Umowy o kredyt konsumencki (do 2026 roku)

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Dyrektywa 2008/48/WE w sprawie umów o kredyt konsumencki

JAKIE SĄ CELE DYREKTYWY?

• Dyrektywa harmonizuje przepisy Unii Europejskiej (UE) dotyczące kredytów udzielanych konsumentom, którzy zaciągają pożyczki na sfinansowanie zakupów towarów i usług (wakacje, towary, nowy samochód itp.).
• Ma ona na celu otwarcie unijnego rynku kredytów konsumenckich, przy jednoczesnej poprawie przejrzystości warunków umów i poziomu ochrony konsumentów.
• Dyrektywa Została uchylona dyrektywą (UE) 2023/2225 (zob. streszczenie), choć będzie nadal obowiązywała do 20 listopada 2026 roku.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Dyrektywy nie stosuje się do:

• umów o kredyt zabezpieczony hipoteką, które są regulowane dyrektywą 2014/17/UE w sprawie konsumenckich umów o kredyt związanych z nieruchomościami mieszkalnymi;
• umów o kredyt przeznaczony na sfinansowanie nabycia nieruchomości gruntowej lub budynku, które są również regulowane dyrektywą 2014/17/UE;
• umów o kredyt, którego kwota jest niższa niż 200 euro lub wyższa niż 75 000 euro, jednak najpóźniej do 21 marca 2016 roku (data, do której dyrektywa 2014/17/UE miała zostać włączona do porządku prawnego państw członkowskich UE), dyrektywa musiała być również stosowana do umów o kredyt bez gwarancji przeznaczony na renowację nieruchomości mieszkalnych w kwocie powyżej 75 000 euro.

Wszelkie reklamy umów o kredyt podające dane odnoszące się do kosztów kredytu (np. stopę oprocentowania) muszą zawierać standardowe informacje określone na podstawie reprezentatywnego przykładu, takie jak:

• stopa oprocentowania kredytu, wraz ze szczegółami dotyczącymi kosztu kredytu;
• kwota kredytu;
• rzeczywista roczna stopa oprocentowania, która przedstawia wszystkie obowiązkowe koszty konieczne do uzyskania kredytu wyrażone procentowo (stopa oprocentowania, opłata administracyjna, obowiązkowe składki z tytułu ubezpieczenia, opłaty gwarancyjne itd.).

Etap poprzedzający zawarcie umowy

Na etapie poprzedzającym zawarcie umowy o kredyt kredytodawca ma obowiązek udzielić zrozumiałych informacji dotyczących podstawowych cech oferowanego produktu kredytowego w odpowiednim czasie przed zawarciem umowy. Do takich informacji zaliczają się m.in.:

• okres obowiązywania umowy o kredyt,
• całkowita kwota kredytu,
• stopa oprocentowania kredytu i powiązane z nią warunki,
• rzeczywista roczna stopa oprocentowania i całkowita kwota do zapłaty przez konsumenta,
• kwota, liczba i częstotliwość spłat,
• opłaty związane z umową lub z niej wynikające;
• konsekwencje zalegania przez konsumenta ze spłatą lub niedokonania spłaty.

Konsumenci powinni otrzymać informacje w ujednoliconym formacie.

Rozporządzenie (UE) 2016/1011 zmienia dyrektywę 2008/48/WE i wymaga, aby kredytodawca na etapie poprzedzającym zawarcie umowy o kredyt, jeżeli umowa o kredyt stosuje jako odniesienie wskaźnik referencyjny, podał nazwy wskaźników referencyjnych i ich administratorów oraz informację o potencjalnych konsekwencjach dla konsumenta.

Umowa o kredyt

Umowa o kredyt musi również zawierać podobne informacje w formacie zbliżonym do tego, który zastosowano na etapie poprzedzającym zawarcie umowy o kredyt.

Kredytodawca musi:

• udzielić konsumentom odpowiednich wyjaśnień, aby mogli dokonać wyboru umowy, która odpowiada ich potrzebom i sytuacji finansowej;
• ocenić zdolność kredytową konsumentów przed zawarciem umowy o kredyt i poinformować konsumenta o odmowie udzielenia kredytu, w stosownych przypadkach, oraz ujawnić informacje dotyczące bazy danych, w której dokonano weryfikacji.

Konsumenci muszą mieć zapewnione:

• 14 dni na odstąpienie od umowy bez konieczności podawania powodu;
• prawo do przedterminowej spłaty swojego kredytu w dowolnym momencie, pod warunkiem że kredytodawca otrzyma sprawiedliwą i obiektywnie uzasadnioną rekompensatę.

Uchylenie

Dyrektywa została uchylona przez dyrektywę (UE) 2023/2225 od dnia 20 listopada 2026 roku. Ogólnym celem nowej dyrektywy jest ograniczenie niekorzystnych skutków ponoszonych przez konsumentów zaciągających pożyczki na zmieniającym się rynku, ułatwienie transgranicznego udzielania kredytów konsumenckich oraz zwiększenie konkurencyjności rynku wewnętrznego, zgodnie z pierwotnymi celami dyrektywy.

OD KIEDY PRZEPISY TE MAJĄ ZASTOSOWANIE?

Dyrektywa miała być transponowana do prawa krajowego do 11 czerwca 2010 roku. Przepisy określone w dyrektywie powinny obowiązywać od tej daty.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Kredyty konsumenckie i pożyczki (Komisja Europejska)
• Umowy o kredyt konsumencki – przegląd przepisów UE (Komisja Europejska).

GŁÓWNY DOKUMENT

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylająca dyrektywę Rady 87/102/EWG (Dz.U. L 133 z 22.5.2008, s. 66–92).

Kolejne zmiany dyrektywy 2008/48/WE zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2225 z dnia 18 października 2023 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylająca dyrektywę 2008/48/WE (Dz. U. L, 2023/2225, 30.10.2023).

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2167 z dnia 24 listopada 2021 r. w sprawie podmiotów obsługujących kredyty i nabywców kredytów oraz w sprawie zmiany dyrektyw 2008/48/WE i 2014/17/UE (Dz.U. L 438 z 8.12.2021, s. 1–37).

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/17/UE z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie konsumenckich umów o kredyt związanych z nieruchomościami mieszkalnymi i zmieniająca dyrektywy 2008/48/WE i 2013/36/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 (Dz.U. L 60 z 28.2.2014, s. 34–85).

Zob. tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 03.11.2023