Kontrola pomocy przyznawanej przez państwa w Unii Europejskiej (UE): problem istotny dla konkurencji

Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) zabrania przyznawania pomocy przez państwo, o ile nie jest to zasadne z punktu widzenia ogólnego rozwoju gospodarczego. Komisja Europejska ma za zadanie zapewnić, że przyznawanie pomocy przez państwa odbywa się w zgodzie z przepisami Unii Europejskiej (UE).

Aby zapobiec sytuacji, w której przedsiębiorstwa działające na wewnętrznym rynku UE są beneficjentami selektywnych korzyści, co zakłóca konkurencję, zasadniczo zabronione jest przyznawanie przez państwo pomocy finansowej. Jednak w szczególnych przypadkach interwencja państwa jest niezbędna dla zrównoważenia niewydolności rynku. Komisja ma zapewnić jednolite stosowanie tych przepisów oraz przysługujących od nich wyłączeń w całej UE. Procedury odnoszące się do tego zagadnienia ustanowione są w rozporządzeniu Rady (WE) nr 659/1999 oraz aktach je zmieniających, jak również w jego środkach wykonawczych.

Wedle ogólnej zasady, kraje UE są zobowiązane zgłosić Komisji nowe środki pomocy zanim środki te zostaną przyznane. W takim zgłoszeniu kraje UE muszą wskazać wszelkie niezbędne informacje, aby umożliwić Komisji podjęcie decyzji.

Komisja musi również ocenić jakość otrzymanych informacji na temat domniemanej pomocy niezgodnej z prawem, tj. pomocy przyznanej bez uprzedniego zatwierdzenia. Jeżeli takie podejrzenie jest zasadne, stanowi podstawę do otwarcia wstępnego dochodzenia, jak w przypadku spraw dotyczących pomocy zgłoszonej do Komisji.

Komisja przeprowadza również przegląd istniejących programów pomocowych, aby zapewnić, że pozostają one kompatybilne z rynkiem wewnętrznym.

Każde zgłoszenie uruchamia proces wstępnego dochodzenia. Od momentu otrzymania kompletnego zgłoszenia Komisja ma 2 miesiące na zdecydowanie o tym, czy:

W pierwszych dwóch przypadkach środek może zostać przyznany w trybie natychmiastowym, jednak w trzecim przypadku Komisja wszczyna dogłębne dochodzenie.

Decyzja o zainicjowaniu tej procedury zostaje wysłana do odpowiedniego kraju UE. Zawiera ona faktyczne i prawne podstawy wszczęcia dochodzenia, w tym wstępną ocenę Komisji. Krajom UE oraz zainteresowanym stronom przysługuje 1 miesiąc na wniesienie komentarzy. Kraj UE, którego dotyczy postępowanie, zostaje również poproszony o złożenie komentarzy do obserwacji poczynionych przez zainteresowane strony.

Pod koniec formalnego dochodzenia Komisja podejmuje ostateczną decyzję. Możliwe są 3 scenariusze tej sytuacji:

Sprawa taka może zostać zamknięta także w sytuacji, gdy kraj UE wycofa swoje zgłoszenie.

Jeśli Komisja podejmie decyzję negatywną w odniesieniu do pomocy, która została już wypłacona, zwyczajowo wymaga to od kraju UE, który taką pomoc przyznał, windykacji pomocy (wraz z odsetkami) od beneficjenta. Jeśli kraj UE nie zastosuje się do decyzji Komisji w odpowiednim czasie, Komisja może zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości.

Rozporządzenie Rady (WE) nr 659/1999 z dnia 22 marca 1999 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania art. 108 traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

ODNIESIENIA

Akt	Wejście w życie	Termin transpozycji przez państwa członkowskie	Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
Rozporządzenie (WE) nr 659/1999	16.4.1999	-	Dz.U. L 83, 27.3.1999, str. 1-9

Akt(-y) zmieniający(-e)	Wejście w życie	Termin transpozycji przez państwa członkowskie	Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
Rozporządzenie (UE) nr 734/2013	20.8.2013	-	Dz.U. L 204, 31.7.2013, str. 15-22

Kolejne zmiany i poprawki do rozporządzenia (WE) nr 659/1999 zostały włączone do tekstu podstawowego. Niniejszy tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentalną.

Rozporządzenie Komisji (WE) nr 794/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE (Dz.U. L 140, 30.4.2004, str. 1-134)

Rozporządzenie Komisji (UE) nr 372/2014 z dnia 9 kwietnia 2014 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 794/2004 w odniesieniu do obliczania niektórych terminów, rozpatrywania skarg oraz identyfikacji i ochrony informacji poufnych (Dz.U. L 109, 12.04.2014, str. 14-22)