Kodyfikacja, przeredagowania, samoregulacja, współregulacja, analiza skutków, konsultacje itd.: instytucje europejskie mają do dyspozycji szereg narzędzi umożliwiających poprawę i uproszczenie ustawodawstwa wspólnotowego. W niniejszym porozumieniu międzyinstytucjonalnym zobowiązują się do wspólnej pracy na rzecz lepszego stanowienia prawa.

Interinstitutional agreement on better law-making (Porozumienie międzyinstytucjonalne w sprawie lepszego stanowienia prawa).

Niniejsze porozumienie międzyinstytucjonalne dotyczy Parlamentu Europejskiego, Rady Unii Europejskiej (UE) oraz Komisji. Porozumienie to ustanawia ogólne zasady i warunki współpracy między instytucjami, w szczególności w procesie legislacyjnym. Porozumienie ma na celu poprawę procesu opracowania i stosowania prawa w Unii.

Wszystkie trzy instytucje postanawiają przede wszystkim lepiej koordynować proces legislacyjny. Oznacza to, że informują się wzajemnie we właściwym czasie o projektach i pracach np. poprzez roczne harmonogramy lub synchronizację rozpatrywania wspólnych projektów na szczeblu organów przygotowujących każdej z instytucji.

Wszystkie trzy instytucje zobowiązują się do zwiększenia przejrzystości i dostępu do informacji dla obywateli, np. poprzez częstsze rozpowszechnianie debat publicznych, stałe wykorzystanie nowych technologii informacyjnych, rozpowszechnianie ogólnodostępnego portalu EUR-Lex i organizację wspólnych dla trzech instytucji konferencji prasowych, kiedy dochodzą do porozumienia w drodze zwykłej procedury ustawodawczej.

Komisja przedstawia i uzasadnia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wybór działania legislacyjnego i podstawy prawnej dla każdego wniosku. Dba o to, aby każdy zaproponowany środek był prosty i konieczny.

UE stanowi prawo tylko, gdy jest to konieczne. Czasem warto skorzystać z alternatywnych mechanizmów regulacyjnych, takich jak współregulacja lub samoregulacja.

Współregulacja to mechanizm, który przydziela realizację celów aktu ustawodawczego zainteresowanym stronom uznanym w danej dziedzinie (podmioty gospodarcze, partnerzy społeczni, organizacje pozarządowe itp.). W takiej sytuacji podstawowy akt ustawodawczy określa ramy i zasięg współregulacji. Zainteresowane strony są uprawnione do zawierania między sobą umów dobrowolnych w celu realizacji celów aktu ustawodawczego.

Samoregulacja polega na umożliwieniu podmiotom gospodarczym, partnerom społecznym, organizacjom pozarządowym czy stowarzyszeniom przyjmowania między nimi i na ich rzecz wspólnych wytycznych na szczeblu europejskim. Wytyczne te mogą przyjmować na przykład formę kodeksów postępowania lub porozumień branżowych. Najczęściej nie wymagają zajęcia pozycji przez instytucje europejskie. Instytucje te zachowują jednak możliwość przyjmowania aktu ustawodawczego, jeśli chodzi o dziedzinę, która należy do kompetencji UE.

Wszystkie trzy instytucje zobowiązują się to tworzenia jasnej, prostej i skutecznej legislacji. Komisja jest zachęcana do przeprowadzania konsultacji poprzedzających zatwierdzenie aktów prawnych oraz do upublicznienia ich wyników. Nadal będzie przeprowadzać analizy skutków ważnych projektów legislacyjnych, aby ocenić ich wpływ gospodarczy, społeczny i środowiskowy. Jeśli Parlament Europejski lub Rada przyjmą zmiany co do istoty, należy przeprowadzić także analizę skutków takiej zmiany. Aby wzmocnić spójność tekstów, konieczna jest kontrola prawna przed ostatecznym przyjęciem aktu.

Aby zachęcić państwa członkowskie do prawidłowej transpozycji prawa unijnego w wyznaczonych terminach, dyrektywy muszą zawierać ostateczny termin transpozycji nieprzekraczający okresu dwóch lat. W przypadku braku transpozycji Komisja wszczyna postępowanie w sprawie naruszenia przepisów. Sporządza roczne sprawozdanie oceniające stopień transpozycji dyrektyw w poszczególnych państwach członkowskich.

Uproszczenie ustawodawstwa może być dokonane na różne sposoby: unieważnienie aktów, których już się nie stosuje, kodyfikację i przeredagowanie aktów. Kodyfikacja jest procesem, który zakłada unieważnienie aktów będących przedmiotem kodyfikacji i zastąpienie ich aktem jednolitym, który nie zawiera żadnych zmian co do istoty danych aktów. Przeredagowanie polega na przyjęciu nowego aktu prawnego, który łączy w jednym tekście zmiany co do istoty wniesione do poprzedzających aktów, jak i ich niezmienione przepisy. Nowy akt prawny zastępuje i unieważnia akt poprzedzający.

Odniesienia

Akt	Wejście w życie	Termin transpozycji przez państwa członkowskie	Dziennik Urzędowy
Porozumienie międzyinstytucjonalne	16.12.2003	–	Dz.U. C 321 z 31.12.2003

Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 22 grudnia 1998 r. w sprawie wspólnych wytycznych dotyczących jakości prawodawstwa wspólnotowego [Dz.U. C 73 z 17.3.1999].

To porozumienie międzyinstytucjonalne ustanawia wytyczne dotyczące jakości redakcyjnej prawodawstwa wspólnotowego. Na przykład wszystkie akty sporządzane są zgodnie ze standardową strukturą (tytuł, preambuła, część normatywna, załączniki). Treść aktów musi być zredagowana w sposób zwięzły i jednolity.

Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 20 grudnia 1994 r. – Szybsza metoda pracy nad urzędową kodyfikacją tekstów prawnych [Dz.U. C 102 z 4.4.1996]. W tym porozumieniu międzyinstytucjonalnym przypomniano, że kodyfikacja nie może powodować żadnych zmian merytorycznych w aktach, które mają podlegać kodyfikacji. Propozycja Komisji dotycząca kodyfikacji będzie analizowana przez Radę i Parlament Europejski przy zastosowaniu przyspieszonej procedury.

Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 28 listopada 2001 r. w sprawie bardziej uporządkowanego wykorzystania techniki przekształcania aktów prawnych [Dz.U. C 77 z 28.3.2002].

W tym porozumieniu międzyinstytucjonalnym ustalono zasady przeredagowania, które musi być wyraźnie umotywowane w uzasadnieniu. Niezmienione przepisy wcześniejszego aktu muszą być precyzyjnie wskazane.