Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) (2007–2013)

Aby zmniejszyć różnice w poziomie rozwoju poszczególnych regionów oraz nadrobić zapóźnienie regionów najmniej uprzywilejowanych, w niniejszym rozporządzeniu zdefiniowano rodzaje działań, które mogą być finansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). Ustalono również zadania i zakres interwencji EFRR w kontekście celów „Konwergencja”, „Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie” oraz „Europejska współpraca terytorialna” w ramach zreformowanej polityki spójności na okres 2007–2013.

AKT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1080/2006 z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i uchylające rozporządzenie (WE) 1783/1999 [Zob. akt(-y) zmieniający(-e)].

STRESZCZENIE

Niniejsze rozporządzenie określa oraz definiuje zadania i zakres interwencji EFRR. Zakres pomocy udzielanej z EFRR wpisuje się w kontekst celów „Konwergencja”, „Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie” oraz „Europejska współpraca terytorialna”, zgodnie z ich definicją zawartą w przepisach ogólnych dotyczących Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności.

Cel

EFRR ma w założeniach przyczyniać się do wzmocnienia spójności gospodarczej i społecznej przy jednoczesnym zmniejszaniu dysproporcji regionalnych. Założenia te są realizowane poprzez wspieranie rozwoju oraz strukturalnego dostosowania gospodarek regionalnych, w tym przekształcania upadających regionów przemysłowych.

Zakres zastosowania

EFRR koncentruje swoją pomoc na pewnych priorytetach tematycznych, odzwierciedlających charakter celów „Konwergencja”, „Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie” oraz „Europejska współpraca terytorialna”. W szczególności dotyczy ona finansowania następujących przedsięwzięć:

• inwestycji przyczyniających się do tworzenia trwałych miejsc pracy,
• inwestycji w infrastrukturę,
• działań wspierających rozwój regionalny i lokalny, obejmujących wsparcie i usługi dla przedsiębiorstw, w szczególności małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP),
• pomocy technicznej.

Konwergencja

W ramach celu „Konwergencja” EFRR koncentruje swoją pomoc na wspieraniu zrównoważonego, zintegrowanego rozwoju gospodarczego oraz tworzenia trwałych miejsc pracy. Programy operacyjne prowadzone w państwach członkowskich mają na celu modernizację i zróżnicowanie regionalnych struktur gospodarczych, między innymi w takich dziedzinach, jak:

• badania i rozwój technologiczny (BRT), innowacyjność i przedsiębiorczość,
• społeczeństwo informacyjne,
• środowisko,
• zapobieganie zagrożeniom,
• turystyka,
• inwestowanie w kulturę,
• inwestycje transportowe,
• inwestycje energetyczne,
• inwestycje w edukację,
• inwestycje w infrastrukturę ochrony zdrowia i infrastrukturę społeczną,
• bezpośrednie wspieranie inwestycji w małych i średnich przedsiębiorstwach (MŚP).

Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie

EFRR kieruje swoją pomoc w ramach celu „Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie” przede wszystkim na następujące trzy priorytety:

• innowacje i gospodarkę opartą na wiedzy, w szczególności poprzez zwiększanie zdolności regionalnych w dziedzinie BRT i innowacyjności, stymulowanie przedsiębiorczości i tworzenie nowych instrumentów finansowych dla przedsiębiorstw,
• działania prewencyjne w zakresie ochrony środowiska i zapobiegania zagrożeniom, w tym rekultywację terenów skażonych, stymulowanie efektywności energetycznej, propagowanie ekologicznego i zrównoważonego miejskiego transportu publicznego i opracowywanie planów i działań na rzecz zapobiegania i przeciwdziałania zagrożeniom naturalnym i technologicznym,
• dostęp do usług transportowych i telekomunikacyjnych pożytku ogólnego o charakterze gospodarczym, a w szczególności rozbudowa drugorzędnych sieci transportowych i propagowanie dostępu MŚP do technologii informacyjnych i komunikacyjnych.

Europejska współpraca terytorialna

W ramach celu „Europejska współpraca terytorialna” EFRR skupia swoją pomoc wokół trzech następujących priorytetów:

• rozwoju transgranicznej działalności o wymiarze gospodarczym i społecznym poprzez wspólne strategie na rzecz zrównoważonego rozwoju terytorialnego. Chodzi tu na przykład o wspieranie przedsiębiorczości, ochronę zasobów naturalnych i kulturowych oraz zarządzanie nimi, a także rozwój współpracy, zdolności i wspólnego wykorzystywania infrastruktury.
• ustanowienia i rozwoju współpracy transnarodowej, w tym współpracy dwustronnej między regionami nadmorskimi. Priorytety te skupiają się na innowacjach, środowisku, poprawie dostępności i zrównoważonym rozwoju obszarów miejskich.
• wzmocnienia skuteczności polityki regionalnej. Chodzi tu o promowanie tworzenia sieci oraz wymiany doświadczeń pomiędzy organami regionalnymi i lokalnymi.

Na wniosek państw członkowskich Komisja może zaproponować zasady stosowane dla pewnych kategorii wydatków zamiast zasad krajowych.

Do państw członkowskich należy wyznaczenie jednej instytucji zarządzającej, jednej instytucji certyfikującej oraz jednej instytucji audytowej.

Jak ustalono w przepisach ogólnych, państwa członkowskie mogą uciec się do zastosowania instrumentu prawnego regulującego współpracę, którym jest europejskie ugrupowanie współpracy transgranicznej (EUWT), przekazując mu zadania instytucji zarządzającej oraz wspólnego sekretariatu technicznego.

Aby dany projekt został wybrany, musi obejmować beneficjentów reprezentujących co najmniej dwa państwa, prowadzących wspólne działania w co najmniej dwóch z czterech następujących dziedzin, jakimi są: rozwój, realizacja, zespół i finansowanie. W przypadku współpracy międzynarodowej program może być wdrażany w jednym państwie członkowskim pod warunkiem, że został przedstawiony przez co najmniej dwa państwa. Jeśli chodzi o sieci współpracy i wymiany doświadczeń, muszą one obejmować co najmniej trzy regiony z dwóch państw członkowskich, prowadzących wspólnie działania w czterech wspomnianych wyżej dziedzinach.

Program operacyjny musi zawierać zwłaszcza następujące informacje:

• analizę mocnych i słabych punktów obszaru współpracy,
• uzasadnienie przyjętych priorytetów,
• informacje o osiach priorytetowych i ich konkretnych celach,
• klasyfikację obszarów interwencji według kategorii,
• plan finansowy,
• przepisy wykonawcze,
• orientacyjny wykaz dużych projektów.

Finansowanie objęte jest specjalnymi warunkami dotyczącymi lokalizacji operacji. Dofinansowanie może wynieść:

• 20% w ramach współpracy transgranicznej w strefach NUTS III przylegających do stref granicznych Unii,
• 20% w ramach współpracy międzynarodowej na potrzeby działań obejmujących partnerstwo zewnętrzne z daną strefą,
• 10% w ramach współpracy transgranicznej i międzynarodowej na wydatki poświęcone wdrażaniu działań na terytorium państw spoza Unii, pod warunkiem, że przynoszą korzyść regionom Wspólnoty.

Szczególne uwarunkowania terytorialne

EFRR przywiązuje dużą wagę do szczególnych uwarunkowań terytorialnych. Działania związane z wymiarem rozwoju miejskiego włączone są do programów operacyjnych, a opierają się na doświadczeniach inicjatywy URBAN. W ramach EFRR podejmowane są faktycznie działania mające na celu rozwiązanie problemów gospodarczych, środowiskowych i społecznych miast.

Jeżeli chodzi o obszary wiejskie i obszary zależne od rybołówstwa, interwencja EFRR musi skupiać się na wprowadzaniu zróżnicowania gospodarczego, szczególnie:

• rozwijaniu infrastruktury poprawiającej dostępność,
• tworzeniu sieci i usług telekomunikacyjnych na obszarach wiejskich,
• opracowywaniu nowych działań gospodarczych,
• wzmacnianiu więzi pomiędzy obszarami miejskimi i wiejskimi,
• rozwoju turystyki i wprowadzaniu usprawnień na obszarach wiejskich.

W przypadku obszarów o niekorzystnych warunkach przyrodniczych EFRR przyczynia się do finansowania inwestycji, których celem jest poprawa dostępności, promowanie i rozwój działalności gospodarczej związanej z dziedzictwem kulturowym, promowanie zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych i pobudzanie sektora turystyki.

Poza tym EFRR ma również swój wkład w finansowanie dodatkowych kosztów wynikających z położenia geograficznego regionów najbardziej oddalonych, a także wspiera:

• usługi transportu towarowego i oferuje pomoc na rzecz uruchamiania usług transportowych,
• operacje związane z ograniczeniami w składowaniu, z konserwacją narzędzi produkcyjnych oraz niedostatkiem kapitału ludzkiego na lokalnym rynku pracy.

Przepisy końcowe

Niniejsze rozporządzenie nie ma wpływu na pomoc zatwierdzoną przed jego wejściem w życie. Wnioski złożone zgodnie z rozporządzeniem (EWG) nr 1783/99 zachowują ważność, lecz wspomniane rozporządzenie zostało uchylone od 1 stycznia 2007 r. Niniejsze rozporządzenie ma zastosowanie od dnia 1 stycznia 2007 r. i zostanie poddane przeglądowi najpóźniej 31 grudnia 2013 r.

AKTY POWIĄZANE

PRZEPISY OGÓLNE

Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999.Zob. tekst skonsolidowany.

KWALIFIKOWALNE REGIONY I OBSZARY

Decyzja Komisji nr 2006/769/WE z 31 października 2006 r. określająca wykaz regionów i obszarów kwalifikujących się w latach 2007–2013 do finansowania ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach współpracy transgranicznej i transnarodowej będących częściami składowymi celu Europejska współpraca terytorialna [Dz.U. L 312 z 11.11.2006].Zob. tekst skonsolidowany.

Decyzja Komisji nr 2006/597/WE z 4 sierpnia 2006 r. ustalająca wykaz regionów kwalifikujących się do finansowania z funduszy strukturalnych na zasadzie przejściowej i szczególnej w ramach celu konkurencyjność regionalna i zatrudnienie w latach 2007–2013 [Dz.U. L 243 z 6.9.2006].

Decyzja Komisji nr 2006/595/WE z 4 sierpnia 2006 r. ustalająca wykaz regionów kwalifikujących się do finansowania z funduszy strukturalnych w ramach celu konwergencja w latach 2007–2013 [Dz.U. L 243 z 6.9.2006].Zob. tekst skonsolidowany.

ORIENTACYJNY PODZIAŁ ŚRODKÓW MIĘDZY PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE

Decyzja Komisji nr 2006/609/WE z 4 sierpnia 2006 r. ustalająca orientacyjny podział środków przydzielonych państwom członkowskim na zobowiązania wynikające z celu europejskiej współpracy terytorialnej na lata 2007–2013 [Dz.U. L 247 z 9.9.2006].Zob. tekst skonsolidowany.

Decyzja Komisji nr 2006/594/WE z 4 sierpnia 2006 r. ustalająca indykatywny podział środków na zobowiązania między państwa członkowskie dla celu konwergencja w latach 2007–2013 [Dz.U. L 243 z 6.9.2006]Zmieniona decyzjami:decyzja 2010/475/UE [Dz.U. L 232 z 2.9.2010],

decyzja Komisji nr 2006/593/WE z 4 sierpnia 2006 r. ustalająca indykatywny podział środków na zobowiązania między państwa członkowskie dla celu konkurencyjność regionalna oraz zatrudnienie w latach 2007–2013 [Dz.U. L 243 z 6.9.2006],Zmieniona decyzją 2010/476/UE [Dz.U. L232 z 2.9.2010].

STRATEGICZNE WYTYCZNE WSPÓLNOTOWE

Decyzja Rady nr 2006/702/WE z 6 października 2006 r. w sprawie strategicznych wytycznych Wspólnoty dla spójności [Dz.U. L 291 z 21.10.2006]. Projekt strategicznych wytycznych Wspólnoty dla spójności, wzrostu i zatrudnienia został przyjęty przez Radę w dniu 6 października 2006 r. Owe wytyczne strategiczne stanowią ramy orientacyjne dla wdrażania polityki spójności i pomocy funduszy w okresie 2007–2013.

Komunikat Komisji – Polityka spójności wspierająca wzrost gospodarczy i zatrudnienie – Strategiczne wytyczne Wspólnoty na lata 2007–2013 [COM(2005) 299 – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

OŻYWIENIE GOSPODARCZE

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów – Polityka spójności: inwestowanie w realną gospodarkę [COM(2008) 876 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym]. Polityka spójności jest pierwszym źródłem wspólnotowego finansowania gospodarki realnej. Komisja przedstawia serię priorytetów dotyczących osób, przedsiębiorstw, infrastruktury i energii, a także badań i innowacji, co ma służyć wspieraniu ożywienia gospodarczego gospodarki europejskiej i postępowi społecznemu. Przewiduje zwiększenie inwestycji publicznych na okres 2007–2013.

Komunikat Komisji do Rady Europejskiej – Europejski plan naprawy gospodarczej [COM(2008) 800 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

SEKTOR ENERGETYCZNY – BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 397/2009 z 6 maja 2009 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1080/2006 w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w odniesieniu do kwalifikowalności efektywności energetycznej i inwestycji w energię odnawialną w budownictwie mieszkaniowym. W ramach europejskiego planu naprawy gospodarczej wspierane są środki na rzecz zwiększania efektywności energetycznej budynków. Niniejsze rozporządzenie zapewnia ramy prawne umożliwiające realizację inwestycji publicznych przewidzianych w tej dziedzinie. Krajowe plany inwestycyjne muszą być opracowywane na najwłaściwszym – krajowym, regionalnym lub lokalnym – szczeblu terytorialnym. Finansowanie polityki spójności powinno umożliwiać wspieranie rozwiązań podejmowanych z myślą o gospodarstwach domowych o najniższych dochodach.

Dlatego też, jeżeli chodzi o wydatki związane ze zwiększaniem efektywności energetycznej i udziałem energii odnawialnej, dofinansowanie z EFRR obejmuje wszystkie państwa członkowskie. Inne wydatki dotyczące mieszkalnictwa muszą w dalszym ciągu ograniczać się do państw przyjętych do UE po 1 maja 2004 r. W związku z tym zmieniono artykuł 7 rozporządzenia (WE) nr 1080/2006, określający kwalifikowalność tych wydatków.

Ostatnia aktualizacja: 17.09.2010