Usługi pocztowe w UE

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Dyrektywa 97/67/WE w sprawie wspólnych zasad rozwoju rynku wewnętrznego usług pocztowych UE oraz poprawy jakości usług

JAKI JEST CEL DYREKTYWY?

Główne cele dyrektywy w sprawie usług pocztowych to:

• ustanowienie rynku wewnętrznego usług pocztowych;
• otwarcie rynku usług pocztowych na konkurencję;
• zagwarantowanie zrównoważonych powszechnych usług pocztowych wszystkim użytkownikom w Unii Europejskiej;
• zharmonizowanie norm technicznych.

Pierwotna dyrektywa była kilkakrotnie zmieniana, niektóre z najważniejszych zmian zostały zawarte w dyrektywie 2008/6/WE.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Niniejsza dyrektywa ustanawia wspólne reguły dotyczące:

• warunków regulujących świadczenie usług pocztowych;
• minimalnych norm dotyczących powszechnych usług pocztowych, w szczególności:
  • ustanawiania norm jakości w zakresie czasu doręczeń;
  • zgodności z zasadami taryfowymi (orientacja kosztowa, niedyskryminacja, przejrzystość) oraz przejrzystości rachunków w odniesieniu do powszechnych usług pocztowych;
  • finansowania powszechnych usług pocztowych zgodnie z warunkami, które mogą zagwarantować ich trwałość (stabilność);
• harmonizacji norm technicznych (Komitet Techniczny 331 Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego (znanego jako CEN) po złożeniu wniosków w sprawie normalizacji przez Komisję Europejską);
• ustanowienia niezależnych organów krajowych.

Obowiązek świadczenia powszechnych usług pocztowych

Państwa członkowskie UE są zobowiązane do zapewnienia ciągłego świadczenia powszechnych usług pocztowych we wszystkich punktach na swoich obszarach, po przystępnych cenach, co znaczy, że są zobowiązane do zapewnienia jako minimum:

• usługi (przyjmowania z punktów dostępu i doręczania) pięć dni roboczych w tygodniu (z wyjątkami);
• przyjmowania, sortowania, przemieszczania i doręczania przesyłek pocztowych ważących do 10 kg;
• usług obejmujących przesyłki polecone i przesyłki wartościowe.

Państwa członkowskie UE mogą wyznaczyć jedno lub więcej przedsiębiorstw w charakterze operatora świadczącego usługi powszechne, tak żeby obejmował on cały kraj. Wyznaczenie to podlega regularnemu przeglądowi.

Finansowanie powszechnych usług pocztowych

Państwa członkowskie UE nie mogą przyznawać operatorom świadczącym usługi powszechne wyłącznych ani specjalnych praw. Mogą one jednak dokonać rekompensaty na rzecz operatorów świadczących usługi powszechne, jeżeli został ustalony koszt netto i powoduje to krzywdzące obciążenie finansowe zgodnie z traktatami UE (np. pomoc państwa, udzielanie zamówień publicznych, mechanizm podziału kosztów*).

Taryfy

Taryfy dla usług powszechnych muszą być zgodne z następującymi zasadami.

• Muszą
  • być przystępne cenowo dla wszystkich użytkowników;
  • być przejrzyste i niedyskryminujące;
  • odzwierciedlać koszty i stanowić zachętę do efektywnego świadczenia usług powszechnych.
• Jednolite taryfy mogą być utrzymane z przyczyn związanych z polityką publiczną.
• Jeżeli istnieją taryfy specjalne (np. dla przedsiębiorstw), powinny być one niedyskryminujące i przejrzyste.

Państwa członkowskie UE mogą zapewniać usługi pocztowe podlegające zwolnieniu z opłat dla osób niewidomych i niedowidzących.

Jakość usług

• Państwa członkowskie UE są zobowiązane do zapewnienia norm jakości dla krajowych powszechnych usług pocztowych (tzn. czasów doręczeń „od końca do końca”).
• Normy jakości dla usług w ramach UE zostały określone w załączniku II do dyrektywy.
• Przynajmniej raz w roku przeprowadzany będzie, w sposób niezależny, monitoring osiągniętych norm jakości.

W odniesieniu do przesyłek w obrocie zagranicznym w ramach UE załącznik II do dyrektywy nakłada wymóg:

• doręczenia 85% przesyłek w obrocie zagranicznym w najszybszej kategorii znormalizowanej w ciągu trzech dni roboczych;
• doręczenia 97% przesyłek w ciągu pięciu dni roboczych.

Procedury składania skargi

Konieczne jest posiadanie przejrzystej, prostej i niekosztownej procedury rozpatrywania reklamacji użytkowników, umożliwiającej rozstrzyganie sporów w sposób sprawiedliwy i szybki.

Harmonizacja techniczna

Harmonizacja techniczna została podjęta na podstawie wniosku Komisji w sprawie normalizacji złożonego przez Komitet Techniczny 331 Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego (CEN).

Organy regulacyjne

Państwa członkowskie UE są zobowiązane do ustanowienia niezależnych krajowych organów regulacyjnych, które powinny otrzymać wszelkie niezbędne zasoby w zakresie personelu, wiedzy fachowej i środków finansowych, a także do realizowania zadań wyznaczonych na mocy niniejszej dyrektywy, w szczególności dotyczących:

• usług powszechnych;
• procedur zezwoleń;
• kontroli taryf i rachunków;
• jakości usług;
• przekazywania informacji i statystyk.

Przekazywanie informacji

Państwa członkowskie zapewnią, by operatorzy świadczący usługi powszechne przekazywali informacje krajowym organom regulacyjnym, w tym informacje finansowe i informacje dotyczące usług powszechnych, w szczególności do dwóch celów:

• aby zapewnić zgodność z niniejszą dyrektywą;
• do jasno określonych celów statystycznych.

Transgraniczne usługi doręczania paczek

W 2018 r. zostało przyjęte rozporządzenie (UE) 2018/644 w sprawie transgranicznych usług doręczania paczek. Rozporządzenie to uzupełnia przepisy ustanowione w dyrektywie 97/67/WE, która skupia się głównie, ale nie wyłącznie, na usługach powszechnych, w celu odniesienia się do kwestii:

• nadzoru regulacyjnego;
• przejrzystości taryf transgranicznych;
• oceny transgranicznych taryf jednoskładnikowych.

OD KIEDY DYREKTYWA MA ZASTOSOWANIE?

Dyrektywa 97/67/WE ma zastosowanie od 10 lutego 1998 r. Dyrektywa miała zostać włączona do porządku krajowego państw członkowskich UE do 14 lutego 1999 r.

Dyrektywa zmieniająca 2008/6/WE obowiązuje od 27 lutego 2008 r. Dyrektywa zmieniająca miała zostać włączona do porządku krajowego 16 państw członkowskich UE do 31 grudnia 2010 r. i pozostałych 11 państw członkowskich UE do 31 grudnia 2012 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Usługi pocztowe (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Dyrektywa 97/67/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 1997 r. w sprawie wspólnych zasad rozwoju rynku wewnętrznego usług pocztowych Wspólnoty oraz poprawy jakości usług (Dz.U. L 15 z 21.1.1998, s. 14–25)

Kolejne zmiany do dyrektywy 97/67/WE zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/644 z dnia 18 kwietnia 2018 r. w sprawie transgranicznych usług doręczania paczek (Dz.U. L 112 z 2.5.2018, s. 19–28)

Decyzja Komisji z dnia 10 sierpnia 2010 r. ustanawiająca Europejską Grupę Regulacji Rynku Usług Pocztowych (Dz.U. C 217 z 11.8.2010, s. 7–9)

Ostatnia aktualizacja: 10.12.2018