Unieszkodliwianie zużytych baterii

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Dyrektywa 2006/66/WE w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów

JAKIE SĄ CELE DYREKTYWY?

• Dyrektywa zakazuje wprowadzania do obrotu niektórych baterii (lub akumulatorów)* zawierających rtęć lub ołów w ilościach przekraczających określony poziom.
• Dyrektywa promuje zbieranie i recykling zużytych baterii, a także poprawę wydajności ekologicznej baterii oraz działań wszystkich podmiotów uczestniczących w cyklu życia baterii, w tym w ich recyklingu i unieszkodliwianiu.
• Celem dyrektywy jest redukcja ilości substancji niebezpiecznych w odpadach – w szczególności rtęci, kadmu i ołowiu. Należy tego dokonać w drodze ograniczenia stosowania tych substancji w bateriach, a także przetwarzania i ponownego wykorzystywania produktów, które są już w użyciu.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

• Dyrektywa ma zastosowanie do wszystkich rodzajów baterii, z wyjątkiem tych używanych w sprzęcie służącym ochronie bezpieczeństwa państw UE, sprzęcie wykorzystywanym do celów wojskowych lub w sprzęcie przeznaczonym do wysyłania w przestrzeń kosmiczną. W związku z tym dotyczy ona szerszej gamy produktów aniżeli uchylona przez nią dyrektywa 91/157/EWG, która miała zastosowanie jedynie do baterii zawierających rtęć, ołów lub kadm i która nie obejmowała swoim zakresem „ogniw guzikowych”.
• Co się tyczy zawartości rtęci, dyrektywa zakazuje stosowania baterii zawierających powyżej 0,0005 % wagowo rtęci, bez względu na to, czy są one wmontowane do urządzeń. Do października 2015 r. tym zakazem nie były objęte ogniwa guzikowe o zawartości rtęci nie wyższej niż 2% (w przypadku ogniw guzikowych do aparatów słuchowych Komisja Europejska miała jednak dokonać przeglądu tego wyłączenia).
• Co się tyczy zawartości kadmu, zakazuje się stosowania baterii przenośnych, w tym takich, które są wmontowane do urządzeń, zawierających powyżej 0,002% wagowo kadmu (z wyjątkiem baterii przenośnych przeznaczonych do użytku w systemach awaryjnych i alarmowych i w sprzęcie medycznym). Baterie przenośne do elektronarzędzi bezprzewodowych nie były objęte tym zakazem do dnia 31 grudnia 2016 r. w celu umożliwienia branży recyklingowej i konsumentom w obrębie całego łańcucha wartości wdrożenia odpowiednich technologii zastępczych.
• Aby zapewnić, że duży odsetek zużytych baterii jest poddawany recyklingowi, państwa UE muszą podjąć wszelkie niezbędne środki (w tym zastosować instrumenty ekonomiczne) w celu promowania i zmaksymalizowania selektywnego zbierania odpadów i zapobiec wyrzucaniu baterii w formie nieposegregowanych odpadów komunalnych. Muszą one umożliwić użytkownikom końcowym pozostawianie zużytych baterii w miejscu zbierania położonym w ich najbliższej okolicy i zagwarantować nieodpłatne odbieranie tych baterii przez producentów. Poziom zbierania wynoszący minimum 25% musiał zostać osiągnięty do dnia 26 września 2012 r., zaś poziom zbierania wynoszący minimum 45% musiał zostać osiągnięty do dnia 26 września 2016 r.
• Zgodnie z dyrektywą 2006/66/WE, która została zmieniona dyrektywą 2013/56/UE, możliwe musi być łatwe i bezpieczne usuwanie baterii. Dlatego też do urządzeń, w których zamontowano baterie, należy dołączyć instrukcję wskazującą bezpieczny sposób ich usunięcia przez użytkownika końcowego lub niezależnego wykwalifikowanego profesjonalistę.
• Państwa UE muszą też zadbać o to, by zebrane baterie były przetwarzane i poddawane recyklingowi z wykorzystaniem najlepszych dostępnych technik. Odzysk energii nie jest uważany za formę recyklingu.
• Przetwarzanie obejmuje co najmniej usunięcie wszystkich cieczy i kwasów. Baterie muszą być przetwarzane i składowane (nawet tymczasowo) w miejscach o nieprzepuszczalnych nawierzchniach oraz w odpornych na warunki pogodowe pokryciach lub w odpowiednich pojemnikach. Dyrektywa ustanawia również obowiązki dotyczące poziomów wydajności recyklingu, którym podlegają baterie w zależności od ich składu chemicznego.
• Państwa UE mogą unieszkodliwić zużyte baterie przenośne zawierające kadm, rtęć lub ołów w drodze złożenia ich w składowiskach odpadów, także podziemnych, jeżeli brak jest funkcjonującego rynku końcowego dla produktów po recyklingu lub jeżeli szczegółowa ocena ekologicznych, gospodarczych i społecznych skutków wykazuje, że recykling nie jest najlepszym rozwiązaniem. Ponadto zabrania się unieszkodliwiania zużytych baterii przemysłowych i samochodowych w drodze złożenia ich na składowiskach odpadów lub spalenia. Niemniej jednak pozostałości baterii poddanych zarówno przetworzeniu, jak i recyklingowi, mogą zostać unieszkodliwione w drodze złożenia na składowisku odpadów lub spalenia.
• Przetwarzanie i recykling mogą być dokonywane poza terytorium danego państwa UE lub nawet poza terytorium UE, pod warunkiem że przestrzegane są przepisy rozporządzenia (WE) nr 1013/2006 w sprawie przemieszczania odpadów (zobacz streszczenie).
• Producenci (lub działające w ich imieniu osoby trzecie) ponoszą koszty netto zbierania, przetwarzania i recyklingu baterii przemysłowych, samochodowych i przenośnych. Producenci baterii przenośnych ponoszą koszty wynikające z publicznych kampanii informacyjnych na temat zbierania, przetwarzania i recyklingu wszystkich zużytych baterii przenośnych. Mali producenci mogą zostać zwolnieni z tego obowiązku, jeśli nie naruszy to prawidłowego funkcjonowania systemów zbierania i recyklingu. Wszyscy producenci baterii muszą być zarejestrowani.
• Użytkownicy końcowi otrzymują informacje odnośnie do kilku kwestii przez różne kanały:
  • o możliwym wpływie substancji stosowanych w bateriach na środowisko i zdrowie ludzkie oraz o dostępnych systemach zbierania i recyklingu – przez kampanie lub bezpośrednio przez dystrybutorów;
  • o pojemności baterii przenośnych i o obecności substancji chemicznych w ilościach przekraczających określony poziom należy poinformować w formie widocznych, czytelnych i nieusuwalnych oznaczeń na bateriach i zestawach baterii;
  • o potrzebie selektywnego zbierania baterii należy poinformować w formie przekreślonego symbolu pojemnika na kółkach.
• Państwa UE muszą przedstawiać Komisji sprawozdanie na temat wykonania dyrektywy i działań, które podejmują w celu zachęcenia do zmniejszenia negatywnego oddziaływania baterii i akumulatorów na środowisko (w tym nowych technik recyklingu i przetwarzania). Niektóre aspekty dyrektywy zostały poddane przeglądowi w 2013 r. (zobacz dyrektywa zmieniająca 2013/56/UE).

OD KIEDY DYREKTYWA MA ZASTOSOWANIE?

• Dyrektywa 2006/66/WE ma zastosowanie od dnia 26 września 2006 r., przy czym do porządku krajowego państw UE miała zostać włączona do dnia 26 września 2008 r.
• Dyrektywa zmieniająca 2013/56/UE ma zastosowanie od dnia 30 grudnia 2013 r., przy czym do porządku krajowego państw UE miała zostać włączona do dnia 1 lipca 2015 r.

KONTEKST

• Każdego roku setki tysięcy ton baterii przemysłowych i przenośnych jest wprowadzanych do obrotu na rynku UE. Do ich produkcji wykorzystywanych jest wiele metali: od rtęci, ołowiu i kadmu po nikiel, miedź, cynk, mangan i lit.
• Unieszkodliwianie odpadów pochodzących z tych produktów zanieczyszcza atmosferę (spalanie), glebę i wodę (podziemne składowiska odpadów). Zastosowanie odpowiednich zasad umożliwi zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska, za które odpowiedzialne są te odpady. Ponadto recykling zużytych baterii przyczynia się do odzyskiwania tysięcy ton metali, w tym bardzo cennego niklu, kobaltu i srebra.
• Więcej informacji:
  • Baterie i akumulatory (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Dyrektywa 2006/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 września 2006 r. w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów oraz uchylająca dyrektywę 91/157/EWG (Dz.U. L 266 z 26.9.2006, s. 1–14)

Kolejne zmiany dyrektywy 2006/66/WE zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENT POWIĄZANY

Decyzja Komisji 2008/763/WE z dnia 29 września 2008 r. ustanawiająca, zgodnie z dyrektywą 2006/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, wspólną metodologię obliczania rocznej sprzedaży baterii i akumulatorów przenośnych użytkownikom końcowym (Dz.U. L 262 z 1.10.2008, s. 39)

Ostatnia aktualizacja: 09.06.2020