Wspólnotowa strategia na rzecz bezpieczeństwa i higieny pracy na lata 2007–2012

Za wypadki przy pracy i choroby zawodowe wszyscy płacą wysoką cenę, zarówno w wymiarze ludzkim, jak i gospodarczym. W omawianej strategii Komisja proponuje zmniejszenie ogólnego wskaźnika wypadków przy pracy o 25% do 2012 r.

AKT

Komunikat Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 21 lutego 2007 r. Podniesienie wydajności i jakości w pracy: wspólnotowa strategia na rzecz bezpieczeństwa i higieny pracy na lata 2007–2012 [COM(2007) 62 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

STRESZCZENIE

Dobry stan zdrowia w miejscu pracy przyczynia się do poprawy ogólnego zdrowia publicznego oraz produktywności i konkurencyjności przedsiębiorstw. Ponadto problemy higieny i bezpieczeństwa w pracy poważnie obciążają systemy opieki społecznej. Z tych względów konieczne jest zapewnienie pracownikom przyjaznych warunków pracy oraz wspieranie ich ogólnego dobrego samopoczucia.

Omawiana wspólnotowa strategia na rzecz bezpieczeństwa i higieny pracy kontynuuje założenia strategii na lata 2002–2006. Wdrożenie poprzedniej strategii zaowocowało wyraźnym zmniejszeniem ilości wypadków przy pracy. Nowa strategia na lata 2007–2012 jest ambitniejsza i wyznacza sobie za główny cel zmniejszenie o 25% ogólnego wskaźnika wypadków przy pracy. Aby go osiągnąć, Komisja wyodrębniła sześć celów pośrednich omówionych poniżej.

Wprowadzenie nowoczesnych i skutecznych ram prawnych

Prawodawstwo europejskie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy jest czasem źle lub niedokładnie stosowane. Komisja zadba o to, aby dyrektywy były rzeczywiście transponowane, w razie potrzeby w oparciu o procedurę naruszenia przepisów. Przypomina także państwom członkowskim, które mają obowiązek wdrażania prawodawstwa wspólnotowego, że dysponują różnymi metodami, takimi jak szkolenia, upowszechnianie informacji, zaangażowanie inspektorów pracy lub stosowanie zachęt ekonomicznych.

Prawodawstwo wspólnotowe musi być nie tylko skuteczniej wdrażane, ale także stosowane w taki sam sposób we wszystkich państwach członkowskich, aby wszyscy pracownicy w UE objęci byli taką samą ochroną. Na szczeblu wspólnotowym Komitet Starszych Inspektorów Pracy (SLIC) podejmie się opracowania mechanizmów umożliwiających znalezienie wspólnych rozwiązań dla problemów występujących w kilku państwach członkowskich. Będzie miał także za zadanie ułatwić współpracę między inspekcjami pracy.

Aby lepiej chronić pracowników, konieczne jest także przystosowanie ram prawnych do zmian zachodzących w świecie pracy i do postępu technicznego. Komisja rozważy także możliwość realizacji inicjatyw w zakresie zapobiegania chorobom układu mięśniowo-szkieletowego czy też dotyczących czynników rakotwórczych.

Przystosowanie ram prawnych oznacza także ich uproszczenie i zwiększenie ich skuteczności. Komisja zaznacza, że uproszczenie przepisów nie może się odbywać kosztem zmniejszenia istniejącego poziomu ochrony.

Wspieranie opracowania i wdrażania krajowych strategii

Komisja zachęca państwa członkowskie do opracowania i przyjęcia strategii krajowych w powiązaniu ze wspólnotową strategią oraz do wyznaczenia w ich ramach celów ilościowych. Komisja wskazuje państwom członkowskim cztery szczególnie istotne pola działania:

• profilaktyka i kontrola zdrowia,
• rehabilitacja i reintegracja pracowników,
• reagowanie na zmiany społeczne i demograficzne (starzenie się społeczeństwa, zatrudnianie młodych),
• koordynacja między politykami dotyczącymi: bezpieczeństwa i higieny pracy, zdrowia publicznego, rozwoju regionalnego, spójności społecznej, zamówień publicznych, zatrudnienia oraz restrukturyzacji.

Zachęcanie do zmian zachowania

Zmiany w zachowaniu muszą być wprowadzane zarówno w szkołach, jak i w przedsiębiorstwach. Aby włączyć zdrowie i bezpieczeństwo do programów edukacji i szkoleń, Komisja proponuje państwom członkowskim lepsze wykorzystanie potencjału Europejskiego Funduszu Społecznego i innych funduszy wspólnotowych. Podniesienie świadomości w zakładach pracy może być wspierane bezpośrednimi lub pośrednimi zachętami gospodarczymi, takimi jak obniżenie składek społecznych lub ubezpieczeniowych czy też pomoc gospodarcza.

Zwalczanie nowych i coraz częściej występujących rodzajów ryzyka

Należy pogłębić badania naukowe w celu zapobiegania zagrożeniom, określania ich i reagowania na nowe ryzyko w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy. Badania nad bezpieczeństwem i higieną pracy na szczeblu wspólnotowym są wspierane przez 7. program ramowy w zakresie badań i rozwoju technologicznego. Na poziomie krajowym Komisja zachęca do polepszenia koordynacji między programami badawczymi państw członkowskich.

Depresja należy do problemów zdrowotnych, które mogą stać się coraz poważniejsze i spowodować niezdolność do pracy. Niezbędne jest promowanie zdrowia psychicznego w pracy np. poprzez zapobieganie przemocy i mobbingowi w pracy oraz walkę ze stresem.

Poprawa monitorowania postępu

Komisja zadba o zgromadzenie danych statystycznych i informacji o strategiach krajowych oraz o wypracowanie wskaźników jakościowych, które umożliwią lepsze poznanie postępów dokonanych w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa w pracy.

Propagowanie bezpieczeństwa i higieny pracy na poziomie międzynarodowym

W celu podniesienia standardów pracy na całym świecie Unia Europejska dołoży starań, aby zwiększyć współpracę z państwami trzecimi oraz organizacjami międzynarodowymi, takimi jak Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP) (EN) (ES) (FR) czy Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Będzie także wspierać wprowadzenie strategii globalnej w sprawie higieny i bezpieczeństwa pracy (EN) (FR) przyjętej przez MOP w 2003 r., ratyfikację konwencji w sprawie ram propagowania BHP (DE) (EN) (FR) przyjętej w 2006 r. czy zakaz stosowania azbestu.

AKTY POWIĄZANE

Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego z dnia 8 listopada 2007 r. powiadamiający o Europejskim porozumieniu ramowym dotyczącym nękania i przemocy w miejscu pracy [COM(2007) 686 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym]. Komunikat ten dotyczy europejskiego porozumienia ramowego w sprawie nękania i przemocy w miejscu pracy. To trzecie autonomiczne porozumienie negocjowane przez europejskich międzybranżowych partnerów społecznych ma na celu zapobieganie i rozwiązywanie takich problemów jak zastraszanie, nękanie i przemoc fizyczna w miejscu pracy. Są to sytuacje stanowczo potępiane przez partnerów społecznych, którzy wzywają przedsiębiorców europejskich do natychmiastowego i zdecydowanego reagowania na takie zjawiska.

Europejskie porozumienie ramowe dotyczące nękania i przemocy w miejscu pracy zostało podpisane 26 kwietnia 2007 r. przez ETUC, BusinessEurope, UEAPME i CEEP.

Ostatnia aktualizacja: 14.02.2008