Zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych do 2020 roku: decyzja dotycząca wspólnego wysiłku redukcyjnego
STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:
Decyzja nr 2009/406/WE w sprawie wysiłków podjętych przez państwa członkowskie, zmierzających do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w celu realizacji do roku 2020 zobowiązań Wspólnoty dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych
JAKIE SĄ CELE DECYZJI?
- Decyzja dotycząca wspólnego wysiłku redukcyjnego ustanowiła wiążące cele w zakresie obniżenia poziomu emisji gazów cieplarnianych w państwach członkowskich Unii Europejskiej na lata 2013-2020. Cele te dotyczyły emisji z większości sektorów nieobjętych unijnym systemem handlu emisjami (EU ETS), takich jak transport (z wyjątkiem lotnictwa i międzynarodowego transportu morskiego), budownictwo, rolnictwo i gospodarowanie odpadami.
- Decyzja dotycząca wspólnego wysiłku redukcyjnego stanowiła element zestawu polityk i środków w zakresie zmiany klimatu i energii – znanych pod nazwą pakietu klimatyczno-energetycznego – które zostały opracowane w celu umożliwienia Europie przejścia na gospodarkę niskoemisyjną i zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego.
- W decyzji dotyczącej wspólnego wysiłku redukcyjnego określono krajowe cele w zakresie obniżenia poziomu emisji do 2020 roku, wyrażone jako zmiana procentowa w stosunku do poziomu emisji w 2005 roku. Ustalono także, ile ton emisji gazów cieplarnianych każdy kraj UE mógł emitować w każdym roku w okresie od 2013 do 2020 roku w sektorach objętych decyzją.
KLUCZOWE ZAGADNIENIA
- Cele w zakresie obniżania poziomu emisji na 2020 rok ustalono na podstawie względnej zamożności krajów UE (mierzonej wg produktu krajowego brutto na mieszkańca). Ich zakres obejmował od obniżenia do 2020 roku poziomu emisji o 20% (w porównaniu z poziomem z 2005 roku) w przypadku najzamożniejszych państw członkowskich UE do zwiększenia emisji o 20% w przypadku najmniej zamożnego państwa – Bułgarii.
- Aby zapewnić stały postęp w realizacji celu do 2020 roku, w decyzji 2013/162/UE przewidziano również pułapy emisji gazów cieplarnianych dla każdego państwa członkowskiego na każdy rok. Te pułapy są zwane rocznymi limitami emisji.
- Jednocześnie dopuszczono pewną elastyczność w osiąganiu celów i umożliwieniu państwom członkowskim redukcji emisji w opłacalny sposób: Państwa członkowskie były uprawnione do pożyczania 5% swoich rocznych limitów emisji z przydziału na kolejny rok i zakupu takich limitów od innych państw członkowskich lub zakupu kredytów z określonych projektów, na przykład z projektu, który pomógł krajom najsłabiej rozwiniętym ograniczyć ich emisje. W przypadkach, w których dane państwo członkowskie UE obniżyłoby poziom swoich emisji w wyższym stopniu niż wymagany, przekraczając swój cel na dany rok, mogło zachować nadwyżkę rocznych limitów emisji do późniejszego wykorzystania (do 2020 roku) lub odsprzedać ją innym państwom członkowskim UE.
- Każdego roku poszczególne państwa członkowskie musiały przekazywać Komisji Europejskiej informacje na temat swoich emisji i postępów w realizacji wyznaczonych celów za pośrednictwem krajowych sprawozdań inwentaryzacyjnych, które były weryfikowane przez ekspertów technicznych.
- Po dokonaniu przeglądu bilansów gazów cieplarnianych państw członkowskich Komisja co roku przyjmowała akt wykonawczy (decyzję), w którym określała ostateczną wielkość emisji dla każdego państwa członkowskiego, po uwzględnieniu korekt technicznych i skorygowanych szacunków obliczonych podczas przeglądu. Wspomniane decyzje zostały wymienione w sekcji „Dokumenty powiązane” poniżej.
- Raz na dwa lata państwa członkowskie publikowały sprawozdania na temat swoich polityk i działań, a także prognozy dotyczące ich przyszłych postępów. Reguły sprawozdawczości zostały określone w rozporządzeniu (UE) nr 525/2013, następnie uchylonym i zastąpionym rozporządzeniem (UE) 2018/1999 w sprawie zarządzania unią energetyczną (zob. streszczenie).
- W przypadku przekroczenia w danym roku limitu emisji gazów cieplarnianych przez państwo członkowskie, miało ono obowiązek przedłożenia Komisji planu działań naprawczych oraz poniesienia „kosztu” w postaci bardziej wymagającego celu w zakresie obniżenia emisji na następny rok.
Postępy dokonane dzięki przyjęciu decyzji
W 2020 roku zarejestrowane emisje objęte zakresem decyzji były o 16,3% niższe niż w 2005 roku, co stanowiło przekroczenie celu UE o 6 punktów procentowych. Wszystkie państwa członkowskie wypełniły swoje zobowiązania w zakresie wspólnego wysiłku redukcyjnego we wszystkich latach w okresie od 2013 do 2020 roku.
OD KIEDY DECYZJA MA ZASTOSOWANIE?
Decyzja obowiązywała w okresie od 2013 do 2020 roku.
KONTEKST
Więcej informacji:
GŁÓWNY DOKUMENT
Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2009/406/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie wysiłków podjętych przez państwa członkowskie, zmierzających do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w celu realizacji do roku 2020 zobowiązań Wspólnoty dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych (Dz.U. L 140 z 5.6.2009, s. 136–148).
Kolejne zmiany decyzji nr 406/2009/WE zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.
DOKUMENTY POWIĄZANE
Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2022/1953 z dnia 7 października 2022 r. w sprawie emisji gazów cieplarnianych objętych decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady 406/2009/WE na każde państwo członkowskie za rok 2020 (Dz.U. L 269 z 17.10.2022, s. 17–19).
Zob. tekst skonsolidowany.
Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2021/1876 z dnia 20 października 2021 r. w sprawie emisji gazów cieplarnianych objętych decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady 406/2009/WE na każde państwo członkowskie za rok 2019 (Dz.U. L 378 z 26.10.2021, s. 12–14).
Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2020/1834 z dnia 3 grudnia 2020 r. w sprawie emisji gazów cieplarnianych objętych decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady 406/2009/WE na każde państwo członkowskie za rok 2018 (Dz.U. L 408 z 4.12.2020, s. 3–5).
Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2019/2005 z dnia 29 listopada 2019 r. w sprawie emisji gazów cieplarnianych objętych decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady 406/2009/WE na każde państwo członkowskie za rok 2017 (Dz.U. L 310 z 2.12.2019, s. 56–58).
Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2018/1855 z dnia 27 listopada 2018 r. w sprawie emisji gazów cieplarnianych objętych decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady 406/2009/WE na każde państwo członkowskie za rok 2016 (Dz.U. L 302 z 28.11.2018, s. 75–77).
Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2017/2377 z dnia 15 grudnia 2017 r. w sprawie emisji gazów cieplarnianych objętych decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady 406/2009/WE na każde państwo członkowskie za rok 2015 (Dz.U. L 337 z 19.12.2017, s. 80–82).
Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2017/1015 z dnia 15 czerwca 2017 r. w sprawie emisji gazów cieplarnianych objętych decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady 406/2009/WE na każde państwo członkowskie za rok 2014 (Dz.U. L 153 z 16.06.2017, s. 38–40).
Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2016/2132 z dnia 5 grudnia 2016 r. w sprawie emisji gazów cieplarnianych dla każdego państwa członkowskiego za rok 2013 objętych decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady 406/2009/WE (Dz.U. L 331 z 6.12.2016, s. 9–11).
Decyzja Komisji 2013/162/UE z dnia 26 marca 2013 r. określająca roczne limity emisji państw członkowskich na lata 2013-2020 zgodnie z decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady nr 406/2009/WE (Dz.U. L 90 z 28.03.2013, s. 106–110).
Zob. tekst skonsolidowany.
Decyzja wykonawczą Komisji 2013/634/UE z dnia 31 października 2013 r. dotycząca dostosowania rocznych limitów emisji państw członkowskich na lata 2013-2020 zgodnie z decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady nr 406/2009/WE (Dz.U. L 292 z 1.11.2013, s. 19–22).
Ostatnia aktualizacja: 16.01.2024