Prawo najmu, prawo użyczania oraz niektóre inne prawa pokrewne prawu autorskiemu w zakresie własności intelektualnej

Dyrektywa ujednolica sytuację prawną w zakresie prawa najmu, prawa użyczania oraz niektórych praw pokrewnych w celu zapewnienia wyższego poziomu ochrony własności literackiej i artystycznej. Wymaga ona, aby państwa UE wprowadziły odpowiednie przepisy w zakresie prawa do autoryzowania lub zakazywania najmu i użyczania oryginalnych egzemplarzy i kopii utworów chronionych prawem autorskim. Dyrektywa określa również posiadaczy tych praw oraz ustanawia określone procedury wykonywania tych praw.

AKT

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/115/WE z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie prawa najmu i użyczenia oraz niektórych praw pokrewnych prawu autorskiemu w zakresie własności intelektualnej (wersja skodyfikowana).

STRESZCZENIE

Państwa UE muszą wprowadzić odpowiednie przepisy w zakresie przyznawania prawa do autoryzowania lub zakazywania najmu i użyczania oryginalnych egzemplarzy i kopii utworów chronionych prawem autorskim.

• Najem oznacza udostępnienie do użytku, na ograniczony okres czasu, dla bezpośredniej lub pośredniej korzyści ekonomicznej lub gospodarczej.
• Użyczenie oznacza udostępnienie do użytku, na ograniczony okres czasu, nie dla bezpośredniej lub pośredniej korzyści ekonomicznej ani gospodarczej, poprzez instytucje użytku publicznego.

Właściciele praw

Posiadaczami praw najmu i użyczenia są autorzy, w tym główni reżyserowie filmów, artyści, wykonawcy, producenci fonogramów oraz producenci filmowi. Przeniesienie praw artystów występujących w filmach podlega specjalnym zasadom.

Wygaśnięcie lub przeniesienie prawa

W przypadku przeniesienia przez autora lub wykonawcę prawa najmu fonogramu lub oryginału albo kopii filmu zachowują oni prawo do otrzymania godziwego wynagrodzenia za najem tych utworów. Nie można zrzec się tego prawa. Zarządzanie tym prawem można jednak powierzyć organizacjom zbiorowego zarządzania, reprezentującym autorów lub wykonawców.

Odstępstwo od prawa użyczenia

Państwa UE mogą wprowadzić odstępstwo od wyłącznego prawa użyczenia, pod warunkiem że przynajmniej twórcy będą otrzymywać wynagrodzenie za takie użyczenie. Państwa UE mogą dowolnie ustalić kwotę wynagrodzenia w zależności od ich celów w zakresie promocji kultury.

Prawa pokrewne prawu autorskiemu

W zakresie praw pokrewnych państwa UE muszą zapewnić przyznanie wykonawcom oraz organizacjom nadawczym wyłącznych praw do utrwalania. Państwa UE muszą zapewnić, aby wykonawcy mieli wyłączne prawo do nadawania i przekazywania publiczności swoich występów na żywo. Nadawanie lub publiczne udostępnianie fonogramu opublikowanego w celach handlowych uprawnia wykonawców i producentów do otrzymania wynagrodzenia. Organizacje nadawcze mają wyłączne prawo do zezwalania na retransmisję swoich programów lub jej zakazywania, a także prawo do publicznego udostępniania transmisji, jeżeli odbywa się to w miejscach publicznych, do których wstęp podlega opłacie.

Państwa UE muszą zapewnić, aby wykonawcy, producenci fonogramów, producenci pierwszego utrwalenia filmu oraz organizacje nadawcze mieli wyłączne prawo do publicznego udostępniania, w drodze sprzedaży lub w inny sposób, utrwaleń ich wystąpień, fonogramów, oryginałów i kopii filmów oraz utrwaleń programów. Prawo do dystrybucji jest ograniczone do obszaru UE, w którym dokonywana jest pierwsza sprzedaż tych utworów przez posiadacza prawa lub za jego zgodą.

Państwa UE mogą ustanowić ograniczenia praw pokrewnych w odniesieniu do użytku prywatnego, wykorzystywania krótkich fragmentów lub niektórych innych zastosowań.

Ochrona praw pokrewnych prawu autorskiemu na mocy dyrektywy nie może w żaden sposób wpływać na ochronę praw autorskich.

AKTY POWIĄZANE

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/26/UE w sprawie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi oraz udzielania licencji wieloterytorialnych dotyczących praw do utworów muzycznych do korzystania online na rynku wewnętrznym [Dz.U. L 84 z 20.3.2014].

Dyrektywa ta ma na celu umożliwienie dostawcom usług internetowych uzyskania licencji na transgraniczne usługi muzyczne od organizacji zbiorowego zarządzania działających na obszarze UE. Powinna również zwiększyć przejrzystość i skuteczność funkcjonowania organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.

Ostatnia aktualizacja: 16.06.2014