ISSN 1977-1002

Dziennik Urzędowy

Unii Europejskiej

C 426

European flag  

Wydanie polskie

Informacje i zawiadomienia

Rocznik 60
12 grudnia 2017


Powiadomienie nr

Spis treśći

Strona

 

IV   Informacje

 

INFORMACJE INSTYTUCJI, ORGANÓW I JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH UNII EUROPEJSKIEJ

 

Trybunał Obrachunkowy

2017/C 426/01

Podsumowanie wyników kontroli wspólnych przedsięwzięć badawczych Unii Europejskiej przeprowadzonych przez Europejski Trybunał Obrachunkowy za 2016 r.

1

2017/C 426/02

Sprawozdanie dotyczące sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Bioprzemysłu za rok budżetowy 2016 wraz z odpowiedzią Wspólnego Przedsięwzięcia

8

2017/C 426/03

Sprawozdanie dotyczące sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia Czyste Niebo za rok budżetowy 2016 wraz z odpowiedzią Wspólnego Przedsięwzięcia

15

2017/C 426/04

Sprawozdanie dotyczące sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia Podzespoły i układy elektroniczne w służbie wiodącej pozycji Europy za rok budżetowy 2016 wraz z odpowiedzią Wspólnego Przedsięwzięcia

23

2017/C 426/05

Sprawozdanie dotyczące sprawozdania finansowego Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej za rok budżetowy 2016 wraz z odpowiedzią Wspólnego Przedsięwzięcia

31

2017/C 426/06

Sprawozdanie dotyczące sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Technologii Ogniw Paliwowych i Technologii Wodorowych za rok budżetowy 2016 wraz z odpowiedzią Wspólnego Przedsięwzięcia

42

2017/C 426/07

Sprawozdanie dotyczące rocznego sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Drugiej Inicjatywy w zakresie Leków Innowacyjnych za rok budżetowy 2016, wraz z odpowiedzią Wspólnego Przedsięwzięcia

49

2017/C 426/08

Sprawozdanie dotyczące sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Badań w zakresie Zarządzania Ruchem Lotniczym w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej (SESAR) za rok budżetowy 2016 wraz z odpowiedzią Wspólnego Przedsięwzięcia

56

2017/C 426/09

Sprawozdanie dotyczące sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia Shift2Rail za rok budżetowy 2016 wraz z odpowiedzią Wspólnego Przedsięwzięcia

64


PL

 


IV Informacje

INFORMACJE INSTYTUCJI, ORGANÓW I JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH UNII EUROPEJSKIEJ

Trybunał Obrachunkowy

12.12.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 426/1


Podsumowanie wyników kontroli wspólnych przedsięwzięć badawczych Unii Europejskiej przeprowadzonych przez Europejski Trybunał Obrachunkowy za 2016 r.

(2017/C 426/01)

SPIS TREŚCI

 

Punkt

Strona

WPROWADZENIE

1-6

2

Ogólne informacje

1-2

2

Wspólne przedsięwzięcia badawcze – publiczno-prywatne partnerstwa UE z udziałem przedstawicieli branży i państw członkowskich

3-4

2

Budżet środków unijnych przeznaczonych na wspólne przedsięwzięcia badawcze

5-6

2

PODEJŚCIE KONTROLNE

7-10

3

Obecnie istniejące mechanizmy kontrolne funkcjonują, lecz są niewydajne

7-10

3

WYNIKI KONTROLI

11-34

3

Opinie bez zastrzeżeń co do wiarygodności sprawozdań finansowych wszystkich wspólnych przedsięwzięć

11

3

Opinie bez zastrzeżeń co do legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw rozliczeń siedmiu z ośmiu wspólnych przedsięwzięć

12-13

3

Trybunał zwrócił uwagę na ryzyko związane z wkładem UE w koszty projektu ITER

14-19

3

Uwagi sformułowane w specjalnych sprawozdaniach rocznych Trybunału

20-33

4

Zarządzanie budżetem i finansami

21

4

Na końcowym etapie realizacji 7PR wystąpiły pewne zaległości we wkładach ze strony partnerów branżowych i badawczych

22-24

4

Na początkowym etapie wdrażania programu „Horyzont 2020” poziom wkładów ze strony partnerów branżowych na rzecz dodatkowych działań był wysoki

25-26

4

Kontrole wewnętrzne były zasadniczo skuteczne i sprawiły, że poziom błędu utrzymał się poniżej 2 %

27-33

5

Działania podjęte w związku z uwagami z poprzednich lat

34

5

WNIOSKI

35-38

5

ZAŁĄCZNIK –

DZIAŁALNOŚĆ, BUDŻET I PERSONEL WSPÓLNYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ

7

WPROWADZENIE

Ogólne informacje

1.

Trybunał skontrolował i wydał opinie na temat wiarygodności rocznych sprawozdań finansowych za rok budżetowy zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. oraz legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw tych sprawozdań ośmiu wspólnych przedsięwzięć badawczych Unii Europejskiej; są to:

Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej (F4E),

Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Bioprzemysłu (BBI),

Wspólne Przedsięwzięcie „Czyste Niebo 2” – czyste technologie transportu lotniczego,

Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Drugiej Inicjatywy w zakresie Leków Innowacyjnych (IMI2),

Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Technologii Ogniw Paliwowych i Technologii Wodorowych 2 (FCH2),

Wspólne Przedsięwzięcie w celu Opracowania Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem Lotniczym Nowej Generacji (SESAR),

Wspólne Przedsięwzięcie ECSEL – podzespoły i układy elektroniczne,

Wspólne Przedsięwzięcie Shift2Rail – innowacyjne rozwiązania dotyczące produktów kolejowych (S2R).

2.

Niniejsze sprawozdanie podsumowujące przedstawia w ogólnym zarysie wyniki kontroli (opinie i uwagi) opublikowane w specjalnych sprawozdaniach rocznych Trybunału za 2016 r. dotyczących wspólnych przedsięwzięć. Niniejsze podsumowanie nie jest sprawozdaniem z kontroli ani opinią.

Wspólne przedsięwzięcia badawcze – publiczno-prywatne partnerstwa UE z udziałem przedstawicieli branży i państw członkowskich

3.

Wspólne przedsięwzięcia to partnerstwa publiczno-prywatne, które odgrywają ważną rolę w realizacji szczegółowych aspektów polityki badawczej Unii Europejskiej (UE). Oprócz UE, reprezentowanej przez Komisję, członkami wspólnych przedsięwzięć są różni partnerzy publiczni i prywatni ze zrzeszeń branżowych i zrzeszeń podmiotów badawczych. Większość wspólnych przedsięwzięć jest oparta na modelu dwustronnym, gdy ich członkami są Komisja i partnerzy branżowi/badawczy, lub na modelu trójstronnym, gdy ich członkami są ponadto państwa członkowskie (Wspólne Przedsięwzięcie ECSEL).

4.

Członkowie wnoszą wkłady finansowe na rzecz działań realizowanych przez wspólne przedsięwzięcia. Finansowanie unijne pochodzi z budżetu UE na badania naukowe za pośrednictwem siódmego programu ramowego w zakresie badań (7PR) i programu „Horyzont 2020” (1). Partnerzy branżowi i badawczy wnoszą wkłady pieniężne i niepieniężne. W przypadku czterech wspólnych przedsięwzięć („Czyste Niebo 2”, FCH2, BBI i S2R) partnerzy prywatni wnoszą także wkłady niepieniężne o pewnej minimalnej wartości na rzecz „działań dodatkowych” – wykraczających poza plan pracy wspólnych przedsięwzięć, lecz wchodzących w zakres ich celów.

Budżet środków unijnych przeznaczonych na wspólne przedsięwzięcia badawcze

5.

W 2016 r. łączny budżet wspólnych przedsięwzięć wyniósł 1,8 mld euro (w 2015 r. było to 1,4 mln euro), czyli 1,3 % ogólnego budżetu UE (w 2015 r. był to 1 %). Mniej więcej tyle samo miały wynieść łącznie wkłady pieniężne i niepieniężne ze strony partnerów branżowych i badawczych. Na koniec 2016 r. we wspólnych przedsięwzięciach zatrudnionych było 633 członków personelu (w 2015 r. – 562).

6.

Informacje na temat działań i budżetu wspólnych przedsięwzięć oraz liczby zatrudnionych w nich pracowników zawarto w załączniku.

PODEJŚCIE KONTROLNE

Obecnie istniejące mechanizmy kontrolne funkcjonują, lecz są niewydajne

7.

Zgodnie z art. 208 ust. 4 i art. 209 ust. 2 rozporządzenia finansowego UE kontrola wiarygodności sprawozdań finansowych wszystkich wspólnych przedsięwzięć została zlecona niezależnym zewnętrznym firmom audytorskim. Kontrola wiarygodności sprawozdań finansowych wspólnych przedsięwzięć F4E i SESAR przeprowadzana jest przez niezależne zewnętrzne firmy audytorskie od 2014 r. W przypadku pozostałych wspólnych przedsięwzięć („Czyste Niebo 2”, BBI, FCH2, IMI2, ECSEL, S2R) kontrola wiarygodności sprawozdań finansowych przez niezależne zewnętrzne firmy audytorskie miała miejsce po raz pierwszy w 2016 r.

8.

Zgodnie z międzynarodowymi standardami kontroli Trybunał zweryfikował wyniki prac firm audytorskich i uzyskał wystarczającą pewność co do tego, że może posłużyć się nimi jako podstawą do wydania opinii pokontrolnych dotyczących wiarygodności sprawozdań finansowych wspólnych przedsięwzięć za 2016 r.

9.

Tak jak w latach ubiegłych, Trybunał ponosi wyłączną odpowiedzialność za kontrolę legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw rozliczeń. Przyjęte przez Trybunał podejście kontrolne objęło badania bezpośrednie reprezentatywnych prób transakcji po stronie płatności i dochodów, analityczne procedury kontrolne oraz ocenę kluczowych mechanizmów kontrolnych w ramach systemów nadzoru i kontroli każdego ze wspólnych przedsięwzięć. Trybunał zbadał również jakość kontroli ex post zadeklarowanych kosztów, które zostały przeprowadzone przez niezależne zewnętrzne firmy audytorskie u beneficjentów dotacji z 7PR. Trybunał uzyskał wystarczającą pewność co do tego, że może posłużyć się wynikami prac firm audytorskich jako uzupełniającą podstawą do wydania swoich opinii pokontrolnych dotyczących legalności i prawidłowości płatności.

10.

Z kontroli za 2016 r. wynika jednak, że zlecenie przeprowadzenia części kontroli dotyczącej wiarygodności rozliczeń firmom zewnętrznym znacznie zwiększyło obciążenie administracyjne i spowodowało powielanie prac kontrolnych.

WYNIKI KONTROLI

Opinie bez zastrzeżeń co do wiarygodności sprawozdań finansowych wszystkich wspólnych przedsięwzięć

11.

Ostateczne sprawozdania finansowe wszystkich ośmiu wspólnych przedsięwzięć przedstawiają rzetelnie we wszystkich istotnych aspektach ich sytuację finansową na dzień 31 grudnia 2016 r. oraz wyniki transakcji i przepływy pieniężne za kończący się tego dnia rok, zgodnie z przepisami odpowiednich regulaminów finansowych oraz z zasadami rachunkowości przyjętymi przez księgowego Komisji.

Opinie bez zastrzeżeń co do legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw rozliczeń siedmiu z ośmiu wspólnych przedsięwzięć

12.

Transakcje leżące u podstaw rocznych sprawozdań finansowych za rok budżetowy zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. są legalne i prawidłowe we wszystkich istotnych aspektach w przypadku siedmiu wspólnych przedsięwzięć (F4E, BBI, „Czyste Niebo 2”, IMI2, FCH2, SESAR i S2R).

13.

Podobnie jak w 2015 r. Trybunał wydał opinię z zastrzeżeniem na temat legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw rozliczeń Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL. Przyjęte we Wspólnym Przedsięwzięciu ECSEL rozwiązania w zakresie kontroli ex post u beneficjentów dotacji z 7PR nie pozwalają na obliczenie wiarygodnego poziomu błędu ważonego ani poziomu błędu resztowego w odniesieniu do dokonanych przez wspólne przedsięwzięcie płatności w ramach 7PR. W efekcie Trybunał nie był w stanie stwierdzić, czy te kontrole ex post dają wystarczającą pewność co do legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw płatności okresowych i końcowych na rzecz projektów w ramach 7PR zarządzanych przez wspólne przedsięwzięcie. Kwestia ta wiąże się z systemem kontroli, który Wspólne Przedsięwzięcie ECSEL przejęło od swoich poprzedników (wspólnych przedsiębiorstw ENIAC i ARTEMIS), i nie będzie już dotyczyła realizacji projektów w ramach programu „Horyzont 2020”.

Trybunał zwrócił uwagę na ryzyko związane z wkładem UE w koszty projektu ITER

14.

Wydanej przez Trybunał opinii w sprawie rocznego sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia F4E towarzyszy objaśnienie uzupełniające (2) dotyczące wkładu UE w koszty projektu ITER.

15.

W listopadzie 2016 r. Rada ITER zatwierdziła nowy kosztorys i harmonogram projektu ITER, zgodnie z którym termin zakończenia pierwszego strategicznego etapu pośredniego budowy (etap „pierwszej plazmy”) wyznaczono na grudzień 2025 r., a szacowany termin zakończenia całego etapu budowy – na grudzień 2035 r. Stanowi to opóźnienie o 15 lat w stosunku do pierwotnego harmonogramu.

16.

W oparciu o nowe założenia projektu Wspólne Przedsięwzięcie F4E przeliczyło związany z nim koszt końcowy etapu budowy projektu ITER. W grudniu 2016 r. radzie zarządzającej wspólnego przedsięwzięcia przedstawiono rezultaty tych obliczeń oraz oszacowano, że konieczne jest dodatkowe finansowanie UE na potrzeby etapu budowy po 2020 r. w wysokości około 5,4 mld euro (wzrost o 82 % w stosunku do pierwotnie zatwierdzonej kwoty 6,6 mld euro).

17.

Ponadto Wspólne Przedsięwzięcie F4E musi także współfinansować etap operacyjny projektu ITER po 2035 r., a następnie etap dezaktywacji i etap likwidacji. Te koszty nie zostały jeszcze oszacowane.

18.

W czerwcu 2017 r. Komisja opublikowała komunikat w sprawie wkładu UE w projekt ITER, szukając poparcia Parlamentu Europejskiego i starając się uzyskać upoważnienie od Rady UE do zatwierdzenia nowych założeń projektu. Komisja zasugerowała, że właściwe byłoby uwzględnienie ewentualnych nieprzewidzianych opóźnień w realizacji harmonogramu do 24 miesięcy oraz możliwości wzrostu nieplanowanych kosztów o 10–20 %. Kwota 6,6 mld euro przyjęta przez Radę UE w 2010 r. służy obecnie za limit wydatków wspólnego przedsięwzięcia do 2020 r.

19.

Trybunał uważa, że choć podjęto właściwe kroki w celu poprawy zarządzania etapem budowy w ramach projektu ITER i nadzoru nad nim, wciąż istnieje ryzyko dalszego wzrostu kosztów i opóźnień w realizacji projektu.

Uwagi sformułowane w specjalnych sprawozdaniach rocznych Trybunału

20.

Nie podważając swojej opinii, w specjalnych sprawozdaniach rocznych dotyczących wspólnych przedsięwzięć Trybunał sformułował różne uwagi, aby uwypuklić istotne kwestie i wskazać obszary wymagające poprawy.

Zarządzanie budżetem i finansami

21.

W czterech przypadkach („Czyste Niebo 2”, IMI2, FCH2, SESAR) poziom wykorzystania środków na płatności w 2016 r. był znacznie niższy niż oczekiwano z powodu opóźnień w zawieraniu umów o udzielenie dotacji („Czyste Niebo 2”, IMI2), z powodu mniejszej niż oczekiwano liczby umów o udzielenie dotacji w wyniku oceny projektów zgłoszonych w odpowiedzi na zaproszenia do składania wniosków (FCH2) lub z powodu opóźnień w realizacji projektów przez beneficjentów bądź późnego przedłożenia przez nich zestawień poniesionych wydatków (SESAR). W przypadku IMI2 niski poziom wykonania budżetu był również związany ze znacznym spadkiem wydatków w ramach programu kryzysowego EBOLA+ po wygaśnięciu epidemii.

Na końcowym etapie realizacji 7PR wystąpiły pewne zaległości we wkładach ze strony partnerów branżowych i badawczych

22.

Trybunał przedstawił informacje na temat wykonania przez wspólne przedsięwzięcia wieloletniego budżetu programów 7PR, TEN-T i „Horyzont 2020”.

23.

W przypadku 7PR spodziewano się, że na koniec 2016 r. łączne wkłady (pieniężne i niepieniężne) ze strony partnerów branżowych i badawczych wyniosą mniej więcej tyle samo co kwota wkładów pieniężnych ze strony UE. Jednak w przypadku wszystkich wspólnych przedsięwzięć partnerzy prywatni wnieśli wkłady o nieco niższej wartości niż UE. W przypadku Wspólnego Przedsięwzięcia IMI2 zaległe wkłady ze strony członków z branży sięgnęły kwoty około 220 mln euro (co odpowiada 30 % wkładów pieniężnych ze strony UE).

24.

W 2016 r.  program „Horyzont 2020” znajdował się jeszcze we wstępnej fazie, więc wkłady pieniężne ze strony UE zostały wykorzystane do sfinansowania płatności zaliczkowych w ramach pierwszej serii umów o udzielenie dotacji zawartych z partnerami branżowymi i innymi beneficjentami. Fakt ten wyjaśnia stosunkowo niski poziom wkładów niepieniężnych zadeklarowanych przez partnerów branżowych na koniec 2016 r.

Na początkowym etapie wdrażania programu „Horyzont 2020” poziom wkładów ze strony partnerów branżowych na rzecz dodatkowych działań był wysoki

25.

W niektórych przypadkach partnerzy branżowi i badawczy mogą także deklarować wkłady niepieniężne na rzecz działań dodatkowych , które wykraczają poza plany pracy wspólnych przedsięwzięć („Czyste Niebo 2”, BBI, S2R, FCH2). Na koniec 2016 r. partnerzy zadeklarowali już znaczną część minimalnych kwot określonych w stosownych rozporządzeniach ustanawiających wspólne przedsięwzięcia na cały okres trwania programu „Horyzont 2020” (BBI: 17 %; „Czyste Niebo 2”: 36 %; S2R: 43 %; FCH2: 66 %). Wspólne przedsięwzięcia nie są zobowiązane do wykazywania wkładów niepieniężnych na działania dodatkowe w swoich rocznych sprawozdaniach finansowych, a Trybunał nie jest uprawniony do kontrolowania zadeklarowanych kwot.

26.

Bardziej szczegółowe informacje na temat wykonania budżetu wieloletniego zawarto w rocznych sprawozdaniach z działalności wspólnych przedsięwzięć.

Kontrole wewnętrzne były zasadniczo skuteczne i sprawiły, że poziom błędu utrzymał się poniżej 2 %

27.

Wspólne przedsięwzięcia ustanowiły procedury kontroli ex ante oparte na przeglądach dokumentacji finansowej i operacyjnej oraz zleciły niezależnym zewnętrznym firmom audytorskim przeprowadzenie kontroli ex post u beneficjentów dotacji . Kontrole te stanowią główne narzędzie oceny legalności i prawidłowości transakcji płatności leżących u podstaw rozliczeń, obejmujących wkłady pieniężne i niepieniężne członków z branży i podmiotów badawczych.

28.

Na podstawie wyników kontroli ex post dotyczących płatności z tytułu umów o udzielenie dotacji w ramach 7PR na koniec 2016 r. wszystkie wspólne przedsiębiorstwa (oprócz ECSEL) obliczyły i zadeklarowały poziom błędu resztowego poniżej 2 %. Ten poziom błędu resztowego został potwierdzony w toku przeprowadzonych przez Trybunał weryfikacji wyników prac zewnętrznych firm audytorskich.

29.

Co do płatności z tytułu umów o udzielenie dotacji w ramach programu „Horyzont 2020”, do końca 2016 r. nie została jeszcze zakończona ani jedna kontrola ex post. Opinia Trybunału na temat legalności i prawidłowości płatności w ramach programu „Horyzont 2020” jest oparta wyłącznie na wynikach przeprowadzonych przez Trybunał badań bezpośrednich i analizy systemów kontroli wewnętrznej wspólnych przedsięwzięć. W przypadku wszystkich wspólnych przedsięwzięć poziom błędu znajdował się poniżej progu istotności, który wynosi 2 % ostatecznego budżetu.

30.

Na koniec 2016 r. dwa wspólne przedsięwzięcia („Czyste Niebo 2” i IMI2) tylko częściowo ukończyły integrację swoich systemów kontroli ze wspólnymi narzędziami Komisji do zarządzania dotacjami w ramach programu „Horyzont 2020” i ich monitorowania.

31.

W 2016 r. dwa wspólne przedsięwzięcia (SESAR i S2R) udzieliły dotacji w ramach programu „Horyzont 2020” konsorcjom projektowym, mimo że kontrole rentowności beneficjentów przeprowadzone przez Agencję Wykonawczą ds. Badań Naukowych wskazały na słabą zdolność finansową koordynujących członków tych konsorcjów z branży.

32.

W ramach istniejącego we Wspólnym Przedsięwzięciu „Czyste Niebo 2” systemu monitorowania i rozliczania płatności zaliczkowych z programu „Horyzont 2020” doszło do skumulowania około 176 mln euro nierozliczonych płatności zaliczkowych, co spowodowało większą ekspozycję wspólnego przedsięwzięcia na ryzyko finansowe.

33.

Dwa wspólne przedsięwzięcia (SESAR i S2R) ustaliły w ramach postępowań o udzielenie zamówienia na usługi maksymalny budżet zamówienia. Te maksymalne kwoty nie były jednak wynikiem systematycznego procesu oszacowywania kosztów ani nie opierały się na racjonalnym systemie referencyjnych cen rynkowych. Nie zapewnia to efektywności kosztowej w ramach wieloletnich zamówień na usługi, ponieważ praktyka pokazała, że w większości przypadków wysokość otrzymanych ofert jest zbliżona do maksymalnego budżetu.

Działania podjęte w związku z uwagami z poprzednich lat

34.

W większości przypadków wspólne przedsięwzięcia podjęły działania naprawcze w związku z uwagami z poprzednich lat poczynionymi w poprzednich specjalnych sprawozdaniach rocznych Trybunału. Szczegółowe informacje zamieszczono w załącznikach do sprawozdań Trybunału.

WNIOSKI

35.

Trybunał wydał opinię bez zastrzeżeń na temat wiarygodności rozliczeń za rok budżetowy zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. w odniesieniu do wszystkich wspólnych przedsięwzięć.

36.

Trybunał wydał opinię bez zastrzeżeń na temat legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw rozliczeń za rok budżetowy zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. w odniesieniu do siedmiu z ośmiu wspólnych przedsięwzięć. Trybunał wydał opinię z zastrzeżeniem na temat legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw rozliczeń Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL, gdyż nie mógł uzyskać wystarczającej pewności co do wiarygodności jego kontroli wewnętrznych dotyczących płatności z tytułu umów o udzielenie dotacji w ramach 7PR.

37.

Trybunał sformułował uwagi dotyczące kwestii związanych z wykonaniem budżetu i zarządzaniem nim, systemami kontroli wewnętrznej oraz postępowaniami o udzielenie zamówień, które to uwagi jednakowoż nie mają wpływu na opinie Trybunału.

38.

W odniesieniu do Wspólnego Przedsięwzięcia F4E Trybunał stwierdził, że podjęto właściwe kroki w celu poprawy zarządzania etapem budowy w ramach projektu ITER i nadzoru nad nim, lecz wciąż istnieje ryzyko dalszego wzrostu kosztów i opóźnień w realizacji projektu.


(1)  Wspólne przedsięwzięcia SESAR i S2R otrzymują także finansowanie w ramach programu na rzecz transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T).

(2)  Objaśnienie uzupełniające ma na celu zwrócenie uwagi na kwestię, która nie została w istotny sposób zniekształcona w sprawozdaniu finansowym, ale ma zasadnicze znaczenie dla zrozumienia tego sprawozdania przez odbiorców.


ZAŁĄCZNIK

Działalność, budżet i personel wspólnych przedsięwzięć

WSPÓLNE PRZEDSIĘWZIĘCIE

 

 

 

Ostateczny budżet (w mln euro)

Liczba pracowników

Macierzysta DG

Obszar polityki

Obszar działalności

2015

2016

Na dzień 31.12.2015 r.

Na dzień 31.12.2016 r.

BBI

DG RTD

Badania

Bioprodukty i biopaliwa

21,1

66

13

20

„CZYSTE NIEBO 2”

DG RTD

Badania

Technologie aeronautyczne

245,9

287,8

36

41

ECSEL

DG CONNECT

Badania

Podzespoły i układy elektroniczne

161,5

244,1

28

29

F4E – Realizacja Projektu ITER i Rozwój Energii Termojądrowej

DG ENER

Badania

Synteza jądrowa

586

720

383

415

FCH2 – Technologie ogniw paliwowych i wodorowe

DG RTD

Badania

Technologie ogniw paliwowych i wodorowe

95,1

98,3

26

26

IMI2 – Wspólna Inicjatywa Technologiczna w zakresie Leków Innowacyjnych

DG RTD

Badania

Rozwój innowacyjnych leków i dostęp pacjentów do tych leków

195,4

209,3

35

41

SESAR

DG MOVE

Badania

Zarządzanie ruchem lotniczym

136,9

157,1

41

44

S2R – SHIFT2RAIL

DG MOVE

Badania

Sektor kolejowy

51,4

17

Razem

1 441,9

1 834

562

633


12.12.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 426/8


SPRAWOZDANIE

dotyczące sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Bioprzemysłu za rok budżetowy 2016 wraz z odpowiedzią Wspólnego Przedsięwzięcia

(2017/C 426/02)

SPIS TREŚCI

 

Punkt

Strona

WPROWADZENIE

1-9

9

Ustanowienie Wspólnego Przedsięwzięcia BBI

1-2

9

Zarządzanie

3-5

9

Cele

6

9

Zasoby

7-9

9

OPINIA

10-22

10

Opinia na temat wiarygodności rozliczeń

11

10

Opinia na temat legalności i prawidłowości dochodów leżących u podstaw rozliczeń

12

10

Opinia na temat legalności i prawidłowości płatności leżących u podstaw rozliczeń

13

10

Zadania kierownictwa i osób odpowiedzialnych za zarządzanie

14-16

10

Zadania Trybunału dotyczące kontroli sprawozdania i transakcji leżących u jego podstaw

17-21

11

ZARZĄDZANIE BUDŻETEM I FINANSAMI

23-27

11

Wykonanie budżetu za rok 2016

23

11

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach programu „Horyzont 2020”

24-27

11

MECHANIZMY KONTROLI WEWNĘTRZNEJ

28

12

Ramy kontroli wewnętrznej

28

12

ZAŁĄCZNIK –

DZIAŁANIA PODJĘTE W ZWIĄZKU Z ZESZŁOROCZNYMI UWAGAMI

13

WPROWADZENIE

Ustanowienie Wspólnego Przedsięwzięcia BBI

1.

Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Bioprzemysłu (BBI) z siedzibą w Brukseli zostało ustanowione w maju 2014 r. (1) na okres dziesięciu lat i rozpoczęło samodzielną działalność w dniu 26 października 2015 r.

2.

Wspólne Przedsięwzięcie BBI jest partnerstwem publiczno-prywatnym w sektorze bioprzemysłu. Jego członkami założycielami są Unia Europejska (UE) reprezentowana przez Komisję i partnerzy branżowi reprezentowani przez Konsorcjum bioprzemysłu (BIC).

Zarządzanie

3.

Struktura zarządzania Wspólnego Przedsięwzięcia BBI obejmuje Radę Zarządzającą, dyrektora wykonawczego, komitet naukowy i grupę przedstawicieli państw.

4.

W skład Rady Zarządzającej wchodzi pięciu przedstawicieli Komisji działających w imieniu Unii oraz pięciu przedstawicieli członków innych niż Unia, z których co najmniej jeden powinien być przedstawicielem małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Rada Zarządzająca ponosi ogólną odpowiedzialność za orientację strategiczną i operacje Wspólnego Przedsięwzięcia oraz za nadzór nad realizacją jego działań. Dyrektor wykonawczy odpowiada za bieżące zarządzanie Wspólnym Przedsięwzięciem.

5.

Komitet naukowy i grupa przedstawicieli państw są organami doradczymi. Komitet doradza w sprawie priorytetów naukowych, które należy uwzględnić w rocznych planach prac Wspólnego Przedsięwzięcia. Grupa przedstawicieli państw wydaje opinie na temat strategii i osiągania celów.

Cele

6.

Celem Wspólnego Przedsięwzięcia BBI jest realizacja programu działań w zakresie badań naukowych i innowacji w Europie, służącego ocenie dostępności odnawialnych zasobów biologicznych, które można wykorzystać do produkcji biomateriałów, oraz, na tej podstawie, wsparcie tworzenia trwałych łańcuchów wartości w bioprzemyśle. Działania te należy prowadzić poprzez współpracę między zainteresowanymi stronami na wszystkich etapach łańcucha wartości w bioprzemyśle, obejmujących sektory produkcji podstawowej i przetwórstwa, marki konsumenckie, MŚP, ośrodki badawcze i technologiczne oraz uczelnie.

Zasoby

7.

Maksymalny wkład UE w działania Wspólnego Przedsięwzięcia BBI wynosi 975 mln euro i jest wypłacany z programu „Horyzont 2020”. W okresie trwania Wspólnego Przedsięwzięcia jego członkowie z branży bioprzemysłu są zobowiązani do wniesienia środków w wysokości co najmniej 2 730 mln euro (2) – w postaci wkładów niepieniężnych i pieniężnych w kwocie co najmniej 975 mln euro na rzecz działań operacyjnych Wspólnego Przedsięwzięcia (3) i wkładów niepieniężnych o wartości co najmniej 1 755 mln euro na rzecz działań dodatkowych Wspólnego Przedsięwzięcia (4).

8.

Koszty administracyjne Wspólnego Przedsięwzięcia BBI są ograniczone do 58,5 mln euro i są pokrywane poprzez wkłady finansowe dzielone równo w ujęciu rocznym między UE i członków reprezentujących branżę (5).

9.

W 2016 r. budżet płatności na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia BBI wyniósł 66 mln euro (w 2015 r. było to 21,1 mln euro). Na dzień 31 grudnia 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie zatrudniało 20 pracowników (w 2015 r. było to 13 osób) (6).

OPINIA

10.

Trybunał zbadał:

a)

sprawozdanie finansowe Wspólnego Przedsięwzięcia obejmujące sprawozdanie finansowe (7) oraz sprawozdanie z wykonania budżetu (8) za rok budżetowy zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r.;

b)

legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw tych sprawozdań, zgodnie z postanowieniami art. 287 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).

Opinia na temat wiarygodności rozliczeń

11.

W opinii Trybunału sprawozdanie Wspólnego Przedsięwzięcia za rok zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. przedstawia rzetelnie we wszystkich istotnych aspektach jego sytuację finansową na dzień 31 grudnia 2016 r. oraz wyniki transakcji, przepływy pieniężne i zmiany w aktywach netto za zakończony w tym dniu rok budżetowy, zgodnie z przepisami jego regulaminu finansowego i z zasadami rachunkowości przyjętymi przez księgowego Komisji. Opierają się one na powszechnie przyjętych międzynarodowych standardach rachunkowości sektora publicznego.

Opinia na temat legalności i prawidłowości dochodów leżących u podstaw rozliczeń

12.

W opinii Trybunału dochody leżące u podstaw rozliczeń za rok zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. są legalne i prawidłowe we wszystkich istotnych aspektach.

Opinia na temat legalności i prawidłowości płatności leżących u podstaw rozliczeń

13.

W opinii Trybunału płatności leżące u podstaw rozliczeń za rok zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. są legalne i prawidłowe we wszystkich istotnych aspektach.

Zadania kierownictwa i osób odpowiedzialnych za zarządzanie

14.

Na mocy art. 310–325 TFUE oraz regulaminu finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia kierownictwo odpowiada za sporządzenie i prezentację sprawozdania finansowego zgodnie z powszechnie przyjętymi międzynarodowymi standardami rachunkowości sektora publicznego oraz za legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw tego sprawozdania. Do zadań kierownictwa należy także zaprojektowanie, wdrożenie i utrzymywanie systemu kontroli wewnętrznej umożliwiającego sporządzenie i prezentację sprawozdania finansowego, które nie zawiera istotnych zniekształceń spowodowanych nadużyciem lub błędem. Kierownictwo odpowiada również za dopilnowanie, by ujęte w sprawozdaniu finansowym działania, transakcje finansowe i informacje były zgodne z odpowiednimi przepisami ustawowymi i wykonawczymi. Kierownictwo Wspólnego Przedsięwzięcia ponosi ostateczną odpowiedzialność za legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw sprawozdania.

15.

Przy sporządzaniu sprawozdania kierownictwo odpowiada za ocenę zdolności Wspólnego Przedsięwzięcia do kontynuacji działalności, za ujawnienie, w stosownych przypadkach, problematycznych kwestii związanych z kontynuacją działalności oraz za prowadzenie rachunkowości przy założeniu kontynuacji działalności.

16.

Do zadań osób odpowiedzialnych za zarządzanie należy nadzór nad sprawozdawczością finansową Wspólnego Przedsięwzięcia.

Zadania Trybunału dotyczące kontroli sprawozdania i transakcji leżących u jego podstaw

17.

Celem Trybunału jest uzyskanie wystarczającej pewności, że sprawozdanie finansowe Wspólnego Przedsięwzięcia nie zawiera istotnych zniekształceń, a leżące u jego podstaw transakcje są legalne i prawidłowe, a także przedstawienie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie bądź innym organom udzielającym absolutorium, na podstawie przeprowadzonej przez siebie kontroli, poświadczenia wiarygodności dotyczącego wiarygodności rozliczeń oraz legalności i prawidłowości transakcji leżących u ich podstaw. Wystarczająca pewność oznacza wysoki poziom pewności, lecz nie stanowi gwarancji, że kontrola zawsze wykaże istotne zniekształcenia lub niezgodności, jeżeli takie istnieją. Mogą one być spowodowane nadużyciem lub błędem i są uważane za istotne, jeżeli można zasadnie oczekiwać, że pojedynczo lub łącznie wpłyną one na decyzje gospodarcze podejmowane przez użytkowników na podstawie takiego sprawozdania.

18.

W ramach kontroli stosuje się procedury mające na celu uzyskanie dowodów kontroli potwierdzających kwoty i informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym oraz legalność i prawidłowość transakcji leżących u jego podstaw. Wybór tych procedur zależy od osądu kontrolera, w tym od oceny ryzyka wystąpienia – w wyniku nadużycia lub błędu – istotnych zniekształceń sprawozdania rocznego lub istotnej niezgodności transakcji leżących u jego podstaw z wymogami przepisów prawa Unii Europejskiej. W celu opracowania procedur kontroli stosownych do okoliczności (lecz nie na potrzeby sformułowania opinii na temat skuteczności systemu kontroli wewnętrznej) Trybunał, dokonując oceny ryzyka, bierze pod uwagę system kontroli wewnętrznej wykorzystywany do sporządzania i rzetelnej prezentacji sprawozdania oraz do zapewnienia legalności i prawidłowości transakcji leżących u jego podstaw. Kontrola obejmuje również ocenę stosowności przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, racjonalności szacunków księgowych dokonanych przez kierownictwo oraz ogólnej prezentacji sprawozdania.

19.

Jeżeli chodzi o dochody, Trybunał weryfikuje dotacje otrzymane od Komisji Europejskiej i ocenia stosowane przez Wspólne Przedsięwzięcie procedury poboru opłat i innych dochodów.

20.

Jeżeli chodzi o wydatki, Trybunał bada transakcje płatnicze po tym, jak wydatki zostaną poniesione, ujęte i zatwierdzone. Badanie to obejmuje wszystkie kategorie płatności (w tym płatności z tytułu nabycia aktywów) z wyjątkiem zaliczek w chwili ich wypłaty. Zaliczki bada się po przedstawieniu przez odbiorcę środków uzasadnienia ich właściwego wykorzystania oraz po przyjęciu tego uzasadnienia przez Wspólnego Przedsięwzięcie na drodze rozliczenia danej zaliczki, w tym samym roku lub w latach kolejnych.

21.

Sporządzając niniejsze sprawozdanie i opinie, Trybunał uwzględnił wyniki badania sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia przeprowadzonego przez niezależnego audytora zewnętrznego zgodnie z przepisami art. 208 ust. 4 rozporządzenia finansowego UE (9).

22.

Przedstawione poniżej uwagi nie podważają opinii Trybunału.

ZARZĄDZANIE BUDŻETEM I FINANSAMI

Wykonanie budżetu za rok 2016

23.

Biorąc pod uwagę niewykorzystane środki na płatności z poprzednich lat (1,2 mln euro), ostateczny dostępny budżet na 2016 r. na rzecz wdrożenia programu „Horyzont 2020” obejmował środki na zobowiązania w wysokości 194,3 mln euro i środki na płatności w wysokości 67,2 mln euro. Wartości wskaźników wykorzystania środków na zobowiązania i środków na płatności wyniosły odpowiednio 97,1 % i 95,8 %. Środki na płatności wykorzystano głównie na płatności zaliczkowe w ramach umów o udzielenie dotacji podpisanych w efekcie ogłoszenia zaproszeń do składania wniosków z lat 2014 i 2015 r.

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach programu „Horyzont 2020”

24.

Z 975 mln euro środków programu „Horyzont 2020” przydzielonych na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia BBI, do końca 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie zaciągnęło zobowiązania na kwotę 414,3 mln euro (42,5 %) i dokonało płatności na kwotę 79,5 mln euro (8 % przydzielonych środków) na potrzeby wdrożenia pierwszej fali projektów.

25.

Z kwoty 975 mln euro wkładów, które mieli przekazać członkowie z branży na rzecz działań operacyjnych i kosztów administracyjnych Wspólnego Przedsięwzięcia, do końca 2016 r. zgłosili oni wkłady niepieniężne w wysokości 15,4 mln euro na rzecz działań operacyjnych, a Rada Zarządzająca zatwierdziła wkłady pieniężne w wysokości 3 mln euro wniesione przez członków na rzecz kosztów administracyjnych Wspólnego Przedsięwzięcia. Niski poziom wkładów niepieniężnych wynika z tego, że większość projektów Wspólnego Przedsięwzięcia BBI w 2016 r. była dopiero na etapie wstępnym.

26.

Z kwoty 1 755 mln euro wkładów członków z branży, które miały zostać wniesione na rzecz działań dodatkowych, do końca 2016 r. zgłoszono i poświadczono 294,8 mln euro (10).

27.

W związku z tym do końca 2016 r. łączna kwota wkładów ze strony członków z branży wyniosła 313,2 mln euro, zaś kwota wkładów pieniężnych ze strony UE wyniosła 65 mln euro. Znaczną różnicę pomiędzy wkładami UE i wkładami członków z branży można wyjaśnić tym, że członkowie zadeklarowali już wkłady niepieniężne o wysokiej wartości na rzecz działań dodatkowych.

MECHANIZMY KONTROLI WEWNĘTRZNEJ

Ramy kontroli wewnętrznej

28.

W 2016 r. większość płatności dokonanych przez Wspólne Przedsięwzięcie BBI stanowiły płatności zaliczkowe na rzecz projektów w ramach programu „Horyzont 2020”, wypłacane po podpisaniu pierwszych umów o udzielenie dotacji. W 2017 r. niezależni audytorzy zewnętrzni mają rozpocząć kontrole ex post zestawień poniesionych wydatków projektowych.

Niniejsze sprawozdanie zostało przyjęte przez Izbę IV, której przewodniczył Baudilio TOMÉ MUGURUZA, członek Trybunału Obrachunkowego, na posiedzeniu w Luksemburgu w dniu 19 września 2017 r.

W imieniu Trybunału Obrachunkowego

Klaus-Heiner LEHNE

Prezes


(1)  Rozporządzenie Rady (UE) nr 560/2014 z dnia 6 maja 2014 r. w sprawie ustanowienia Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Bioprzemysłu (Dz.U. L 169 z 7.6.2014, s. 130).

(2)  Art. 4 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 560/2014.

(3)  Zgodnie z art. 12 ust. 4 statutu Wspólnego Przedsięwzięcia BBI (załącznik do rozporządzenia (EU) nr 560/2014) wkład finansowy członków innych niż Unia na pokrycie kosztów operacyjnych wynosi co najmniej 182,5 mln euro.

(4)  Zgodnie z art. 4 ust. 2 lit. b) rozporządzenia (UE) nr 560/2014 działania dodatkowe obejmują wkłady niepieniężne na rzecz realizacji działań wykraczających poza plan prac i budżet Wspólnego Przedsięwzięcia, lecz przyczyniających się do realizacji celów wspólnej inicjatywy technologicznej na rzecz bioprzemysłu. Zgodnie z art. 4 ust. 4 tego samego rozporządzenia koszt działań dodatkowych musi zostać poświadczony przez niezależnego audytora zewnętrznego i nie jest poddawany audytowi przez Wspólne Przedsięwzięcie, Europejski Trybunał Obrachunkowy ani żaden inny organ unijny.

(5)  Art. 12 ust. 2 statutu Wspólnego Przedsięwzięcia BBI (załącznik do rozporządzenia (UE) nr 560/2014).

(6)  Więcej informacji na temat Wspólnego Przedsięwzięcia BBI i jego działalności można znaleźć na jego stronie internetowej: https://www.bbi-europe.eu.

(7)  Sprawozdanie finansowe składa się z bilansu, sprawozdania z finansowych wyników działalności, rachunku przepływów pieniężnych, zestawienia zmian w aktywach netto oraz opisu znaczących zasad (polityki) rachunkowości i informacji dodatkowej.

(8)  Sprawozdanie z wykonania budżetu obejmuje sprawozdanie, które przedstawia zbiorczo wszystkie operacje budżetowe, i informację dodatkową.

(9)  Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1).

(10)  Na 2016 r. zgłoszono ponadto szacunkową kwotę w wysokości 523,8 mln euro, lecz nie została ona jeszcze poświadczona.


ZAŁĄCZNIK

Działania podjęte w związku z zeszłorocznymi uwagami

Rok

Uwagi Trybunału

Działania naprawcze

(zrealizowane/w trakcie realizacji/niepodjęte/brak danych lub nie dotyczy)

 

Konflikt interesów

 

2015

W lipcu 2015 r. Komisja wydała wytyczne dla wspólnych przedsięwzięć na temat konfliktu interesów, obejmujące wspólny wzór deklaracji braku konfliktu interesów, który Wspólne Przedsięwzięcie powinno wprowadzić do swoich procedur.

zrealizowane


ODPOWIEDŹ WSPÓLNEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA

Wspólne Przedsięwzięcie przyjmuje do wiadomości sprawozdanie Trybunału.


12.12.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 426/15


SPRAWOZDANIE

dotyczące sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia „Czyste Niebo” za rok budżetowy 2016 wraz z odpowiedzią Wspólnego Przedsięwzięcia

(2017/C 426/03)

SPIS TREŚCI

 

Punkt

Strona

WPROWADZENIE

1-10

16

Ustanowienie Wspólnego Przedsięwzięcia „Czyste Niebo”

1-2

16

Zarządzanie

3-5

16

Cele

6

16

Zasoby

7-10

16

OPINIA

11-23

17

Opinia na temat wiarygodności rozliczeń

12

17

Opinia na temat legalności i prawidłowości dochodów leżących u podstaw rozliczeń

13

17

Opinia na temat legalności i prawidłowości płatności leżących u podstaw rozliczeń

14

17

Zadania kierownictwa i osób odpowiedzialnych za zarządzanie

15-17

17

Zadania Trybunału dotyczące kontroli sprawozdania i transakcji leżących u jego podstaw

18-22

18

ZARZĄDZANIE BUDŻETEM I FINANSAMI

24-31

18

Wykonanie budżetu za rok 2016

24

18

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach 7PR

25-27

19

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach programu „Horyzont 2020”

28-31

19

MECHANIZMY KONTROLI WEWNĘTRZNEJ

32-34

19

Ramy kontroli wewnętrznej

32

19

Zarządzanie dotacjami w ramach programu „Horyzont 2020”

33

19

Monitorowanie i rozliczanie zaliczek

34

20

ZAŁĄCZNIK –

DZIAŁANIA PODJĘTE W ZWIĄZKU Z ZESZŁOROCZNYMI UWAGAMI

21

WPROWADZENIE

Ustanowienie Wspólnego Przedsięwzięcia „Czyste Niebo”

1.

Wspólne Przedsięwzięcie „Czyste Niebo” na rzecz realizacji wspólnej inicjatywy technologicznej w zakresie aeronautyki (Wspólne Przedsięwzięcie „Czyste Niebo”) z siedzibą w Brukseli zostało ustanowione w grudniu 2007 r. w ramach siódmego programu ramowego (7PR) w zakresie badań na okres 10 lat i rozpoczęło samodzielną działalność w dniu 16 listopada 2009 r. (1). W dniu 6 maja 2014 r. Rada zmieniła pierwotne rozporządzenie i wydłużyła czas trwania wspólnego przedsiębiorstwa do dnia 31 grudnia 2024 r. (2).

2.

Wspólne Przedsięwzięcie „Czyste Niebo” jest partnerstwem publiczno-prywatnym zajmującym się badaniami i innowacjami w zakresie aeronautyki. Zgodnie z nowym rozporządzeniem członkami założycielami Wspólnego Przedsięwzięcia są: Unia Europejska (UE), reprezentowana przez Komisję, liderzy zintegrowanych demonstratorów technologii (ZDT)/innowacyjnych platform demonstracyjnych dla innowacyjnych statków powietrznych (PDISP)/działań poprzecznych oraz „partnerzy podstawowi”, wybierani w otwartych zaproszeniach do składania wniosków przeprowadzanych na zasadzie konkursu (3). Wspólnicy Wspólnego Przedsięwzięcia „Czyste Niebo” w pierwszej fazie jego działania utrzymają swój status do ukończenia działań badawczych i czynności zainicjowanych na podstawie rozporządzenia (WE) nr 71/2008.

Zarządzanie

3.

Struktura zarządzania Wspólnego Przedsięwzięcia „Czyste Niebo” obejmuje Radę Zarządzającą, dyrektora wykonawczego, grupę przedstawicieli państw oraz naukowo-technologiczny komitet doradczy.

4.

Rada Zarządzająca składa się z jednego przedstawiciela Komisji działającego w imieniu Unii, po jednym przedstawicielu każdego z liderów, po jednym przedstawicielu partnerów podstawowych na każdy ZDT, po jednym przedstawicielu wspólników na każdy ZDT i po jednym przedstawicielu partnerów podstawowych na każdą PDISP. Rada Zarządzająca jest głównym organem decyzyjnym i odpowiada za funkcjonowanie Wspólnego Przedsięwzięcia i za nadzór nad realizacją jego celów. Dyrektor wykonawczy odpowiada za bieżące zarządzanie Wspólnym Przedsięwzięciem.

5.

Grupa przedstawicieli państw to sieć krajowych przedstawicieli państw członkowskich UE i innych państw, zapewniająca doradztwo i opinie na temat strategicznych kierunków działania Wspólnego Przedsięwzięcia i za jego funkcjonowanie. Naukowo-technologiczny komitet doradczy składa się z naukowców i inżynierów i zapewnia doradztwo w kwestiach technologicznych, środowiskowych i społeczno-gospodarczych.

Cele

6.

Główne cele Wspólnego Przedsięwzięcia „Czyste Niebo” to przyczynienie się do poprawy wpływu technologii aeronautycznych na środowisko oraz zwiększenie konkurencyjności lotnictwa europejskiego.

Zasoby

7.

Maksymalny wkład UE na rzecz pierwszej fazy działalności badawczej Wspólnego Przedsięwzięcia „Czyste Niebo” i kosztów administracyjnych wynosi 800 mln euro z siódmego programu ramowego w zakresie badań (7PR) (4). Z tej kwoty maksymalnie 400 mln euro ma być przyznane liderom ZDT, a do 200 mln euro – członkom stowarzyszonym. Liderzy ZDT i członkowie stowarzyszeni są zobowiązani do wniesienia środków odpowiadających co najmniej wkładowi UE. Pozostała kwota w wysokości co najmniej 200 mln euro ma zostać przyznana partnerom podstawowym wybranym w wyniku ogłoszenia zaproszeń do składania wniosków przeprowadzanych na zasadzie konkursu (5).

8.

Maksymalny wkład UE w drugą fazę działań wynosi 1 755 mln euro i jest wypłacany z programu „Horyzont 2020” (6). Liderzy i partnerzy podstawowi Wspólnego Przedsięwzięcia są zobowiązani do wniesienia środków w wysokości co najmniej 2 193,7 mln euro (7) w postaci wkładów niepieniężnych o wartości co najmniej 1 228,5 mln euro na rzecz działań operacyjnych Wspólnego Przedsięwzięcia oraz wkładów niepieniężnych na rzecz działań dodatkowych o wartości co najmniej 965,2 mln euro (8).

9.

Koszty administracyjne Wspólnego Przedsięwzięcia „Czyste Niebo” w drugiej fazie działalności (Wspólnego Przedsięwzięcia „Czyste Niebo 2”) są ograniczone do 78 mln euro i są pokrywane z wkładów finansowych dzielonych równo w ujęciu rocznym między UE i członków prywatnych (9).

10.

W 2016 r. budżet Wspólnego Przedsięwzięcia „Czyste Niebo 2” wyniósł 287,8 mln euro (w 2015 r. było to 246 mln euro). Na dzień 31 grudnia 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie zatrudniało 41 pracowników (w 2015 r. było to 36 osób) (10).

OPINIA

11.

Trybunał zbadał:

a)

sprawozdanie finansowe Wspólnego Przedsięwzięcia obejmujące sprawozdanie finansowe (11) oraz sprawozdanie z wykonania budżetu (12) za rok budżetowy zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r.;

b)

legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw tych sprawozdań, zgodnie z postanowieniami art. 287 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).

Opinia na temat wiarygodności rozliczeń

12.

W opinii Trybunału sprawozdanie Wspólnego Przedsięwzięcia za rok zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. przedstawia rzetelnie we wszystkich istotnych aspektach jego sytuację finansową na dzień 31 grudnia 2016 r. oraz wyniki transakcji, przepływy pieniężne i zmiany w aktywach netto za zakończony w tym dniu rok budżetowy, zgodnie z przepisami jego regulaminu finansowego i z zasadami rachunkowości przyjętymi przez księgowego Komisji. Opierają się one na powszechnie przyjętych międzynarodowych standardach rachunkowości sektora publicznego.

Opinia na temat legalności i prawidłowości dochodów leżących u podstaw rozliczeń

13.

W opinii Trybunału dochody leżące u podstaw rozliczeń za rok zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. są legalne i prawidłowe we wszystkich istotnych aspektach.

Opinia na temat legalności i prawidłowości płatności leżących u podstaw rozliczeń

14.

W opinii Trybunału płatności leżące u podstaw rozliczeń za rok zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. są legalne i prawidłowe we wszystkich istotnych aspektach.

Zadania kierownictwa i osób odpowiedzialnych za zarządzanie

15.

Na mocy art. 310–325 TFUE oraz regulaminu finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia kierownictwo odpowiada za sporządzenie i prezentację sprawozdania finansowego zgodnie z powszechnie przyjętymi międzynarodowymi standardami rachunkowości sektora publicznego oraz za legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw tego sprawozdania. Do zadań kierownictwa należy także zaprojektowanie, wdrożenie i utrzymywanie systemu kontroli wewnętrznej umożliwiającego sporządzenie i prezentację sprawozdania finansowego, które nie zawiera istotnych zniekształceń spowodowanych nadużyciem lub błędem. Kierownictwo odpowiada również za dopilnowanie, by ujęte w sprawozdaniu finansowym działania, transakcje finansowe i informacje były zgodne z odpowiednimi przepisami ustawowymi i wykonawczymi. Kierownictwo Wspólnego Przedsięwzięcia ponosi ostateczną odpowiedzialność za legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw sprawozdania.

16.

Przy sporządzaniu sprawozdania kierownictwo odpowiada za ocenę zdolności Wspólnego Przedsięwzięcia do kontynuacji działalności, za ujawnienie, w stosownych przypadkach, problematycznych kwestii związanych z kontynuacją działalności oraz za prowadzenie rachunkowości przy założeniu kontynuacji działalności.

17.

Do zadań osób odpowiedzialnych za zarządzanie należy nadzór nad sprawozdawczością finansową Wspólnego Przedsięwzięcia.

Zadania Trybunału dotyczące kontroli sprawozdania i transakcji leżących u jego podstaw

18.

Celem Trybunału jest uzyskanie wystarczającej pewności, że sprawozdanie finansowe Wspólnego Przedsięwzięcia nie zawiera istotnych zniekształceń, a leżące u jego podstaw transakcje są legalne i prawidłowe, a także przedstawienie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie bądź innym organom udzielającym absolutorium, na podstawie przeprowadzonej przez siebie kontroli, poświadczenia wiarygodności dotyczącego wiarygodności rozliczeń oraz legalności i prawidłowości transakcji leżących u ich podstaw. Wystarczająca pewność oznacza wysoki poziom pewności, lecz nie stanowi gwarancji, że kontrola zawsze wykaże istotne zniekształcenia lub niezgodności, jeżeli takie istnieją. Mogą one być spowodowane nadużyciem lub błędem i są uważane za istotne, jeżeli można zasadnie oczekiwać, że pojedynczo lub łącznie wpłyną one na decyzje gospodarcze podejmowane przez użytkowników na podstawie takiego sprawozdania.

19.

W ramach kontroli stosuje się procedury mające na celu uzyskanie dowodów kontroli potwierdzających kwoty i informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym oraz legalność i prawidłowość transakcji leżących u jego podstaw. Wybór tych procedur zależy od osądu kontrolera, w tym od oceny ryzyka wystąpienia – w wyniku nadużycia lub błędu – istotnych zniekształceń sprawozdania rocznego lub istotnej niezgodności transakcji leżących u jego podstaw z wymogami przepisów prawa Unii Europejskiej. W celu opracowania procedur kontroli stosownych do okoliczności (lecz nie na potrzeby sformułowania opinii na temat skuteczności systemu kontroli wewnętrznej) Trybunał, dokonując oceny ryzyka, bierze pod uwagę system kontroli wewnętrznej wykorzystywany do sporządzania i rzetelnej prezentacji sprawozdania oraz do zapewnienia legalności i prawidłowości transakcji leżących u jego podstaw. Kontrola obejmuje również ocenę stosowności przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, racjonalności szacunków księgowych dokonanych przez kierownictwo oraz ogólnej prezentacji sprawozdania.

20.

Jeżeli chodzi o dochody, Trybunał weryfikuje dotacje otrzymane od Komisji Europejskiej i ocenia stosowane przez Wspólne Przedsięwzięcie procedury poboru opłat i innych dochodów.

21.

Jeżeli chodzi o wydatki, Trybunał bada transakcje płatnicze po tym, jak wydatki zostaną poniesione, ujęte i zatwierdzone. Badanie to obejmuje wszystkie kategorie płatności (w tym płatności z tytułu nabycia aktywów) z wyjątkiem zaliczek w chwili ich wypłaty. Zaliczki bada się po przedstawieniu przez odbiorcę środków uzasadnienia ich właściwego wykorzystania oraz po przyjęciu tego uzasadnienia przez Wspólne Przedsięwzięcie na drodze rozliczenia danej zaliczki, w tym samym roku lub w latach kolejnych.

22.

Sporządzając niniejsze sprawozdanie i opinię, Trybunał uwzględnił wyniki badania sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia przeprowadzonego przez niezależnego audytora zewnętrznego zgodnie z przepisami art. 208 ust. 4 rozporządzenia finansowego UE (13).

23.

Przedstawione poniżej uwagi nie podważają opinii Trybunału.

ZARZĄDZANIE BUDŻETEM I FINANSAMI

Wykonanie budżetu za rok 2016

24.

Ostateczny budżet na 2016 r., który był dostępny na realizację 7PR i programu „Horyzont 2020”, obejmował środki na zobowiązania w wysokości 310,5 mln euro oraz środki na płatności w wysokości 287,8 mln euro. Wartości wskaźników wykorzystania środków na zobowiązania i środków na płatności wyniosły odpowiednio 97,5 % i 87,9 %. Niższy poziom wykorzystania środków na płatności był spowodowany przede wszystkim opóźnieniami w rozpoczęciu realizacji projektów w ramach programu „Horyzont 2020”, w szczególności opóźnionym podpisaniem ważnej umowy o udzielenie dotacji z jednym z członków Wspólnego Przedsięwzięcia.

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach 7PR

25.

Z 800 mln euro środków 7PR przydzielonych na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia „Czyste Niebo” do końca 2016 r. zaciągnęło ono zobowiązania na kwotę 784,5 mln euro i dokonało płatności na kwotę 754,7 mln euro. Wkład pieniężny UE na rzecz kosztów administracyjnych wyniósł 13,9 mln euro. Ponieważ Wspólne Przedsięwzięcie „Czyste Niebo” nie jest już uprawnione do ogłaszania zaproszeń do składania wniosków w ramach 7PR, pozostałe zobowiązania zostaną wykorzystane na pokrycie ostatecznych zestawień wydatków poniesionych przez członków, zgodnie z ogólnym stanem realizacji każdego ZDT (14).

26.

Z kwoty 800 mln euro wkładów pieniężnych i niepieniężnych, które miały zostać wniesione przez innych członków na rzecz działań operacyjnych Wspólnego Przedsięwzięcia, do końca 2016 r. Rada Zarządzająca zatwierdziła wkłady niepieniężne o wartości 554,7 mln euro, a członkowie zgłosili kolejne wkłady w wysokości 33,5 mln euro. Wkłady pieniężne członków na rzecz kosztów administracyjnych wyniosły 14,5 mln euro.

27.

W związku z tym na koniec 2016 r. łączna kwota wkładów ze strony członków na rzecz działań Wspólnego Przedsięwzięcia w ramach 7PR wyniosła 602,7 mln euro, zaś kwota wkładów pieniężnych ze strony UE wyniosła 775,2 mln euro.

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach programu „Horyzont 2020”

28.

Z kwoty 1 755 mln euro środków z programu „Horyzont 2020” przydzielonych na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia „Czyste Niebo” do końca 2016 r. zaciągnęło ono zobowiązania na kwotę 694 mln euro i dokonało płatności na kwotę 282 mln euro (16 % przydzielonych środków). Niższy poziom płatności wynikał częściowo z opóźnień w negocjowaniu umów o udzielenie dotacji dotyczących programu „Horyzont 2020”.

29.

Z kwoty 1 229 mln euro wkładów, które miały zostać wniesione przez członków z branży na rzecz działań operacyjnych Wspólnego Przedsięwzięcia, Rada Zarządzająca zatwierdziła wkłady niepieniężne o wartości 39,2 mln euro, a do końca 2016 r. zgłoszono kolejne wkłady o wartości 104,0 mln euro. Wkłady pieniężne członków z branży na rzecz kosztów administracyjnych wyniosły 6,4 mln euro.

30.

Z kwoty 965,2 mln euro wkładów pieniężnych i niepieniężnych wniesionych przez członków na rzecz działań dodatkowych Wspólnego Przedsięwzięcia do końca 2016 r. wkłady niepieniężne o wartości 199,2 mln euro zostały zgłoszone przez członków i poświadczone oraz zgłoszono kolejne wkłady o wartości 152,6 mln euro.

31.

W związku z tym na koniec 2016 r. łączna kwota wkładów ze strony członków z branży wyniosła 348,8 mln euro, zaś kwota wkładów pieniężnych ze strony UE wyniosła 310,2 mln euro.

MECHANIZMY KONTROLI WEWNĘTRZNEJ

Ramy kontroli wewnętrznej

32.

Wspólne Przedsięwzięcie „Czyste Niebo” ustanowiło procedury kontroli ex ante na podstawie przeglądów dokumentacji finansowej i operacyjnej oraz kontrole ex post zestawień wydatków poniesionych w związku z dotacjami. Kontrole te stanowią główne narzędzie oceny legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw sprawozdania, obejmujących wkłady pieniężne i niepieniężne innych członków na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia. W ramach kontroli ex post Wspólne Przedsięwzięcie zgłosiło na koniec 2016 r. poziom błędu resztowego wynoszący 1,51 % (15) w przypadku projektów 7PR i 0,95 % w przypadku projektów programu „Horyzont 2020”.

Zarządzanie dotacjami w ramach programu „Horyzont 2020”

33.

Na koniec 2016 r. – trzeciego roku realizacji programu „Horyzont 2020” – Wspólne Przedsięwzięcie tylko częściowo ukończyło integrację systemów kontroli ze wspólnymi narzędziami Komisji do zarządzania dotacjami w ramach programu „Horyzont 2020” i monitorowania.

Monitorowanie i rozliczanie zaliczek

34.

Na koniec 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie nie rozliczyło jeszcze żadnych płatności zaliczkowych (176 mln euro) dokonanych na rzecz członków z branży w związku z projektami realizowanymi na podstawie umów o dotacje z programu „Horyzont 2020”. Regularne rozliczanie płatności zaliczkowych na podstawie zestawień wydatków zgłoszonych przez członków zmniejszyłoby narażenie Wspólnego Przedsięwzięcia na ryzyko finansowe.

Niniejsze sprawozdanie zostało przyjęte przez Izbę IV, której przewodniczył Baudilio TOMÉ MUGURUZA, członek Trybunału Obrachunkowego, na posiedzeniu w Luksemburgu w dniu 19 września 2017 r.

W imieniu Trybunału Obrachunkowego

Klaus-Heiner LEHNE

Prezes


(1)  Rozporządzenie Rady (WE) nr 71/2008 z dnia 20 grudnia 2007 r. ustanawiające wspólne przedsiębiorstwo „Czyste niebo” (Dz.U. L 30 z 4.2.2008, s. 1).

(2)  Rozporządzenie Rady (UE) nr 558/2014 z dnia 6 maja 2014 r. w sprawie ustanowienia Wspólnego Przedsięwzięcia „Czyste Niebo 2” (Dz.U. L 169 z 7.6.2014, s. 77).

(3)  W efekcie pierwszego zaproszenia do składania wniosków dla partnerów podstawowych w 2015 r. do programu dołączyło 76 nowych partnerów, co spowodowało, że liczba członków programu „Czyste niebo” w drugiej fazie była większa niż w pierwszej (66 wspólników). W 2015 r. Wspólne Przedsięwzięcie ogłosiło drugie zaproszenie do składania wniosków dla partnerów podstawowych.

(4)  Art. 5 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 71/2008.

(5)  Art. 13 ust. 1 statutu wspólnego przedsiębiorstwa „Czyste niebo” (załącznik I do rozporządzenia (WE) nr 71/2008).

(6)  Art. 3 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 558/2014.

(7)  Art. 4 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 558/2014.

(8)  Zgodnie z art. 4 ust. 2 lit. b) rozporządzenia (UE) nr 558/2014 działania dodatkowe stanowią działania wykraczające poza plan prac Wspólnego Przedsięwzięcia, lecz przyczyniające się do realizacji celów wspólnej inicjatywy technologicznej „Czyste niebo”. Zgodnie z art. 4 ust. 4 rozporządzenia koszt działań dodatkowych musi zostać poświadczony przez niezależnego audytora zewnętrznego i nie jest poddawany kontroli przeprowadzanej przez Wspólne Przedsięwzięcie, Europejski Trybunał Obrachunkowy ani żaden organ unijny.

(9)  Art. 15 ust. 2 statutu Wspólnego Przedsięwzięcia „Czyste Niebo 2” (załącznik I do rozporządzenia (UE) nr 558/2014).

(10)  Więcej informacji na temat Wspólnego Przedsięwzięcia i jego działalności można znaleźć na jego stronie internetowej: http://www.cleansky.eu.

(11)  Sprawozdanie finansowe składa się z bilansu, sprawozdania z finansowych wyników działalności, rachunku przepływów pieniężnych, zestawienia zmian w aktywach netto oraz opisu znaczących zasad (polityki) rachunkowości i informacji dodatkowej.

(12)  Sprawozdanie z wykonania budżetu obejmuje sprawozdanie, które przedstawia zbiorczo wszystkie operacje budżetowe, i informację dodatkową.

(13)  Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1).

(14)  Zob. sprawozdanie z zarządzania budżetem i finansami Wspólnego Przedsięwzięcia za 2015 r., s. 22.

(15)  Roczne sprawozdanie z działalności Wspólnego Przedsięwzięcia „Czyste Niebo” za 2016 r., s. 123–124.


ZAŁĄCZNIK

Działania podjęte w związku z zeszłorocznymi uwagami

Rok

Uwagi Trybunału

Działania naprawcze

(zrealizowane/w trakcie realizacji/niepodjęte/brak danych lub nie dotyczy)

 

Konflikt interesów

 

2015

W lipcu 2015 r. Komisja wydała wytyczne dla wspólnych przedsięwzięć na temat konfliktu interesów, obejmujące wspólny wzór deklaracji braku konfliktu interesów, który Wspólne Przedsięwzięcie powinno wprowadzić do swoich procedur.

zrealizowane


ODPOWIEDŹ WSPÓLNEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA

28.

Niższy poziom realizacji programu wynika z konieczności wdrożenia określonego programu demonstracyjnego, w przypadku którego podjęcie niektórych złożonych działań i udzielenie niektórych dotacji zajęło więcej czasu, niż pierwotnie zakładano.

33.

Wspólne Przedsięwzięcie „Czyste Niebo 2” zdecydowało się nadal korzystać z własnej dedykowanej aplikacji do zarządzania dotacjami (narzędzie zarządzania dotacjami) opracowanej w ramach 7PR, ponieważ niektóre wymagane funkcje specyficzne dla dotacji „Czyste Niebo 2” – np. zgłaszanie wkładów niepieniężnych – nie były dostępne w ramach wspólnych narzędzi zarządzania dotacjami „Horyzont 2020”.

Wspólne Przedsięwzięcie „Czyste Niebo 2” nawiązało współpracę z odpowiednimi służbami KE w celu wdrożenia koniecznych zmian służących zintegrowaniu umów o udzielenie dotacji dla członków z systemem zarządzania dotacjami oraz z narzędziami sprawozdawczymi programu „Horyzont 2020” do końca 2017 r. Aby zapewnić możliwość płynnego przechodzenia między tymi dwoma systemami, Wspólne Przedsięwzięcie będzie nadal korzystało z opracowanego przez siebie narzędzia do momentu całkowitego zakończenia procesu migracji danych. Dlatego też przewiduje się, że cykl sprawozdawczy za 2017 r. zostanie zakończony w ramach narzędzia zarządzania dotacjami, a począwszy od okresu sprawozdawczego za 2018 r., zarządzanie umowami o udzielenie dotacji dla członków będzie odbywało się w całości za pomocą narzędzi programu „Horyzont 2020”.

34.

Zgodnie z zasadami programu „Horyzont 2020” (art. 21 modelowej umowy o udzielenie dotacji w ramach programu „Horyzont 2020”) płatności zaliczkowe rozlicza się dopiero w ostatnim okresie sprawozdawczym projektu lub wcześniej, jeżeli łączna kwota płatności zaliczkowych i płatności okresowych przekracza 90 % maksymalnej kwoty dotacji. Do 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie „Czyste Niebo 2” stosowało tę ogólną zasadę w odniesieniu do podpisanych umów o udzielenie dotacji dla członków w ramach programu „Horyzont 2020”. Aby ograniczyć ryzyko finansowe, w 2017 r. Wspólne Przedsięwzięcie „Czyste Niebo 2” zdecydowało się rozliczyć płatności zaliczkowe wypłacone w latach 2014–2016 w ramach realizowanych umów o udzielenie dotacji dla członków. Podejście to zostało uzgodnione z beneficjentami umów o udzielenie dotacji dla członków i jest obecnie stosowane przy pokrywaniu zestawień wydatków za 2016 r.


12.12.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 426/23


SPRAWOZDANIE

dotyczące sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia „Podzespoły i układy elektroniczne w służbie wiodącej pozycji Europy” za rok budżetowy 2016 wraz z odpowiedzią Wspólnego Przedsięwzięcia

(2017/C 426/04)

SPIS TREŚCI

 

Punkt

Strona

WPROWADZENIE

1-9

24

Ustanowienie Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL

1-2

24

Zarządzanie

3-5

24

Cele

6

24

Zasoby

7-9

24

OPINIA

10-27

25

Opinia na temat wiarygodności rozliczeń

11

25

Opinia na temat legalności i prawidłowości dochodów leżących u podstaw rozliczeń

12

25

Opinia z zastrzeżeniem na temat legalności i prawidłowości płatności leżących u podstaw rozliczeń

13-18

25

Uzasadnienie wydania opinii z zastrzeżeniem na temat legalności i prawidłowości płatności leżących u podstaw rozliczeń

14-18

25

Zadania kierownictwa i osób odpowiedzialnych za zarządzanie

19-21

26

Zadania Trybunału dotyczące kontroli sprawozdania i transakcji leżących u jego podstaw

22-26

26

ZARZĄDZANIE BUDŻETEM I FINANSAMI

28-32

27

Wykonanie budżetu za rok 2016

28

27

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach 7PR

29

27

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach programu „Horyzont 2020”

30-32

27

MECHANIZMY KONTROLI WEWNĘTRZNEJ

33-34

27

Monitorowanie płatności zaliczkowych na rzecz projektów w ramach 7PR

33

27

Konflikt interesów

34

27

ZAŁĄCZNIK –

DZIAŁANIA PODJĘTE W ZWIĄZKU Z ZESZŁOROCZNYMI UWAGAMI

29

WPROWADZENIE

Ustanowienie Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL

1.

Wspólne Przedsięwzięcie „Podzespoły i układy elektroniczne w służbie wiodącej pozycji Europy” (Wspólne Przedsięwzięcie ECSEL) z siedzibą w Brukseli zostało ustanowione w maju 2014 r. (1) na okres do dnia 31 grudnia 2024 r. Wspólne Przedsięwzięcie ECSEL zastąpiło Wspólne Przedsiębiorstwa ENIAC i ARTEMIS, które zakończyły działalność 26 czerwca 2014 r. Wspólne Przedsięwzięcie ECSEL rozpoczęło samodzielną działalność w dniu 27 czerwca 2014 r.

2.

Wspólne Przedsięwzięcie ECSEL jest partnerstwem publiczno-prywatnym w dziedzinie badań dotyczących nanoelektroniki i systemów wbudowanych. Członkami założycielami Wspólnego Przedsięwzięcia są Unia Europejska (UE) reprezentowana przez Komisję, państwa uczestniczące we Wspólnym Przedsięwzięciu ECSEL (2) i członkowie z branży reprezentowani przez AENEAS, ARTEMIS-IA i EPoSS – stowarzyszenia, których członkami są przedsiębiorstwa i inne organizacje badawcze działające w obszarze systemów wbudowanych i cyberfizycznych, integracji systemów inteligentnych oraz mikro- i nanotechnologii.

Zarządzanie

3.

Struktura zarządzania Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL obejmuje Radę Zarządzającą, Dyrektora Wykonawczego, Radę Władz Publicznych i Radę Członków Prywatnych.

4.

W skład Rady Zarządzającej wchodzą przedstawiciele członków Wspólnego Przedsięwzięcia. Rada jest ogólnie odpowiedzialna za wyznaczanie kierunków strategicznych Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL i za jego funkcjonowanie oraz sprawuje nadzór nad realizacją podejmowanych przez nie działań. Dyrektor Wykonawczy odpowiada za bieżące zarządzanie Wspólnym Przedsięwzięciem.

5.

W skład Rady Władz Publicznych wchodzą: jeden przedstawiciel Komisji i po jednym przedstawicielu z każdego państwa uczestniczącego we Wspólnym Przedsięwzięciu ECSEL. Decyduje ona o przydzieleniu finansowania ze środków publicznych na rzecz wybranych wniosków. Rada Członków Prywatnych składa się z przedstawicieli prywatnych członków Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL i sporządza projekt strategicznego programu badań naukowych i innowacji.

Cele

6.

Głównym celem Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL jest przyczynianie się do rozwoju silnej i konkurencyjnej w skali światowej branży podzespołów i układów elektronicznych w UE, jak również zapewnienie dostępności podzespołów i układów elektronicznych na potrzeby kluczowych rynków i w celu podejmowania wyzwań społecznych, a także utrzymanie i zwiększenie zdolności produkcyjnych w Europie w zakresie półprzewodników i systemów inteligentnych. Zadaniem Wspólnego Przedsięwzięcia jest także zharmonizowanie strategii państw członkowskich w celu przyciągnięcia inwestycji sektora prywatnego i przyczynienia się do zwiększenia skuteczności wsparcia publicznego. Cel ten ma zostać osiągnięty poprzez zapobieganie zbędnemu powielaniu i fragmentacji działań oraz ułatwianie uczestnictwa podmiotom zajmującym się badaniami naukowymi i innowacjami.

Zasoby

7.

Maksymalny wkład UE w działania Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL w wysokości 1 185 mln euro jest wypłacany z budżetu programu „Horyzont 2020” (3). Kwota o co najmniej zbliżonej wartości powinna pochodzić od państw uczestniczących w ECSEL (4). Wkłady od członków z branży powinny wynosić co najmniej 1 657,5 mln euro (5).

8.

Koszty administracyjne Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL mają być pokrywane z wkładów pieniężnych wnoszonych przez członków w maksymalnej kwocie 15,3 mln euro ze środków UE i 19,7 mln euro od członków z branży (6).

9.

W 2016 r. budżet na płatności Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL wyniósł 244 mln euro (w 2015 r. było to 161,5 mln euro). Na dzień 31 grudnia 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie zatrudniało 29 pracowników (w 2015 r. było to 28 osób) (7).

OPINIA

10.

Trybunał zbadał:

a)

sprawozdanie finansowe Wspólnego Przedsięwzięcia obejmujące sprawozdanie finansowe (8) oraz sprawozdanie z wykonania budżetu (9) za rok budżetowy zakończony 31 grudnia 2016 r.,

b)

legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw tych sprawozdań, zgodnie z postanowieniami art. 287 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).

Opinia na temat wiarygodności rozliczeń

11.

W opinii Trybunału sprawozdanie Wspólnego Przedsięwzięcia za rok zakończony dnia 31 grudnia 2016 r. przedstawia rzetelnie we wszystkich istotnych aspektach jego sytuację finansową na dzień 31 grudnia 2016 r. oraz wyniki transakcji, przepływy pieniężne i zmiany w aktywach netto za zakończony w tym dniu rok budżetowy, zgodnie z przepisami jego regulaminu finansowego i z zasadami rachunkowości przyjętymi przez księgowego Komisji. Opierają się one na powszechnie przyjętych międzynarodowych standardach rachunkowości sektora publicznego.

Opinia na temat legalności i prawidłowości dochodów leżących u podstaw rozliczeń

12.

W opinii Trybunału dochody leżące u podstaw rozliczeń za rok zakończony dnia 31 grudnia 2016 r. są legalne i prawidłowe we wszystkich istotnych aspektach.

Opinia z zastrzeżeniem na temat legalności i prawidłowości płatności leżących u podstaw rozliczeń

13.

W opinii Trybunału, z wyjątkiem możliwych implikacji kwestii poruszonych w pkt 14–18, płatności leżące u podstaw sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia za rok zakończony 31 grudnia 2016 r. są legalne i prawidłowe we wszystkich istotnych aspektach.

Uzasadnienie wydania opinii z zastrzeżeniem na temat legalności i prawidłowości płatności leżących u podstaw rozliczeń

14.

Wspólne Przedsięwzięcie ECSEL przejęło projekty Wspólnych Przedsiębiorstw ARTEMIS i ENIAC realizowane w ramach 7PR. Płatności, których dokonano w ramach tych projektów w 2016 r. na podstawie poświadczeń kosztów wydanych przez krajowe organy finansujące (KOF) państw uczestniczących we Wspólnym Przedsięwzięciu ECSEL, wyniosły 118 mln euro, co stanowi 54 % łącznych płatności operacyjnych dokonanych przez Wspólne Przedsięwzięcie w 2016 r.

15.

Umowy administracyjne zawarte przez Wspólne Przedsiębiorstwa ARTEMIS i ENIAC z KOF obowiązywały nadal po połączeniu tych przedsiębiorstw we Wspólne Przedsięwzięcie ECSEL. Zgodnie z tymi umowami KOF przeprowadzają w imieniu Wspólnego Przedsięwzięcia kontrole ex post płatności w ramach projektów z 7PR. Strategie kontroli ex post Wspólnych Przedsiębiorstw ARTEMIS i ENIAC w znacznym stopniu polegały na kontrolach zestawień poniesionych wydatków projektowych przeprowadzanych przez KOF (10).

16.

Wspólne Przedsięwzięcie ECSEL podjęło działania w celu dokonania oceny realizacji kontroli ex post przez KOF i uzyskało od KOF pisemne oświadczenia, że stosowanie procedur krajowych daje wystarczającą pewność co do legalności i prawidłowości transakcji. Znaczne zróżnicowanie metod i procedur stosowanych przez KOF nie pozwala Wspólnemu Przedsięwzięciu ECSEL na obliczenie jednego wiarygodnego ważonego poziomu błędu ani poziomu błędu resztowego.

17.

W efekcie Trybunał nie jest w stanie stwierdzić, czy kontrole ex post są skuteczne i czy ten kluczowy mechanizm kontroli daje wystarczającą pewność co do legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw rozliczeń w ramach projektów z 7PR (11).

18.

Kwestia dotycząca zróżnicowania metod i procedur stosowanych przez KOF nie dotyczy realizacji projektów w ramach programu „Horyzont 2020”, ponieważ kontrole ex post będą przeprowadzane przez Wspólne Przedsięwzięcie ECSEL i Komisję (12).

Zadania kierownictwa i osób odpowiedzialnych za zarządzanie

19.

Na mocy art. 310–325 TFUE oraz regulaminu finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia kierownictwo odpowiada za sporządzenie i prezentację sprawozdania finansowego zgodnie z powszechnie przyjętymi międzynarodowymi standardami rachunkowości sektora publicznego oraz za legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw tego sprawozdania. Do zadań kierownictwa należy także zaprojektowanie, wdrożenie i utrzymywanie systemu kontroli wewnętrznej umożliwiającego sporządzenie i prezentację sprawozdania finansowego, które nie zawiera istotnych zniekształceń spowodowanych nadużyciem lub błędem. Kierownictwo odpowiada również za dopilnowanie, by ujęte w sprawozdaniu finansowym działania, transakcje finansowe i informacje były zgodne z odpowiednimi przepisami ustawowymi i wykonawczymi. Kierownictwo Wspólnego Przedsięwzięcia ponosi ostateczną odpowiedzialność za legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw sprawozdania.

20.

Przy sporządzaniu sprawozdania kierownictwo odpowiada za ocenę zdolności Wspólnego Przedsięwzięcia do kontynuacji działalności, za ujawnienie, w stosownych przypadkach, problematycznych kwestii związanych z kontynuacją działalności oraz za prowadzenie rachunkowości przy założeniu kontynuacji działalności.

21.

Do zadań osób odpowiedzialnych za zarządzanie należy nadzór nad sprawozdawczością finansową Wspólnego Przedsięwzięcia.

Zadania Trybunału dotyczące kontroli sprawozdania i transakcji leżących u jego podstaw

22.

Celem Trybunału jest uzyskanie wystarczającej pewności, że sprawozdanie finansowe Wspólnego Przedsięwzięcia nie zawiera istotnych zniekształceń, a leżące u jego podstaw transakcje są legalne i prawidłowe, a także przedstawienie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie bądź innym organom udzielającym absolutorium, na podstawie przeprowadzonej przez siebie kontroli, poświadczenia wiarygodności dotyczącego wiarygodności rozliczeń oraz legalności i prawidłowości transakcji leżących u ich podstaw. Wystarczająca pewność oznacza wysoki poziom pewności, lecz nie stanowi gwarancji, że kontrola zawsze wykaże istotne zniekształcenia lub niezgodności, jeżeli takie istnieją. Mogą one być spowodowane nadużyciem lub błędem i są uważane za istotne, jeżeli można zasadnie oczekiwać, że pojedynczo lub łącznie wpłyną one na decyzje gospodarcze podejmowane przez użytkowników na podstawie takiego sprawozdania.

23.

W ramach kontroli stosuje się procedury mające na celu uzyskanie dowodów kontroli potwierdzających kwoty i informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym oraz legalność i prawidłowość transakcji leżących u jego podstaw. Wybór tych procedur zależy od osądu kontrolera, w tym od oceny ryzyka wystąpienia – w wyniku nadużycia lub błędu – istotnych zniekształceń sprawozdania rocznego lub istotnej niezgodności transakcji leżących u jego podstaw z wymogami przepisów prawa Unii Europejskiej. W celu opracowania procedur kontroli stosownych do okoliczności (lecz nie na potrzeby sformułowania opinii na temat skuteczności systemu kontroli wewnętrznej) Trybunał, dokonując oceny ryzyka, bierze pod uwagę system kontroli wewnętrznej wykorzystywany do sporządzania i rzetelnej prezentacji sprawozdania oraz do zapewnienia legalności i prawidłowości transakcji leżących u jego podstaw. Kontrola obejmuje również ocenę stosowności przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, racjonalności szacunków księgowych dokonanych przez kierownictwo oraz ogólnej prezentacji sprawozdania.

24.

Jeżeli chodzi o dochody, Trybunał weryfikuje dotacje otrzymane od Komisji Europejskiej i ocenia stosowane przez Wspólne Przedsięwzięcie procedury poboru opłat i innych dochodów.

25.

Jeżeli chodzi o wydatki, Trybunał bada transakcje płatnicze po tym, jak wydatki zostaną poniesione, ujęte i zatwierdzone. Badanie to obejmuje wszystkie kategorie płatności (w tym płatności z tytułu nabycia aktywów) w chwili ich wypłaty.

26.

Sporządzając niniejsze sprawozdanie i opinię, Trybunał uwzględnił wyniki badania sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia przeprowadzonego przez niezależnego audytora zewnętrznego zgodnie z przepisami art. 208 ust. 4 rozporządzenia finansowego UE (13).

27.

Przedstawione poniżej uwagi nie podważają opinii Trybunału.

ZARZĄDZANIE BUDŻETEM I FINANSAMI

Wykonanie budżetu za rok 2016

28.

Biorąc pod uwagę niewykorzystane środki na płatności z poprzednich lat (1,6 mln euro), ostateczny budżet gotowy do wykonania na 2016 r. obejmował środki na zobowiązania w wysokości 169,3 mln euro i środki na płatności w wysokości 245,6 mln euro. Wartości wskaźnika wykorzystania środków na zobowiązania i środków na płatności wyniosły odpowiednio 99 % i 91 %.

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach 7PR

29.

Do czasu zakończenia działalności przez Wspólne Przedsiębiorstwa ARTEMIS i ENIAC w czerwcu 2014 r., przedsiębiorstwa te zaciągnęły zobowiązania na kwotę 623 mln euro (ARTEMIS na 181 mln euro, a ENIAC na 442 mln euro) na działania operacyjne, które miały być sfinansowane w ramach 7PR. Na koniec 2016 r. związane z nimi płatności ujęte w sprawozdaniu finansowym Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL wyniosły 411 mln euro (ARTEMIS – 132 mln euro, a ENIAC – 279 mln euro).

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach programu „Horyzont 2020”

30.

Z kwoty 1 185 mln euro środków z programu „Horyzont 2020” przydzielonych Wspólnemu Przedsięwzięciu ECSEL Wspólne Przedsięwzięcie zaciągnęło do końca 2016 r. zobowiązania na kwotę 415 mln euro i dokonało płatności na kwotę 156 mln euro (13 % przydzielonych środków) na potrzeby wdrożenia pierwszej serii projektów.

31.

Od 28 państw uczestniczących we Wspólnym Przedsięwzięciu ECSEL wymaga się wniesienia wkładów finansowych w wysokości co najmniej 1 170 mln euro na pokrycie działań operacyjnych Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL. Na koniec 2016 r. państwa uczestniczące, które wzięły udział w zaproszeniach do składania wniosków w 2014, 2015 i 2016 r. – odpowiednio 19, 21 i 24 państwa – zaciągnęły zobowiązania na kwotę 371 mln euro i dokonały płatności w wysokości 56,8 mln euro (co stanowi 4,9 % łącznej kwoty wymaganych wkładów). Niezależnie od wczesnego etapu realizacji projektów w ramach programu „Horyzont 2020” wyraźnie niski poziom wkładów państw uczestniczących związany jest z faktem, że niektóre państwa uczestniczące uznają koszty i ujmują je w sprawozdaniach dopiero po ukończeniu wspieranych przez nie projektów.

32.

Wspólne Przedsięwzięcie ocenia, że w ramach kwoty 1 657,5 mln euro wkładów członków z branży, które miały zostać wniesione na rzecz działań Wspólnego Przedsięwzięcia, do końca 2016 r. członkowie wnieśli wkłady niepieniężne o wartości 202 mln euro w porównaniu z wkładem pieniężnym UE o wartości 264 mln euro.

MECHANIZMY KONTROLI WEWNĘTRZNEJ

Monitorowanie płatności zaliczkowych na rzecz projektów w ramach 7PR

33.

W 2012 r. Wspólne Przedsięwzięcie zostało poinformowane o postępowaniu upadłościowym prowadzonym wobec dwóch beneficjentów, lecz do 2016 r. nie próbowało ono odzyskać płatności zaliczkowych dokonanych na ich rzecz. Do tego czasu postępowanie zostało zakończone, a Wspólne Przedsięwzięcie musiało zrzec się nierozliczonych płatności zaliczkowych w kwocie 230 000 euro.

Konflikt interesów

34.

Wspólne Przedsięwzięcie ECSEL przyjęło zasady dotyczące zapobiegania konfliktom interesów oraz zarządzania nimi w celu zmniejszenia zagrożeń związanych z jego strukturą zarządzania. W 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie nie stosowało jednak konsekwentnie tych zasad. Wewnętrznym rejestrem deklaracji braku konfliktu interesów nie zarządzano zgodnie z wewnętrznymi wytycznymi. Nie był on też regularnie aktualizowany.

Niniejsze sprawozdanie zostało przyjęte przez Izbę IV, której przewodniczył Baudilio TOMÉ MUGURUZA, członek Trybunału Obrachunkowego, na posiedzeniu w Luksemburgu w dniu 3 października 2017 r.

W imieniu Trybunału Obrachunkowego

Klaus-Heiner LEHNE

Prezes


(1)  Rozporządzenie Rady (UE) nr 561/2014 z dnia 6 maja 2014 r. w sprawie ustanowienia Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL (Dz.U. L 169 z 7.6.2014, s. 152).

(2)  Austria, Belgia, Bułgaria, Republika Czeska, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Węgry, Irlandia, Izrael, Włochy, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Malta, Niderlandy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Hiszpania, Szwecja i Zjednoczone Królestwo.

(3)  Art. 3 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 561/2014.

(4)  Art. 4 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 561/2014.

(5)  Art. 4 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 561/2014.

(6)  Zob. art. 16 ust. 2 statutu Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL (załącznik do rozporządzenia (UE) nr 561/2014). Dodatkowo w latach 2014–2017 mają zostać wpłacone następujące wkłady na pokrycie kosztów administracyjnych Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL, uzupełniające działania podjęte na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 72/2008 ustanawiającego wspólne przedsiębiorstwo ENIAC (Dz.U. L 30 z 4.2.2008, s. 21) oraz rozporządzenia Rady (WE) nr 74/2008 w sprawie ustanowienia wspólnego przedsiębiorstwa ARTEMIS (Dz.U. L 30 z 4.2.2008, s. 52): a) 2 050 000 euro ze strony UE; b) 1 430 000 euro ze strony stowarzyszenia AENEAS; c) 975 000 euro ze strony stowarzyszenia ARTEMIS-IA.

(7)  Więcej informacji na temat działalności Wspólnego Przedsięwzięcia można znaleźć na jego stronie internetowej: www.ecsel.eu.

(8)  Sprawozdanie finansowe składa się z bilansu, sprawozdania z finansowych wyników działalności, rachunku przepływów pieniężnych, zestawienia zmian w aktywach netto oraz opisu znaczących zasad (polityki) rachunkowości i informacji dodatkowej.

(9)  Sprawozdanie z wykonania budżetu obejmuje sprawozdanie, które przedstawia zbiorczo wszystkie operacje budżetowe, i informację dodatkową.

(10)  Zgodnie ze strategią kontroli ex post przyjętą przez ARTEMIS i ENIAC Wspólne Przedsięwzięcie ECSEL przynajmniej raz do roku musi ocenić, czy informacje otrzymane od państw członkowskich dają wystarczającą pewność co do legalności i prawidłowości dokonanych transakcji.

(11)  Zob. także rozdz. 9 rocznego sprawozdania z działalności Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL za 2016 r.

(12)  Art. 13 rozporządzenia (UE) nr 561/2014.

(13)  Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1).


ZAŁĄCZNIK

Działania podjęte w związku z zeszłorocznymi uwagami

Rok

Uwagi Trybunału

Działania naprawcze

(zrealizowane/w trakcie realizacji/niepodjęte/brak danych lub nie dotyczy)

 

Strategia zwalczania nadużyć finansowych

 

2015

Zgodnie z regulaminem finansowym Wspólnego Przedsięwzięcia budżet powinien być wykonany w oparciu o skuteczne i wydajne standardy kontroli wewnętrznej, obejmujące zapobieganie nieprawidłowościom i nadużyciom finansowym, a także ich wykrywanie, korygowanie i podejmowanie działań następczych (1).

W wyniku przyjęcia przez Komisję strategii zwalczania nadużyć finansowych w czerwcu 2011 r. pierwsza wspólna strategia zwalczania nadużyć finansowych w zakresie badań została przyjęta w lipcu 2012 r., a w maju 2015 r. została uaktualniona tak, aby uwzględniać zmiany wprowadzone w ramach programu „Horyzont 2020” (2). Strategia zwalczania nadużyć finansowych w dziedzinie badań obejmuje plan działania, który ma zostać zrealizowany przez wspólne przedsięwzięcia.

We Wspólnym Przedsięwzięciu ECSEL wprowadzono już procedury kontroli wewnętrznej w celu uzyskiwania wystarczającej pewności w zakresie zapobiegania nadużyciom finansowym i nieprawidłowościom (kontrole ex ante w zakresie płatności, polityka na rzecz unikania konfliktu interesów oraz kontrole ex post dotyczące beneficjentów otrzymujących dotacje). Plan Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL dotyczący zwalczania nadużyć finansowych został przyjęty w dniu 11 listopada 2016 r. i jest w trakcie realizacji.

w trakcie realizacji

 

Konflikt interesów

 

2015

W lipcu 2015 r. Komisja wydała wytyczne dla wspólnych przedsięwzięć na temat konfliktu interesów, obejmujące wspólny wzór deklaracji braku konfliktu interesów, który Wspólne Przedsięwzięcie powinno wprowadzić do swoich procedur.

zrealizowane


(1)  Art. 12 regulaminu finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL.

(2)  Przykładowo stworzenie Wspólnego Centrum Wsparcia ze scentralizowaną służbą audytu i zharmonizowanymi procesami biznesowymi na rzecz organów badawczych UE.


ODPOWIEDŹ WSPÓLNEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA

16.

Wspólne Przedsięwzięcie ECSEL chciałoby podkreślić, że niżej opisany problem jest związany ramami prawnymi siódmego programu ramowego (7PR) i nie jest tym samym spowodowane działaniem Wspólnego Przedsięwzięcia. Podobnie jak w przypadku roku budżetowego 2015, w styczniu 2017 r. Wspólne Przedsięwzięcie przeprowadziło szeroko zakrojoną ocenę krajowych systemów ubezpieczeń na rok 2016, biorąc pod uwagę 1656 świadectw zakończenia projektów i 610 świadectw kontrolnych, które wpłynęły z krajowych organów finansujących (KOF) i dotyczyły projektów finansowanych w ramach 7PR. Ponadto Wspólne Przedsięwzięcie ECSEL zwróciło się do organów krajowych o przedstawienie rocznego poświadczenia wiarygodności, począwszy od stycznia 2017 r. Wspólne Przedsięwzięcie ECSEL otrzymało 21 poświadczeń, które odzwierciedlają 97,97 % środków finansowych i uznało, że sprawozdanie kontrolne i poświadczenia oferują uzasadnioną ochronę finansowych interesów swoich członków.

33.

Bankructwo dwóch beneficjentów jest pozostałością po Wspólnym Przedsiębiorstwie ENIAC, co nastąpiło jeszcze przed włączeniem go do Wspólnego Przedsiębiorstwa ECSEL. We wrześniu 2015 r. Wspólne Przedsiębiorstwo ECSEL wdrożyło procedurę mającą na celu obsługę spraw dotyczących niewypłacalności lub bankructwa beneficjentów umów o dotacje ENIAC lub ARTEMIS. W procedurze opisano poszczególne kroki, które należy podjąć oraz ramy czasowe, których należy przestrzegać w przypadku zgłaszania takich przypadków niewypłacalności lub bankructwa, o czym powiadomiono krajowe organy finansujące. Przez 9 lat istnienia zarówno Artemis, jak i ENIAC na około 3 000 beneficjentów odnotowano jedynie 16 przypadków bankructwa, z czego 6 nie otrzymało płatności, 5 otrzymało świadectwa zakończenia projektu, a pozostałe 5 przedstawiło dowody za pośrednictwem sprawozdań technicznych na to, że beneficjenci projektów wykazali dostateczną aktywność.

34.

W protokole posiedzenia zarządu zapisane są wszystkie przypadki konfliktu interesów zgłoszone przez delegata: są to bazowe dokumenty wykorzystywane do wpisów w rejestrze. W przyszłości w przypadku zgłoszenia przez kandydata konfliktu interesów, w protokole zapisana zostanie wzmianka o tym, że ww. delegat wstrzymał się od przedstawiania uwag i od głosowania w temacie, który zgłosił jako sprzeczny z jego interesami.


12.12.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 426/31


SPRAWOZDANIE

dotyczące sprawozdania finansowego Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej za rok budżetowy 2016 wraz z odpowiedzią Wspólnego Przedsięwzięcia

(2017/C 426/05)

SPIS TREŚCI

 

Punkt

Strona

WPROWADZENIE

1-6

32

Ustanowienie Wspólnego Przedsięwzięcia F4E

1-2

32

Zarządzanie

3-4

32

Cele

5

32

Zasoby

6

32

OPINIA

7-29

32

Opinia na temat wiarygodności rozliczeń

8

33

Opinia na temat legalności i prawidłowości dochodów leżących u podstaw rozliczeń

9

33

Opinia na temat legalności i prawidłowości płatności leżących u podstaw rozliczeń

10-20

33

Objaśnienie uzupełniające

11-20

33

Zadania kierownictwa i osób odpowiedzialnych za zarządzanie

21-23

34

Zadania Trybunału dotyczące kontroli sprawozdania i transakcji leżących u jego podstaw

24-28

34

ZARZĄDZANIE BUDŻETEM I FINANSAMI

30

35

Wykonanie budżetu za rok 2016

30

35

MECHANIZMY KONTROLI WEWNĘTRZNEJ

31-35

35

Monitorowanie na poziomie ogólnym zamówień i dotacji na składniki operacyjne

31-34

35

Strategia zwalczania nadużyć finansowych

35

36

ZAŁĄCZNIK

– DZIAŁANIA PODJĘTE W ZWIĄZKU Z ZESZŁOROCZNYMI UWAGAMI

37

WPROWADZENIE

Ustanowienie Wspólnego Przedsięwzięcia F4E

1.

Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER (1) i Rozwoju Energii Termojądrowej („Wspólne Przedsięwzięcie F4E”) zostało ustanowione w marcu 2007 r. (2) na okres 35 lat. Główne urządzenia do syntezy jądrowej miały zostać zbudowane w Cadarache we Francji, a siedziba Wspólnego Przedsięwzięcia znajduje się w Barcelonie.

2.

Członkami założycielami Wspólnego Przedsięwzięcia są: Euratom, reprezentowany przez Komisję Europejską, państwa członkowskie Euratomu oraz Szwajcaria (która zawarła z Euratomem umowę o współpracy).

Zarządzanie

3.

Struktura zarządzania Wspólnego Przedsięwzięcia F4E obejmuje radę zarządzającą, dyrektora i inne organy. Rada zarządzająca odpowiada za nadzorowanie Wspólnego Przedsięwzięcia w realizacji jego celów. Dyrektor odpowiada za bieżące zarządzanie Wspólnym Przedsięwzięciem.

4.

Pozostałe organy zarządzające Wspólnego Przedsięwzięcia to: biuro, techniczny panel doradczy, komitet ds. zamówień i umów, komitet ds. administracji i zarządzania, komitet ds. kontroli i panel ds. audytu wewnętrznego.

Cele

5.

Celami Wspólnego Przedsięwzięcia F4E są:

a)

wnoszenie wkładu Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej („Euratom”) na rzecz Międzynarodowej Organizacji Energii Termojądrowej ITER (ITER IO);

b)

wnoszenie wkładu Euratomu w realizowane wspólnie z Japonią działania w ramach szerszego podejścia w celu szybkiego uzyskania energii termojądrowej;

c)

przygotowanie i koordynacja programu działań mających na celu przygotowanie do budowy demonstracyjnych reaktorów syntezy jądrowej wraz z instalacjami towarzyszącymi, w tym międzynarodowej instalacji napromieniowywania materiałów przeznaczonych do syntezy jądrowej (IFMIF – International Fusion Materials Irradiation Facility).

Zasoby

6.

W 2016 r. budżet na płatności Wspólnego Przedsięwzięcia F4E wyniósł 720 mln euro (w 2015 r. było to 586 mln euro), a budżet na zobowiązania – 459 mln euro (w 2015 r. było to 467,9 mln euro) (3). Na dzień 31 grudnia 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie zatrudniało 415 pracowników (w 2015 r. były to 383 osoby) (4).

OPINIA

7.

Trybunał zbadał:

a)

sprawozdanie finansowe Wspólnego Przedsięwzięcia obejmujące sprawozdanie finansowe (5) oraz sprawozdanie z wykonania budżetu (6) za rok budżetowy zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r.;

b)

legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw tych sprawozdań, zgodnie z postanowieniami art. 287 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).

Opinia na temat wiarygodności rozliczeń

8.

W opinii Trybunału sprawozdanie Wspólnego Przedsięwzięcia za rok zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. przedstawia rzetelnie we wszystkich istotnych aspektach jego sytuację finansową na dzień 31 grudnia 2016 r. oraz wyniki transakcji, przepływy pieniężne i zmiany w aktywach netto za zakończony w tym dniu rok budżetowy, zgodnie z przepisami jego regulaminu finansowego i z zasadami rachunkowości przyjętymi przez księgowego Komisji. Opierają się one na powszechnie przyjętych międzynarodowych standardach rachunkowości sektora publicznego.

Opinia na temat legalności i prawidłowości dochodów leżących u podstaw rozliczeń

9.

W opinii Trybunału dochody leżące u podstaw rozliczeń za rok zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. są legalne i prawidłowe we wszystkich istotnych aspektach.

Opinia na temat legalności i prawidłowości płatności leżących u podstaw rozliczeń

10.

W opinii Trybunału płatności leżące u podstaw rozliczeń za rok zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. są legalne i prawidłowe we wszystkich istotnych aspektach.

Objaśnienie uzupełniające

11.

Nie podważając opinii wyrażonej powyżej, Trybunał pragnie zwrócić uwagę na następujące kwestie. W przyjętych w dniu 7 lipca 2010 r. (7) konkluzjach Rady UE zatwierdzono kwotę 6,6 mld euro (wg wartości w 2008 r.) tytułem wkładu Wspólnego Przedsięwzięcia w etap budowy projektu ITER, którego ukończenie początkowo planowano na 2020 r. Kwota ta nie obejmuje kwoty 663 mln euro zaproponowanej w 2010 r. przez Komisję Europejską tytułem rezerwy na nieprzewidziane wydatki (8).

12.

W listopadzie 2016 r. Rada ITER (9) zatwierdziła nowe podstawowe założenia projektu ITER (zakres, harmonogram i koszt). Ogólny harmonogram projektu (10) został zatwierdzony przez wszystkich członków ITER (11), a ogólny koszt projektu został zatwierdzony ad referendum, co oznacza, że każdy członek musiał wystąpić o zatwierdzenie kosztów projektu w ramach właściwego dla danego rządu procesu budżetowego.

13.

W nowym harmonogramie zatwierdzonym przez Radę ITER przedstawiono podejście czteroetapowe, zgodnie z którym pierwszy strategiczny etap pośredni budowy projektu (etap „pierwszej plazmy”) ma zakończyć się do grudnia 2025 r., a cały etap budowy – do grudnia 2035 r. Stanowi to opóźnienie o 15 lat w stosunku do wyjściowych założeń projektu. Celem nowego podejścia podzielonego na etapy jest lepsze dostosowanie realizacji projektu do priorytetów i ograniczeń wszystkich członków ITER IO.

14.

W wyniku zatwierdzenia nowych podstawowych założeń projektu ITER Wspólne Przedsięwzięcie F4E opracowało nowy szczegółowy harmonogram i przeliczyło związany z nim koszt końcowy (EAC) wkładu Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz etapu budowy projektu.

15.

Z rezultatów, które przedstawiono radzie zarządzającej Wspólnego Przedsięwzięcia w grudniu 2016 r., wynika, że spodziewane wymagania finansowe w związku z etapem budowy po 2020 r. wyniosą 5,4 mld euro (wzrost o 82 % w stosunku do zatwierdzonego budżetu wynoszącego 6,6 mld euro). Kwota 6,6 mld euro przyjęta przez Radę UE w 2010 r. służy teraz za limit wydatków Wspólnego Przedsięwzięcia do 2020 r.

16.

Należy zauważyć, że poza etapem budowy Wspólne Przedsięwzięcie będzie musiało współfinansować etap operacyjny projektu ITER po 2035 r. (12), a następnie etap dezaktywacji i etap likwidacji projektu. Wysokość wkładów na rzecz tych etapów nie została jeszcze oszacowana.

17.

O ile prognozy Wspólnego Przedsięwzięcia F4E dotyczące pierwszej plazmy są spójne z harmonogramem ITER IO dotyczącym projektu, o tyle ogólny harmonogram określa najwcześniejszy termin osiągalny pod względem technicznym (13).

18.

W czerwcu 2017 r. Komisja opublikowała komunikat w sprawie wkładu UE w realizację zreformowanego projektu ITER (14), szukając poparcia Parlamentu Europejskiego i starając się uzyskać upoważnienie od Rady UE do zatwierdzenia nowych podstawowych założeń projektu (15) w imieniu Euratomu.

19.

Chociaż nowe podstawowe założenia projektu nie uwzględniają nieprzewidzianych zdarzeń, w swoim komunikacie Komisja zasugerowała, że właściwe byłoby uwzględnienie ewentualnych nieprzewidzianych opóźnień w realizacji harmonogramu do 24 miesięcy oraz możliwości wzrostu nieplanowanych kosztów o 10–20 % (16). Ponadto działania podjęte w celu nieprzekroczenia pułapu budżetowego w wysokości 6,6 mld euro objęły odroczenie udzielenia zamówienia i instalacji wszystkich elementów, które nie są niezbędne z punktu widzenia pierwszej plazmy. Choć podjęto właściwe kroki w celu poprawy zarządzania etapem budowy w ramach projektu ITER i nadzoru nad nim, wciąż istnieje ryzyko dalszego wzrostu kosztów i opóźnień w realizacji projektu w stosunku do nowo zaproponowanych założeń.

20.

W dniu 29 marca 2017 r. Zjednoczone Królestwo poinformowało Radę Europejską o swojej decyzji wystąpienia z UE i z Euratomu. Umowa określająca warunki wystąpienia będzie przedmiotem negocjacji. Może to wywrzeć istotny wpływ na przyszłą działalność Wspólnego Przedsięwzięcia F4E i na projekt ITER.

Zadania kierownictwa i osób odpowiedzialnych za zarządzanie

21.

Na mocy art. 310–325 TFUE oraz regulaminu finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia kierownictwo odpowiada za sporządzenie i prezentację sprawozdania finansowego zgodnie z powszechnie przyjętymi międzynarodowymi standardami rachunkowości sektora publicznego oraz za legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw tego sprawozdania. Do zadań kierownictwa należy także zaprojektowanie, wdrożenie i utrzymywanie systemu kontroli wewnętrznej umożliwiającego sporządzenie i prezentację sprawozdania finansowego, które nie zawiera istotnych zniekształceń spowodowanych nadużyciem lub błędem. Kierownictwo odpowiada również za dopilnowanie, by ujęte w sprawozdaniu finansowym działania, transakcje finansowe i informacje były zgodne z odpowiednimi przepisami ustawowymi i wykonawczymi. Kierownictwo Wspólnego Przedsięwzięcia ponosi ostateczną odpowiedzialność za legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw sprawozdania.

22.

Przy sporządzaniu sprawozdania kierownictwo odpowiada za ocenę zdolności Wspólnego Przedsięwzięcia do kontynuacji działalności, za ujawnienie, w stosownych przypadkach, problematycznych kwestii związanych z kontynuacją działalności oraz za prowadzenie rachunkowości przy założeniu kontynuacji działalności.

23.

Do zadań osób odpowiedzialnych za zarządzanie należy nadzór nad sprawozdawczością finansową Wspólnego Przedsięwzięcia.

Zadania Trybunału dotyczące kontroli sprawozdania i transakcji leżących u jego podstaw

24.

Celem Trybunału jest uzyskanie wystarczającej pewności, że sprawozdanie finansowe Wspólnego Przedsięwzięcia nie zawiera istotnych zniekształceń, a leżące u jego podstaw transakcje są legalne i prawidłowe, a także przedstawienie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie bądź innym organom udzielającym absolutorium, na podstawie przeprowadzonej przez siebie kontroli, poświadczenia wiarygodności dotyczącego wiarygodności rozliczeń oraz legalności i prawidłowości transakcji leżących u ich podstaw. Wystarczająca pewność oznacza wysoki poziom pewności, lecz nie stanowi gwarancji, że kontrola zawsze wykaże istotne zniekształcenia lub niezgodności, jeżeli takie istnieją. Mogą one być spowodowane nadużyciem lub błędem i są uważane za istotne, jeżeli można zasadnie oczekiwać, że pojedynczo lub łącznie wpłyną one na decyzje gospodarcze podejmowane przez użytkowników na podstawie takiego sprawozdania.

25.

W ramach kontroli stosuje się procedury mające na celu uzyskanie dowodów kontroli potwierdzających kwoty i informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym oraz legalność i prawidłowość transakcji leżących u jego podstaw. Wybór tych procedur zależy od osądu kontrolera, w tym od oceny ryzyka wystąpienia – w wyniku nadużycia lub błędu – istotnych zniekształceń sprawozdania rocznego lub istotnej niezgodności transakcji leżących u jego podstaw z wymogami przepisów prawa Unii Europejskiej. W celu opracowania procedur kontroli stosownych do okoliczności (lecz nie na potrzeby sformułowania opinii na temat skuteczności systemu kontroli wewnętrznej) Trybunał, dokonując oceny ryzyka, bierze pod uwagę system kontroli wewnętrznej wykorzystywany do sporządzania i rzetelnej prezentacji sprawozdania oraz do zapewnienia legalności i prawidłowości transakcji leżących u jego podstaw. Kontrola obejmuje również ocenę stosowności przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, racjonalności szacunków księgowych dokonanych przez kierownictwo oraz ogólnej prezentacji sprawozdania.

26.

Jeżeli chodzi o dochody, Trybunał weryfikuje dotacje otrzymane od Komisji Europejskiej i innych zainteresowanych stron oraz ocenia stosowane przez Wspólne Przedsięwzięcie procedury poboru opłat i innych dochodów.

27.

Jeżeli chodzi o wydatki, Trybunał bada transakcje płatnicze po tym, jak wydatki zostaną poniesione, ujęte i zatwierdzone. Badanie to obejmuje wszystkie kategorie płatności (w tym płatności z tytułu nabycia aktywów) z wyjątkiem zaliczek w chwili ich wypłaty. Zaliczki bada się po przedstawieniu przez odbiorcę środków uzasadnienia ich właściwego wykorzystania oraz po przyjęciu tego uzasadnienia przez Wspólne Przedsięwzięcie w drodze rozliczenia danej zaliczki, w tym samym roku lub w latach kolejnych.

28.

Sporządzając niniejsze sprawozdanie i opinię, Trybunał uwzględnił wyniki badania sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia przeprowadzonego przez niezależnego audytora zewnętrznego zgodnie z przepisami art. 208 ust. 4 rozporządzenia finansowego UE (17).

29.

Przedstawione poniżej uwagi nie podważają opinii Trybunału.

ZARZĄDZANIE BUDŻETEM I FINANSAMI

Wykonanie budżetu za rok 2016

30.

Ostateczny budżet gotowy do wykonania na 2016 r. obejmował środki na zobowiązania w wysokości 488 mln euro (18) oraz środki na płatności w wysokości 724 mln euro (19). Wskaźniki wykorzystania środków na zobowiązania i środków na płatności wyniosły odpowiednio 99,8 % i 98 %.

MECHANIZMY KONTROLI WEWNĘTRZNEJ

Monitorowanie na poziomie ogólnym zamówień i dotacji na składniki operacyjne

31.

We Wspólnym Przedsięwzięciu F4E obowiązuje system przeprowadzania kontroli w siedzibach kontrahentów. Celem tych kontroli jest weryfikacja spełnienia wymogów w zakresie zapewnienia jakości (20).

32.

We wrześniu 2016 r. Służba Audytu Wewnętrznego Komisji ukończyła także kontrolę wdrażania ustaleń w zakresie zamówień. Wspólne Przedsięwzięcie jest obecnie w trakcie wdrażania planu działania w reakcji na wynikłe z tej kontroli zalecenia. W ramach monitorowania działań podjętych w następstwie kontroli zarządzania zamówieniami Służba Audytu Wewnętrznego stwierdziła, że wszystkie zalecenia sformułowane przez nią w toku tej kontroli zostały prawidłowo wdrożone przez Wspólne Przedsięwzięcie.

33.

W 2016 r. jednostka audytu wewnętrznego Wspólnego Przedsięwzięcia F4E dokonała także przeglądu działań podjętych w wyniku kontroli odnoszącej się do udzielania zamówień dotyczących budynków ITER. Jednostka audytu wewnętrznego z uznaniem odniosła się do wysiłków podjętych przez Wspólne Przedsięwzięcie w zakresie formalizowania i opracowywania procedur, wytycznych, zasad i narzędzi dotyczących udzielania zamówień. Sformułowała także kolejnych sześć zaleceń na rzecz poprawy procedur w tym obszarze.

34.

Poziom błędu resztowego w przypadku wypłaconych dotacji nie jest obliczany, ponieważ stanowią one niewielki odsetek budżetu Wspólnego Przedsięwzięcia F4E (21) i ze względu na niewielką liczbę przeprowadzanych kontroli ex post  (22). W 2016 r. Agencja Wykonawcza ds. Badań Naukowych rozpoczęła kontrolę ex post beneficjenta w imieniu Wspólnego Przedsięwzięcia F4E. Wspólne Przedsięwzięcie podjęło konieczne działania w celu skorygowania błędów wykrytych w ramach kontroli przeprowadzonych w latach ubiegłych.

Strategia zwalczania nadużyć finansowych

35.

W czerwcu 2015 r. rada zarządzająca Wspólnego Przedsięwzięcia F4E przyjęła strategię zwalczania nadużyć finansowych i odnośny plan działania. Większość działań została zrealizowana w 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie nie ustanowiło jednak konkretnego mechanizmu w celu usprawnienia monitorowania swoich działań związanych z postępowaniami o udzielenie zamówienia, w szczególności dotyczących oceny ryzyka oraz etapów postępowania, takich jak ocena, negocjacje, udzielanie zamówienia.

Niniejsze sprawozdanie zostało przyjęte przez Izbę IV, której przewodniczył Baudilio TOMÉ MUGURUZA, członek Trybunału Obrachunkowego, na posiedzeniu w Luksemburgu w dniu 3 października 2017 r.

W imieniu Trybunału Obrachunkowego

Klaus-Heiner LEHNE

Prezes


(1)  International Thermonuclear Experimental Reactor – międzynarodowy eksperymentalny reaktor termojądrowy.

(2)  Decyzja Rady 2007/198/Euratom z dnia 27 marca 2007 r. powołująca Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej oraz przyznająca mu określone korzyści (Dz.U. L 90 z 30.3.2007, s. 58), zmieniona decyzją Rady 2013/791/Euratom z dnia 13 grudnia 2013 r. (Dz.U. L 349 z 21.12.2013, s. 100) i decyzją Rady (Euratom) 2015/224 z dnia 10 lutego 2015 r. (Dz.U. L 37 z 13.2.2015, s. 8).

(3)  Drugi budżet korygujący zatwierdzony przez radę zarządzającą w grudniu 2016 r.

(4)  Więcej informacji na temat Wspólnego Przedsięwzięcia F4E i jego działalności można znaleźć na jego stronie internetowej: http://www.fusionforenergy.europa.eu.

(5)  Sprawozdanie finansowe składa się z bilansu, sprawozdania z finansowych wyników działalności, rachunku przepływów pieniężnych, zestawienia zmian w aktywach netto oraz opisu znaczących zasad (polityki) rachunkowości i informacji dodatkowej.

(6)  Sprawozdanie z wykonania budżetu obejmuje sprawozdanie, które przedstawia zbiorczo wszystkie operacje budżetowe, i informację dodatkową.

(7)  Konkluzje Rady z dnia 7 lipca 2010 r. w sprawie stanu zaawansowania projektu ITER (nr ref. 11902/10).

(8)  Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 maja 2010 r. w sprawie stanu zaawansowania i możliwości rozwoju projektu ITER (COM(2010) 226 final).

(9)  19. posiedzenie Rady ITER w dniach 16–17 listopada 2016 r. Rada ITER to organ zarządzający Międzynarodowej Organizacji ITER (ITER IO).

(10)  Rada ITER dokonała przeglądu kompletnego zaktualizowanego harmonogramu budowy projektu poprzez etap budowy pierwszej plazmy (2025) aż po etap deuterowo-trytowy (2035) zgodnie z propozycją ITER IO.

(11)  Chińska Republika Ludowa, Republika Indii, Japonia, Republika Korei, Federacja Rosyjska, Stany Zjednoczone Ameryki i Unia Europejska.

(12)  Etap operacyjny projektu ITER ma trwać do 2037 r.

(13)  Zgodnie z piątą oceną roczną przeprowadzoną przez niezależną grupę ds. przeglądu (31 października 2016 r.) i z treścią sprawozdania szefa zarządzania projektem Wspólnego Przedsięwzięcia F4E przedłożonego radzie zarządzającej w grudniu 2016 r.

(14)  COM(2017)319 final z dnia 14.6.2017 r. (wraz z dokumentem roboczym służb Komisji SWD(2017) 232 final z dnia 14.6.2017 r.).

(15)  Wkład Euratomu pozostaje bez uszczerbku dla wniosków Komisji i wyniku negocjacji dotyczących wystąpienia Zjednoczonego Królestwa z Euratomu i z wieloletnich ram finansowych po 2020 r.

(16)  COM(2017) 319 final z dnia 14.6.2017 r. (wraz z dokumentem roboczym służb Komisji SWD(2017) 232 final z dnia 14.6.2017 r.), rozdział V „ITER: dalsze działania”.

(17)  Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1).

(18)  Zmiany w ostatecznym zatwierdzonym budżecie na 2016 r. dotyczą głównie 15 mln euro dochodów przeznaczonych na określony cel z funduszu rezerwowego ITER, 13,5 mln euro zobowiązań przeniesionych z poprzedniego roku i 0,5 mln euro odzyskanych płatności w związku z nadpłatami dokonanymi w ramach umów operacyjnych.

(19)  Zmiany w ostatecznym zatwierdzonym budżecie na 2016 r. dotyczą głównie 4 mln euro płatności z funduszu rezerwowego ITER.

(20)  Zakres kontroli obejmuje liczne aspekty realizacji, w tym plan jakości, wszelkie przypadki niezgodności z konkretnym wymogiem, kontrolę zakupów i zarządzanie pracami zleconymi, zarządzanie dokumentacją i danymi, zarządzanie zmianami i odchyleniami, plan kontroli jakości robót inżynieryjnych, szczegółowy harmonogram realizacji projektu, zarządzanie ryzykiem obciążającym umowę oraz plan kontroli jakości prac technicznych. W ramach 29 kontroli przeprowadzonych w 2016 r. stwierdzono 47 przypadków niezgodności z wymogami w zakresie zapewnienia jakości i 202 obszary wymagające poprawy.

(21)  Od chwili ustanowienia do końca 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie udzieliło 150 dotacji na łączną kwotę 81 mln euro, przy czym w 2016 r. udzieliło ono sześciu dotacji na łączną kwotę 5 mln euro.

(22)  Kontroli poddano sześciu beneficjentów i łączną kwotę 6 mln euro, co odpowiada 8 % wszystkich beneficjentów i 7 % wszystkich podpisanych umów o udzielenie dotacji od czasu powołania Wspólnego Przedsięwzięcia F4E.


ZAŁĄCZNIK

Działania podjęte w związku z zeszłorocznymi uwagami

Rok

Uwagi Trybunału

Działania naprawcze

(zrealizowane/w trakcie realizacji/niepodjęte)

 

UWAGI DOTYCZĄCE ZARZĄDZANIA BUDŻETEM I FINANSAMI

 

 

Prezentacja sprawozdania finansowego

 

2015

Tabela i dane zawarte w dziale 4.3.1.1 informacji dodatkowych do sprawozdania finansowego zatytułowanym „Ustalenia w sprawie zamówień ITER podpisanych z Międzynarodową Organizacją ITER” przedstawiają zamówienia podpisane (kolumna 3) i zamówienia, na które do tej pory przekazano środki (kolumna 4). W tabeli nie przedstawiono jednak informacji o faktycznym stanie zaawansowania robót w toku. W sprawozdaniu finansowym za 2015 r. Wspólne Przedsięwzięcie uzupełniło te informacje o szacunkowe określenie postępów prac, biorąc pod uwagę łączną wartość wydatków w ramach umów zawartych w następstwie zamówień, oraz o schemat wskazujący osiągnięcie celów pośrednich w odniesieniu do każdego ustalenia w sprawie zamówień podpisanego z ITER IO. Mimo uwzględnienia tych szacunków w sprawozdaniu za 2015 r. należy dołożyć starań, by przedstawiać dokładniejsze informacje dotyczące stanu i wartości działań przeprowadzonych dotychczas przez Wspólne Przedsięwzięcie.

w trakcie realizacji

 

UWAGI DOTYCZĄCE KLUCZOWYCH MECHANIZMÓW KONTROLNYCH W STOSOWANYCH PRZEZ WSPÓLNE PRZEDSIĘWZIĘCIE SYSTEMACH NADZORU I KONTROLI

 

2015

Wspólne Przedsięwzięcie wciąż pracuje nad centralnym, jednolitym systemem w celu zintegrowania wszystkich danych operacyjnych, finansowych i budżetowych, co pozwoliłoby na regularne monitorowanie i kontrolę szacunków, kosztów i odstępstw. Na spotkaniu w dniach 8–9 czerwca 2015 r. rada zarządzająca zatwierdziła wniosek dyrektora o wdrożenie planu zasobów przedsięwzięcia w ciągu dwóch lat.

w trakcie realizacji

2015

Trwają rozmowy z ITER IO na temat systemu służącego do przekazywania informacji na temat stopnia realizacji działań (zarządzanie wartością wypracowaną). Jego celem byłaby poprawa dystrybucji celów pośrednich dotyczących środków finansowych w czasie obowiązywania ustalenia w sprawie zamówienia.

w trakcie realizacji

 

Zamówienia i dotacje na składniki operacyjne

 

2015

W 2015 r. procedury negocjacyjne stanowiły 45 % spośród 84 postępowań o udzielenie zamówienia na składniki operacyjne (w 2014 r. było to 58 %). Wspólne Przedsięwzięcie ograniczyło wprawdzie w 2015 r. odsetek procedur negocjacyjnych, lecz niezbędne jest podjęcie wysiłków w celu zwiększenia konkurencyjnego charakteru postępowań o udzielenie zamówienia na składniki operacyjne. W przypadku dotacji średnia liczba otrzymanych wniosków wyniosła tylko 1,4 na zaproszenie.

w trakcie realizacji

 

INNE KWESTIE

 

 

Ramy prawne

 

2015

W dniu 2 grudnia 2015 r. rada zarządzająca Wspólnego Przedsięwzięcia F4E ostatecznie zmieniła jego regulamin finansowy i przepisy wykonawcze w celu dostosowania ich do nowych ram finansowych UE. W lutym 2016 r. Komisja Europejska wydała pozytywną opinię na temat zmian wprowadzonych przez Wspólne Przedsięwzięcie do regulaminu finansowego. Zobowiązała jednak Wspólne Przedsięwzięcie do rozważenia możliwości dopracowania niektórych przepisów wykonawczych dotyczących konkretnych odstępstw od rozporządzenia finansowego UE i od ramowego rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do organów, o których mowa w art. 208.

w trakcie realizacji

 

Polityka w zakresie praw własności intelektualnej i przemysłowej

 

2015

W dniu 27 czerwca 2013 r. rada zarządzająca przyjęła decyzję w sprawie realizacji polityki przemysłowej Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej oraz jego polityki w zakresie praw własności intelektualnej i rozpowszechniania informacji.

W odniesieniu do każdego działania związanego z udzielaniem zamówień Wspólne Przedsięwzięcie opracowało dokument wyznaczający strategię udzielania zamówień. Sporządzono listę kontrolną dotyczącą monitorowania wdrażania strategii udzielania zamówień pod kątem odpowiedzialności za główne elementy każdego z działań związanych z zamówieniami.

w trakcie realizacji

Do czasu kontroli (kwiecień 2016 r.) Wspólne Przedsięwzięcie F4E wdrożyło już większość postanowień zawartych w decyzji rady zarządzającej z dnia 27 czerwca 2013 r., jednak pięciu z nich nie zrealizowano jeszcze w pełni, a realizacja trzech wciąż była w toku.

zrealizowane

Planowana jest ocena oddziaływania tych polityk, jednak na razie jej nie przeprowadzono.

w trakcie realizacji

 

Umowa z państwem przyjmującym

 

2015

Zgodnie z umową z państwem przyjmującym podpisaną z Królestwem Hiszpanii w dniu 28 czerwca 2007 r. stała siedziba miała zostać udostępniona Wspólnemu Przedsięwzięciu w terminie do czerwca 2010 r.

Rząd Hiszpanii, po wymianie informacji z przedstawicielami Wspólnego Przedsięwzięcia, przedstawił mu oficjalną ofertę w dniu 10 marca 2015 r. W grudniu 2015 r. państwo przyjmujące poinformowało radę zarządzającą, że rozmowy na poziomie ministerialnym dotyczące sformalizowania tej oferty nie zostały zakończone i zamiast tego zaproponowało rozpoczęcie negocjacji z właścicielem budynku, w którym obecnie zlokalizowana jest siedziba Wspólnego Przedsięwzięcia, mające na celu przekształcenie go w stałą siedzibę Wspólnego Przedsięwzięcia. Podczas kontroli (kwiecień 2016 r.) Wspólne Przedsięwzięcie było w trakcie rozpatrywania tej nowej propozycji.

zrealizowane

 

Przepisy wykonawcze do regulaminu pracowniczego

 

2015

W 2015 r. Wspólne Przedsięwzięcie kontynuowało przyjmowanie przepisów analogicznych do unijnych przepisów wykonawczych do regulaminu pracowniczego. Nadal jednak konieczne jest przyjęcie pewnych szczegółowych przepisów wykonawczych do regulaminu pracowniczego.

zrealizowane


ODPOWIEDŹ WSPÓLNEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA

33.

Pięć z sześciu nowych zaleceń jednostki audytu wewnętrznego zostało już wdrożonych (stan na lipiec 2017 r.). Zalecenie, które jest obecnie w realizacji, dotyczy ponownego określenia roli panelu ds. audytu wewnętrznego. Spodziewany termin realizacji tego zalecenia to październik 2017 r., jako że to działanie jest częścią większego projektu mającego na celu optymalizację postępowań otwartych o udzielenie zamówienia.

35.

Obecnie F4E ustala wymagania konieczne do określenia parametrów instrumentu, który umożliwi F4E systematyczne gromadzenie informacji na temat wskaźników związanych ze zwalczaniem nadużyć finansowych w postępowaniach o udzielenie zamówienia. Instrument ten także umożliwi pracownikom F4E dodawanie dodatkowych informacji na temat ostrzeżeń związanych z dowolnym postępowaniem o udzielenie zamówienia.

Działania podjęte w związku z zeszłorocznymi uwagami

2015 – Prezentacja sprawozdania finansowego

Unia Europejska stosuje do zarządzania wartością wypracowaną system zaliczania etapów projektu obowiązujący w ITER. Postęp F4E w realizacji unijnej części zamówień jest mierzony przez porównanie wartości zrealizowanych etapów z ich planowaną wartością. Profil stopnia realizacji danego etapu ma w zamierzeniu odzwierciedlać wartość rzeczywiście wykonanej pracy na różnych etapach projektu (tj. projektowanie, produkcja, dostawa, instalacja).

F4E i ITER IO zgodziły się na dostosowanie tego profilu dla każdego ustalenia w sprawie zamówień w celu zagwarantowania, że przez cały czas obowiązywania danego ustalenia właściwa waga jest przypisana do danego zaliczenia etapu, która maksymalnie odzwierciedla stan faktyczny. Zmiany tego typu już zostały wprowadzone dla niektórych przeszłych ustaleń w sprawie zamówień, a dostosowanie profili dla pozostałych ustaleń jest przewidywane na koniec października 2017 r.

2015 – Uwagi dotyczące kluczowych mechanizmów kontrolnych w stosowanych przez Wspólne Przedsięwzięcie systemach nadzoru i kontroli

Punkt pierwszy: W marcu 2016 r. nowy dyrektor F4E zlecił przeprowadzenie niezależnego badania dotyczącego opracowania koncepcji zintegrowanego wielofunkcyjnego systemu oraz zintegrowanego systemu kontroli handlowej i finansowej. Sprawozdanie z badania sporządzono w połowie czerwca 2016 r., a zawarte w nim zalecenia zostały przeanalizowane i przyjęte.

Obecnie F4E pracuje nad wdrożeniem systemu kontroli projektu Przedsięwzięcia, rozwiązaniem, które zostało uznane za mniej skomplikowany i tańszy sposób osiągnięcia większego stopnia zintegrowania informacji finansowych F4E.

F4E wybrało system Ecosys i obecnie trwają prace nad zamknięciem negocjacji dotyczących umowy z dostawcą. Gdy to nastąpi, F4E wdroży etap pilotażowy, a docelowy termin pełnego wdrożenia systemu to pierwszy kwartał 2018 r.

Punkt drugi: Unia Europejska stosuje do zarządzania wartością wypracowaną system zaliczania etapów projektu obowiązujący w ITER. Postęp F4E w realizacji unijnej części zamówień jest mierzony przez porównanie wartości zrealizowanych etapów z ich planowaną wartością. Profil stopnia realizacji danego etapu ma w zamierzeniu odzwierciedlać wartość rzeczywiście wykonanej pracy na różnych etapach projektu (tj. projektowanie, produkcja, dostawa, instalacja).

F4E i ITER IO zgodziły się na dostosowanie tego profilu dla każdego ustalenia w sprawie zamówień w celu zagwarantowania, że przez cały czas obowiązywania danego ustalenia właściwa waga jest przypisana do danego zaliczenia etapu, która maksymalnie odzwierciedla stan faktyczny. Zmiany tego typu już zostały wprowadzone dla niektórych przeszłych ustaleń w sprawie zamówień, a dostosowanie profili dla pozostałych ustaleń jest przewidywane na koniec października 2017 r.

2015 – Zamówienia i dotacje na składniki operacyjne

Mimo ponowienia wysiłków w zakresie komunikacji i rozpowszechniania informacji, zwłaszcza w kontekście nowego regulaminu finansowego, w 2016 r. odsetek procedur negocjacyjnych pozostał na podobnym poziomie jak w latach poprzednich (49 % w 2016 r. w porównaniu z 45 % w 2015 r. i 58 % w 2014 r.). Warto zauważyć, że większość z tych procedur dotyczyła zamówień o niskiej wartości, których wartość realizacji nie przekroczyła progu powodującego obowiązek publikacji określonego w dyrektywie i były one w pełni zgodne z regulaminami finansowymi F4E.

Procedury negocjacyjne o niskiej wartości to około 40 % rocznej liczby zamówień F4E (2016: 41 % liczby zamówień i 0,8 % wartości zamówień; 2015: 43 % liczby zamówień i 0,3 % wartości zamówień), stanowiąc przy tym jedynie około 1 % rocznego budżetu instytucji.

Zastosowanie procedur negocjacyjnych w takich przypadkach (w granicach określonych w regulaminach finansowych F4E) jest przejawem należytego zarządzania finansami, z tego względu że umożliwia F4E efektywniejsze zaangażowanie wewnętrznych zasobów w zamówienia o wysokiej wartości. Z tego względu F4E uważa, że nie są konieczne działania mające na celu dalsze ograniczenie procedur negocjacyjnych dla zamówień o małej wartości, jako że wartość ta jest zgodna z zasadami i przepisami regulaminów finansowych.

Pozostała część procedur negocjacyjnych, zazwyczaj dotycząca zamówień o wyższej wartości (średnio 5 % całkowitej liczby procedur), wynika ze skomplikowanej i innowacyjnej specyfiki działań, w które zaangażowane jest F4E. Cechą charakterystyczną rynku syntezy jądrowej jest to, że w wielu przypadkach konkurencja jest bardzo ograniczona. Powoduje to często ograniczenie konkurencji lub (w skrajnych przypadkach) monopol, a nawet brak odpowiedzi na zaproszenia do składania ofert.

Od 2012 r. F4E zintensyfikowało swoje działania upowszechniające informacje o zamówieniach, jednak udział w procedurach przetargowych jest wciąż na niskim poziomie. W ocenie F4E główną przyczyną źródłową jest nie tyle brak widoczności, ile raczej specyfika zakupów dokonywanych przez F4E (ich sporadyczność). F4E doszło do wniosku, że charakter działań związanych z dużymi projektami z zakresu nauki i technologii sprawia, że ograniczona konkurencja jest niestety faktem, na który pojedyncza instytucja zamawiająca ma tylko ograniczony wpływ.

W efekcie w 2016 r. F4E zaczęło poszukiwać sposobów na rozwiązanie tej kwestii poprzez współpracę z innymi instytucjami zamawiającymi zaangażowanymi w podobne projekty realizowane w Europie, które także muszą sobie radzić z brakiem konkurencji. W celu zwiększenia wpływu inicjatyw mających na celu zapewnienie większej konkurencji i zaangażowania podmiotów z branży F4E założyło forum dla podobnych projektów z zakresu najnowocześniejszych technologii realizowanych w Europie (CERN, ESA, ESS, ESRF, ESO…). Dzięki forum różne organizacje, które napotykają podobne trudności w realizacji projektów, mogą współpracować w celu rozwiązywania tych problemów w sposób lepiej skoordynowany i skuteczniejszy. Założenie forum jest próbą rozwijania stabilniejszego i większego jednolitego rynku dla dużych projektów naukowych, co umożliwi zaangażowanie większej liczby podmiotów.

W lutym 2018 r. w Danii będzie miało miejsce wydarzenie, które da uczestnikom forum możliwość realizacji nowej formy współpracy w praktyce.

2015 – Ramy prawne

We współpracy z Komisją Europejską (Dyrekcja Generalna ds. Budżetu oraz Dyrekcja Generalna ds. Energii) Wspólne Przedsięwzięcie opracowało wymagane przepisy szczegółowe, które mają zostać dodane do przepisów wykonawczych regulaminu finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia, a które odnoszą się do czterech odstępstw od ogólnego rozporządzenia finansowego UE i ramowego rozporządzenia finansowego przyznanych Wspólnemu Przedsięwzięciu, mających zastosowanie do organów, o których mowa w art. 208.

Rada zarządzająca Wspólnego Przedsięwzięcia w dniu 4 lipca 2017 r. przyjęła poprawki do przepisów wykonawczych, które teraz muszą otrzymać oficjalną pozytywną opinię Komisji Europejskiej. Po wydaniu takiej decyzji cztery przepisy wykonawcze wejdą w życie dnia 1 sierpnia 2017 r.

2015 – Polityka w zakresie praw własności intelektualnej i przemysłowej

Odnośnie do oceny skutków polityki przemysłowej F4E planuje wykorzystać wyniki analizy działalności F4E (oraz projektu ITER jako całości), która będzie przeprowadzona przez Komisję Europejską w latach 2017 i 2018.


12.12.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 426/42


SPRAWOZDANIE

dotyczące sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Technologii Ogniw Paliwowych i Technologii Wodorowych za rok budżetowy 2016 wraz z odpowiedzią Wspólnego Przedsięwzięcia

(2017/C 426/06)

SPIS TREŚCI

 

Punkt

Strona

WPROWADZENIE

1-12

43

Ustanowienie Wspólnego Przedsięwzięcia FCH2

1-2

43

Zarządzanie

3-6

43

Cele

7

43

Zasoby

8-12

43

OPINIA

13-25

44

Opinia na temat wiarygodności rozliczeń

14

44

Opinia na temat legalności i prawidłowości dochodów leżących u podstaw rozliczeń

15

44

Opinia na temat legalności i prawidłowości płatności leżących u podstaw rozliczeń

16

44

Zadania kierownictwa i osób odpowiedzialnych za zarządzanie

17-19

44

Zadania Trybunału dotyczące kontroli sprawozdania i transakcji leżących u jego podstaw

20-24

45

ZARZĄDZANIE BUDŻETEM I FINANSAMI

26-33

45

Wykonanie budżetu za rok 2016

26

45

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach 7PR

27-29

45

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach programu „Horyzont 2020”

30-33

46

MECHANIZMY KONTROLI WEWNĘTRZNEJ

34

46

Ramy kontroli wewnętrznej

34

46

ZAŁĄCZNIK –

DZIAŁANIA PODJĘTE W ZWIĄZKU Z ZESZŁOROCZNYMI UWAGAMI

47

WPROWADZENIE

Ustanowienie Wspólnego Przedsięwzięcia FCH2

1.

Wspólne Przedsiębiorstwo na rzecz Technologii Ogniw Paliwowych i Technologii Wodorowych (wspólne przedsiębiorstwo FCH) z siedzibą w Brukseli zostało ustanowione w maju 2008 r. na okres do dnia 31 grudnia 2017 r. i rozpoczęło samodzielną działalność w dniu 15 listopada 2010 r. (1). W maju 2014 r. Rada zmieniła pierwotne rozporządzenie i wydłużyła czas trwania wspólnego przedsiębiorstwa (przemianowanego na Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Technologii Ogniw Paliwowych i Technologii Wodorowych 2) do dnia 31 grudnia 2024 r. (2).

2.

Wspólne Przedsięwzięcie FCH2 jest partnerstwem publiczno-prywatnym działającym w zakresie badań i innowacji w dziedzinie technologii ogniw paliwowych i technologii wodorowych. Członkami założycielami Wspólnego Przedsięwzięcia są Unia Europejska (UE) reprezentowana przez Komisję, zrzeszenie branżowe (Hydrogen Europe) oraz zrzeszenie podmiotów badawczych (New European Research Grouping on Fuel Cells and Hydrogen – N.ERGHY).

Zarządzanie

3.

Struktura zarządzania Wspólnego Przedsięwzięcia FCH2 obejmuje: Radę Zarządzającą, Dyrektora Wykonawczego, Komitet Naukowy i Grupę Przedstawicieli Państw FCH oraz Forum Zainteresowanych Stron.

4.

Rada Zarządzająca składa się z 10 członków, w tym sześciu przedstawicieli zrzeszenia branżowego, trzech przedstawicieli Komisji i jednego przedstawiciela zrzeszenia podmiotów badawczych. Rada jest odpowiedzialna za wyznaczanie kierunków strategicznych Wspólnego Przedsięwzięcia i za jego funkcjonowanie oraz sprawuje nadzór nad realizacją podejmowanych przez nie działań. Dyrektor Wykonawczy odpowiada za bieżące zarządzanie Wspólnym Przedsięwzięciem.

5.

W skład Komitetu Naukowego wchodzi nie więcej niż dziewięciu członków. W Komitecie reprezentowani są w sposób zrównoważony eksperci ze środowisk akademickich, sektora przemysłu i organów regulacyjnych. Doradza on w sprawie priorytetów naukowych, które mają zostać uwzględnione w rocznym planie prac, oraz w sprawie osiągnięć naukowych opisanych w rocznym sprawozdaniu z działalności.

6.

W skład Grupy Przedstawicieli Państw FCH wchodzi po jednym przedstawicielu z każdego państwa członkowskiego i każdego kraju stowarzyszonego w ramach programu „Horyzont 2020”. Grupa wydaje opinie na temat orientacji strategicznej i osiągania celów programu „Horyzont 2020”. Forum zainteresowanych stron to doroczne spotkanie, na którym strony zainteresowane FCH omawiają działania FCH i mogą przekazywać swoje uwagi.

Cele

7.

Celem Wspólnego Przedsięwzięcia FCH2 jest wykazanie, do 2020 r., że technologie ogniw paliwowych i technologie wodorowe są jednym z filarów przyszłych europejskich systemów energetycznych i transportowych. Wspólne Przedsięwzięcie FCH2 dąży do wspierania rozwoju silnego, zrównoważonego i konkurencyjnego na rynku globalnym sektora technologii ogniw paliwowych i technologii wodorowych w UE.

Zasoby

8.

Maksymalny wkład UE w pierwszą fazę działania Wspólnego Przedsięwzięcia FCH2 wynosi 470 mln euro i jest wypłacany z 7PR (3). Wysokość wkładów pozostałych członków musi być przynajmniej równa wysokości wkładu UE.

9.

Maksymalny wkład UE w drugą fazę działania Wspólnego Przedsięwzięcia FCH2 wynosi 665 mln euro i jest wypłacany z programu „Horyzont 2020”. Z tej kwoty maksymalnie 570 mln euro odpowiada wysokości minimalnego wkładu wnoszonego przez członków ze zrzeszeń branżowych i zrzeszeń podmiotów badawczych (ustalony na 380 mln euro), a maksymalnie 95 mln euro odpowiada ewentualnym dodatkowym wkładom od członków powyżej kwoty ich wkładu minimalnego (4).

10.

Członkowie ze zrzeszeń branżowych i zrzeszeń podmiotów badawczych są zobowiązani do wniesienia środków w wysokości co najmniej 380 mln euro na rzecz projektów realizowanych w ramach programu „Horyzont 2020” i finansowanych przez Wspólne Przedsięwzięcie FCH2 (5), w tym wkładów niepieniężnych o wartości co najmniej 285 mln euro na rzecz działań dodatkowych (6).

11.

Koszty administracyjne Wspólnego Przedsięwzięcia FCH2 są ograniczone do 38 mln euro i są pokrywane z wkładów finansowych dzielonych równo w ujęciu rocznym między UE i członków ze zrzeszeń branżowych i zrzeszeń podmiotów badawczych (7).

12.

W 2016 r. budżet płatności na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia FCH2 wyniósł 98,3 mln euro (w 2015 r. było to 95,1 mln euro). Na dzień 31 grudnia 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie zatrudniało 26 pracowników (w 2015 r. było to 26 osób) (8).

OPINIA

13.

Trybunał zbadał:

a)

sprawozdanie finansowe Wspólnego Przedsięwzięcia obejmujące sprawozdanie finansowe (9) oraz sprawozdanie z wykonania budżetu (10) za rok budżetowy zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r.;

b)

legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw tych sprawozdań, zgodnie z postanowieniami art. 287 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).

Opinia na temat wiarygodności rozliczeń

14.

W opinii Trybunału sprawozdanie Wspólnego Przedsięwzięcia za rok zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. przedstawia rzetelnie we wszystkich istotnych aspektach jego sytuację finansową na dzień 31 grudnia 2016 r. oraz wyniki transakcji, przepływy pieniężne i zmiany w aktywach netto za zakończony w tym dniu rok budżetowy, zgodnie z przepisami jego regulaminu finansowego i z zasadami rachunkowości przyjętymi przez księgowego Komisji. Opierają się one na powszechnie przyjętych międzynarodowych standardach rachunkowości sektora publicznego.

Opinia na temat legalności i prawidłowości dochodów leżących u podstaw rozliczeń

15.

W opinii Trybunału dochody leżące u podstaw rozliczeń za rok zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. są legalne i prawidłowe we wszystkich istotnych aspektach.

Opinia na temat legalności i prawidłowości płatności leżących u podstaw rozliczeń

16.

W opinii Trybunału płatności leżące u podstaw rozliczeń za rok zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. są legalne i prawidłowe we wszystkich istotnych aspektach.

Zadania kierownictwa i osób odpowiedzialnych za zarządzanie

17.

Na mocy art. 310–325 TFUE oraz regulaminu finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia kierownictwo odpowiada za sporządzenie i prezentację sprawozdania finansowego zgodnie z powszechnie przyjętymi międzynarodowymi standardami rachunkowości sektora publicznego oraz za legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw tego sprawozdania. Do zadań kierownictwa należy także zaprojektowanie, wdrożenie i utrzymywanie systemu kontroli wewnętrznej umożliwiającego sporządzenie i prezentację sprawozdania finansowego, które nie zawiera istotnych zniekształceń spowodowanych nadużyciem lub błędem. Kierownictwo odpowiada również za dopilnowanie, by ujęte w sprawozdaniu finansowym działania, transakcje finansowe i informacje były zgodne z odpowiednimi przepisami ustawowymi i wykonawczymi. Kierownictwo Wspólnego Przedsięwzięcia ponosi ostateczną odpowiedzialność za legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw sprawozdania.

18.

Przy sporządzaniu sprawozdania kierownictwo odpowiada za ocenę zdolności Wspólnego Przedsięwzięcia do kontynuacji działalności, za ujawnienie, w stosownych przypadkach, problematycznych kwestii związanych z kontynuacją działalności oraz za prowadzenie rachunkowości przy założeniu kontynuacji działalności.

19.

Do zadań osób odpowiedzialnych za zarządzanie należy nadzór nad sprawozdawczością finansową Wspólnego Przedsięwzięcia.

Zadania Trybunału dotyczące kontroli sprawozdania i transakcji leżących u jego podstaw

20.

Celem Trybunału jest uzyskanie wystarczającej pewności, że sprawozdanie finansowe Wspólnego Przedsięwzięcia nie zawiera istotnych zniekształceń, a leżące u jego podstaw transakcje są legalne i prawidłowe, a także przedstawienie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie bądź innym organom udzielającym absolutorium, na podstawie przeprowadzonej przez siebie kontroli, poświadczenia wiarygodności dotyczącego wiarygodności rozliczeń oraz legalności i prawidłowości transakcji leżących u ich podstaw. Wystarczająca pewność oznacza wysoki poziom pewności, lecz nie stanowi gwarancji, że kontrola zawsze wykaże istotne zniekształcenia lub niezgodności, jeżeli takie istnieją. Mogą one być spowodowane nadużyciem lub błędem i są uważane za istotne, jeżeli można zasadnie oczekiwać, że pojedynczo lub łącznie wpłyną one na decyzje gospodarcze podejmowane przez użytkowników na podstawie takiego sprawozdania.

21.

W ramach kontroli stosuje się procedury mające na celu uzyskanie dowodów kontroli potwierdzających kwoty i informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym oraz legalność i prawidłowość transakcji leżących u jego podstaw. Wybór tych procedur zależy od osądu kontrolera, w tym od oceny ryzyka wystąpienia – w wyniku nadużycia lub błędu – istotnych zniekształceń sprawozdania rocznego lub istotnej niezgodności transakcji leżących u jego podstaw z wymogami przepisów prawa Unii Europejskiej. W celu opracowania procedur kontroli stosownych do okoliczności (lecz nie na potrzeby sformułowania opinii na temat skuteczności systemu kontroli wewnętrznej) Trybunał, dokonując oceny ryzyka, bierze pod uwagę system kontroli wewnętrznej wykorzystywany do sporządzania i rzetelnej prezentacji sprawozdania oraz do zapewnienia legalności i prawidłowości transakcji leżących u jego podstaw. Kontrola obejmuje również ocenę stosowności przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, racjonalności szacunków księgowych dokonanych przez kierownictwo oraz ogólnej prezentacji sprawozdania.

22.

Jeżeli chodzi o dochody, Trybunał weryfikuje dotacje otrzymane od Komisji Europejskiej i ocenia stosowane przez Wspólne Przedsięwzięcie procedury poboru opłat i innych dochodów.

23.

Jeżeli chodzi o wydatki, Trybunał bada transakcje płatnicze po tym, jak wydatki zostaną poniesione, ujęte i zatwierdzone. Badanie to obejmuje wszystkie kategorie płatności (w tym płatności z tytułu nabycia aktywów) z wyjątkiem zaliczek w chwili ich wypłaty. Zaliczki bada się po przedstawieniu przez odbiorcę środków uzasadnienia ich właściwego wykorzystania oraz po przyjęciu tego uzasadnienia przez Wspólne Przedsięwzięcie na drodze rozliczenia danej zaliczki, w tym samym roku lub w latach kolejnych.

24.

Sporządzając niniejsze sprawozdanie i opinię, Trybunał uwzględnił wyniki badania sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia przeprowadzonego przez niezależnego audytora zewnętrznego zgodnie z przepisami art. 208 ust. 4 rozporządzenia finansowego UE (11).

25.

Przedstawione poniżej uwagi nie podważają opinii Trybunału.

ZARZĄDZANIE BUDŻETEM I FINANSAMI

Wykonanie budżetu za rok 2016

26.

Jeżeli chodzi o niewykorzystane środki na płatności z poprzednich lat (17,2 mln euro), ostateczny dostępny budżet na 2016 r. na realizację 7PR i programu „Horyzont 2020” obejmował środki na zobowiązania w wysokości 127,8 mln euro i środki na płatności w wysokości 115,5 mln euro. Wartości wskaźników wykorzystania środków na zobowiązania i środków na płatności wyniosły odpowiednio 77,7 % i 83,9 %. Niepełne wykorzystanie środków było spowodowane głównie tym, że w wyniku oceny zaproszeń do składania wniosków z 2016 r. podpisano mniej umów o dotację, niż się spodziewano.

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach 7PR

27.

Z kwoty 470 mln euro środków z 7PR przydzielonych na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia FCH2 do końca 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie zaciągnęło zobowiązania na kwotę 464,4 mln euro i dokonało płatności na kwotę 372 mln euro. Zgodnie z planem płatności Wspólnego Przedsięwzięcia dotyczącego projektów w ramach 7PR będących w toku zobowiązania pozostające do spłaty w wysokości 75,3 mln euro (17 %) zostaną zrealizowane do końca 2019 r.

28.

Z 470 mld euro wkładów niepieniężnych i pieniężnych, które członkowie ze zrzeszeń branżowych i zrzeszeń podmiotów badawczych mieli wnieść na rzecz działań operacyjnych Wspólnego Przedsięwzięcia FCH2, na koniec 2016 r. Rada Zarządzająca zatwierdziła wkłady w wysokości 299 mln euro. Do końca 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie FCH2 otrzymało dodatkowe wkłady niepieniężne o wartości 40,6 mln euro na rzecz działań operacyjnych.

29.

W związku z tym do końca 2016 r. łączna kwota wkładów ze strony członków ze zrzeszeń branżowych i zrzeszeń podmiotów badawczych na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia wyniosła 339,6 mln euro, zaś kwota wkładu UE (Komisji) wyniosła 383,7 mln euro.

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach programu „Horyzont 2020”

30.

Z kwoty 665 mln euro środków z programu „Horyzont 2020” przydzielonych na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia FCH2, do końca 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie zaciągnęło zobowiązania na kwotę 288,1 mln euro (43 %) i dokonało płatności na kwotę 77,4 mln euro na potrzeby wdrożenia pierwszej serii projektów.

31.

Do końca 2016 r. członkowie ze zrzeszeń branżowych i zrzeszeń podmiotów badawczych przekazali wkłady niepieniężne w wysokości 4,9 mln euro na rzecz działań operacyjnych, a Rada Zarządzająca zatwierdziła wkłady pieniężne w wysokości 1,2 mln euro na rzecz kosztów administracyjnych Wspólnego Przedsięwzięcia.

32.

Z minimalnej kwoty 285 mln euro wkładów niepieniężnych, które pozostali członkowie są zobowiązani wnieść na rzecz działań dodatkowych, do końca 2016 r. wykazano i zatwierdzono wkłady o wartości 188,6 mln euro (66 %).

33.

W związku z tym na koniec 2016 r. łączna kwota wkładów ze strony członków ze zrzeszeń branżowych i zrzeszeń podmiotów badawczych wyniosła 194,7 mln euro, zaś wkładów pieniężnych ze strony UE – 79,5 mln euro. Różnicę tę można wyjaśnić wysokimi wkładami wniesionymi przez pozostałych członków na rzecz działań dodatkowych Wspólnego Przedsięwzięcia.

MECHANIZMY KONTROLI WEWNĘTRZNEJ

Ramy kontroli wewnętrznej

34.

Wspólne Przedsięwzięcie ustanowiło procedury kontroli ex ante na podstawie przeglądów dokumentacji finansowej i operacyjnej. Przeprowadza ono też kontrole ex post zestawień wydatków poniesionych w związku z dotacjami w ramach 7PR. Kontrole te stanowią główne narzędzie oceny legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw sprawozdania, obejmujących wkłady pieniężne i niepieniężne innych członków na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia. Poziom błędu resztowego w przypadku kontroli ex post ujęty w rocznym sprawozdaniu z działalności Wspólnego Przedsięwzięcia za 2016 r. wyniósł 1,24 % (12).

Niniejsze sprawozdanie zostało przyjęte przez Izbę IV, której przewodniczył Baudilio TOMÉ MUGURUZA, członek Trybunału Obrachunkowego, na posiedzeniu w Luksemburgu w dniu 19 września 2017 r.

W imieniu Trybunału Obrachunkowego

Klaus-Heiner LEHNE

Prezes


(1)  Rozporządzenie Rady (WE) nr 521/2008 z dnia 30 maja 2008 r. ustanawiające wspólne przedsiębiorstwo na rzecz technologii ogniw paliwowych i technologii wodorowych (Dz.U. L 153 z 12.6.2008, s. 1), zmienione rozporządzeniem Rady (UE) nr 1183/2011 (Dz.U. L 302 z 19.11.2011, s. 3).

(2)  Rozporządzenie Rady (UE) nr 559/2014 z dnia 6 maja 2014 r. w sprawie ustanowienia Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Technologii Ogniw Paliwowych i Technologii Wodorowych 2 (Dz.U. L 169 z 7.6.2014, s. 108).

(3)  Art. 5 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 521/2008.

(4)  Art. 3 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 559/2014.

(5)  Art. 4 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 559/2014.

(6)  Zgodnie z art. 4 ust. 2 lit. b) rozporządzenia (UE) nr 559/2014 działania dodatkowe obejmują wkłady niepieniężne na rzecz realizacji działań wykraczających poza plan prac i budżet wspólnego przedsięwzięcia, lecz przyczyniające się do realizacji celów wspólnej inicjatywy technologicznej w zakresie technologii ogniw paliwowych i technologii wodorowych. Zgodnie z art. 4 ust. 4 tego samego rozporządzenia koszty działań dodatkowych muszą zostać poświadczone przez niezależnego audytora zewnętrznego i nie mogą być kontrolowane przez Wspólne Przedsięwzięcie FCH2, Europejski Trybunał Obrachunkowy ani przez żaden inny organ unijny.

(7)  Art. 13 ust. 2 statutu Wspólnego Przedsięwzięcia FCH2 (załącznik do rozporządzenia (UE) nr 559/2014).

(8)  Więcej informacji na temat Wspólnego Przedsięwzięcia i jego działalności można znaleźć na jego stronie internetowej: http://www.fch.europa.eu.

(9)  Sprawozdanie finansowe składa się z bilansu, sprawozdania z finansowych wyników działalności, rachunku przepływów pieniężnych, zestawienia zmian w aktywach netto oraz opisu znaczących zasad (polityki) rachunkowości i informacji dodatkowej.

(10)  Sprawozdanie z wykonania budżetu obejmuje sprawozdanie, które przedstawia zbiorczo wszystkie operacje budżetowe, i informację dodatkową.

(11)  Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1).

(12)  Roczne sprawozdanie z działalności Wspólnego Przedsięwzięcia FCH2, s. 54.


ZAŁĄCZNIK

Działania podjęte w związku z zeszłorocznymi uwagami

Rok

Uwagi Trybunału

Działania naprawcze

(zrealizowane/w trakcie realizacji/niepodjęte/brak danych lub nie dotyczy)

 

Służba Audytu Wewnętrznego Komisji

 

2015

W listopadzie 2015 r. Służba Audytu Wewnętrznego przeprowadziła kontrolę procedur oceny i wyboru w odniesieniu do wniosków o dotacje w ramach programu „Horyzont 2020” we Wspólnym Przedsięwzięciu FCH2. Służba Audytu Wewnętrznego zaleciła, aby Wspólne Przedsięwzięcie poprawiło jasność i przejrzystość wyboru tematów wniosków. Wspólne Przedsięwzięcie FCH2 wprowadza w 2016 r. usprawnione procedury na potrzeby kolejnego zaproszenia do składania wniosków, które zostanie ogłoszone w 2017 r.

zrealizowane

 

Konflikt interesów

 

2015

W lipcu 2015 r. Komisja wydała wytyczne dla wspólnych przedsięwzięć na temat konfliktu interesów, obejmujące wspólny wzór deklaracji braku konfliktu interesów, który Wspólne Przedsięwzięcie powinno wprowadzić do swoich procedur.

w trakcie realizacji


ODPOWIEDŹ WSPÓLNEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA

Wspólne Przedsięwzięcie przyjmuje do wiadomości sprawozdanie Trybunału.


12.12.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 426/49


SPRAWOZDANIE

dotyczące rocznego sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Drugiej Inicjatywy w zakresie Leków Innowacyjnych za rok budżetowy 2016, wraz z odpowiedzią Wspólnego Przedsięwzięcia

(2017/C 426/07)

SPIS TREŚCI

 

Punkt

Strona

WPROWADZENIE

1-11

50

Ustanowienie Wspólnego Przedsięwzięcia IMI2

1-2

50

Zarządzanie

3-5

50

Cele

6

50

Zasoby

7-11

50

OPINIA

12-24

51

Opinia na temat wiarygodności rozliczeń

13

51

Opinia na temat legalności i prawidłowości dochodów leżących u podstaw rozliczeń

14

51

Opinia na temat legalności i prawidłowości płatności leżących u podstaw rozliczeń

15

51

Zadania kierownictwa i osób odpowiedzialnych za zarządzanie

16-18

51

Zadania Trybunału dotyczące kontroli sprawozdania i transakcji leżących u jego podstaw

19-23

52

ZARZĄDZANIE BUDŻETEM I FINANSAMI

25-31

52

Wykonanie budżetu za rok 2016

25

52

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach 7PR

26-28

52

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach programu „Horyzont 2020”

29-31

53

MECHANIZMY KONTROLI WEWNĘTRZNEJ

32-34

53

Ramy kontroli wewnętrznej

32

53

Zarządzanie dotacjami w ramach programu „Horyzont 2020”

33

53

Kontrole ex ante i monitorowanie zestawień poniesionych wydatków

34

53

ZAŁĄCZNIK –

DZIAŁANIA PODJĘTE W ZWIĄZKU Z ZESZŁOROCZNYMI UWAGAMI

54

WPROWADZENIE

Ustanowienie Wspólnego Przedsięwzięcia IMI2

1.

Wspólne Przedsiębiorstwo na rzecz Realizacji Wspólnej Inicjatywy Technologicznej w zakresie Leków Innowacyjnych (IMI) z siedzibą w Brukseli zostało ustanowione w grudniu 2007 r. (1) na okres dziesięciu lat i rozpoczęło samodzielną działalność w dniu 16 listopada 2009 r. W maju 2014 r. Rada przyjęła nowe rozporządzenie ustanawiające i przedłużyła czas trwania Wspólnego Przedsiębiorstwa (przemianowanego na Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Drugiej Inicjatywy w zakresie Leków Innowacyjnych) do dnia 31 grudnia 2024 r. (2).

2.

Wspólne Przedsięwzięcie IMI2 jest partnerstwem publiczno-prywatnym zajmującym się badaniami i innowacjami w dziedzinie zdrowia. Członkami założycielami Wspólnego Przedsięwzięcia są Unia Europejska, reprezentowana przez Komisję, i branża farmaceutyczna, reprezentowana przez Europejską Federację Producentów Leków i Stowarzyszeń Farmaceutycznych (EFPIA).

Zarządzanie

3.

Struktura zarządzania Wspólnego Przedsięwzięcia IMI2 obejmuje Radę Zarządzającą, Dyrektora Wykonawczego, Komitet Naukowy, Grupę Przedstawicieli Państw, Grupę Zarządzania Strategicznego i forum zainteresowanych stron.

4.

Rada Zarządzająca jest głównym organem decyzyjnym i odpowiada za funkcjonowanie Wspólnego Przedsięwzięcia i za nadzór nad realizacją jego celów. Rada składa się z 10 członków po równo reprezentujących obu członków założycieli. Dyrektor Wykonawczy odpowiada za bieżące zarządzanie Wspólnym Przedsięwzięciem.

5.

Komitet Naukowy, Grupa Przedstawicieli Państw, Grupa Zarządzania Strategicznego i forum zainteresowanych stron są organami doradczymi. Komitet Naukowy składa się z ekspertów naukowych z różnych dziedzin i opracowuje zalecenia dla Rady Zarządzającej. Grupa Przedstawicieli Państw, składająca się z przedstawicieli państw członkowskich UE i państw stowarzyszonych w ramach programów badawczych UE, opracowuje opinie strategiczne dla Rady Zarządzającej. Grupa Zarządzania Strategicznego, składająca się z przedstawicieli przedsiębiorstw farmaceutycznych, Komisji Europejskiej i Komitetu Naukowego, zajmuje się koordynacją projektów IMI między sobą oraz z szerszymi programami badawczymi UE. Forum zainteresowanych stron to doroczne spotkanie, na którym strony zainteresowane IMI omawiają ostatnie działania i plany IMI.

Cele

6.

Celem Wspólnego Przedsięwzięcia jest poprawa zdrowia dzięki przyspieszaniu rozwoju innowacyjnych leków i dostępu pacjentów do tych leków, w szczególności w obszarach, w których występuje niezaspokojone zapotrzebowanie medyczne lub społeczne. Wspólne Przedsięwzięcie dąży do ułatwienia współpracy między kluczowymi podmiotami w badaniach w obszarze opieki zdrowotnej, w tym między uniwersytetami, branżą farmaceutyczną i innymi branżami, małymi i średnimi przedsiębiorstwami (MŚP), organizacjami pacjentów a organami regulacyjnymi do spraw leków.

Zasoby

7.

Maksymalny wkład UE na rzecz działań w ramach programu IMI1 (w latach 2008–2013), wypłacany z budżetu 7PR (3), wyniósł 1 mld euro. Wysokość wkładów członków reprezentujących branżę farmaceutyczną musi być równa wysokości wkładu UE.

8.

Maksymalny wkład UE na rzecz działań w ramach programu IMI2 (na lata 2014–2024), wypłacany z budżetu programu „Horyzont 2020”, wynosi 1 638 mln euro. Z tej kwoty maksymalnie 1 425 mln euro odpowiada wysokości wkładu wniesionego przez EFPIA, a maksymalnie 213 mln odpowiada wysokości wkładów wniesionych przez inne przedsiębiorstwa i uniwersytety, które przyłączą się do Wspólnego Przedsięwzięcia IMI2 jako członkowie lub partnerzy stowarzyszeni (4).

9.

EFPIA wnosi wkłady o wartości co najmniej 1 425 mln euro. Inni członkowie lub partnerzy stowarzyszeni w ramach programu IMI2 wnoszą wkłady w wysokości odpowiadającej kwotom, które zadeklarowali, gdy stali się członkami lub partnerami stowarzyszonymi.

10.

Koszty administracyjne Wspólnego Przedsięwzięcia są ograniczone do kwoty 85,2 mln euro i są pokrywane z wkładów pieniężnych wnoszonych przez członków, dzielonych równo w ujęciu rocznym między UE i członków z branży (5).

11.

W 2016 r. budżet płatności na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia IMI2 wyniósł 263,4 mln euro (w 2015 r. było to 195 mln euro). Na dzień 31 grudnia 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie zatrudniało 41 pracowników (w 2015 r. było to 35 osób) (6).

OPINIA

12.

Trybunał zbadał:

a)

sprawozdanie finansowe Wspólnego Przedsięwzięcia obejmujące sprawozdanie finansowe (7) oraz sprawozdanie z wykonania budżetu (8) za rok budżetowy zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r.;

b)

legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw tych sprawozdań, zgodnie z postanowieniami art. 287 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).

Opinia na temat wiarygodności rozliczeń

13.

W opinii Trybunału sprawozdanie Wspólnego Przedsięwzięcia za rok zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. przedstawia rzetelnie we wszystkich istotnych aspektach jego sytuację finansową na dzień 31 grudnia 2016 r. oraz wyniki transakcji, przepływy pieniężne i zmiany w aktywach netto za zakończony w tym dniu rok budżetowy, zgodnie z przepisami jego regulaminu finansowego i z zasadami rachunkowości przyjętymi przez księgowego Komisji. Opierają się one na powszechnie przyjętych międzynarodowych standardach rachunkowości sektora publicznego.

Opinia na temat legalności i prawidłowości dochodów leżących u podstaw rozliczeń

14.

W opinii Trybunału dochody leżące u podstaw rozliczeń za rok zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. są legalne i prawidłowe we wszystkich istotnych aspektach.

Opinia na temat legalności i prawidłowości płatności leżących u podstaw rozliczeń

15.

W opinii Trybunału płatności leżące u podstaw rozliczeń za rok zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. są legalne i prawidłowe we wszystkich istotnych aspektach.

Zadania kierownictwa i osób odpowiedzialnych za zarządzanie

16.

Na mocy art. 310–325 TFUE oraz regulaminu finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia kierownictwo odpowiada za sporządzenie i prezentację sprawozdania finansowego zgodnie z powszechnie przyjętymi międzynarodowymi standardami rachunkowości sektora publicznego oraz za legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw tego sprawozdania. Do zadań kierownictwa należy także zaprojektowanie, wdrożenie i utrzymywanie systemu kontroli wewnętrznej umożliwiającego sporządzenie i prezentację sprawozdania finansowego, które nie zawiera istotnych zniekształceń spowodowanych nadużyciem lub błędem. Kierownictwo odpowiada również za dopilnowanie, by ujęte w sprawozdaniu finansowym działania, transakcje finansowe i informacje były zgodne z odpowiednimi przepisami ustawowymi i wykonawczymi. Kierownictwo Wspólnego Przedsięwzięcia ponosi ostateczną odpowiedzialność za legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw sprawozdania.

17.

Przy sporządzaniu sprawozdania kierownictwo odpowiada za ocenę zdolności Wspólnego Przedsięwzięcia do kontynuacji działalności, za ujawnienie, w stosownych przypadkach, problematycznych kwestii związanych z kontynuacją działalności oraz za prowadzenie rachunkowości przy założeniu kontynuacji działalności.

18.

Do zadań osób odpowiedzialnych za zarządzanie należy nadzór nad sprawozdawczością finansową Wspólnego Przedsięwzięcia.

Zadania Trybunału dotyczące kontroli sprawozdania i transakcji leżących u jego podstaw

19.

Celem Trybunału jest uzyskanie wystarczającej pewności, że sprawozdanie finansowe Wspólnego Przedsięwzięcia nie zawiera istotnych zniekształceń, a leżące u jego podstaw transakcje są legalne i prawidłowe, a także przedstawienie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie bądź innym organom udzielającym absolutorium, na podstawie przeprowadzonej przez siebie kontroli, poświadczenia wiarygodności dotyczącego wiarygodności rozliczeń oraz legalności i prawidłowości transakcji leżących u ich podstaw. Wystarczająca pewność oznacza wysoki poziom pewności, lecz nie stanowi gwarancji, że kontrola zawsze wykaże istotne zniekształcenia lub niezgodności, jeżeli takie istnieją. Mogą one być spowodowane nadużyciem lub błędem i są uważane za istotne, jeżeli można zasadnie oczekiwać, że pojedynczo lub łącznie wpłyną one na decyzje gospodarcze podejmowane przez użytkowników na podstawie takiego sprawozdania.

20.

W ramach kontroli stosuje się procedury mające na celu uzyskanie dowodów kontroli potwierdzających kwoty i informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym oraz legalność i prawidłowość transakcji leżących u jego podstaw. Wybór tych procedur zależy od osądu kontrolera, w tym od oceny ryzyka wystąpienia – w wyniku nadużycia lub błędu – istotnych zniekształceń sprawozdania rocznego lub istotnej niezgodności transakcji leżących u jego podstaw z wymogami przepisów prawa Unii Europejskiej. W celu opracowania procedur kontroli stosownych do okoliczności (lecz nie na potrzeby sformułowania opinii na temat skuteczności systemu kontroli wewnętrznej) Trybunał, dokonując oceny ryzyka, bierze pod uwagę system kontroli wewnętrznej wykorzystywany do sporządzania i rzetelnej prezentacji sprawozdania oraz do zapewnienia legalności i prawidłowości transakcji leżących u jego podstaw. Kontrola obejmuje również ocenę stosowności przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, racjonalności szacunków księgowych dokonanych przez kierownictwo oraz ogólnej prezentacji sprawozdania.

21.

Jeżeli chodzi o dochody, Trybunał weryfikuje dotacje otrzymane od Komisji Europejskiej i ocenia stosowane przez Wspólne Przedsięwzięcie procedury poboru opłat i innych dochodów.

22.

Jeżeli chodzi o wydatki, Trybunał bada transakcje płatnicze po tym, jak wydatki zostaną poniesione, ujęte i zatwierdzone. Badanie to obejmuje wszystkie kategorie płatności (w tym płatności z tytułu nabycia aktywów) z wyjątkiem zaliczek w chwili ich wypłaty. Zaliczki bada się po przedstawieniu przez odbiorcę środków uzasadnienia ich właściwego wykorzystania oraz po przyjęciu tego uzasadnienia przez Wspólnego Przedsięwzięcie na drodze rozliczenia danej zaliczki, w tym samym roku lub w latach kolejnych.

23.

Sporządzając niniejsze sprawozdanie i opinię, Trybunał uwzględnił wyniki badania sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia przeprowadzonego przez niezależnego audytora zewnętrznego zgodnie z przepisami art. 208 ust. 4 rozporządzenia finansowego UE (9).

24.

Przedstawione poniżej uwagi nie podważają opinii Trybunału.

ZARZĄDZANIE BUDŻETEM I FINANSAMI

Wykonanie budżetu za rok 2016

25.

Jeżeli chodzi o niewykorzystane środki z poprzednich lat (54,1 mln euro), ostateczny dostępny budżet na 2016 r. na rzecz wdrożenia 7PR i programu „Horyzont 2020” obejmował środki na zobowiązania w wysokości 307 mln euro i środki na płatności w wysokości 263,4 mln euro. Wartości wskaźników wykorzystania środków na zobowiązania i środków na płatności wyniosły odpowiednio 94,1 % i 69,6 %. Niski poziom wykorzystania środków na płatności był spowodowany przede wszystkim ograniczeniem wydatków na program Ebola+ i opóźnieniami w zawieraniu umów o dotacje w związku z naborami w ramach programu „Horyzont 2020”.

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach 7PR

26.

Z kwoty 1 mld euro środków 7PR przydzielonych na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia IMI2, do końca 2016 r. zaciągnęło ono zobowiązania na kwotę 966 mln euro i dokonało płatności na kwotę 648 mln euro. Wysoki poziom zobowiązań pozostających do spłaty, wynoszący 318 mln euro (32 %), wynikał głównie z opóźnionego rozpoczęcia działań w ramach 7PR w pierwszych latach działalności Wspólnego Przedsięwzięcia.

27.

Wspólne Przedsięwzięcie ocenia, że z 1 mld euro wkładów, które członkowie z branży mieli wnieść na rzecz działań Wspólnego Przedsięwzięcia, na koniec 2016 r. zatwierdziło ono wkłady pieniężne i niepieniężne w wysokości 403 mln euro. Kolejne 103 mln euro wkładów niepieniężnych zgłosili członkowie Wspólnego Przedsięwzięcia.

28.

W konsekwencji na koniec 2016 r. wkłady pieniężne i niepieniężne wniesione przez członków z branży osiągnęły wysokość 506 mln euro, zaś wkłady pieniężne wniesione przez UE na rzecz działań Wspólnego Przedsięwzięcia w ramach 7PR osiągnęły wysokość 728 mln euro.

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach programu „Horyzont 2020”

29.

Z kwoty 1 638 mln euro środków z programu „Horyzont 2020” przydzielonych na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia IMI2, do końca 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie zaciągnęło zobowiązania na kwotę 515 mln euro (31 %) i dokonało płatności na kwotę 111 mln euro (7 % przydzielonych środków) na potrzeby wdrożenia pierwszej serii projektów. Niski poziom płatności wynika głównie z opóźnień w zawieraniu umów dotyczących umów o udzielenie dotacji w ramach programu „Horyzont 2020” z partnerami branżowymi.

30.

Z kwoty 1 638 mln euro wkładów pieniężnych i niepieniężnych, które miały zostać wniesione przez członków z branży na rzecz działań Wspólnego Przedsięwzięcia, na koniec 2016 r. partnerzy branżowi wykazali wkłady niepieniężne w wysokości 83,8 mln euro, z czego wkłady w wysokości 47,2 mln euro zostały zatwierdzone przez Dyrektora Wykonawczego.

31.

W związku z tym na koniec 2016 r. łączna kwota wkładów ze strony członków z branży na rzecz działań Wspólnego Przedsięwzięcia w ramach programu „Horyzont 2020” wyniosła 83,8 mln euro, zaś kwota wkładów pieniężnych ze strony UE wyniosła 135 mln euro.

MECHANIZMY KONTROLI WEWNĘTRZNEJ

Ramy kontroli wewnętrznej

32.

Wspólne Przedsięwzięcie ustanowiło skuteczne procedury kontroli ex ante na podstawie przeglądów dokumentacji finansowej i operacyjnej. Przeprowadza ono też kontrole ex post zestawień wydatków poniesionych w związku z dotacjami w ramach 7PR. Kontrole te stanowią główne narzędzie oceny legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw sprawozdania, obejmujących wkłady pieniężne i niepieniężne innych członków na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia. W odniesieniu do kontroli ex post na koniec 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie zgłosiło poziom błędu resztowego wynoszący 1,67 % (10).

Zarządzanie dotacjami w ramach programu „Horyzont 2020”

33.

Na koniec 2016 r. – trzeciego roku realizacji programu „Horyzont 2020” – Wspólne Przedsięwzięcie tylko częściowo ukończyło integrację systemów kontroli ze wspólnymi narzędziami Komisji do zarządzania dotacjami w ramach programu „Horyzont 2020” i monitorowania.

Kontrole ex ante i monitorowanie zestawień poniesionych wydatków

34.

We Wspólnym Przedsięwzięciu wystąpiły opóźnienia w dokonywaniu płatności na rzecz beneficjentów (uniwersytetów, instytutów badawczych i MŚP). Wskazuje to na uchybienia w procedurach kontroli wewnętrznej i monitorowania w odniesieniu do sprawozdań z realizacji projektów i związanych z nimi zestawień poniesionych wydatków. Uchybienia te wpływają negatywnie na skuteczność realizacji projektów.

Niniejsze sprawozdanie zostało przyjęte przez Izbę IV, której przewodniczył Baudilio TOMÉ MUGURUZA, członek Trybunału Obrachunkowego, na posiedzeniu w Luksemburgu w dniu 19 września 2017 r.

W imieniu Trybunału Obrachunkowego

Klaus-Heiner LEHNE

Prezes


(1)  Rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2008 z dnia 20 grudnia 2007 r. ustanawiające Wspólne Przedsiębiorstwo na rzecz Realizacji Wspólnej Inicjatywy Technologicznej w zakresie Leków Innowacyjnych (Dz.U. L 30 z 4.2.2008, s. 38).

(2)  Rozporządzenie Rady (UE) nr 557/2014 z dnia 6 maja 2014 r. w sprawie ustanowienia Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Drugiej Inicjatywy w zakresie Leków Innowacyjnych (Dz.U. L 169 z 7.6.2014, s. 54).

(3)  Art. 5 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 73/2008.

(4)  Art. 3 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 557/2014.

(5)  Art. 13 ust. 2 statutu Wspólnego Przedsięwzięcia IMI2 (załącznik do rozporządzenia (UE) nr 557/2014).

(6)  Więcej informacji na temat działalności Wspólnego Przedsięwzięcia można znaleźć na jego stronie internetowej: https://www.imi.europa.eu.

(7)  Sprawozdanie finansowe składa się z bilansu, sprawozdania z finansowych wyników działalności, rachunku przepływów pieniężnych, zestawienia zmian w aktywach netto oraz opisu znaczących zasad (polityki) rachunkowości i informacji dodatkowej.

(8)  Sprawozdanie z wykonania budżetu obejmuje sprawozdanie, które przedstawia zbiorczo wszystkie operacje budżetowe, i informację dodatkową.

(9)  Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1).

(10)  Roczne sprawozdanie z działalności Wspólnego Przedsięwzięcia IMI2, s. 102.


ZAŁĄCZNIK

Działania podjęte w związku z zeszłorocznymi uwagami

Rok

Uwagi Trybunału

Działania naprawcze

(zrealizowane/w trakcie realizacji/niepodjęte/brak danych lub nie dotyczy)

 

Główne systemy kontroli i nadzoru

 

2014

Niedostatecznie udokumentowano wyniki operacyjnych kontroli ex ante dotyczących płatności kosztów projektowych w następujących kluczowych obszarach:

a)

formularz kontroli ex ante wykorzystywany przez pracowników naukowych IMI ds. projektu nie odnosił się do zgodności z przepisami operacyjnymi, a do zgodności z przepisami administracyjnymi i nie określał jasno ani nie zawierał komentarza na temat statusu projektu (w trakcie realizacji; w trakcie realizacji, ale z uchybieniami; zawieszony/odwołany) ani na temat produktów projektu (bez zastrzeżeń, zastrzeżenia wymagające objaśnienia, poważne zastrzeżenia);

b)

płatności dokonano bez sporządzenia oficjalnej listy produktów projektu zatwierdzonej przez pracowników naukowych IMI ds. projektu i bez odniesienia do oceny produktów projektów dokonanej przez tych pracowników.

zrealizowane

 

Konflikt interesów

 

2015

W lipcu 2015 r. Komisja wydała wytyczne dla wspólnych przedsięwzięć na temat konfliktu interesów, obejmujące wspólny wzór deklaracji braku konfliktu interesów, który Wspólne Przedsięwzięcie powinno wprowadzić do swoich procedur.

zrealizowane


ODPOWIEDŹ WSPÓLNEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA

29.

Stosunkowo niski poziom płatności operacyjnych wiąże się z opóźnieniami w zawieraniu przez wybranych członków konsorcjum umów konsorcyjnych wymaganych do podpisania umów o udzielenie dotacji związanych z programem Horyzont 2020 ze Wspólnym Przedsięwzięciem na rzecz Drugiej Inicjatywy w zakresie Leków Innowacyjnych.

Ponadto projekty w ramach programów Ebola i oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe wymagały mniej środków niż przewidziano we wstępnych budżetach projektowych, co było głównie spowodowane zmniejszeniem rozmiaru epidemii.

31.

Na tym etapie wdrażania programu istotne jest, że zobowiązania w wysokości 275,8 mln EUR z funduszy UE i 249,1 mln EUR wkładów niepieniężnych z branży przyznane zostały na 25 projektów Horyzont 2020. Podczas gdy wkłady UE są corocznie przekazywane na pokrycie zaliczek i kosztów zadeklarowanych przez beneficjentów projektu, to koszty poniesione przez branżę zgłoszono jako wkłady niepieniężne zgodne z ustalonymi terminami sprawozdawczości projektów, których data rozpoczęcia przypada najwcześniej 12 miesięcy po podpisaniu umowy o dotację.

33.

Celem Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Drugiej Inicjatywy w zakresie Leków Innowacyjnych jest zakończenie procesu przejścia na wspólne narzędzia zarządzania dla programu Horyzont 2020 do końca 2017 r., w tym migracji danych projektowych z pierwszych 8 naborów IMI2, które tymczasowo przechowywano w lokalnym systemie SOFIA.

34.

Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Drugiej Inicjatywy w zakresie Leków Innowacyjnych odnotowało pewne opóźnienia w otrzymywaniu sprawozdań okresowych od beneficjentów zgodnie z odpowiednią umową o dotację. Często pierwsze wersje sprawozdań okresowych wysłane przez beneficjentów były niekompletne – brakowało w nich dokumentów uzupełniających. Opóźnienia miały wpływ na skuteczność pierwszej części procesu kontroli płatności (złożenie sprawozdania, wpłynięcie sprawozdania, sprawdzenie kompletności). W 2016 r. przeciętny czas na uregulowanie okresowych zestawień wydatków wyniósł 95 dni, podczas gdy zakładano na to 90 dni.


12.12.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 426/56


SPRAWOZDANIE

dotyczące sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Badań w zakresie Zarządzania Ruchem Lotniczym w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej (SESAR) za rok budżetowy 2016 wraz z odpowiedzią Wspólnego Przedsięwzięcia

(2017/C 426/08)

SPIS TREŚCI

 

Punkt

Strona

WPROWADZENIE

1-10

57

Ustanowienie Wspólnego Przedsięwzięcia SESAR

1-2

57

Zarządzanie

3-4

57

Cele

5-6

57

Zasoby

7-10

58

OPINIA

11-23

58

Opinia na temat wiarygodności rozliczeń

12

58

Opinia na temat legalności i prawidłowości dochodów leżących u podstaw rozliczeń

13

58

Opinia na temat legalności i prawidłowości płatności leżących u podstaw rozliczeń

14

58

Zadania kierownictwa i osób odpowiedzialnych za zarządzanie

15-17

59

Zadania Trybunału dotyczące kontroli sprawozdania i transakcji leżących u jego podstaw

18-22

59

ZARZĄDZANIE BUDŻETEM I FINANSAMI

24-30

60

Wykonanie budżetu za rok 2016

24

60

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach 7PR i programu TEN-T

25-27

60

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach programu „Horyzont 2020”

28-30

60

MECHANIZMY KONTROLI WEWNĘTRZNEJ

31-34

60

Ramy kontroli wewnętrznej

31

60

Sprawozdawczość i kontrola w zakresie wkładów niepieniężnych na rzecz projektów SESAR 2020

32

61

Ocena zdolności finansowej wnioskodawców w ramach zaproszeń do składania wniosków

33

61

Efektywność zamówień na usługi pod względem kosztów

34

61

ZAŁĄCZNIK –

DZIAŁANIA PODJĘTE W ZWIĄZKU Z ZESZŁOROCZNYMI UWAGAMI

62

WPROWADZENIE

Ustanowienie Wspólnego Przedsięwzięcia SESAR

1.

Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Badań w zakresie Zarządzania Ruchem Lotniczym w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej (SESAR) z siedzibą w Brukseli zostało ustanowione w lutym 2007 r. na okres ośmiu lat i rozpoczęło samodzielną działalność w dniu 10 sierpnia 2007 r. (1). W czerwcu 2014 r. Rada zmieniła rozporządzenie ustanawiające i wydłużyła czas trwania Wspólnego Przedsięwzięcia do dnia 31 grudnia 2024 r. (2).

2.

Wspólne Przedsięwzięcie SESAR jest partnerstwem publiczno-prywatnym na rzecz opracowania i rozmieszczenia zmodernizowanego systemu zarządzania ruchem lotniczym w Europie. Członkami założycielami są Unia Europejska (UE), reprezentowana przez Komisję, oraz Europejska Organizacja ds. Bezpieczeństwa Żeglugi Powietrznej (Eurocontrol). W odpowiedzi na zaproszenie do wyrażenia zainteresowania członkami Wspólnego Przedsięwzięcia zostało 19 podmiotów publicznych i prywatnych z branży lotniczej. Należą do nich producenci samolotów, producenci wyposażenia naziemnego i pokładowego, instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej oraz władze portów lotniczych.

Zarządzanie

3.

Struktura zarządzania Wspólnego Przedsięwzięcia SESAR obejmuje zarząd i dyrektora wykonawczego.

4.

Zarząd składa się z przedstawicieli członków Wspólnego Przedsięwzięcia SESAR oraz przedstawicieli zainteresowanych stron (wojska, cywilnych użytkowników przestrzeni powietrznej, instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej, wytwórców sprzętu, portów lotniczych, pracowników sektora zarządzania ruchem lotniczym oraz środowiska naukowego). Odpowiada on za przyjęcie centralnego planu zarządzania ruchem lotniczym (ATM) zatwierdzonego przez Radę i sprawowanie ogólnej kontroli nad wdrożeniem projektu SESAR. Dyrektor wykonawczy odpowiada za bieżące zarządzanie Wspólnym Przedsięwzięciem.

Cele

5.

Celem projektu SESAR jest modernizacja zarządzania ruchem lotniczym w Europie poprzez planowanie, opracowanie i dostarczenie nowych lub ulepszonych technologii i procedur. Projekt dzieli się na trzy fazy:

„fazę planowania” (w latach 2004–2007) prowadzoną przez Eurocontrol i współfinansowaną ze środków programu transeuropejskich sieci transportowych (TEN-T). Rezultatem tej fazy było powstanie centralnego planu ATM, w którym określono zawartość oraz opisano opracowanie i rozmieszczenie nowoczesnego systemu ATM nowej generacji;

dwuetapową „fazę opracowywania” (w latach 2007–2013, przedłużoną do 2016 r.) prowadzoną przez Wspólne Przedsięwzięcie SESAR i współfinansowaną ze środków programu TEN-T i siódmego programu ramowego (7PR);

„fazę rozmieszczania” (w latach 2014–2024), która ma być prowadzona przez przedstawicieli i zainteresowane podmioty z branży ruchu lotniczego, obejmującą utworzenie i wdrażanie na dużą skalę nowej infrastruktury zarządzania ruchem lotniczym oraz współfinansowaną ze środków programu „Horyzont 2020”.

6.

Celem Wspólnego Przedsięwzięcia SESAR w ramach 7PR i programu TEN-T była modernizacja i zwiększenie bezpieczeństwa zarządzania ruchem lotniczym w Europie poprzez skoordynowanie i skoncentrowanie wszystkich działań badawczo-rozwojowych z tej dziedziny w UE, co ma prowadzić do powstania nowych systemów technologicznych, urządzeń i procedur operacyjnych określonych w centralnym planie ATM (SESAR I – faza opracowywania). W ramach programu „Horyzont 2020” Wspólne Przedsięwzięcie SESAR realizuje program SESAR II („SESAR 2020”) w celu skoordynowania działań z zakresu badań naukowych i innowacji prowadzonych przez zainteresowane strony (kontynuacja fazy opracowywania) i wdrożenia nowej infrastruktury zarządzania ruchem lotniczym (faza rozmieszczenia).

Zasoby

7.

Budżet przeznaczony na fazę opracowywania programu SESAR I (lata 2008–2015) wyniósł 2 100 mln euro i miał być w równych częściach zapewniony przez UE, Eurocontrol oraz uczestniczących w programie partnerów publicznych i prywatnych z branży ruchu lotniczego. Wkład UE wynoszący maksymalnie 700 mln euro jest finansowany ze środków 7PR i programu TEN-T (3).

8.

Maksymalny wkład UE w działania Wspólnego Przedsięwzięcia SESAR na rzecz wdrożenia programu SESAR 2020 wynosi 585 mln euro i ma zostać wypłacony z programu „Horyzont 2020” (4). Jak wynika z umów członkowskich w ramach programu SESAR 2020, Eurocontrol ma wnieść wkład w wysokości około 500 mln euro, a wkład pozostałych członków z branży ruchu lotniczego ma zostać wniesiony w postaci zasobów o wartości co najmniej 720,7 mln euro na rzecz działalności operacyjnej Wspólnego Przedsięwzięcia. Około 90 % finansowania pochodzącego z Eurocontrol i od innych członków będzie miało formę wkładu niepieniężnego.

9.

Odnośnie do wkładów finansowych na pokrycie kosztów administracyjnych Wspólnego Przedsięwzięcia zarząd decyduje, jakie kwoty mają zostać wpłacone przez każdego z członków proporcjonalnie do wkładów, które zgodzili się wnieść, oraz ustanawia terminy dokonania wpłaty.

10.

W 2016 r. budżet płatności na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia SESAR wyniósł 157,1 mln euro (w 2015 r. było to 136,9 mln euro). Na dzień 31 grudnia 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie zatrudniało 44 pracowników (w 2015 r. było to 41 osób) (5).

OPINIA

11.

Trybunał zbadał:

a)

sprawozdanie finansowe Wspólnego Przedsięwzięcia obejmujące sprawozdanie finansowe (6) oraz sprawozdanie z wykonania budżetu (7) za rok budżetowy zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r.;

b)

legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw tych sprawozdań, zgodnie z postanowieniami art. 287 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).

Opinia na temat wiarygodności rozliczeń

12.

W opinii Trybunału sprawozdanie Wspólnego Przedsięwzięcia za rok zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. przedstawia rzetelnie we wszystkich istotnych aspektach jego sytuację finansową na dzień 31 grudnia 2016 r. oraz wyniki transakcji, przepływy pieniężne i zmiany w aktywach netto za zakończony w tym dniu rok budżetowy, zgodnie z przepisami jego regulaminu finansowego i z zasadami rachunkowości przyjętymi przez księgowego Komisji. Opierają się one na powszechnie przyjętych międzynarodowych standardach rachunkowości sektora publicznego.

Opinia na temat legalności i prawidłowości dochodów leżących u podstaw rozliczeń

13.

W opinii Trybunału dochody leżące u podstaw rozliczeń za rok zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. są legalne i prawidłowe we wszystkich istotnych aspektach.

Opinia na temat legalności i prawidłowości płatności leżących u podstaw rozliczeń

14.

W opinii Trybunału płatności leżące u podstaw rozliczeń za rok zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. są legalne i prawidłowe we wszystkich istotnych aspektach.

Zadania kierownictwa i osób odpowiedzialnych za zarządzanie

15.

Na mocy art. 310–325 TFUE oraz regulaminu finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia kierownictwo odpowiada za sporządzenie i prezentację sprawozdania finansowego zgodnie z powszechnie przyjętymi międzynarodowymi standardami rachunkowości sektora publicznego oraz za legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw tego sprawozdania. Do zadań kierownictwa należy także zaprojektowanie, wdrożenie i utrzymywanie systemu kontroli wewnętrznej umożliwiającego sporządzenie i prezentację sprawozdania finansowego, które nie zawiera istotnych zniekształceń spowodowanych nadużyciem lub błędem. Kierownictwo odpowiada również za dopilnowanie, by ujęte w sprawozdaniu finansowym działania, transakcje finansowe i informacje były zgodne z odpowiednimi przepisami ustawowymi i wykonawczymi. Kierownictwo Wspólnego Przedsięwzięcia ponosi ostateczną odpowiedzialność za legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw sprawozdania.

16.

Przy sporządzaniu sprawozdania kierownictwo odpowiada za ocenę zdolności Wspólnego Przedsięwzięcia do kontynuacji działalności, za ujawnienie, w stosownych przypadkach, problematycznych kwestii związanych z kontynuacją działalności oraz za prowadzenie rachunkowości przy założeniu kontynuacji działalności.

17.

Do zadań osób odpowiedzialnych za zarządzanie należy nadzór nad sprawozdawczością finansową Wspólnego Przedsięwzięcia.

Zadania Trybunału dotyczące kontroli sprawozdania i transakcji leżących u jego podstaw

18.

Celem Trybunału jest uzyskanie wystarczającej pewności, że sprawozdanie finansowe Wspólnego Przedsięwzięcia nie zawiera istotnych zniekształceń, a leżące u jego podstaw transakcje są legalne i prawidłowe, a także przedstawienie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie bądź innym organom udzielającym absolutorium, na podstawie przeprowadzonej przez siebie kontroli, poświadczenia wiarygodności dotyczącego wiarygodności rozliczeń oraz legalności i prawidłowości transakcji leżących u ich podstaw. Wystarczająca pewność oznacza wysoki poziom pewności, lecz nie stanowi gwarancji, że kontrola zawsze wykaże istotne zniekształcenia lub niezgodności, jeżeli takie istnieją. Mogą one być spowodowane nadużyciem lub błędem i są uważane za istotne, jeżeli można zasadnie oczekiwać, że pojedynczo lub łącznie wpłyną one na decyzje gospodarcze podejmowane przez użytkowników na podstawie takiego sprawozdania.

19.

W ramach kontroli stosuje się procedury mające na celu uzyskanie dowodów kontroli potwierdzających kwoty i informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym oraz legalność i prawidłowość transakcji leżących u jego podstaw. Wybór tych procedur zależy od osądu kontrolera, w tym od oceny ryzyka wystąpienia – w wyniku nadużycia lub błędu – istotnych zniekształceń sprawozdania rocznego lub istotnej niezgodności transakcji leżących u jego podstaw z wymogami przepisów prawa Unii Europejskiej. W celu opracowania procedur kontroli stosownych do okoliczności (lecz nie na potrzeby sformułowania opinii na temat skuteczności systemu kontroli wewnętrznej) Trybunał, dokonując oceny ryzyka, bierze pod uwagę system kontroli wewnętrznej wykorzystywany do sporządzania i rzetelnej prezentacji sprawozdania oraz do zapewnienia legalności i prawidłowości transakcji leżących u jego podstaw. Kontrola obejmuje również ocenę stosowności przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, racjonalności szacunków księgowych dokonanych przez kierownictwo oraz ogólnej prezentacji sprawozdania.

20.

Jeżeli chodzi o dochody, Trybunał weryfikuje dotacje otrzymane od Komisji Europejskiej i ocenia stosowane przez Wspólne Przedsięwzięcie procedury poboru opłat i innych dochodów.

21.

Jeżeli chodzi o wydatki, Trybunał bada transakcje płatnicze po tym, jak wydatki zostaną poniesione, ujęte i zatwierdzone. Badanie to obejmuje wszystkie kategorie płatności (w tym płatności z tytułu nabycia aktywów) w chwili ich wypłaty.

22.

Sporządzając niniejsze sprawozdanie i opinię, Trybunał uwzględnił wyniki badania sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia przeprowadzonego przez niezależnego audytora zewnętrznego zgodnie z przepisami art. 208 ust. 4 rozporządzenia finansowego UE (8).

23.

Przedstawione poniżej uwagi nie podważają opinii Trybunału.

ZARZĄDZANIE BUDŻETEM I FINANSAMI

Wykonanie budżetu za rok 2016

24.

Biorąc pod uwagę niewykorzystane środki na płatności z poprzednich lat (5,7 mln euro), ostateczny dostępny budżet na 2016 r. z 7PR i programu „Horyzont 2020” obejmował środki na zobowiązania w wysokości 101,4 mln euro i środki na płatności w wysokości 162,8 mln euro. Wskaźnik wykorzystania środków na zobowiązania i środków na płatności wyniósł odpowiednio 95,7 % i 63,2 %. Niski poziom wykorzystania środków na płatności był spowodowany przede wszystkim opóźnieniami w przeprowadzaniu badań i opracowywaniu rozwiązań przez członków Wspólnego Przedsięwzięcia SESAR.

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach 7PR i programu TEN-T

25.

Z łącznej puli środków operacyjnych i administracyjnych w kwocie 892,8 mln euro na rzecz działań w programie SESAR I (9) do końca 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie SESAR zaciągnęło zobowiązania na kwotę 827,4 mln euro i dokonało płatności na kwotę 704,2 mln euro (co stanowi 79 % dostępnego budżetu).

26.

Z łącznej puli środków w kwocie 1 254,5 mln euro z wkładów pieniężnych i niepieniężnych, które mają wnieść inni członkowie na rzecz na działań operacyjnych i administracyjnych Wspólnego Przedsięwzięcia SESAR (670,2 mln euro ze środków Eurocontrol i 584,3 mln euro od członków z branży ruchu lotniczego), Wspólne Przedsięwzięcie zatwierdziło do końca 2016 r. wkłady o wartości 910 mln euro (427,7 mln euro ze strony Eurocontrol i 482,3 mln euro ze strony branży ruchu lotniczego). Do końca 2016 r. na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia SESAR zgłoszono przekazanie wkładów niepieniężnych w kwocie 133,5 mln euro od pozostałych członków (49,2 mln euro ze środków Eurocontrol i 84,2 mln euro od członków z branży ruchu lotniczego).

27.

Na koniec 2016 r. łączna wartość wkładów pieniężnych wniesionych przez UE wyniosła 597,1 mln euro, a wkłady pieniężne i niepieniężne wyniosły łącznie 476,9 mln euro ze środków Eurocontrol i 566,5 mln euro od członków z branży ruchu lotniczego.

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach programu „Horyzont 2020”

28.

Z kwoty 585 mln euro środków z programu „Horyzont 2020” przydzielonych na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia SESAR na rzecz realizacji programu SESAR 2020 Wspólne Przedsięwzięcie zaciągnęło do końca 2016 r. zobowiązania na kwotę 61,6 mln euro i dokonało płatności na kwotę 49,9 mln euro (8,5 % przydzielonych środków). Na płatności te składały się głównie płatności zaliczkowe na realizację pierwszej serii projektów SESAR 2020.

29.

Do końca 2016 r. łączne wkłady pieniężne ze środków UE na rzecz kosztów operacyjnych Wspólnego Przedsięwzięcia wyniosły 56,8 mln euro.

30.

Pozostali członkowie powinni wnieść wkłady pieniężne i niepieniężne w kwocie 1 220,7 mln euro na rzecz kosztów operacyjnych Wspólnego Przedsięwzięcia w ramach programu SESAR 2020 (500 mln euro ze środków Eurocontrol i 720,7 mln euro z branży ruchu lotniczego). Niemniej jednak na koniec 2016 r. projekty SESAR 2020 były wciąż na wczesnym etapie realizacji, a zarząd nie zatwierdził żadnych wkładów niepieniężnych ani pieniężnych.

MECHANIZMY KONTROLI WEWNĘTRZNEJ

Ramy kontroli wewnętrznej

31.

Wspólne Przedsięwzięcie SESAR ustanowiło procedury kontroli ex ante oparte na przeglądach dokumentacji finansowej i operacyjnej. Ponadto przeprowadza kontrole ex post beneficjentów. Kontrole te stanowią główne narzędzie oceny legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw rozliczeń, obejmujących wkłady pieniężne i niepieniężne członków innych niż UE na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia. W odniesieniu do kontroli ex post na koniec 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie zgłosiło poziom błędu resztowego wynoszący 1,34 % (10).

Sprawozdawczość i kontrola w zakresie wkładów niepieniężnych na rzecz projektów SESAR 2020

32.

Wspólne Przedsięwzięcie SESAR nie opracowało jak dotąd szczegółowych wytycznych dla członków i ich audytorów zewnętrznych odnośnie do deklaracji i poświadczania wkładów niepieniężnych wnoszonych przez członków na rzecz projektów SESAR 2020. Nie wprowadziło też wewnętrznych wytycznych dotyczących kontroli ex ante zestawień wydatków poniesionych w związku z projektami SESAR 2020, które opierałyby się na strategii kontroli ex ante opracowanej przez Komisję na potrzeby programu Horyzont „2020”.

Ocena zdolności finansowej wnioskodawców w ramach zaproszeń do składania wniosków

33.

W ograniczonym zaproszeniu do składania wniosków dotyczących badań przemysłowych, które było skierowane wyłącznie do członków Wspólnego Przedsięwzięcia z branży, Wspólne Przedsięwzięcie przyznało dotacje konsorcjom projektowym, mimo że w dwóch przypadkach kontrole rentowności beneficjentów przeprowadzone przez Agencję Wykonawczą ds. Badań Naukowych wykazały słabą zdolność finansową koordynującego członka konsorcjum z branży. Oznacza to wyższe ryzyko finansowe co do ukończenia tych projektów, jak również wyższe ryzyko finansowe w przypadku pozostałych projektów, w które zaangażowani są ci dwaj beneficjenci. W tych dwóch przypadkach dyrektor wykonawczy oparł swoją decyzję na uzupełniających ocenach ryzyka ad hoc przeprowadzonych przez personel Wspólnego Przedsięwzięcia SESAR. Wspólne Przedsięwzięcie nie ustanowiło jednak jeszcze regularnej wewnętrznej procedury ponownej oceny w przypadku niskiej zdolności finansowej koordynatorów projektów uzyskujących dotację, która to ocena obejmowałaby środki służące ograniczeniu i skompensowaniu wyższego ryzyka finansowego.

Efektywność zamówień na usługi pod względem kosztów

34.

W postępowaniach o udzielenie zamówienia na usługi Wspólne Przedsięwzięcie ustala maksymalny budżet zamówienia. Ta maksymalna kwota nie jest ustalana w oparciu o systematyczny proces oszacowywania kosztów ani racjonalny system referencyjnych cen rynkowych. Nie zapewnia to efektywności pod względem kosztów w przypadku wieloletnich zamówień na usługi, ponieważ z doświadczeń wynika, że wartość większości otrzymanych ofert była zbliżona do maksymalnego budżetu.

Niniejsze sprawozdanie zostało przyjęte przez Izbę IV, której przewodniczył Baudilio TOMÉ MUGURUZA, członek Trybunału Obrachunkowego, na posiedzeniu w Luksemburgu w dniu 19 września 2017 r.

W imieniu Trybunału Obrachunkowego

Klaus-Heiner LEHNE

Prezes


(1)  Rozporządzenie Rady (WE) nr 219/2007 z dnia 27 lutego 2007 r. w sprawie utworzenia wspólnego przedsięwzięcia w celu opracowania europejskiego systemu zarządzania ruchem lotniczym nowej generacji (SESAR) (Dz.U. L 64 z 2.3.2007, s. 1), zmienione rozporządzeniem Rady (WE) nr 1361/2008 (Dz.U. L 352 z 31.12.2008, s. 12).

(2)  Rozporządzenie Rady (UE) nr 721/2014 z dnia 16 czerwca 2014 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 219/2007 w sprawie utworzenia wspólnego przedsięwzięcia w celu opracowania europejskiego systemu zarządzania ruchem lotniczym nowej generacji (SESAR) w odniesieniu do przedłużenia wspólnego przedsięwzięcia do roku 2024 (Dz.U. L 192 z 1.7.2014, s. 1).

(3)  Art. 3 Umowy ogólnej między Komisją Europejską a Wspólnym Przedsiębiorstwem SESAR, grudzień 2009 r.

(4)  Art. 4 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 219/2007 zmienionego rozporządzeniem (WE) nr 1361/2008.

(5)  Więcej informacji na temat działalności Wspólnego Przedsięwzięcia można znaleźć na jego stronie internetowej: http://www.sesarju.eu.

(6)  Sprawozdanie finansowe składa się z bilansu, sprawozdania z finansowych wyników działalności, rachunku przepływów pieniężnych, zestawienia zmian w aktywach netto oraz opisu znaczących zasad (polityki) rachunkowości i informacji dodatkowej.

(7)  Sprawozdanie z wykonania budżetu obejmuje sprawozdanie, które przedstawia zbiorczo wszystkie operacje budżetowe, i informację dodatkową.

(8)  Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1).

(9)  Na łączną kwotę w wysokości 892,8 mln euro składa się wkład pieniężny z budżetu UE w kwocie 700 mln euro, sfinansowany z 7PR i programu TEN-T, wkład pieniężny w wysokości 165 mln euro z Eurocontrol oraz wkład pieniężny w wysokości 27,8 mln euro od członków reprezentujących branżę ruchu lotniczego.

(10)  Roczne sprawozdanie z działalności Wspólnego Przedsięwzięcia SESAR, s. 81.


ZAŁĄCZNIK

Działania podjęte w związku z zeszłorocznymi uwagami

Rok

Uwagi Trybunału

Działania naprawcze

(zrealizowane/w trakcie realizacji/niepodjęte)

 

Konflikt interesów

 

2015

W lipcu 2015 r. Komisja wydała wytyczne dla wspólnych przedsięwzięć na temat konfliktu interesów, obejmujące wspólny wzór deklaracji braku konfliktu interesów, który Wspólne Przedsięwzięcie powinno wprowadzić do swoich procedur.

zrealizowane


ODPOWIEDŹ WSPÓLNEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA

24.

Do głównych przyczyn opóźnienia we wdrożeniu płatności na rozwój i badania członków należą trudności w dostosowaniu wspólnych narzędzi informatycznych programu „Horyzont 2020” do szczególnych potrzeb Wspólnego Przedsięwzięcia SESAR. Proces ten rozpoczęto w 2016 r. i wciąż trwa.

30.

W przypadku projektów SESAR w ramach programu „Horyzont 2020” objętych procedurami ograniczonymi oczekuje się, że członkowie przedłożą pierwsze deklaracje kosztów w 2018 r. Wspólne Przedsięwzięcie SESAR zacznie wówczas zatwierdzać powiązane wkłady niepieniężne.

32.

W grudniu 2016 r. Rada Administracyjna Wspólnego Przedsięwzięcia SESAR przyjęła dokument „Metodologia i proces zatwierdzania wkładów niepieniężnych we Wspólnym Przedsięwzięciu SESAR (wyłącznie Program SESAR 2020)”, zgodnie z którym Wspólne Przedsięwzięcie SESAR opracuje specyfikację istotnych warunków zamówienia i wzór świadectwa, który zostanie przedstawiony Radzie w odpowiednim terminie, przed otrzymaniem jakichkolwiek wkładów niepieniężnych w 2018 r. Wspólne Przedsięwzięcie SESAR przeanalizuje, czy istnieje potrzeba dostosowania strategii kontroli ex ante opracowanej przez Komisję w kontekście programu „Horyzont 2020” do konkretnych zagrożeń związanych z projektami SESAR 2020. Tymczasem Wspólne Przedsięwzięcie SESAR stosuje strategię kontroli ex ante opracowaną przez Komisję przez analogię.

33.

W następstwie wyników dodatkowych ocen ryzyka przeprowadzonych zgodnie z wytycznymi H2020 Wspólne Przedsięwzięcie SESAR stwierdziło, że odrzucenie koordynatorów projektu wyłącznie na podstawie analizy przeprowadzonej przez REA mogło narazić Wspólne Przedsięwzięcie na znaczne ryzyko wniesienia odwołania. Wspólne Przedsięwzięcie SESAR zgadza się jednak, że należy wprowadzić wewnętrzną procedurę dotyczącą ponownej oceny słabej zdolności finansowej koordynatora projektu objętego dotacją, w tym środki w zakresie przeciwdziałania zwiększonemu ryzyku finansowemu i jego zrekompensowania.

34.

W następstwie uwagi Trybunału w kwietniu 2017 r. Wspólne Przedsięwzięcie SESAR wprowadziło metodologię, aby systematycznie oceniać na etapie planowania zamówień potrzeby i koszty związane z umowami. Metodologię tę stosowano już kilkakrotnie.


12.12.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 426/64


SPRAWOZDANIE

dotyczące sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia Shift2Rail za rok budżetowy 2016 wraz z odpowiedzią Wspólnego Przedsięwzięcia

(2017/C 426/09)

SPIS TREŚCI

 

Punkt

Strona

WPROWADZENIE

1-11

65

Ustanowienie Wspólnego Przedsięwzięcia Shift2Rail

1-2

65

Zarządzanie

3-6

65

Cele

7-8

65

Zasoby

9-11

66

OPINIA

12-24

66

Opinia na temat wiarygodności rozliczeń

13

66

Opinia na temat legalności i prawidłowości dochodów leżących u podstaw rozliczeń

14

66

Opinia na temat legalności i prawidłowości płatności leżących u podstaw rozliczeń

15

66

Zadania kierownictwa i osób odpowiedzialnych za zarządzanie

16-18

67

Zadania Trybunału dotyczące kontroli sprawozdania i transakcji leżących u jego podstaw

19-23

67

ZARZĄDZANIE BUDŻETEM I FINANSAMI

25-29

68

Wykonanie budżetu za rok 2016

25

68

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach programu „Horyzont 2020”

26-29

68

MECHANIZMY KONTROLI WEWNĘTRZNEJ

30-33

68

Ramy kontroli wewnętrznej

30

68

Strategia zwalczania nadużyć finansowych

31

68

Ocena wniosków otrzymanych w następstwie zaproszeń do składania wniosków

32

68

Postępowania o udzielenie zamówienia

33

69

WPROWADZENIE

Ustanowienie Wspólnego Przedsięwzięcia Shift2Rail

1.

Wspólne Przedsięwzięcie Shift2Rail (S2R) z siedzibą w Brukseli zostało ustanowione w czerwcu 2014 r. (1) na okres 10 lat i funkcjonuje autonomicznie od dnia 24 maja 2016 r. W związku z faktem, że Wspólne Przedsięwzięcie rozpoczęło autonomiczną działalność w 2016 r., tegoroczne sprawozdanie stanowi pierwsze sprawozdanie finansowe Wspólnego Przedsięwzięcia poddane kontroli przez Trybunał.

2.

Wspólne Przedsięwzięcie S2R jest partnerstwem publiczno-prywatnym w sektorze kolei. Jego członkami założycielami są Unia Europejska (UE), reprezentowana przez Komisję, i partnerzy z sektora kolejowego (główne zainteresowane strony, w tym producenci urządzeń kolejowych, przedsiębiorstwa kolejowe, podmioty zarządzające infrastrukturą i ośrodki badawcze). Inne podmioty mogą uczestniczyć we Wspólnym Przedsięwzięciu jako członkowie stowarzyszeni.

Zarządzanie

3.

Struktura zarządzania Wspólnego Przedsięwzięcia S2R obejmuje Radę Zarządzającą, dyrektora wykonawczego, komitet naukowy i grupę przedstawicieli państw.

4.

W skład Rady Zarządzającej wchodzi 22 członków, w tym dwóch przedstawicieli Komisji i po jednym przedstawicielu każdego z członków reprezentujących branżę. Rada jest ogólnie odpowiedzialna za wyznaczanie kierunków strategicznych Wspólnego Przedsięwzięcia i za jego funkcjonowanie oraz sprawuje nadzór nad realizacją podejmowanych przez nie działań. Dyrektor wykonawczy odpowiada za bieżące zarządzanie Wspólnym Przedsięwzięciem.

5.

Komitet naukowy i grupa przedstawicieli państw są organami doradczymi. Komitet ten doradza w sprawie priorytetów naukowych i technologicznych, które należy uwzględnić w rocznych planach prac Wspólnego Przedsięwzięcia. Grupa przedstawicieli państw reprezentuje państwa członkowskie UE i państwa stowarzyszone w ramach programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont 2020”. Grupa ta może wydawać opinie na temat kierunków strategicznych Wspólnego Przedsięwzięcia i na temat powiązań między działaniami S2R a stosownymi programami krajowymi lub regionalnymi w zakresie badań naukowych i innowacji.

6.

Statut Wspólnego Przedsięwzięcia S2R stanowi również, że:

Agencja Kolejowa Unii Europejskiej pełni szczególną rolę doradczą przez przyczynianie się do określania i wdrażania planów prac S2R oraz zapewnianie, by dzięki działaniom S2R można było uzyskać standardy techniczne gwarantujące interoperacyjność i bezpieczeństwo,

powołane zostają komitety sterujące ds. programu na rzecz innowacji, skupiające przedstawicieli członków założycieli i członków stowarzyszonych, oraz Biuro Programowe S2R będące odpowiedzialne za wkład techniczny i wdrażanie każdego programu na rzecz innowacji,

istnieje możliwość utworzenia grup roboczych złożonych z ekspertów, aby pomóc Wspólnemu Przedsięwzięciu w wykonywaniu jego zadań.

Cele

7.

Wspólne Przedsięwzięcie ma stanowić platformę służącą wspólnym pracom w ramach sektora kolejowego nad wspieraniem innowacji. Dąży ono do opracowania, integracji, zademonstrowania i walidacji nowatorskich technologii i rozwiązań, które zachowują surowe normy bezpieczeństwa, w celu osiągnięcia następujących wskaźników:

zmniejszenie o 50 % kosztu całego cyklu życia systemu transportu kolejowego,

zwiększenie o 100 % przepustowości systemu transportu kolejowego,

zwiększenie o 50 % niezawodności i punktualności przewozów kolejowych,

usunięcie przeszkód natury technicznej, które ograniczają możliwości sektora kolejowego w zakresie interoperacyjności i efektywności,

ograniczenie negatywnych skutków zewnętrznych związanych z transportem kolejowym, w szczególności hałasu, drgań, emisji i innych skutków oddziaływania na środowisko.

8.

Cele obejmują: realizację jednolitego europejskiego obszaru kolejowego, zwiększenie atrakcyjności i konkurencyjności europejskiego systemu kolei, zapewnienie przejścia z transportu drogowego na kolejowy oraz utrzymanie dominującej pozycji europejskiego sektora kolejowego na rynku światowym.

Zasoby

9.

Maksymalny wkład UE w działania Wspólnego Przedsięwzięcia S2R w wysokości 450 mln euro (2) jest wypłacany z programu „Horyzont 2020”. Członkowie Wspólnego Przedsięwzięcia z branży kolejowej są zobowiązani do wniesienia środków w wysokości co najmniej 470 mln euro (3) w postaci wkładów niepieniężnych i pieniężnych o wartości co najmniej 350 mln euro na rzecz działań operacyjnych i kosztów administracyjnych Wspólnego Przedsięwzięcia oraz wkładów niepieniężnych na rzecz działań dodatkowych o wartości co najmniej 120 mln euro (4).

10.

Koszty administracyjne Wspólnego Przedsięwzięcia S2R są ograniczone do kwoty 27 mln euro i są pokrywane przez wkłady pieniężne wnoszone przez członków, dzielone równo w ujęciu rocznym między UE i członków z branży (5).

11.

W 2016 r. budżet płatności na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia S2R wyniósł 51,4 mln euro. Na dzień 31 grudnia 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie zatrudniało 17 pracowników (6).

OPINIA

12.

Trybunał zbadał:

a)

sprawozdanie finansowe Wspólnego Przedsięwzięcia obejmujące sprawozdanie finansowe (7) oraz sprawozdanie z wykonania budżetu (8) za rok budżetowy zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r.;

b)

legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw tych sprawozdań, zgodnie z postanowieniami art. 287 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).

Opinia na temat wiarygodności rozliczeń

13.

W opinii Trybunału sprawozdanie Wspólnego Przedsięwzięcia za rok zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. przedstawia rzetelnie we wszystkich istotnych aspektach jego sytuację finansową na dzień 31 grudnia 2016 r. oraz wyniki transakcji, przepływy pieniężne i zmiany w aktywach netto za zakończony w tym dniu rok budżetowy, zgodnie z przepisami jego regulaminu finansowego i z zasadami rachunkowości przyjętymi przez księgowego Komisji. Opierają się one na powszechnie przyjętych międzynarodowych standardach rachunkowości sektora publicznego.

Opinia na temat legalności i prawidłowości dochodów leżących u podstaw rozliczeń

14.

W opinii Trybunału dochody leżące u podstaw rozliczeń za rok zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. są legalne i prawidłowe we wszystkich istotnych aspektach.

Opinia na temat legalności i prawidłowości płatności leżących u podstaw rozliczeń

15.

W opinii Trybunału płatności leżące u podstaw rozliczeń za rok zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. są legalne i prawidłowe we wszystkich istotnych aspektach.

Zadania kierownictwa i osób odpowiedzialnych za zarządzanie

16.

Na mocy art. 310–325 TFUE oraz regulaminu finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia kierownictwo odpowiada za sporządzenie i prezentację sprawozdania finansowego zgodnie z powszechnie przyjętymi międzynarodowymi standardami rachunkowości sektora publicznego oraz za legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw tego sprawozdania. Do zadań kierownictwa należy także zaprojektowanie, wdrożenie i utrzymywanie systemu kontroli wewnętrznej umożliwiającego sporządzenie i prezentację sprawozdania finansowego, które nie zawiera istotnych zniekształceń spowodowanych nadużyciem lub błędem. Kierownictwo odpowiada również za dopilnowanie, by ujęte w sprawozdaniu finansowym działania, transakcje finansowe i informacje były zgodne z odpowiednimi przepisami ustawowymi i wykonawczymi. Kierownictwo Wspólnego Przedsięwzięcia ponosi ostateczną odpowiedzialność za legalność i prawidłowość transakcji leżących u podstaw sprawozdania.

17.

Przy sporządzaniu sprawozdania kierownictwo odpowiada za ocenę zdolności Wspólnego Przedsięwzięcia do kontynuacji działalności, za ujawnienie, w stosownych przypadkach, problematycznych kwestii związanych z kontynuacją działalności oraz za prowadzenie rachunkowości przy założeniu kontynuacji działalności.

18.

Do zadań osób odpowiedzialnych za zarządzanie należy nadzór nad sprawozdawczością finansową Wspólnego Przedsięwzięcia.

Zadania Trybunału dotyczące kontroli sprawozdania i transakcji leżących u jego podstaw

19.

Celem Trybunału jest uzyskanie wystarczającej pewności, że sprawozdanie finansowe Wspólnego Przedsięwzięcia nie zawiera istotnych zniekształceń, a leżące u jego podstaw transakcje są legalne i prawidłowe, a także przedstawienie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie bądź innym organom udzielającym absolutorium, na podstawie przeprowadzonej przez siebie kontroli, poświadczenia wiarygodności dotyczącego wiarygodności rozliczeń oraz legalności i prawidłowości transakcji leżących u ich podstaw. Wystarczająca pewność oznacza wysoki poziom pewności, lecz nie stanowi gwarancji, że kontrola zawsze wykaże istotne zniekształcenia lub niezgodności, jeżeli takie istnieją. Mogą one być spowodowane nadużyciem lub błędem i są uważane za istotne, jeżeli można zasadnie oczekiwać, że pojedynczo lub łącznie wpłyną one na decyzje gospodarcze podejmowane przez użytkowników na podstawie takiego sprawozdania.

20.

W ramach kontroli stosuje się procedury mające na celu uzyskanie dowodów kontroli potwierdzających kwoty i informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym oraz legalność i prawidłowość transakcji leżących u jego podstaw. Wybór tych procedur zależy od osądu kontrolera, w tym od oceny ryzyka wystąpienia – w wyniku nadużycia lub błędu – istotnych zniekształceń sprawozdania rocznego lub istotnej niezgodności transakcji leżących u jego podstaw z wymogami przepisów prawa Unii Europejskiej. W celu opracowania procedur kontroli stosownych do okoliczności (lecz nie na potrzeby sformułowania opinii na temat skuteczności systemu kontroli wewnętrznej) Trybunał, dokonując oceny ryzyka, bierze pod uwagę system kontroli wewnętrznej wykorzystywany do sporządzania i rzetelnej prezentacji sprawozdania oraz do zapewnienia legalności i prawidłowości transakcji leżących u jego podstaw. Kontrola obejmuje również ocenę stosowności przyjętych zasad (polityki) rachunkowości, racjonalności szacunków księgowych dokonanych przez kierownictwo oraz ogólnej prezentacji sprawozdania.

21.

Jeżeli chodzi o dochody, Trybunał weryfikuje dotacje otrzymane od Komisji Europejskiej i ocenia stosowane przez Wspólne Przedsięwzięcie procedury poboru opłat i innych dochodów.

22.

Jeżeli chodzi o wydatki, Trybunał bada transakcje płatnicze po tym, jak wydatki zostaną poniesione, ujęte i zatwierdzone. Badanie to obejmuje wszystkie kategorie płatności (w tym płatności z tytułu nabycia aktywów) w chwili ich wypłaty.

23.

Sporządzając niniejsze sprawozdanie zawierające poświadczenie wiarygodności, Trybunał uwzględnił wyniki badania sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia przeprowadzonego przez niezależnego audytora zewnętrznego zgodnie z przepisami art. 208 ust. 4 rozporządzenia finansowego UE (9).

24.

Przedstawione poniżej uwagi nie podważają opinii Trybunału.

ZARZĄDZANIE BUDŻETEM I FINANSAMI

Wykonanie budżetu za rok 2016

25.

Biorąc pod uwagę niewykorzystane środki na płatności z poprzednich lat (0,9 mln euro), ostateczny budżet na 2016 r. obejmował środki na zobowiązania w wysokości 50,2 mln euro i środki na płatności w wysokości 52,3 mln euro. Wskaźniki wykorzystania środków na zobowiązania i środków na płatności wyniosły odpowiednio 94 % i 82 %. W 2016 r. większość płatności dokonanych przez Wspólne Przedsięwzięcie S2R stanowiły płatności zaliczkowe na rzecz projektów w ramach programu „Horyzont 2020” wybranych w efekcie ogłoszenia zaproszeń do składania wniosków z 2015 i 2016 r.

Wykonanie budżetu wieloletniego w ramach programu „Horyzont 2020”

26.

Z kwoty 450 mln euro środków z programu „Horyzont 2020” przydzielonych na rzecz inicjatywy S2R kwota 52 mln euro została przeznaczona na program prac w obszarze transportu na lata 2014–2015 zarządzany przez Komisję Europejską, a Wspólne Przedsięwzięcie S2R otrzymało pozostałą kwotę 398 mln euro. Do końca 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie zaciągnęło zobowiązania na kwotę 92,4 mln euro (10) i dokonało płatności na kwotę 42,7 mln euro (10,7 % przydzielonych środków) w celu wdrożenia pierwszej serii projektów.

27.

Z kwoty 350 mln euro wkładów, które mieli wnieść członkowie z branży na rzecz działań operacyjnych i kosztów administracyjnych Wspólnego Przedsięwzięcia, do końca 2016 r., czyli po czterech miesiącach od momentu, gdy Wspólne Przedsięwzięcie S2R rozpoczęło realizację pierwszych projektów w ramach programu „Horyzont 2020”, członkowie zgłosili wkłady niepieniężne na rzecz działań operacyjnych w wysokości 4,5 mln euro, z czego poświadczono już wkłady w wysokości 3 mln euro. Ponadto Rada Zarządzająca zatwierdziła wkłady pieniężne na rzecz kosztów administracyjnych Wspólnego Przedsięwzięcia w wysokości 3,2 mln euro.

28.

Z kwoty 120 mln euro wkładów członków z branży, które miały zostać wniesione na rzecz działań dodatkowych, do końca 2016 r. członkowie zgłosili 55 mln euro (45,8 %), z czego poświadczono już wkłady w wysokości 35,2 mln euro.

29.

W związku z tym na koniec 2016 r. łączna kwota wkładów ze strony członków z branży wyniosła 62,7 mln euro, zaś kwota wkładów pieniężnych ze strony UE wyniosła 48,5 mln euro.

MECHANIZMY KONTROLI WEWNĘTRZNEJ

Ramy kontroli wewnętrznej

30.

Wspólne Przedsięwzięcie S2R ustanowiło plan działań na rzecz realizacji ram kontroli wewnętrznej, w którym uwzględniono rezultaty oceny ryzyka przeprowadzonej w grudniu 2016 r. przez Służbę Audytu Wewnętrznego Komisji. Niezależni audytorzy zewnętrzni rozpoczną kontrole ex post zestawień poniesionych wydatków projektowych po tym, jak pierwsze zestawienia poniesionych wydatków zostaną zatwierdzone w trakcie 2017 r.

Strategia zwalczania nadużyć finansowych

31.

Wspólne Przedsięwzięcie S2R obowiązuje ustanowiona przez Komisję strategia zwalczania nadużyć finansowych w dziedzinie badań naukowych. Niemniej jednak na koniec 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie wciąż nie przeprowadziło szczegółowej oceny ryzyka wystąpienia nadużyć finansowych ani nie opracowało planu działań dotyczącego wdrożenia własnej strategii zwalczania nadużyć finansowych w oparciu o metodykę Komisji.

Ocena wniosków otrzymanych w następstwie zaproszeń do składania wniosków

32.

W dwóch przypadkach spośród ośmiu objętych kontrolą Wspólne Przedsięwzięcie przyznało dotacje konsorcjom projektowym, mimo że kontrole rentowności beneficjentów przeprowadzone przez Agencję Wykonawczą ds. Badań Naukowych wskazywały na słabą zdolność finansową koordynujących członków tych konsorcjów. Oznacza to wysokie ryzyko finansowe w odniesieniu do ukończenia tych projektów. Ryzyko finansowe było szczególnie wysokie w jednym przypadku, w którym partnerowi koordynującemu przyznano ponad 45 % całkowitego dofinansowania na rzecz projektu.

Postępowania o udzielenie zamówienia

33.

W postępowaniach o udzielenie zamówienia na usługi Wspólne Przedsięwzięcie ustala maksymalny budżet zamówienia. Nie ma dowodów na to, że ta maksymalna kwota została ustalona w oparciu o proces oszacowywania kosztów czy racjonalny system referencyjnych cen rynkowych. Może to nie zapewnić efektywności kosztowej w przypadku wieloletnich zamówień na usługi, ponieważ z doświadczenia wynika, że wartość większości otrzymanych ofert była zbliżona do maksymalnego budżetu.

Niniejsze sprawozdanie zostało przyjęte przez Izbę IV, której przewodniczył Baudilio TOMÉ MUGURUZA, członek Trybunału Obrachunkowego, na posiedzeniu w Luksemburgu w dniu 19 września 2017 r.

W imieniu Trybunału Obrachunkowego

Klaus-Heiner LEHNE

Prezes


(1)  Rozporządzenie Rady (UE) nr 642/2014 z dnia 16 czerwca 2014 r. w sprawie ustanowienia Wspólnego Przedsięwzięcia Shift2Rail (Dz.U. L 177 z 17.6.2014, s. 9).

(2)  Art. 3 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 642/2014.

(3)  Art. 4 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 642/2014.

(4)  Zgodnie z art. 4 ust. 2 lit. b) rozporządzenia (UE) nr 642/2014 działania dodatkowe wykraczają poza plan prac i budżet Wspólnego Przedsięwzięcia, lecz przyczyniają się do realizacji celów planu centralnego S2R. Zgodnie z art. 4 ust. 4 tego samego rozporządzenia koszty działań dodatkowych muszą zostać poświadczone przez niezależnego audytora zewnętrznego i nie podlegają kontroli przez Wspólne Przedsięwzięcie, Europejski Trybunał Obrachunkowy ani przez żaden inny organ unijny.

(5)  Art. 16 ust. 2 statutu Wspólnego Przedsięwzięcia S2R (załącznik I do rozporządzenia (UE) nr 642/2014).

(6)  Więcej informacji na temat działalności Wspólnego Przedsięwzięcia można znaleźć na jego stronie internetowej: http://shift2rail.org.

(7)  Sprawozdanie finansowe składa się z bilansu, sprawozdania z finansowych wyników działalności, rachunku przepływów pieniężnych, zestawienia zmian w aktywach netto oraz opisu znaczących zasad (polityki) rachunkowości i informacji dodatkowej.

(8)  Sprawozdanie z wykonania budżetu obejmuje sprawozdanie, które przedstawia zbiorczo wszystkie operacje budżetowe, i informację dodatkową.

(9)  Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1).

(10)  Kwota ta obejmuje niewykorzystane zobowiązania w kwocie 45,1 mln euro zatwierdzone przez Komisję w roku poprzednim i przeniesione na 2016 r. w celu realizacji przez Wspólne Przedsięwzięcie S2R.


ODPOWIEDŹ WSPÓLNEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA

31.

W 2017 r. Wspólne Przedsięwzięcie Shift2Rail podjęło pierwsze kroki, aby ustanowić własny plan działania w zakresie zwalczania nadużyć finansowych, tj. sesję uświadamiającą w zakresie zwalczania nadużyć finansowych dla pracowników Wspólnego Przedsięwzięcia S2R zorganizowaną przez OLAF oraz ocenę ryzyka wystąpienia nadużyć finansowych. Następnie zostanie przeprowadzona ocena oddziaływania ustanawiająca kluczowe cele w celu zaradzenia głównym słabościom (IV kwartał 2017 r.) i ocena strategii zwalczania nadużyć finansowych i planu działania (czerwiec 2018 r.).

32.

W obu przypadkach w decyzji S2R uwzględniono szersze powiązania Wspólnego Przedsięwzięcia z dwoma członkami założycielami oraz konieczne czynności następcze.

Po pierwszej bramce kontrolnej (płatność okresowa za projekt w maju 2017 r.) oba projekty wykazały pozytywne osiągnięcia operacyjne. Ponadto jeden z tych dwóch podmiotów poddano ponownej ocenie na potrzeby jego roli jako koordynatora projektu w nowym projekcie zaplanowanym na 2017 r., a wynik kontroli rentowności jest teraz zadowalający.

33.

Podejście zastosowane przez Wspólne Przedsięwzięcie S2R jest zgodne z postanowieniami vademecum Komisji dotyczącego udzielania zamówień publicznych oraz zasadami rozporządzenia finansowego. Jednakże Wspólne Przedsięwzięcie wdroży dodatkowo metodę dokumentowania na etapie planowania wyniku dokonanej analizy ceny rynkowej, z zastosowaniem indywidualnego podejścia do każdego przypadku.