Kompleksowa, europejska polityka migracyjna

Komisja przedstawia szereg środków mających na celu stworzenie europejskiej polityki migracyjnej, opartej na większej solidarności między państwami członkowskimi i pozwalającej Unii Europejskiej (UE) lepiej reagować na wyzwania stawiane przez migrację.

AKT

Komunikat Komisji z dnia 4 maja 2011 r. do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów zatytułowany „Komunikat w sprawie migracji” [COM(2011) 248 — nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

STRESZCZENIE

Wybuch rewolucji arabskiej wiosną 2011 r. pociągnął za sobą napływ dużej ilości imigrantów pochodzących z państw południowego regionu Morza Śródziemnego, którzy do Unii Europejskiej (UE) przedostali się nielegalnie po dotarciu do linii brzegowej Włoch i Malty. Aby stawić czoła tym okolicznościom, UE przyjęła środki stosowane w sytuacjach nagłych. Wydarzenia te pokazały jednak, że środki UE w zakresie migracji są ograniczone i że solidarność państw członkowskich w tej dziedzinie musi być większa.

Komisja przedstawia inicjatywy mające na celu stworzenie kompleksowej, europejskiej polityki migracyjnej, aby jak najlepiej reagować na wyzwania stawiane przez migrację. W ramach tej polityki należy przestrzegać europejskiej tradycji udzielania azylu oraz ochrony i jednocześnie zapobiegać nielegalnemu przekraczaniu granic.

Wziętych zostało pod uwagę kilka aspektów migracji:

Kontrola na granicach zewnętrznych UE musi być skuteczna, pozwalać na utrzymanie wysokiego poziomu bezpieczeństwa i jednocześnie ułatwiać przekraczanie granic osobom uprawnionym do wjazdu na terytorium UE. Komisja chce wzmocnić istniejące zasady wspólne. Przewiduje przede wszystkim utworzenie europejskiego systemu straży granicznej. Podkreśla również potrzebę zacieśnienia współpracy między organami krajowymi i usprawnienia wymiany w czasie rzeczywistym informacji o wszelkich incydentach na granicach zewnętrznych, głównie dzięki systemowi EUROSUR. Należy również zwiększyć możliwości operacyjne agencji Frontex.

Ocena stosowania zasad Schengen przez państwa członkowskie musi odbywać się na poziomie UE z udziałem ekspertów z państw członkowskich i Frontex-u oraz powinna być kierowana przez Komisję. Ta ostatnia przewiduje wprowadzenie mechanizmu umożliwiającego podjęcie na szczeblu europejskim decyzji o wyjątkowym wprowadzeniu kontroli na granicach wewnętrznych.

Aby zapobiegać nielegalnej imigracji, Komisja zwraca uwagę na potrzebę opracowania zrównoważonej i skutecznej polityki dotyczącej powrotów (odsyłania nielegalnych imigrantów, którzy nie potrzebują ochrony międzynarodowej, do ich kraju pochodzenia). Wzywa ona wszystkie państwa członkowskie do transponowania do prawa krajowego dyrektywy w sprawie powrotów dotyczącej wspólnych norm i procedur w odniesieniu do powrotów nielegalnych imigrantów oraz dyrektywy dotyczącej karania za zatrudnianie osób przebywających w UE nielegalnie. Komisja uznaje umowy o readmisji z państwami trzecimi za skuteczne, ale uważa, że te ostatnie muszą być postrzegane w perspektywie ogólnych stosunków UE z poszczególnymi państwami i że należy oferować zachęty, które pomagałyby im te umowy wdrażać.

Komisja podkreśla zalety mobilności lepiej zorganizowanej, która opiera się zarówno na współpracy (między agencjami europejskimi Frontex i Europol oraz między krajowymi organami celnymi i policyjnymi), jak i nowych technologiach. Europejski system kontroli wjazdów i wyjazdów zapewniłby przede wszystkim dostępność danych na temat przekraczania granic przez obywateli państw trzecich dla organów państwowych. Program rejestrowania podróżnych pozwoliłby natomiast osobom często podróżującym na korzystanie ze zautomatyzowanej kontroli granicznej.

Polityka wizowa jest ważnym instrumentem w zakresie mobilności. Komisja, aby uniknąć wykorzystywania systemów liberalizacji wiz, proponuje wprowadzenie klauzuli zabezpieczającej, która umożliwiałaby tymczasowe, ponowne wprowadzenie obowiązku wizowego dla obywateli państw trzecich korzystających z tego systemu.

Unia uznaje fakt, że migranci, dzięki którym można reagować na niedobór pracowników w pewnych sektorach oraz którzy występują jako siła robocza o wysokich kwalifikacjach, są dla UE niezbędną siłą roboczą. Uznawanie kwalifikacji migrantów i ułatwianie procedur administracyjnych jest więc konieczne. Komisja ma nadzieję zrobić postępy w ramach projektu „jednego zezwolenia”, które pozwoliłoby cudzoziemcom na przebywanie i pracowanie w państwie członkowskim, i wzywa kraje UE do transponowania do prawa krajowego dyrektywy w sprawie niebieskiej karty UE, ułatwiającej rekrutowanie osób o wysokich kwalifikacjach. Przedstawiła również wnioski w sprawie pracowników sezonowych oraz pracowników przenoszonych w ramach jednego przedsiębiorstwa. Aby dostarczać migrantom przejrzystych i praktycznych informacji, Komisja uruchamia w tym roku portal imigracyjny UE.

Integracja migrantów w ramach społeczeństwa europejskiego musi się odbywać przy zachowaniu równowagi między prawami migrantów oraz prawem i kulturą państwa przyjmującego. Wymaga ona wysiłku zarówno ze strony migrantów, jak i państwa przyjmującego. Udana integracja jest niezbędna dla maksymalizacji korzyści gospodarczych, społecznych i kulturowych, jakie imigracja oznacza zarówno dla jednostki, jak i społeczeństwa. W lipcu 2011 r. Komisja przedstawiła Europejski program integracji obywateli państw trzecich.

Wspólny europejski system azylowy musi zostać ukończony do roku 2012. Jego celem jest ograniczenie rozbieżności między krajami UE w zakresie wyników rozpatrywania wniosków o azyl i zapewnienie jednolitego zestawu praw i procedur oraz przestrzeganie konwencji genewskiej w sprawie uchodźców. Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu przyczyni się do zacieśnienia współpracy w tej dziedzinie.

Komisja nalega, aby przesiedlenia uchodźców (stałe przesiedlenia do państwa członkowskiego uchodźcy, który objęty został ochroną w państwie trzecim) stały się integralną częścią europejskiej polityki w dziedzinie azylu.

Kwestie dotyczące migracji należy uwzględniać w unijnych stosunkach zewnętrznych. Należy zapewnić większą równowagę pomiędzy organizacją legalnej migracji, walką z nielegalną migracją oraz maksymalizacją wzajemnych korzyści dla rozwoju płynących z migracji. Dzięki wprowadzeniu podejścia ukierunkowanego na migrantów pogłębiony zostanie ludzki wymiar polityki w zakresie migracji i rozwoju.

Jeśli chodzi o państwa południowego regionu Morza Śródziemnego, Unia proponuje utworzenie uporządkowanego dialogu w sprawie migracji w celu rozwijania partnerstw na rzecz mobilności, które, w zamian za współpracę w kwestii zarządzania przepływami migracyjnymi, ułatwiać będą ich obywatelom dostęp do terytorium UE. Komisja dokona ponadto przeglądu europejskiej polityki sąsiedztwa prowadzonej z tymi krajami.

Ostatnia aktualizacja: 09.10.2011