Regulamin wewnętrzny Rady Unii Europejskiej

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Decyzja 2009/937/UE dotycząca przyjęcia regulaminu wewnętrznego Rady

JAKIE SĄ CELE REGULAMINU WEWNĘTRZNEGO?

• W regulaminie wewnętrznym ustanowiono przepisy regulujące prace Rady Unii Europejskiej (Rady).
• Kompetencja do przyjmowania regulaminu wewnętrznego została przyznana Radzie w art. 240 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
• Załącznik III jest zmieniany co roku, ostatnio w grudniu 2022 r., w celu odzwierciedlenia zmian w populacji państw członkowskich Unii Europejskiej (UE) oraz populacji każdego państwa członkowskiego w celu wdrożenia procedury głosowania większością kwalifikowaną w Radzie.
• Regulamin wewnętrzny został również dwukrotnie znacząco zmieniony – w 2014 r. (decyzja 2014/692/UE, Euratom), w odniesieniu do głosowania większością kwalifikowaną oraz w 2022 r. (decyzja (UE) 2022/1242), w odniesieniu do zasady głosowania w przypadku decyzji podejmowanych przez Komitet Stałych Przedstawicieli Rządów Państw Członkowskich (Coreper) w celu zastosowania zwykłej procedury pisemnej.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Rada jest instytucją UE, w której spotykają się przedstawiciele państw członkowskich. Każde państwo członkowskie jest reprezentowane przez jednego przedstawiciela na szczeblu ministerialnym, który jest upoważniony do zaciągania zobowiązań w imieniu tego państwa. Rada, wspólnie z Parlamentem Europejskim, pełni funkcje prawodawcze. Przyjmuje ona akty ustawodawcze w zwykłej lub specjalnej procedurze ustawodawczej. Rada, wraz z Parlamentem Europejskim, pełni funkcje budżetowe. Ponadto Rada zajmuje się ona określaniem polityki i koordynacją.

Składy Rady

• Rada zbiera się na posiedzenia w dziesięciu różnych składach, w zależności od tematu obrad.
• Z wyjątkiem dwóch składów (Rady do Spraw Ogólnych i Rady do Spraw Zagranicznych) mandat każdego ze składów nie jest określony traktatami i wynika z praktyki.
  • Rada do Spraw Ogólnych gwarantuje spójność prac różnych składów Rady. Przygotowuje ona posiedzenia Rady Europejskiej. Rada odpowiada za ogólną koordynację polityk, kwestie instytucjonalne i administracyjne oraz sprawy horyzontalne wpływające na więcej niż jedną politykę UE.
  • Rada do Spraw Zagranicznych odpowiada za całość działań zewnętrznych UE, a mianowicie za wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa, wspólną politykę bezpieczeństwa i obrony, wspólną politykę handlową, współpracę na rzecz rozwoju i pomoc humanitarną.

Prezydencja Rady

• Prezydencję Rady, z wyjątkiem Rady do Spraw Zagranicznych, sprawują uprzednio ustalone grupy trzech państw członkowskich przez okres 18 miesięcy. Każdy członek grupy kolejno, przez okres sześciu miesięcy, sprawuje prezydencję wszystkich składów Rady, z wyjątkiem składu do Spraw Zagranicznych. Grupa trzech państw członkowskich przygotowuje projekt programu działań Rady na okres 18 miesięcy, który jest zatwierdzany przez Radę do Spraw Ogólnych po przeprowadzeniu debaty publicznej na ten temat.
• Rada do Spraw Zagranicznych ma stałego przewodniczącego. Jest to Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa. Istnieje możliwość zastąpienia Wysokiego Przedstawiciela przez państwo członkowskie sprawujące prezydencję w Radzie. Zazwyczaj dzieje się tak, gdy Rada jest zwoływana w celu omawiania kwestii wspólnej polityki handlowej.
• Prezydencja stanowi siłę napędową prac prowadzonych przez Radę.

Coreper, komitety i grupy robocze

• Rada jest wspierana przez COREPER i ponad 150 wyspecjalizowanych grup roboczych i komitetów, które są organami przygotowawczymi Rady.
• Coreper przygotowuje prace wszystkich posiedzeń Rady i wykonuje zadania powierzone mu przez Radę. W skład Coreper 2 wchodzą stali przedstawiciele, natomiast w skład Coreper 1 wchodzą zastępcy stałych przedstawicieli.
• Coreper:
  • zapewnia spójność polityk i działań UE oraz przestrzeganie zasad legalności, pomocniczości , proporcjonalności oraz przepisów ustanawiających uprawnienia instytucji, organów, urzędów i agencji UE, a także przepisów proceduralnych, przepisów dotyczących przejrzystości i jakości redakcyjnej;
  • analizuje z wyprzedzeniem wszystkie punkty porządku obrad na posiedzenie Rady i jest odpowiedzialny za przygotowanie spraw dla Rady;
  • podejmuje wysiłki, aby na etapie swoich prac osiągnąć porozumienie, które zostanie przedłożone Radzie;
  • może tworzyć komitety lub grupy robocze mające na celu przeprowadzanie prac przygotowawczych lub analiz,
  • może przyjąć szereg decyzji proceduralnych, takich jak decyzja o odbyciu posiedzenia Rady w miejscu innym niż Bruksela lub Luksemburg, decyzje o zastosowaniu procedury pisemnej itp.

Funkcjonowanie Rady

• Siedzibą Rady jest Bruksela, jednak jej kwietniowe, czerwcowe i październikowe posiedzenia odbywają się w Luksemburgu.
• Sesje Rady są zwoływane przez przewodniczącego, z własnej inicjatywy lub na wniosek jednego z członków Rady albo Komisji Europejskiej. Przewodniczący ustala wstępny porządek obrad każdego posiedzenia Rady.
• Przed przystąpieniem do głosowania należy sprawdzić, czy zostało osiągnięte kworum. Oznacza ono fizyczną obecność większości członków Rady. Rada głosuje z inicjatywy swojego przewodniczącego. Ponadto przewodniczący otwiera procedurę głosowania z inicjatywy członka Rady lub z inicjatywy Komisji, pod warunkiem że postanowi tak większość członków Rady.

Głosowanie większością kwalifikowaną

1 listopada 2014 r. wprowadzono nową procedurę głosowania większością kwalifikowaną, czyli zasadę podwójnej większości.

• Gdy Rada głosuje nad wnioskiem Komisji lub Wysokiego Przedstawiciela UE do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, większość kwalifikowana jest osiągana, jeżeli spełnione są dwa warunki:
  • 55 % członków Rady głosuje za (tj. 15 z 27) (od czasu wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z UE);
  • wniosek popierają członkowie Rady reprezentujący co najmniej 65% ogółu ludności UE.
• Jeżeli Rada nie głosuje nad wnioskiem pochodzącym od Komisji lub Wysokiego Przedstawiciela, decyzja zostaje podjęta, gdy:
  • 72% członków Rady głosuje za; oraz gdy
  • ci członkowie reprezentują co najmniej 65% ludności UE.

Głosowanie pisemne (zwykła procedura pisemna)

• W pilnych sprawach akty Rady mogą być przyjmowane w głosowaniu pisemnym, jeżeli Rada jednomyślnie zadecyduje o zastosowaniu tej procedury lub jeżeli Coreper zdecyduje się na skorzystanie z tej procedury zgodnie z zasadą głosowania mającą zastosowanie do przyjmowania danych aktów Rady.
• W wyjątkowych okolicznościach zastosowanie tej procedury może zaproponować również przewodniczący; w takim przypadku można przeprowadzić głosowanie pisemne, jeżeli wszyscy członkowie Rady wyrażą na to zgodę.

Przejrzystość i publikacja aktów Rady

• Treść obrad Rady i przebieg głosowań nad projektami aktów ustawodawczych są jawne.
• Pierwsze obrady Rady w sprawie nowych, ważnych wniosków o charakterze nieustawodawczym zawierających przepisy prawnie wiążące w państwach członkowskich lub dla państw członkowskich są otwarte dla publiczności.
• Zgodnie z decyzją podjętą przez Radę lub Coreper Rada odbywa debaty jawne dotyczące ważnych zagadnień mających wpływ na interesy UE i jej obywateli. Rada przeprowadza także szereg jawnych debat orientacyjnych.
• Akty ustawodawcze muszą być publikowane w Dzienniku Urzędowym, podobnie jak rozporządzenia i dyrektywy skierowane do wszystkich państw członkowskich, decyzje, które nie precyzują, do kogo są skierowane, oraz umowy międzynarodowe zawarte przez UE. W art. 17 regulaminu wewnętrznego wymieniono inne akty publikowane w Dzienniku Urzędowym, również w przypadku podjęcia takiej decyzji przez Radę lub Coreper.

OD KIEDY REGULAMIN WEWNĘTRZNY MA ZASTOSOWANIE?

Regulamin postępowania ma zastosowanie od 1 grudnia 2009 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Czym zajmuje się Rada UE? (Rada Unii Europejskiej).

GŁÓWNE DOKUMENTY

Decyzja Rady 2009/937/UE z dnia 1 grudnia 2009 r. dotycząca przyjęcia regulaminu wewnętrznego Rady (Dz.U. L 325 z 11.12.2009, s. 35–61).

Kolejne zmiany decyzji 2009/937/UE zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Ostatnia aktualizacja: 01.01.2023