Zobowiązania umowne w UE – ustalanie prawa właściwego

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (WE) nr 593/2008 dotyczące prawa właściwego dla zobowiązań umownych

STRESZCZENIE

JAKIE SĄ CELE NINIEJSZEGO ROZPORZĄDZENIA?

• Niniejsze rozporządzenie ustanawia ogólnounijne normy ustalania, prawo którego kraju należy stosować do zobowiązań umownych w sprawach cywilnych i handlowych dotyczących więcej niż jednego kraju.
• Niniejsze rozporządzenie, znane pod nazwą Rzym I, funkcjonuje równolegle z dwoma innymi, Rzym II (zobowiązania pozaumowne) oraz Rzym III (rozwody i separacje prawne), w celu ustalania prawa właściwego w różnych rodzajach spraw cywilnych i handlowych.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Niniejszego rozporządzenia nie stosuje się do spraw skarbowych, celnych i administracyjnych ani do kwestii związanych z dowodami i postępowaniem prawnym. Nie stosuje się go także do zobowiązań obejmujących te odnoszące się do:

• stanu cywilnego oraz zdolności prawnej
• stosunków rodzinnych
• małżeńskich ustrojów majątkowych
• dokumentów gwarantujących zapłatę określonych kwot pieniędzy, takich jak weksle, czeki i weksle własne
• ustaleń dotyczących sądów polubownych i właściwości sądu
• prawa spółek i innych podmiotów posiadających osobowość prawną lub jej nieposiadających
• „trustów”
• kontaktów handlowych mających miejsce przed zawarciem umowy.

Zakres prawa właściwego

Niniejsze rozporządzenie ustala krajowe prawo właściwe dla różnych aspektów umów, w tym:

• sposób interpretacji umowy i warunki spełnienia jej postanowień
• skutki niewykonania zobowiązań umowy, łącznie z określeniem wysokości szkody
• różne sposoby wygaśnięcia zobowiązań umownych (np. płatność, zadośćuczynienie, unieważnienie umowy), przedawnienie* oraz terminy wytaczania powództwa
• skutki zaistnienia umowy prawnie nieważnej.

Wybór prawa

• Strony umowy mogą wybrać prawo właściwe dla umowy.
• Może być ono stosowane do całej umowy lub tylko do jej części.
• Prawo właściwe może być zmienione w dowolnym czasie za zgodą wszystkich stron.

Prawo właściwe w przypadku braku wyboru prawa

W sytuacji gdy strony nie wybrały prawa właściwego, o wyborze prawa decyduje typ umowy:

• W przypadku umów, których przedmiotem jest sprzedaż towarów, świadczenie usług, franczyza lub dystrybucja, jest to prawo kraju miejsca pobytu sprzedawcy, usługodawcy lub franczyzobiorcy.
• W przypadku umów, których przedmiotem jest nieruchomość, stosuje się prawo kraju, w którym znajduje się dana nieruchomość, z wyjątkiem przypadków czasowego korzystania z nieruchomości na użytek własny (maksymalnie przez sześć kolejnych miesięcy). W takich wypadkach prawem właściwym jest prawo kraju miejsca pobytu osoby oddającej nieruchomość do korzystania.
• W wypadku sprzedaży towarów w drodze licytacji stosuje się prawo kraju, w którym odbywa się licytacja.
• Jeśli zastosowanie do umowy ma więcej niż jedna z powyższych zasad lub żadna z nich nie ma takiego zastosowania, prawo właściwe ustala się w oparciu o kraj miejsca pobytu strony będącej zleceniodawcą.

Jednakże jeśli dana umowa dotyczy innego kraju w stopniu większym niż określają to powyższe zasady, stosuje się prawo takiego kraju. To samo ma zastosowanie w wypadku, gdy nie można ustalić prawa właściwego.

Określone umowy

Dla pewnych określonych typów umów niniejsze rozporządzenie ustanawia możliwości wyboru prawa i ustala właściwy wybór w sytuacjach, gdy nie dokonano takiego wyboru. Wypadki te obejmują:

• umowy przewozu towarów
• umowy przewozu osób
• umowy konsumenckie pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą
• umowy ubezpieczenia
• indywidualne umowy o pracę.

OD KIEDY NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie do umów zawartych po 17 grudnia 2009 r.

KONTEKST

Zobowiązania umowne i pozaumowne

KLUCZOWE POJĘCIE

* Przedawnienie: rola, jaką upływ czasu odgrywa w powstawaniu i ustawaniu praw.

AKT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I) (Dz.U. L 177 z 4.7.2008, s. 6–16)

Kolejne zmiany do rozporządzenia (WE) nr 593/2008 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Niniejszy tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentalną.

AKTY POWIĄZANE

Rozporządzenie (WE) nr 864/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. dotyczące prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych („Rzym II”) (Dz.U. L 199 z 31.7.2007, s. 40–49)

Rozporządzenie Rady (UE) nr 1259/2010 z dnia 20 grudnia 2010 r. w sprawie wprowadzenia w życie wzmocnionej współpracy w dziedzinie prawa właściwego dla rozwodu i separacji prawnej (Dz.U. L 343 z 29.12.2010, s. 10–16)

Ostatnia aktualizacja: 11.01.2016