Unijny system zwolnień celnych

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (WE) nr 1186/2009 ustanawiające unijny system zwolnień celnych

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

• Umożliwia ono przyznawanie zwolnień z opłat celnych, nakładanych na towary przywożone do Unii Europejskiej (UE) i z niej wywożone.
• Określono w nim przypadki, w których stosuje się zwolnienia z należności celnych przywozowych i wywozowych oraz środków przyjętych na mocy art. 207 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w przypadku przywożenia towarów do UE lub ich wywożenia z terytorium UE.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Zwolnienie z należności celnych przywozowych

Istnieją różne kategorie towarów podlegających zwolnieniu z należności celnych przywozowych. Z zastrzeżeniem określonych warunków z należności celnych przywozowych zwolnione są towary obejmujące poniższe kategorie.

• Mienie osobiste:
  • mienie osobiste należące do osób zmieniających swoje miejsce zamieszkania z państwa trzeciego na państwo członkowskie UE, pod warunkiem że ich miejsce zamieszkania znajdowało się poza UE nieprzerwanie przez okres co najmniej 12 miesięcy;
  • towary przywożone w związku z zawarciem związku małżeńskiego, pod warunkiem że miejsce zamieszkania danej osoby znajdowało się poza UE nieprzerwanie przez okres co najmniej 12 miesięcy i może ona przedstawić dowód zawarcia związku małżeńskiego;
  • mienie osobiste odziedziczone przez osobę mającą miejsce zamieszkania w UE;
  • ubrania, materiały szkolne i wyposażenie pokojów uczniów lub studentów przyjeżdżających do UE w celach naukowych.
• Towary o niewielkiej wartości, towary przywożone do celów niehandlowych, dobra inwestycyjne oraz towary znajdujące się w bagażu osobistym podróżnych:
  • towary o niewielkiej wartości;
  • towary o charakterze niehandlowym przekazywane bezpośrednio przez osobę fizyczną w państwie trzecim osobie fizycznej mieszkającej w UE;
  • dobra inwestycyjne oraz inne urządzenia należące do przedsiębiorstw, które ostatecznie zaprzestają swojej działalności w państwie trzecim i przenoszą się do UE;
  • towary zwolnione z podatku od wartości dodanej (VAT) znajdujące się w bagażu osobistym podróżnych przyjeżdżających spoza UE.
• Produkty rolne, substancje biologiczne i chemiczne, środki farmaceutyczne i produkty medyczne:
  • produkty rolne, hodowlane, pszczelarskie, ogrodnicze i leśne pochodzące z gospodarstw znajdujących się w państwach trzecich położonych w bezpośrednim sąsiedztwie UE i prowadzonych przez unijnych rolników;
  • nasiona, nawozy i produkty do uprawy gleby i pielęgnacji roślin uprawnych przywożone przez producentów rolnych z państw trzecich do użytku w bezpośrednio sąsiadujących z nimi państwach członkowskich;
  • zwierzęta laboratoryjne oraz substancje biologiczne lub chemiczne przeznaczone do badań;
  • substancje lecznicze pochodzenia ludzkiego oraz odczynniki służące do określania grup krwi i typów tkanek;
  • przyrządy i wyposażenie przeznaczone do badań medycznych, diagnozowania lub leczenia;
  • substancje przeznaczone do kontroli jakości produktów leczniczych;
  • środki farmaceutyczne wykorzystywane na międzynarodowych imprezach sportowych.
• Pozostałe kategorie:
  • materiały dydaktyczne, naukowe i kulturalne oraz przyrządy i wyposażenie naukowe;
  • towary przeznaczone dla organizacji charytatywnych lub dobroczynnych (zob. również poniżej);
  • odznaczenia honorowe lub nagrody, podarunki otrzymane w ramach stosunków międzynarodowych oraz towary przeznaczone do użytku monarchów lub głów państwa;
  • towary przywożone do celów promocji handlu;
  • znaki towarowe, wzory lub projekty przekazywane organom zajmującym się ochroną praw autorskich, przemysłowych i patentowych;
  • turystyczne materiały informacyjne;
  • materiały pomocnicze do mocowania i zabezpieczania towarów w czasie transportu;
  • ściółka, pasza i karma dla zwierząt w czasie transportu;
  • paliwa i smary znajdujące się w pojazdach mechanicznych oraz motocyklach wjeżdżających do UE;
  • materiały przeznaczone do budowy lub utrzymania pomników ofiar wojennych;
  • trumny zawierające zwłoki, urny pogrzebowe z prochami zmarłych oraz ozdobne artykuły pogrzebowe.

W przypadku gdy zwolnienie z należności celnych przywozowych następuje pod warunkiem szczególnego przeznaczenia towarów, osoba zainteresowana zobowiązana jest przedstawić właściwym organom dowody, iż takie warunki zostały spełnione. W takiej sytuacji zwolnienia mogą udzielić jedynie właściwe organy danego państwa członkowskiego.

Zwolnienie z należności celnych wywozowych

Istnieją różne kategorie towarów podlegających zwolnieniu z należności celnych wywozowych. Z zastrzeżeniem określonych warunków z należności celnych wywozowych zwolnione są towary obejmujące:

• towary o niewielkiej wartości;
• zwierzęta domowe wywożone w związku z przeniesieniem działalności rolniczej z państwa członkowskiego do państwa trzeciego;
• produkty rolne lub hodowlane uzyskane przez rolników spoza UE w krajach bezpośrednio sąsiadujących;
• nasiona wywożone przez producentów rolnych w celu wykorzystania na obszarach położonych w państwach trzecich;
• pasza i karmy dla zwierząt w czasie wywozu.

Zwolnienie z należności celnych przywozowych i VAT

Rozporządzenie przewiduje, że w niektórych sytuacjach nadzwyczajnych przyznanie zwolnienia celnego uzależnione jest od decyzji Komisji działającej na wniosek danych państw członkowskich.

• Na przestrzeni lat Komisja Europejska przyjęła wiele decyzji zezwalających na bezcłowy przywóz towarów przeznaczonych do dystrybucji lub udostępnianych nieodpłatnie ofiarom katastrof, takich jak trzęsienia ziemi (na przykład trzęsienia ziemi, które miały miejsce we Włoszech w latach 2009, 2012 i 2016) czy powodzie (w Polsce i na Węgrzech w 2010 r.).
• W marcu 2020 r. państwa członkowskie złożyły wniosek o zwolnienie z należności celnych przywozowych oraz zwolnienie z VAT od importu towarów potrzebnych do walki z pandemią COVID-19. Jako że pandemia i wyzwania z nią związane stanowią klęskę w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 1186/2009, Komisja Europejska przyjęła decyzję (UE) nr 2020/491 zezwalającą na import tych towarów bez nakładania należności celnych w okresie od 30 stycznia 2020 r. do 31 grudnia 2021 r.
• Ponieważ kryzys humanitarny spowodowany rosyjską inwazją na Ukrainę ma poważne konsekwencje nie tylko w Ukrainie, ale również w niektórych państwach członkowskich, i stanowi on katastrofę wpływającą na terytoria szeregu państw członkowskich w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 1186/2009 oraz dyrektywy 2009/132/WE, w lipcu 2022 r. Komisja przyjęła decyzję (UE) 2022/1108, a później decyzję (UE) 2023/829. Decyzje te pozwalają na zwolnienia przywozu z należności celnych przywozowych i z VAT w odniesieniu do towarów, które mają być dystrybuowane lub nieodpłatnie udostępniane na rzecz osób uciekających przed wojną oraz osób potrzebujących w Ukrainie. Zwolnienia te będą obowiązywać do 31 grudnia 2023 r.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Ma ono zastosowanie od 01 stycznia 2010 roku.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Zwolnienie celne (Komisja Europejska).

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Rady (WE) nr 1186/2009 z dnia 16 listopada 2009 r. ustanawiające wspólnotowy system zwolnień celnych (Dz.U. L 324 z 10.12.2009, s. 23–57).

DOKUMENTY POWIĄZANE

Dyrektywa Rady 2009/132/WE z dnia 19 października 2009 r. określająca zakres stosowania art. 143 lit. b) i c) dyrektywy 2006/112/WE w odniesieniu do zwolnienia z podatku od wartości dodanej przy ostatecznym imporcie niektórych towarów (Dz.U. L 292 z 10.11.2009, s. 5–30).

Kolejne zmiany dyrektywy 2009/132/WE zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej – Część piąta – Działania zewnętrzne Unii – Tytuł II – Wspólna polityka handlowa – Artykuł 207 (dawny artykuł 133 TWE) (Dz.U. C 202 z 7.6.2016, s. 140–141).

Decyzja Komisji (UE) 2022/1108 z dnia 1 lipca 2022 r. w sprawie zwolnienia przywozu z należności celnych przywozowych i z VAT w odniesieniu do towarów, które mają być dystrybuowane lub nieodpłatnie udostępniane na rzecz osób uciekających przed wojną w Ukrainie oraz osób potrzebujących w Ukrainie (Dz.U. L 178 z 5.7.2022, s. 57–60).

Decyzja Komisji (UE) 2020/491 z dnia 3 kwietnia 2020 r. w sprawie zwolnienia przywozu z należności celnych przywozowych i z VAT w odniesieniu do towarów potrzebnych do zwalczania skutków epidemii COVID-19 w 2020 r. (Dz.U. L 103 I z 3.4.2020, s. 1–3).

Zob. tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 05.05.2023