Nadużycia na rynku

Niniejsza dyrektywa ma na celu zagwarantowanie uczciwości na europejskich rynkach finansowych oraz zwiększenie zaufania inwestorów do tych rynków. Jej założeniem jest stworzenie w ramach zwalczania nadużyć na rynku warunków sprawiedliwej konkurencji dla wszystkich podmiotów gospodarczych w państwach członkowskich.

AKT

Dyrektywa 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2003 r. w sprawie wykorzystywania poufnych informacji i manipulacji na rynku (nadużyć na rynku) [Zob. akty zmieniające].

STRESZCZENIE

Niniejsza dyrektywa ma w założeniu uniemożliwiać dokonywanie wszelkich nadużyć na rynku w celu ochrony sprawnego funkcjonowania rynków finansowych w Unii Europejskiej.

Dyrektywa ta nie ma zastosowania do transakcji przeprowadzanych w ramach:

• realizowanej polityki pieniężnej, wymiany walut lub zarządzania długiem publicznym przez państwo członkowskie,
• Europejskiego Systemu Banków Centralnych,
• krajowego banku centralnego.

Warunki dotyczące zakazów nadużyć na rynku

Nadużycie na rynku może mieć miejsce wówczas, gdy pewni inwestorzy naruszyli, pośrednio lub bezpośrednio, dobro innych inwestorów, poprzez:

• wykorzystanie poufnych informacji,
• zafałszowanie mechanizmu ustalania kursów instrumentów finansowych,
• rozpowszechnianie fałszywych lub wprowadzających w błąd informacji.

W rezultacie takie zachowania mogą zagrozić głównej zasadzie, zgodnie z którą wszyscy inwestorzy muszą mieć równe szanse.

Państwa członkowskie zabraniają więc wszystkim osobom posiadającym informacje:

• ujawniania informacji wewnętrznych jakiejkolwiek innej osobie, jeżeli nie należy to do normalnego trybu wykonywania przez nią czynności zawodowych,
• zalecania innej osobie nabycia lub zbycia instrumentów finansowych, do których odnoszą się te informacje,
• angażowania się w manipulacje na rynku.

Zakazy te nie mają zastosowania do obrotu akcjami własnymi w programach odkupu lub do stabilizacji instrumentów finansowych.

Zarządzanie informacjami dotyczącymi emitentów instrumentów finansowych

Emitenci instrumentów finansowych mają obowiązek podawać możliwie szybko do wiadomości publicznej informacje wewnętrzne bezpośrednio ich dotyczące i publikować je na swoich stronach internetowych. Kiedy emitent ujawnia jakiekolwiek informacje wewnętrzne stronie trzeciej w trybie wykonywania swoich obowiązków, informacje takie muszą być publiczne.

Poza tym emitenci mają obowiązek sporządzić listę osób dla nich pracujących, które posiadają dostęp do informacji wewnętrznych.

Europejski Organ Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych ma możliwość opracowywania technicznych standardów wykonawczych w celu zapewnienia jednolitych warunków stosowania aktów prawnych przyjmowanych przez Komisję.

Współpraca

W dyrektywie przewidziano, że każde państwo członkowskie wyznaczy jeden organ regulacyjny i nadzorczy posiadający wspólny minimalny zestaw uprawnień. Organy te będą stosować zbieżne metody zwalczania nadużyć na rynku i mają obowiązek udzielać sobie wzajemnego wsparcia podczas tropienia przypadków naruszania przepisów, zwłaszcza w ramach działalności transgranicznej. Procedura przestrzegana w dziedzinie współpracy administracyjnej może między innymi przyczynić się do zwalczania aktów terroryzmu. Organy właściwe współpracują z Europejskim Urzędem Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych.

Sankcje

To samo zachowanie uważane za dokonywanie nadużyć na rynku musi podlegać podobnym sankcjom w różnych państwach członkowskich.

Gdy właściwy organ przyjmuje środek administracyjny lub sankcję, ma obowiązek powiadomić o tym Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych. Jeżeli ta sankcja dotyczy przedsiębiorstwa inwestycyjnego akredytowanego zgodnie z dyrektywą w sprawie rynków instrumentów finansowych, Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych sporządza adnotację dotyczącą tej sankcji w rejestrze przedsiębiorstw inwestycyjnych.

AKTY POWIĄZANE

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/26/WE z dnia 11 marca 2008 r. zmieniająca dyrektywę 2003/6/WE w sprawie wykorzystywania poufnych informacji i manipulacji na rynku (nadużyć na rynku) w odniesieniu do uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji [Dz.U. L 81 z 20.3.2008].

Dyrektywa Komisji 2004/72/WE z dnia 29 kwietnia 2004 r. wykonująca dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie dopuszczalnych praktyk rynkowych, definicji informacji wewnętrznej w odniesieniu do towarowych instrumentów pochodnych, sporządzania list osób mających dostęp do informacji wewnętrznych, powiadamiania o transakcjach związanych z zarządem oraz powiadamiania o podejrzanych transakcjach [Dz.U. L 162 z 30.4.2004]. Dyrektywa ta definiuje czynniki, które należy wziąć pod uwagę podczas badania praktyk rynkowych do celów stosowania art. 6 pkt 10 dyrektywy 2003/6/WE. Uczciwe i sprawne praktyki uczestników rynku wymagane są w celu ochrony uczciwości rynkowej. Praktyki te nie mogą stanowić zagrożenia dla uczciwości rynkowej na innych powiązanych rynkach w Unii Europejskiej.

Dyrektywa Komisji 2003/124/WE z dnia 22 grudnia 2003 r. wykonująca dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie definicji i publicznego ujawniania informacji wewnętrznych oraz definicji manipulacji na rynku [Dz.U. L 339 z 24.12.2003]. Dyrektywa ta precyzuje szczegółowe kryteria, które należy stosować w celu określania informacji uważanych za informacje dokładne i mogące wpłynąć na ceny instrumentów finansowych. Poza tym wyszczególnia serię czynników, które należy wziąć pod uwagę podczas weryfikacji, czy dane zachowanie stanowi manipulację na rynku. W przypadku emitentów dyrektywa określa środki i ograniczenia czasowe publicznego ujawniania informacji wewnętrznych oraz szczególne sytuacje uprawniające emitentów do opóźniania publicznego ich ujawniania.

Dyrektywa Komisji 2003/125/WE z dnia 22 grudnia 2003 r. wykonująca dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie uczciwego przedstawiania zaleceń inwestycyjnych oraz ujawniania konfliktów interesów [Dz.U. L 339 z 24.12.2003]. Dyrektywa ta wyznacza zasady uczciwego przedstawiania zaleceń inwestycyjnych oraz ujawniania konfliktów interesów. Ustanawia podział pomiędzy osobami wydającymi zalecenia inwestycyjne (zobowiązanymi do przestrzegania surowszych norm) a osobami rozpowszechniającymi zalecenia wydawane przez osoby trzecie. Zgodnie z art. 6 dyrektywy o nadużyciach na rynku ta druga dyrektywa wykonawcza uwzględnia reglamentacje, w tym regulacje wewnętrzne, którym podlega zawód dziennikarza. Oznacza to, że wyspecjalizowana podkategoria dziennikarzy finansowych wydających lub rozpowszechniających zalecenia inwestycyjne ma obowiązek przestrzegać pewnych ogólnych zasad. Jednak przewiduje się środki zachowawcze i dopuszcza zastosowanie mechanizmów regulacji wewnętrznej w celu ustalenia sposobu stosowania podstawowych zasad. Rozwiązanie to ma na celu ochronę wolności prasy przy jednoczesnej ochronie inwestorów i emitentów przed jakimkolwiek zagrożeniem manipulacją rynkiem ze strony dziennikarzy.

Ostatnia aktualizacja: 01.04.2011