Dialog na temat społeczeństwa obywatelskiego między UE i krajami kandydującymi

Komunikat ten określa ramy strategiczne rozwoju dialogu między społeczeństwami obywatelskimi Unii Europejskiej (UE) i krajów kandydujących. Chodzi o lepsze informowanie opinii publicznej państw członkowskich o konsekwencjach przystąpienia nowych krajów do UE oraz społeczeństwa krajów kandydujących o historii, funkcjonowaniu i wartościach Unii. Dialog ten postępuje i zmienia się wraz z negocjacjami przedakcesyjnymi oraz może wymagać nadania mu nowych kierunków.

AKT

Komunikat Komisji do Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Dialog na temat społeczeństwa obywatelskiego między UE i krajami kandydującymi [COM(2005) 290 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

STRESZCZENIE

Komisja zamierza złagodzić brak informacji i przygotowania obywateli, który objawił się w czasie ostatniego rozszerzenia. Planuje wzmocnienie kontaktów i wymiany doświadczeń, pogłębienie wzajemnego poznania i zrozumienia poprzez ustanowienie dialogu ze społeczeństwem obywatelskim w Turcji i Chorwacji.

Komisja przyjmuje możliwie najszerszą definicję społeczeństwa obywatelskiego *. Społeczności lokalne i władze samorządowe także zaproszone są do udziału w dialogu.

Sposób podejścia do dialogu jest różny dla obu krajów: Chorwacji i Turcji. Komisja kładzie szczególny nacisk na stosunki z Turcją. Proponuje wzmocnienie działań bieżących oraz uzupełnianie ich nowymi propozycjami.

Wzmocnienie trwających działań

Chorwacja

Unia współpracuje z chorwackim społeczeństwem w ramach procesu stabilizacji i stowarzyszenia (układ o stabilizacji i stowarzyszeniu, który wszedł w życie dnia 1 lutego 2005 r.). Dialog ten jest wzmocniony dzięki udziałowi Chorwacji w różnych programach wspólnotowych, takich jak 6. Program ramowy B+R czy Tempus.

Turcja

Inicjatywy dwustronne z Turcją, które można zaliczyć do dialogu między społeczeństwami obywatelskimi, już zostały podjęte przez organy krajowe i unijne.

UE finansuje wiele działań zmierzających ku:

• rozwojowi społeczeństwa obywatelskiego za pośrednictwem programu wzmacniającego rozwój NGO w kraju, Europejskiej inicjatywy na rzecz demokracji i praw człowieka (EIDHR) oraz programu przedakcesyjnej pomocy finansowej,
• wzmocnieniu ustanowienia ścisłych powiązań między partnerami społecznymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego w kwestiach dialogu społecznego, zatrudnienia i spraw socjalnych, w szczególności w dziedzinie prawa pracy, równości płci i walki z dyskryminacją,
• zachęcaniu Turcji do udziału w programach wspólnotowych w dziedzinie edukacji i szkolenia, takich jak Socrates, Młodzież i Leonardo da Vinci. Przewiduje się także dodatkowe finansowanie z funduszy przedakcesyjnych w celu uzupełnienia zaproponowanych stypendiów. W dziedzinie szkolnictwa wyższego studenci tureccy korzystają z programu stypendialnego Jean Monnet, dzięki któremu mogą zgłębić wiedzę o integracji europejskiej. Komisja chce zwiększyć budżet przeznaczony na ten cel i analizuje inne inicjatywy, takie jak rozszerzenie programu na studentów z UE, którzy chcą studiować w Turcji.
• wsparciu akcji Marie Curie, które stanowią zbiór programów mobilności dla badaczy i naukowców. Działania te zakładają rozwój i transfer kompetencji w badaniach, wzmocnienie i rozszerzanie perspektyw kariery naukowców oraz promocję doskonałości w badaniach europejskich.

Nowe działania

Dialog między społeczeństwami obywatelskimi powinien zmieniać się w miarę rozwoju i zapotrzebowania. Komisja oczekuje od uczestników społeczeństwa obywatelskiego, że to oni będą odgrywać aktywną rolę w kontynuowaniu dialogu.

Chorwacja

Dialog z chorwackim społeczeństwem obywatelskim będzie się rozwijał w zależności od pogłębiania stosunków między tym krajem a UE, wzmacniania współpracy regionalnej i rozwoju procesu pojednania w tym regionie. Komisja pragnie, aby dialog koncentrował się na praktycznych skutkach procesu przystępowania, i proponuje wzmacnianie kontaktów między partnerami społecznymi, mediami, NGO, wspólnotami religijnymi w Unii i w Chorwacji.

Turcja

Komisja planuje przeprowadzenie serii akcji, mających na celu wzmocnienie stosunków Turcja-Unia w dziedzinie:

• długoterminowego partnerstwa między organizacjami. Utworzenie programu pomocy finansowej dla umożliwienia tureckim organizacjom społeczeństwa obywatelskiego współfinansowania projektów wymiany dwustronnej z organizacjami znajdującymi się w Unii. Skierowany jest w szczególności do organizacji zawodowych i partnerów społecznych. Pierwszeństwo będą miały projekty stawiające na trwałe związki między organizacjami,
• równości mężczyzn i kobiet. Unia pragnie wzmocnić pozycję kobiet w społeczeństwie tureckim i poruszyć problematyczne tematy, takie jak przemoc w rodzinie. Komisja stara się włączyć równouprawnienie płci oraz wymiar równości szans do wszystkich działań,
• stosunków handlowych. Utworzenie rady przedsiębiorstw UE-Turcja, gromadzącej główne firmy europejskie obecne w Turcji i firmy tureckie w celu utworzenia związków między podmiotami europejskimi i lokalnymi stowarzyszeniami przedsiębiorców oraz przyczynienia się do rozszerzenia handlu i inwestycji,
• współpracy między społecznościami lokalnymi. Komisja pragnie wspierać partnerstwo między miastami w Turcji i Unii oraz włączać społeczności lokalne regionów odizolowanych i mniej uprzywilejowanych do działań wdrażanych w ramach dialogu. Turcja mogłaby uczestniczyć w programie „Europa dla obywateli” (2007–2013) na rzecz promowania aktywnego obywatelstwa europejskiego,
• wymiany młodzieży, studentów i specjalistów. Komisja oceni skuteczność mechanizmów wprowadzonych w tej dziedzinie i przeanalizuje nowe projekty. Zamierza popierać ściślejszą współpracę instytucjonalną między uczelniami europejskimi i tureckimi, pozwalającą na utworzenie niezależnych instytucji uniwersyteckich, otwartych dla studentów obu stron, oraz wspólne badania i publikacje,
• kultury i mediów. Komisja dołoży wszelkich starań, aby doszło do otwartej debaty publicznej. Przewiduje w tym celu utworzenie platform internetowych i strony internetowej. Przy współpracy z instytucjami kultury państw członkowskich będzie wspierała projekty uczenia się języków i promowania tłumaczeń z tureckiego i na turecki. Weźmie udział w finansowaniu informacyjnych programów telewizyjnych poświęconych społeczeństwu tureckiemu i europejskiemu. Poprze projekty partnerstwa we wspólnych programach między firmami telewizyjnymi z siedzibą w Unii i w Turcji. Komisja planuje także cykl seminariów dla dziennikarzy z UE i Turcji, kładących nacisk na bezpośrednie związki między organizacjami zawodowymi dziennikarzy.

Komisja stwierdza także, że dialog między społeczeństwami obywatelskimi poruszać będzie kwestie religii i włączy kościoły i inne stowarzyszenia religijne.

Warunki wdrożenia

Komisja będzie regularnie konsultować się ze specjalistami tureckimi i europejskimi, dobranymi ze względu na ich dogłębną znajomość stosunków Unia-Turcja.

Finansowanie wymienionych działań będzie zapewniane głównie z budżetu pomocy przedakcesyjnej przeznaczonej dla danych krajów oraz ewentualnie uzupełniane przez środki pochodzące z organów publicznych lub prywatnych i Komisji. Dla sfinansowania programów budżetowych państwa kandydujące wnoszą do budżetu wpłatę częściowo pokrytą przez fundusze przedakcesyjne.

W celu realizacji projektów Komisja będzie wykorzystywać struktury i zasoby już istniejące, chyba że zaistnieje inna konieczność. Dodaje, że warto, aby państwa członkowskie ułatwiały procedury uzyskania wiz tureckim uczestnikom dialogu.

Monitorowanie i sprawozdania

Komisja zapewnia regularne monitorowanie podjętych działań i ich wyników. Informacje dostępne będą na portalu internetowym „Europa”. Zorganizowana zostanie specyficzna kontrola wzajemnego postrzegania się między Unią i Turcją w celu odpowiedniej orientacji strategii.

Ostatnia aktualizacja: 23.01.2007