Ochrona dzikiego ptactwa

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Dyrektywa 2009/147/WE w sprawie ochrony dzikiego ptactwa

JAKI JEST CEL DYREKTYWY?

• Niniejsza dyrektywa ma na celu zapewnienie ochrony wszystkich gatunków dzikiego ptactwa w UE poprzez ustanowienie zasad dotyczących ich ochrony, kontroli oraz gospodarowania nimi.
• Niniejszą dyrektywę stosuje się do ptactwa, jego jaj, gniazd i naturalnych siedlisk.
• Dyrektywa kodyfikuje przepisy przyjęte pierwotnie w 1979 r. (dyrektywę 79/409/EWG).
• Dyrektywa 2009/147/WE została zmieniona w 2019 r. rozporządzeniem (UE) 2019/1010, w którym dostosowano i uproszczono obowiązki sprawozdawcze w dziedzinie prawa ochrony środowiska.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Środki w odniesieniu do gatunków zagrożonych

Państwa UE podejmują działania w celu zachowania lub odtworzenia populacji gatunków ptactwa na poziomie, który odpowiada wymogom ekologicznym, naukowym i kulturowym, mając na uwadze wymogi ekonomiczne i rekreacyjne.

Środki w odniesieniu do wszystkich gatunków ptactwa

Należy podjąć środki w celu ochrony, zachowania lub przywrócenia wystarczającej różnorodności i obszaru naturalnych siedlisk* wszystkich gatunków ptactwa.

Środki te obejmują głównie:

• stworzenie obszarów ochrony;
• utrzymanie naturalnych siedlisk i gospodarowanie nimi w ramach obszarów ochrony i poza nimi;
• przywracanie zniszczonych biotopów*, a także tworzenie nowych biotopów.

Środki szczególne

• Niektóre gatunki wymienione w załączniku I oraz regularnie występujące gatunki wędrowne niewymienione w załączniku I podlegają szczególnym środkom dotyczącym ich naturalnego siedliska w celu zapewnienia im przetrwania oraz reprodukcji na obszarze ich występowania.
• Państwa UE dokonują klasyfikacji najbardziej odpowiednich obszarów pod względem liczby i powierzchni jako obszarów specjalnej ochrony (OSO) dla zachowania tych gatunków, z uwzględnieniem wymogów ich ochrony w ramach morskiego i lądowego obszaru, do którego niniejsza dyrektywa ma zastosowanie. Szczególną uwagę zwraca się na ochronę terenów podmokłych. Obszary specjalnej ochrony (OSO) stanowią część sieci obszarów chronionych Natura 2000, wraz ze specjalnymi obszarami ochrony wskazanymi na mocy dyrektywy siedliskowej.
• Państwa UE są zobowiązane do podjęcia właściwych kroków zmierzających w celu uniknięcia:
  • pogorszenia warunków naturalnych siedlisk gatunków;
  • płoszenia gatunków, dla których zaklasyfikowano obszary specjalnej ochrony, w których takie płoszenie mogłoby mieć znaczny wpływ na realizację celów niniejszej dyrektywy.
• Państwa UE są zobowiązane do zatwierdzenia planów lub projektów wyłącznie po uzyskaniu pewności, że nie będą one miały negatywnego wpływu na dane obszary specjalnej ochrony, na podstawie odpowiedniej oceny wszelkich skutków dla danych terenów z punktu widzenia założeń ich ochrony.

Ogólne środki ochronne

• W niniejszej dyrektywie ustanawia się również przepisy dotyczące ogólnej ochrony wszystkich gatunków dzikiego ptactwa występujących w UE. Zabrania się w szczególności:
  • umyślnego zabijania lub chwytania dzikiego ptactwa;
  • umyślnego uszkadzania gniazd i jaj;
  • wybierania lub zatrzymania jaj;
  • umyślnego płoszenia, które mogłoby to zaszkodzić ochronie ptactwa; oraz
  • przetrzymywania ptactwa, na które polowanie jest zabronione;
• dopuszcza się wyjątki od powyższych zasad pod określonymi warunkami.

Polowanie na ptactwo

• Na niektóre gatunki, o odpowiednim poziomie populacji, wymienione w załączniku II, można polować, pod warunkiem że przestrzegane są określone zasady:
  • liczebność populacji gatunków ptactwa nie może zagrażać zachowaniu populacji tych gatunków na zadowalającym poziomie oraz przestrzegana jest zasada rozsądnego wykorzystywania;
  • polowania nie mogą się odbywać w okresie lęgowym i wychowu młodych;
  • polowania na gatunki wędrowne nie mogą być organizowane w okresie ich powrotu do swoich miejsc wylęgu; oraz
  • metody nieselektywnego lub prowadzonego na dużą skalę zabijania są zakazane;
• dopuszcza się wyjątki od powyższych zasad pod określonymi warunkami.

Badania

Państwa UE wspierają prowadzenie badań na rzecz gospodarowania gatunkami dzikiego ptactwa w Europie, ich ochrony i rozsądnej eksploatacji (np. w celu ustanowienia krajowych wykazów gatunków zagrożonych wyginięciem).

Sprawozdawczość

• Na mocy rozporządzenia (UE) 2019/1010, które ma zastosowanie od dnia 26 czerwca 2019 r., państwa UE mają obowiązek co sześć lat przekazywać Komisji Europejskiej sprawozdanie na temat środków podjętych w celu wykonania dyrektywy 2009/147/WE oraz ich głównych skutków.
• Sprawozdanie podawane jest do wiadomości publicznej i zawiera w szczególności:
  • informacje na temat statusu i tendencji dotyczących gatunków dzikiego ptactwa objętych ochroną na mocy niniejszej dyrektywy;
  • informacje na temat zagrożeń i presji;
  • informacje na temat podjętych środków ochrony;
  • informacje na temat wkładu sieci obszarów specjalnej ochrony na rzecz realizacji celów niniejszej dyrektywy.
• Komisja określa format sprawozdania w drodze aktów wykonawczych.
• Co sześć lat Komisja, we współpracy z Europejską Agencją Środowiska, opracowuje i publikuje zbiorcze sprawozdanie na podstawie informacji przekazanych przez państwa UE.

OD KIEDY DYREKTYWA MA ZASTOSOWANIE?

Niniejsza dyrektywa ma zastosowanie od 15 lutego 2010 r. Dyrektywa 2009/147/WE kodyfikuje i zastępuje dyrektywę 79/409/EWG wraz z jej późniejszymi zmianami.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Dzikie ptactwo (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (wersja ujednolicona) (Dz.U. L 20 z 26.1.2010, s. 7–25)

Kolejne zmiany dyrektywy 2009/147/WE zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1010 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie dostosowania obowiązków sprawozdawczych w dziedzinie ustawodawstwa dotyczącego środowiska oraz zmieniające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 166/2006 i (UE) nr 995/2010, dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/49/WE, 2004/35/WE, 2007/2/WE, 2009/147/WE i 2010/63/UE, rozporządzenia Rady (WE) nr 338/97 i (WE) nr 2173/2005 oraz dyrektywę Rady 86/278/EWG (Dz.U. L 170 z 25.6.2019, s. 115–127)

Ostatnia aktualizacja: 28.05.2020