Przemoc wobec kobiet i dziewcząt –wytyczne UE

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Wytyczne UE w sprawie aktów przemocy wobec kobiet i zwalczania wszelkich form dyskryminacji kobiet

JAKI JEST CEL NINIEJSZYCH WYTYCZNYCH?

• UE angażuje się w długofalowe działania na rzecz praw kobiet, skupiając się na zwalczaniu aktów przemocy wobec kobiet* i dziewcząt.
• Wytyczne określają cele mające zachęcać kraje UE i resztę świata do podejmowania działań i zaangażowania.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Przemoc wobec kobiet i dziewcząt to zjawisko o światowej skali, którego korzenie sięgają dysproporcji między płciami w zakresie władzy oraz dysproporcji ekonomicznych, zwyczajów, tradycji, wartości religijnych, niestabilności politycznej i konfliktów zbrojnych.

Pociąga ona za sobą poważne konsekwencje dla zdrowia fizycznego i psychicznego ofiar, a także ogółu społeczeństwa.

Wytyczne mają trzy nierozłączne cele:

• zapobieganie przemocy wobec kobiet i dziewcząt,
• ochrona i wspieranie ofiar,
• ściganie sprawców aktów przemocy.

W dążeniu do realizacji tych celów, przy wsparciu krajów UE, wytyczne obejmują:

• Propagowanie równości płci i zwalczanie dyskryminacji kobiet, z uwzględnieniem faktu, że z powodu przeszkód, na jakie napotykają w egzekwowaniu swoich praw, zarówno społeczno-gospodarczych, jak i politycznych, kobiety są bardziej narażone na przemoc.
• Skupienie się na prawodawstwie i polityce publicznej skutkujących dyskryminacją kobiet i dziewcząt oraz na zwalczaniu dyskryminacji w sferze prywatnej i stereotypów związanych z płcią.
• Ulepszanie metod gromadzenia danych oraz znalezienie lepszych sposobów rozpoznawania oznak przemocy wobec kobiet.
• Tworzenie skutecznych i skoordynowanych strategii, z angażowaniem do tego celu wszystkich obywateli i wszystkich sektorów życia społecznego, w tym polityków i środki masowego przekazu.
• Zwalczanie bezkarności * sprawców przemocy oraz dopilnowanie, by byli oni pociągani do odpowiedzialności.
• Gwarantowanie, że dochodzenia w sprawie aktów przemocy prowadzone są szybko i z powagą oraz że system wymiaru sprawiedliwości działa w sposób zachęcający kobiety do występowania w roli świadków.
• Poprawa szkolenia policjantów, pomocy prawnej i ochrony ofiar i świadków, a także stworzenie takich warunków, by ofiary nie były już uzależnione finansowo od sprawców przemocy.

UE będzie regularnie poruszać tę kwestię na forach międzynarodowych, zwłaszcza w systemie ONZ. UE zadba również o umieszczenie odniesienia do praw kobiet w zakresie upoważnień wszystkich przedstawicieli i specjalnych wysłanników UE. W szczególności UE będzie zachęcać kraje do ratyfikacji Konwencji ONZ w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW).

Celem UE jest zapobieganie przemocy i pomaganie ofiarom przez wspieranie:

• dostępu do wymiaru sprawiedliwości dla ofiar przemocy,
• roli specjalnego sprawozdawcy ONZ do spraw przemocy wobec kobiet, w przypadkach gdy akty przemocy wobec kobiet są bardzo rozpowszechnione i uchodzą bezkarnie,
• walki z bezkarnością sprawców poprzez śledzenie procesów sądowych,
• obrońców praw kobiet i kobiet w roli obrońców praw człowieka*,
• dostępu do darmowej opieki psychologicznej, pomocy prawnej, schronienia i reintegracji ofiar oraz ich dzieci,
• dostępu do informacji i usług służby zdrowia, zwłaszcza w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego,
• programów propagujących swobodne decydowanie przez kobiety o sprawach związanych z ich seksualnością, bez poddawania ich przymusowi, dyskryminacji czy przemocy,
• programów skierowanych do kobiet potrzebujących szczególnej uwagi ze względu na duże zagrożenie przemocą,
• kształcenia w zakresie praw podstawowych i równouprawnienia kobiet i dziewcząt,
• kampanii uświadamiających, dotyczących równości płci oraz likwidowania stereotypów związanych z płcią, skierowanych przede wszystkim do mężczyzn i chłopców,
• programów zmierzających do zwiększenia niezależności finansowej kobiet,
• kampanii skierowanych przeciw systematycznemu zaniedbywaniu dziewczynek, zwłaszcza w zakresie zgłaszania ich narodzin w urzędach stanu cywilnego i ich kształcenia.

W przypadkach wyjątkowo drastycznych, np. przemocy zadawanej lub tolerowanej przez państwo z naruszeniem zobowiązań międzynarodowych, UE może podjąć działania szczególne.

KONTEKST

Wytyczne sporządzono w oparciu o szereg badań i inicjatyw, w tym pogłębioną analizę wszelkich form przemocy wobec kobiet sporządzoną przez Sekretarza Generalnego ONZ (2006), prace prowadzone przez specjalną sprawozdawczynię ONZ ds. przemocy wobec kobiet (2008), rezolucję ONZ 61/143 w sprawie wyeliminowania wszelkich form przemocy wobec kobiet (2006) oraz rezolucje 1325 (2000) i 1820 (2008) Rady Bezpieczeństwa ONZ w sprawie kobiet, pokoju i bezpieczeństwa.

Wytyczne opierają się także na rezolucji Parlamentu Europejskiego 2005/2215 w sprawie sytuacji kobiet w konfliktach zbrojnych oraz ich roli w odbudowie po zakończeniu konfliktu.

Więcej informacji:

• Program UE – prawa, równość i obywatelstwo na lata 2014–2020, którego celem jest ochrona i propagowanie praw i wolności przysługujących narodom na mocy prawa UE
• Dyrektywa 2012/29/UE w sprawie minimalnych standardów w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw

* KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Wytyczne UE w sprawie aktów przemocy wobec kobiet i zwalczania wszelkich form dyskryminacji kobiet, Rada do Spraw Ogólnych dnia 8 grudnia 2008 r.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Dyrektywa 2012/29/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 października 2012 r. ustanawiająca normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw oraz zastępująca decyzję ramową Rady 2001/220/WSiSW (Dz.U. L 315 z 14.11.2012, s. 57–73)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1381/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające program „Prawa, równość i obywatelstwo” na lata 2014–2020 (Dz.U. L 354 z 28.12.2013, s. 62–72)

Ostatnia aktualizacja: 27.06.2016