Niniejszy komunikat przedstawia stan zarządzania lotniskami w Europie, podkreślając ich znaczenie w łańcuchu transportu lotniczego. Tekst określa w ten sposób działania, które należy realizować, aby stawić czoła przyszłemu kryzysowi przepustowości portów lotniczych.

Komunikat Komisji z dnia 24 stycznia 2007 r. do Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów – Plan działania w zakresie przepustowości, efektywności i bezpieczeństwa portów lotniczych w Europie [COM(2006) 819 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

Jeśli nie zostaną podjęte żadne działania, obecne tempo wzrost ruchu lotniczego postawi Europę wobec problemu niewydolności infrastruktury lotniczej. Do 2025 r. ponad 60 lotnisk europejskich będzie zatłoczonych, w tym 20 największych będzie przepełnionych przez 8–10 godzin dziennie. W rzeczywistości to słabe ogniwo jest zagrożeniem dla łańcucha transportu lotniczego. Zatłoczenie wpłynie negatywnie na środowisko oraz na bezpieczeństwo.

Potrzeba zmiany organizacji w celu lepszego wykorzystania istniejących możliwości

Komisja zamierza sporządzić dokładny spis ruchu w portach lotniczych przy wsparciu Eurocontrol Eurocontrol (EN) w celu opracowania wspólnych narzędzi analizy służących do oszacowania przepustowości. Wraz z państwami członkowskimi należy powołać obserwatorium, które będzie nadzorowało istniejące i planowane przepustowości.

Organizacja Eurocontrol powinna również otrzymać uprawnienia do rozwijania narzędzi zapewniania spójności pomiędzy przedziałami czasów startów i lądowań oraz planami lotów, a także zaproponować ewentualne niezbędne zmiany w obowiązującym ustawodawstwie.

Ponadto Komisja proponuje, aby działania zmierzające do zmiany sektora był bardziej przewidywalne, wspierając współpracę różnych podmiotów transportu lotniczego przy podejmowaniu decyzji.

Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego powinna rozszerzyć swoje kompetencje na przepisy dotyczące bezpieczeństwa w portach lotniczych, gdyż lotniska pozostają najmniej uregulowanym elementem łańcucha lotniczego. Zakładano, że Komisja przyjmie propozycję ustawodawczą w tej sprawie na początku 2008 r.

Komisja zaleca również wykorzystywanie systemów nawigacji satelitarnej (GNSS) w celu wzmocnienia bezpieczeństwa w portach lotniczych. Systemy te mogłyby zapewnić większą elastyczność w tworzeniu tras podejścia i odlotu, aby zmniejszyć poziom emisji hałasu oraz umożliwić w pełni bezpieczne wykorzystanie portów lotniczych oraz najbliższych pasów lotniczych. Program SESAR powinien doprowadzić do zupełnego włączenia GNSS w operacyjne procedury zarządzania ruchem lotniczym.

Komisja uważa, że transport lotniczy i kolejowy powinny się bardziej uzupełniać, ponieważ poprawienie powiązań pomiędzy różnymi sposobami transportu przyniesie wiele korzyści. Komisja zamierza w związku z tym:

Podkreślając dostępność funduszy TEN-T na finansowanie projektów dotyczących transportu kombinowanego, Komisja zachęca także państwa członkowskie do wspierania rozwoju w portach lotniczych platform intermodalnych takich jak połączenia kolejowe czy tworzenie na lotniskach stacji kolejowych.

Jednocześnie Komisja nie neguje potrzeby tworzenia nowej infrastruktury. Sugeruje w ten sposób ulepszenie ram planowania nowej infrastruktury z uwzględnianiem ograniczeń środowiskowych oraz emisji hałasu. Poza tym Komisja zamierza uprościć procedury, jak również opracować zalecenia w sprawie wytycznych odnośnie do najlepszych praktyk, i tym samym przyczynić się do poprawy koordynacji planów portów lotniczych i planów przestrzennych obejmujących większy obszar.

W ramach programów ramowych na rzecz badań Komisja sfinansowała liczne projekty dotyczące zaawansowanych systemów zarządzania ruchem naziemnym i jego kontroli (A-SMGCS) w celu zapewnienia trasowania, prowadzenia i kontroli statków powietrznych i pojazdów na ziemi. Nowe technologie są również opracowywane w ramach programu SESAR w celu zwiększenia bezpieczeństwa i wydajności eksploatacji portów lotniczych.

Pojęcia kluczowe stosowane w akcie

Jednostka zarządzająca portem lotniczym: termin ten oznacza jednostkę, która wspólnie z innymi jednostkami lub samodzielnie administruje portem lotniczym i obsługuje go oraz zapewnia koordynację i kontrolę działań różnych podmiotów obecnych w danym porcie lotniczym.
Opłata lotniskowa: opłata lotniskowa oznacza należność pobieraną na rzecz zarządzającego portem lotniczym uiszczaną przez użytkowników i/lub pasażerów, przeznaczoną na pokrycie kosztów urządzeń i usług udostępnianych wyłącznie przez zarządzającego portem lotniczym, związanych z lądowaniem, startem, oświetleniem i parkowaniem statków powietrznych oraz obsługą pasażerów i ładunków.
Opłata za ochronę: opłata wyraźne przeznaczona na pokrycie całości lub części kosztów związanych z ochroną zabezpieczającą lotnictwo cywilne przed aktami bezprawnej ingerencji.