rezultacie prowadziłoby do wzrostu siły rynkowej, bez odwoływania się do skoordynowanego działania (tzw. efekty nieskoordynowane);
- poprzez zmianę charakteru konkurencji w taki sposób, że przedsiębiorstwa, które dotychczas nie koordynowały swoich działań stają się obecnie zdecydowanie bardziej skłonne je koordynować i podnosić ceny lub też w inny sposób utrudniać skuteczną konkurencję. Połączenie może również ułatwić koordynację, uczynić ją bardziej stabilną lub bardziej skuteczną w przypadku przedsiębiorstw, które dokonywały koordynacji przed połączeniem (tzw. efekty skoordynowane).
- Komisja ocenia, czy zmiany spowodowane połączeniem wywołałyby którykolwiek z wymienionych efektów. Oba wspomniane wyżej przykłady mogą okazać się właściwe przy ocenie danej transakcji.
Wśród innych aspektów, które Komisja bierze pod uwagę, można wymienić:
- wyrównawczą siłę nabywczą* – presja konkurencyjna jest wywierana na dostawcę nie tylko przez konkurentów; może ona pochodzić również od jego klientów. Nawet przedsiębiorstwa z bardzo dużymi udziałami w rynku po połączeniu mogą nie być w stanie znacząco przeszkodzić skutecznej konkurencji, szczególnie poprzez działanie w dużym stopniu niezależnie od swoich klientów, jeśli ci klienci posiadają wyrównawczą siłę nabywczą;
- wejście na rynek – jeśli wystarczająco łatwo jest wejść na rynek, to nie jest prawdopodobne, aby połączenie niosło ze sobą znaczące ryzyko antykonkurencyjne. Dlatego też analiza wejścia na rynek to ważny element w ogólnej ocenie konkurencyjności. Aby wejście na rynek stanowiło wystarczającą barierę konkurencyjną dla łączących się stron, trzeba wykazać, że można zapobiec potencjalnym skutkom antykonkurencyjnym połączenia na czas i w odpowiednim stopniu lub je pokonać;
- wydajność – przedsiębiorstwa mogą utrzymywać, że wzrost wydajności przeciwdziała negatywnemu wpływowi na konkurencję. Strony dokonujące połączenia muszą być w stanie wykazać, że wydajności są związane z połączeniem, przyniosą korzyści konsumentom i dają się sprawdzić;
- obronę upadającego przedsiębiorstwa – połączenie, które w innym wypadku byłoby problematyczne, może jednak zostać uznane za zgodne ze wspólnym rynkiem, jeśli jedną z łączących się stron jest upadające przedsiębiorstwo. Podstawowym wymogiem jest, aby ograniczenie konkurencji, które następuje po połączeniu, nie stanowiło wyniku połączenia.
OD KIEDY WYTYCZNE MAJĄ ZASTOSOWANIE?
Wytyczne mają zastosowanie od dnia 5 lutego 2004 r.
KONTEKST
Więcej informacji:
KLUCZOWE POJĘCIA
Pozycja dominująca: sytuacja, w której przedsiębiorstwo może podejmować działania w znacznym stopniu niezależne od konkurentów, klientów, dostawców, a w końcu od konsumentów końcowych.
Indeks Herfindahla-Hirschmanna: wskaźnik obliczany na podstawie udziałów w rynku wszystkich przedsiębiorstw na rynku; daje on proporcjonalnie większą wagę udziałom w rynku większych przedsiębiorstw. Podczas gdy bezwzględny poziom tego wskaźnika może być zwiastunem presji konkurencyjnej na rynku po połączeniu, to jednak przede wszystkim jego zmiana jest przydatnym czynnikiem zapowiadającym zmianę koncentracji spowodowaną bezpośrednio przez połączenie.
Wyrównawcza siła nabywcza: w tym kontekście należy ją rozumieć jako siłę przetargową, którą posiada nabywca wobec sprzedawcy w negocjacjach handlowych ze względu na swoją wielkość, znaczenie handlowe dla sprzedawcy i możliwość zmiany dostawcy.
GŁÓWNY DOKUMENT
Wytyczne w sprawie oceny horyzontalnego połączenia przedsiębiorstw na mocy rozporządzenia Rady w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw (Dz.U. C 31 z 5.2.2004, s. 5–18)
DOKUMENTY POWIĄZANE
Rozporządzenie Rady (WE) nr 139/2004 z dnia 20 stycznia 2004 r. w sprawie kontroli koncentracji przedsiębiorstw (rozporządzenie WE w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw) (Dz.U. L 24 z 29.1.2004, s. 1–22)
Obwieszczenie Komisji w sprawie definicji rynku właściwego do celów wspólnotowego prawa konkurencji (Dz.U. C 372 z 9.12.1997, s. 5–13)
Ostatnia aktualizacja: 15.05.2020