Dyrektywa ma na celu zapewnienie równego traktowania mężczyzn i kobiet w celu rozszerzenia zasady równego traktowania poza sferę rynku pracy i życia zawodowego na inne dziedziny życia codziennego.

Dyrektywa Rady 2004/113/WE wprowadzająca w życie zasadę równego traktowania mężczyzn i kobiet w zakresie dostępu do towarów i usług oraz dostarczania towarów i usług.

Niniejsza dyrektywa ma na celu stworzenie ram do walki z dyskryminacją ze względu na płeć w zakresie dostępu do towarów i usług zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym.

Niniejszą dyrektywę stosuje się do wszystkich towarów i usług, które są ogólnodostępne, niezależnie od zainteresowanych osób (czyli bez względu na sytuację osobistą usługobiorcy), i które są oferowane poza obszarem życia prywatnego i rodzinnego. Termin „usługi” oznacza usługi świadczone w zamian za wynagrodzenie.

Niniejszej dyrektywy nie stosuje się do treści zawartych w środkach masowego przekazu, w ogłoszeniach ani materiałach do kształcenia.

Możliwe do zaakceptowania są jedynie różnice w traktowaniu uzasadnione słusznym celem. Przykładem takiego słusznego celu może być ochrona ofiar przemocy na tle seksualnym (w przypadkach zakładania schronisk dla kobiet - ofiar przemocy), swoboda zrzeszania się (w przypadkach członkostwa w prywatnych klubach jednej płci) lub organizacja wydarzeń sportowych dla przedstawicieli jednej płci. Wszelkie ograniczenia powinny być właściwe i niezbędne.

Zasada równego traktowania nie wyklucza przyjmowania szczególnych środków mających zapobiegać niedogodnościom związanym z płcią w zakresie towarów i usług lub wyrównywać takie niedogodności.

Dyrektywa ustanawia jedynie minimalne wymagania, aby umożliwić krajom UE utrzymanie wyższego lub bardziej rozległego poziomu ochrony.

Zastosowanie w dziedzinie ubezpieczeń: dyrektywa zabrania użycia płci jako czynnika w kalkulowaniu składek i świadczeń ubezpieczeniowych w umowach ubezpieczenia zawartych po 21 grudnia 2007 r.

Niemniej jednak kraje UE mogą nie stosować tego zakazu w przypadkach, w których użycie płci jest czynnikiem decydującym w ocenie ryzyka opartego na odpowiednich i dokładnych danych aktuarialnych i statystycznych. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu w sprawie Test-Achats (C-236/09) stwierdził jednakże nieważność zapisu o możliwości odstępstwa od zasady równego traktowania, który pozwalał krajom UE na rożne traktowanie mężczyzn i kobiet w odniesieniu do składek i świadczeń ubezpieczeniowych, ze skutkiem od dnia 21 grudnia 2012 r.

W przypadku wszystkich nowych umów podpisanych po tej dacie stosowana jest zasada równości płci w zakresie składek ubezpieczeniowych. W celu ułatwienia wprowadzenia w życie orzeczenia Trybunału Komisja przyjęła wytyczne dotyczące stosowania dyrektywy w odniesieniu do sektora ubezpieczeń.

W żadnym wypadku koszty związane z ciążą i macierzyństwem nie powodują różnic w składkach i świadczeniach poszczególnych osób.

Organy promujące równe traktowanie: każdy kraj UE wyznacza organ lub organy do spraw promowania i monitorowania równego traktowania mężczyzn i kobiet na szczeblu krajowym. Organy te odpowiadają za (i) świadczenie niezależnej pomocy ofiarom dyskryminacji, (ii) prowadzenie niezależnych badań, (iii) publikowanie niezależnych sprawozdań i wydawanie zaleceń.

Obrona praw ofiar: dyrektywa zobowiązuje kraje UE do zapewnienia ofiarom dostępu do procedur sądowych i/lub administracyjnych w celu ochrony ich praw oraz możliwości uzyskania przez ofiary odpowiedniego zadośćuczynienia lub odszkodowania. Stowarzyszenia, organizacje i inne osoby prawne mające uzasadniony interes mają również możliwość zaangażowania się w procedury sądowe i/lub administracyjne w celu umożliwienia ochrony praw ofiar i uzyskania przez ofiary zadośćuczynienia lub odszkodowania.

Jeżeli fakty przedstawione przed sądem świadczą o domniemanym zaistnieniu dyskryminacji, ciężar dowodu spoczywa na osobie, przeciwko której wysunięto zarzut naruszenia zasady równego traktowania (obalenie zarzutu).

Ponadto kraje UE muszą wprowadzić sankcje w przypadku naruszenia zasady równego traktowania.

Dyrektywa weszła w życie w dniu 21 grudnia 2004 r., a jej przepisy powinny były zostać wprowadzone do prawa kraju UE najpóźniej z dniem 21 grudnia 2007 r.

Równość kobiet i mężczyzn jest podstawową zasadą Unii Europejskiej, określoną w art. 2 i 3 Traktatu o Unii Europejskiej. Dyskryminacja ze względu na płeć może stanowić przeszkodę dla pełnej i skutecznej integracji mężczyzn i kobiet w życiu gospodarczym i społecznym.

Bezpośrednia dyskryminacja: występuje w sytuacji, gdy jedna osoba traktowana jest mniej korzystnie ze względu na płeć niż jest, była lub byłaby traktowana inna osoba w porównywalnej sytuacji.

Pośrednia dyskryminacja: występuje w sytuacji, gdy z pozoru neutralny przepis, kryterium lub praktyka stawiałyby osoby danej płci w szczególnie niekorzystnym położeniu w porównaniu do osób innej płci, chyba że dany przepis, kryterium lub praktyka są obiektywnie uzasadnione zgodnym z prawem celem, a środki służące osiąganiu tego celu są właściwe i niezbędne.

Molestowanie: występuje w sytuacji, w której ma miejsce niepożądane zachowanie związane z płcią osoby, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności osoby i stworzenie onieśmielającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub agresywnej atmosfery.

Molestowanie seksualne: występuje w sytuacji, w której ma miejsce niepożądane zachowanie werbalne lub niewerbalne lub zachowanie fizyczne o charakterze seksualnym, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności osoby, w szczególności poprzez stwarzanie onieśmielającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub agresywnej atmosfery.

ODNIESIENIA

Akt	Wejście w życie	Transpozycja przez państwa członkowskie	Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
Dyrektywa 2004/113/UE	21.12.2004	21.12.2007	Dz.U. L 373 z 21.12.2004, s. 37-43