Ramy regulacyjne dotyczące łączności elektronicznej

Aby wesprzeć otwarcie rynku telekomunikacji na konkurencję, Unia Europejska przyjęła ramy regulacyjne dotyczące łączności elektronicznej odpowiadające postępowi technologicznemu i zgodne z wymogami rynku.

STRESZCZENIE

Ta dyrektywa ramowa ma przede wszystkim na celu:

—	wzmocnienie konkurencji w sektorze łączności elektronicznej,

—	zachęcanie do inwestycji,

—	wspieranie wolności wyboru konsumentów i umożliwienie im czerpania korzyści z innowacyjnych usług, jakości i niższych stawek.

Określa ona zwłaszcza zadania krajowych organów regulacyjnych, jak również zasady, na podstawie których prowadzą one swoje działania.

Dyrektywa stanowi część pakietu telekomunikacyjnego przyjętego w 2002 r. i zmienionego w 2009 r. w celu uwzględnienia szybkiego rozwoju tego sektora. Pakiet ten obejmuje cztery szczegółowe dyrektywy regulujące określone aspekty łączności elektronicznej, jak również dwa rozporządzenia:

—	dyrektywę 2002/20/WE, czyli dyrektywę o zezwoleniach,

—	dyrektywę 2002/19/WE, czyli dyrektywę o dostępie,

—	dyrektywę 2002/22/WE, czyli dyrektywę o usłudze powszechnej,

—	dyrektywę 2002/58/WE, czyli dyrektywę o prywatności i łączności elektronicznej,

—	rozporządzenie 1211/2009 ustanawiające Organ Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej (BEREC),

—	rozporządzenie (UE) nr 531/2012 w sprawie roamingu w publicznych sieciach łączności ruchomej.

Zakres

Dyrektywa ustanawia wspólne ramy regulacyjne sieci łączności elektronicznej, tj. systemów transmisyjnych, które umożliwiają przekazywanie sygnałów przewodowo, za pomocą radia, środków optycznych lub innych środków elektromagnetycznych, w tym sieci satelitarnych, stacjonarnych i naziemnych sieci przenośnych, elektrycznych systemów kablowych, w sieciach nadawania radiowego i telewizyjnego oraz w sieciach telewizji kablowej, niezależnie od rodzaju przekazywanej informacji.

Obejmuje ona również usługi łączności elektronicznej, które polegają na przekazywaniu sygnałów w tych sieciach oraz urządzenia i usługi towarzyszące związane z sieciami lub usługami łączności elektronicznej, które umożliwiają lub wspomagają dostarczanie usług za pośrednictwem tych sieci lub usług.

Równocześnie z zakresu dyrektywy wyłączono treści usług świadczonych za pośrednictwem sieci łączności elektronicznej, takie jak treści nadawanych programów. Wyłączenie dotyczy również końcowych urządzeń telekomunikacyjnych, z wyjątkiem aspektów umożliwiających użytkownikom niepełnosprawnym łatwy dostęp.

Krajowe organy regulacyjne

Zasady, na których oparte są działania krajowych organów regulacyjnych są następujące:

—	niezależność: krajowe organy regulacyjne muszą być prawnie oddzielone i niezależne od wszelkich organizacji udostępniających sieci, urządzenia lub usługi łączności elektronicznej,

—	prawo do odwołania się: skuteczne mechanizmy krajowe muszą umożliwiać użytkownikom lub przedsiębiorstwom udostępniającym sieci lub usługi łączności elektronicznej, których dotyczy decyzja krajowego organu regulacyjnego, prawo odwołania się do niezależnego organu odwoławczego,

—	bezstronność i przejrzystość: krajowe organy regulacyjne muszą wykonywać swoje uprawnienia w sposób bezstronny i przejrzysty oraz muszą wdrożyć mechanizmy konsultowania się z zainteresowanymi stronami w przypadku podejmowania działań, które mogą mieć znaczący wpływ na rynek.

Najważniejsze zadania krajowych organów regulacyjnych są następujące:

—	wspieranie konkurencji w dziedzinie udostępniania sieci i usług łączności elektronicznej. Krajowe organy regulacyjne mają również gwarantować, aby użytkownicy czerpali maksymalne korzyści z różnorodności, ceny i jakości usług,

—	przyczynienie się do wsparcia rozwoju rynku wewnętrznego komunikacji elektronicznej we współpracy z Komisją Europejską i BEREC,

—

promowanie interesów obywateli Unii Europejskiej i) przez zapewnienie wszystkim obywatelom dostępu do usługi powszechnej; ii) przez zapewnienie wysokiego poziomu ochrony konsumentów w ich relacjach z dostawcami, w szczególności przez ustanowienie prostych i niedrogich procedur rozwiązywania sporów; iii) przez przyczynienie się do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony danych osobowych i prywatności; iv) przez promowanie udostępniania jasnych informacji, w szczególności poprzez ustanowienie wymogu jawności cen i warunków użytkowania publicznie dostępnych usług łączności elektronicznej; v) przez uwzględnienie potrzeb określonych grup społecznych, w szczególności użytkowników niepełnosprawnych; vi) przez zapewnienie integralności i bezpieczeństwa sieci łączności.

Pozostałe przepisy

Dyrektywa obejmuje również inne aspekty dotyczące zarówno samych regulacji sieci łączności elektronicznej, jak i procedur koniecznych do ich wdrożenia.

Do pierwszej kategorii zaliczają się następujące przepisy:

—	przydzielanie częstotliwości radiowych i zasoby numeracyjne,

—	planowanie strategiczne, koordynacja i harmonizacja widma radiowego w Unii Europejskiej,

—	prawa drogi dla wprowadzenia sieci lub urządzeń towarzyszących,

—	wspólne korzystanie z elementów sieci i urządzeń towarzyszących,

—	bezpieczeństwo i integralność sieci i usług,

—	normalizacja mająca na celu promowanie zharmonizowanego udostępniania sieci i usług łączności elektronicznej oraz urządzeń i usług towarzyszących,

—	interoperacyjność usług telewizji cyfrowej.

Do drugiej kategorii należą:

—	kontrola nad dużymi firmami na rynku oraz procedura spójnego stosowania rozwiązań,

—	procedury definiowania i analizy odnośnych rynków z uwzględnieniem zaleceń oraz wytycznych Komisji w tym zakresie,

—	zalecenia Komisji dla krajów UE odnośnie do harmonizacji wdrażania przepisów tej dyrektywy oraz dyrektyw szczegółowych,

—	rozstrzyganie sporów między przedsiębiorstwami udostępniającymi sieci lub usługi łączności elektronicznej, w tym rozstrzyganie sporów transgranicznych.

Kraje UE ustanawiają w końcu zasady dotyczące kar stosowanych za naruszenie przepisów dyrektywy.

AKT

Dyrektywa 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywa ramowa)

ODNIESIENIA

Akt	Wejście w życie	Termin transpozycji przez państwa członkowskie	Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
Dyrektywa 2002/21/WE	24.4.2002	24.7.2003	Dz.U. L 108 z 24.4.2002, s. 33-50

Akt(-y) zmieniający(-e)	Wejście w życie	Termin transpozycji przez państwa członkowskie	Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
Rozporządzenie (WE) nr 717/2007	30.6.2007	30.8.2007	Dz.U. L 171 z 29.6.2007, s. 32-50
Rozporządzenie (WE) nr 544/2009	2.7.2009	-	Dz.U. L 167 z 29.6.2009, s. 12-23
Dyrektywa 2009/140/WE	19.12.2009	25.5.2011	Dz.U. L 337 z 18.12.2009, s. 37-59
Sprostowanie do dyrektywy 2009/140/WE	-	-	Dz.U. L 241 z 10.9.2013, s. 8-9

Sukcesywne zmiany dyrektywy 2002/21/WE uwzględniono w oryginalnym tekście. Niniejsza skonsolidowana wersja stanowi wyłącznie wartość dokumentalną.

AKTY POWIĄZANE

Dyrektywa 2002/19/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie dostępu do sieci łączności elektronicznej i urządzeń towarzyszących oraz wzajemnych połączeń (dyrektywa o dostępie) (Dz.U. L 108 z 24.4.2002, s. 7-20)

Dyrektywa 2002/20/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie zezwoleń na udostępnienie sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywa o zezwoleniach) (Dz.U. L 108 z 24.4.2002, s. 21-32)

Dyrektywa 2002/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie usługi powszechnej i związanych z sieciami i usługami łączności elektronicznej praw użytkowników (dyrektywa o usłudze powszechnej) (Dz.U. L 108 z 24.4.2002, s. 51-77)

Dyrektywa 2002/58/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 lipca 2002 r. dotycząca przetwarzania danych osobowych i ochrony prywatności w sektorze łączności elektronicznej (dyrektywa o prywatności i łączności elektronicznej) (Dz.U. L 201 z 31.7.2002, s. 37-47)

Zalecenie Komisji 2007/879/WE z dnia 17 grudnia 2007 r. w sprawie właściwych rynków produktów i usług w sektorze łączności elektronicznej podlegających regulacji ex ante zgodnie z dyrektywą 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (Dz.U. L 344 z 28.12.2007, s. 65-69)

W rozporządzeniu tym Komisja ustanawia listę siedmiu rynków, które będą musiały zostać przeanalizowane przez krajowe organy regulacyjne. W porównaniu z rozporządzeniem z 2003 r. z listy usunięto szereg rynków z uwagi na skuteczne regulacje dotyczące rynków hurtowych oraz rozwój efektywnej konkurencji na rynkach detalicznych.

Zalecenie Komisji 2008/850/WE z dnia 15 października 2008 r. w sprawie notyfikacji, terminów i konsultacji przewidzianych w art. 7 dyrektywy 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (Dz.U. L 301 z 12.11.2008, s. 23-32)

Zalecenie Komisji 2009/396/WE z dnia 7 maja 2009 r. w sprawie uregulowań dotyczących stawek za zakańczanie połączeń w sieciach stacjonarnych i ruchomych (Dz.U. L 124 z 20.5.2009, s. 67-74)

W tym zaleceniu Komisja informuje krajowe organy regulacyjne, jak postępować, aby wyznaczyć symetryczne stawki za zakańczanie połączeń w oparciu o koszty ponoszone przez operatorów.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) 1211/2009/WE z dnia 25 listopada 2009 r. ustanawiające Organ Europejskich Regulatorów Łączności Elektronicznej (BEREC) oraz Urząd (Dz.U. L 337 z 18.12.2009, s. 1-10)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/136/WE z dnia 25 listopada 2009 r. zmieniająca dyrektywę 2002/22/WE w sprawie usługi powszechnej i związanych z sieciami i usługami łączności elektronicznej praw użytkowników, dyrektywę 2002/58/WE dotyczącą przetwarzania danych osobowych i ochrony prywatności w sektorze łączności elektronicznej oraz rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 w sprawie współpracy między organami krajowymi odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów prawa w zakresie ochrony konsumentów (Dz.U. L 337 z 18.12.2009, s. 11-36)

Zalecenie Komisji 2010/572/UE z dnia 20 września 2010 r. w sprawie regulowanego dostępu do sieci dostępu nowej generacji (Dz.U. L 251 z 25.9.2010, s. 35-48)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 531/2012 z dnia 13 czerwca 2012 r. w sprawie roamingu w publicznych sieciach telefonii ruchomej wewnątrz Unii (Dz.U. L 172 z 30.6.2012, s. 10-35)

Zalecenie Komisji 2013/466/UE z dnia 11 września 2013 r. w sprawie jednolitych obowiązków niedyskryminacji i metod kalkulacji kosztów w celu promowania konkurencji i poprawienia otoczenia dla inwestycji w sieci szerokopasmowe (Dz.U. L 251 z 21.9.2013, s. 13-32)

Wniosek Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego Rady ustanawiające środki dotyczące europejskiego jednolitego rynku łączności elektronicznej i mające na celu zapewnienie łączności na całym kontynencie, zmieniające dyrektywy 2002/20/WE, 2002/21/WE i 2002/22/WE oraz rozporządzenia (WE) nr 1211/2009 i (UE) nr 531/2012 [COM(2013) 627 final - nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym]

Ogólnym celem wniosku jest podjęcie działań na rzecz utworzenia jednolitego rynku łączności elektronicznej, na którym:

dostawcy sieci i usług łączności elektronicznej mogą tworzyć, rozszerzać i obsługiwać swoje sieci i świadczyć usługi niezależnie od miejsca ich utworzenia oraz miejsca, w którym znajdują się ich klienci w Unii, a także są do tego zachęcani,

osoby indywidualne i przedsiębiorstwa mają skuteczny dostęp do konkurencyjnych, bezpiecznych i niezawodnych usług łączności elektronicznej niezależnie od miejsca ich świadczenia w Unii, bez utrudniania świadczenia tych usług przez ograniczenia transgraniczne czy nieuzasadnione koszty dodatkowe.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/61/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie środków mających na celu zmniejszenie kosztów realizacji szybkich sieci łączności elektronicznej (Dz.U. L 155 z 23.5.2014, s. 1-14)

Dyrektywa ma na celu ułatwianie i wspieranie realizacji szybkich sieci łączności elektronicznej przez promowanie wspólnego korzystania z istniejącej infrastruktury technicznej i przez umożliwianie efektywniejszej realizacji nowej infrastruktury technicznej w celu zmniejszenia kosztów związanych z realizacją takich sieci.

Ostatnia aktualizacja: 30.09.2015