ISSN 1977-1002

Dziennik Urzędowy

Unii Europejskiej

C 265

European flag  

Wydanie polskie

Informacje i zawiadomienia

Rocznik 60
11 sierpnia 2017


Powiadomienie nr

Spis treśći

Strona

 

 

PARLAMENT EUROPEJSKI
SESJA 2015–2016
Posiedzenia od dnia 6 do dnia 9 lipca 2015 r.
Protokoły posiedzeń zostały opublikowane w  Dz.U. C 377 z 13.10.2016 .
TEKSTY PRZYJĘTE

1


 

I   Rezolucje, zalecenia i opinie

 

REZOLUCJE

 

Parlament Europejski

 

Wtorek, 7 lipca 2015 r.

2017/C 265/01

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie stworzenia multimodalnych zintegrowanych systemów biletowych w Europie (2014/2244(INI))

2

2017/C 265/02

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie perspektyw przemysłu mleczarskiego UE – przegląd wdrożenia pakietu mlecznego (2014/2146(INI))

7

2017/C 265/03

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie zewnętrznego wpływu unijnej polityki handlowej i inwestycyjnej na inicjatywy publiczno-prywatne w krajach nienależących do UE (2014/2233(INI))

17

2017/C 265/04

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie sektora owoców i warzyw od czasu reformy w 2007 r. (2014/2147(INI))

25

 

Środa, 8 lipca 2015 r.

2017/C 265/05

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. zawierająca zalecenia Parlamentu Europejskiego dla Komisji Europejskiej dotyczące negocjacji w sprawie transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP) (2014/2228(INI))

35

2017/C 265/06

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie inicjatywy w zakresie zielonego zatrudnienia: pełne wykorzystanie potencjału zielonej gospodarki pod względem tworzenia miejsc pracy (2014/2238(INI))

48

2017/C 265/07

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie unikania zobowiązań podatkowych i uchylania się od opodatkowania jako wyzwań dla zarządzania, ochrony socjalnej i rozwoju w krajach rozwijających się (2015/2058(INI))

59

 

Czwartek, 9 lipca 2015 r.

2017/C 265/08

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie oszczędnego gospodarowania zasobami: ku gospodarce o obiegu zamkniętym (2014/2208(INI))

65

2017/C 265/09

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie tworzenia unii rynków kapitałowych (2015/2634(RSP))

76

2017/C 265/10

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie Europejskiej agendy bezpieczeństwa (2015/2697(RSP))

84

2017/C 265/11

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie sytuacji w Jemenie (2015/2760(RSP))

93

2017/C 265/12

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie wyzwań w zakresie bezpieczeństwa w regionie Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej i perspektyw na stabilność polityczną (2014/2229(INI))

98

2017/C 265/13

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie przeglądu europejskiej polityki sąsiedztwa (2015/2002(INI))

110

2017/C 265/14

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie wdrożenia dyrektywy 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym (2014/2256(INI))

121

2017/C 265/15

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie nowego podejścia UE do praw człowieka i demokracji – ocena działalności Europejskiego Funduszu na rzecz Demokracji (EED) od początku jego utworzenia (2014/2231(INI))

130

2017/C 265/16

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie sytuacji w Burundi (2015/2723(RSP))

137

2017/C 265/17

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie obchodów rocznicy masakry w Srebrenicy (2015/2747(RSP))

142

2017/C 265/18

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie projektu kambodżańskiej ustawy o NGO i związkach zawodowych (2015/2756(RSP))

144

2017/C 265/19

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie Demokratycznej Republiki Konga, w szczególności w sprawie dwóch zatrzymanych działaczy na rzecz praw człowieka Yves'a Makwambali i Freda Baumy (2015/2757(RSP))

147

2017/C 265/20

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie Bahrajnu, w szczególności sprawy Nabila Radżaba (2015/2758(RSP))

151

2017/C 265/21

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie sytuacji dwóch chrześcijańskich pastorów w Sudanie (2015/2766(RSP))

155


 

III   Akty przygotowawcze

 

PARLAMENT EUROPEJSKI

 

Wtorek, 7 lipca 2015 r.

2017/C 265/22

Decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie nominacji Bettiny Michelle Jakobsen na członka Trybunału Obrachunkowego (C8-0122/2015 – 2015/0803(NLE))

158

2017/C 265/23

P8_TA(2015)0240
Wykonanie praw Unii zgodnie z zasadami handlu międzynarodowego ***I
Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie zmienionego wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego procedury unijne w zakresie wspólnej polityki handlowej w celu zapewnienia wykonania praw Unii zgodnie z zasadami handlu międzynarodowego, w szczególności tymi ustanowionymi pod auspicjami Światowej Organizacji Handlu (tekst ujednolicony) (COM(2015)0049 – C8-0041/2015 – 2014/0174(COD))
P8_TC1-COD(2014)0174
Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 7 lipca 2015 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/… ustanawiającego procedury unijne w zakresie wspólnej polityki handlowej w celu zapewnienia wykonania praw Unii zgodnie z zasadami handlu międzynarodowego, w szczególności tymi ustanowionymi pod auspicjami Światowej Organizacji Handlu (tekst jednolity)

159

2017/C 265/24

P8_TA(2015)0241
Ochrona przed szkodliwymi praktykami cenowymi dotyczącymi statków ***I
Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony przed szkodliwymi praktykami cenowymi dotyczącymi statków (wersja ujednolicona) (COM(2014)0605 – C8-0171/2014 – 2014/0280(COD))
P8_TC1-COD(2014)0280
Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 7 lipca 2015 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/… w sprawie ochrony przed szkodliwymi praktykami cenowymi dotyczącymi statków (tekst jednolity)

160

2017/C 265/25

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zatwierdzenia w imieniu Unii Europejskiej deklaracji w sprawie przyznania uprawnień do połowów na wodach UE w wyłącznej strefie ekonomicznej u wybrzeży Gujany Francuskiej statkom rybackim pływającym pod banderą Boliwariańskiej Republiki Wenezueli (05420/2015 – C8-0043/2015 – 2015/0001(NLE))

161

2017/C 265/26

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie stanowiska Rady dotyczącego projektu budżetu korygującego nr 3/2015 Unii Europejskiej na rok budżetowy 2015 – wprowadzenie nadwyżki z roku budżetowego 2014 (09765/2015 – C8-0161/2015 – 2015/2077(BUD))

162

2017/C 265/27

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie stanowiska Rady dotyczącego projektu budżetu korygującego Unii Europejskiej nr 4/2015 na rok budżetowy 2015 i dołączonego do wniosku o uruchomienie Funduszu Solidarności Unii Europejskiej na rzecz Rumunii, Bułgarii i Włoch (09767/2015 – C8-0162/2015 – 2015/2078(BUD))

164

2017/C 265/28

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uruchomienia Funduszu Solidarności Unii Europejskiej zgodnie z pkt 11 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami (powodzie w Rumunii, Bułgarii i Włoszech) (COM(2015)0162 — C8-0094/2015 — 2015/2079(BUD))

166

2017/C 265/29

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie stanowiska Rady na temat projektu budżetu korygującego Unii Europejskiej nr 1/2015 na rok budżetowy 2015, sekcja 3 – Komisja, towarzyszącego wnioskowi dotyczącemu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych oraz zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1291/2013 i (UE) nr 1316/2013 (09876/2015 – C8-0172/2015 – 2015/2011(BUD))

167

2017/C 265/30

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie stanowiska Rady dotyczącego projektu budżetu korygującego Unii Europejskiej nr 5/2015 na rok budżetowy 2015 – odpowiedź na presję migracyjną (09768/2015 – C8-0163/2015 – 2015/2121(BUD))

170

 

Środa, 8 lipca 2015 r.

2017/C 265/31

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej i jej państw członkowskich, Protokołu do Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a byłą jugosłowiańską republiką Macedonii, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej (05548/2014 – C8-0127/2014 – 2013/0386(NLE))

173

2017/C 265/32

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej i jej państw członkowskich, Protokołu do Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Serbii, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej (06682/2014 – C8-0098/2014 – 2014/0039(NLE))

174

2017/C 265/33

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie projektu decyzji Rady dotyczącej odnowienia Umowy o współpracy naukowej i technologicznej między Wspólnotą Europejską a Rządem Republiki Indii (05872/2015 – C8-0074/2015 – 2014/0293(NLE))

175

2017/C 265/34

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia umowy o współpracy naukowej i technologicznej między Unią Europejską a Wyspami Owczymi, włączającej Wyspy Owcze na zasadzie stowarzyszenia do programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji (2014–2020) Horyzont 2020 (05660/2015 – C8-0057/2015 – 2014/0228(NLE))

176

2017/C 265/35

Poprawki przyjete przez Parlament Europejski w dniu 8 lipca 2015 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zmiany dyrektywy 2007/36/WE w zakresie zachęcania akcjonariuszy do długoterminowego zaangażowania oraz zmiany dyrektywy 2013/34/UE w zakresie określonych elementów oświadczenia o stosowaniu zasad ładu korporacyjnego (COM(2014)0213 – C7-0147/2014 – 2014/0121(COD))

177

2017/C 265/36

P8_TA(2015)0258
Rezerwa zapewniająca stabilność rynku dla unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych ***I
Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącej ustanowienia i funkcjonowania rezerwy zapewniającej stabilność rynku dla unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych i zmieniającej dyrektywę 2003/87/WE (COM(2014)0020 – C8-0016/2014 – 2014/0011(COD))
P8_TC1-COD(2014)0011
Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 8 lipca 2015 r. w celu przyjęcia decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/… w sprawie ustanowienia i funkcjonowania rezerwy stabilności rynkowej dla unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych i zmiany dyrektywy 2003/87/WE

198

2017/C 265/37

P8_TA(2015)0259
Marynarze ***I
Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie marynarzy zmieniającej dyrektywy 2008/94/WE, 2009/38/WE, 2002/14/WE, 98/59/WE oraz 2001/23/WE (COM(2013)0798 – C7-0409/2013 – 2013/0390(COD))
P8_TC1-COD(2013)0390
Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 8 lipca 2015 r. w celu przyjęcia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/… zmieniającej dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/94/WE, 2009/38/WE i 2002/14/WE oraz dyrektywy Rady 98/59/WE i 2001/23/WE w odniesieniu do marynarzy

199

2017/C 265/38

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia Umowy o współpracy naukowej i technologicznej między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej a Konfederacją Szwajcarską stowarzyszającej Konfederację Szwajcarską z programem Horyzont 2020 – programem ramowym w zakresie badań naukowych i innowacji oraz programem badawczo-szkoleniowym Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej uzupełniającym Horyzont 2020 i regulującej uczestnictwo Konfederacji Szwajcarskiej w działaniach ITER prowadzonych przez Fusion for Energy (05662/2015 – C8-0056/2015 – 2014/0304(NLE))

200

2017/C 265/39

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie wytycznych dotyczących polityk zatrudnienia państw członkowskich (COM(2015)0098 – C8-0075/2015 – 2015/0051(NLE))

201

2017/C 265/40

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uruchomienia Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji zgodnie z pkt 13 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami (wniosek EGF/2015/001 FI/Broadcom złożony przez Finlandię) (COM(2015)0232 – C8-0135/2015 – 2015/2125(BUD))

223

2017/C 265/41

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie upoważnienia do rozmów trójstronnych dotyczących projektu budżetu na rok 2016 (2015/2074(BUD))

226

 

Czwartek, 9 lipca 2015 r.

2017/C 265/42

P8_TA(2015)0267
Maksymalne dozwolone poziomy skażenia promieniotwórczego żywności i pasz po awarii jądrowej ***I
Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady ustanawiającego maksymalne dozwolone poziomy skażenia promieniotwórczego żywności i pasz po awarii jądrowej lub w innym przypadku zdarzenia radiacyjnego (COM(2013)0943 – C7-0045/2014 – 2013/0451(COD))
P8_TC1-COD(2013)0451
Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 9 lipca 2015 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/… ustanawiającego maksymalne dozwolone poziomy skażenia promieniotwórczego żywności i pasz po awarii jądrowej lub w innym przypadku zdarzenia radiacyjnego [Popr. 1. Ta poprawka dotyczy całego tekstu.]

272


Skróty i symbole

*

Procedura konsultacji

***

Procedura zgody

***I

Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie

***II

Zwykła procedura ustawodawcza: drugie czytanie

***III

Zwykła procedura ustawodawcza: trzecie czytanie

(Wskazana procedura opiera się na podstawie prawnej zaproponowanej w projekcie aktu)

Poprawki Parlamentu:

Nowe fragmenty tekstu zaznacza się wytłuszczonym drukiem i kursywą . Fragmenty tekstu, które zostały skreślone, zaznacza się za pomocą symbolu ▌ lub przekreśla. Zmianę brzmienia zaznacza się przez wyróżnienie nowego tekstu wytłuszczonym drukiem i kursywą i usunięcie lub przekreślenie zastąpionego tekstu.

PL

 


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/1


PARLAMENT EUROPEJSKI

SESJA 2015–2016

Posiedzenia od dnia 6 do dnia 9 lipca 2015 r.

Protokoły posiedzeń zostały opublikowane w Dz.U. C 377 z 13.10.2016.

TEKSTY PRZYJĘTE

 


I Rezolucje, zalecenia i opinie

REZOLUCJE

Parlament Europejski

Wtorek, 7 lipca 2015 r.

11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/2


P8_TA(2015)0246

Realizacja multimodalnego zintegrowanego systemu biletowego w Europie

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie stworzenia multimodalnych zintegrowanych systemów biletowych w Europie (2014/2244(INI))

(2017/C 265/01)

Parlament Europejski,

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2010/40/UE w sprawie ram wdrażania inteligentnych systemów transportowych w obszarze transportu drogowego oraz interfejsów z innymi rodzajami transportu (1),

uwzględniając rozporządzenie Komisji (UE) nr 454/2011 w sprawie technicznej specyfikacji interoperacyjności odnoszącej się do podsystemu „Aplikacje telematyczne na potrzeby przewozów pasażerskich” transeuropejskiego systemu kolei (2),

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady nr 95/46/WE z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych (3),

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Plan działania na rzecz wdrażania inteligentnych systemów transportowych w Europie” COM(2008)0886),

uwzględniając białą księgę Komisji z 2011 r. zatytułowaną „Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu” (COM(2011)0144),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 grudnia 2011 r. w sprawie planu utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu (4),

uwzględniając dokument roboczy służb Komisji zatytułowany „Plan działania dotyczący dostarczania w całej UE usług w zakresie informacji, planowania i zakupu biletów w odniesieniu do podróży multimodalnych” (SWD(2014)0194),

uwzględniając plan działania na rzecz mobilności w miastach (COM(2009)0490),

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego,

uwzględniając opinię Komitetu Regionów,

uwzględniając art.52 Regulaminu,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Transportu i Turystyki (A8–0183/2015),

A.

mając na uwadze, że pomimo podejmowanych starań nie został jeszcze osiągnięty cel inicjatywy nr 22 białej księgi z 2011 r. (5), który przewiduje możliwość niezakłóconej podróży różnymi środkami transportu „od drzwi do drzwi” dzięki inteligentnym systemom interoperacyjnych i multimodalnych rozkładów jazdy, informacji, rezerwacji przez internet i inteligentnej sprzedaży biletów;

B.

mając na uwadze, że większość podróżnych nadal woli transport indywidualny, a samo stworzenie ogólnounijnych usług w zakresie planowania podróży nie wystarczy do osiągnięcia lepszej integracji poszczególnych rodzajów transportu, a każdy rodzaj transportu powinien zwiększyć własną wydajność oraz stać się bardziej zrównoważony i przyjazny dla użytkownika, do czego poważnie przyczyni się m.in. przyjęcie czwartego pakietu kolejowego w stopniu, w jakim zapewniłoby ono równy dostęp do infrastruktury również mniejszym przewoźnikom, MŚP i nowym przedsiębiorstwom, przyjęcie rozporządzenia w sprawie praw pasażerów lotniczych oraz strategii w zakresie europejskich dróg wodnych, a także utworzenie jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej i wdrożenie priorytetowych projektów TEN-T;

C.

mając na uwadze, że mimo iż Komisja określa zintegrowany system biletowy jako połączenie różnych metod transportu w ramach jednego biletu, przedsiębiorstwa nie zawsze zgadzają się z taką definicją, a niektórzy usługodawcy stawiają sobie za cel jedynie dostarczanie biletów interoperacyjnych, co utrudnia dalszy rozwój w tym sektorze;

1.

uważa, że dostarczanie w całej UE informacji o podróżach multimodalnych, transgraniczne zintegrowane podejście do usług w zakresie planowania podróży i zakupu biletów, szczególnie na długich dystansach, stanowią tylko po części odpowiedź na poważne wyzwania stojące przed europejskim transportem, takie jak jego zrównoważony charakter, multimodalność, poprawa bezpieczeństwa we wszystkich rodzajach transportu, wydajność i rentowność, tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy i mobilność pracowników, a przez to przynoszą korzyści w równym stopniu społeczeństwu, gospodarce, środowisku, spójności społecznej i turystyce;

2.

podkreśla, że ogólnoeuropejskie zintegrowane usługi w zakresie informacji, planowania i zakupu biletów w odniesieniu do podróży multimodalnych dostarczają europejskim przedsiębiorcom, szczególnie MŚP oraz podmiotom rozpoczynającym działalność gospodarczą, sposobność do innowacyjności, wnosząc w ten sposób duży wkład w globalnie konkurencyjny jednolity rynek europejski oraz w utworzenie jednolitego europejskiego obszaru transportu;

3.

podkreśla, że mobilność obywateli w całej UE stanowi warunek niezbędny do korzystania z podstawowych wolności oraz że konsumenci powinni zatem mieć możliwość uzyskiwania kompleksowych, dokładnych i neutralnych informacji dotyczących zarówno rozkładów jazdy, jak i połączeń w transporcie multimodalnym i transgranicznym, umożliwiających niezakłóconą podróż „od drzwi do drzwi” z zapewnieniem wysokich standardów komfortu podróży, a także możliwość dokonywania elektronicznej rezerwacji i płatności za te połączenia; z zadowoleniem przyjmuje zachęcanie podróżnych do łączenia kilku dostępnych rodzajów transportu; zauważa, że w większości państw członkowskich wciąż nie ma możliwości zakupu biletów przez internet lub za pomocą aplikacji mobilnych na podróże krajowe i transgraniczne wewnątrz UE; uważa, że nie powinno być dozwolone blokowanie geograficzne;

4.

podkreśla, jak ważne jest, aby podróżni otrzymywali na jedną podróż multimodalną jeden bilet, i postrzega zapewnienie sprawiedliwego i równego dostępu do podróży multimodalnych i danych o ruchu, a tym samym udzielanie kompleksowych, łatwo dostępnych, neutralnych i rzetelnych informacji w czasie rzeczywistym jako warunek wstępny zintegrowanych systemów biletowych, a także podkreśla, że aby zapewnić sprawiedliwość środków służących temu celowi, niezmiernie istotne jest, aby towarzyszyły im internalizacja kosztów zewnętrznych w przypadku wszystkich rodzajów transportu oraz informacje o wpływie poszczególnych rodzajów transportu na środowisko;

5.

zauważa, że w każdym momencie należy udzielać konsumentom przejrzystych informacji na temat cen; podkreśla, więc, że systemy rezerwacji i płatności powinny wyraźnie określać całkowitą cenę biletu dla wybranej podróży, łącznie z obowiązkowymi elementami takimi jak podatki i opłaty; podkreśla znaczenie innowacyjnych platform opartych na IT, które zapewniają ogólne obniżenie opłat za rezerwacje i transakcje, oraz znaczenie zapewnienia różnych opcji płatności za zakup biletów na podróż; apeluje do Komisji i państw członkowskich o intensyfikację działań mających na celu ograniczenie opłat za używanie kart kredytowych lub innych rozsądnych sposobów płatności za usługi transportu publicznego;

6.

podkreśla, że niekompatybilność i brak spójności warstw danych oraz różnorodność i brak interoperacyjności formatów danych i protokołów wymiany danych utrudniają istnienie w UE zintegrowanych, multimodalnych usług dostarczania informacji, planowania i zakupu biletów oraz powodują dodatkowe koszty; wzywa Komisję do zapewnienia, aby jakiekolwiek działania regulacyjne nadążały za szybkim rozwojem sektora transportowego i nie powodowały niepotrzebnych obciążeń;

7.

z zadowoleniem przyjmuje wysiłki sektora publicznego i prywatnego na rzecz tworzenia usług w zakresie planowania podróży wraz z wymaganymi otwartymi standardami i połączeniami, zauważa jednak, że usługi te mają często charakter regionalny lub krajowy i bardzo rzadko multimodalny; dlatego w pierwszej kolejności apeluje do dostawców usług transportowych i usług w zakresie planowania podróży, aby wykorzystywali istniejące synergie oraz aby skoncentrowali się w większym stopniu na zapewnieniu usług w zakresie planowania podróży multimodalnych i transgranicznych wraz z odpowiednimi rozwiązaniami dotyczącymi biletów, zwracając szczególną uwagę na język, w jakim usługi te są świadczone, z uwzględnieniem języków mniejszości, oraz łącząc transport dalekobieżny i lokalny, w tym „pierwszą i ostatnią milę”, np. przez unowocześnienie systemów w celu rozwijania ich interoperacyjności i umożliwiania komunikacji między nimi; wzywa Komisję do wykorzystywania korytarzy TEN-T jako projektu pilotażowego do identyfikowania przepływów pasażerów oraz ewentualnych usług multimodalnego systemu biletowego, informacji i planowania podróży;

8.

wzywa Komisję do opracowania repozytorium najlepszych praktyk wypracowanych w trakcie realizacji projektów na poziomie lokalnym, regionalnym lub krajowym, które będą stanowić podstawę dla wdrażania tych projektów na poziomie europejskim;

9.

podkreśla, iż łatwość i wygoda zakupu uzyskane dzięki multimodalnym zintegrowanym systemom biletowym przyciągną więcej pasażerów do komunikacji zbiorowej, co spowoduje wzrost ich zadowolenia i przyniesie korzyści przedsiębiorstwom komunikacji zbiorowej;

10.

w odniesieniu do multimodalnych, zintegrowanych usług biletowych apeluje do Komisji o podjęcie środków niezbędnych do stworzenia jasnych ram wspierających i ułatwiających wysiłki podejmowane przez zainteresowane strony i właściwe organy, umowy, które dotychczas zawarli, oraz innowacyjny charakter oferowanych produktów i usług, a w przypadku nieosiągnięcia do 2020 r. znaczących postępów w tworzeniu zintegrowanych i interoperacyjnych multimodalnych, transgranicznych systemów biletowych wzywa Komisję, aby w oparciu o osiągnięte już postępy i podjęte już dobrowolne inicjatywy podjęła działanie ustawodawcze poprzez wprowadzenie minimalnych zasad i harmonogramu;

11.

podkreśla aktywną rolę i odpowiedzialność władz lokalnych i regionalnych w odniesieniu do „pierwszej i ostatniej mili” podróży; za bardzo istotny uważa ich udział we wdrażaniu poszczególnych środków, w nadzorowaniu ich działania i w dopilnowaniu, by cały system sprawnie funkcjonował; w związku z powyższym apeluje do właściwych organów państw członkowskich o:

stworzenie najpóźniej do 2020 r., w bliskiej współpracy z przedstawicielami sektora transportowego, krajowych systemów aktualnych informacji o rozkładach jazdy i opłatach za przejazdy na podstawie otwartych połączeń obejmujących dane podróży w regionalnym i lokalnym miejskim transporcie publicznym realizowanym przez przedsiębiorstwa prywatne i publiczne oraz o dalsze regularne aktualizowanie tych systemów;

dopilnowanie, aby najpóźniej do 2020 r. wszystkie pojazdy w lokalnym transporcie publicznym były wyposażone w inteligentne systemy przekazywania informacji dotyczących pozycji pojazdu transportowego w czasie rzeczywistym i aby kwestia ta była jednym z warunków w przetargach;

zaplanowanie najpóźniej do 2024 r., na podstawie otwartych połączeń, transgranicznego połączenia krajowych systemów informacji o rozkładach jazdy i opłatach za przejazdy obejmujących informacje w czasie rzeczywistym z rozkładami przedsiębiorstw lokalnego transportu publicznego oraz ich udostępnianie operatorom, przewoźnikom i konsumentom;

12.

podziela pogląd Komisji, że sprawiedliwy, otwarty i równy dostęp wszystkich dawców usług w zakresie informacji, planowania podróży i biletów, w tym MŚP i podmiotom rozpoczynającym działalność, do pełnych danych w czasie rzeczywistym, danych o transporcie i podróży w transporcie multimodalnym jest konieczny do dostarczania w całej UE usług w zakresie informacji, planowania i zakupu biletów w odniesieniu do podróży multimodalnych, a także wzywa Komisję do przedłożenia wniosku nakładającego na poszczególnych usługodawców obowiązek udostępniania na sprawiedliwych i równych warunkach wszystkich danych, które są niezbędne do stworzenia bardziej kompleksowych usług, a tym samym umożliwiają podróżnym wybranie najbardziej zrównoważonego, najtańszego lub najszybszego połączenia bez narażania na szwank gospodarczych interesów zaangażowanych usługodawców;

13.

podkreśla, że zgodnie z polityką konkurencyjności UE zadanie Komisji polega na zbadaniu kwestii potencjalnej monopolizacji informacji przez podmioty oferujące informacje i bilety w transporcie multimodalnym oraz przeciwdziałaniu jej; dodaje, że Komisja powinna również dopilnować, aby część przeznaczona na wynagrodzenie za usługę elektronicznej sprzedaży biletów nie przybrała rozmiarów niekorzystnych dla przedsiębiorstw zapewniających transport pasażerów;

14.

wzywa do stworzenia platformy dialogu obejmującej wszystkich przedstawicieli sektora transportu i właściwych organów na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim w celu opracowania praktycznych rozwiązań w zakresie stopniowego wprowadzania w całej Unii interoperacyjnych elektronicznych systemów biletowych, obejmujących cały cykl podróży od planowania do zakupu biletów, oraz w celu wskazania i rozwiązania problemów związanych z proporcjonalnym podziałem dochodów ze sprzedaży biletów i podziałem obciążeń w przypadku sporów między stronami umowy; jest zdania, że te rozwiązania należy rozwijać z uwzględnieniem sytuacji na rynku bez obciążania operatorów i pasażerów nieproporcjonalnie wysokimi kosztami; wzywa Komisję do zdecydowanego wspierania synergii w tym obszarze między transeuropejskimi sieciami telekomunikacyjnymi i transportowymi poprzez współfinansowanie ze środków UE;

15.

zwraca uwagę, że prawa pasażerów europejskich są ograniczone pod tym względem, że mają zastosowanie osobno do każdej umowy o przewozie, ale kiedy podróż obejmuje odcinki transgraniczne lub transport multimodalny, nie można zagwarantować praw pasażerów w zwyczajowy sposób, i dlatego wzywa Komisję, aby w odpowiedzi na apel Parlamentu – wyrażony w rezolucji w sprawie planu utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu z 2011 r. (6) – o opracowanie karty praw pasażera obejmującej wszelkie formy transportu przedstawiła do końca 2017 r. wniosek dotyczący takiej karty, zawierający osobny rozdział poświęcony podróżom multimodalnym z jasnymi i przejrzystymi zasadami ochrony praw pasażerów w kontekście podróży multimodalnych, uwzględniając szczególne cechy każdego rodzaju transportu i zintegrowany multimodalny system biletowy;

16.

podkreśla zasadnicze znaczenie – w kontekście mobilności społecznej i zmian demograficznych w Europie – równego i pozbawionego barier dostępu do transportu dla wszystkich, w szczególności dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji, oraz wzywa do poświęcenia większej uwagi potrzebom osób niepełnosprawnych i osób o ograniczonej sprawności ruchowej, jak również specjalnym wymaganiom osób starszych związanych z dostępem do informacji przed podróżą i w jej trakcie, z opcjami biletowymi oraz systemami rezerwacji i płatności, w tym z możliwością zarezerwowania miejsca na wózek inwalidzki; z zadowoleniem przyjmuje plan działania Komisji dotyczący europejskiego aktu w sprawie dostępności oraz możliwości działania legislacyjnego dotyczącego usunięcia ekonomicznych i społecznych barier napotykanych przez osoby niepełnosprawne; wzywa Komisję do zajęcia się barierami ograniczającymi transport w ramach podejmowanych przez nią wysiłków mających na celu zwiększenie dostępności;

17.

podkreśla wagę zabezpieczenia różnych modeli cenowych i opcji płatności (ulgi, rabaty itp.), by zagwarantować, że pewne grupy w społeczeństwie (bezrobotni, emeryci, studenci, rodziny wielodzietne, osoby o niskich dochodach i i inne grupy społeczne znajdujące się w trudnej sytuacji) mogły korzystać z multimodalnych systemów biletowych w UE;

18.

podkreśla, że systemy dostarczające informacji na temat transportu multimodalnego powinny być łatwe w obsłudze, dlatego konieczne jest powiązanie ich z zaktualizowanymi materiałami kartograficznymi i geograficznymi;

19.

apeluje o dalsze wspieranie podmiotów realizujących innowacyjne strategie oraz nie tylko o utrzymanie, ale także o zwiększenie odpowiednich możliwości finansowania ze środków UE, takich jak Czwarty program na rzecz innowacji przedsięwzięcia Shift2Rail w ramach programu „Horyzont 2020” i instrument „Łącząc Europę” oraz fundusze strukturalne; w tym względzie wzywa Europejski Bank Inwestycyjny do właściwego wykorzystywania Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych;

20.

zwraca się do Komisji o publikowanie łatwo dostępnej listy zawierającej regularne oceny współfinansowanych ze środków UE projektów na rzecz „intermodalnego zintegrowanego systemu sprzedaży biletów”;

21.

podkreśla kluczowe znaczenie globalnego systemu nawigacji satelitarnej (GNSS) i w szczególności europejskiego systemu nawigacji satelitarnej Galileo dla gromadzenia dynamicznych danych, dzięki którym możliwe jest informowanie podróżnych zarówno przed rozpoczęciem podróży, jak i w jej trakcie o wszelkich zakłóceniach oraz o alternatywnych wariantach podróży; podkreśla, że korzyści płynące z systemów satelitarnych muszą być cały czas dopasowywane do przepisów odnoszących się do właściwej ochrony danych;

22.

zwraca uwagę na potrzebę zmniejszenia przeciążeń transportu i zanieczyszczenia powietrza na obszarach miejskich, wzywa do tworzenia zachęt do korzystania ze zrównoważonych rodzajów transportu w całej Europie oraz do uwzględniania w usługach w zakresie informacji i planowania podróży informacji o różnych usługach w zakresie mobilności, takich jak car-sharing, car-pooling, systemy „parkuj i jedź”, wypożyczalnie rowerów, pasy dla rowerów i drogi dla pieszych;

23.

z zadowoleniem przyjmuje zwiększoną dostępność zintegrowanych elektronicznych systemów biletowych w miastach i innych obszarach miejskich, takich jak integrujące technologie cyfrowe „inteligentnej karty”, które mogą być stosowane w różnych rodzajach transportu, również w przypadku podróży transgranicznych, jednak podkreśla, że rozwiązania techniczne należy pozostawić rynkowi, a nie narzucać je na szczeblu europejskim;

24.

zauważa, że dobrej jakości nieprzerwane połączenie z siecią jest jednym z głównych warunków stworzenia zaawansowanego, użytecznego dla pasażerów systemu dostarczającego informacji na temat transportu aktualizowanych w czasie rzeczywistym; wzywa więc Komisję do priorytetowego traktowania ułatwiania, zachęcania i wspierania szerokiego dostępu do bezpłatnej lub taniej, szybkiej infrastruktury cyfrowej we wszystkich rodzajach transportu oraz we wszystkich transportowych punktach przesiadkowych, wykorzystując możliwości finansowania z instrumentu „Łącząc Europę”, programu „Horyzont 2020”, EFIS i innych odpowiednich źródeł;

25.

podkreśla znaczenie ochrony danych, wzywa do przestrzegania dyrektywy 95/46/WE i apeluje o jasne warunki dotyczące wykorzystywania i przekazywania danych, zwłaszcza danych osobowych, których przetwarzanie i wykorzystywanie powinno być możliwe wyłącznie w postaci anonimowej i tylko do celów ułatwiania intermodalnego zakupu biletów; zaznacza, że dokonywanie zakupu oraz płatności za bilety przy pomocy aplikacji mobilnych i internetowych powinno być możliwe bez konieczności rejestracji w systemie;

26.

podkreśla znaczenie planowania podróży, dostępności informacji multimodalnych i sprzedaży biletów prowadzonej w sposób jasny i przejrzysty, również za pośrednictwem platform cyfrowych i internetowych, oraz potrzebę lepszego dostępu do transportu publicznego podczas podróży zagranicznych w UE i zachęcania do modernizacji usług zrównoważonego transportu w celu przyciągnięcia turystów z UE i spoza niej, ponieważ ułatwi to cały proces planowania podróży; podkreśla także potencjalne pozytywne skutki istnienia zintegrowanego systemu biletowego pod względem lepszego połączenia wszystkich regionów, szczególnie regionów najbardziej oddalonych;

27.

podkreśla potrzebę szerszego i lepszego promowania i prezentowania ponad stu przykładów usługi multimodalnego planowania podróży, które są już dostępne w miastach, regionach oraz na poziomie krajowym w UE, a także wzywa do wysiłków wspierających wzajemne połączenia między tymi usługami;

28.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.


(1)  Dz.U. L 207 z 6.8.2010, s. 1.

(2)  Dz.U. L 123 z 12.5.2011, s. 11.

(3)  Dz.U. L 281 z 23.11.1995, s. 31.

(4)  Dz.U. C 168 E z 14.6.2013, s. 72.

(5)  Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu – COM(2011)0144.

(6)  Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 grudnia 2011 r. w sprawie planu utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu (Dz.U. C 168 E z 14.6.2013, s.72).


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/7


P8_TA(2015)0249

Przegląd wdrożenia pakietu mlecznego

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie perspektyw przemysłu mleczarskiego UE – przegląd wdrożenia pakietu mlecznego (2014/2146(INI))

(2017/C 265/02)

Parlament Europejski,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 261/2012 z dnia 14 marca 2012 r. w sprawie zmiany rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do stosunków umownych w sektorze mleka i przetworów mlecznych (1),

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (2),

uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 13 czerwca 2014 r. pt. „Rozwój sytuacji na rynku mleczarskim i funkcjonowanie przepisów dotyczących »pakietu mlecznego«” (COM(2014)0354),

uwzględniając sprawozdanie Komisji z grudnia 2014 r. w sprawie perspektyw dla unijnych rynków i dochodów rolnych w latach 2014–2024;

uwzględniając art. 349 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczący najbardziej oddalonych regionów UE,

uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 10 grudnia 2012 r. pt. „Rozwój sytuacji na rynku i wynikające z niej warunki sprawnego wycofywania systemu kwot mlecznych – drugie sprawozdanie dotyczące »miękkiego lądowania«” (COM(2012)0741),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie utrzymania produkcji mleka na obszarach górskich, obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania i w regionach najbardziej oddalonych po wygaśnięciu systemu kwot mlecznych (3),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 marca 2011 r. pt. „Deficyt białka w UE: jak rozwiązać istniejący od dawna problem?” (4),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 września 2009 r. w sprawie kryzysu w sektorze mleczarskim (5),

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 15 lipca 2014 r. dotyczący zwalczania nieuczciwych praktyk handlowych w ramach łańcucha dostaw produktów spożywczych, realizowanych między przedsiębiorstwami (COM(2014)0472),

uwzględniając rozporządzenie (WE) nr 247/2006 (6) w sprawie szczególnych działań w dziedzinie rolnictwa na rzecz regionów peryferyjnych Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych (7),

uwzględniając wniosek Komisji z dnia 13 stycznia 2015 r. dotyczący rozporządzenia w sprawie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (COM(2015)0010),

uwzględniając projekt opinii Komitetu Regionów pt. „Przyszłość sektora mleczarskiego”,

uwzględniając protokół ustaleń w sprawie współpracy w dziedzinie rolnictwa i rozwoju wsi w UE między Komisją Europejską a Europejskim Bankiem Inwestycyjnym, podpisany w dniu 23 marca 2015 r.,

uwzględniając art. 52 Regulaminu,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz opinię Komisji Kontroli Budżetowej (A8–0187/2015),

A.

mając na uwadze, że „pakiet mleczny” wszedł w życie dnia 3 października 2012 r. i obowiązuje do dnia 30 czerwca 2020 r.;

B.

mając na uwadze, że zgodnie z decyzją podjętą w ramach śródokresowego przeglądu WPR z 2003 r. kwoty mleczne wygasną dnia 31 marca 2015 r.;

C.

mając na uwadze znaczenie i aktualność środków opisanych w rezolucji z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie utrzymania produkcji mleka na obszarach górzystych, obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania i w regionach najbardziej oddalonych po wygaśnięciu systemu kwot mlecznych;

D.

mając na uwadze, że światowy rynek mleczarski jest coraz bardziej niestabilny, przy czym w styczniu 2014 r. odnotowano najwyższą cenę od momentu rozpoczęcia zbierania danych na ten temat, a następnie znaczne spadki cen przez pozostałą część roku 2014; mając na uwadze, że hodowla zwierzęca i środki stosowane w produkcji wyrobów mlecznych są szczególnie podatne na problem wahań cen, powodujący, że producenci uzyskują ceny niepokrywające kosztów produkcji;

E.

mając na uwadze, że zrównoważone rolnictwo, będące źródłem żywności wysokiej jakości, jest możliwe tylko pod warunkiem, że rolnicy będą uzyskiwali odpowiednie ceny, umożliwiające pokrycie wszystkich kosztów zrównoważonej produkcji;

F.

mając na uwadze, że wprowadzony przez Rosję zakaz przywozu europejskich produktów mlecznych obowiązujący od sierpnia 2014 r. negatywnie wpływa na rynek wewnętrzny UE, co dowodzi, że musimy być gotowi na zastosowanie kryzysowych środków rynkowych niezależnie od ich charakteru, a także pokazuje znaczenie zapewnienia różnorodnych rynków eksportowych dla produktów unijnych, zwłaszcza ze względu na przewidywany wzrost światowego popytu na produkty mleczne, oraz znaczenie zapewnienia stabilnego, wypłacalnego rynku wewnętrznego;

G.

mając na uwadze, że pakiet mleczny daje państwom członkowskim możliwość wprowadzenia obowiązkowych umów mających wspierać producentów i przetwórców w planowaniu wielkości produkcji oraz poprawić strukturyzację łańcuchów dostaw w związku z planowanym wycofaniem kwot mlecznych, a także mając na uwadze, że jak dotąd tylko nieliczne państwa członkowskie skorzystały z tej możliwości;

H.

mając na uwadze, że na mocy pakietu mlecznego państwa członkowskie mają obowiązek uznania organizacji producentów i ich związków oraz kluczowej roli nadal odgrywanej przez spółdzielnie, oraz pamiętając o konieczności poprawy koncentracji podaży w celu wzmocnienia pozycji przetargowej producentów;

I.

mając na uwadze, że w kwietniu 2014 r. utworzono Europejskie Centrum Obserwacji Rynku Mleka mające ułatwić monitorowanie sektora mleczarskiego zarówno Komisji, jak i samej branży, a także mając na uwadze, że utworzenie w branży skutecznego mechanizmu ostrzegania przed kryzysami służącego gospodarstwom mlecznym różnych rozmiarów, położonych w różnych lokalizacjach i stosujących różne metody produkcji i dystrybucji wymaga wzmocnienia roli centrum;

J.

mając na uwadze, że obecna sieć bezpieczeństwa jest zbyt słaba, aby zapewnić ochronę w sytuacji spadku ceny mleka;

K.

mając na uwadze, że jednym z głównych celów wspólnej polityki rolnej (WPR) jest zrównoważony pod względem gospodarczym, społecznym i środowiskowym rozwój terytorialny; mając na uwadze, że zakłada to, iż rolnictwo nadal będzie produktywne i zrównoważone na obszarach o niekorzystnej sytuacji, najbardziej oddalonych, peryferyjnych lub górzystych;

L.

mając na uwadze, że likwidacja systemu kwot wywrze poważny negatywny wpływ na regiony najbardziej oddalone, w szczególności Azory, gdzie produkcja mleka jest głównym sektorem działalności gospodarczej i stanowi 46 % gospodarki regionu;

M.

mając na uwadze, że dla znacznej liczby gospodarstw mleczarskich położonych na obszarach o niekorzystnej sytuacji, najbardziej oddalonych, wyspiarskich, peryferyjnych lub górzystych koszty produkcji, odbioru oraz wprowadzania mleka i produktów mlecznych do obrotu poza strefą produkcji są wyższe niż na innych obszarach, a także mając na uwadze, że gospodarstwa te nie mogą – ze względu na mniej korzystne warunki naturalne w tych regionach – w równym stopniu wykorzystywać szans wzrostu stworzonych w związku z likwidacją kwot mlecznych; z wymienionych powodów gospodarstwom takim zagrażać może większa koncentracja producentów na obszarach UE usytuowanych najkorzystniej pod względem gospodarczym;

N.

mając na uwadze, że od dnia 1 kwietnia 2015 r. zastosowanie będą miały obowiązkowe deklaracje ilości dostarczanego mleka;

O.

mając na uwadze, że wymiana pokoleń, modernizacja i inwestycje mają kluczowe znaczenie dla funkcjonowania i zrównoważonego charakteru europejskiego sektora mleczarskiego;

P.

mając na uwadze, że mleko, a w szczególności produkty opatrzone chronionymi nazwami pochodzenia (ChNP) i chronionymi oznaczeniami geograficznymi (ChOG) oraz będące gwarantowanymi tradycyjnymi specjalnościami (GTS), produkowane w całej UE, znacznie przyczyniają się do powodzenia przemysłu rolno-spożywczego UE oraz dobrobytu w gospodarce wiejskiej, w której przeważają małe i średnie gospodarstwa rodzinne i niezbędne jest utrzymanie produkcji mlecznej, a ponadto mleko stanowi surowiec dla wielu przedsiębiorstw przetwórczych z sektora prywatnego i spółdzielczego, przyczynia się do zachowania różnorodności europejskiego dziedzictwa rolno-spożywczego oraz odgrywa kluczową rolę w terytorialnej i środowiskowej konfiguracji UE oraz w sferze społecznej, wywierając efekt mnożnikowy na inne sektory działalności, np. na turystykę;

Q.

mając na uwadze, że w ostatnich dwóch latach obowiązywania systemu kwot na rolników i producentów mleka w niektórych państwach członkowskich zostały nałożone wysokie kary za przekroczenie limitu kwot mlecznych;

1.

przypomina, że celem pakietu mlecznego jest istnienie w całej UE rentownego, zrównoważonego i konkurencyjnego sektora mleczarskiego, dysponującego narzędziami pozwalającymi reagować na rozwój sytuacji i sprawiedliwie wynagradzać gospodarstwa mleczne; podkreśla, że w pakiecie mlecznym wskazano elementy nadal stanowiące przeszkodę w tworzeniu zrównoważonego, konkurencyjnego i sprawiedliwego rynku mleka oraz w zapewnianiu rolnikom godziwych dochodów;

2.

przypomina o ważnej roli hodowli mlecznej pod względem zagospodarowania terenu, zatrudnienia na obszarach wiejskich oraz gospodarczego, środowiskowego i społecznego rozwoju wielu europejskich regionów rolniczych;

3.

podkreśla, że producenci mleka, zwłaszcza rolnicy prowadzący małe gospodarstwa rodzinne, są szczególnie narażeni na wahania dochodów i ryzyko wynikające z wysokich kosztów kapitałowych, krótkiego okresu ważności produktów mlecznych, niestabilności cen tych produktów oraz wysokich nakładów i kosztów energii, a zapewnienie stabilnych środków utrzymania z hodowli nastawionej na produkcję mleka stanowi ciągłe wyzwanie, ponieważ koszty produkcji utrzymują się często na poziomie zbliżonym do cen uzyskiwanych przez producentów lub nawet je przewyższają;

4.

podkreśla, że producenci europejscy muszą radzić sobie z wysokimi kosztami ze względu na ceny środków produkcji, takich jak pasza, a w związku z surowymi europejskimi normami dobrostanu zwierząt i bezpieczeństwa żywności są oni mniej konkurencyjni niż producenci z innych państw;

Wpływ rosyjskiego embarga i obecnego kryzysu na branżę mleczarską

5.

wzywa Komisję do zastanowienia się nad przyczynami kryzysu i środkami, jakie należy przedsięwziąć, aby zapobiec kryzysom w przyszłości, jak wskazano w art. 219, 221 i 222 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków produktów rolnych;

6.

wzywa Komisję do zastosowania kolejnych ukierunkowanych środków rynkowych w celu zajęcia się problemem aktualnego kryzysu na krajowych rynkach produktów mlecznych wynikającego z presji na obniżanie cen w związku z brakiem odpowiednich instrumentów kryzysowych, spadkiem światowego popytu, zmiennością cen na rynkach światowych oraz rosyjskim embargiem, zarazem jednak uznaje pierwsze zastosowane jak dotąd działania na rzecz złagodzenia skutków rosyjskiego embarga;

7.

zauważa, że nadmiar przetworów mlecznych pochodzących z niektórych państw członkowskich tradycyjnie utrzymujących stosunki handlowe z Rosją powoduje poważne zaburzenia na rynkach krajowych tych państw, co prowadzi do drastycznego spadku cen i utraty konkurencyjności miejscowych producentów; w związku z tym wzywa Komisję do przeanalizowania nowo zaistniałej sytuacji i podjęcia w związku z nią priorytetowych działań;

8.

przypomina, że kryzys w sektorze mleczarskim wystąpił w 2009 r., kiedy obowiązywał system kwot, a wynikał ze złego funkcjonowania łańcucha wartości produktów mlecznych, czego konsekwencją była presja na obniżenie cen płaconych producentom; przypomina Komisji, że spóźniona reakcja na kryzys zmusiła wielu producentów mleka do zaprzestania działalności, i wyraża obawę, czy Komisja jest zdolna do szybkiego i skutecznego reagowania na kryzysy rynkowe; podkreśla, że spadku cen u źródła, którego doświadczyli hodowcy, nie odzwierciedlają ceny konsumpcyjne, co pokazuje istotny brak równowagi między poszczególnymi podmiotami łańcucha dostaw produktów mlecznych;

9.

wyraża ubolewanie, że Rada odrzuciła wniosek Parlamentu, by w przypadku wystąpienia poważnego kryzysu rolnicy dobrowolnie zmniejszający produkcję otrzymywali dotacje; podkreśla, że należy wznowić dyskusję na temat tego narzędzia zarządzania kryzysowego;

10.

podkreśla, że zniesienie kwot wiąże się z ryzykiem jeszcze większej koncentracji produkcji mleka z korzyścią dla największych gospodarstw mleczarskich i ze szkodą dla najmniejszych spośród nich, nie gwarantując efektywności ani dochodu;

Wyzwania i możliwości, przed którymi stoi sektor mleczarski

11.

zauważa, że średnio- i długoterminowe perspektywy dla sektora mleczarskiego zarówno na rynkach krajowych, jak i na rynku światowym pozostają korzystne przy zmiennym popycie, jednocześnie podkreśla jednak, że sektor mleczarski, jako kluczowy element przemysłu rolno-spożywczego, ma istotny potencjał długoterminowego wzrostu i tworzenia miejsc pracy na obszarach wiejskich, na co również należy ukierunkować nowy plan inwestycyjny;

12.

podkreśla znaczenie zachęcania do badań i innowacyjności z myślą o umożliwieniu wszystkim producentom i przetwórcom dostosowania narzędzi i technik produkcji w odpowiedzi na oczekiwania gospodarcze, środowiskowe i społeczne;

13.

podkreśla istotną rolę wymiany pokoleń dla przyszłości sektora mlecznego oraz znaczne możliwości oferowane młodym rolnikom zajmującymi się produkcją mleka;

14.

wzywa Komisję do wprowadzenia nowych typów finansowania dla państw członkowskich, w tym w ramach pomocy z Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), w oparciu o które przeprowadzona zostanie reforma przemysłu mleczarskiego; za kluczowe uznaje wsparcie finansowe (takie jak fundusze gwarancyjne, fundusze odnawialne lub inwestycje kapitałowe) oraz środki udostępniane przez EBI w celu podejmowania interwencji na szczeblu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, szczególnie z zachowaniem zgodności z rozwojem obszarów wiejskich; pozwoliłoby to uzyskać efekt mnożnikowy w zakresie wzrostu gospodarczego i dochodów, a także ułatwiłoby producentom produktów mlecznych dostęp do kredytów; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje możliwości finansowania oferowane rolnikom z sektora mleczarskiego przez nowy fundusz EBI, który oferuje niższe stopy procentowe, aby ułatwić inwestycje i modernizację w gospodarstwie rolnym, a także oferuje młodym rolnikom możliwości finansowania rozwoju ich działalności; podkreśla ponadto komplementarność finansowania ze środków Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, które przyczyniłoby się do rozwoju sektora produkcji mleka, przyciągając kapitał prywatny w celu zwiększenia odpowiedzialności za wydatki oraz wzrostu efektywności inwestycji;

15.

zauważa, że bardzo duża zmienność cen i powracające kryzysy, których nie sposób pogodzić ze znacznymi inwestycjami w dziedzinie hodowli i zakładaniem działalności przez nowych producentów, jest głównym wyzwaniem sektora mleczarskiego; w związku z tym wzywa Komisję, by rozważyła wprowadzenie środków ograniczających ryzyko wynikające ze zwiększonej ekspozycji na rynek światowy, by uważniej monitorowała prawidłowe funkcjonowanie jednolitego rynku mleka i produktów mleczarskich oraz aby opracowała plan działania mający pokazywać, jak zamierza ograniczać to ryzyko;

Utrzymanie zrównoważonego sektora mleczarskiego w regionach o niekorzystnej sytuacji, górzystych, wyspiarskich i najbardziej oddalonych

16.

zobowiązuje się do utrzymywania produkcji mleka, ponieważ hodowla nastawiona na produkcję mleka ma istotny społeczno-gospodarczy wkład w rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich w całej UE, i podkreśla jej szczególne znaczenie w regionach o niekorzystnej sytuacji, górskich, wyspiarskich i najbardziej oddalonych, gdzie bywa ona jedyną możliwą formą działalności rolnej; zauważa ponadto, że w regionach tych sektor mleczarski zapewnia spójność społeczną, gospodarczą i terytorialną, stanowi źródło utrzymania wielu rodzin, decyduje o organizacji, zagospodarowaniu i ochronie terytorium oraz utrzymaniu praktyk kulturowych i tradycyjnych, a także tworzy ważną podstawę turystyki, gdyż od setek lat kształtuje kulturowy krajobraz tych regionów; podkreśla, że w regionach tych zaprzestanie produkcji mleka równa się zaprzestaniu działalności rolnej w ogóle;

17.

podkreśla, że w regionach najbardziej oddalonych konieczne jest utworzenie mechanizmu przejściowego między zniesieniem systemu kwotowego a liberalizacją rynków, umożliwiającego ochronę rolników i sektora w tych regionach;

18.

ze względu na różnice w produkcji występujące między górzystymi obszarami mleczarskimi a innymi regionami apeluje o aktywowanie siatek bezpieczeństwa w zależności od wskaźników właściwych dla gospodarstw i przedsiębiorstw mleczarskich położonych na obszarach górzystych;

19.

wyraża rozczarowanie niskimi poziomami wdrożenia środków pakietu mlecznego w regionach najbardziej oddalonych, wyspiarskich, górskich i o niekorzystnej sytuacji oraz podkreśla konieczność zachowania na całym obszarze Unii gospodarstw nastawionych na produkcję mleczną jako rentownych i konkurencyjnych przedsiębiorstw; w związku z tym jest zdania, że obszary te powinny być przedmiotem szczególnej uwagi i specjalnych badań ze strony Komisji i państw członkowskich oraz że należy zachęcać do korzystania z krótkich łańcuchów dostaw, w tych szczególnych przypadkach dając pierwszeństwo produkcji lokalnej w celu zapewnienia ciągłości produkcji w tych regionach i uniknięcia zaprzestania działalności w branży; wzywa Komisję i państwa członkowskie do dalszej poprawy i wzmocnienia systemów dystrybucji mleka w szkołach, przy czym należy priorytetowo korzystać z krótkich łańcuchów dostaw, co umożliwi zbyt produkcji w tych regionach; podkreśla, że na tych obszarach koszty produkcji są zazwyczaj zbliżone do cen uzyskiwanych przez producentów lub nawet je przewyższają, i uważa, że obecne niepewności dotyczące łańcucha dostaw szczególnie szkodzą tym obszarom, na których występują największe przeszkody i mniejsze możliwości uzyskania oszczędności skali; przypomina, że ze względu na odizolowanie geograficzne rolnicy na tych obszarach są bezpośrednio uzależnieni od ograniczonej liczby dostawców środków produkcji i nabywców produkcji rolnej; podkreśla, że wsparcie dla tworzenia i funkcjonowania organizacji producentów powinno lepiej odzwierciedlać realia występujące w tych regionach; podkreśla, że należy prowadzić ambitną politykę wspierania tych regionów dzięki stosowaniu polityki rozwoju obszarów wiejskich, planu inwestycyjnego oraz propagowania i lepszego dostosowywania pomocy z WPR, co umożliwiła ostatnia reforma; w związku z tym wzywa Komisję, by zachęcała państwa członkowskie UE do wdrażania takich środków, by umożliwić utrzymanie produkcji mleka w tych regionach; wzywa Komisję do uważnego śledzenia zmian w produkcji mlecznej na tych obszarach oraz do przeprowadzenia oceny gospodarczego wpływu wygaśnięcia systemu kwot na gospodarstwa mleczarskie; uważa, że należy przyznać dodatkowe zasoby na program POSEI, by pomóc producentom mleka w dostosowaniu się do skutków deregulacji rynków i umożliwić im zachowanie rentownej produkcji mlecznej, konkurencyjnej w stosunku do reszty obszaru europejskiego;

20.

podkreśla znaczenie stosowania fakultatywnego określenia jakościowego „produkt z obszarów górskich” w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 1151/2012; wzywa Komisję do wsparcia tego określenia przez promocję sprzedaży;

21.

podkreśla znaczenie miejscowych ras bydła górskiego dla produkcji mleka na obszarach górzystych; wzywa Komisję do podjęcia działań służących lepszemu upowszechnianiu tych ras górskich;

Wahania cen a koniec systemu kwot mlecznych

22.

uważa, że polityka UE dotycząca produktów mlecznych po wygaśnięciu kwot mlecznych musi obejmować środki służące jak najlepszemu wykorzystaniu możliwości ekspansji gospodarki UE, by produkcja mleka stała się atrakcyjna dla rolników, i uważa, że wszelkie przyszłe działania muszą zwiększyć konkurencyjność i stabilność, by ułatwiać zrównoważony wzrost i innowacyjność w sektorze rolnym oraz jakość życia na obszarach wiejskich;

23.

uznaje decyzję w sprawie rozłożenia na trzy lata spłaty ostatnich kar nałożonych na producentów w ramach systemu kwot, zauważa jednak, że sektor mleczarski został w ostatnim roku funkcjonowania kwot mlecznych pozbawiony znacznych środków w związku z zastosowaniem dodatkowych opłat, i w związku z tym zaleca, aby wpływy te pozostały w budżecie WPR i zostały wykorzystane do poprawy konkurencyjności sektora mleczarskiego;

24.

wzywa Komisję do przedstawienia przynajmniej jednego narzędzia regulacyjnego umożliwiającego zapobieganie kolejnym kryzysom w sektorze mleczarskim, zwłaszcza dzięki ułatwieniu organizowania produkcji mleka na zasadzie zarządzania podażą; w tym celu wzywa Komisję do nawiązania oficjalnych rozmów ze wszystkimi zainteresowanymi stronami sektora;

25.

uważa, że zwiększenie konkurencyjności powinno być wykorzystywane do zapewnienia równowagi terytorialnej i bardziej wyważonego wynagradzania producentów w ramach łańcucha wartości sektora mleczarskiego;

Wdrożenie pakietu mlecznego

26.

podkreśla, że proces wdrażania pakietu mlecznego jest nadal w początkowej fazie; wyraża jednak rozczarowanie niskim poziomem wdrożenia obowiązkowych umów, dlatego apeluje o rozszerzenie ich na wszystkie państwa członkowskie; wzywa Komisję do przeprowadzenia pogłębionej analizy przeszkód we wdrażaniu pakietu mlecznego i środków, które umożliwiłyby optymalne wykorzystanie narzędzi udostępnionych przez państwa członkowskie;

27.

ubolewa, że w programie prac Komisji na rok 2015 pakiet mleczny nie został uznany za priorytet, i wzywa Komisję do pilnego wprowadzenia tego priorytetu;

28.

ubolewa, że ze sprawozdania nie wynika jasno, czy Komisja jest zadowolona z wdrożenia nowego narzędzia regulacyjnego, oraz że Komisja nie podała, jakiej liczby nowych organizacji producenckich, uczestniczących państw członkowskich czy negocjacji zbiorowych się spodziewa; zauważa, że nie są także jasne skutki nowych narzędzi dotyczących cen mleka; domaga się w związku z tym precyzyjnego określenia wpływu na ceny mleka, jak też szczegółowego wskazania uczestniczących organizacji producenckich;

29.

zaleca, by Komisja przyjęła jasne cele w odniesieniu do organizacji producenckich, umów oraz negocjacji zbiorowych;

30.

przypomina, że zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1308/2013 „w celu zapewnienia rentownego rozwoju produkcji, a tym samym odpowiedniego poziomu życia producentom mleka, należy wzmocnić ich siłę przetargową wobec przetwórców, co przyczyni się do sprawiedliwszego podziału wartości dodanej na poszczególnych etapach łańcucha dostaw”;

31.

zauważa, że model polegający na zawieraniu umów nie został jak dotąd wdrożony w przewidziany sposób, ponieważ pozycja rynkowa producentów mleka nadal jest słaba, w umowach brakuje minimalnych norm, a spółdzielnie są z nich wyłączone;

32.

podkreśla, że zacieśnienie i poprawa stosunków umownych przez rozszerzenie umów na cały sektor, zwłaszcza na dużych dystrybutorów, przyczynia się do zapewnienia sprawiedliwego podziału zysków na poszczególnych etapach łańcucha dostaw, umożliwiając zwiększenie wartości dodanej, oraz zwiększa odpowiedzialność zainteresowanych stron za uwzględnianie sytuacji rynkowej i odpowiednie reagowanie na nią; podkreśla znaczenie kształcenia i szkolenia w dziedzinie zarządzania ryzykiem jako nieodłącznego elementu programu nauczania w dziedzinie rolnictwa, pozwalającego rolnikom radzić sobie ze zmiennością cen i skutecznie korzystać z dostępnych narzędzi zarządzania ryzykiem;

33.

podkreśla ryzyko, że w dane państwo członkowskie może wprowadzić w umowach nieuczciwe zapisy, osłabiając cel stabilności dostaw, niezbędnej do utrzymania stałej rentowności gospodarstw produkujących mleko;

34.

zauważa, że sektor mógłby lepiej wykorzystywać potencjał wynikający z długoterminowych zintegrowanych umów w łańcuchu dostaw, umów terminowych typu forward, umów ze stałą marżą, a także możliwości zakontraktowania ceny mleka odzwierciedlającej koszty produkcji na określony czas; uważa, że w ramach stosunków umownych powinna być dostępna możliwość skorzystania z nowych instrumentów i że należy także udostępnić narzędzia negocjowania warunków umów;

Rola organizacji producentów

35.

podkreśla ważną rolę organizacji producentów i ich związków w zwiększaniu siły przetargowej i wpływu producentów na łańcuch dostaw, jak również w dziedzinie badań i innowacji, oraz wyraża ubolewanie, że podjęto tylko ograniczone działania w celu tworzenia organizacji producentów, zwłaszcza w nowych państwach członkowskich; uważa, że należy ugruntować zasady uznawania organizacji producentów, aby skuteczniej zwiększać wpływ producentów na negocjowanie umów; podkreśla, że organizacje producentów mogą korzystać ze wsparcia finansowego w ramach filaru II, oraz apeluje o dalsze zachęty na szczeblu UE i państw członkowskich, na przykład w formie dodatkowych informacji i zmniejszania obciążeń administracyjnych nakładanych na podmioty chcące tworzyć organizacje producentów, przystępować do nich i uczestniczyć w różnej formie w ich działalności, a także o działania edukacyjne mające na celu upowszechnienie wśród producentów wiedzy na temat tych organizacji jako narzędzia zmniejszania nierównowagi w łańcuchu dostaw; uważa, że należy poprawić zdolność regulacji i organizacji rynku przez organizacje producentów;

36.

opowiada się za koniecznością ulepszenia postanowień pakietu mlecznego, głównie z myślą o powstaniu organizacji producentów o większych zdolnościach zarządzania i silniejszej pozycji przetargowej na rynku;

37.

zauważa, że można stymulować tworzenie organizacji producentów, zapewniając aktywne wsparcie polityczne zachęcające rolników, by dostrzegli w organizacjach producentów odpowiednie instrumenty;

38.

podkreśla znaczenie ułatwiania wymiany informacji i prowadzenia dialogu z producentami i organizacjami producentów, by mogli oni uwzględniać rozwój sytuacji na rynku i antycypować kryzysy;

39.

podkreśla, że organizacje producentów muszą być odpowiedniej wielkości i muszą być prawnie powiązane z wielkością produkcji rolników będących ich członkami, ponieważ czysto reprezentacyjne organizacje producentów nie mają rzeczywistej zdolności zagwarantowania, że spełnione zostaną normy jakościowe i ilościowe zapisane w umowach, i nie mają interesu w działaniu w charakterze poważnych partnerów rozmów z przemysłem;

40.

apeluje o większe wsparcie dla tworzenia niezależnych organizacji producentów przez szerzej zakrojone mechanizmy informacyjne oraz wspieranie działań zarządczych, by zachęcić rolników do uznania tych organizacji ich za efektywne narzędzia i do przystąpienia do nich;

41.

wzywa Komisję do wspierania międzybranżowych narzędzi zarządzania, o których mowa w rozporządzeniu (UE) nr 1308/2013 ustanawiającym wspólną organizację rynków;

42.

podkreśla znaczenie spółdzielni w zapewnianiu długofalowej stabilności ich członków; zwraca się do Komisji o ułatwienie wymiany najlepszych praktyk;

43.

zauważa znaczenie utworzenia organizacji międzybranżowych dla zapewnienia przejrzystości i wymiany najlepszych praktyk;

44.

przypomina Komisji o znaczeniu przejrzystości w całym łańcuchu dostaw, jeśli sektor ma zachęcić zainteresowane strony do reagowania na sygnały rynkowe; zauważa, że po zniesieniu kwot na rynku wzrośnie znaczenie dostarczania na czas dokładnych informacji;

Wzmocnienie roli Europejskiego Centrum Obserwacji Rynku Mleka

45.

z zadowoleniem przyjmuje utworzenie Europejskiego Centrum Obserwacji Rynku Mleka i podkreśla jego znaczenie w rozpowszechnianiu i analizowaniu danych rynkowych oraz wzywa do zwiększenia jego roli; zaleca przyjęcie definicji indeksu rynkowego obejmującego tendencje w notowaniach produktów, cen mleka i kosztów produkcji; zaleca, by Komisja podjęła niezbędne działania w celu zapewnienia Europejskiemu Centrum Obserwacji Rynku Mleka możliwości dostarczania precyzyjnych danych w czasie rzeczywistym, a równocześnie przekazywania Komisji, państwom członkowskim i właściwym zainteresowanym stronom wcześniejszych i częstszych ostrzeżeń, informacji o nadchodzących kryzysach i zaleceń opartych na analizach rynku i narzędziach prognostycznych, jeśli wartość wskaźnika spadnie poniżej określonego poziomu oraz kiedy wymaga tego sytuacja na rynku; uważa, że informacje dostarczane przez Europejskie Centrum Obserwacji Rynku Mleka powinny obejmować zaktualizowane dane dotyczące tendencji rynkowych i cenowych, dane o kosztach produkcji oraz wzajemnych zależnościach między produkcją wołowiny a produkcją mleka, o spożyciu, stanie zapasów, cenach i przywozie lub wywozie mleka na szczeblu europejskim; zauważa, że równie użyteczne jest włączenie do wymienionych danych monitoringu kosztów produkcji i rynków międzynarodowych, aby określić panujące tendencje i skorzystać z możliwości eksportu; podkreśla, że dostęp do danych powinien być łatwy i przyjazny dla wszystkich zainteresowanych stron;

46.

podkreśla znaczenie dostarczania przez państwa członkowskie odpowiednich informacji Europejskiemu Centrum Obserwacji Rynku Mleka i comiesięcznego terminowego publikowania otrzymanych danych przez Centrum z korzyścią dla wszystkich zainteresowanych stron, a także zaleca, aby Komisja rozważyła wprowadzenie dodatkowych środków na rzecz zapewnienia terminowego dostarczania informacji; wzywa Komisję do uszczegółowienia zasad dotyczących przekazywania danych przez państwa członkowskie, aby zapewnić porównywalność uzyskiwanych informacji w skali europejskiej;

47.

wzywa Komisję, aby utworzyła dobrze wyposażone odrębne struktury gromadzenia danych dla wszystkich sektorów rolnictwa;

Środki WPR a przemysł mleczarski

48.

zauważa, że narzędziem pomocy dla sektora mleczarskiego w ramach filaru I jest opcjonalne wsparcie związane z produkcją, natomiast w ramach filaru II producenci mogą skorzystać z usług doradztwa mających wspierać ich w podejmowaniu decyzji biznesowych i należytym zarządzaniu finansami – w razie potrzeby państwa członkowskie mogą zastosować środki ubezpieczeniowe, np. w postaci narzędzia stabilizacji dochodów, oraz mogą podjąć decyzję o połączeniu i ukierunkowaniu na sektor środków rozwoju obszarów wiejskich o wyższym poziomie wsparcia;

49.

wzywa sektor do przeanalizowania możliwości opracowania dalszych narzędzi ubezpieczeniowych, gdy rynek jest stabilny, by zahamować zmienność ceny mleka oraz nie pozbawiać europejskich przedsiębiorstw mleczarskich ich dochodów; podkreśla, że należy zbadać możliwość objęcia pierwszym filarem WPR narzędzi zarządzania ryzykiem, takich jak programy na rzecz ochrony marży;

50.

podkreśla, że stosując rozporządzenie (UE) nr 1307/2013, niektóre państwa członkowskie zdecydowały się na powolną i niekompletną konwergencję wewnętrzną, po raz kolejny wspierając rolnictwo nizinne, funkcjonujące w sprzyjających warunkach;

51.

opowiada się za koniecznością dokonania przeglądu wymogów uruchomienia mechanizmu stabilizacji dochodów przewidzianego w programach rozwoju obszarów wiejskich, ponieważ uważa, że wymóg wykazania co najmniej 30 % strat, jaki należy spełnić, aby uzyskać dostęp do pomocy wspólnotowej, jest zbyt rygorystyczny;

Potencjał unijnego sektora mleczarskiego na rynku światowym

52.

zauważa, że przewiduje się 2 % roczny wzrost światowego popytu na produkty mleczarskie, co daje możliwości dla produktów pochodzenia unijnego, podkreśla jednak, że te możliwości eksportu trzeba postrzegać w powiązaniu ze stabilnym rynkiem wewnętrznym, gdyż to na nim sprzedaje się ponad 90 % produkcji mlecznej w Europie; zauważa jednak, że na rynku w coraz większym stopniu dominują produkty mleczne w proszku;

53.

zwraca uwagę, że UE w dalszym ciągu jest największym światowym importerem produktów rolnych, a wzrost produkcji mleka przeznaczonego na wywóz jest uzależniony od przywozu paszy i zielonki;

54.

podkreśla, że dwustronne negocjacje handlowe mogą być strategiczną szansą dla unijnego sektora mleczarskiego, w związku z czym wzywa Komisję do większego zaangażowania na rzecz otwierania nowych rynków zbytu w państwach trzecich i znoszenia barier handlowych oraz do należytego uwzględniania w negocjacjach handlowych kwestii chronionych nazw pochodzenia (ChNP), chronionych oznaczeń geograficznych (ChOG) i gwarantowanych tradycyjnych specjalności (GTS), z zastrzeżeniem ochrony i umacniania europejskich norm jakości, zdrowia i bezpieczeństwa w produkcji i w produktach dostarczanych konsumentom;

55.

podkreśla utrzymującą się potrzebę poszukiwania i rozwijania nowych rynków, zwiększenia udziału UE w rynku światowym, zapewnienia unijnym eksporterom równego dostępu oraz pobudzania zrównoważonego wzrostu wywozu; w związku z tym wzywa Komisję do podjęcia niezbędnych działań i do bardziej aktywnego uczestniczenia w poszukiwaniu nowych rynków eksportowych; uważa, że należy zbadać przyszłe możliwości, poprawiając stosunki handlowe z państwami trzecimi i nadając branży mleczarskiej większą dynamikę, a także podkreśla znaczenie świadomości tendencji konsumenckich na tych rynkach dla tworzenia zdolności do reagowania na czas na przyszłe zmiany;

56.

zauważa ponadto, że unijne spółki stoją w obliczu konkurencji ze strony kilku silnych eksporterów światowych (w tym Nowej Zelandii, Stanów Zjednoczonych oraz Australii), które miały dostęp do rynków azjatyckich w przeszłości i mają decydujący wpływ na ceny produktów mlecznych na rynku światowym;

Promocja i systemy jakości

57.

zauważa, że sektor mleczarski mógłby skorzystać na szerzej zakrojonych inicjatywach na rzecz promocji na rynkach krajowych i rynkach państw trzecich w ramach nowych działań promocyjnych, i apeluje do producentów o udział w nowych kampaniach po wejściu w życie w 2016 r. nowych przepisów dotyczących promocji, mając na uwadze planowany wzrost wsparcia finansowego ze strony UE;

58.

podkreśla, że największy potencjał wartości dodanej tego sektora nie powinien leżeć wyłącznie w wytwarzaniu produktów nieprzetworzonych, i uważa, że należy w pełni wykorzystać działania badawcze do opracowania innowacyjnych produktów mlecznych wysokiej jakości na dynamicznie rozwijających się rynkach, np. leczniczych produktów żywnościowych i produktów żywnościowych dla niemowląt, osób starszych lub sportowców;

59.

zauważa, że europejskie partnerstwo innowacyjne na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa, realizowane w ramach programu „Horyzont 2020”, może wesprzeć innowacyjne projekty przyczyniające się do zrównoważonego i wysoce wydajnego sektora mleczarskiego z myślą o zaspokojeniu światowego popytu na produkty mleczne wysokiej jakości;

60.

podkreśla, że należy wesprzeć program dystrybucji mleka w placówkach oświatowych, zachęcając do udziału w nim organizacje producentów oraz priorytetowo traktując lokalne produkty mleczne i krótkie łańcuchy dostaw, aby przyczynić się do propagowania zdrowych przyzwyczajeń żywieniowych wśród konsumentów europejskich;

61.

zauważa, że sektor jak dotąd nie zaangażował się wyraźnie i na równi we wszystkich państwach członkowskich w programy dotyczące chronionej nazwy pochodzenia (ChNP), chronionych oznaczeń geograficznych (ChOG) i gwarantowanych tradycyjnych specjalności (GTS); wzywa Komisję do uproszczenia dostępu do tych programów oraz wymogów administracyjnych, które należy spełnić, by otrzymać zatwierdzenie oznakowania, do zmniejszenia obciążeń administracyjnych związanych z procedurą ubiegania się o przyznanie oznaczenia, a jednocześnie do utrzymania ich jako wzorca jakości produktów europejskich, niekwestionowanego na rynkach eksportowych UE, oraz do podjęcia ukierunkowanych działań promocyjnych i marketingowych w odniesieniu do tych produktów;

62.

wzywa Komisję do uproszczenia zasad dotyczących regulacji dostaw serów opatrzonych chronioną nazwą pochodzenia lub chronionym oznaczeniem geograficznym, zwłaszcza jeśli chodzi o warunki minimalne wymagane do uzyskania zatwierdzenia tych programów;

63.

wzywa Komisję do jak najszybszego opublikowania sprawozdania, o którym mowa w art. 26 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, dotyczącego analizy wpływu wprowadzenia obowiązkowego oznaczenia kraju lub miejsca pochodzenia mleka i produktów mlecznych; ubolewa, że władza wykonawcza Wspólnoty do tej pory nie opracowała tego sprawozdania, które miało być przedstawione do dnia 31 grudnia 2014 r.;

Zarządzanie ryzykiem w sektorze mleczarskim

64.

podkreśla, że istniejące środki „siatki bezpieczeństwa”, takie jak interwencje publiczne i dopłaty do prywatnego przechowywania, nie są same w sobie wystarczającymi narzędziami do rozwiązywania problemu ciągłej zmienności cen ani do walki z kryzysem w sektorze mlecznym; ponadto uważa, że ceny interwencyjne są zbyt niskie, nie mają już związku z obecnymi cenami rynkowymi i okazały się nieskuteczne w gwarantowaniu na dłuższą metę odpowiednich i stabilnych cen uzyskiwanych przez producentów;

65.

przypomina Komisji, że zgodnie z art. 219 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 jest zobowiązania nie tylko do przeciwdziałania rzeczywistym zakłóceniom na rynku, lecz także do podejmowaniu natychmiastowych działań w celu zapobieżenia takim zakłóceniom, także w przypadkach, gdy działanie takie zapobiegłoby zrealizowaniu się takiej groźby, utrzymaniu się zakłóceń, ich intensyfikacji lub przedłużaniu się, albo w przypadkach, gdy opóźnianie natychmiastowego działania groziłoby spowodowaniem lub pogłębieniem zakłócenia lub doprowadziłoby do poszerzenia zakresu środków niezbędnych później do zaradzenia takiemu zagrożeniu lub zakłóceniu lub też byłoby ze szkodą dla produkcji lub dla warunków na rynku;

66.

wzywa Komisję, aby nawiązała dialog z zainteresowanymi stronami w sektorze oraz aby wdrożyła skuteczniejsze i bardziej realistyczne mechanizmy siatki bezpieczeństwa w oparciu o zalecenia Europejskiego Centrum Obserwacji Rynku Mleka, zapewniające bezpieczeństwo podczas kryzysów, w czasie których znaczny spadek cen mleka i jednoczesny zdecydowany wzrost cen towarów poważnie wpływa na marże zysku rolników; apeluje o aktualizację cen interwencyjnych w celu odzwierciedlenia kosztów produkcji i dostosowania do zmian na rynku;

67.

wzywa Komisję do wdrożenia skuteczniejszych i bardziej realistycznych mechanizmów siatki bezpieczeństwa oraz apeluje, by ceny interwencyjne w większym stopniu odzwierciedlały faktyczne koszty produkcji oraz prawdziwe ceny rynkowe i były dostosowywane do zmian na rynku; dlatego też zwraca się do Komisji o natychmiastowe dostosowanie cen interwencyjnych; uznaje ponadto, że w przypadku kryzysów rynkowych dopłaty eksportowe powinny być tymczasowo przywracane na podstawie obiektywnych kryteriów;

68.

wzywa Komisję do współpracy z zainteresowanymi stronami w celu ustalenia wskaźników dotyczących kosztów produkcji, uwzględniających koszty energii, nawozów, paszy, pensji, czynszu oraz inne kluczowe nakłady, a także do dokonania odpowiedniego przeglądu cen referencyjnych; ponadto wzywa Komisję do współpracy z zainteresowanymi stronami w celu określenia indeksu rynkowego obejmującego tendencję notowań produktów, cen mleka i kosztów produkcji;

69.

podkreśla, że bieżące doświadczenia związane z rosyjskim embargiem wykazały, iż pożądane jest dysponowanie wytycznymi przedyskutowanymi przez państwa członkowskie, Komisję i Parlament, zawierającymi instrukcje dotyczące aktywacji środków;

70.

podkreśla znaczenie skuteczniejszego i bardziej realistycznego instrumentu antykryzysowego i zaleca, aby Komisja wraz z Parlamentem jako współprawodawcą podjęła z sektorem rozmowy w sprawie możliwości zastosowania instrumentów zarządzania ryzykiem, takich jak rynki terminowe, w celu wykorzystania niestabilności w tym sektorze do zwiększenia jego konkurencyjności; należy również przeanalizować nowe instrumenty stabilizacji dochodów, takie jak ubezpieczenie dochodów czy gwarancja marży;

71.

wzywa Komisję, aby we współpracy państwami członkowskimi i podmiotami sektora mleczarskiego opracowała skuteczne i odpowiednie instrumenty zabezpieczające przed nagłym i poważnym spadkom cen mleka;

Nieuczciwe praktyki handlowe w łańcuchu dostaw produktów mlecznych

72.

podkreśla, że producenci produktów mlecznych, zwłaszcza drobni, są szczególnie narażeni na zakłócenia równowagi w łańcuchu dostaw, w szczególności wynikające z wahań popytu, rosnących kosztów produkcji i spadku cen uzyskiwanych przez producentów, a także z priorytetów gospodarczych poszczególnych państw członkowskich; uważa, że presja na obniżenie cen wywierana przez podmioty prowadzące handel detaliczny produktami własnej marki oraz ciągłe wykorzystywanie przez detalistów mleka płynnego jako produktu typu „loss leader” podważają wysiłki i inwestycje producentów sektora mleczarskiego i dewaluują produkt końcowy w oczach konsumenta; opowiada się za koniecznością wprowadzenia kodeksów dobrych praktyk wśród poszczególnych podmiotów łańcucha dostaw żywności; podkreśla potrzebę opracowania mechanizmów efektywnej ochrony rolników przed nadużyciami ze strony przemysłu i dystrybutorów oraz przed ich dominującą pozycją na rynku detalicznym, a także zwraca się do Komisji, by jak najszybciej przedstawiła wniosek dotyczący zwalczania nieuczciwych praktyk handlowych oraz by rozważyła przyjęcie sektorowego podejścia do prawa konkurencji i nieuczciwych praktyk handlowych;

73.

uważa, że nieuczciwe praktyki handlowe poważnie ograniczają zdolność sektora do inwestowania i przystosowywania się oraz że należy zwalczać takie praktyki na szczeblu zarówno Unii Europejskiej, jak i państw członkowskich;

74.

zauważa, że producenci mleka bez programu reagowania kryzysowego znajdą się na jeszcze słabszej pozycji, a większa władza trafi do przemysłu mleczarskiego i dużych koncernów produkujących żywność;

75.

apeluje o szersze włączanie producentów mleka i ich organizacji w mechanizmy, grupy lub inicjatywy zarządzania łańcuchem dostaw żywności;

o

o o

76.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.


(1)  Dz.U. L 94 z 30.3.2012, s. 38.

(2)  Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 671.

(3)  Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0577.

(4)  Dz.U. C 199 E z 7.7.2012, s. 58.

(5)  Dz.U. C 224 E z 19.8.2010, s. 20.

(6)  Dz.U. L 42 z 14.2.2006, s. 1.

(7)  Dz.U. L 343 z 14.12.2012, s. 1.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/17


P8_TA(2015)0250

Zewnętrzny wpływ unijnej polityki handlowej i inwestycyjnej na inicjatywy publiczno-prywatne

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie zewnętrznego wpływu unijnej polityki handlowej i inwestycyjnej na inicjatywy publiczno-prywatne w krajach nienależących do UE (2014/2233(INI))

(2017/C 265/03)

Parlament Europejski,

uwzględniając art. 208 traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania koncesji (1),

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającą dyrektywę 2004/18/WE (2),

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylającą dyrektywę 2004/17/WE (3);

uwzględniając odnośne opinie Komisji Handlu Międzynarodowego w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zamówień publicznych (COM(2011)0896), w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych (COM(2011)0895) oraz w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie udzielania koncesji (COM(2011)0897),

uwzględniając komunikaty Komisji zatytułowane: „Wspieranie inwestycji publiczno-prywatnych krokiem w kierunku naprawy gospodarki i długoterminowej zmiany strukturalnej: zwiększanie znaczenia partnerstw publiczno-prywatnych” (COM(2009)0615); „Większa rola sektora prywatnego w osiąganiu trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu w krajach rozwijających się” (COM(2014)0263); „Europa 2020: strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010)2020); „Handel, wzrost i polityka światowa – polityka handlowa jako kluczowy element strategii Europa 2020” (COM(2010)0612); „W kierunku odnowy gospodarczej sprzyjającej zatrudnieniu” (COM(2012)0173) oraz „Odnowiona strategia UE na lata 2011-2014 dotycząca społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw” (COM(2011)0681),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 września 2011 r. w sprawie nowej polityki handlowej dla Europy w ramach strategii „Europa 2020” (4), rezolucję z dnia 6 lutego 2013 r. w sprawie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw: dbanie o interesy obywateli a droga do trwałego ożywienia gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu (5), a także rezolucję z dnia 26 października 2006 r. w sprawie partnerstw publiczno-prywatnych oraz prawa wspólnotowego w zakresie zamówień publicznych i koncesji (6),

uwzględniając raport EIM z 2010 r. przygotowany dla Komisji pt. „Internalizacja europejskich MŚP”,

uwzględniając ust. 5 komunikatu Komisji zatytułowanego „Strategia na rzecz równości kobiet i mężczyzn 2010-2015” (COM(2010)0491), zasady upodmiotowienia kobiet autorstwa ONZ ogłoszone w marcu 2010 r., wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka, konkluzje Rady do Spraw Zagranicznych z dnia 8 grudnia 2009 r. oraz ust. 46 dokumentu końcowego Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zrównoważonego rozwoju (Rio + 20),

uwzględniając zalecenie OECD z maja 2012 r. w sprawie zasad publicznego zarządzania partnerstwami publiczno-prywatnymi (7), konwencję OECD z 1997 r. o zwalczaniu przekupstwa zagranicznych funkcjonariuszy publicznych w międzynarodowych transakcjach handlowych oraz wytyczne OECD dla przedsiębiorstw międzynarodowych zaktualizowane w maju 2011 r. (8),

uwzględniając odnośne konwencje MOP,

uwzględniając przewodnik dotyczący promowania dobrego zarządzania w partnerstwach publiczno-prywatnych wydany w 2008 r. przez Europejską Komisję Gospodarczą ONZ (9),

uwzględniając przewodnik legislacyjny dotyczący prywatnego finansowania projektów infrastrukturalnych wydany w 2001 r. przez Komisję Narodów Zjednoczonych do spraw Międzynarodowego Prawa Handlowego (UNCITRAL) (10), a także dokumenty przedstawione podczas międzynarodowego sympozjum UNCITRAL dotyczącego partnerstw publiczno-prywatnych (PPP), które odbyło się w Wiedniu w dniach 2 i 3 maja 2013 r.,

uwzględniając sprawozdanie CAF z 2010 r. pt. „Infraestructura pública y participación privada: conceptos y experiencias en América y España”,

uwzględniając dokument „Public-Private Partnerships Reference Guide: Version 2.0” z lipca 2014 r., opracowany przez Azjatycki Bank Rozwoju, Międzyamerykański Bank Rozwoju, Bank Światowy oraz Instrument doradczy w dziedzinie infrastruktury publiczno-prywatnej (PPIAF) (11),

uwzględniając art. 52 Regulaminu,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Handlu Międzynarodowego oraz opinie Komisji Rozwoju, a także Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (A8–0182/2015),

A.

mając na uwadze, że państwowe przedsiębiorstwa i struktury gospodarcze oraz ich dynamika skorzystałyby na otoczeniu umożliwiającym interakcje pomiędzy sektorem publicznym i prywatnym oraz na współpracy między podmiotami prywatnymi i publicznymi, m.in. w formie wspólnych inicjatyw i przedsięwzięć;

B.

mając na uwadze, że chociaż partnerstwa publiczno-prywatne (PPP) to narzędzie długoterminowe wykorzystywane w polityce rządowej na szczeblu międzynarodowym, krajowym, regionalnym i lokalnym, to nie istnieje uznana na poziomie międzynarodowym definicja takich partnerstw ani kompleksowe ramy prawne dla nich; mając na uwadze, że w praktyce PPP są rozumiane jako odniesienia do „szerokiego i zróżnicowanego spektrum współpracy między podmiotami publicznymi (rządy, agencje i organizacje międzynarodowe lub ich kombinacja) a podmiotami prywatnymi (przedsiębiorstwa lub podmioty nienastawione na zysk)” i zazwyczaj wymagają udostępnienia przez sektor prywatny infrastruktury lub aktywów tradycyjnie zapewnianych przez rządy;

C.

mając na uwadze, że partnerstwa publiczno-prywatne (PPP) są ważne, gdyż stanowią siłę napędową wzrostu gospodarczego, innowacji, konkurencyjności i tworzenia miejsc pracy, zarówno na jednolitym rynku, jak i poza nim, a także odgrywają strategiczną rolę w modernizacji infrastruktury, zwłaszcza infrastruktury energetycznej, wodnej, drogowej i cyfrowej; mając na uwadze, że przedsiębiorstwa UE są dobrze przygotowane, by rywalizować o takie inicjatywy i je realizować;

D.

mając na uwadze, że choć umowy dotyczące PPP mogą przyjmować różne formy, przepisy dotyczące jednolitego rynku określają surowe normy proceduralne; mając na uwadze, że przepisy te zostały poddane przeglądowi i ujednoliceniu w dyrektywach 2014/24/UE i 2014/25/UE w sprawie zamówień publicznych, w dyrektywie 2014/23/UE w sprawie udzielania koncesji oraz w wytycznych dotyczących zinstytucjonalizowanych PPP;

E.

mając na uwadze, że partnerstwa publiczno-prywatne na rzecz udostępniania infrastruktury, podstawowych dóbr i usług charakteryzują się złożonością techniczną;

F.

mając na uwadze, że globalny kryzys gospodarczy od 2007 r. poważnie dotknął wszystkie państwa rozwinięte, wschodzące i rozwijające się i wywarł wpływ na ich polityki budżetowe oraz dostęp zarówno instytucjonalnych, jak i prywatnych podmiotów – a zwłaszcza MŚP – do funduszy niezbędnych do realizacji projektów, oddziałując na rozwój infrastruktury i innych projektów kapitałochłonnych oraz świadczenie podstawowych usług;

G.

mając na uwadze, że z powodu ograniczeń w budżetach publicznych, nasilonych jeszcze kryzysem gospodarczym i kryzysem w zakresie długu publicznego, rządy coraz częściej uciekają się do innowacyjnych rozwiązań, jak na przykład PPP, które przy odpowiednim rozwoju mogą przyczynić się do ograniczenia kosztów oraz poprawy efektywności, skuteczności i jakości usług publicznych w celu zapewnienia terminowego udostępniania infrastruktury publicznej, a to dzięki odpowiedniemu zaangażowaniu podmiotów publicznych i prywatnych;

H.

mając na uwadze, że źródłem pozytywnego wpływu partnerstw publiczno-prywatnych jest sprawniejsza realizacja projektów, dobry stosunek korzyści do kosztów, możliwość długoterminowego finansowania kosztów, impuls pobudzający innowacje i badania, a także bardziej elastyczne i wykwalifikowane środowisko zarządzania;

I.

mając na uwadze, że liberalizacja handlu i inwestycji nie są celami samymi w sobie, ale stanowią narzędzia, które powinny przyczynić się do tworzenia bogactwa i poprawy jakości życia ludności na świecie, mając też na uwadze, że w tym kontekście istnieje możliwość rozwinięcia innowacyjnych polityk wraz z nowymi instrumentami, takimi jak nowo opracowane instrumenty finansowe, i siecią umów o wolnym handlu, pomocnych rządom państw trzecich w zagwarantowaniu dostaw infrastruktur, dóbr i usług użyteczności publicznej, przy jednoczesnym zapewnieniu lub zwiększeniu uczestnictwa przedsiębiorstw UE w projektach inwestycyjnych za granicą, łączących w ramach współpracy przedsiębiorstwa prywatne i podmioty publiczne;

J.

mając na uwadze, że cechą charakterystyczną PPP jest długi cykl życia, który czasami obejmuje okres od 10 do 30 lat; mając również na uwadze, że cykl życia PPP powinien być sensowny i spójny z wytyczonymi celami w zakresie pracy, towarów i usług, które mają zostać zapewnione, bez sztucznego zakłócania konkurencji lub zawyżania kosztów i tworzenia zbędnego obciążenia dla administracji publicznej i podatników;

K.

mając na uwadze, że polityka handlowa UE nie powinna ani pobudzać, ani wstrzymywać suwerennych decyzji co do skorzystania z PPP, lecz po ich podjęciu obowiązkiem UE jest uzyskanie jak najlepszego dostępu dużych, średnich i małych przedsiębiorstw oraz mikroprzedsiębiorstw UE do rynków zamówień państwa partnerskiego, przy jednoczesnym zapewnieniu wartości dodanej dla lokalnej społeczności, w świetle zasad otwartości, uczestnictwa, odpowiedzialności, skuteczności i spójności politycznej;

L.

mając na uwadze fakt, że sektor prywatny może zaniżać wartość infrastruktury społecznej i jej zasięg, a znaczne koszty związane z udostępnianiem infrastruktury, pozycja niektórych sektorów jako naturalnych monopoli lub ich znaczenie strategiczne oznaczają, że w wielu przypadkach otwarta konkurencja i prywatyzacja nie są najbardziej odpowiednim rozwiązaniem strategicznym, jeżeli interes publiczny musi mieć nadrzędne znaczenie;

M.

mając na uwadze, że celem PPP jest zatem połączenie najlepszych elementów z obu tych światów – świadczenia usług i udostępniania infrastruktury użyteczności publicznej, ale poprzez zwiększenie udziału sektora prywatnego zamiast przeprowadzania prywatyzacji;

N.

mając na uwadze, że wiele krajów wschodzących i rozwijających się zmaga się z problemem niedopasowania dynamiki prywatnych przedsiębiorstw do braku godnej zaufania infrastruktury publicznej; mając na uwadze, że takie niedopasowania (wprost uderzające w Indiach czy Brazylii) osłabiają potencjał wzrostu, ograniczają możliwości w zakresie importu i eksportu lub powodują zakłócenia w liniach produkcyjnych ze względu na brak wystarczającej infrastruktury portowej, problemy z transportem wewnętrznym (koleje, przewozy towarowe, autostrady) lub dysfunkcyjne elektrownie i sieci dystrybucji energii elektrycznej; mając na uwadze, że niedopasowania te mają także negatywny wpływ na dobrostan człowieka (ze względu na brak sieci kanalizacyjnych i wodociągowych); mając na uwadze, że PPP umożliwiają zastosowanie zintegrowanych rozwiązań, zgodnie z którymi partner lub konsorcjum udostępnia „budynek” (budownictwo oraz usługi z zakresu inżynierii i architektury), „finansowanie” (zastrzyk środków prywatnych, finansujący co najmniej płatności zaliczkowe w ramach projektu) i „eksploatację” (usługi z zakresu konserwacji, nadzoru i zarządzania);

O.

mając na uwadze, że organizacje międzyrządowe również korzystały z PPP do udzielania pomocy krajom najsłabiej rozwiniętym za pośrednictwem partnerstw z organizacjami działającymi w dziedzinie rozwoju i współpracy: Bank Światowy, regionalne banki odbudowy, Organizacja ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO), Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) i Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci (UNICEF), by wymienić tylko niektóre z nich, wykorzystały PPP do realizacji działań; mając na uwadze, że jeśli chodzi o zasięg geograficzny, USA, Australia, Japonia, Malezja, Singapur, Zjednoczone Emiraty Arabskie i inne kraje Azji i Ameryki Łacińskiej (zwłaszcza Chile) mają doświadczenie w zakresie PPP; mając na uwadze, że kraje należące do OECD (Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Włochy, Irlandia, Holandia, Portugalia i Hiszpania) mają także odpowiednie przepisy; mając na uwadze, że Wielka Brytania prowadzi najbardziej rozwinięty program w dziedzinie PPP (z inicjatywy prywatnego finansowania pokrywa się koszty ok. 20 % inwestycji publicznych); mając na uwadze, że UE przoduje w zakresie rynku infrastruktury PPP, koncentrując ponad 45 % wartości nominalnej PPP;

P.

mając na uwadze, że PPP były stosowane w kontekście funduszy strukturalnych, rozszerzenia UE, sieci transeuropejskich, wspólnych inicjatyw technologicznych, programu Europa 2020, B&R (fabryki przyszłości, energooszczędne budynki, inicjatywa na rzecz ekologicznych pojazdów, zrównoważone procesy przemysłowe, fotonika, robotyka, wysoko wydajne komputery i sieci 5G), e-kształcenia, projektów badawczych z uniwersytetami i innych programów w dziedzinie zdrowia (takich jak inicjatywa w zakresie leków innowacyjnych); mając na uwadze, że Europejski Bank Inwestycyjny i Europejskie Centrum Wiedzy Specjalistycznej w zakresie PPP przeprowadziły projekty w UE, w krajach sąsiadujących z UE i w jeszcze dalej położonych krajach; mając na uwadze, że UE również przyczyniła się do tego poprzez Globalny Fundusz Efektywności Energetycznej oraz Energii Odnawialnej; mając na uwadze, że Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych zamierza wspierać szereg PPP w UE, w których uczestniczyć mogą przedsiębiorstwa pochodzące z państw będących partnerami handlowymi;

Q.

mając na uwadze, że do tej pory UE utrzymywała swoje rynki zamówień publicznych w dużej mierze otwarte dla konkurencji międzynarodowej i że posiada ona zasady mające na celu poprawę uczciwej i efektywnej konkurencji na jednolitym rynku oraz zapewnienie równych warunków działania dla międzynarodowych inwestorów; mając na uwadze, że własność zagraniczna czy kontrola sprawowana przez podmioty zagraniczne nie są podstawą do dyskryminacji w UE i że przedsiębiorstwa zagraniczne mogą otwierać lokalne oddziały, aby móc uczestniczyć w PPP;

R.

mając na uwadze, że unijne umowy o wolnym handlu zawierają postanowienia, które torują przedsiębiorstwom drogę do składania ofert w ramach PPP poprzez dostęp do rynku i rozpoczynanie działalności przez inwestorów; mając na uwadze, że działania i możliwości otwarte w odniesieniu do Korei, Kolumbii/Peru, Ameryki Środkowej, Singapuru i Kanady (oraz Wietnamu i Japonii) są definiowane odmiennie i odrębnie w każdym przypadku; mając na uwadze, że potrzebne jest relatywnie elastyczne podejście w odniesieniu do negocjacji z różnymi partnerami; mając też jednak na uwadze, że celem powinien być zawsze wkład w zrównoważony rozwój społeczny, gospodarczy i środowiskowy, demokracja i dobre zarządzanie, poszanowanie praw człowieka i wsparcie standardów ochrony uznanych na szczeblu międzynarodowym, a także tworzenie godnych miejsc pracy; mając na uwadze, że na poziomie wielostronnym Układ ogólny w sprawie handlu usługami (GATS) oraz Porozumienie w sprawie zamówień publicznych (GPA) również ustanawiają szereg zobowiązań, podobnie jak inne instrumenty wielostronne, takie jak porozumienie w sprawie handlu usługami (TiSA); mając w związku z tym na uwadze, że otoczenie w UE staje się coraz bardziej konkurencyjne;

Kontekst

1.

podkreśla potrzebę pobudzenia tworzenia godnych miejsc pracy, konkurencyjności i wydajności w Unii Europejskiej i w państwach trzecich poprzez innowacyjne strategie polityczne oraz nowe instrumenty mające na celu aktywizowanie działalności podmiotów gospodarczych w celu ożywienia trwałego wzrostu, w tym również poprzez inwestycje dokonywane poza jednolitym rynkiem; sądzi, że PPP mogą być – jako jedna z kilku opcji – potencjalnym źródłem wzrostu gospodarczego dla przedsiębiorstw z UE, a jednocześnie mogą być przydatne dla naszych partnerskich krajów trzecich, ponieważ partnerstwa te mogłyby dostarczać infrastruktury, towary i usługi użyteczności publicznej;

2.

przypomina, że PPP powinny wnosić wysoką wartość dodaną dla obywateli i konsumentów, zapewniać wysokiej jakości usługi lub towary oraz przynosić konkretną przewagę konkurencyjną i korzyści gospodarcze dla administracji publicznej – zarówno na szczeblu rządowym, jak i lokalnym – przy jednoczesnym unikaniu stwarzania dodatkowych obciążeń lub strat dla sektora publicznego;

3.

wzywa Komisję do wsparcia definicji PPP, która zostanie uznana na szczeblu międzynarodowym, jako długoterminowej relacji między publicznym promotorem projektu i inwestorami prywatnymi, mającej na celu dostarczanie ogólnodostępnych usług użyteczności publicznej i infrastruktur wysokiej jakości, rozwijanej w oparciu o jasno ustanowione warunki umowne, podlegające łatwej ocenie poprzez wskaźniki monitoringu gwarantujące godziwe i stosowne wynagrodzenie w przypadku spełnienia warunków zawartej umowy;

4.

zauważa, że MŚP oraz większe przedsiębiorstwa mogą w równym stopniu zapewnić wyjątkowe dla sektora prywatnego know-how, doświadczenie i dobre praktyki, a także sieci obejmujące władze publiczne w krajach nienależących do UE, skutecznie wspierając realizację dynamicznej polityki na rzecz trwałego rozwoju; uważa, że MŚP mogą najlepiej wykorzystać swój potencjał, jeżeli tworzą sieci i operują na szczeblu globalnym, a także wchodzą na rynki poza Europą, między innymi za pośrednictwem PPP; wzywa w związku z tym Komisję do wspierania i zachęcania do tworzenia konsorcjów i innych form współpracy między dużymi przedsiębiorstwami a MŚP, aby ułatwić dostęp do tych ostatnich do projektów PPP;

5.

podkreśla, że rozwój PPP musi uwzględniać w szczególności wyzwania dla MŚP mających siedzibę w UE i konkurujących na rynkach międzynarodowych w ramach PPP oraz podkreśla konieczność dopilnowania, by MŚP miały konkretny, sprawiedliwy i wzajemny dostęp, zwłaszcza w sektorze infrastruktury publicznej, zgodnie z dyrektywą 2014/25/UE; podkreśla w tym kontekście znaczenie specjalnych przepisów umożliwiających MŚP udział w zamówieniach publicznych w ramach klastrów lub grup oraz korzystanie z otwartych i przejrzystych łańcuchów podwykonawczych;

Wyzwania

6.

uważa za godne ubolewania, że UE do tej pory starała się, by jej rynki zamówień publicznych były jak najszerzej otwarte dla konkurencji międzynarodowej, mimo iż przedsiębiorstwa unijne nadal napotykają silne bariery za granicami; wzywa Komisję do zagwarantowania, że umowy handlowe UE zawierają takie instrumenty dotyczące naszych przedsiębiorstw, a zwłaszcza MŚP, które umożliwią im konkurowanie za granicą na równych warunkach z zagranicznymi przedsiębiorstwami krajowymi; apeluje również o stworzenie jasnych uregulowań i łatwego dostępu do informacji dotyczących przetargów i kryteriów udzielania zamówień, a także o zniesienie dyskryminacyjnych i nieuzasadnionych barier handlowych w dziedzinie zamówień publicznych, usług lub inwestycji (takich jak dyskryminacja podatkowa, bariery regulacyjne dla tworzenia oddziałów lub filii czy ograniczenia w dostępie do finansowania); wzywa kraje partnerskie do stosowania zasad otwartego zarządzania w celu zagwarantowania przejrzystości i uniknięcia konfliktów interesów oraz do ostrożnego wykorzystywania praktyk PPP, biorąc pod uwagę nie tylko analizę kosztów i zysków oraz rentowność projektów, lecz także finansowe i techniczne zdolności organów publicznych w zakresie nadzoru nad usługami lub odbioru infrastruktury zgodnie z ogólnym interesem publicznym;

7.

przyznaje, że wyzwania dotyczące PPP można przezwyciężyć za pomocą zasad dobrego zarządzania, takich jak przejrzystość i jasność zasad udzielania zamówień, w przypadku których kluczowe są następujące kwestie: przyznanie, wykonanie i ocena projektów od początkowych etapów; modelowanie i zdefiniowanie transferu ryzyka (a zwłaszcza ocena średnio- i długoterminowej opłacalności); uczestnictwo zainteresowanych stron i organizacji społeczeństwa obywatelskiego; zwalczanie korupcji i oszustw; możliwości finansowe i techniczne właściwej administracji w zakresie odpowiedniego zaplanowania i nadzorowania wykonania umów; a także zwiększenie pewności prawa, w ramach zapewniających władzy publicznej sprawowanie władzy przewidzianej w prawie; apeluje zatem do Komisji i państw członkowskich (które są najważniejszymi stronami w tym względzie) o współpracę przy promowaniu tych zasad i powiązanych dobrych praktyk poza granicami UE;

8.

przypomina, że cechą charakterystyczną PPP jest ich wysoka wartość i techniczna kompleksowość oraz długoterminowe zaangażowanie stron; zauważa, że wymagają one zatem odpowiedniego stopnia elastyczności oraz gwarancji proceduralnych w celu zapewnienia przejrzystości, braku dyskryminacji i równego traktowania;

9.

przypomina, że istnieje szereg zagrożeń nierozerwalnie związanych z projektami infrastrukturalnymi (szczególnie w obszarze budownictwa, środowiska naturalnego, telekomunikacji i sieci energetycznych) oraz że instytucje rządowe i samorządowe, za pośrednictwem PPP, przenoszą część tego ryzyka na prywatnego wykonawcę, tak aby obie strony mogły czerpać korzyści, ale także dzielić ryzyko i zakres obowiązków związanych z realizacją takich projektów; ponadto podkreśla, że odpowiedni podział ryzyka ma zasadnicze znaczenie dla obniżenia kosztów projektu i zapewnienia jego pomyślnej realizacji i rentowności;

10.

przypomina, że świadczenie wysokiej jakości, dostępnych i opłacalnych usług dla ludności, zarówno w granicach UE, jak i poza jej granicami, jest niezbędnym warunkiem zapewnienia skutecznego wdrażania i rentowności PPP; przypomina, że złożony proces wyboru modeli i umów ma wpływ na rozwój każdego projektu; ostrzega, że na niektórych etapach PPP zostały użyte wyłącznie do osiągnięcia celu formalnej zgodności z celami deficytu publicznego; podkreśla potrzebę stworzenia odpowiednich struktur instytucjonalnych, łączących aspekty politycznego zobowiązania, dobrego zarządzania i odpowiednich podstaw prawnych, aby zapewnić obywatelom oferowanie przez PPP szeroko dostępnych usług o lepszej jakości; w tym kontekście podkreśla znaczenie odpowiedniej oceny profilu i nabytego doświadczenia zaangażowanych przedsiębiorstw, aby określić jakość świadczonych przez nie usług i to, czy w odpowiedzialny sposób prowadzą swoją działalność;

Zaangażowanie sektora prywatnego w rozwój

11.

podkreśla, że unijne strategie handlowe, inwestycyjne i rozwojowe są wzajemnie powiązane oraz że w art. 208 traktatu lizbońskiego ustanowiono zasadę spójności polityki na rzecz rozwoju, która wymaga uwzględniania celów współpracy rozwojowej podczas realizacji polityki mogącej wywierać wpływ na kraje rozwijające się; podkreśla ponadto, jak ważne jest, aby unijne strategie inwestycyjne były nastawione na wybory finansowe uwzględniające rzeczywistą ocenę skutków społecznych;

12.

podkreśla rosnący potencjał PPP, jako jednej z szeregu możliwości, do wspierania innowacyjnych rozwiązań i mobilizacji długookresowego finansowania prywatnego i zasobów krajowych w celach rozwojowych, zważywszy na fakt, że w krajach rozwijających się konieczne są szeroko zakrojone inwestycje w zakresie infrastruktury, dostaw wody i energii, których sektor publiczny nie będzie w stanie samodzielnie przeprowadzić i których większość skorzysta z zaangażowania sektora prywatnego; sądzi, że PPP mogą również generować innowacyjne technologie i modele biznesowe, a także tworzyć mechanizmy rozliczalności sektora prywatnego; zwraca jednak uwagę na przypadki, w których udział sektora prywatnego w PPP w niektórych krajach rozwijających się nie przyniósł oczekiwanych rezultatów; zauważa, że w konsekwencji wniesienie pomocy technicznej jest niezbędne do wzmocnienia ram prawnych i instytucjonalnych, w których PPP są realizowane, w szczególności w zakresie zdolności do oceny, planowania i nadzorowania realizacji takich projektów w należyty sposób, oraz przewidzenia możliwości domagania się przez partnerów publicznych odszkodowania od przedsiębiorstw prywatnych w wypadku zaistnienia niezgodności umownej;

13.

zauważa, że partnerstwa publiczno-prywatne zajmują jedno z czołowych miejsc w programie działań na rzecz rozwoju i że są coraz mocniej promowane jako sposób wypełnienia luki w zakresie finansowania infrastruktury, zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się;

14.

wzywa Komisję – ponieważ zaznaczyła ona wolę znacznego rozszerzenia wykorzystywania łączenia instrumentów finansowania w nadchodzących latach – do wdrożenia zalecenia zawartego w sprawozdaniu specjalnym Europejskiego Trybunału Obrachunkowego na temat wykorzystywania łączenia instrumentów finansowania oraz do ocenienia mechanizmu łączenia pożyczek z dotacjami, zwłaszcza pod względem rozwoju i dodatkowości finansowej, przejrzystości oraz rozliczalności;

15.

wzywa organy UE do zachęcania przedsiębiorstw unijnych uczestniczących w PPP w państwach trzecich, zwłaszcza w krajach mniej rozwiniętych, do działania zgodnie z zasadą spójności polityk oraz istniejącymi wytycznymi OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych, aby uwzględniane były cele współpracy na rzecz rozwoju; wzywa ponadto Komisję do promowania zrównoważonych inwestycji, uwzględniając cele rozwojowe poprzez nadawanie priorytetowego znaczenia w szczególności długofalowemu rozwojowi gospodarek krajowych, oraz do promowania projektów ukierunkowanych przykładowo na ochronę środowiska, ograniczanie ubóstwa, gospodarowanie odpadami czy wykorzystanie odnawialnych źródeł energii;

16.

podkreśla, że w obszarze pomocy rozwojowej partnerstwa publiczno-prywatne są często skutecznym sposobem wydatkowania funduszy unijnych, przy jednoczesnym wspieraniu priorytetów unijnych i zapewnianiu spójności z innymi politykami; apeluje o większe zaangażowanie Komisji i większe inwestycje w rozwój PPP oraz wykorzystywanie ich jako narzędzia umożliwiającego zwiększenie ograniczonego budżetu unijnego na cele rozwojowe;

17.

podkreśla, że prywatne inwestycje i środki finansowe będą prawdopodobnie najważniejszą siłą generującą zrównoważony wzrost gospodarczy, który w najbliższych latach w krajach rozwijających się ma wynieść ok. 5 %; dostrzega, że te go typu prywatne środki finansowe mogą przyczynić się do wzmocnienia lokalnych gospodarek i przedsiębiorstw oraz do tworzenia godziwych miejsc pracy, a dzięki temu – do likwidacji ubóstwa, pod warunkiem odpowiedniego uregulowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych i powiązania ich z konkretnymi zmianami na lepsze w gospodarkach krajów partnerskich, m.in. poprzez transfer technologii i zadbanie o możliwości kształcenia dla miejscowej siły roboczej; uważa, że w takich warunkach PPP może być korzystne dla krajów najsłabiej rozwiniętych, ponieważ nieproporcjonalnie wysokie ryzyko inwestycyjne nie stanowi wystarczającej zachęty dla inwestycji prywatnych; podkreśla, że partnerstwa publiczno-prywatne w ramach agendy rozwoju po roku 2015 muszą w przyszłości koncentrować się na ograniczaniu skali ubóstwa i realizacji innych celów zrównoważonego rozwoju oraz że w każdych okolicznościach należy je dostosowywać do krajowych planów rozwoju państw partnerskich;

18.

zauważa, że skutecznie realizowane partnerstwa publiczno-prywatne posiadające właściwą strukturę mogą być źródłem wielu korzyści, co obejmuje innowacje, efektywniejsze wykorzystanie zasobów oraz zapewnianie jakości i kontrola jakości; zauważa również, że partnerstwa publiczno-prywatne w krajach rozwijających się należy oceniać w oparciu o jego zdolność do osiągania wyników w kontekście rozwoju oraz że potrzebne jest sprawiedliwe rozłożenie ciężaru ryzyka między sektorem publicznym a prywatnym; podkreśla, że partnerstwa publiczno-prywatne w krajach rozwijających się koncentrowały się dotychczas przede wszystkim na sektorze telekomunikacyjnym i energetycznym, natomiast prywatne zaangażowanie na rzecz infrastruktury społecznej to wciąż rzadkość; zachęca w związku z tym do podejmowania partnerstw publiczno-prywatnych z myślą o realizacji celów zrównoważonego rozwoju;

19.

apeluje o większą pomoc techniczną, w tym szkolenia dla lokalnych pracowników i przepływ technologii, dla rządów krajów partnerskich, aby zwiększyć ich zdolność do przejmowania odpowiedzialności za projekty w ramach partnerstw publiczno-prywatnych i za zarządzanie nimi, między innymi poprzez wsparcie w zakresie tworzenia systemów bankowych i organów administracji podatkowej zdolnych do zapewnienia zarządzania finansowego oraz zarządzania funduszami publicznymi i prywatnymi; podkreśla, że doświadczenia z przeszłości wskazują na to, że nieumiejętnie wynegocjowane umowy partnerstwa publiczno-prywatnego mogą w pewnych przypadkach pogłębiać zadłużenie państwa oraz wzywa do ustanowienia ram regulacyjnych dotyczących odpowiedzialnego finansowania; wzywa Komisję do wzięcia pod uwagę możliwości udzielania krajom rozwijającym się pomocy technicznej i informacji na temat sposobów opracowania i wdrożenia unijnych norm na rynkach tych krajów;

20.

zdecydowanie popiera skuteczne i szeroko zakrojone rozpowszechnianie i wdrażanie w UE i poza nią wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka oraz podkreśla, że należy podejmować wszelkie niezbędne działania polityczne i legislacyjne, aby uzupełnić luki w skutecznym wdrażaniu wytycznych ONZ, w tym w odniesieniu do kwestii dostępu do wymiaru sprawiedliwości;

21.

podkreśla, że agencje rozwoju muszą dbać o to, by finansowanie rozwoju publicznego wykorzystywane było do wspierania lokalnych sieci gospodarczych w krajach rozwijających się, a nie do promowania prywatnych przedsiębiorstw i spółek międzynarodowych z państw darczyńców; w szczególności podkreśla, że partnerstwo publiczno-prywatne powinno służyć budowaniu zdolności krajowych mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw;

22.

przypomina, że Unia Europejska ma obowiązek promowania równości płci i dbania o uwzględnianie aspektu płci we wszystkich swoich działaniach; domaga się uwzględniania aspektu płci w procesie planowania i realizacji partnerstw publiczno-prywatnych, np. poprzez wykorzystywanie danych i analiz segregowanych według kryterium płci na potrzeby ukierunkowanych inwestycji oraz poprzez uwzględnianie w umowach kluczowych wskaźników skuteczności działania w odniesieniu do korzyści odnoszonych przez kobiety; w tym kontekście apeluje o większe wsparcie dla lokalnych MŚP, a zwłaszcza dla kobiet prowadzących działalność gospodarczą, aby umożliwić im czerpanie korzyści ze wzrostu gospodarczego, którego motorem jest sektor prywatny;

Potencjalne narzędzia umożliwiające przedsiębiorstwom z UE angażowanie się w projekty PPP poza UE

23.

wzywa Komisję do działania na rzecz uzyskania znaczących zobowiązań dotyczących dostępu do rynku na szczeblu międzynarodowym w ramach Światowej Organizacji Handlu (WTO) oraz w ramach bieżących negocjacji dwustronnych z państwami trzecimi w ramach pozytywnego podejścia opartego na wzajemności, które umożliwia międzynarodową konkurencję, w celu zaradzenia asymetrii w poziomie otwartości rynków rządowych zamówień publicznych istniejącej między UE a innymi partnerami handlowymi; wzywa Komisję do podjęcia działań w celu likwidacji barier administracyjnych, proceduralnych i technicznych uniemożliwiającym europejskim przedsiębiorstwom uczestnictwo w zagranicznych PPP;

24.

wzywa Komisję, aby podczas negocjowania umów handlowo-inwestycyjnych z innymi krajami popierała likwidację barier utrudniających unijnym przedsiębiorstwom, a zwłaszcza MŚP, uczestnictwo w PPP w tych krajach oraz by wspierała mobilność zawodową obywateli UE w tych krajach, by umożliwić im konkurowanie na równych warunkach z miejscowymi firmami oraz przedsiębiorstwami z państw trzecich.

25.

wzywa Komisję do monitorowania funkcjonowania przedsiębiorstw UE za granicą, a także wyciągnięcia wniosków z sukcesów, modeli i dobrych praktyk w celu opracowania wytycznych oraz do rozważenia możliwości utworzenia wirtualnych centrów dokumentacji lub centrów monitorowania w celu ułatwienia unijnym przedsiębiorstwom, a zwłaszcza MŚP, dostępu do informacji na temat możliwości uczestnictwa w PPP; wzywa Komisję do wspierania tworzenia przyjaznych dla użytkownika platform i sieci, aby promować ustrukturyzowany dialog między zainteresowanymi stronami, oraz do zapewnienia wsparcia technicznego w odniesieniu do ram prawnych i spodziewanych wyzwań; wzywa Komisję do przeprowadzenia badania dotyczącego skutków umów o wolnym handlu zawieranych przez UE i ich wdrażania dla dostępu unijnych przedsiębiorstw do zagranicznych PPP; uważa, że takie badanie mogłoby być źródłem informacji na temat konkretnego wpływu umów o wolnym handlu na obszar PPP i ostatecznie umożliwiłoby identyfikację barier, którym jeszcze nie zaradzono;

26.

wzywa Komisję, by propagowała stosowanie jasnych i kompleksowych zasad rozliczania na szczeblu międzynarodowym w celu zmniejszenia niepewności dotyczących PPP, przy jednoczesnym propagowaniu solidnej polityki budżetowej i trwałości projektów;

27.

wzywa Komisję do dopilnowania, aby wspierane przez UE organy, takie jak Agencja Wykonawcza ds. Małych i Średnich Przedsiębiorstw i Europejska Sieć Przedsiębiorczości, również miały możliwość dostępu do informacji i przekazywania MŚP informacji na temat możliwości uczestnictwa w PPP w państwach spoza UE oraz sposobów promowania uczestnictwa małych i średnich przedsiębiorstw w PPP w państwach trzecich;

28.

podkreśla, że w celu przyciągnięcia transgranicznych funduszy prywatnych do PPP kluczowe jest zapewnienie wystarczających gwarancji, że długoterminowe inwestycje skorzystają na klarowniejszych, stabilniejszych i bezpieczniejszych warunkach, dobrym zarządzaniu, pewności prawnej, przejrzystości, równym traktowaniu, niedyskryminacji oraz skutecznym rozwiązywaniu sporów; wzywa Komisję i Radę do współpracy w celu realizacji tych wymogów na właściwych forach międzynarodowych i w międzynarodowych instytucjach finansowych, aby zapewnić, że niezbędne ramy prawne w tej dziedzinie istnieją i są przejrzyste, demokratyczne, integracyjne, skuteczne i opłacalne;

PPP poza UE: nowe miejsca pracy i możliwości wzrostu gospodarczego dla przedsiębiorstw z UE

29.

jest przekonany, że zwiększony udział przedsiębiorstw UE w dużych międzynarodowych PPP mógłby przynieść znaczne korzyści pod względem tworzenia nowych, godnych miejsc pracy, produktywności, konkurencyjności, umiejętności technologicznych oraz rozwoju innowacji w Europie; przypomina, że raport Komisji z 2010 r. pt. „Internacjonalizacja europejskich MŚP” kładzie nacisk na pozytywne powiązanie umiędzynarodowienia i innowacji w zakresie produktów, usług i procesów;

30.

podkreśla, że działania w tym obszarze muszą uwzględniać, w szczególności, wyzwania dla MŚP mających siedzibę w Europie w konkurowaniu na rynkach międzynarodowych w ramach partnerstw publiczno-prywatnych oraz podkreśla konieczność zapewnienia, że MŚP mają konkretny i sprawiedliwy dostęp; podkreśla w tym kontekście znaczenie specjalnych przepisów umożliwiających MŚP udział w zamówieniach publicznych w ramach klastrów lub grup oraz korzystanie z otwartych i przejrzystych łańcuchów podwykonawczych; uważa, że należy zachęcać MŚP do uczestnictwa w roli podwykonawców lub jako część konsorcjum w ubieganiu się o kontrakty;

31.

przypomina o osiągnięciach w UE dokonanych za pomocą PPP w dziedzinie rozwoju infrastruktury oraz w prekursorskich dziedzinach technologii, badań, e-uczenia się i innych sektorów o wysokiej wartości dodanej, i zachęca Komisję do zidentyfikowania tych projektów, które przyniosły najlepsze wyniki w UE oraz promowania udziału wszystkich rodzajów unijnych przedsiębiorstw, w szczególności MŚP, w takich inicjatywach za granicą;

o

o o

32.

zobowiązuje swojego Przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji, jak również Europejskiemu Bankowi Inwestycyjnemu.


(1)  Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 1.

(2)  Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 65.

(3)  Dz.U. L 94 z 28.3.2014, s. 243.

(4)  Dz.U. C 56 E z 26.2.2013, s. 87.

(5)  Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0050.

(6)  Dz.U. C 313 E z 20.12.2006, s. 447.

(7)  http://www.oecd.org/governance/budgeting/PPP-Recommendation.pdf.

(8)  http://www.oecd.org/daf/anti-bribery/ConvCombatBribery_ENG.pdf.

(9)  www.unece.org/fileadmin/DAM/ceci/publications/ppp.pdf.

(10)  http://www.uncitral.org/pdf/english/texts/procurem/pfip/guide/pfip-e.pdf.

(11)  http://api.ning.com/files/Iumatxx-0jz3owSB05xZDkmWIE7GTVYA3cXwt4K4s3Uy0NtPPRgPWYO1lLrWaTUqybQeTXIeuSYUxbPFWlysuyNI5rL6b2Ms/PPPReferenceGuidev02Web.pdf.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/25


P8_TA(2015)0251

Sektor owoców i warzyw od czasu reformy w 2007 r.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie sektora owoców i warzyw od czasu reformy w 2007 r. (2014/2147(INI))

(2017/C 265/04)

Parlament Europejski,

uwzględniając sprawozdanie Komisji w sprawie wdrożenia przepisów dotyczących organizacji producentów, funduszy operacyjnych i programów operacyjnych w sektorze owoców i warzyw od momentu wprowadzenia reformy z 2007 r. (COM(2014)0112),

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 16 czerwca 2014 r. dotyczące wspomnianego wyżej sprawozdania Komisji,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólną organizację rynków produktów rolnych (1),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 marca 2014 r. w sprawie przyszłości europejskiego sektora ogrodnictwa – strategie na rzecz wzrostu (2),

uwzględniając badanie zatytułowane „The EU fruit and vegetables sector: Overview and post 2013 CAP perspective” (Unijny sektor owoców i warzyw: przegląd i perspektywy dla WPR po 2013 r.), przeprowadzone w 2011 r. pod auspicjami Parlamentu Europejskiego,

uwzględniając dwa badania zatytułowane „Towards new rules for the EU’s fruit and vegetables sector” (Ku nowym zasadom obowiązującym w unijnym sektorze owoców i warzyw) przeprowadzone przez Assemblée des Régions Européennes Légumières et Horticoles (AREFLH, Stowarzyszenie Europejskich Regionów Uprawy Owoców, Warzyw i Roślin) oraz Uniwersytet z Wageningen z okazji warsztatów Parlamentu Europejskiego, które odbyły się dnia 22 stycznia 2015 r.,

uwzględniając komunikat Komisji w sprawie zwalczania nieuczciwych praktyk handlowych w ramach łańcucha dostaw produktów spożywczych, realizowanych między przedsiębiorstwami (COM(2014)0472),

uwzględniając badanie zatytułowane „Comparative analysis of risk management tools supported by 2014 (US) Farm Bill and the CAP 2014-2020” (Analiza porównawcza instrumentów zarządzania ryzykiem wspieranych w ramach amerykańskiej ustawy rolnej z 2014 r. i WPR na okres 2014–2020), przeprowadzone w 2014 r. pod auspicjami Parlamentu Europejskiego,

uwzględniając art. 52 Regulaminu,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz opinię Komisji Kontroli Budżetowej (A8–0170/2015),

A.

mając na uwadze, że od lat 90. XX wieku unijna polityka dotycząca sektora owoców i warzyw koncentruje się na umacnianiu roli organizacji producentów;

B.

mając na uwadze, że celem reformy w 2007 r. było wzmocnienie organizacji producentów warzyw i owoców poprzez dostarczenie im m.in. szerszego zakresu narzędzi, które pozwoliłyby im na zapobieganie kryzysom rynkowym i zarządzanie nimi, a także zapewnienie zwiększenia i koncentracji podaży, poprawy jakości i konkurencyjności, dostosowanie podaży do rynku oraz wsparcie techniczne produkcji przyjaznej dla środowiska;

C.

mając na uwadze, że organizacje producentów podlegają szeregowi ograniczeń w porównaniu do prywatnych firm handlowych, jak ograniczenia w wykorzystaniu inwestycji, związane ze strukturą przychodów czy koniecznością sprzedaży;

D.

mając na uwadze, iż ważne jest, by sektor owoców i warzyw otaczać wsparciem na całym terytorium unijnym, ponieważ ma on duże znaczenie ze względu na wartość dodaną, miejsca pracy i wpływ, jaki wywiera na zdrowie za sprawą zdrowej i zrównoważonej diety;

E.

mając na uwadze, że unijne wsparcie dla organizacji producentów oraz zrzeszeń organizacji producentów ma na celu wzmacnianie konkurencyjności sektora, wspieranie innowacji, zwiększanie produktywności, intensywne promowanie, wzmacnianie pozycji przetargowej rolników i przywrócenie równowagi w łańcuchu dostaw żywności, przy jednoczesnym uwzględnianiu problematyki ochrony środowiska przy produkcji i wprowadzaniu do obrotu owoców i warzyw oraz przy należytym uwzględnianiu sytuacji indywidualnych producentów;

F.

mając na uwadze, że utworzono środki zachęty, aby wspierać łączenie się organizacji producentów i zrzeszeń organizacji producentów, a także współpracę międzynarodową, w celu rozwijania siły przetargowej organizacji producentów w sieci dystrybucji;

G.

mając na uwadze, że na szczeblu UE producenci owoców i warzyw to w większości małe i średnie gospodarstwa rolne;

H.

mając na uwadze, że według badania dotyczącego systemu regulacji sektora owoców i warzyw, przeprowadzonego w 2011 r. dla Parlamentu Europejskiego, należy wspierać organizacje producentów, ponieważ „wspólne działania na poziomie producentów oraz skuteczna koordynacja w ramach łańcucha zdają się być warunkami wstępnymi jakiejkolwiek udanej strategii radzenia sobie ze spadkiem cen producenta”;

I.

mając na uwadze, że organizacje producentów i zrzeszenia organizacji producentów działające w sektorze warzyw i owoców mogą ustanowić fundusz operacyjny w celu finansowania programów operacyjnych zatwierdzonych przez państwa członkowskie;

J.

mając na uwadze, że fundusze takie są finansowane z wkładów finansowych pochodzących od członków organizacji producentów lub samej organizacji producentów i z pomocy finansowej UE oraz że to współfinansowanie sprzyja zaangażowaniu beneficjentów i dobremu wykorzystaniu przez nich pomocy, jak i efektowi mnożnikowemu;

K.

mając na uwadze, że w ramach dawnej wspólnej polityki rolnej (WPR) ogromne znaczenie miało wsparcie finansowe dla inwestycji nowopowstałych organizacji producentów owoców i warzyw – szczególnie w środkowo-, wschodnio- i południowoeuropejskich państwach członkowskich, na terytoriach zamorskich oraz na wyspach – które zostało zniesione w ramach reformy z 2013 roku;

L.

mając na uwadze:

a)

zwiększenie wskaźnika zorganizowania sektora, przy czym odsetek całkowitej wartości unijnej produkcji owoców i warzyw sprzedanej przez organizacje producentów i zrzeszenia organizacji producentów w 2010 r. wyniósł około 43 % (34 % w 2004 r.),

b)

większą atrakcyjność organizacji producentów, przy czym odsetek wszystkich producentów owoców i warzyw będących członkami organizacji producentów wzrósł z 10,4 % w 2004 r. do 16,5 % w 2010 r., oraz

c)

większą atrakcyjność zrzeszeń organizacji producentów, co znajduje potwierdzenie w szybkim wzroście liczby zrzeszeń organizacji producentów w połączeniu ze znacznym wzrostem liczby i odsetka organizacji producentów będących członkami zrzeszeń organizacji producentów;

M.

mając na uwadze, że dane te dotyczą całej Unii i są to wartości średnie odzwierciedlające ogromne różnice między państwami członkowskimi, a nawet znaczne różnice w granicach tego samego państwa członkowskiego; mając na uwadze, że te sytuacje, odzwierciedlające odmienne sytuacje wyjściowe w momencie powstawania organizacji producentów, można przypisać czynnikom historycznym, które wynikają z mniejszej lub większej chęci rolników do ustanawiania organizacji producentów, strukturze gospodarstw rolnych, różnym warunkom rynkowym i barierom administracyjnym, nieadekwatności obecnie zapewnianego wsparcia, jak również temu, że w wielu państwach członkowskich sektor ten jest zdominowany przez drobnych producentów;

N.

mając na uwadze, że z przeprowadzonych przez Komisję od 4 czerwca do 9 września 2012 r. konsultacji społecznych w sprawie opcji politycznych i oceny ich skutków w związku z przeglądem systemu UE dotyczącego sektora owoców i warzyw wynika, iż większość respondentów opowiada się za utrzymaniem systemu pod warunkiem wprowadzenia określonych udoskonaleń;

O.

mając na uwadze, że w regionach reprezentujących najwyższy poziom organizacji produkcji producenci osiągnęli najlepsze wyniki w odniesieniu do konkurencyjności, opłacalności, internacjonalizacji, jakości i zrównoważenia środowiskowego;

P.

mając na uwadze, że wskaźnik zorganizowania producentów pozostaje średnio niski i znacznie poniżej unijnej średniej w niektórych państwach członkowskich, choć to ogólne stwierdzenie można stopniować w zależności od stopnia modernizacji każdego obszaru w zakresie produkcji i wprowadzania do obrotu; mając na uwadze, że zawieszenie i cofnięcie uznania organizacji producenckich, powodujące niepewność wśród producentów, przyczynia się do niskiej średniej;

Q.

mając na uwadze, że chociaż krajowa pomoc finansowa (rozporządzenie (UE) nr 1308/2013) stanowiła istotne narzędzie finansowe dla koncentracji podaży, należy zwiększyć jej skuteczność;

R.

mając na uwadze, że rola odgrywana przez organizacje producentów w zakresie otwierania nowych rynków, promocji konsumpcji czy inwestowania w innowacje ma bardzo pozytywny wpływ na całość sektora owoców i warzyw;

S.

mając na uwadze, że w UE sektor owoców i warzyw stanowi 18 % całkowitej wartości produkcji rolnej, wykorzystuje jedynie 3 % ziem uprawnych, a jego wartość przekracza 50 mld EUR;

T.

mając na uwadze, że łańcuch dostaw owoców i warzyw generuje szacowany obrót przewyższający 120 mld EUR, zapewnia około 550 000 miejsc pracy i wywiera efekt mnożnikowy na gospodarkę europejską, przy czym stymuluje zarówno popytu, jak i tworzenie wartości dodanej w innych sektorach gospodarczych;

U.

mając na uwadze, że ogólna powierzchnia użytków rolnych używanych w UE do produkcji owoców i warzyw zmniejszyła się o 6 % w latach 2003–2010, co świadczy o tym, że rolnicy przestawili się na inne uprawy lub w licznych przypadkach porzucili tę działalność; mając na uwadze, że zgodnie z badaniem AREFLH z 2015 r. spadek ten był większy na południu niż na północy Europy;

V.

mając na uwadze, że w ostatnich latach odnotowano również spadek wielkości produkcji owoców i warzyw, choć wartość produkcji pozostawała stabilna w ujęciu realnym i osiągnęła w 2012 r. 48,25 mld EUR, przy czym nie udało się osiągnąć cen producenta zgodnych z kosztami produkcji i płacami;

W.

mając na uwadze, że wraz ze stratami w produkcji, które miały miejsce w ostatnich latach, deficyt konsumpcyjny jest dla sektora owoców i warzyw największym problem; mając na uwadze, że dane Freshfel Europe wskazują, iż w 2012 r. spożycie świeżych owoców i warzyw w UE-28 wynosiło 387 g dziennie na osobę, co stanowi spadek o 8,7 % w porównaniu do średnich wartości za okres 2007–2011; mając na uwadze, że spadek ten zdaje się odzwierciedlać długoterminowe tendencje ku częstszemu spożywaniu przetworzonej żywności oraz wpływ kryzysu gospodarczego;

X.

mając na uwadze, że 22 mln dzieci w Unii Europejskiej cierpi z powodu nadwagi, natomiast młodzież nastoletnia spożywa średnio zaledwie 30–50 % zalecanej dziennej ilości owoców i warzyw;

Y.

mając na uwadze, że Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca spożywanie dziennie przynajmniej 400 g owoców i warzyw, aby zapobiegać chorobom przewlekłym, jak choroby serca, rak, cukrzyca czy otyłość, przy czym w przypadku tej ostatniej choroby chodzi szczególnie o dzieci; mając na uwadze, że do chwili obecnej jedynie cztery państwa członkowskie UE zastosowały się do tego zalecenia;

Z.

mając na uwadze, że w 2012 r. UE odnotowała deficyt handlowy w obszarze owoców i warzyw, w głównej mierze w związku z tym, że importuje znacznie więcej owoców, niż eksportuje, ze względu na wysokie koszty produkcji;

AA.

mając na uwadze, że w badaniu AREFLH z 2015 r. wskazano, iż rynek unijny jest stosunkowo otwarty na import, podczas gdy przy eksporcie napotyka znaczne bariery taryfowe i pozataryfowe wprowadzane przez partnerów handlowych, co uniemożliwia dywersyfikację działalności eksportowej; mając na uwadze, że choć towary przywożone z państw trzecich konkurują bezpośrednio z podobnymi produktami unijnymi, przy ich uprawie nie stosuje się w niektórych przypadkach takich samych norm środowiskowych i społecznych oraz dotyczących bezpieczeństwa żywności;

AB.

mając na uwadze, że w sektorze owoców i warzyw występują często kryzysy rynkowe, ponieważ nawet niewielkie nadwyżki produkcyjne mogą spowodować gwałtowny spadek cen producenta; mając na uwadze, że owoce i warzywa są w większości produktami łatwo psującymi się, a zatem trzeba je szybko sprzedawać, co stawia rolników z tego sektora w strukturalnie słabej pozycji przetargowej względem głównych sprzedawców detalicznych i przetwórców;

AC.

mając na uwadze, że kryzys spowodowany rosyjskim zakazem importu bardzo negatywnie wpłynął i w przyszłości będzie wpływał na sektor owoców i warzyw, a ich producenci ponoszą niektóre z największych strat; mając na uwadze, że należy podkreślić ważną rolę odgrywaną przez silne organizacje producentów, zorganizowane w taki sposób, by mogły wspólnie stawiać czoła niespodziewanym i niekorzystnym sytuacjom przy wykorzystaniu odpowiednich, dostosowanych do powagi danego kryzysu instrumentów wspólnotowych oraz – w razie konieczności – poprzez zastosowanie szczególnych środków przewidzianych w rozporządzeniu (UE) nr 1308/2013;

AD.

mając na uwadze, że w swoim sprawozdaniu Komisja uznała, iż instrumenty zapobiegania kryzysom systemu regulacji sektora owoców i warzyw nie były często wykorzystywane od momentu wprowadzenia reformy w 2007 r. oraz że instrumenty te okazały się nieskuteczne w łagodzeniu skutków takich poważnych kryzysów, jak kryzys związany z bakterią E. coli czy obecny kryzys wywołany przez rosyjski zakaz; mając na uwadze, że w większości przypadków, poza wycofaniem z rynku, są one administracyjnie trudne do stosowania w związku z niejednoznacznymi przepisami w tym zakresie;

AE.

mając na uwadze zainteresowanie programem „Owoce w szkole”, którego pomyślna realizacja pozwala na wykorzystanie różnych lokalnych sezonowych owoców i warzyw;

AF.

mając na uwadze, że możliwość zakwalifikowania do unijnej pomocy finansowej spłaty kapitału i odsetek od pożyczek zaciągniętych na finansowanie środków zapobiegania kryzysom i zarządzania w sytuacjach kryzysowych stanowiła, w zakresie programów operacyjnych, ważne narzędzie służące opanowaniu niepewności rynkowych;

AG.

mając na uwadze, że w sprawozdaniu Komisji uznano skomplikowany charakter zasad i brak pewności prawa za słabe punkty obecnego systemu regulacji sektora owoców i warzyw; mając na uwadze, że komisarz P. Hogan zobowiązał się do ulepszenia systemu w pierwszym roku swojej kadencji, z uwzględnieniem różnic kulturowych i niejednorodnych realiów rynkowych w różnych państwach członkowskich, a także potrzeby zwiększenia konkurencyjności i umocnienia innowacyjności tego sektora;

AH.

mając na uwadze, że w badaniu przeprowadzonym przez Uniwersytet z Wageningen stwierdzono, iż odmienne interpretacje przepisów wykonawczych UE spowodowały brak pewności prawa dla administracji krajowych i organizacji producentów, co prowadzi do większego obciążenia administracyjnego i obawy przed podejmowaniem ryzyka, a także zniechęca do tworzenia organizacji producentów;

AI.

mając na uwadze, że jasne i przewidywalne procedury audytu są niezbędne dla funkcjonowania sektora owoców i warzyw; mając na uwadze, że należy unikać nakładania się kolejnych audytów i że dodatkowych audytów nie należy przeprowadzać zanim rozliczenie rachunków nie umożliwi ostatecznej decyzji w sprawie poprzedniego audytu, aby uniknąć sytuacji, w której państwa członkowskie muszą wprowadzić większą niż niezbędna ilość korekt;

AJ.

mając na uwadze, że w rozporządzeniu (UE) nr 1308/2013 ustanawiającym wspólną organizację rynków produktów rolnych uwzględniono już pewną liczbę elementów zawartych w komunikacie Komisji i że należy ustabilizować obowiązujące w Unii Europejskiej przepisy;

AK.

mając na uwadze, że proporcjonalność powinna odgrywać zasadniczą rolę w ograniczaniu niepewności prawa w sektorze owoców i warzyw, dzięki czemu wykroczenia pojedynczych sprawców nie będą powodowały szkody dla całej organizacji producentów;

AL.

mając na uwadze, że organizacje producentów często mają trudności ze znalezieniem i przeszkoleniem kierowników posiadających umiejętności niezbędne do prowadzenia działalności handlowej w konkurencyjnym otoczeniu sektora agrobiznesu; mając na uwadze, że według sprawozdania Komisji wydatki organizacji producentów na szkolenia i usługi w zakresie doradztwa były niewielkie;

AM.

mając na uwadze, że populacja rolników w UE-28 szybko się starzeje, a także mając na uwadze, że średnio na dziewięciu rolników powyżej 55 roku życia przypada tylko jeden rolnik poniżej 35 roku życia;

1.

z zadowoleniem przyjmuje sprawozdanie Komisji, w którym przedstawia się zrównoważony obraz rozwoju systemu regulacji sektora owoców i warzyw od momentu wprowadzenia reformy w 2007 r., potwierdza się ważność podstawowej struktury organizacyjnej tego sektora oraz określa się obszary, w których osiągnięto postęp, np. wzrost koncentracji organizacji producentów, co wzmacnia pozycję sektora w łańcuchu dostaw żywności, jednocześnie wskazując nierozwiązane problemy;

2.

jest zdania, że wsparcie musi rekompensować negatywne, z rynkowego punktu widzenia, konsekwencje ograniczeń nakładanych na organizacje producentów;

3.

z zadowoleniem przyjmuje środki funkcjonujące w ramach unijnego systemu regulacji sektora warzyw i owoców, które mają na celu zwiększenie zorientowania unijnych hodowców na rynek, zachęcanie do innowacji, promowanie warzyw i owoców oraz podnoszenie konkurencyjności hodowców, a także poprawę obrotu, jakości produktów i środowiskowych aspektów produkcji poprzez wspieranie organizacji producentów, zrzeszeń organizacji producentów i uznawanie organizacji międzybranżowych, również poprzez promowanie tworzenia klastrów zrzeszających, które wygenerują nowe przepływy dochodów z przeznaczeniem na nowe inwestycje;

4.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w nowej WPR utrzymano system regulacji sektora owoców i warzyw, jednocześnie uznając, że istniejące instrumenty nie zawsze okazywały się skuteczne, co Komisja przyznała w dokumencie sporządzonym w ramach konsultacji społecznych pod tytułem „Przegląd systemu regulacji sektora owoców i warzyw w UE”, i w związku z tym wyraża poparcie dla działań Grupy z Newcastle zmierzających do usprawnienia sektora owoców i warzyw, które powinny uwzględniać specyfikę rozwiązań prawnych regulujących spółdzielczość w państwach członkowskich, tak aby nie ograniczać tworzenia nowych organizacji producentów, przy jednoczesnym pozostawieniu hodowcom możliwości pozostania poza systemem organizacji producentów;

5.

zwraca się do Komisji o zintensyfikowanie wysiłków na rzecz przeciwdziałania nieuczciwym praktykom handlowym w łańcuchu dostaw żywności, które negatywnie wpływają na zyski producentów, zmniejszają dochody oraz zagrażają rentowności i zrównoważoności sektora; uważa, że nieuczciwe praktyki handlowe i presja wywierana na producentów – zarówno zrzeszonych, jak i indywidualnych – przez duże sieci dystrybucyjne to główne przeszkody w osiągnięciu przez producentów owoców i warzyw godziwego dochodu; wskazuje, że pozycja producentów jest tym słabsza, że ich produkty łatwo się psują; jest zdania, że wspomniane problemy, takie jak zaniechanie uprawy gruntów czy starzenie się pracujących rolników, zostaną przezwyciężone tylko wtedy, gdy zyski z produkcji będą wystarczające, by zapewnić przyszłość zawodu i przyciągnąć osoby młode;

6.

wzywa Komisję do zdefiniowania jasnych norm UE w odniesieniu do zasad dobrych praktyk w łańcuchu dostaw żywności w celu zapewnienia wspólnej interpretacji norm w zakresie nieuczciwych praktyk handlowych;

7.

wzywa Komisję do promowania działań w zakresie ułatwiania sprzedaży bezpośredniej produktów organizacji producentów; uważa, że sprzedaż bezpośrednia stanowi alternatywę dla dużych sieci sprzedaży detalicznej oraz wartości, na których ta ostatnia bazuje w odniesieniu do żywności, rolnictwa i środowiska; jest zdania, że ceny na rynku sprzedaży bezpośredniej utrzymują się na poziomie niższym od cen w dużych sieciach sprzedaży detalicznej właśnie dzięki eliminacji pośredników i kosztów związanych z logistyką; uważa w związku z tym, że skrócenie łańcucha gwarantuje rolnikom godziwe dochody i pozwala na zwalczanie nieuczciwych praktyk handlowych;

8.

zauważa, że wiele państw członkowskich wprowadziło środki mające na celu przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom handlowym, i apeluje o skoordynowaną na poziomie UE reakcję, aby usprawnić funkcjonowanie rynku wewnętrznego produktów rolnych;

9.

podkreśla znaczenie utrzymania europejskich standardów jakości dla świeżych owoców i warzyw w celu zapewnienia niezmiennie wysokiej jakości w łańcuchu dostaw z korzyścią dla konsumenta końcowego;

10.

wzywa Komisję do wyjaśnienia, w jaki sposób zamierza ona stosować treść art. 209 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 1308/2013 ustanawiającego wspólną organizację rynków produktów rolnych w celu promowania większej pewności prawa w kwestii osiągnięcia celów określonych w art. 39 TFUE, przy ścisłym zastosowaniu treści art. 101 TFUE w zakresie konkurencji;

11.

zauważa, że w ciągu ostatnich lat stopień zorganizowania w sektorze, mierzony całkowitą wartością udziału produkcji owoców i warzyw wprowadzanych na rynek przez organizacje producentów, nieprzerwanie wzrastał w całej Unii, ale wzrost ten można przypisać jedynie niektórym państwom członkowskim;

12.

podkreśla, że pomimo tego wzrostu stopień zorganizowania wśród producentów pozostaje średnio niski, a w niektórych państwach członkowskich znacznie poniżej unijnej średniej, oraz że zajęcie się tym problemem ma kluczowe znaczenie dla przyszłości systemu regulacji sektora owoców i warzyw, zwłaszcza poprzez zmniejszenie istotnych nierówności regionalnych; podkreśla ponadto, że takiemu niskiemu poziomowi zorganizowania nie pomaga złożoność zasad organizacji producentów, co spowodowało zawieszenie i cofnięcie uznania organizacji producenckich w niektórych państwach członkowskich; wzywa w związku z tym Komisję do odwrócenia tej tendencji spadkowej przez uproszczenie zasad, na których system się opiera, aby zwiększyć atrakcyjność przynależności do organizacji producentów;

13.

przypomina, że należy koniecznie podnieść wskaźnik zorganizowania w sektorze, biorąc pod uwagę, że wskaźnik ten jest wyraźnie wyższy w regionach, w których produkcja i udostępnianie na rynku są bardziej zmodernizowane i zorientowane na eksport, zaś dużo niższy w krajach, gdzie przez wiele lat nie było okazji do wykorzystania funduszy operacyjnych;

14.

uważa za niezbędne rozważenie ustanowienia instrumentów zarządzania kryzysowego, przy czym musi istnieć możliwość dokonania dokładnej identyfikacji udanych eksperymentów przeprowadzonych w tym zakresie przez niektóre organizacje producentów, tak by umożliwić powielenie tych eksperymentów wszędzie tam, gdzie jest to wykonalne; w związku z tym zwraca się do Komisji o ułatwienie zapoznania się z pionierskimi w tej dziedzinie organizacjami producentów oraz pomoc w rozwijaniu ich know-how;

15.

przypomina, że organizacje producentów to narzędzia służące producentom do zbiorowego organizowania się na rynku w celu obrony dochodów, że są one szczególnie użyteczne w strefach, w których wytwarza się produkty przeznaczone do wysyłki do stref konsumpcji, jednak niektórzy producenci posługują się nimi rzadko, nie są też szczególnie obecne na niektórych rynkach lokalnych lub niszowych;

16.

podkreśla w tym kontekście, że ważne jest zwiększenie ogólnego poziomu wsparcia dla organizacji producentów oraz zapewnianie silniejszych zachęt do łączenia istniejących organizacji producentów w zrzeszeniach organizacji producentów i tworzenia nowych zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym, a jednocześnie apeluje o monitorowanie inwestowania środków przyznanych jako pomoc na stworzenie organizacji producentów w celu dopilnowania, by środki te były inwestowane w sposób rzeczywiście zwiększający dochód zrzeszonych producentów;

17.

wyraża ubolewanie, że w niektórych państwach członkowskich wskaźnik zorganizowania w organizacjach producenckich jest wyjątkowo niski, i zaleca, aby państwa członkowskie domagały się przede wszystkim promowania zrzeszeń producentów; wzywa Komisję do przeanalizowania specyficznych cech państw członkowskich, w których stopień zorganizowania producentów jest niski;

18.

w tym kontekście wzywa Komisję do przywrócenia wsparcia finansowego dla inwestycji nowopowstałych organizacji producentów owoców i warzyw; jest zdania, że bez tego wsparcia powstającym organizacjom bardzo trudno jest uzyskać niezbędne do działania uznanie ze strony państwa; uważa zatem, że wsparcie stanowi jedno z najbardziej efektywnych narzędzi rozwoju organizacji oraz zwiększenia wskaźnika zorganizowania;

19.

wzywa Komisję, w ramach procesu upraszczania WPR, do wzmocnienia skuteczności organizacji producentów w kwestii koncentracji podaży, przede wszystkim w odniesieniu do ich centralnej roli handlowej w łańcuchu dostaw owoców i warzyw;

20.

uważa, że istotne jest zapewnienie korzyści dla organizacji producentów, które decydują się na zatrudnienie młodych rolników; podkreśla, że organizacje producentów mogą stanowić okazję do promowania odnowy pokoleniowej w sektorze rolnym;

21.

wzywa Komisję do zapewnienia szybkiego i zharmonizowanego wdrożenia przepisów dotyczących owoców i warzyw z jednej strony oraz organizacji producentów i organizacji międzybranżowych z drugiej strony, zdefiniowanych w rozporządzeniu (UE) nr 1308/2013;

22.

ponownie podkreśla głębokie zaniepokojenie faktem, że obecnie tylko 7,5 % unijnych rolników jest poniżej 35. roku życia, i wyraża przekonanie, że sprawnie działające organizacje producentów przyciągające młodych ludzi mogą mieć znaczenie dla odwrócenia tej destabilizującej tendencji demograficznej;

23.

podkreśla konieczność zapewnienia zachęt do podniesienia poziomu badań i innowacji w organizacjach producentów; uważa, że większa innowacyjność sprawi, iż organizacje producentów staną się bardziej konkurencyjne, oraz pozwoli im stawić czoła zabójczym bakteriom, które szkodzą europejskiemu rolnictwu;

24.

podkreśla konieczność wsparcia organizacji producentów, aby mogły zwiększyć wywóz oraz zaangażować się w badania nowych rynków zagranicznych;

25.

uważa za konieczne podniesienie atrakcyjności organizacji producentów dzięki ograniczeniu obciążeń administracyjnych i zwiększeniu wsparcia unijnego dla tych zgrupowań, a także dzięki wprowadzeniu usprawnień w mechanizmach zarządzania kryzysowego;

26.

nalega, aby Komisja – podczas nadchodzącego przeglądu przepisów wykonawczych i w ramach programu upraszczania – zapewniła administracjom krajowym, organizacjom producentów i zrzeszeniom organizacji producentów większą pewność prawa oraz ograniczyła nakładane na nie obciążenia administracyjne; podkreśla, że przegląd nie powinien zmienić podstawowej architektury systemu regulacji sektora owoców i warzyw lub mieć negatywnego wpływu na interesy lub dochody producentów w sektorze;

27.

z niepokojem zauważa, że przepisy dotyczące organizacji producentów mogą być szeroko interpretowane przez audytorów Komisji, co prowadzi do wysokiego stopnia niepewności oraz może narazić państwa członkowskie na ryzyko ich zakwestionowania i kontroli sądowej; podkreśla również, że procedury audytu i korekty finansowe należy przeprowadzać bardziej terminowo i w ustalonym czasie trwania audytu;

28.

zwraca się do Komisji o zdecydowane skrócenie okresu przeprowadzania weryfikacji zgodności;

29.

również w celu zapewnienia większej pewności prawa w odniesieniu do systemu apeluje do Komisji o usprawnienie kontroli i ukierunkowanie ich na monitorowanie rzeczywistej realizacji wszystkich działań lub środków przyjętych w ramach programu operacyjnego, jak również ich kosztów, wyraźnie określając zakres kontroli i podmiot odpowiedzialny za ich przeprowadzenie;

30.

wzywa Komisję do stosowania zasady proporcjonalności sankcji i do dopilnowania, aby audyty były kończone w wyznaczonym terminie w celu zwiększenia pewności prawa względem organizacji producentów i ich członków;

31.

podkreśla, że warunki stosowania i uzasadniania systemu pomocy są nadmierne i nieprecyzyjne oraz że podlegają wielokrotnym kontrolom ze strony różnych administracji, które to kontrole są często niespójne i nieprecyzyjne, co sprzyja porzucaniu systemu przez niektóre rodzaje partnerów lub nieprzedstawianiu programów operacyjnych przez niektóre organizacje producentów; w związku z tym zasadnicze znaczenie ma doprecyzowanie prawodawstwa europejskiego dotyczącego uznawania organizacji producentów, aby zagwarantować pewność prawa systemu oraz unikać wzbudzania niepewności wśród producentów;

32.

wzywa Komisję do zwiększenia klarowności zasad tworzenia międzynarodowych organizacji producentów (i ich zrzeszeń), a w szczególności zasad dotyczących odpowiedzialności i zobowiązań, w celu stworzenia pewności prawa dla administracji krajowych i zaangażowanych organizacji producentów;

33.

domaga się, by rozszerzono obowiązki organizacji międzybranżowych, szczególnie w dziedzinie komunikacji i informacji ogólnej oraz edukacji obywatela-konsumenta, zwłaszcza w zakresie żywienia;

34.

podkreśla rolę organizacji międzybranżowych w poprawie jakości dialogu wewnątrz danego sektora;

35.

jest zaniepokojony faktem, że największe organizacje producentów (około 18 % wszystkich organizacji producentów z obrotem przekraczającym 20 mln EUR) otrzymują około 70 % pomocy finansowej UE;

36.

uważa, że ograniczenie złożoności, w tym jeśli chodzi o zasady tworzenia nowych organizacji producentów na poziomie krajowym i międzynarodowym, powinno stanowić pierwszy krok na rzecz uatrakcyjnienia ich w oczach rolników, przy czym nie może to oznaczać obniżenia wartości struktury organizacji producentów prowadzącego do osłabienia ich zdolności skutecznego działania na rynku; zwraca się do Komisji o określenie dodatkowych środków służących zwiększeniu atrakcyjności organizacji producentów, szczególnie w państwach członkowskich o słabym stopniu organizacji;

37.

wzywa Komisję do starannego stosowania zasady proporcjonalności i nieegzekwowania indywidualnych błędów od wszystkich członków organizacji producentów;

38.

uważa, że żadne uproszczenie procesu uznawania nie może odbywać się z uszczerbkiem dla przepisów krajowych określających warunki nakładane na organizacje producentów owoców i warzyw, jak również te stosowane w odniesieniu do spółdzielni;

39.

wzywa Komisję do zmniejszenia, w ramach przeglądu systemu regulacji sektora owoców i warzyw, obciążenia administracyjnego spoczywającego na organizacjach producentów przez zniesienie śródokresowych ocen przeprowadzanych przez organy krajowe; zauważa, że w ocenach tych często powtarzają się pytania zadawane przez organy krajowe w ramach sprawozdawczości rocznej i że nie przynoszą one wyraźnych korzyści; wzywa ponadto Komisję, aby w ramach dążenia do ograniczenia biurokracji zmniejszyła ilość informacji wymaganych od organów krajowych i organizacji producentów w sprawozdaniach rocznych oraz zapewniła gromadzenie jedynie tych danych, które są faktycznie wykorzystywane przez Komisję do monitorowania skuteczności systemu;

40.

wzywa Komisję do zmiany rozporządzenia delegowanego (UE) nr 499/2014 z dnia 11 marca 2014 r., w którym wprowadzono bardziej kompleksowe kontrole organizacji producentów, w tym nieproporcjonalne kary za niezgodność ze skomplikowanymi kryteriami uznania; podkreśla konieczność proporcjonalności kar, jeżeli mamy zachęcić nowych producentów, aby przystąpili do systemu, i zapobiec, aby obecni członkowie ponownie przemyśleli swoje uczestnictwo;

41.

uważa, że konkurencyjność organizacji producentów w dużym stopniu zależy od sposobu zarządzania nimi; apeluje do Komisji o rozwinięcie istniejących działań lub opracowanie nowych, w tym działań szkoleniowych i inicjatyw na rzecz wymiany dobrych praktyk, które mogą usprawnić zarządzanie organizacjami producentów oraz wzmocnić ich pozycję konkurencyjną w łańcuchu dostaw żywności, oraz o zapewnienie większej roli zachowań prorynkowych w ramach organizacji producentów; podkreśla, że organizacje producentów powinny być zarządzane przez specjalistów w zakresie marketingu, zdolnych do stawienia czoła sytuacjom kryzysowym w sektorze rolnym;

42.

zaleca Komisji, by położyła nacisk na zintegrowane modele produkcji i dystrybucji w ramach organizacji producentów, a także zachęca władze lokalne i regionalne do udostępnienia wsparcia logistycznego oraz wsparcia w zakresie dystrybucji produktów organizacji producentów w danym regionie;

43.

wzywa Komisję do podjęcia niezbędnych działań w celu umożliwienia organizacjom producentów pełnego odgrywania roli narzędzia służącego do zwiększania dochodów producentów;

44.

wzywa Komisję do rozważenia możliwości rozszerzenia przepisów dotyczących finansowania środków zapobiegania sytuacjom kryzysowym i zarządzania kryzysowego (kwalifikacja do pomocy finansowej w zakresie spłaty kapitału i odsetek od zaciągniętych pożyczek) także po to, aby osiągnąć inne cele określone w programach operacyjnych organizacji producentów i ich zrzeszeń;

45.

wzywa Komisję do opracowania działań implikujących transfer administracyjnej i strukturalnej wiedzy fachowej w zakresie zorganizowania organizacji producentów z państw członkowskich o wysokim poziomie organizacji producentów do państw członkowskich, w których poziom zorganizowania producentów w ramach tych organizacji jest niski;

46.

stwierdza, że praktyki korzystne dla środowiska powinny być stosowane długofalowo i niestrudzenie oraz że należy w związku z tym zachęcać do ciągłego finansowania takich praktyk w ramach kolejnych programów operacyjnych, a także rozszerzyć zakres interwencji, by obejmował producentów, których działki sąsiadują z działkami uprawianymi przez członków organizacji producentów;

47.

uważa, że zrzeszenia organizacji producentów mogłyby odgrywać ważną rolę w umacnianiu pozycji przetargowej rolników, a także apeluje do Komisji o wzmocnienie środków zachęcających do tworzenia zrzeszeń organizacji producentów na szczeblu krajowym i europejskim, zwiększając na poziomie prawnym ich zdolności do działania, oraz o zapewnienie możliwości włączenia w te działania producentów spoza organizacji, w celu umocnienia ich roli w przyszłości; podkreśla, że zrzeszenia organizacji producentów są w stanie nie tylko zapewnić skuteczną koncentrację i wykorzystanie podaży, ale także zwiększyć skuteczność w zakresie zarządzania działaniami dzięki koordynacyjnej roli, jaką mają odgrywać na poziomie operacyjnym;

48.

uważa, że należy wspierać organizacje międzybranżowe w celu zapewnienia lepszej organizacji sektora owoców i warzyw; jest zdania, że takie organizacje mogą odgrywać ważną rolę w zakresie wytwarzania i podziału wartości dodanej pomiędzy poszczególne podmioty sektora, jak również w zakresie jakości, zrównoważonego wykorzystania produkcji oraz zarządzania rynkiem i zarządzania kryzysowego;

49.

uważa, że zrzeszenia organizacji producentów mogłyby odgrywać ważną rolę w zakresie przewidywania kryzysów koniunkturalnych i zarządzania nimi; podkreśla, iż ważne jest, by mogli w tych czynnościach na zasadzie dobrowolności uczestniczyć producenci spoza organizacji producentów, tak aby zwiększyła się skuteczność działań zbiorowych producentów;

50.

podkreśla znaczenie dopilnowania, by struktura i działanie organizacji producentów oraz zrzeszeń organizacji producentów opierały się na zasadach niezależności i demokracji celem zwiększenia wzajemnego zaufania pomiędzy producentami oraz zwalczania nieuczciwych praktyk handlowych i oportunistycznych działań;

51.

stanowczo zaznacza, że metody produkcji państw trzecich przeznaczonej na wywóz do UE muszą zapewniać europejskim konsumentom takie same gwarancje pod względem zdrowia, bezpieczeństwa żywności, dobrostanu zwierząt, zrównoważonego rozwoju i minimalnych norm socjalnych, jak gwarancje wymagane od unijnych producentów; uważa, że dlatego konieczne jest, by UE, we wszelkich porozumieniach podpisywanych z państwami trzecimi, przestrzegała kryterium rzeczywistej wzajemności w odniesieniu do dostępu do rynku oraz poszanowania obowiązujących przepisów dotyczących produkcji dla producentów w UE;

52.

podkreśla konieczność ułatwienia producentom dostępu do rynków państw trzecich; wzywa Komisję do zintensyfikowania wysiłków na rzecz wspierania eksporterów owoców i warzyw w pokonywaniu rosnącej liczby barier pozataryfowych, takich jak normy fitosanitarne w niektórych państwach trzecich, które utrudniają eksport z UE, a wręcz go uniemożliwiają;

53.

uważa, że aby zapewnić na rynku wspólnotowym uczciwszą konkurencję w zakresie importu, a także mając na uwadze wzajemność w odniesieniu do stosowanych wymogów fitosanitarnych, UE powinna zaostrzyć system kontroli przywożonych towarów, aby zrównać go z systemami stosowanymi przez znaczną większość jej partnerów handlowych;

54.

z zadowoleniem odnotowuje przyjęte niedawno nowe rozporządzenie horyzontalne w sprawie promocji produktów rolnych, jak również cel zwiększenia funduszy przeznaczonych głównie na poszukiwanie nowych rynków w państwach trzecich oraz zachęca Komisję do dalszej pracy nad udoskonaleniem w najbliższych latach instrumentu wspierającego;

55.

wzywa Komisję do zintensyfikowania prac w zakresie negocjacji handlowych z państwami trzecimi, aby osiągnąć zniesienie barier taryfowych i fitosanitarnych nakładanych na produkty europejskie i w ten sposób umożliwić otwarcie nowych rynków dla unijnych owoców i warzyw;

56.

zwraca się do Komisji, aby określiła, dlaczego w szczątkowym zakresie wykorzystuje się instrumenty zapobiegania sytuacjom kryzysowym i zarządzania kryzysowego (zaledwie 16 % organizacji producentów skorzystało z tej możliwości, co stanowi jedynie 2,8 % łącznej kwoty pomocy), dostosowane tylko do reakcji na drobne kryzysy interwencyjne, a także by zastanowiła się, jak można poprawić sytuację, z uwzględnieniem przykładów najlepszych praktyk i doświadczeń istniejących organizacji producentów;

57.

apeluje do Komisji, by zawsze przyznawała pierwszeństwo lokalnym produktom w ramach pierwszego środka zarządzania kryzysowego, tak by promować i chronić jednolity rynek europejski oraz spożycie produktów europejskich; sugeruje Komisji, by zajęła się szczegółowo narzędziami zarządzania ryzykiem, które są absolutnie konieczne do zapewnienia produkcji rolnej organizacjom producentów;

58.

nalega, aby Komisja opracowała lepiej skoordynowany mechanizm wycofywania z rynku w sytuacjach kryzysowych, aby zapobiegać przeobrażaniu się kryzysów rynkowych w poważne i trwałe zakłócenia prowadzące do znacznego spadku dochodów producentów owoców i warzyw;

59.

podkreśla, że stosowanie mechanizmu wycofywania okazało się ograniczone, i uważa, że należy dokonać przeglądu środków zarządzania kryzysowego, co powinno obejmować: zwiększenie udziału pomocy finansowej UE, aktualizację cen wycofywanych produktów, uwzględnienie kosztów produkcji, podniesienie limitów produktów, które mogą być wycofane, oraz zwiększenie wsparcia, pod względem transportu i pakowania, dla darmowej dystrybucji owoców i warzyw z myślą o zapewnieniu elastyczności umożliwiającej dostosowanie wsparcia do formy i powagi każdego kryzysu;

60.

wzywa Komisję do rozważenia możliwości wniesienia wkładu do funduszy wzajemnych kwalifikujących się jako instrumenty zapobiegania sytuacjom kryzysowym i zarządzania kryzysowego, aby zapewnić rolnikom lepszą ochronę w razie kryzysów rynkowych powodujących znaczny spadek dochodów, ale uważa, że jeśli kryzys spowodowany jest przez czynniki zewnętrzne, takie jak rosyjski zakaz importu, fundusze te nie mogą pochodzić ze środków budżetowych przeznaczonych przez Komisję na rolnictwo i rozwój wsi; uważa, że w takich przypadkach Komisja powinna poszukać innych środków budżetowych i przeznaczyć je na zwalczanie negatywnego wpływu kryzysu na sektor owoców i warzyw;

61.

uważa, że producenci nie powinni ponosić kosztów kryzysów wywołanych okolicznościami pozarolniczymi, takimi jak rosyjski zakaz przywozu produktów z Unii Europejskiej, który dotkliwie wpłynął na wielu europejskich producentów owoców i warzyw i pogłębił takie sytuacje kryzysu rynkowego, jak kryzys sektora owoców pestkowych; apeluje o utrzymanie w takich sytuacjach wsparcia wspólnotowego tak długo, jak jest to konieczne, aż do całkowitego przywrócenia normalnej sytuacji rynkowej;

62.

podkreśla, że za pośrednictwem swoich programów operacyjnych organizacje producentów mogą w istotny sposób przyczynić się do osiągania celów środowiskowych oraz do poprawy norm bezpieczeństwa żywności; z zadowoleniem przyjmuje cele systemu w zakresie ochrony środowiska, jednak wzywa Komisję, aby umożliwiła organizacjom producentów dostosowanie programów operacyjnych do swojego poziomu gotowości, a także do przeznaczenia funduszy na szerszy zakres środków ukierunkowanych na zwiększenie ogólnej konkurencyjności sektora; podkreśla, że większa koncentracja na środkach przeznaczonych na innowacje i wartość dodaną gwarantuje największe możliwości zwiększenia dochodów osiąganych przez producentów, a tym samym zwiększa atrakcyjność przystąpienia do organizacji producentów;

63.

nalega na Komisję, by wzmocniła system pomocy na rzecz dostarczania owoców, warzyw oraz mleka do szkół, biorąc pod uwagę, jak ważne jest, by promować zdrowe i zrównoważone żywienie poczynając od najmłodszych, i jednocześnie przybliżać producentów lokalnych młodym konsumentom;

64.

uważa, że należy zwiększyć skuteczność obecnych regulacji wspólnotowych w zakresie ochrony roślin przed wprowadzaniem organizmów szkodliwych pochodzących z krajów trzecich; wskazuje, że wraz ze wzrostem wymiany handlowej zwiększa się obecność tych organizmów w UE, co bardzo często uderza w sektor owoców i warzyw;

65.

uważa, że organizacje producentów, jak przewidziano to w innych sektorach (uprawa oliwek), mogłyby odgrywać funkcję gwarancyjną i koordynującą w zakresie komplementarności i spójności pomiędzy różnymi systemami wsparcia w UE, zapewniając w ten sposób większą przejrzystość systemu w celu uniknięcia przypadków podwójnego finansowania;

66.

apeluje do Komisji o opracowanie wytycznych lub zasad strategicznych wyjaśniających warunki, zgodnie z którymi organizacje producentów mogą uzyskać tymczasowo odstępstwo od art. 101 ust. 1 TFUE na podstawie art. 222 Rozporządzenia (UE) nr 1308/2013, który umożliwia organizacjom producentów podjęcie kroków na rzecz stabilizacji sektora w okresie poważnego zaburzenia równowagi na rynkach;

67.

podkreśla znaczenie krótkich łańcuchów dostaw i wzywa Komisję oraz państwa członkowskie do wspierania rozwoju lokalnych rynków dystrybucji owoców i warzyw;

68.

wzywa Komisję, aby zwiększyła intensywność badań i monitorowania w odniesieniu do zagrożenia, jakie dla produkcji owoców i warzyw w UE stwarzają inwazyjne gatunki, takie jak mucha Drosophila suzukii;

69.

wyraża ubolewanie z powodu następujących słabych punktów w tworzeniu niektórych strategii krajowych: zbyt dużej liczby celów, braku dokładnych i wcześniej ustalonych założeń w odniesieniu do różnych celów, a zwłaszcza bardzo małej skuteczności operacyjnej instrumentów zapobiegania sytuacjom kryzysowym i zarządzania kryzysowego związanych głównie z ubezpieczeniem płodów rolnych, promocją i komunikacją oraz wycofywaniem produktów, przede wszystkim dlatego, że muszą być finansowane kosztem innych środków strukturalnych oraz że pomoc na wycofywanie w wielu przypadkach nie jest wystarczająca, przy czym należy odnotować też znaczne obciążenia administracyjne; ubolewa nad faktem, że te instrumenty mogą poradzić sobie tylko z jednorazowymi kryzysami sezonowymi, ale nie są wystarczające dla zarządzania kryzysami na szeroką skalę, jak obecny kryzys wywołany przez rosyjskie embargo;

70.

uważa za konieczne opracowanie środków zapobiegawczych, które pomogłyby organizacjom producentów zrozumieć, poprawnie obliczyć i stosować wcześniej ustalone wskaźniki efektywności, a także podkreśla, że w wielu przypadkach jest zbyt wiele wskaźników efektywności, co sprawia, że procedury są bardzo trudne zarówno dla organizacji producentów, jak i dla administracji; uważa, że w tym kontekście o wiele bardziej użyteczne byłoby, gdyby wskaźniki były mniej liczne, ale istotniejsze;

71.

uważa, że promowanie zdrowszych nawyków żywieniowych idzie w parze z pogłębianiem wiedzy o rolnictwie i o sposobie produkowania żywności, a także wspiera w tym kontekście cel wzmocnienia edukacyjnego wymiaru programów dotyczących spożywania mleka, warzyw i owoców w szkołach, a także wzywa do przyjęcia w najszybszym możliwym terminie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1308/2013 i rozporządzenie (UE) nr 1306/2013 w odniesieniu do programu wspierania dostaw owoców i warzyw, bananów i mleka do placówek oświatowych; w tym kontekście podkreśla znaczenie zaangażowania organizacji producentów w program „Owoce w szkole” jako sposobu wspierania krótkiego łańcucha dostaw i sprzyjania spożywaniu przez dzieci lokalnych i sezonowych owoców i warzyw;

72.

uważa, że zmiany w dochodach rolników mają kluczowe znaczenie dla analizy sytuacji sektora produkcji owoców i warzyw, dlatego zwraca się do Komisji o przeprowadzenie badania koncentrującego się na tym zagadnieniu, aby sprawdzić, czy podjęte działania, takie jak wzmocnienie organizacji producentów, rzeczywiście przyniosły efekty;

73.

zwraca się do Komisji o pilne opracowanie planu zatrudnienia osób młodych w sektorze rolnym, aby zapobiec starzeniu się zawodu i zaniechaniu uprawy gruntów i produkcji;

74.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.


(1)  Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 671.

(2)  Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0205.


Środa, 8 lipca 2015 r.

11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/35


P8_TA(2015)0252

Negocjacje w sprawie transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP)

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. zawierająca zalecenia Parlamentu Europejskiego dla Komisji Europejskiej dotyczące negocjacji w sprawie transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP) (2014/2228(INI))

(2017/C 265/05)

Parlament Europejski,

uwzględniając wytyczne UE w zakresie negocjacji dotyczących transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP) między UE a USA, jednomyślnie przyjęte przez Radę w dniu 14 czerwca 2013 r. (1), których klauzula tajności została zniesiona i które zostały podane do wiadomości publicznej przez Radę w dniu 9 października 2014 r.,

uwzględniając art. 168–191 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFEU), w szczególności zasadę ostrożności zapisaną w art. 191 ust. 2,

uwzględniając wspólne oświadczenie ze szczytu UE–USA, który odbył się w dniu 26 marca 2014 r. (2),

uwzględniając wspólne oświadczenie komisarz Cecilii Malmström oraz przedstawiciela USA ds. handlu Michaela Fromana z dnia 20 marca 2015 r. dotyczące wyłączenia usług publicznych z umów handlowych między UE a USA;

uwzględniając konkluzje Rady w sprawie TTIP z dnia 20 marca 2015 r.,

uwzględniając konkluzje Rady w sprawie TTIP z dnia 21 listopada 2014 r. (3),

uwzględniając wspólne oświadczenie prezydenta USA Baracka Obamy, przewodniczącego Komisji Jeana-Claude’a Junckera, przewodniczącego Rady Europejskiej Hermana Van Rompuya, premiera Zjednoczonego Królestwa Davida Camerona, kanclerz Niemiec Angeli Merkel, prezydenta Francji François Hollande’a, premiera Włoch Matteo Renziego oraz premiera Hiszpanii Mariano Rajoya, wydane w dniu 16 listopada 2014 r. po posiedzeniu, które odbyło się przy okazji szczytu grupy G20 w Brisbane w Australii (4),

uwzględniając konkluzje z posiedzenia Rady Europejskiej, które odbyło się w dniach 26 i 27 czerwca 2014 r. (5),

uwzględniając wytyczne polityczne na następną kadencję Komisji, przedstawione przez przewodniczącego Jeana-Claude’a Junckera w dniu 15 lipca 2014 r. i zatytułowane: „Nowy początek dla Europy: Mój program na rzecz zatrudnienia, wzrostu, sprawiedliwości oraz zmian demokratycznych” (6),

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 25 listopada 2014 r. w sprawie przejrzystości w negocjacjach dotyczących TTIP (C(2014)9052) (7), decyzje Komisji z dnia 25 listopada 2014 r. w sprawie publikowania informacji dotyczących spotkań odbywających się między członkami Komisji a organizacjami lub osobami samozatrudnionymi (C(2014)9051) oraz w sprawie publikowania informacji dotyczących spotkań odbywających się między dyrektorami generalnymi Komisji a organizacjami lub osobami samozatrudnionymi (C(2014)9048), wyroki i opinie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (C-350/12 P, 2/13, 1/09) w sprawie dostępu do dokumentów instytucji oraz decyzję Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 6 stycznia 2015 r. zamykającą dochodzenie z inicjatywy własnej (OI/10/2014/RA) w sprawie rozpatrywania przez Komisję Europejską wniosków o udzielenie informacji i dostępu do dokumentów (przejrzystość),

uwzględniając wspólne oświadczenie Rady ds. Energii UE–USA z dnia 3 grudnia 2014 r. (8),

uwzględniając zintegrowane podejście UE do bezpieczeństwa żywności („od pola do stołu”) określone w 2004 r. (9),

uwzględniając sprawozdanie Komisji z dnia 13 stycznia 2015 r. z konsultacji społecznych online w sprawie ochrony inwestycji i rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem (ISDS) w związku z transatlantyckim partnerstwem handlowo-inwestycyjnym (TTIP) (SWD(2015)0003),

uwzględniając propozycje tekstów UE do omówienia z USA w kolejnych rundach negocjacji dotyczących TTIP, w szczególności te, których klauzula tajności została zniesiona i które zostały podane do wiadomości publicznej przez Komisję, m.in. dokumenty przedstawiające stanowiska UE zatytułowane: „Kwestie regulacyjne dotyczące TTIP – przemysł inżynieryjny” (10), „Sprawdzian równoważności funkcjonalnej: proponowana metodologia równoważności regulacyjnej w branży motoryzacyjnej” (11) oraz „Rozdział dotyczący handlu i zrównoważonego rozwoju/polityki pracy i ochrony środowiska naturalnego: dokument UE określający kluczowe kwestie i aspekty przepisów TTIP” (12), a także propozycje tekstów dotyczących barier technicznych w handlu (13), środków sanitarnych i fitosanitarnych (14), ceł i ułatwień handlowych (15), małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) (16), ewentualnych przepisów w sprawie konkurencji (17), ewentualnych przepisów w sprawie przedsiębiorstw państwowych oraz przedsiębiorstw, którym przyznano szczególne lub wyłączne przywileje (18), ewentualnych przepisów w sprawie dotacji (19) oraz rozstrzygania sporów (20), wstępnych przepisów dotyczących współpracy regulacyjnej (21),

uwzględniając opinię Komitetu Regionów w sprawie „Transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego (TTIP)” (ECOS-V-063) przyjętą podczas 110. sesji plenarnej (11-13 lutego 2015 r.) oraz opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 4 czerwca 2014 r. pt. „Transatlantyckie stosunki handlowe a poglądy EKES-u na temat wzmocnionej współpracy i ewentualnej umowy o wolnym handlu UE-USA”,

uwzględniając wersję ostateczną sprawozdania wstępnego z dnia 28 kwietnia 2014 r. sporządzonego przez ECORYS dla Komisji i zatytułowanego „Ocena wpływu handlu na zrównoważony rozwój mająca na celu wsparcie negocjacji w sprawie kompleksowej umowy handlowo-inwestycyjnej między Unią Europejską a USA” (22),

uwzględniając sprawozdanie Komisji z 2015 r. w sprawie barier handlowych (COM(2015)0127) (23),

uwzględniając „Szczegółową analizę przedstawionej przez Komisję Europejską oceny skutków dotyczącej transatlantyckiego partnerstwa handlowo-inwestycyjnego między UE a USA”, opublikowaną w kwietniu 2014 r. przez Centrum Studiów nad Polityką Europejską (CEPS) na zlecenie Parlamentu,

uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje, w szczególności rezolucję z dnia 23 października 2012 r. w sprawie stosunków handlowych i gospodarczych ze Stanami Zjednoczonymi (24), rezolucję z dnia 23 maja 2013 r. w sprawie negocjacji UE dotyczących handlu i inwestycji ze Stanami Zjednoczonymi (25) oraz rezolucję z dnia 15 stycznia 2015 r. w sprawie sprawozdania rocznego dotyczącego działalności Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich w 2013 r. (26),

uwzględniając art. 108 ust. 4 oraz art. 52 Regulaminu,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Handlu Międzynarodowego oraz opinie Komisji Spraw Zagranicznych, Komisji Rozwoju, Komisji Gospodarczej i Monetarnej, Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów, Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Komisji Kultury i Edukacji, Komisji Prawnej, Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, Komisji Spraw Konstytucyjnych oraz Komisji Petycji (A8-0175/2015),

A.

mając na uwadze, że eksport możliwy dzięki handlowi oraz inwestycje służące wzrostowi to kluczowe czynniki pobudzające tworzenie miejsc pracy i wzrost gospodarczy, niewymagające inwestycji rządowych;

B.

mając na uwadze, że PKB UE w ogromnym stopniu zależy od handlu i eksportu oraz korzyści płynących z opartych na zasadach inwestycji i handlu, oraz mając na uwadze, że ambitna i wyważona umowa z USA powinna wspomóc reindustrializację Europy i przyczynić się do realizacji celu dotyczącego zwiększenia do 2020 r. PKB generowanego przez przemysł w UE z 15 % do 20 % dzięki intensyfikacji transatlantyckiego handlu zarówno towarami, jak i usługami; mając na uwadze, że umowa ta może tworzyć szanse szczególnie dla MŚP, mikroprzedsiębiorstw (zgodnie z definicją zawartą w zaleceniu Komisji 2003/361/WE), klastrów i sieci przedsiębiorstw, które cierpią z powodu barier pozataryfowych niewspółmiernie bardziej niż większe przedsiębiorstwa, uzyskujące oszczędności skali, które umożliwiają im łatwiejszy dostęp do rynków po obu stronach Atlantyku; mając na uwadze, że umowa między dwoma największymi blokami gospodarczymi na świecie może przynieść opracowanie standardów, norm i zasad, które zostaną przyjęte na szczeblu światowym, co przyniosłoby korzyści również państwom trzecim i zapobiegłoby dalszemu rozdrobnieniu światowego handlu; mając na uwadze, że niewynegocjowanie umowy pozwoli na odegranie takiej roli innym państwom trzecim, kierującym się odmiennymi standardami i wartościami;

C.

mając na uwadze, że dziewięć państw członkowskich Unii Europejskiej zawarło już umowy dwustronne ze Stanami Zjednoczonymi, zatem TTIP może czerpać inspirację z dobrych praktyk i lepiej usuwać przeszkody napotkane przez te państwa członkowskie;

D.

mając na uwadze, że wobec niedawnych sytuacji kryzysowych na granicach UE oraz wydarzeń na świecie istnieje potrzeba zaangażowania się w kształtowanie globalnego ładu oraz systemu opartego na zasadach i wartościach;

E.

mając na uwadze, że ze względu na rosnącą liczbę wzajemnych powiązań między rynkami światowymi decydenci polityczni powinni kształtować i wspierać interakcje między rynkami; mając na uwadze, że odpowiednie zasady handlu oraz znoszenie niepotrzebnych barier są podstawą tworzenia wartości dodanej przy równoczesnym utrzymaniu i rozwijaniu w Europie solidnej, konkurencyjnej i zróżnicowanej bazy przemysłowej;

F.

mając na uwadze, że dążenia UE do podjęcia wyzwań zmiany klimatu, ochrony środowiska i bezpieczeństwa konsumentów przyniosły przedsiębiorstwom UE wysokie koszty regulacyjne, połączone z dużym zużyciem energii i wysokimi cenami energii elektrycznej, a nieporuszenie tej kwestii w TTIP może przyspieszyć procesy delokalizacji, dezindustrializacji oraz utraty miejsc pracy, zagrażając w ten sposób unijnym celom reindustrializacji i zatrudnienia, co uniemożliwi również osiągnięcie celów politycznych, do których zmierzają uregulowania UE;

G.

mając na uwadze, że dobrze przemyślana umowa handlowa może pozwolić czerpać korzyści z możliwości płynących z globalizacji; mając na uwadze, że solidna i ambitna umowa handlowa nie powinna skupiać się wyłącznie na redukcji taryf celnych i barier pozataryfowych, lecz powinna stanowić również narzędzie ochrony pracowników, konsumentów i środowiska naturalnego; mając na uwadze, że umowa taka to szansa na stworzenie ram w postaci przepisów o najwyższych standardach, zgodnych z naszymi wspólnymi wartościami, mających zapobiegać dumpingowi socjalnemu i ekologicznemu oraz zapewniać wysoki poziom ochrony konsumentów zgodny ze wspólnym celem otwartej konkurencji na równych zasadach;

H.

mając na uwadze, że choć wspólne wysokie standardy leżą w interesie konsumentów, należy przyznać, iż konwergencja ma znaczenie również dla przedsiębiorstw, ponieważ wyższe koszty wynikające z wyższych standardów będą równoważone przez zwiększone oszczędności skali na potencjalnym rynku liczącym 850 mln konsumentów;

I.

mając na uwadze, że wcześniejsze umowy handlowe przyniosły gospodarce europejskiej istotne korzyści, jednak rzeczywiste oddziaływanie TTIP na gospodarkę UE i na USA trudno ocenić i przewidzieć, gdyż negocjacje jeszcze trwają, a badania dają sprzeczne wyniki; mając na uwadze, że samo TTIP nie rozwiąże wieloletnich strukturalnych problemów gospodarczych oraz ich przyczyn w UE, ale powinno być postrzegane jako element szerszej europejskiej strategii tworzenia miejsc pracy i wzrostu, a oczekiwania dotyczące TTIP powinny być współmierne do poziomu ambicji, jaki zostanie osiągnięty podczas negocjacji;

J.

mając na uwadze, że skutki rosyjskiego embarga jasno ukazały niezmienne znaczenie rolnictwa w wymiarze geopolitycznym, wagę dostępu do wielu różnych rynków rolnych oraz potrzebę silnego i strategicznego partnerstwa handlowego z wiarygodnymi partnerami handlowymi;

K.

mając na uwadze, że dla europejskiego rolnictwa duże znaczenie ma zapewnienie wzajemnie korzystnego handlu z USA, aby umocnić pozycję UE jako kluczowego podmiotu na światowym rynku bez uszczerbku dla dotychczasowych norm jakości europejskich produktów rolnych i doskonalenia tych norm w przyszłości, a jednocześnie zapewnić przetrwanie oraz gospodarczą i społeczną stabilność europejskiego modelu rolnictwa;

L.

mając na uwadze, że handel i przepływ inwestycji nie są celem same w sobie, a punktem odniesienia dla umowy handlowej jest dobrobyt zwykłych obywateli, pracowników i konsumentów, jak również zwiększone możliwości przedsiębiorstw jako czynników kreujących wzrost i miejsca pracy; mając na uwadze, że TTIP powinno być wzorem dobrej umowy handlowej spełniającej powyższe wymogi, aby służyć za przykład dla naszych przyszłych negocjacji z innymi partnerami handlowymi;

M.

mając na uwadze, że w negocjacjach wymagany jest pewien stopień poufności w celu osiągnięcia wyników wysokiej jakości, a ograniczony poziom przejrzystości, z jakim prowadzono negocjacje w przeszłości, doprowadził do niedostatecznej demokratycznej kontroli procesu negocjacyjnego;

N.

mając na uwadze, że przewodniczący Jean-Claude Juncker w swoich wytycznych politycznych wyraźnie potwierdził, że dąży do wyważonej i rozsądnej umowy handlowej ze Stanami Zjednoczonymi i choć UE i USA mogą uczynić spory krok naprzód, jeżeli chodzi o wzajemne uznawanie norm dotyczących produktów lub wypracowanie norm transatlantyckich, to UE nie poświęci europejskich standardów w zakresie bezpieczeństwa (żywności), zdrowia, zdrowia zwierząt, ochrony socjalnej, ochrony środowiska i ochrony danych osobowych czy różnorodności kulturowej; przypomniał przy tym, że bezpieczeństwo naszej żywności oraz ochrona danych osobowych Europejczyków i usług świadczonych w interesie ogólnym nie podlegają negocjacjom, chyba że celem negocjacji jest osiągnięcie wyższego poziomu ochrony;

O.

mając na uwadze, że należy zapewnić satysfakcjonujące zakończenie negocjacji dotyczących umowy w sprawie bezpiecznego transferu danych („Safe Harbour”) i umowy parasolowej w sprawie ochrony danych;

P.

mając na uwadze, że w swoich wytycznych politycznych przewodniczący Jean-Claude Juncker wyraźnie zaznaczył również, że nie zgodzi się, by właściwość sądów państw członkowskich UE była ograniczona specjalnymi procedurami dotyczącymi sporów z inwestorami; mając na uwadze, że dostępne są już wyniki konsultacji społecznych w sprawie ochrony inwestycji i rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem w związku z TTIP i że z uwzględnieniem przekazanych uwag rozpoczęto w trzech instytucjach europejskich i między nimi proces refleksji nad tym, jak najlepiej zapewnić ochronę inwestycji i równe traktowanie inwestorów, jednocześnie zapewniając państwom prawo do regulacji, czemu towarzyszy wymiana opinii ze społeczeństwem obywatelskim i sektorem przedsiębiorstw;

Q.

mając na uwadze, że Parlament w pełni popiera decyzję Rady o odtajnieniu wytycznych negocjacyjnych oraz inicjatywę Komisji w zakresie przejrzystości; mając na uwadze, że prowadzona w całej Europie ożywiona debata publiczna na temat TTIP wskazała na potrzebę prowadzenia negocjacji w sprawie TTIP w sposób bardziej przejrzysty i dopuszczenia udziału wielu stron, przy uwzględnieniu obaw zgłaszanych przez obywateli europejskich oraz informowaniu opinii publicznej o wynikach negocjacji;

R.

mając na uwadze, że rozmowy między USA a UE są prowadzone od lipca 2013 r., jednak do tej pory nie uzgodniono wspólnego tekstu;

S.

mając na uwadze, że zgodnie z oczekiwaniami TTIP ma być umową mieszaną wymagającą ratyfikacji przez Parlament Europejski i wszystkie 28 państw członkowskich UE;

1.

uważa, że Unia Europejska i Stany Zjednoczone są dla siebie kluczowymi partnerami; podkreśla, że transatlantyckie partnerstwo handlowo-inwestycyjne (TTIP) to w ostatnim czasie najważniejszy projekt realizowany przez UE i Stany Zjednoczone, który powinien ożywić partnerstwo transatlantyckie nie tylko w odniesieniu do jego aspektów handlowych; podkreśla, że zawarcie tego partnerstwa ma duże znaczenie polityczne;

2.

w związku z trwającymi negocjacjami w sprawie TTIP kieruje do Komisji następujące zalecenia:

a)

w odniesieniu do zakresu i szerszego kontekstu:

(i)

należy zapewnić, aby przejrzyste negocjacje w sprawie TTIP doprowadziły do zawarcia ambitnej, całościowej i wyważonej umowy handlowo-inwestycyjnej, spełniającej wysokie standardy i wspierającej zrównoważony wzrost przynoszący wspólne korzyści wszystkim państwom członkowskim oraz wzajemne i obustronne korzyści partnerom, zwiększającej międzynarodową konkurencyjność i stwarzającej nowe możliwości dla przedsiębiorstw UE, w szczególności dla MŚP, wspierającej tworzenie wysokiej jakości miejsc pracy dla obywateli europejskich, zapewniającej bezpośrednie korzyści dla konsumentów europejskich; treść i wdrożenie umowy są ważniejsze niż tempo negocjacji;

(ii)

należy podkreślić, że negocjacje w sprawie TTIP obejmują trzy główne dziedziny: ambitną poprawę wzajemnego dostępu do rynku (dla towarów, usług, inwestycji i zamówień publicznych na wszystkich szczeblach sprawowania rządów), zmniejszenie barier pozataryfowych i zwiększenie zgodności systemów regulacyjnych oraz opracowanie wspólnych zasad służących podejmowaniu wspólnych wyzwań i wykorzystywanie możliwości, jakie daje handel światowy, a wszystkie te obszary są jednakowo ważne i powinny być w równym stopniu uwzględnione w całościowym pakiecie przepisów; TTIP powinno być ambitne i wiążące na wszystkich szczeblach sprawowania rządów po obu stronach Atlantyku, prowadzić do trwałego i autentycznego wzajemnego otwarcia rynku oraz do ułatwień handlowych dla ogółu społeczeństwa, a także szczególnie uwzględniać środki strukturalne służące nawiązywaniu ściślejszej współpracy transatlantyckiej przy jednoczesnym utrzymaniu standardów regulacyjnych i ochrony konsumentów oraz zapobieganiu dumpingowi socjalnemu, fiskalnemu oraz ekologicznemu;

(iii)

należy pamiętać o ogólnym znaczeniu strategicznym stosunków gospodarczych między UE a USA oraz o szczególnym znaczeniu strategicznym TTIP, m.in. jako szansy na propagowanie zasad i wartości – zakorzenionych w opartych na regułach ramach – wyznawanych i podzielanych przez UE i USA oraz na wypracowanie wspólnego podejścia i wizji światowego handlu, inwestycji oraz kwestii związanych z handlem, takich jak wysokie standardy i normy oraz ścisłe regulacje, w celu kształtowania szerszej wizji transatlantyckiej i wspólnego zestawu celów strategicznych; należy pamiętać, że ze względu na rozmiary rynku transatlantyckiego TTIP jest szansą na ukształtowanie i uregulowanie międzynarodowego systemu handlu w celu zapewnienia pomyślnego rozwoju obu bloków we wzajemnie połączonym świecie;

(iv)

szczególnie ze względu na niedawne pozytywne wydarzenia w Światowej Organizacji Handlu (WTO) należy zapewnić, by umowa z USA była punktem wyjścia do szerzej zakrojonych negocjacji handlowych i nie przesądzała o procesach toczących się w WTO ani im nie przeciwdziałała; dwustronne i wielostronne umowy handlowe należy zasadniczo postrzegać jako rozwiązanie drugorzędne, które nie może uniemożliwiać starań o istotne postępy w systemie wielostronnym; TTIP musi zapewnić synergię z innymi umowami handlowymi będącymi obecnie przedmiotem negocjacji;

(v)

należy pamiętać, że TFUE określa politykę handlową UE jako nieodłączny element ogólnych działań zewnętrznych UE, a zatem należy ocenić skutki ostatecznego porozumienia, uznając uzyskane szanse, np. łatwiejszy dostęp do rynku dzięki zastosowaniu wspólnych norm transatlantyckich, ale też dostrzegając niebezpieczeństwa, np. ryzyko przekierowania handlu z krajów rozwijających się wskutek spadku znaczenia preferencji taryfowych;

(vi)

należy zapewnić, że umowa zagwarantuje pełne przestrzeganie standardów UE w zakresie praw podstawowych, przez włączenie do niej prawnie wiążącej i mającej skutek zawieszający klauzuli dotyczącej praw człowieka, będącej standardowym elementem umów handlowych zawieranych przez UE z krajami trzecimi;

b)

w odniesieniu do dostępu do rynku:

(i)

należy zapewnić, aby dostęp do rynku oferowany w poszczególnych obszarach był wzajemny i jednakowo ambitny oraz by odzwierciedlał oczekiwania obydwu stron, oraz należy zachować równowagę między poszczególnymi propozycjami dotyczącymi tych obszarów;

(ii)

należy dążyć do zniesienia wszystkich ceł, przy poszanowaniu faktu, że po obu stronach występuje szereg wrażliwych produktów rolnych i przemysłowych, które trzeba będzie wyczerpująco ująć w wykazach uzgodnionych w procesie negocjacji; należy przewidzieć odpowiednie okresy przejściowe i kwoty dla najbardziej wrażliwych produktów, a w nielicznych przypadkach wyłączenie danych produktów z zakresu umowy, biorąc pod uwagę, że w wielu przypadkach te produkty mają wyższe koszty produkcji w UE wynikające z unijnych zasad;

(iii)

jak wyraźnie określono w mandacie negocjacyjnym, należy zapewnić włączenie do umowy klauzuli ochronnej, która byłaby stosowana na wypadek, gdyby wzrost przywozu określonego produktu stanowił poważne zagrożenie dla wewnętrznej produkcji, ze szczególnym uwzględnieniem produkcji żywności, sektorów energochłonnych i powodujących ucieczkę emisji, przemysłu chemicznego i stalowego oraz branży surowców w UE;

(iv)

należy pamiętać, że UE jako największy blok handlowy na świecie ma ważne interesy ofensywne w sektorze wysoko wyspecjalizowanych usług, np. usług inżynieryjnych i innych usług profesjonalnych, telekomunikacyjnych, finansowych czy transportowych;

(v)

należy zwiększać dostęp do rynku usług na podstawie „podejścia hybrydowego”, co oznacza stosowanie w odniesieniu do dostępu do rynku wykazu pozytywnego wskazującego jednoznacznie usługi, które mogą świadczyć firmy zagraniczne, i wyłączającego nowe usługi, przy jednoczesnym zapewnieniu, że ewentualne klauzule zawieszające i zapadkowe dotyczyć będą tylko przepisów dotyczących niedyskryminacji i zapewnią elastyczność wystarczającą do przywrócenia kontroli publicznej nad usługami świadczonymi w ogólnym interesie gospodarczym oraz do uwzględnienia pojawiania się nowych i innowacyjnych usług, natomiast w odniesieniu do traktowania narodowego – stosowanie wykazu negatywnego;

(vi)

w ramach negocjacji należy konkretnie poruszyć i doprowadzić do zniesienia obecnych amerykańskich ograniczeń w zakresie usług transportu morskiego i powietrznego świadczonych przez przedsiębiorstwa europejskie, wynikających z takich amerykańskich aktów prawnych, jak ustawa Jonesa, ustawa o bagrowaniu przez podmioty zagraniczne, ustawa o lotnictwie federalnym oraz amerykańskie prawo kabotażu lotniczego, oraz ograniczeń kapitałowych dotyczących zagranicznej własności linii lotniczych, poważnie ograniczających dostęp przedsiębiorstwom UE do rynku, jak również innowacyjność w samych Stanach Zjednoczonych;

(vii)

należy oprzeć się na wspólnym oświadczeniu odzwierciedlającym wyraźne zobowiązanie negocjatorów do wyłączenia z zakresu TTIP obecne i przyszłe usługi świadczone w interesie ogólnym oraz w ogólnym interesie gospodarczym (m.in. zaopatrzenie w wodę, opiekę zdrowotną, usługi socjalne, systemy zabezpieczenia społecznego i edukację), aby zagwarantować, że władze krajowe i – w stosownych przypadkach – lokalne zachowają pełną swobodę w zakresie wprowadzania, przyjmowania, utrzymywania lub uchylania wszelkich przepisów dotyczących zamawiania, organizacji, finansowania i świadczenia usług publicznych, zgodnie z postanowieniami Traktatów oraz z mandatem negocjacyjnym UE; wyłączenie to powinno mieć zastosowanie niezależnie od sposobu świadczenia i finansowania tych usług;

(viii)

należy z całych sił dążyć do zapewnienia wzajemnego uznawania kwalifikacji zawodowych, zwłaszcza dzięki utworzeniu ram prawnych ze stanami, mającymi uprawnienia regulacyjne w tej dziedzinie, by umożliwić specjalistom z UE i z USA pracę po obu stronach Atlantyku oraz by w branżach objętych TTIP ułatwić mobilność inwestorów, specjalistów, wysoko wykwalifikowanych pracowników i techników między UE a USA;

(ix)

należy pamiętać, że ułatwienia wizowe dla europejskich dostawców usług i towarów to jeden z kluczowych elementów pełnego wykorzystania potencjału umowy, należy też w negocjacjach zwiększyć presję polityczną na USA, aby zagwarantować pełną wzajemność wizową i równe, niedyskryminacyjne traktowanie wszystkich obywateli państw członkowskich UE, jeśli chodzi o wjazd na terytorium USA;

(x)

należy powiązać negocjacje dotyczące dostępu do rynku usług finansowych ze zbliżeniem regulacji sektora finansowego na jak najwyższym poziomie, aby wspierać przyjęcie i kompatybilność niezbędnych regulacji służących poprawie stabilności finansowej, zapewnić odpowiednią ochronę konsumentów produktów i usług finansowych oraz wspierać obecne wysiłki na rzecz współpracy na innych forach międzynarodowych, takich jak Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego i Rada Stabilności Finansowej; należy zapewnić, by te wysiłki na rzecz współpracy nie ograniczały suwerenności regulacyjnej i nadzorczej UE i jej państw członkowskich, w tym ich możliwości wprowadzenia zakazu niektórych produktów i działań finansowych;

(xi)

należy nawiązać ściślejszą współpracę między UE, jej państwami członkowskimi a USA, obejmującą mechanizmy skuteczniejszej współpracy międzynarodowej, w celu ustanowienia globalnych wyższych standardów zwalczania przestępczości finansowej i podatkowej oraz korupcji;

(xii)

należy zapewnić, aby dorobek prawny UE dotyczący ochrony danych nie był narażony na szwank przez liberalizację przepływów danych, zwłaszcza w obszarze handlu elektronicznego i usług finansowych, przy czym należy uznać również znaczenie przepływu danych jako podstawy handlu transatlantyckiego i gospodarki cyfrowej; należy włączyć do umowy – jako jej kluczowy element – całościowy i jednoznaczny samodzielny przepis horyzontalny, oparty na art. XIV Układu ogólnego w sprawie handlu usługami (GATS), w całości wyłączający z umowy obecne i przyszłe ramy prawne UE dotyczące ochrony danych osobowych, bez nakładania warunku, iż musi on być spójny z innymi częściami TTIP; należy negocjować przepisy dotyczące przepływu danych osobowych jedynie w przypadku zagwarantowania i respektowania pełnego zastosowania zasad ochrony danych po obu stronach Atlantyku, należy też współpracować ze Stanami Zjednoczonymi w celu zachęcania państw trzecich do przyjęcia podobnych wysokich standardów ochrony danych na całym świecie;

(xiii)

należy pamiętać, że wydanie przez Parlament Europejski zgody na ostateczne porozumienie w sprawie TTIP może stanąć pod znakiem zapytania, o ile USA nie zarzucą całkowicie powszechnej, masowej inwigilacji i o ile nie zostanie wypracowane odpowiednie rozwiązanie dotyczące praw obywateli UE w zakresie prywatności danych, obejmujące prawo do odwołania na drodze administracyjnej i sądowej, zgodnie z ust. 74 rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 12 marca 2014 r. (27);

(xiv)

należy zapewnić szybkie i pełne odbudowanie zaufania między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi, które ucierpiało wskutek skandali związanych z masową inwigilacją;

(xv)

należy zawrzeć w umowie ambitny rozdział dotyczący konkurencji, gwarantujący odpowiednie przestrzeganie europejskiego prawa konkurencji, zwłaszcza w świecie cyfrowym; należy zapewnić prywatnym przedsiębiorstwom możliwość uczciwej konkurencji z przedsiębiorstwami państwowymi i kontrolowanymi przez państwo; należy zapewnić odpowiednie uregulowanie dotacji państwowych dla przedsiębiorstw prywatnych i przejrzysty system kontroli tych dotacji;

(xvi)

należy postulować otwartą konkurencję i rozwój gospodarki cyfrowej, która z natury ma globalny charakter, ale jej główne centra znajdują się w UE i USA; należy podkreślić w negocjacjach, że gospodarka cyfrowa musi być centralnym elementem rynku transatlantyckiego, korzystającym z dźwigni finansowej w gospodarce światowej i w dalszym otwieraniu rynków globalnych;

(xvii)

należy pamiętać, że w przypadku usług społeczeństwa informacyjnego i usług telekomunikacyjnych szczególne znaczenie ma zapewnienie w TTIP równych warunków działania, równego, przejrzystego i opartego na zasadzie wzajemności dostęp przedsiębiorstw usługowych z UE do rynku USA oraz obowiązku przestrzegania przez usługodawców z USA świadczących usługi w Europie lub dla europejskich klientów wszystkich odpowiednich norm branżowych i norm bezpieczeństwa produktów oraz praw konsumentów;

(xviii)

należy zapewnić w prawnie wiążącej, generalnej klauzuli znajdującej zastosowanie do całej umowy, przy pełnym przestrzeganiu Konwencji UNESCO w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego, że strony zastrzegają sobie prawo do przyjmowania lub utrzymywania dowolnych środków (w szczególności środków o charakterze regulacyjnym lub finansowym) w odniesieniu do ochrony bądź propagowania różnorodności kulturowej i językowej, zgodnie ze stosownymi artykułami Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, jak również w odniesieniu do wolności i pluralizmu mediów, niezależnie od stosowanej technologie czy platformy dystrybucji, przy czym należy pamiętać, że mandat udzielony Komisji przez państwa członkowskie jednoznacznie wyłącza usługi audiowizualne;

(xix)

należy zaznaczyć, że żaden element umowy nie może wpłynąć na możliwość dotowania przez UE lub państwa członkowskie UE oraz udzielania przez nie wsparcia finansowego branży kulturalnej, jak również usługom kulturowym, edukacyjnym, audiowizualnym i prasowym;

(xx)

należy potwierdzić, że systemy stałych cen książek oraz ustalanie cen gazet i czasopism nie zostaną podważone przez wymogi wynikające z umowy w sprawie TTIP;

(xxi)

należy zagwarantować dzięki klauzuli ogólnej prawo państw członkowskich UE do przyjmowania lub utrzymywania wszelkich środków dotyczących świadczenia wszystkich usług edukacyjnych i kulturalnych, które funkcjonują na zasadzie non-profit i/lub w jakimkolwiek stopniu otrzymują publiczne finansowanie lub pomoc państwa w jakiejkolwiek formie, a także dopilnować, by prywatnie finansowani usługodawcy zagraniczni spełniali te same wymogi dotyczące jakości i akredytacji, co usługodawcy krajowi;

(xxii)

ze względu na ogromne zainteresowanie europejskich firm, zwłaszcza MŚP, uzyskaniem niedyskryminującego dostępu do zamówień publicznych w USA zarówno na szczeblu federalnym, jak i niższym niż federalny, np. w zakresie usług budowlanych, inżynieryjnych, infrastruktury transportowej i energetycznej oraz towarów i usług, należy przyjąć ambitne podejście do rozdziału o zamówieniach publicznych, jednocześnie zachowując zgodność tego rozdziału z nowymi unijnymi dyrektywami dotyczącymi zamówień publicznych i koncesji, by zaradzić, zgodnie z zasadą wzajemności, obecnie występującemu dużemu zróżnicowaniu stopnia otwarcia rynków zamówień publicznych po obu stronach Atlantyku, znacznie otwierając rynek amerykański (nadal podlegający ustawie Buy American Act z 1933 r.) tak na szczeblu federalnym, jak niższym niż federalny, w oparciu o zobowiązania podjęte w porozumieniu w sprawie zamówień rządowych (GPA), oraz znosząc ograniczenia, które obecnie mają zastosowanie na szczeblu federalnym, stanowym i lokalnym w Stanach Zjednoczonych; należy też stworzyć mechanizmy gwarantujące, że zobowiązania podjęte przez władze federalne USA będą uznawane na wszystkich szczeblach politycznych i administracyjnych;

(xxiii)

w celu stworzenia otwartych, niedyskryminujących i przewidywalnych wymogów proceduralnych zapewniających przedsiębiorstwom z UE i USA, zwłaszcza MŚP, równy dostęp do zamówień publicznych, należy zapewnić, że USA zwiększą przejrzystość procesu przetargowego obowiązującego na ich terytorium;

(xxiv)

należy wspierać współpracę między UE i USA na szczeblu międzynarodowym, by propagować wspólne standardy zrównoważonego rozwoju w zamówieniach publicznych na wszystkich federalnych i niższych od federalnego szczeblach władzy, m.in. przy wdrażaniu zmienionego ostatnio Porozumienia w sprawie zamówień rządowych; odnosi się to również do przyjmowania i przestrzegania zasad odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw w oparciu o wytyczne dla przedsiębiorstw wielonarodowych opracowane przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD);

(xxv)

należy zapewnić włączenie stanów USA w proces negocjacji, by osiągnąć istotne rezultaty, jeżeli chodzi o otwarcie amerykańskiego systemu zamówień publicznych dla przedsiębiorstw z UE;

(xxvi)

w kwestii zamówień publicznych należy być świadomym drażliwego charakteru takich dziedzin, jak obronność i bezpieczeństwo, a także uwzględniać cele określone przez przywódców państw i rządów na szczycie Rady ds. Obrony w 2013 r., dotyczące wspierania utworzenia europejskiego rynku w dziedzinie bezpieczeństwa i obronności oraz europejskiej bazy technologiczno-przemysłowej sektora obronnego;

(xxvii)

należy zapewnić, aby celem negocjacji w sprawie reguł pochodzenia było pogodzenie stanowiska UE ze stanowiskiem USA i wprowadzenie skutecznych reguł pochodzenia, by uniknąć podważania tych reguł w innych umowach, a także należy uznać negocjacje za okazję do wypracowania wspólnych norm dotyczących obowiązkowego oznaczania pochodzenia produktów; z uwagi na zakończenie negocjacji w sprawie kompleksowej umowy gospodarczo-handlowej (CETA) między UE a Kanadą oraz potencjalną aktualizację umowy o wolnym handlu między UE a Meksykiem należy rozważyć możliwość i zakres kumulacji, należy jednak pamiętać, że celem TTIP jest ułatwienie handlu towarami wyprodukowanymi rzeczywiście w UE i USA, nie zaś przyzwolenie na import z państw trzecich, dlatego wyłączenie niektórych produktów należy rozpatrywać indywidualnie, a sektory wrażliwe należy wyłączyć z jakiejkolwiek kumulacji;

(xxviii)

należy zapewnić, że TTIP będzie porozumieniem otwartym, i szukać metod aktywniejszego informowania o rozwoju sytuacji cenionych partnerów zainteresowanych negocjacjami TTIP ze względu na porozumienia o unii celnej z UE lub z USA;

c)

w odniesieniu do filaru współpracy i spójności regulacyjnej oraz barier pozataryfowych:

(i)

należy dopilnować, aby w rozdziale na temat współpracy regulacyjnej wspierano przejrzyste, efektywne środowisko ekonomiczne o charakterze prokonkurencyjnym przez wskazanie i niedopuszczenie do powstania ewentualnych przyszłych barier pozataryfowych w handlu, dotykających niewspółmiernie MŚP, oraz ułatwianie handlu i inwestycji, a jednocześnie opracowywanie i zapewnianie jak najwyższego poziomu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa, zgodnie z zasadą ostrożności określoną w art. 191 TFUE, ochrony konsumentów, pracy i środowiska naturalnego oraz dobrostanu zwierząt, a także istniejącej w UE różnorodności kulturowej; w pełni respektując autonomię regulacyjną, należy wspierać ustanowienie zorganizowanego dialogu i współpracy między organami regulacyjnymi w jak najprzejrzystszy sposób i przy udziale zainteresowanych stron; należy uwzględnić dziedziny przekrojowe dotyczące spójności regulacyjnej i przejrzystości w odniesieniu do rozwoju i wdrażania skutecznych, opłacalnych i bardziej spójnych regulacji dotyczących towarów i usług; negocjatorzy z obu stron muszą określić i jasno sprecyzować – w oparciu o doświadczenie wyniesione z rozmów prowadzonych od wielu lat na różnych forach, takich jak Transatlantycka Rada Gospodarcza i forum wysokiego szczebla ds. współpracy regulacyjnej – które procedury i standardy techniczne mają podstawowe znaczenie i nie można ich narazić na szwank, które mogą być przedmiotem wspólnego stanowiska, które dotyczą obszarów, gdzie wzajemne uznawanie oparte na wspólnych wysokich standardach i silnym systemie nadzoru rynkowego byłoby pożądane, a dla których możliwa jest wyłącznie usprawniona wymiana informacji, a równocześnie muszą zapewnić, że nie wpłynie to na normy, które mają dopiero zostać ustanowione w obszarach, w których przepisy lub normy USA są bardzo różne od norm UE, na przykład wdrażanie istniejących przepisów (ramowych) (np. REACH), przyjęcie nowych aktów prawnych (np. klonowanie) lub przyszłe definicje mające wpływ na poziom ochrony (np. substancje zaburzające funkcjonowanie układu hormonalnego); należy zapewnić, że żadne przepisy TTIP dotyczące współpracy regulacyjnej w ramach nie wprowadzą proceduralnego wymogu przyjęcia aktów Unii, których te przepisy dotyczą, ani nie doprowadzą do przyznawania egzekwowalnych uprawnień w tym względzie;

(ii)

należy oprzeć negocjacje w zakresie środków sanitarnych i fitosanitarnych oraz barier technicznych w handlu na kluczowych zasadach wielostronnych umów dotyczących środków sanitarnych i fitosanitarnych oraz barier technicznych w handlu, a ponadto należy chronić europejskie normy i procedury sanitarne i fitosanitarne; w pierwszym rzędzie należy dążyć do wyeliminowania lub znacznego ograniczenia zbyt uciążliwych środków sanitarnych i fitosanitarnych, w tym związanych z nimi procedur importowych; w szczególności należy zapewnić, że uzyskanie uprzedniej zgody, obowiązkowe protokoły czy wstępne kontrole celne nie były stosowane jako stałe środki importowe; należy osiągnąć większą przejrzystość i otwartość, wzajemne uznawanie równoważnych norm, wymianę najlepszych praktyk, wzmocnienie dialogu między organami regulacyjnymi i zainteresowanymi stronami oraz zacieśnienie współpracy w międzynarodowych organach normalizacyjnych; w negocjacjach w sprawie środków sanitarnych i fitosanitarnych oraz barier technicznych w handlu należy zapewnić, że wysokie normy ustalone w celu zagwarantowania bezpieczeństwa żywności, ochrony życia lub zdrowia ludzi, zwierząt i roślin w UE nie będą w żaden sposób zagrożone;

(iii)

należy uznać, że w obszarach, w których UE i USA mają bardzo różne przepisy, nie dojdzie do porozumienia, jak w przypadku usług opieki zdrowotnej, GMO, stosowania hormonów w hodowli bydła, REACH i jego wdrażania oraz klonowania zwierząt do celów hodowlanych, i tym samym do zrezygnowania z negocjacji w tych obszarach;

(iv)

należy zachęcać stronę amerykańską do zniesienia zakazu importu wołowiny z UE;

(v)

w odniesieniu do rozdziału dotyczącego horyzontalnej współpracy regulacyjnej należy zacieśniać współpracę dwustronną między organami regulacyjnymi, aby unikać niepotrzebnych rozbieżności, szczególnie w zakresie nowych technologii i usług, z korzyścią dla europejskiej i amerykańskiej konkurencyjności i oferowanych konsumentom możliwości wyboru; należy to osiągnąć przez zintensyfikowaną wymianę informacji oraz poprawić przyjmowanie i wdrażanie instrumentów międzynarodowych, przy poszanowaniu zasady pomocniczości na podstawie pozytywnych precedensów, takich jak normy ISO lub normy Światowego Forum na rzecz Harmonizacji Regulaminów Dotyczących Pojazdów (WP.29) Europejskiej Komisji Gospodarczej Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ); należy pamiętać, że uznanie równoważności jak największej liczby przepisów w zakresie bezpieczeństwa pojazdów w oparciu o potwierdzony równoważny poziom ochrony byłoby jednym z najważniejszych osiągnięć porozumienia; należy zapewnić, że wcześniejsze oceny wpływu poszczególnych aktów regulacyjnych oprócz wpływu na handel i inwestycje powinny również badać wpływ na konsumentów i środowisko naturalne; należy wspierać zgodność regulacyjną bez narażania na szwank uzasadnionych celów regulacyjnych i politycznych oraz właściwości prawodawców w UE i USA;

(vi)

należy dążyć do dalszego gwarantowania wysokiego poziomu bezpieczeństwa produktów w Unii, jednocześnie eliminować zbędne powielanie badań, które powoduje marnotrawstwo zasobów, zwłaszcza w przypadku produktów o niskim ryzyku;

(vii)

należy zająć się kwestiami celnymi, które wykraczają poza postanowienia zawartej w ramach WTO umowy o ułatwieniach w handlu (TFA), oraz podkreślić, że aby rzeczywiście wyeliminować obciążenia administracyjne, trzeba działać na rzecz maksymalnego dostosowania regulacji polityki celnej i granicznej oraz odnośnych praktyk;

(viii)

w kontekście przyszłej współpracy regulacyjnej należy jasno określić, które środki dotyczą barier pozataryfowych oraz dublujących się lub zbędnych obciążeń i formalności administracyjnych, a które są powiązane z podstawowymi normami i regulacjami lub procedurami służącymi celowi polityki państwowej;

(ix)

tworząc ramy przyszłej współpracy, należy w pełni respektować systemy regulacyjne ustanowione po obu stronach Atlantyku oraz rolę Parlamentu Europejskiego w procesie podejmowania decyzji w UE i sprawowaną przezeń demokratyczną kontrolę nad procesami regulacyjnymi w UE, a jednocześnie zapewnić maksymalną przejrzystość i zwrócić uwagę na zrównoważone zaangażowanie zainteresowanych stron w konsultacje przy opracowywaniu projektu aktu regulacyjnego oraz nie opóźniać europejskiego procesu prawodawczego; należy określić rolę, skład oraz status prawny organu współpracy regulacyjnej, biorąc pod uwagę fakt, że każde bezpośrednie i obowiązkowe stosowanie jego zaleceń oznaczałoby naruszenie procedur stanowienia prawa określonych w Traktatach; należy również monitorować, czy organ ten w pełni zachowuje zdolność władz krajowych, regionalnych i lokalnych do stanowienia własnego prawa, w szczególności w zakresie polityki społecznej i ochrony środowiska;

d)

w odniesieniu do przepisów:

(i)

należy powiązać negocjacje w sprawie dostępu do rynku i współpracy regulacyjnej z ustanowieniem ambitnych przepisów i zasad – pamiętając, że każdy filar obejmuje specyficzne wrażliwe obszary – w takich kwestiach, jak np. zrównoważony rozwój, energia, MŚP, inwestycje oraz przedsiębiorstwa państwowe;

(ii)

należy zapewnić, że rozdział dotyczący zrównoważonego rozwoju będzie wiążący i egzekwowalny, a jego celem będzie pełna i skuteczna ratyfikacja, wdrożenie i egzekwowanie ośmiu podstawowych konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) i ich postanowień, programu godnej pracy MOP oraz najważniejszych międzynarodowych porozumień w sprawie ochrony środowiska naturalnego; celem postanowień umowy musi być dalsze podniesienie poziomu ochrony norm pracy i środowiska; ambitny rozdział dotyczący handlu i zrównoważonego rozwoju musi również zawierać przepisy dotyczące społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw bazujące na wydanych przez OECD wytycznych dla przedsiębiorstw międzynarodowych, a także jasno zorganizowanego dialogu ze społeczeństwem obywatelskim;

(iii)

należy zapewnić, że normy pracy i ochrony środowiska nie będą uwzględnione tylko w rozdziale dotyczącym handlu i trwałego rozwoju, ale również w innych częściach umowy, dotyczących m.in. inwestycji, handlu usługami, współpracy regulacyjnej i zamówień publicznych;

(iv)

w oparciu o doświadczenia z dotychczasowych umów o wolnym handlu, ocenione pozytywnie przez instytucje europejskie, państwa członkowskie lub parlamenty krajowe, należy zapewnić egzekwowalność norm pracy i ochrony środowiska; należy zapewnić, że wdrożenie i zgodność z przepisami dotyczącymi pracy będą podlegały skutecznemu procesowi monitorowania, w który zaangażowani będą partnerzy społeczni i przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego, i że objęte będą ogólnym mechanizmem rozwiązywania sporów mającym zastosowanie do całej umowy;

(v)

przy pełnym poszanowaniu przepisów krajowych należy zapewnić, że pracownicy przedsiębiorstw transatlantyckich zarejestrowani na mocy prawa państwa członkowskiego UE będą mieli dostęp do informacji i konsultacji zgodnie z dyrektywą w sprawie ustanowienia europejskiej rady zakładowej;

(vi)

należy zapewnić, że wpływ TTIP na gospodarkę, zatrudnienie, sprawy społeczne i środowisko zostanie również zbadany w drodze gruntownej i obiektywnej oceny ex ante wpływu handlu na zrównoważony rozwój, przy pełnym poszanowaniu dyrektywy UE w sprawie oceny wpływu na zrównoważony rozwój, przy wyraźnym i zorganizowanym udziale wszystkich zainteresowanych stron, w tym społeczeństwa obywatelskiego; Komisja powinna przeprowadzić porównywalne dogłębne badania wpływu na poszczególne państwa członkowskie oraz ocenę konkurencyjności sektorów unijnych i ich amerykańskich odpowiedników, by oszacować zakres utraty i tworzenia miejsc pracy w sektorach dotkniętych umową w poszczególnych państwach członkowskich, dzięki czemu możliwe będzie częściowe pokrycie kosztów dostosowania z funduszy UE i państw członkowskich;

(vii)

należy utrzymać cel polegający na poświęceniu specjalnego rozdziału w TTIP energii, w tym surowcom przemysłowym; należy zapewnić, że w czasie negocjacji obie strony przeanalizują sposoby na ułatwienie eksportu energii, aby TTIP zniosło wszelkie istniejące ograniczenia lub utrudnienia w eksporcie paliw, w tym LNG i ropy naftowej, między oboma partnerami handlowymi, z myślą o utworzeniu konkurencyjnego, przejrzystego i niedyskryminacyjnego rynku, co wesprze dywersyfikację źródeł energii, przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa dostaw i doprowadzi do obniżenia cen energii, przy czym należy podkreślić, że ten rozdział o energii musi zawierać wyraźne gwarancje, że unijne normy środowiskowe i cele działań w dziedzinie klimatu nie zostaną osłabione; należy zachęcać do współpracy między UE a USA na rzecz zniesienia zwolnień podatkowych dotyczących paliw dla lotnictwa komercyjnego, zgodnie ze zobowiązaniami podjętymi na szczycie G20 w kwestii całkowitego wyeliminowania dotacji do paliw kopalnych;

(viii)

należy zapewnić, że prawo obu partnerów do kształtowania i regulowania poszukiwania i eksploatacji źródeł energii oraz produkcji energii nie zostanie naruszone przez żadną umowę, a po podjęciu decyzji o eksploatacji stosowana będzie zasada niedyskryminacji; należy pamiętać, że żadne z postanowień umowy nie powinno podważać uzasadnionych niedyskryminujących demokratycznych decyzji dotyczących produkcji energii, zgodnie z zasadą ostrożności; należy zapewnić również przedsiębiorstwom z UE i z USA niedyskryminujący dostęp do surowców oraz energii oraz przestrzegać norm jakości produktów energetycznych, w tym norm dotyczących wpływu produktów energetycznych w postaci emisji CO2, np. norm zapisanych w unijnej dyrektywie w sprawie jakości paliw;

(ix)

należy zapewnić, że TTIP będzie wspierać wykorzystanie i promowanie produktów i usług ekologicznych, w tym przez ułatwianie ich rozwoju, i ułatwi ich eksport i import, przez co wykorzystany zostanie znaczny potencjał zysków środowiskowych i gospodarczych, jaki oferuje gospodarka transatlantycka, co stanowiło będzie dopełnienie trwających negocjacji wielostronnych dotyczących umowy w sprawie towarów ekologicznych i przyczyni się do przeciwdziałania globalnemu ociepleniu oraz do tworzenia nowych miejsc pracy w „zielonej gospodarce”;

(x)

należy zapewnić, że TTIP posłuży za forum opracowywania wspólnych, ambitnych i wiążących norm zrównoważonego charakteru produkcji energii i efektywności energetycznej, przy czym zawsze uwzględniać należy normy już istniejące po obu stronach Atlantyku, np. unijne oznakowania dotyczące energii i dyrektywy dotyczące ekoprojektu, oraz przestrzegać tych norm, a także poszukiwać sposobów zacieśnienia współpracy w działalności badawczo-rozwojowej oraz innowacyjności w energetyce oraz w dziedzinie technologii niskoemisyjnych i przyjaznych środowisku;

(xi)

należy zapewnić, że TTIP przyczyni się do zrównoważonego zarządzania zasobami rybnymi, zwłaszcza dzięki współpracy obu stron w zwalczaniu nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów (NNN);

(xii)

należy zapewnić, że TTIP będzie zawierać odrębny rozdział poświęcony MŚP i bazujący na wspólnym zobowiązaniu obu negocjujących stron, a jego celem będzie stwarzanie nowych możliwości dla europejskich MŚP (w tym mikroprzedsiębiorstw) w USA w oparciu o rzeczywiste doświadczenia przedstawione przez MŚP prowadzące działalność eksportową, np. dzięki zniesieniu wymogu podwójnej certyfikacji, utworzeniu internetowego systemu informacji o poszczególnych regulacjach i najlepszych praktykach, ułatwieniu dostępu MŚP do systemów wsparcia, wprowadzeniu przyspieszonych procedur na granicach lub zniesieniu wciąż istniejących szczególnie wysokich taryf; należy ustanowić mechanizmy umożliwiające obu stronom współpracę na rzecz ułatwienia udziału MŚP w handlu i inwestycjach transatlantyckich, np. przez utworzenie wspólnych punktów kompleksowej obsługi dla MŚP, w którym zainteresowane strony z sektora MŚP odegrają kluczową rolę i będą mogły uzyskać informacje niezbędne do prowadzenia działalności eksportowej, importowej lub inwestycyjnej w USA, w tym informacje na temat należności celnych, podatków, regulacji, procedur celnych i szans na rynku;

(xiii)

należy zapewnić, że TTIP będzie zawierać kompleksowy rozdział dotyczący inwestycji obejmujący przepisy dotyczące zarówno dostępu do rynku, jak i ochrony inwestycji, w którym uznane zostanie, że dostęp do kapitału może pobudzać tworzenie miejsc pracy i wzrost gospodarczy; celem rozdziału dotyczącego inwestycji powinno być zapewnienie niedyskryminacyjnego traktowania, jeśli chodzi o zakładanie europejskich i amerykańskich przedsiębiorstw na terytorium drugiej strony, a jednocześnie uwzględnienie wrażliwego charakteru niektórych konkretnych sektorów; należy dążyć do zwiększenia atrakcyjności Europy jako miejsca inwestycji oraz do poprawy zaufania do inwestycji unijnych w USA, a także odnieść się do obowiązków i zadań inwestorów przez wskazanie m.in. na zasady OECD dotyczące przedsiębiorstw wielonarodowych oraz zasady ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka;

(xiv)

należy zapewnić, że postanowienia dotyczące ochrony inwestycji będą się ograniczać do stanu po utworzeniu przedsiębiorstwa i będą się skupiały na traktowaniu narodowym, klauzulach najwyższego uprzywilejowania, sprawiedliwym i równym traktowaniu oraz ochronie przed pośrednim i bezpośrednim wywłaszczeniem, w tym na prawie do szybkiego uzyskania odpowiedniej i skutecznej rekompensaty; należy precyzyjnie i w sposób zgodny z praktyką prawną określić normy ochrony oraz definicje inwestora i inwestycji, chroniąc prawo do stanowienia przepisów w interesie publicznym, wyjaśniając znaczenie pośredniego wywłaszczenia i zapobiegając wnoszeniu bezzasadnych lub błahych skarg; swobodny przepływ kapitału powinien być zgodny z postanowieniami Traktatu UE oraz obejmować nieograniczone w czasie ostrożnościowe klauzule wyłączenia na wypadek kryzysu finansowego;

(xv)

należy zapewnić, że zagraniczni inwestorzy będą traktowani w sposób niedyskryminacyjny, nie korzystając przy tym z większych praw niż inwestorzy krajowi oraz zastąpić system rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem nowym systemem rozstrzygania sporów między inwestorami a państwami, podlegającym demokratycznym zasadom i demokratycznej kontroli, w którym potencjalne przypadki będą rozstrzygane w sposób przejrzysty przez publicznie mianowanych, niezależnych, zawodowych sędziów, w publicznych procesach sądowych, i który obejmował będzie przynajmniej jeden mechanizm odwoławczy oraz zapewniał spójność decyzji sądów i poszanowanie właściwości sądów UE i państw członkowskich a także w którym prywatne interesy nie mogą podważać celów polityki publicznej,

(xvi)

należy zapewnić, że TTIP będzie zawierało ambitny, wyważony i nowoczesny rozdział poświęcony precyzyjnie określonym aspektom praw własności intelektualnej, w tym uznawaniu i lepszej ochronie oznaczeń geograficznych, oraz że będzie odzwierciedlało sprawiedliwy i skuteczny poziom ochrony, nie uniemożliwiając UE przeprowadzenia reformy swojego systemu praw autorskich, a zarazem zapewni sprawiedliwą równowagę między prawami własności intelektualnej a interesem publicznym, zwłaszcza jeśli chodzi o zaspokojenie potrzeby utrzymania dostępu do leków po przystępnych cenach przez dalsze wspieranie zasad elastyczności z porozumienia TRIPS;

(xvii)

należy uznać za szczególnie istotne, by UE i USA były nadal zaangażowane w toczące się na świecie na forum istniejących gremiów międzynarodowych wielostronne dyskusje poświęcone ujednoliceniu patentów, a co za tym idzie należy przestrzegać przed próbami wprowadzania w TTIP przepisów rzeczowego prawa patentowego, zwłaszcza w odniesieniu do możliwości opatentowania oraz okresów karencji;

(xviii)

należy dopilnować, aby rozdział na temat praw własności intelektualnej nie zawierał przepisów dotyczących odpowiedzialności pośredników internetowych ani sankcji karnych jako narzędzia egzekwowania, gdyż Parlament Europejski już wcześniej odrzucił takie przepisy, w tym projekt umowy ACTA;

(xix)

należy zapewnić pełne uznawanie i silną ochronę europejskich oznaczeń geograficznych oraz środków mających przeciwdziałać ich nieprawidłowemu stosowaniu oraz wprowadzającym w błąd informacjom i praktykom; należy zagwarantować konsumentom pewność etykietowania, identyfikowalności i faktycznego pochodzenia tych produktów, a producentom ochronę know-how, co stanowi zasadniczy element wyważonej umowy;

e)

w odniesieniu do przejrzystości, zaangażowania społeczeństwa obywatelskiego, społecznego oraz politycznego odbioru:

(i)

należy kontynuować dotychczasowe wysiłki na rzecz zwiększenia przejrzystości w negocjacjach przez publiczne udostępnianie większej liczby propozycji negocjacyjnych, należy wdrożyć zalecenia Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich, zwłaszcza dotyczące zasad publicznego dostępu do dokumentów;

(ii)

te starania na rzecz przejrzystości powinny przynieść znaczące rezultaty praktyczne, m.in. osiągnięcie porozumień ze stroną amerykańską służących zwiększeniu przejrzystości, w tym przez udostępnianie posłom do Parlamentu Europejskiego wszystkich dokumentów negocjacyjnych, w tym dokumentów skonsolidowanych, przy jednoczesnym zachowaniu niezbędnej poufności, by umożliwić posłom do Parlamentu Europejskiego oraz państwom członkowskim prowadzenie konstruktywnych dyskusji z zainteresowanymi stronami i opinią publiczną; należy zapewnić obu negocjującym stronom możliwość uzasadnienia wszelkiej odmowy ujawnienia propozycji negocjacyjnych;

(iii)

należy wspierać jeszcze większe zaangażowanie państw członkowskich, które były odpowiedzialne za mandat negocjacyjny polecający Komisji Europejskiej rozpoczęcie negocjacji z USA, by kształtować ich aktywny udział w lepszym informowaniu obywateli europejskich o zakresie umowy i płynących z niej potencjalnie korzyściach, do czego zobowiązano się w konkluzjach Rady przyjętych w dniu 20 marca 2015 r., co ma umożliwić w Europie szeroką i opartą na faktach debatę publiczną na temat TTIP, służącą przeanalizowaniu autentycznych obaw związanych z umową;

(iv)

należy zintensyfikować stałe i przejrzyste kontakty Parlamentu Europejskiego z wieloma zainteresowanymi stronami, przez cały czas trwania procesu negocjacyjnego; należy zachęcić wszystkie zainteresowane strony do czynnego uczestnictwa oraz przedstawiania inicjatyw i informacji istotnych dla negocjacji;

(v)

należy zachęcić państwa członkowskie do włączenia parlamentów narodowych zgodnie z odpowiednimi obowiązkami konstytucyjnymi, zapewnić państwom członkowskim pełne wsparcie niezbędne do wykonania tego zadania oraz do lepszego dotarcia do parlamentów narodowych, by na bieżąco odpowiednio informować je o toczących się negocjacjach;

(vi)

należy bazować na ścisłej współpracy z Parlamentem oraz dążyć do jeszcze bliższego zorganizowanego dialogu, służącego dalszemu dokładnemu monitorowaniu proces negocjacji oraz współpracy z Komisją, państwami członkowskimi, Kongresem USA i amerykańskim rządem oraz zainteresowanymi stronami po obu stronach Atlantyku, aby doprowadzić do korzystnego wyniku tych negocjacji dla obywateli UE, Stanów Zjednoczonych i innych państw;

(vii)

TTIP i jej przyszłemu wdrażaniu powinno towarzyszyć pogłębienie transatlantyckiej współpracy parlamentarnej w oparciu o doświadczenia z Transatlantyckiego Dialogu Legislatorów, by w przyszłości doprowadzić do wypracowania rozszerzonych i udoskonalonych ram politycznych służących tworzeniu wspólnych strategii, wzmocnieniu partnerstwa strategicznego i poprawie współpracy między UE a USA na szczeblu globalnym;

3.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji zawierającej zalecenia Parlamentu Europejskiego Komisji oraz, do wiadomości, Radzie, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz rządowi i Kongresowi USA.


(1)  http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-11103-2013-DCL-1/pl/pdf

(2)  http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_Data/docs/pressdata/en/ec/141920.pdf

(3)  http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/EN/foraff/145906.pdf

(4)  http://europa.eu/rapid/press-release_STATEMENT-14-1820_en.htm

(5)  http://data.consilium.europa.eu/doc/document/ST-79-2014-INIT/pl/pdf

(6)  europa.eu/priorities/docs/pg_pl.pdf

(7)  http://ec.europa.eu/news/2014/docs/c_2014_9052_en.pdf

(8)  http://europa.eu/rapid/press-release_IP-14-2341_en.htm

(9)  http://ec.europa.eu/dgs/health_consumer/information_sources/docs/from_farm_to_fork_2004_en.pdf

(10)  http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/january/tradoc_153022.pdf

(11)  http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/january/tradoc_153023.pdf

(12)  http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/january/tradoc_153024.pdf

(13)  http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/january/tradoc_153025.pdf

(14)  http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/january/tradoc_153026.pdf

(15)  http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/january/tradoc_153027.pdf

(16)  http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/january/tradoc_153028.pdf

(17)  http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/january/tradoc_153029.pdf

(18)  http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/january/tradoc_153030.pdf

(19)  http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/january/tradoc_153031.pdf

(20)  http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/january/tradoc_153032.pdf

(21)  http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/february/tradoc_153120.pdf

(22)  http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2014/may/tradoc_152512.pdf

(23)  http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2015/march/tradoc_153259.pdf

(24)  Dz.U. C 68 E z 7.3.2014, s. 53.

(25)  Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0227.

(26)  Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0009.

(27)  Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0230,


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/48


P8_TA(2015)0264

Inicjatywa w zakresie zielonego zatrudnienia: pełne wykorzystanie potencjału zielonej gospodarki pod względem tworzenia miejsc pracy

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie inicjatywy w zakresie zielonego zatrudnienia: pełne wykorzystanie potencjału zielonej gospodarki pod względem tworzenia miejsc pracy (2014/2238(INI))

(2017/C 265/06)

Parlament Europejski,

uwzględniając komunikat Komisji pt. „Inicjatywa w zakresie zielonego zatrudnienia: pełne wykorzystanie potencjału zielonej gospodarki pod względem tworzenia miejsc pracy” (COM(2014)0446),

uwzględniając komunikat Komisji pt. „Plan działań ekologicznych dla MŚP” (COM(2014)0440),

uwzględniając komunikat Komisji pt. „Ku gospodarce o obiegu zamkniętym: program »zero odpadów dla Europy«” (COM(2014)0398),

uwzględniając dokument roboczy służb Komisji pt. „Wykorzystanie potencjału ekologicznego wzrostu gospodarczego w zakresie zatrudnienia” (SWD(2012)0092),

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 6 grudnia 2010 r. w sprawie polityki zatrudnienia na rzecz konkurencyjnej, niskoemisyjnej, efektywnie korzystającej z zasobów i ekologicznej gospodarki,

uwzględniając decyzję Rady 2010/707/UE z dnia 21 października 2010 r. w sprawie wytycznych dotyczących polityki zatrudnienia państw członkowskich,

uwzględniając opinię Komitetu Regionów pt. „Plan działań ekologicznych dla MŚP i inicjatywa w zakresie zielonego zatrudnienia”,

uwzględniając ekspertyzę OECD/Europejskiego Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego z 2014 r. pt. „Greener Skills and Jobs, OECD Green Growth Studies” (Bardziej ekologiczne umiejętności i miejsca pracy, badania OECD dotyczące zielonego wzrostu),

uwzględniając przegląd Europejskiego Obserwatorium Zatrudnienia z kwietnia 2013 r. pt. „Promoting green jobs throughout the crisis: a handbook of best practices in Europe 2013” (Wspieranie zielonych miejsc pracy w czasie kryzysu: podręcznik najlepszych praktyk w Europie w 2013 r.),

uwzględniając sprawozdanie Międzynarodowej Organizacji Pracy/Europejskiego Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego z 2011 r. pt. „Skills for green jobs: a global view: synthesis report based on 21 country studies” (Umiejętności w zielonych miejscach pracy: perspektywa globalna – sprawozdanie podsumowujące na podstawie badania przeprowadzonego w 21 państwach),

uwzględniając sprawozdanie Europejskiego Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego z 2010 r. pt. „Skills for green jobs – European synthesis report” (Umiejętności w zielonych miejscach pracy – europejskie sprawozdanie podsumowujące),

uwzględniając sprawozdania Eurofoundu pt. „Stosunki pracy i zrównoważony rozwój: rola partnerów społecznych w przechodzeniu na gospodarkę ekologiczną” (2011), „Ekologizacja gospodarki europejskiej: reakcje i inicjatywy państw członkowskich i partnerów społecznych” (2009), „Ekologizacja przemysłu w UE: prognozowane skutki w kategoriach liczebności i jakości miejsc pracy oraz kontrolowanie tych skutków” (2013),

uwzględniając dokument roboczy CFE-LEED (OECD) z dnia 8 lutego 2010 r. pt. „Green jobs and skills: the local labour market implications of addressing climate change” (Zielone miejsca pracy i umiejętności: wpływ ograniczenia zmiany klimatu na lokalny rynek pracy),

uwzględniając przyjętą przez Międzynarodową Organizację Pracy (MOP) i Program Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska (UNEP) definicję zielonego miejsca pracy jako godnej pracy, która przyczynia się do zachowania lub przywrócenia jakości środowiska, niezależnie od tego, czy jest wykonywana w sektorze rolnictwa, przemysłu, usług czy administracji,

uwzględniając swą rezolucję z dnia 12 grudnia 2013 r. w sprawie ekoinnowacji – tworzenia miejsc pracy i generowania wzrostu dzięki polityce ochrony środowiska (1),

uwzględniając swą rezolucję z dnia 15 marca 2012 r. w sprawie planu działania prowadzącego do przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną do 2050 r. (2),

uwzględniając swą rezolucję z dnia 7 września 2010 r. w sprawie rozwoju potencjału nowej zrównoważonej gospodarki w zakresie miejsc pracy (3),

uwzględniając art. 52 Regulaminu,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych oraz opinie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności oraz Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A8-0204/2015),

A.

mając na uwadze, że tendencje światowe, takie jak nieefektywne wykorzystanie zasobów, nadmierne obciążanie środowiska i zmiana klimatu, zbliżają się do granic, po przekroczeniu których nie można zapobiec nieodwracalnemu wpływowi na nasze społeczeństwa i środowisko naturalne, a także mając na uwadze, że coraz większa marginalizacja oraz nierówności społeczne stanowią wyzwanie dla społeczeństw;

B.

mając na uwadze, że w sprawozdaniu Europejskiej Agencji Środowiska z 2015 r. wskazano nieadekwatność obecnie stosowanych środków w stosunku do obranych celów w dziedzinie ochrony różnorodności biologicznej, ograniczania wykorzystania paliw kopalnych, przeciwdziałania zmianie klimatu oraz zapobiegania wpływowi tej zmiany na zdrowie ludzi i jakość środowiska;

C.

mając na uwadze, że brak spójnych działań politycznych ukierunkowanych na sprostanie tym wspólnym wyzwaniom stwarza niebezpieczeństwo niewykorzystania znacznej części potencjału ekologicznej przemiany sprzyjającej integracji społecznej w zakresie trwałego zatrudnienia;

D.

mając na uwadze, że zagrożenia te owocują rozwojem nowych sektorów, zmianą wielu innych oraz zanikiem niektórych sektorów, takich jak sektory powodujące duże zanieczyszczenie; mając na uwadze konieczność skupienia się na innowacjach i sposobach ograniczania zanieczyszczenia; mając na uwadze, że w przypadku niektórych zanikających sektorów należy zwrócić szczególną uwagę na przekwalifikowanie i alternatywne formy zatrudnienia zatrudnionych w nich pracowników; mając na uwadze, że inwestycje w dziedziny, którym nadano priorytetowe znaczenie w programie Komisji na rzecz zielonych miejsc pracy, w tym recykling, różnorodność biologiczną, efektywność energetyczną, jakość powietrza oraz wszystkie technologie energii odnawialnej, takie jak morska energia odnawialna, wykazują potencjał znacznego pobudzenia procesu tworzenia miejsc pracy, także w obszarach słabo zaludnionych;

E.

mając na uwadze, że według Europejskiej Agencji Środowiska w sektorze towarów i usług ekologicznych odnotowano wzrost o ponad 50 % w okresie od 2000 do 2011 r., przy czym sektor ten wygenerował ponad 1,3 mln miejsc pracy; mając również na uwadze, że do 2020 r. w gospodarce opartej na energii odnawialnej powstanie 20 mln nowych miejsc pracy w Europie; mając na uwadze, że ambitna i spójna polityka UE oraz inwestycje w energię odnawialną, gospodarkę leśną, zrównoważone rolnictwo i ochronę gleb (w celu zapobiegania i przeciwdziałania nierównowadze hydrologicznej) mogą stać się silnym bodźcem do tworzenia miejsc pracy;

F.

mając na uwadze, że cel zrównoważonego rozwoju zapisano w traktacie lizbońskim, a jego realizacja oznacza, że zagadnienia dotyczące środowiska traktowane są na równi z kwestiami gospodarczymi i społecznymi;

G.

mając na uwadze, że w strategii „Europa 2020” na rzecz inteligentnych i zrównoważonych gospodarek sprzyjających włączeniu społecznemu uznano zasadniczą rolę przejścia na sprawiedliwe pod względem społecznym zielone gospodarki;

H.

mając na uwadze, że sztywność rynku pracy utrudnia tworzenie miejsc pracy, zaś konkurencyjny rynek pracy UE może się przyczynić do osiągnięcia celów strategii „Europa 2020” w zakresie zatrudnienia;

I.

mając na uwadze, że podczas konferencji Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, która odbyła się w 2010 r. w Cancún UE i jej państwa członkowskie zobowiązały się do zapewnienia „sprawiedliwej przemiany siły roboczej, która owocuje tworzeniem godnej pracy i wysokiej jakości miejsc pracy”; mając na uwadze, że sprawiedliwe dla wszystkich przejście na gospodarkę sprzyjającą ochronie środowiska musi być prawidłowo przeprowadzone i powinno przyczyniać się do osiągnięcia celu, którym jest zrównoważone i długoterminowe zatrudnienie dla wszystkich (obejmujące miejsca pracy wymagające wysokich kwalifikacji), które doprowadzi do integracji społecznej i eliminacji ubóstwa;

J.

mając na uwadze, że do pięciu filarów tzw. sprawiedliwej przemiany należą: konsultacje/głos związków zawodowych; inwestycje w zielone i godne miejsca pracy; umiejętności ekologiczne; poszanowanie praw pracowniczych i praw człowieka oraz ochrona socjalna pracowników i społeczności stojących na pierwszej linii działań na rzecz przejścia z gospodarki wysoko- na niskoemisyjną;

K.

mając na uwadze, że aktywne uczestnictwo pracowników w przemianie ma zasadnicze znaczenie dla podnoszenia poziomu świadomości środowiskowej, rozumienia potrzeby efektywnego gospodarowania zasobami i ograniczania wpływu, jaki wywieramy na środowisko;

L.

mając na uwadze, że potencjał rozwoju zielonych miejsc pracy umniejszają niedobory umiejętności wynikające z szeregu czynników, do których należą zmienność programów nauczania w związku ze zrównoważonością, zidentyfikowane niedoskonałości w poszczególnych sektorach, brak studentów posiadających umiejętności z zakresu nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki oraz umiejętności cyfrowe i koncentracja danej płci w poszczególnych sektorach zamiast równowagi płci;

M.

mając na uwadze istnienie dowodów na to, że inwestowanie w energię i efektywność energetyczną oraz rozwój łańcucha dostaw za pomocą jasnej strategii przemysłowej, jak również przechodzenie z opodatkowania pracy na podatki z innych źródeł wywiera pozytywny wpływ na tworzenie miejsc pracy;

N.

mając na uwadze, że Europa uczestniczy w globalnej konkurencji, w związku z czym korzystne ceny energii, urzeczywistnienie unijnego rynku wewnętrznego oraz poprawa klimatu inwestycyjnego odgrywają decydującą rolę w kontekście zrównoważonego wzrostu i tworzenia miejsc pracy;

O.

mając na uwadze, że określone sektory, takie jak sektor renowacji budynków pod kątem efektywności energetycznej, realizują działalność w danej lokalizacji, przez co nie mogą być przeniesione za granicę, ani w inne miejsce;

P.

mając na uwadze, że niepewność i brak spójności kierunków działań politycznych oraz brak przejrzystych celów utrudniają inwestycje, rozwój umiejętności, badania i rozwój, a co za tym idzie – uniemożliwiają rozwój możliwości zatrudnienia;

Q.

mając na uwadze, że większa świadomość społeczna w kwestii znaczenia potrzeby stworzenia zielonej gospodarki zwiększyłaby możliwości zatrudnienia;

R.

mając na uwadze, że jasne, ustalone cele średnio- i długoterminowe, w tym unijne cele w zakresie efektywności energetycznej i zanieczyszczenia, mogą być istotnymi czynnikami sprzyjającymi zmianie; mając również na uwadze, że regulacje UE również mają w tym względzie do odegrania ważną rolę; mając na uwadze, że ukierunkowane inwestycje, m.in. w rozwój łańcuchów dostaw w UE, prowadzące do tworzenia miejsc pracy powinny wynikać z jasnych ram politycznych i być z nimi spójne;

S.

mając na uwadze, że sektor publiczny oraz samorządy lokalne i regionalne mogą odegrać zasadniczą rolę w umożliwianiu przejścia na zieloną gospodarkę i tworzenia rynków pracy sprzyjających integracji społecznej;

T.

mając na uwadze, że takie instrumenty, jak ekoznak, EMAS i zielone zamówienia publiczne przyczyniają się do tworzenia zielonych miejsc pracy;

U.

mając na uwadze, że MŚP są w UE jednym z najważniejszych źródeł nowych miejsc pracy i oferują dużo ponad 80 % wszystkich miejsc pracy, że są również liderami w wielu zielonych sektorach, lecz mogą borykać się ze szczególnymi trudnościami, przewidując niezbędne umiejętności i realizując potencjał w zakresie miejsc pracy;

V.

mając na uwadze, że zintegrowane wytyczne stanowią kluczowy element koordynacji strategii państw członkowskich w zakresie gospodarki i zatrudnienia oraz stanowią podstawę dla zaleceń dla poszczególnych krajów, a także mając na uwadze, że powinny one przyczyniać się do realizacji celów strategii „Europa 2020”, zwłaszcza celu w zakresie zatrudnienia, m.in. poprzez promowanie tworzenia wysokiej jakości miejsc pracy, w tym poprzez zielone zatrudnienie;

W.

mając na uwadze, że kobiety muszą czerpać równe korzyści z wytwarzania godnych, zielonych miejsc pracy oraz że należy przebić się przez tzw. szklany sufit;

X.

mając na uwadze, że kryzysy i polityka oszczędnościowa w znacznie większym stopniu dotykają kobiet, zaś zielone miejsca pracy okazują się bardziej odporne na kryzysy niż inne miejsca pracy;

Y.

mając na uwadze, że sektory niskoemisyjne charakteryzują się zazwyczaj wyższą wydajnością pracy, a udział wynagrodzeń spadł w tych sektorach o wartość niższą niż w 15 gałęziach przemysłu o najwyższych wskaźnikach emisji;

Z.

mając na uwadze, że dane Eurobarometru dotyczące zielonego zatrudnienia w MŚP wykazują, iż oszczędność energii, redukcja ilości odpadów oraz obniżenie zużycia surowców to środki korzystne pod względem gospodarczym;

Dążenie do stworzenia zielonej gospodarki – szanse dla rynku pracy

1.

podkreśla, że przejście na zrównoważone społeczeństwa i gospodarki, w tym zrównoważone modele konsumpcji i produkcji, może stworzyć potencjał zarówno tworzenia miejsc pracy, jak i przemiany obecnych miejsc pracy w zielone miejsca pracy w praktycznie wszystkich sektorach i w całym łańcuchu wartości, od badań po produkcję, dystrybucję i świadczenie usług, oraz w sektorach nowych, wysoko zaawansowanych technologii ekologicznych, np. w sektorze odnawialnych źródeł energii, a także w tradycyjnych gałęziach przemysłu, takich jak produkcja i budownictwo, rolnictwo i rybołówstwo lub w sektorach usług takich jak turystyka, gastronomia, transport i edukacja; jednocześnie podkreśla, że obok tworzenia licznych miejsc pracy inwestycje związane z energią odnawialną oraz efektywnością energetyczną przyczyniają się do utrzymania konkurencyjności gospodarki i przemysłu europejskiego, a także do obniżenia stopnia zależności energetycznej w Europie;

2.

podkreśla, że dwie trzecie zasobów naturalnych – takich jak żyzne gleby, czysta woda i powietrze – ciągle się kurczy, przy czym skala globalnego ocieplenia i utraty różnorodności biologicznej zbliża się do granicy, której przekroczenie grozi nieodwracalnym wpływem na społeczeństwa i środowisko naturalne;

3.

uważa, że stały wzrost gospodarczy jest możliwy jedynie przy uwzględnieniu ograniczeń środowiska; w tym kontekście podkreśla fakt, że zielona gospodarka o obiegu zamkniętym może zapewnić rozwiązania w dziedzinie ochrony środowiska, jak również ogólnie rozwiązania dla gospodarki i społeczeństwa;

4.

podkreśla fakt, że pełne wdrożenie prawodawstwa w zakresie ochrony środowiska, jak również lepsze uwzględnienie problematyki ochrony środowiska w całokształcie polityki oraz zwiększenie spójności polityki w obrębie różnych polityk sektorowych w UE ma zasadnicze znaczenie dla pełnego wykorzystania potencjału związanego z zieloną gospodarką, a tym samym dla tworzenia zielonych miejsc pracy;

5.

zauważa, że w sprawozdaniu Europejskiej Agencji Środowiska z 2015 r. wskazuje się nieadekwatność stosowanych środków w stosunku do obranych celów w dziedzinie ochrony różnorodności biologicznej, redukcji wykorzystania paliw kopalnych, przeciwdziałania zmianie klimatu oraz zapobiegania wpływowi tej zmiany na zdrowie ludzi i jakość środowiska;

6.

zwraca uwagę, że przemiana ma znaczny potencjał tworzenia lokalnych miejsc pracy, które nie mogą podlegać relokacji, oraz w dziedzinach, które nie mogą być przeniesione za granicę, a także w sektorach, na które negatywny wpływ ma kryzys, takich jak sektor budowlany; zauważa, że istnieją przekonujące dowody na to, iż w ostatecznym rozrachunku zielona przemiana wywrze pozytywny wpływ na zatrudnienie, zważywszy że zrównoważona działalność gospodarcza, np. oszczędność energii lub rolnictwo ekologiczne, wymaga większego nakładu pracy niż czynności, które zastępuje, i może sprawić, że regiony staną się w większym stopniu samowystarczalne;

7.

uważa, że należy przyjąć uzgodnioną definicję „zielonych miejsc pracy”, opracowaną na podstawie definicji MOP i Międzynarodowej Konferencji Statystyków;

Sprawiedliwa przemiana i tworzenie wysokiej jakości, trwałych miejsc pracy

8.

z zadowoleniem przyjmuje stwierdzenie Komisji, że restrukturyzację należy przeprowadzić w sposób odpowiedzialny społecznie, przy jednoczesnym uznaniu potrzeby restrukturyzacji i innowacyjności spółek;

9.

uważa, że aby maksymalizować wykorzystanie potencjału netto tworzenia miejsc pracy, jaki wykazuje zielona gospodarka, istotne jest, aby zapewnić obecnej sile roboczej odpowiednie możliwości nabywania nowych umiejętności, jakie są wymagane w gospodarce o obiegu zamkniętym;

10.

wzywa państwa członkowskie do pobudzania strategii politycznych mających na celu zabezpieczenie oraz modernizację budynków publicznych w celu zwiększenia efektywności energetycznej oraz redukcji zużycia energii;

11.

wzywa państwa członkowskie, a w stosownych przypadkach również Komisję, aby zobowiązały się do realizacji planu działania na rzecz sprawiedliwej przemiany, który łączyłby ambitne cele ochrony środowiska z propagowaniem następujących kwestii: odpowiednia ochrona socjalna i właściwe wynagrodzenia, długoterminowe zatrudnienie oraz zdrowe i bezpieczne warunki pracy, rządowe inwestycje w edukację, programy szkoleń i zdobywania umiejętności, poszanowanie praw pracowniczych i umacnianie praw pracowników do informacji, konsultacji i uczestnictwa w przypadku spraw dotyczących zrównoważonego rozwoju, a także zwiększanie skutecznej reprezentacji siły roboczej; wzywa państwa członkowskie do realizowania tych celów;

12.

przypomina, że w zmienionej strategii UE na rzecz bezpieczeństwa i higieny pracy należy w stosownych przypadkach uwzględnić konkretne zmiany w nowych sektorach;

13.

podkreśla, że przywidywanie zmiany w zatrudnieniu wymaga aktywnego przeprowadzania transformacji, usprawnionego gromadzenia wysokiej jakości danych dotyczących aktualnych i przyszłych potrzeb rynku pracy przy zaangażowaniu ze strony europejskich instytucji szkolnictwa wyższego, oraz że dla zapewnienia skutecznej przemiany i wyższego poziomu zatrudnienia istotne znaczenie ma planowanie długofalowe; podkreśla, że władze lokalne i regionalne odgrywają ważną rolę w przechodzeniu na bardziej zieloną gospodarkę w zakresie edukacji, infrastruktury, wspierania lokalnych przedsiębiorstw i tworzenia stabilnego zatrudnienia z wynagrodzeniami podlegającymi układom zbiorowym lub innych dozwolonych środków zgodnych z ustawodawstwem krajowym; mając na uwadze, że dialog społeczny jest podstawowym elementem kierowania transformacją; wzywa Komisję, państwa członkowskie, samorządy regionalne i lokalne oraz partnerów społecznych do przyjęcia odpowiedzialności i wspólnego stawienia czoła temu wyzwaniu, uwzględniając zasadę pomocniczości;

14.

zauważa, że rola partnerów społecznych w przechodzeniu na zielone miejsca pracy w ostatnich latach stopniowo wzrasta, przypomina jednak, że do budowy trwałego i zrównoważonego dialogu społecznego, który może pomóc w stawianiu czoła wyzwaniom, jakie stawia przechodzenie na konkurencyjną, niskoemisyjną i zasobooszczędną gospodarkę, potrzebne są wzmożone działania;

15.

podkreśla znaczenie rządów krajowych w promowaniu sektorowego dialogu społecznego, zwłaszcza w nowo powstających zielonych sektorach przemysłu, a także w zapewnianiu włączenia MŚP;

16.

zwraca uwagę, że niektóre regiony stoją w obliczu większych wyzwań niż inne, ponieważ charakteryzują się koncentracją geograficzną sektorów energochłonnych, zasobochłonnych i powodujących zanieczyszczenia, lub wyższym poziomem ubóstwa i bezrobocia; wzywa państwa członkowskie oraz samorządy lokalne i regionalne wspierane przez Unię Europejską do współpracy z partnerami społecznymi i do zbiorowej realizacji planów działania na rzecz sprawiedliwej przemiany, w tym mechanizmów solidarności zapewniających sprawiedliwą pod względem społecznym, ekologiczną przemianę gospodarki lokalnej i regionalnej, przy jednoczesnym wsparciu społeczności i pracowników odczuwających skutki zmian, a tym samym redukując niepewność wynikającą z przenoszenia miejsc pracy i gwarantując spełnianie przez nich wymogów w zakresie nowych umiejętności stawianych w związku z nowymi miejscami pracy;

17.

podkreśla, że samorządy lokalne mogą odegrać kluczową rolę w promowaniu rozwoju zatrudnienia w zielonej gospodarce oraz zwiększania liczby godnych miejsc pracy sprzyjających integracji społecznej poprzez:

inwestycje ekologiczne,

kładzenie większego nacisku na zamówienia publiczne, w tym wykorzystanie klauzul społecznych i środowiskowych w zamówieniach publicznych,

budowanie partnerstwa, między innymi z instytucjami szkoleniowymi, z myślą o lepszym dostosowaniu umiejętności do charakteru pracy na lokalnych rynkach pracy,

wspieranie zarówno zielonych MŚP, jak i ekologizacji MŚP,

tworzenie zielonych, sprzyjających integracji społecznej rogramów na rzecz zatrudnienia, które zagwarantują, że szczególnie wrażliwe grupy będą także czerpać korzyści z ekologicznego wzrostu gospodarczego;

18.

zwraca uwagę na dowody świadczące o znaczeniu zaangażowania się kierownictwa w sprawy pracownicze w celu zagwarantowania dużego zaangażowania pracowników we wprowadzanie tych zmian w drodze partnerstwa społecznego; zaleca zaangażowanie działających na rzecz ekologii przedstawicieli związków zawodowych współpracujących z pracodawcami w nadawanie bardziej zrównoważonego charakteru ich miejscom pracy; wzywa państwa członkowskie do zapewnienia ukierunkowanego wsparcia wspólnych inicjatyw pracowników i pracodawców na rzecz ekologizacji przemysłu;

19.

uważa, że należy opracować projekty pilotażowe na rzecz realizacji niektórych z tych celów;

20.

z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie Komisji do wykorzystywania ukierunkowanych programów mobilności pracowników w ramach Europejskiego programu na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych z myślą o wspieraniu mobilności zawodowej osób poszukujących pracy;

Umiejętności dla zielonego zatrudnienia

21.

z zadowoleniem przyjmuje zaproponowane przez Komisję narzędzia służące do rozwoju umiejętności i przewidywania potrzebnych umiejętności; podkreśla, że w dziedzinie rozwoju umiejętności powinno się pobudzać rozwijanie umiejętności w zakresie nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki, które są w gospodarce bardzo przydatne; podkreśla jednak, że potrzebne są bardziej ambitne działania i inwestycje; uważa, że aby prognozować, jakie umiejętności będą potrzebne w przyszłości, wszystkie zainteresowane strony na rynku muszą być aktywnie zaangażowane na wszystkich szczeblach;

22.

wzywa państwa członkowskie do współpracy z Komisją na rzecz stworzenia banku danych zawierającego wykaz szkoleń oraz ofert pracy związanych z zielonym zatrudnieniem, co miałoby na celu poprawę jakości poradnictwa zawodowego, informacji na temat miejsc pracy oraz umiejętności potrzebnych, aby w jak najwyższym stopniu korzystać z możliwości zatrudnienia oferowanych w związku z ekologizacją gospodarki;

23.

apeluje do Komisji o dopilnowanie, by dane były gromadzone we wszystkich zielonych sektorach, łącznie z tymi, które obecnie się pomija, np. transport publiczny i sektor handlu detalicznego; zwraca się do Komisji, aby przy udzielaniu wsparcia krajowym urzędom statystycznym i publicznym służbom zatrudnienia, a także przy upowszechnianiu wykorzystania narzędzi służących do tworzenia modeli ilościowych uwzględniała aspekt płci, gromadząc dane o wszystkich sektorach zielonego zatrudnienia;

24.

zwraca się do Komisji, aby uwzględniała aspekt płci przy opracowywaniu nowych metod gromadzenia, dezagregacji i analizy danych, np. w pracach z użyciem narzędzia ekonometrycznego FIDELIO lub we współpracy z zainteresowanymi stronami, takimi jak Międzynarodowa Konferencja Statystyków Pracy;

25.

podkreśla potrzebę położenia większego nacisku na niwelowanie niedoboru kwalifikacji poprzez wspieranie rozwoju umiejętności;

26.

wzywa Komisję, aby pomogła wesprzeć rozwój umiejętności poprzez aktualizację kwalifikacji oraz odpowiednich programów kształcenia i szkolenia na szczeblu UE;

27.

wzywa Komisję do położenia nacisku na większe wykorzystanie systemów klasyfikacji, takich jak ESCO, które można wykorzystać do identyfikowania niedoborów kwalifikacji;

28.

podkreśla znaczenie większej synergii między systemami edukacji a powstającymi nowymi zielonymi miejscami pracy poprzez lepszą koordynację między instytucjami oświatowymi a związkami pracodawców i innymi właściwymi organizacjami;

29.

wzywa państwa członkowskie, rządy regionalne i władze lokalne do przyjęcia i realizacji – wspólnie z partnerami społecznymi i organizatorami szkoleń – strategii rozwoju i prognozowania umiejętności w celu poprawy umiejętności ogólnych, sektorowych i charakterystycznych dla danego zawodu; ponadto podkreśla znaczenie partnerstwa i zaufania między instytucjami oświatowymi, przedsiębiorstwami, partnerami społecznymi i władzami;

30.

zwraca uwagę, że strategie te powinny obejmować gruntowną ocenę rodzaju i poziomu zielonych miejsc pracy, jakie zostaną utworzone, oraz wymaganych umiejętności i wiedzy, która to ocena doprowadziłaby do prognozowania i określenia niedoborów kwalifikacji oraz ukierunkowanych programów szkolenia zawodowego i uczenia się przez całe życie, skupionych na powiązaniu umiejętności i charakteru pracy z celem w postaci zwiększania zatrudnienia; podkreśla konieczność aktywnego włączenia w te strategie zarówno pracowników przesiedlonych, jak i pracowników o niskich kwalifikacjach, którzy są zagrożeni wykluczeniem z rynku pracy, które to włączenie należy osiągnąć poprzez dopilnowanie, aby rozwój umiejętności był skierowany do tych pracowników, był dla nich dostępny i oferowany bezpłatnie;

31.

zwraca uwagę, że Cedefop sugeruje, iż dostosowanie programów nauczania i uwzględnienie świadomości środowiskowej, wraz z rozumieniem zrównoważonego rozwoju i efektywności gospodarczej, to rozwiązanie lepsze niż proponowanie nowych programów szkoleniowych;

32.

zachęca państwa członkowskie oraz władze regionalne i lokalne do włączenia zrównoważonego rozwoju oraz kompetencji i umiejętności ekologicznych do systemów szkolenia i kształcenia, zwłaszcza poprzez wzmocnienie systemów kształcenia i szkolenia zawodowego oraz poprzez zachęcanie ośrodków badawczych do opracowywania technologii, projektów i patentów dotyczących zielonych metod produkcji we współpracy z nowymi zielonymi przedsiębiorstwami; zachęca do wymiany pomysłów między ośrodkami badawczymi a sieciami przedsiębiorstw i profesjonalistów; przypomina znaczenie umiejętności w zakresie nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki oraz potrzebę dopilnowania, aby więcej kobiet studiowało na takich kierunkach;

33.

apeluje o ambitną strategię na rzecz tworzenia zrównoważonych miejsc pracy, w tym poprzez rozwiązanie problemu niedopasowania umiejętności, ze szczególnym naciskiem na zaspokojenie zapotrzebowania zielonej gospodarki na umiejętności;

34.

wzywa państwa członkowskie, aby wykorzystały rozwój tego sektora do tworzenia programów przyuczania do zawodów wymagających wysokich kwalifikacji, tak aby zapewnić młodym ludziom specjalistyczną wiedzę i szkolenie oraz aby pomóc stawić czoła problemowi wysokich poziomów bezrobocia młodzieży;

35.

wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby w ramach przejścia na zieloną gospodarkę uwzględniły potrzeby kobiet i dziewcząt w zakresie lepszego dostępu do uczenia się przez całe życie, w szczególności w takich dziedzinach o wysokim potencjale tworzenia zielonych miejsc pracy jak nauka, badania, inżynieria, technologia cyfrowa i nowe technologie, mając na celu wzmocnienie pozycji kobiet w społeczeństwie, wyeliminowanie stereotypów dotyczących płci i zapewnienie miejsc pracy w pełni odpowiadających szczególnym potrzebom i umiejętnościom kobiet;

36.

zwraca się do Komisji, państw członkowskich oraz władz regionalnych i lokalnych o systematyczne uwzględnianie aspektu równouprawnienia płci przy określaniu, realizacji i monitorowaniu polityki tworzenia zielonych miejsc pracy na wszystkich szczeblach, z myślą o zagwarantowaniu równych możliwości i z uwzględnieniem wyzwań w zakresie tworzenia zielonych miejsc pracy na obszarach wiejskich; zachęca państwa członkowskie oraz władze regionalne i lokalne do podjęcia dodatkowych wysiłków na rzecz umożliwienia kobietom pełnego uczestnictwa w kształtowaniu polityki, podejmowaniu decyzji i realizacji strategii na rzecz zielonego zatrudnienia, która obejmuje umiejętności ekologiczne;

37.

zwraca się do Komisji o zainicjowanie debaty publicznej i o propagowanie koncepcji „edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju”, ze szczególnym naciskiem na kształcenie dziewcząt i kobiet; apeluje do państw członkowskich i Komisji o promowanie strategii sprzyjających większemu udziałowi kobiet w edukacji w dziedzinie nauk ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki oraz przedsiębiorczości, a także o powiązanie programu na rzecz zielonych miejsc pracy ze wzmocnieniem pozycji kobiet przez edukację; apeluje o zachęcanie kobiet do korzystania z możliwości w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego oraz uczenia się przez całe życie w zielonych sektorach;

38.

wzywa Komisję do przyjęcia unijnej strategii na rzecz równouprawnienia płci na lata 2015–2020, uwzględniającej określone w strategii „Europa 2020” cele w zakresie wskaźników zatrudnienia na rzecz inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu;

39.

podkreśla konieczność ukierunkowanych działań władz i służb publicznych na rzecz zaangażowania wszystkich zainteresowanych stron na rynku pracy – w tym organizacji pracodawców i pracowników – w niwelowanie niedoboru kwalifikacji; wzywa państwa członkowskie oraz władze regionalne i lokalne do ustanowienia mechanizmów szkolenia pracowników w instytucjach właściwych w sprawach zatrudnienia i służbach zatrudnienia w celu uwzględnienia umiejętności potrzebnych w zielonym zatrudnieniu w polityce dotyczącej rynku pracy oraz do opracowania środków służących ocenie wpływu takich szkoleń; podkreśla, jak ważne jest, aby europejskie instytucje oświatowe dostosowały swoje programy do potrzeb zielonej gospodarki i ogólnie rynku pracy;

40.

wzywa państwa członkowskie do stworzenia otoczenia regulacyjnego, które pobudza innowacje w zielonej gospodarce;

Spójność polityki w celu pełnego rozwinięcia potencjału zrównoważonych gospodarek pod względem tworzenia miejsc pracy

41.

wzywa Komisję i państwa członkowskie, aby przyjęły ambitne, długofalowe i zintegrowane ramy regulacyjne, budżetowe i finansowe na rzecz zrównoważonych inwestycji oraz zachęcały do innowacji, tym samym uwalniając potencjał tych zmian w zakresie zatrudnienia; podkreśla, że strategie polityczne należy opracowywać w długoterminowych ramach czasowych, które obejmowałyby cele oraz wskaźniki służące do pomiaru postępów w zakresie ich osiągania;

42.

podkreśla, że koordynacja działań w Komisji i we właściwych ministerstwach na szczeblu krajowym jest istotna dla utworzenia kompleksowych, obejmujących całą administrację rządową ram zmian, umożliwiających poświęcenie niezbędnej uwagi wpływowi, jaki przemiana wywrze na dystrybucję;

43.

zauważa, że powodzenie lub porażka inicjatywy w zakresie zielonego zatrudnienia zależy od poziomu ambicji wiążących celów Komisji w zakresie energii odnawialnej i efektywności energetycznej, a także inwestycji w technologię energii odnawialnej oraz programy efektywności energetycznej, w które zaangażowały się państwa członkowskie;

44.

podkreśla, że Komisja i państwa członkowskie odpowiadają za spójne strategie polityczne, które wspierają produkcję energii odnawialnej i większą efektywność energetyczną w celu pobudzenia rozwoju lokalnego i regionalnego oraz tworzenia lokalnych miejsc pracy wysokiej jakości; podkreśla, że w najbliższych latach inwestycje w energię odnawialną i efektywność energetyczną mogą stać się jednym z głównych źródeł nowych miejsc pracy w Europie;

45.

zauważa, że samowystarczalność energetyczna terytoriów pozostaje jednym z długofalowych celów polityki gospodarczej i energetycznej UE; nalega ponadto, aby koniecznie uwzględniono terytorialny wymiar inwestycji, ponieważ przyczynia się on do realizacji celów polityki spójności terytorialnej UE polegających na powiązaniu miast i obszarów wiejskich;

46.

z zadowoleniem przyjmuje włączenie przez Komisję godnych miejsc pracy do mandatu negocjacyjnego UE do rozmów podczas 21. konferencji stron w Paryżu, na podstawie porozumienia z Cancún z 2010 r. i późniejszych inicjatyw; wzywa Komisję do dopilnowania, aby program „sprawiedliwej transformacji” pozostał elementem jej stanowiska negocjacyjnego;

47.

wzywa UE i państwa członkowskie do określenia wiążących celów w zakresie oszczędności energii i efektywności energetycznej oraz do wsparcia białych certyfikatów jako narzędzia łatwiejszego osiągania celów UE w zakresie oszczędności energii; wzywa państwa członkowskie, aby w pełni wdrożyły i egzekwowały dyrektywę w sprawie efektywności energetycznej oraz utrzymały zobowiązanie do osiągnięcia przynajmniej celów w zakresie efektywności energetycznej na 2030 r.;

48.

popiera zaangażowanie UE na rzecz sprawiedliwego globalnego przejścia na zieloną gospodarkę sprzyjającą włączeniu społecznemu we współpracy z innymi międzynarodowymi partnerami;

49.

wzywa państwa członkowskie, aby w pełni przestrzegały nowych przepisów zmienionego prawodawstwa UE dotyczącego zamówień publicznych i wdrożyły je oraz rozważyły zbadanie, czy wprowadzenie kryteriów środowiskowych i społecznych do polityki zamówień publicznych mogłoby pobudzić tworzenie miejsc pracy w zielonej gospodarce; podkreśla, że można by wyjaśnić istniejące sytuacje niepewności prawnej, związane ze stosowaniem klauzul społecznych i środowiskowych w zamówieniach publicznych;

50.

wzywa Komisję, aby poczyniła kroki wspierające renesans sektora napraw, który wygenerowałby nowe i z samej natury ekologiczne miejsca pracy;

51.

wzywa państwa członkowskie do wsparcia wkładu usług publicznych w sprawiedliwe przejście na zrównoważoną gospodarkę, zwłaszcza poprzez aktywne zapewnianie, aby takie usługi jak komunikacja, energia, transport, gospodarowanie odpadami i gospodarka wodna świadczono w sposób zrównoważony;

52.

wyraża głębokie rozczarowanie wycofaniem pakietu legislacyjnego dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym, którego przepisy – jak oczekiwano – umożliwiłyby powstanie nawet 180 000 miejsc pracy w samym tylko unijnym sektorze gospodarowania odpadami; w związku z tym wzywa Komisję, aby respektując kompetencje państw członkowskich, wywiązała się z zobowiązania do jak najszybszego zaproponowania ambitnych przepisów dotyczących odpadów, tak aby zmniejszyć ich ilość, określić nowe cele recyklingu i ponownie zdefiniować kryteria obliczania ilości materiału faktycznie poddanego recyklingowi;

53.

ponadto wzywa Komisję, aby rozważyła wprowadzenie kryteriów mających na celu stworzenie zachęt dla przedsiębiorstw, które stosują cykl utylizacji odpadów w sposób uczciwy i zrównoważony dla środowiska;

54.

uznaje, że powiązanie zrównoważonej produkcji rolnej z monitorowaniem i ochroną różnorodności biologicznej na terenie gospodarstw, a co za tym idzie – stosowanie inteligentnego oznakowania produktów rolniczych pod kątem ich wpływu na środowisko w celu stymulowania popytu konsumentów na produkcję przyjazną różnorodności biologicznej, ma znaczny potencjał tworzenia zielonych miejsc pracy na obszarach wiejskich w UE;

55.

uważa, że zrównoważona gospodarka leśna ma prawdziwy potencjał tworzenia miejsc pracy przy jednoczesnym aktywnym przyczynianiu się do łagodzenia zmiany klimatu oraz do ochrony różnorodności biologicznej;

56.

wzywa Komisję do wykorzystania semestru UE i przeglądu strategii „Europa 2020” do wsparcia tworzenia zielonych miejsc pracy; wzywa Komisję do wydania zaleceń dla poszczególnych krajów, które mogą się przyczynić do zwiększenia zatrudnienia i zmniejszenia śladów ekologicznych, wymaga przeprowadzenia dokładnej i niezależnej analizy dotyczącej kosztów i korzyści związanych z przeniesieniem opodatkowania (np. przejścia z opodatkowania pracy na podatki środowiskowe) oraz stopniowego wycofania dotacji do 2020 r;

57.

podkreśla, że takie zalecenia mogłyby obejmować przejście z opodatkowania pracy na innego rodzaju podatki oraz, że takie przesunięcie obciążeń podatkowych powinno mieć na celu zmianę zachowań prowadzących do zanieczyszczenia środowiska, jednak nie może wywierać nieporządanego negatywnego wpływu na systemy zabezpieczenia społecznego lub nieproporcjonalnie wpływać na grupy o niższych dochodach;

58.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do stopniowego wycofywania bezpośrednich i pośrednich dotacji szkodliwych dla środowiska, w tym m.in. dotyczących paliw kopalnych; zachęca Komisję do opracowania modeli, które mogą być wprowadzone przez państwa członkowskie i przenosić obciążenia podatkowe z pracy na zanieczyszczenie środowiska, oraz do wzięcia pod uwagę wpływu środowiskowego towarów i usług w duchu zasady „zanieczyszczający płaci”; wzywa Komisję do wydania zaleceń dla poszczególnych krajów dla tych państw członkowskich, które mogą wnieść wkład w starania o zwiększenie zielonego zatrudnienia i ograniczenie śladów ekologicznych; wzywa ponadto Komisję do aktywnego uwzględniania kwestii środowiskowych i klimatycznych w europejskim semestrze w celu wspierania tworzenia zielonych miejsc pracy;

59.

zachęca państwa członkowskie do wprowadzenia ukierunkowanych dotacji lub zwolnień podatkowych dla przedsiębiorstw rozpoczynających działalność oraz dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw, które dostarczają towary i świadczą usługi o wysokiej wartości dodanej pod względem środowiskowym, włącznie z ogólną mniejszą zawartością węgla;

60.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do zachowania większej integralności i spójności w swoich strategiach politycznych i do wzmocnienia zobowiązań politycznych na najwyższym szczeblu w sferze aspektów powiązanych, jak opodatkowanie transakcji finansowych czy walka z oszustwami podatkowymi i uchylaniem się od opodatkowania;

61.

wzywa Komisję do odnowienia zobowiązania do realizacji strategii „Europa 2020” oraz niezwłocznego wydania jej śródokresowego przeglądu, najpóźniej do 2015 r.; wzywa Komisję do potwierdzenia celów w ramach europejskiego semestru przy jednoczesnym wzięciu pod uwagę tabeli wskaźników dotyczących zakłóceń równowagi makroekonomicznej oraz przeglądu strategii „Europa 2020”; wzywa Komisję do zaproponowania bardziej ambitnych celów społecznych i środowiskowych na lata 2030 i 2050; podkreśla, że dokładne, metodologicznie uzasadnione i wspólne monitorowanie zielonych miejsc pracy również mogłoby wspomóc państwa członkowskie podczas oceny skuteczności realizowanych przez nie strategii w zakresie środowiska i zatrudnienia oraz umocnić narzędzia opracowane na szczeblu europejskim z myślą o śledzeniu postępów i monitorowaniu wytycznych dotyczących zatrudnienia w ramach strategii „Europa 2020”;

62.

podkreśla szanse, jakie oferuje pakiet klimatyczno-energetyczny na lata do 2030 r. w zakresie tworzenia miejsc pracy, oraz przyszłą rolę, jaką prawodawstwo dotyczące ochrony środowiska odegra w osiąganiu długoterminowych celów UE związanych z ochroną środowiska oraz w zakresie tworzenia miejsc pracy i ekologicznego wzrostu gospodarczego;

63.

apeluje do Komisji, by postrzegała innowacje jako fundament europejskiego przemysłu oraz by opracowała aktywnych strategie z myślą o zapewnieniu właściwego zarządzania przemianami społecznymi, których korzyści powinny być odczuwalne na całym terytorium Europy; wzywa Komisję i państwa członkowskie do wspierania powstawania nowych łańcuchów dostaw i sieci przemysłowych w zakresie oszczędnego gospodarowania zasobami, towarami i usługami dzięki zrównoważonej polityce przemysłowej i zachętom na rzecz przemiany na rynku;

64.

podkreśla, że państwa członkowskie powinny przygotować swoje gospodarki na niskoemisyjną, efektywną pod względem wykorzystania zasobów i energii przyszłość, przy jednoczesnym uwzględnieniu ewentualnego ryzyka związanego z przenoszeniem miejsc pracy i ucieczką emisji ze względu na wpływ polityki klimatycznej;

65.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do wzmocnienia współpracy międzynarodowej w celu utworzenia globalnej polityki środowiskowej, która będzie mogła ograniczać szkody spowodowane przekoszeniem produkcji poza obszar UE i tzw. ucieczką emisji gazów cieplarnianych;

66.

wzywa Komisję, aby jak najszybciej przedstawiła wniosek dotyczący reformy unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji, uwzględniając potrzebę ochrony przemysłu narażonego na znaczne ryzyko „ucieczki emisji”;

67.

wzywa Komisję do podjęcia kwestii zielonego zatrudnienia w ramach realizacji unii energetycznej;

Inwestowanie w tworzenie trwałych miejsc pracy

68.

podkreśla fakt, że istnieje potrzeba stosowania właściwej kombinacji interwencji po stronie podażowej i popytowej, która wynika z połączenia tworzenia miejsc pracy z dopasowanymi aktywnymi strategiami rynkowymi, stosownie do potrzeb różnych lokalnych rynków pracy;

69.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do wsparcia, również w ramach Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, wysokiej jakości inwestycji ukierunkowanych na tworzenie korzyści społecznych i gospodarczych, takich jak zrównoważone miejsca pracy wysokiej jakości, równouprawnienie płci, wysokiej jakości edukacja oraz innowacje mające na celu promowanie zielonej przemiany oraz zwalczanie ubóstwa energetycznego; wzywa Komisję i państwa członkowskie do skoncentrowania inwestycji w obszarach o pozytywnym wpływie na rynek pracy w celu tworzenia zrównoważonych miejsc pracy z pełną ochroną socjalną oraz w celu walki z bezrobociem; podkreśla, że finansowane projekty powinny w wymierny sposób przyczyniać się do realizacji strategii „Europa 2020”; w tym kontekście zwraca uwagę na fakt, że przez cały okres trwania recesji obserwowano dodatnią tendencję w zakresie tworzenia miejsc pracy w zielonych sektorach;

70.

podkreśla, że inwestowanie w efektywność energetyczną może wspierać tworzenie lokalnych miejsc pracy i lokalny rozwój gospodarczy oraz zmnejszać ubóstwo energetyczne, a także, iż zapewnienie efektywności energetycznej w budynkach jest najbardziej opłacalnym sposobem stworzenia długoterminowych rozwiązań problemu ubóstwa energetycznego, które w Europie może dotyczyć nawet 125 mln ludzi, oraz jest istotnym elementem zapewniania efektywniejszego wykorzystania europejskiej energii i tworzenia zielonych miejsc pracy; przypomina, że również zapewnienie bezpieczeństwa budynków ma w tym kontekście kluczowe znaczenie; zachęca Komisję, aby jak najszybciej przedstawiła inicjatywę dotyczącą inteligentnego finansowania inteligentnych budynków;

71.

zaleca uznanie celów dotyczących klimatu, energii odnawialnej i efektywności energetycznej za cele inwestycyjne i ważną oś działań prowadzonej polityki;

72.

przestrzega przed wspieraniem działań, które wiążą się z negatywnym wpływem na środowisko i wpływem społecznym, jako że podważają one spójność polityki, która jest niezbędna do maksymalizacji potencjału zatrudnienia, jaki wykazują zielone miejsca pracy;

73.

zaleca, aby wysokiej jakości inwestycje w kluczowe usługi publiczne, takie jak komunikacja, energia, transport, gospodarowanie odpadami i gospodarka wodna, były ukierunkowane na wsparcie zrównoważonych postępowań o udzielenie zamówienia i uwzględnianie kwestii umiejętności ekologicznych;

74.

wzywa państwa członkowskie do pełnego wykorzystania istniejących w ramach prawnych europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych oraz innych źródeł finansowania ze środków UE w celu wsparcia zrównoważonych projektów, które sprzyjają zielonemu zatrudnieniu, a także do jak największego uproszczenia dostępu organów lokalnych do finansowania ze środków UE i instrumentów finansowych i do ustanowienia przejrzystych, prostych zasad i osiągalnych minimalnych progów finansowania;

75.

zachęca Komisję i państwa członkowskie do wykorzystania powyborczego przeglądu wieloletnich ram finansowych (WRF) w 2016 r. jako szansy na wsparcie bardziej zielonej przemiany naszych gospodarek;

76.

zauważa, że dostępne jest wsparcie EFS na rzecz ekologicznego wzrostu gospodarczego i wzrostu zatrudnienia oraz zachęca rządy krajowe i właściwe służby krajowe do rozważenia wykorzystania tego źródła finansowania w sposób bardziej aktywny z myślą o promowaniu tworzenia zielonych miejsc pracy uzasadnionych i zrównoważonych pod względem gospodarczym;

77.

zauważa, że niektóre państwa członkowskie poczyniły znaczący postęp w obszarze ekologizacji gospodarki oraz wzywa Unię i pańswa członkowskie do wzmożenia wymiany pomysłów, wiedzy, doświadczeia i najlepszych praktyk w tym obszarze w celu zapewnienia płynnego przejścia na tę gospodarkę;

78.

wzywa państwa członkowskie i sektor prywatny do korzystania z takich instrumentów jak ekoprojekt, oznakowanie ekologiczne, EMAS i zielone zamówienia publiczne, ponieważ mogą one wspierać zieloną gospodarkę, a tym samym przyczyniać się do tworzenia zielonych miejsc pracy; wzywa Komisję do przedstawienia narzędzi wspierających tworzenie korzystnych warunków rynkowych dla pełnej realizacji tych dobrowolnych instrumentów;

79.

wzywa państwa członkowskie do poświęcenia większej uwagi kwestii wprowadzenia w życie europejskiego standardu (ISO 14000) dotyczącego audytu systemów zarządzania środowiskowego i ekologicznego;

Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP)

80.

popiera cele planu działań ekologicznych dla MŚP i działania ukierunkowane na MŚP, w tym ustanowienie Europejskiego Centrum Doskonałości w dziedzinie Zasobooszczędności, świadczącego usługi doradcze i wsparcie na rzecz MŚP dążących do zwiększenia swojej zasobooszczędności, mającego wspierać zieloną przedsiębiorczość, wykorzystywać szanse zazielenienia łańcuchów wartości i ułatwiać zielonym MŚP i mikroprzedsiębiorstwom dostęp do rynku; uważa, że działania na rzecz zwiększania świadomości i udzielanie wsparcia technicznego mają kluczowe znaczenie dla aktywnego udziału MŚP w gospodarce o obiegu zamkniętym;

81.

przypomina, że MŚP dysponują ogromnym potencjałem, jeżeli chodzi o tworzenie miejsc pracy, szczególnie dla ludzi młodych, a także wspieranie dualnego systemu kształcenia zawodowego i programów praktyk zawodowych;

82.

dostrzega potencjał Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS) w zakresie ułatwiania rozwoju działalności prowadzonej przez mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa na wysokim poziomie innowacji środowiskowych i społecznych;

83.

zauważa, że dane Eurobarometru dotyczące zielonego zatrudnienia w MŚP wykazują, iż oszczędność energii i redukcja odpadów oraz stosowanie surowców stało się korzystne pod względem ekonomicznym;

84.

wzywa Komisję do pobudzania nowych modeli biznesowych, takich jak przedsiębiorstwa spółdzielcze, w celu zwiększania efektywności procesów produkcyjnych i dystrybucyjnych poprzez przyjmowanie innowacyjnych rozwiązań mających na celu oszczędzanie zasobów lub oferowanie większej liczby bardziej zrównoważonych produktów i usług;

85.

zwraca uwagę, że MŚP mogą kreować wzrost i zatrudnienie tylko wtedy, gdy mają dostęp do korzystnych zachęt również za pośrednictwem zielonej gospodarki;

86.

wzywa Komisję do dopilnowania, aby zielone zachęty dla MŚP miały znaczący wpływ w tych obszarach, w których są najbardziej potrzebne;

87.

zwraca uwagę, że MŚP i mikroprzedsiębiorstwa są najważniejszymi motorami tworzenia miejsc pracy w Europie; podkreśla, że MŚP i mikroprzedsiębiorstwa stoją w obliczu szczególnych wyzwań, gdy wykorzystują szanse zielonej przemiany w zakresie miejsc pracy, co dotyczy zwłaszcza dostępu do finansów, szkoleń i niwelowania niedoborów kwalifikacji; wzywa Komisję i państwa członkowskie do podjęcia ambitnych działań zapewniających wsparcie w celu ułatwienia tworzenia zielonych miejsc pracy w MŚP i mikroprzedsiębiorstwach, obejmujących ukierunkowane informacje, podnoszenie świadomości, pomoc techniczną i dostęp do finansowania i działań szkoleniowych;

88.

zwraca uwagę, że bardziej ekologiczny łańcuch wartości, który obejmuje odnawianie, naprawę, konserwację, recykling i ekoprojekt, może stworzyć znaczne możliwości rynkowe dla wielu MŚP;

o

o o

89.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.


(1)  Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0584.

(2)  Dz.U. C 251 E z 31.8.2013, s. 75.

(3)  Dz.U. C 308 E z 20.10.2011, s. 6.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/59


P8_TA(2015)0265

Unikanie zobowiązań podatkowych i uchylanie się od opodatkowania jako wyzwania w krajach rozwijających się

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie unikania zobowiązań podatkowych i uchylania się od opodatkowania jako wyzwań dla zarządzania, ochrony socjalnej i rozwoju w krajach rozwijających się (2015/2058(INI))

(2017/C 265/07)

Parlament Europejski,

uwzględniając deklarację z Monterrey (2002 r.), dauhańską konferencję w sprawie finansowania rozwoju (2008 r.), deklarację paryską (2005 r.) i program działania z Akry (2008 r.),

uwzględniając rezolucje Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 68/204 i 68/279 w sprawie Trzeciej Międzynarodowej Konferencji w sprawie Finansowania Rozwoju, która odbędzie się w Addis Abebie (Etiopia) w dniach 13–16 lipca 2015 r.,

uwzględniając prace Komitetu Ekspertów ONZ ds. Współpracy Międzynarodowej w Sprawach Podatkowych (1),

uwzględniając modelową konwencję ONZ o unikaniu podwójnego opodatkowania między krajami rozwiniętymi a krajami rozwijającymi się (2),

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/60/WE w sprawie przeciwdziałania korzystaniu z systemu finansowego w celu prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu (3),

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 21 kwietnia 2010 r. pt. „Podatki a rozwój – Współpraca z krajami rozwijającymi się w zakresie wspierania dobrych rządów w dziedzinie opodatkowania” (COM(2010)0163),

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 5 lutego 2015 r. pt. „Globalne partnerstwo na rzecz eliminacji ubóstwa i zrównoważonego rozwoju po roku 2015” (COM(2015)0044),

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 18 marca 2015 r. w sprawie przejrzystości podatkowej w celu zwalczania uchylania się od opodatkowania i unikania opodatkowania (COM(2015)0136),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie walki z oszustwami podatkowymi, uchylaniem się od opodatkowania i rajami podatkowymi (4),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 marca 2011 r. w sprawie podatków i rozwoju – współpracy z krajami rozwijającymi się w zakresie wspierania dobrych rządów w dziedzinie opodatkowania (5),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 lutego 2010 r. w sprawie wspierania dobrych rządów w dziedzinie opodatkowania (6),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 8 października 2013 r. w sprawie korupcji w sektorze publicznym i prywatnym: wpływu na prawa człowieka w krajach trzecich (7),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie promowania rozwoju za pomocą odpowiedzialnych praktyk biznesowych, w tym w odniesieniu do roli przemysłu wydobywczego w krajach rozwijających się (8),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 listopada 2014 r. w sprawie UE i globalnych ram rozwoju po roku 2015 (9),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 marca 2014 r. w sprawie sprawozdania UE za rok 2013 w sprawie spójności polityki na rzecz rozwoju (10),

uwzględniając art. 208 TFUE, który stanowi, że zmniejszenie ubóstwa jest głównym celem polityki UE na rzecz rozwoju, oraz ustanawia spójność polityki na rzecz rozwoju,

uwzględniając art. 52 Regulaminu,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rozwoju oraz opinię Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A8-0184/2015),

A.

mając na uwadze, że nielegalne przepływy finansowe, tj. wszystkie niezarejestrowane odpływy prywatnych środków finansowych obejmujących kapitał, który został nielegalnie uzyskany, przekazany czy wykorzystany, zazwyczaj pochodzą z działań związanych z uchylaniem się od opodatkowania i unikaniem zobowiązań podatkowych, co obejmuje na przykład nadużycia w ustalaniu cen transferowych, co jest sprzeczne z zasadą, że podatki należne są w miejscu wygenerowania zysku, a także mając na uwadze, iż uchylanie się od opodatkowania i unikanie zobowiązań podatkowych zostały uznane we wszystkich najważniejszych międzynarodowych tekstach i na konferencjach na temat finansowania rozwoju za główną przeszkodę w mobilizowaniu dochodów krajowych na potrzeby rozwoju;

B.

mając na uwadze, że zgodnie z raportem organizacji Global Financial Integrity z 2014 r., bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) i oficjalna pomoc rozwojowa (ODA) stanowiły łącznie w latach 2003–2012 nieco mniej niż wartość nielegalnych odpływów; mając na uwadze, że nielegalne przepływy finansowe stanowią mniej więcej dziesięciokrotność kwoty pomocy, którą otrzymują kraje rozwijające się i która powinna być przeznaczona na eliminację ubóstwa oraz zapewnianie dobrobytu i zrównoważonego rozwoju, co oznacza coroczną nielegalną ucieczkę z krajów rozwijających się kapitału szacowanego na 1 bln USD;

C.

mając na uwadze, że generowanie dochodów publicznych z przemysłu wydobywczego ma zasadnicze znaczenie dla strategii rozwoju wielu krajów rozwijających się, zwłaszcza krajów najsłabiej rozwiniętych, jednakże potencjał, jaki oferuje przemysł wydobywczy w zakresie zwiększenia dochodów budżetowych, przeważnie nie jest dobrze wykorzystany ze względu na nieadekwatność przepisów podatkowych lub trudności w ich egzekwowaniu, ponieważ ustalenia między rządami krajów rozwijających się i firmami wydobywczymi są zazwyczaj czynione ad hoc i negocjowane bez zachowania przejrzystości i jasnych wytycznych;

D.

mając na uwadze, że istnienie dużych nieformalnych sektorów gospodarki w krajach rozwijających się sprawia, że zakrojone na szerszą skalę opodatkowanie jest niemal niemożliwe, a także mając na uwadze, że w krajach, gdzie duży odsetek ludności żyje w ubóstwie, znaczna część PKB nie podlega opodatkowaniu;

E.

mając na uwadze, że sprawiedliwe, odpowiednio wyważone, skuteczne i przejrzyste systemy podatkowe zapewniają rządom środki finansowe niezbędne do świadczenia obywatelom podstawowych usług publicznych, do których mają prawo, jak usługi z zakresu opieki zdrowotnej i edukacji dla wszystkich, a także mając na uwadze, że rzeczywiście redystrybucyjne strategie budżetowe przyczyniają się do ograniczania wpływu rosnących nierówności na osoby najbardziej potrzebujące;

F.

mając na uwadze, że zgodnie z UNCTAD około 30 % transgranicznych zasobów inwestycyjnych korporacji przepłynęło przez kraje pośrednie, zanim dotarło do miejsca przeznaczenia jako aktywa produkcyjne;

G.

mając na uwadze, że dochody z podatku od przedsiębiorstw stanowią znaczną część dochodu narodowego krajów rozwijających się, w związku z czym kraje te szczególnie cierpią na skutek unikania opodatkowania przez przedsiębiorstwa, przy czym w ostatnich latach kraje rozwijające się stale obniżały stawki podatku od przedsiębiorstw;

H.

mając na uwadze, że raje podatkowe i jurysdykcje zapewniające tajemnicę transakcji, które zezwalają na nieujawnianie informacji bankowych i finansowych, w połączeniu z systemami zerowego opodatkowania w celu przyciągnięcia kapitału i dochodów, które powinny być opodatkowane w innych krajach, stwarzają szkodliwą konkurencję podatkową, podważają sprawiedliwość systemu podatkowego i zakłócają handel i inwestycje, szkodząc szczególnie krajom rozwijającym się, przy czym utrata wpływów z podatków szacowana jest na 189 mld USD rocznie;

I.

mając na uwadze, że opodatkowanie może być niezawodnym i trwałym źródłem dochodów w krajach rozwijających się i posiada zaletę stabilności w porównaniu z tradycyjnymi mechanizmami finansowania rozwoju, takimi jak pożyczki preferencyjne, jedynie jeśli istnieje sprawiedliwy, odpowiednio wyważony, skuteczny i przejrzysty system podatkowy oraz skuteczna i wydajna administracja podatkowa sprzyjająca przestrzeganiu przepisów podatkowych, a dochody publiczne wykorzystywane są w sposób odpowiedzialny i możliwy do rozliczenia;

J.

mając na uwadze, że potencjalne korzyści płynące ze skutecznych i przejrzystych strategii politycznych w zakresie opodatkowania i budżetu nie ograniczają się tylko do zwiększania środków na wspieranie rozwoju, ale bezpośrednio pozytywnie wpływają na dobre zarządzanie i budowanie państwowości poprzez umacnianie instytucji demokratycznych, rządów prawa i umowy społecznej między rządem a obywatelami w celu stworzenia wzajemnego powiązania między podatkami, usługami publicznym i społecznymi oraz działaniami na rzecz promowania stabilności budżetów rządowych, promując tym samym długoterminową niezależność od pomocy zagranicznej oraz umożliwiając krajom rozwijającym się reaktywne i odpowiedzialne realizowanie celów krajowych oraz przejmowanie odpowiedzialności za wybory polityczne;

K.

mając na uwadze, że potrzeba zwiększenia dochodów krajowych stała się bardziej nagląca z powodu kryzysu finansowego i gospodarczego;

L.

mając na uwadze, że ilość środków gromadzonych przez kraje rozwijające się dzięki mobilizacji dochodów krajowych stale wzrasta i dokonano w tym zakresie istotnych postępów z pomocą międzynarodowych darczyńców;

M.

mając na uwadze, że kraje rozwijające się doświadczają poważnych trudności politycznych, administracyjnych i technicznych przy zwiększaniu dochodów z podatków, co wynika z niewystarczających zasobów ludzkich i finansowych niezbędnych do pobierania podatków, ze słabej zdolności administracyjnej do radzenia sobie z trudnościami związanymi z pobieraniem podatków od przedsiębiorstw międzynarodowych, z braku infrastruktury i zdolności w zakresie pobierania podatków, odpływu wykwalifikowanych pracowników z administracji podatkowej, korupcji, braku legitymacji systemu politycznego, nieuczestniczenia w międzynarodowej współpracy podatkowej, nierównego podziału dochodów i ze złego zarządzania w kwestiach podatkowych;

N.

mając na uwadze, że choć globalny kontekst obecnej liberalizacji handlu i stopniowe znoszenie barier handlowych w ciągu ostatnich dekad spowodowały zwiększenie ilości towarów w obrocie transgranicznym, to kraje rozwijające się, które w dużym stopniu uzależnione są od podatków z handlu, zwłaszcza kraje najsłabiej rozwinięte, mają trudności ze skompensowaniem spadku podatków z tytułu handlu oraz ze znalezieniem innych źródeł zasobów krajowych, zwłaszcza aby zapewnić zrównoważony system podatkowy;

O.

mając na uwadze, że w ostatnich latach zwiększyła się liczba konwencji podatkowych między krajami rozwiniętymi i krajami rozwijającymi się, które to konwencje wykorzystano do obniżenia podatków od transgranicznych transakcji finansowych, minimalizując zdolności krajów rozwijających się do mobilizacji zasobów krajowych oraz tworząc w ten sposób ewentualną furtkę, przez którą wielonarodowe przedsiębiorstwa mogą uniknąć opodatkowania; mając na uwadze, że na podstawie oceny skutków przeprowadzonej niedawno przez władze Holandii stwierdzono, iż holenderski system podatkowy ułatwia unikanie podatku u źródła, co powoduje utratę dywidend i odsetek od dochodów z podatków u źródła w krajach rozwijających się rzędu 150–550 mln EUR rocznie (11);

P.

mając na uwadze, że kraje rozwijające się generują stosunkowo znacznie mniej dochodów niż gospodarki zaawansowane (ze stosunkiem podatków do PKB w zakresie 10–20 %, w porównaniu z 30–40 % w przypadku gospodarek państw OECD) oraz cechuje je wysoce zawężona podstawa opodatkowania; mając na uwadze, że istnieje znaczny potencjał poszerzenia podstaw opodatkowania i zwiększenia kwoty przychodów z podatków w celu zapewnienia niezbędnych środków na realizację podstawowych zadań władz państwowych;

Q.

mając na uwadze, że kraje rozwijające się starają się przyciągnąć inwestycje głównie poprzez oferowanie różnych zachęt i zwolnień podatkowych, które nie są przejrzyste ani oparte na właściwej analizie kosztów i korzyści, i często nie udaje im się przyciągnąć realnych i trwałych inwestycji, przy czym wrogo nastawia to do siebie gospodarki krajów rozwijających się, które prześcigają się w oferowaniu najbardziej korzystnych warunków podatkowych, i prowadzi to do niezadowalających wyników w zakresie skutecznych i efektywnych systemów podatkowych i do szkodliwej konkurencji podatkowej;

R.

mając na uwadze, że państwa członkowskie już zobowiązały się do przeznaczenia 0,7 % ich DNB na oficjalną pomoc rozwojową (ODA), a także mając na uwadze, że kwota pomocy na rzecz mobilizacji zasobów krajowych jest nadal niewielka, stanowiąc mniej niż jeden procent całkowitej ODA w 2011 r., zaś tylko szacowany 0,1 % (118,4 mln USD) ODA przeznaczono w 2012 r. na budowanie potencjału w dziedzinie podatków;

S.

mając na uwadze, że wiele krajów rozwijających się nie może osiągnąć nawet minimalnego poziomu opodatkowania koniecznego do finansowania ich podstawowego funkcjonowania, usług publicznych i działań na rzecz ograniczenia ubóstwa;

T.

mając na uwadze, że Europejski Bank Inwestycyjny (EBI), Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOR) oraz instytucje finansowania rozwoju państw członkowskich wspierają prywatne przedsiębiorstwa w krajach rozwijających się bezpośrednio poprzez udzielanie pożyczek lub pośrednio poprzez wspieranie pośredników finansowych, takich jak banki komercyjne i fundusze private equity, które następnie udzielają pożyczek przedsiębiorstwom lub inwestują w nie;

U.

mając na uwadze, że kraje rozwijające się powinny być lepiej reprezentowane w strukturach i procedurach międzynarodowej współpracy podatkowej, aby uczestniczyć na takich samych zasadach w opracowywaniu i reformowaniu światowej polityki podatkowej;

V.

mając na uwadze, że Komitet Ekspertów ds. Współpracy Międzynarodowej w Sprawach Podatkowych jest organem pomocniczym Rady Gospodarczej i Społecznej, który zwraca szczególną uwagę na kraje rozwijające się i kraje o gospodarkach w okresie transformacji;

W.

mając na uwadze, że gromadzenie finansów publicznych na wystarczającym poziomie może odgrywać decydującą rolę w promowaniu bardziej sprawiedliwych społeczeństw, które odrzucają dyskryminację między mężczyzną i kobietą i zapewniają specjalne wsparcie dzieciom i innym słabszym grupom społecznym;

1.

wzywa Komisję do natychmiastowego przedstawienia ambitnego planu działania, w postaci komunikatu, aby wesprzeć kraje rozwijające się w zwalczaniu unikania zobowiązań podatkowych i uchylania się od opodatkowania i w ustanawianiu sprawiedliwych, odpowiednio wyważonych, skutecznych i przejrzystych systemów podatkowych, przy uwzględnieniu prac podejmowanych przez Komitet Pomocy Rozwojowej OECD przed Konferencją w sprawie Finansowania Rozwoju, która odbędzie się w Addis Abebie (Etiopia) w dniach 13–16 lipca 2015 r., a także wpływu międzynarodowych konwencji podatkowych na kraje rozwijające się;

2.

nalega, że skuteczna mobilizacja zasobów krajowych oraz wzmocnienie systemów podatkowych będą niezbędnym elementem realizacji celów w okresie po 2015 r., które zastąpią milenijne cele rozwoju (MCR), co w perspektywie długoterminowej pozwoli skutecznie położyć kres uzależnieniu od pomocy zagranicznej, i że skuteczne i sprawiedliwe systemy podatkowe mają kluczowe znaczenie dla ograniczenia ubóstwa, zwalczania nierówności, dobrych rządów i budowania państwowości; przypomina, że niektóre transnarodowe formy działalności gospodarczej wpłynęły na zdolność krajów do generowania dochodów rządowych i do wyboru struktury opodatkowania, podczas gdy zwiększenie mobilności kapitału, w połączeniu z korzystaniem z rajów podatkowych, znacznie zmieniło warunki opodatkowania; wyraża również zaniepokojenie poziomem korupcji i brakiem przejrzystości administracji publicznej, co utrudnia inwestowanie dochodów podatkowych w budowanie państwowości, usługi publiczne czy infrastrukturę publiczną;

3.

zauważa, że stosunek zasobów podatkowych do PKB pozostaje niski w większości krajów rozwijających się, co sprawia, że są one szczególnie podatne na unikanie zobowiązań podatkowych i uchylanie się od opodatkowania przez indywidualnych podatników i przedsiębiorstwa; podkreśla, że powoduje to w krajach rozwijających się znaczne straty finansowe, które sprzyjają korupcji i szkodzą unijnej polityce rozwoju, oraz że podejmowanie na szczeblu krajowym, europejskim i międzynarodowym odpowiednich działań zwalczających te praktyki powinno być głównym priorytetem UE i jej państw członkowskich, przy uwzględnieniu potrzeb i ograniczeń, jakie napotykają kraje rozwijające się przy zdobywaniu dostępu do swoich dochodów podatkowych; uważa, że UE powinna odgrywać wiodącą rolę w prowadzeniu międzynarodowych działań na rzecz walki z rajami podatkowymi, oszustwami podatkowymi i uchylaniem się od opodatkowania, stając się przykładem, oraz że powinna współpracować z krajami rozwijającymi się w przeciwdziałaniu agresywnym praktykom unikania zobowiązań podatkowych przez niektóre przedsiębiorstwa międzynarodowe, jak również w poszukiwaniu sposobów, aby pomóc im wytrzymać naciski w kierunku zaangażowania się w konkurencję podatkową;

Plan działania na rzecz zwalczania unikania zobowiązań podatkowych i uchylania się od opodatkowania w krajach rozwijających się

4.

apeluje do Komisji, by podjęła konkretne i skuteczne działania w celu wspierania krajów rozwijających się i regionalnych organów administracji podatkowej, takich jak Afrykańskie Forum Administracji Podatkowej i Międzyamerykańskie Centrum Administracji Podatkowych, w zwalczaniu unikania zobowiązań podatkowych i uchylania się od opodatkowania, w ustanawianiu sprawiedliwych, odpowiednio wyważonych, skutecznych, przejrzystych strategii podatkowych, w promowaniu reform administracyjnych oraz w zwiększaniu zakresu, pod kątem pomocy i rozwoju, wsparcia finansowego i technicznego świadczonego krajowym administracjom podatkowym krajów rozwijających się; twierdzi, że to wsparcie należy zapewnić w celu wzmocnienia sądownictwa i organów antykorupcyjnych w tych krajach; wzywa do połączenia wiedzy fachowej sektora publicznego państw członkowskich i państw beneficjentów w celu zacieśnienia współpracy, aby odnotować konkretne wstępne wyniki w państwach beneficjentach; wspiera organizowanie warsztatów, szkoleń, misji ekspertów, wizyt studyjnych i doradztwa;

5.

zwraca się do Komisji o priorytetowe potraktowanie dobrego zarządzania w kwestiach podatkowych oraz sprawiedliwego, odpowiednio wyważonego, skutecznego i przejrzystego poboru podatków w swoim programie dialogu politycznego (dotyczącym polityki, rozwoju i handlu) i we wszystkich porozumieniach w sprawie współpracy na rzecz rozwoju z krajami partnerskimi, wzmacniając samoodpowiedzialność i rozliczalność krajową poprzez wspieranie środowiska, w którym parlamenty narodowe są w stanie w znaczący sposób przyczynić się do tworzenia budżetów krajowych i nadzoru nad nimi, w tym nad dochodami krajowymi i sprawami podatkowymi, i wspierając rolę społeczeństwa obywatelskiego w zapewnieniu kontroli publicznej w zakresie zarządzania podatkami i monitorowania przypadków oszustw podatkowych, między innymi poprzez tworzenie skutecznych systemów ochrony informatorów i źródeł dziennikarskich;

6.

pilnie apeluje o podawanie do wiadomości publicznej, w formacie otwartych danych, informacji o rzeczywistych właścicielach spółek, funduszy wspólnego inwestowania i innych instytucji, aby zapobiegać wykorzystywaniu anonimowych firm przykrywkowych i analogicznych podmiotów prawnych do prania pieniędzy, finansowania nielegalnej działalności lub działalności terrorystycznej, ukrywania tożsamości osób skorumpowanych i przestępców i ukrywania kradzieży środków publicznych i zysków z nielegalnego handlu i nielegalnego uchylania się od opodatkowania; ponadto uważa, że wszystkie kraje powinny przyjąć i w pełni wdrożyć co najmniej zalecenia w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy wydane przez Grupę Specjalną ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF);

7.

zwraca się do UE i jej państw członkowskich o wdrożenie zasady, zgodnie z którą notowane lub nienotowane na giełdzie przedsiębiorstwa wielonarodowe ze wszystkich krajów i sektorów, a w szczególności przedsiębiorstwa wydobywające zasoby naturalne, muszą przyjąć sprawozdawczość dla poszczególnych krajów jako normę, i o nałożenie na nie wymogu publikowania w ramach ich rocznego sprawozdania dla każdego kraju i terytorium, na którym prowadzą działalność, nazw wszystkich jednostek zależnych, wyników finansowych, odnośnych informacji podatkowych, aktywów i liczby pracowników, a także o dopilnowanie, by informacje te były publicznie dostępne, przy czym należy jednocześnie ograniczyć do minimum obciążenia administracyjne, wykluczając mikroprzedsiębiorstwa; wzywa Komisję do przedstawienia wniosku ustawodawczego w sprawie odpowiedniej zmiany dyrektywy w sprawie rachunkowości; przypomina, że publiczna przejrzystość to zasadniczy krok w kierunku uporządkowania obecnego systemu podatkowego i budowania zaufania publicznego; wzywa OECD do zalecenia, by proponowany przez nią model sprawozdawczości dla poszczególnych krajów został upubliczniony przez wszystkie przedsiębiorstwa wielonarodowe w celu zapewnienia wszystkim organom podatkowym we wszystkich krajach dostępu do dokładnych informacji, tak aby mogły one ocenić ryzyko cen transferowych i określić najbardziej skuteczny sposób wykorzystania zasobów na kontrole; podkreśla, że zwolnienia i korzyści podatkowe przyznawane inwestorom zagranicznym na mocy dwustronnych konwencji podatkowych zapewniają przedsiębiorstwom wielonarodowym nieuczciwą przewagę konkurencyjną w stosunku do firm krajowych, zwłaszcza MŚP;

8.

apeluje o zrewidowanie warunków i przepisów podatkowych, zgodnie z którymi działa przemysł wydobywczy; wzywa UE do zwiększenia pomocy dla krajów rozwijających się na rzecz realizacji celu odpowiedniego opodatkowania wydobycia zasobów naturalnych, wzmocnienia pozycji przetargowej rządów przyjmujących, co pozwoli osiągać większe zyski z zasobów naturalnych, i stymulowania dywersyfikacji ich gospodarki; popiera Inicjatywę przejrzystości w branżach wydobywczych (EITI) oraz jej rozszerzenie o firmy produkujące i przedsiębiorstwa obrotu towarowego;

9.

z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie mechanizmu automatycznej wymiany informacji, który stanowi podstawowe narzędzie zwiększania globalnej przejrzystości i zacieśniania współpracy w zakresie walki z unikaniem zobowiązań podatkowych i uchylaniem się od opodatkowania; uznaje jednak, że kraje rozwijające się potrzebują stałego wsparcia w zakresie finansowania, fachowej wiedzy technicznej i czasu, aby zbudować wymagane zdolności do przesyłania i przetwarzania informacji; w związku z tym podkreśla wagę dopilnowania, by nowy, opracowany przez OECD standard w zakresie automatycznej wymiany informacji przewidywał okres przejściowy dla krajów rozwijających się, uznając, że za sprawą przyjęcia tego standardu na zasadach wzajemności kraje, które nie mają środków i zdolności do stworzenia niezbędnej infrastruktury do gromadzenia, zarządzania i udostępniania wymaganych informacji, mogą zostać skutecznie wykluczone; ponadto uważa, że należy przewidzieć jeden standard w zakresie poufności;

10.

wzywa do stworzenia do końca 2015 r. uznawanej na całym świecie definicji rajów podatkowych, wprowadzenia sankcji dla podmiotów, które z nich korzystają, oraz stworzenia czarnej listy krajów, w tym krajów w UE, które nie zwalczają uchylania się od opodatkowania lub je akceptują; zwraca się do UE, by wspierała restrukturyzację ekonomiczną tych krajów rozwijających się, które są rajami podatkowymi; zwraca się do państw członkowskich posiadających terytoria zależne i terytoria nienależące do Unii, o współpracę z administracjami tych terytoriów w celu przyjęcia zasad przejrzystości podatkowej oraz o dopilnowanie, aby żadne z tych państw nie pełniło roli raju podatkowego;

11.

wzywa Unię Europejską i jej państwa członkowskie do dopilnowania podczas negocjowania konwencji podatkowych i umów inwestycyjnych z krajami rozwijającymi się, by dochody czy zyski wynikające z działalności transgranicznej podlegały opodatkowaniu w kraju źródłowym, gdzie jest czerpana lub tworzona wartość; podkreśla w tym względzie, że modelowa konwencja podatkowa ONZ zapewnia sprawiedliwy podział praw do nakładania podatków między kraje źródłowe a kraje siedziby; podkreśla, że podczas negocjowania konwencji podatkowych Unia Europejska i jej państwa członkowskie powinny przestrzegać zasady spójności polityki na rzecz rozwoju, ustanowionej w art. 208 TFUE;

12.

wzywa Komisję i wszystkie państwa członkowskie, by – idąc za przykładem niektórych państw członkowskich – dokonały oceny skutków europejskiej polityki podatkowej dla krajów rozwijających się i dzieliły się „dobrymi praktykami” w celu zwiększenia spójności polityki na rzecz rozwoju oraz ulepszenia obecnych praktyk, a także by w większym stopniu uwzględniały negatywne skutki uboczne w krajach rozwijających się oraz specjalne potrzeby tych krajów; w tym kontekście z zadowoleniem przyjmuje zmieniony plan działania Komisji w sprawie uchylania się od opodatkowania i unikania zobowiązań podatkowych, który ma zostać przedstawiony w 2015 r., a także nalega, by państwa członkowskie szybko uzgodniły wspólną skonsolidowaną podstawę opodatkowania osób prawnych;

13.

zdecydowanie popiera szereg istniejących inicjatyw międzynarodowych w celu zreformowania światowego systemu, w tym inicjatywę OECD dotyczącą erozji podstawy opodatkowania i przenoszenia zysków, ze szczególnym uwzględnieniem zwiększenia udziału krajów rozwijających się w strukturach i procedurach międzynarodowej współpracy podatkowej; apeluje do UE i państw członkowskich o dopilnowanie, by komitet podatkowy ONZ został przekształcony w organ międzyrządowy z prawdziwego zdarzenia, lepiej wyposażony i dysponujący wystarczającymi dodatkowymi środkami, w ramach Rady Gospodarczej i Społecznej ONZ, co umożliwi wszystkim krajom udział na równych zasadach w opracowywaniu i reformowaniu światowej polityki podatkowej; podkreśla, że należy rozważyć sankcje zarówno dla jurysdykcji unikających współpracy, jak i dla instytucji finansowych, które działają w rajach podatkowych;

14.

podkreśla, że finanse publiczne na wystarczającym poziomie mogą przyczynić się do niwelowania różnic w traktowaniu kobiet i mężczyzn oraz zapewnić środki dla lepszego wspierania dzieci i słabszych grup społecznych, a także uznaje, że choć uchylanie się od opodatkowania wpływa na dobro jednostek, wyrządza szczególne szkody gospodarstwom domowym o niższych dochodach i ubogim, w których kobiety często są reprezentowane w sposób nieproporcjonalny;

15.

zauważa z troską, że wiele krajów rozwijających się ma bardzo słabą pozycję przetargową wobec niektórych zagranicznych inwestorów bezpośrednich; uważa, że należy nałożyć na przedsiębiorstwa wymóg dotyczący podjęcia przez nie konkretnych zobowiązań w zakresie zapewnienia pozytywnego efektu mnożnikowego ich inwestycji dla lokalnego lub krajowego rozwoju społeczno-gospodarczego kraju przyjmującego; wzywa Komisję, Radę i rządy partnerskie do dopilnowania, by zachęty podatkowe nie stanowiły dodatkowych opcji unikania zobowiązań podatkowych; podkreśla, że zachęty powinny być bardziej przejrzyste i najlepiej by było, gdyby były ukierunkowane na wspieranie inwestycji w zrównoważony rozwój;

16.

zwraca się do EBI, EBOR i instytucji finansowania rozwoju państw członkowskich o monitorowanie sytuacji i dopilnowanie, by przedsiębiorstwa czy inne podmioty prawne otrzymujące wsparcie nie unikały zobowiązań podatkowych i nie uchylały się od opodatkowania poprzez współpracę z pośrednikami finansowymi mającymi siedzibę w centrach offshore i rajach podatkowych lub poprzez ułatwianie nielegalnych przepływów kapitału, a także o zwiększenie swojej polityki przejrzystości poprzez, na przykład, publiczne udostępnianie wszystkich swoich raportów i badań; wzywa EBI do stosowania analizy należytej staranności, która wymaga sporządzania rocznych sprawozdań z podziałem na państwa, śledzenia własności rzeczywistej oraz kontrolowania cen transferowych w celu zapewnienia przejrzystości inwestycji i zapobiegania unikaniu zobowiązań podatkowych i uchylaniu się od opodatkowania;

o

o o

17.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, a także rządom i parlamentom państw członkowskich.


(1)  http://www.un.org/esa/ffd/tax/

(2)  http://www.un.org/esa/ffd/tax/unmodel.htm

(3)  Dz.U. L 309 z 25.11.2005, s. 15.

(4)  Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0205.

(5)  Dz.U. C 199 E z 7.7.2012, s. 37.

(6)  Dz.U. C 341 E z 16.12.2010, s. 29.

(7)  Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0394.

(8)  Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0163.

(9)  Teksty przyjęte, P8_TA(2014)0059.

(10)  Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0251.

(11)  „Zagadnienia oceny w zakresie finansowania rozwoju. Analiza skutków holenderskiej polityki opodatkowania osób prawnych w krajach rozwijających się”, badanie zlecone przez Departament Polityki i Oceny Operacji (IOB) Ministerstwa Spraw Zagranicznych Królestwa Niderlandów, listopad 2013 r.


Czwartek, 9 lipca 2015 r.

11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/65


P8_TA(2015)0266

Oszczędne gospodarowanie zasobami: przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie oszczędnego gospodarowania zasobami: ku gospodarce o obiegu zamkniętym (2014/2208(INI))

(2017/C 265/08)

Parlament Europejski,

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Ku gospodarce o obiegu zamkniętym: program »zero odpadów« dla Europy” (COM(2014)0398),

uwzględniając komunikat Komisji w sprawie możliwości efektywnego gospodarowania zasobami w sektorze budowlanym (COM(2014)0445),

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Plan działań ekologicznych dla MŚP: umożliwienie MŚP przekształcenia wyzwań związanych z ochroną środowiska w możliwości biznesowe” (COM(2014)0440),

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Strategia ramowa na rzecz stabilnej unii energetycznej opartej na przyszłościowej polityce w dziedzinie klimatu” (COM(2015)0080),

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Tworzenie jednolitego rynku dla produktów ekologicznych: poprawa sposobu informowania o efektywności środowiskowej produktów i organizacji” (COM(2013)0196),

uwzględniając komunikat Komisji pt. „Innowacje w służbie zrównoważonego wzrostu: biogospodarka dla Europy” (COM(2012)0060),

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Plan działania na rzecz zasobooszczędnej Europy” (COM(2011)0571),

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Europa efektywnie korzystająca z zasobów – inicjatywa przewodnia strategii »Europa 2020«” (COM(2011)0021),

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „EUROPA 2020: strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010)2020),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 grudnia 2013 r. w sprawie ekoinnowacji – tworzenia miejsc pracy i generowania wzrostu dzięki polityce ochrony środowiska (1),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 stycznia 2014 r. w sprawie europejskiej strategii dotyczącej odpadów z tworzyw sztucznych w środowisku (2),

uwzględniając rezolucję z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie Europy efektywnie korzystającej z zasobów (3),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 września 2011 r. w sprawie skutecznej strategii europejskiej w zakresie surowców (4),

uwzględniając siódmy unijny program działań w zakresie środowiska,

uwzględniając strategię UE na rzecz zrównoważonego rozwoju (2006) oraz przegląd z 2009 r.,

uwzględniając konkluzje Rady ds. Środowiska z dnia 28 października 2014 r. zatytułowane „Zazielenianie europejskiego semestru i strategia »Europa 2020« – przegląd śródokresowy”,

uwzględniając sprawozdanie podsumowujące Europejskiej Agencji Środowiska zatytułowane „Środowisko Europy 2015 — stan i prognozy”,

uwzględniając Konwencję o różnorodności biologicznej (CBD),

uwzględniając badanie UNEP (Program Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska) dotyczące opracowania stabilnego systemu finansowego,

uwzględniając konkluzje Międzynarodowego Panelu UNEP ds. Zasobów zatytułowane „Zagrożenia i wyzwania dla środowiska związane z antropogenicznymi przepływami i cyklami metali” (Environmental Risks and Challenges of Anthropogenic Metals Flows and Cycles) (2013 r.),

uwzględniając konkluzje Międzynarodowego Panelu UNEP ds. Zasobów zatytułowane „Oddzielenie wykorzystania zasobów naturalnych i wpływu na środowisko od wzrostu gospodarczego” (Decoupling natural resource use and environmental impacts from economic growth) (2011 r.),

uwzględniając petycję „Przestać marnotrawić żywność w Europie!”,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 10 grudnia 2014 r. (5),

uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 12 lutego 2015 r. (6),

uwzględniając art. 52 Regulaminu,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności oraz opinie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych, a także Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (A8-0215/2015),

A.

mając na uwadze, że nadmierna eksploatacja zasobów jest podstawową przyczyną różnych zagrożeń dla środowiska, takich jak zmiana klimatu, pustynnienie, wylesianie, utrata różnorodności biologicznej czy pogorszenie usług ekosystemowych; mając na uwadze, że światowa gospodarka wykorzystuje równowartość zasobów 1,5 planety do generowania produkcji globalnej i pochłaniania odpadów, przy czym szacuje się, że do lat 30. XXI wieku liczba ta wzrośnie do równowartości zasobów dwóch planet;

B.

mając na uwadze, że Europa jest zależna od importowanych zasobów w stopniu większym niż jakikolwiek inny region na świecie oraz że wiele zasobów w relatywnie krótkim czasie wyczerpie się; mając na uwadze, że konkurencyjność Europy można znacząco zwiększyć dzięki uzyskaniu większej wartości dodanej z zasobów w gospodarce i promowaniu zrównoważonych dostawy surowców ze źródeł europejskich; mając ponadto na uwadze, że aby przyczynić się do zapewnienia dostaw surowców, należałoby wzmocnić partnerstwa innowacyjne między przemysłem a sektorem gospodarowania odpadami i badań nad możliwością recyklingu ważnych surowców;

C.

mając na uwadze, że przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym jest zasadniczo działaniem ekonomicznym, w którym chodzi o dostęp do surowców lub o ich zrównoważoną dostępność, reindustrializację i dalszą cyfryzację Europy, tworzenie nowych miejsc pracy oraz wyzwania dotyczące zmiany klimatu, braku bezpieczeństwa energetycznego oraz ograniczonych zasobów; mając na uwadze, że inwestowanie w gospodarkę o obiegu zamkniętym może być zatem w pełni zgodne z programem Komisji na rzecz zatrudnienia, wzrostu gospodarczego i konkurencyjności oraz może zapewnić korzyści wszystkim zaangażowanym stronom;

D.

mając na uwadze, że oszczędne gospodarowanie zasobami musi uwzględniać szersze obawy dotyczące zrównoważonego rozwoju oraz być z nimi spójne, co obejmuje wymiar środowiskowy, etyczny, ekonomiczny i społeczny;

E.

mając na uwadze wiążący charakter celów i priorytetowych ostatecznych działań określonych w siódmym programie działań w zakresie środowiska;

F.

mając na uwadze, że w programie ochrony środowiska Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) stwierdzono, że „skuteczność w ochronie środowiska za pomocą dobrowolnych środków budzi często wątpliwości, a ich efektywność ekonomiczna jest ogólnie niska” (7);

G.

mając na uwadze, że przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym wymaga zmiany systemowej, oddziałującej na wszystkie zainteresowane podmioty w łańcuchu wartości, oraz istotnych innowacji w zakresie technologii, działalności gospodarczej oraz ogółu społeczeństwa;

H.

mając na uwadze, że obywatele, małe przedsiębiorstwa oraz lokalne organy publiczne odgrywają specjalną rolę w zapewnieniu oszczędnego gospodarowania zasobami oraz w promowaniu oddzielenia wzrostu gospodarczego od zużycia zasobów;

I.

mając na uwadze, że w dobrze funkcjonującej gospodarce o obiegu zamkniętym potrzebne są konkurencyjne firmy oraz że przedsiębiorstwa są same w sobie siłą napędową podczas przechodzenia na gospodarkę o obiegu zamkniętym;

J.

mając na uwadze, że MŚP powinny stanowić trzon strategii UE w zakresie oszczędnego gospodarowania zasobami, gdyż stanowią one 99 % przedsiębiorstw UE i zatrudniają 2/3 siły roboczej;

K.

mając na uwadze, że ambitny pakiet dotyczący europejskiej gospodarki o obiegu zamkniętym stwarza możliwości dla przedsiębiorstw, zapewnia dostęp do surowców pierwotnych, przedłuża ich wydajne stosowanie (przez ponowne wykorzystywanie, wtórne wytwarzanie, recykling lub wykorzystywanie jako części zamienne), gwarantuje wysokiej jakości procesy recyklingu po zakończeniu ich okresu przydatności do użycia, a także traktuje wszystkie produkty uboczne oraz odpady jako wartościowe strumienie zasobów do ponownego wykorzystania;

L.

mając na uwadze, że zrównoważone i odpowiedzialne pozyskiwanie surowców pierwotnych ma zasadnicze znaczenie dla uzyskania oszczędnego gospodarowania zasobami oraz osiągania celów związanych z gospodarką o obiegu zamkniętym;

M.

mając na uwadze, że rozwój rynków surowców wtórnych jest niezbędny do osiągnięcia celów związanych z termomodernizacją i wprowadzenia gospodarki o obiegu zamkniętym;

N.

mając na uwadze, że Parlament wielokrotnie wzywał Komisję do wyznaczenia wskaźników i celów w zakresie oszczędnego gospodarowania zasobami;

O.

mając na uwadze, że wyeliminowanie toksycznych substancji chemicznych, dla których istnieją lub zostaną opracowane bezpieczniejsze alternatywy zgodne z obowiązującymi przepisami w zakresie produktów chemicznych, odgrywa centralną rolę w budowaniu gospodarki o obiegu zamkniętym;

P.

mając na uwadze, że dane Eurostatu na temat przetwarzania odpadów komunalnych w UE-28 jednoznacznie wskazują, iż nadal nie ma równych warunków działania w obszarze polityki dotyczącej opadów oraz że wdrażanie i stosowanie istniejącego prawodawstwa stwarza poważne wyzwania;

Q.

mając na uwadze, że zaledwie 40 % odpadów stałych podlega ponownemu wykorzystaniu lub recyklingowi, a pozostała część trafia na składowisko odpadów lub jest spalana;

R.

mając na uwadze, że produkcja i zużycie rolnych produktów spożywczych ma istotny udział w zużyciu zasobów, co ma istotny wpływ na środowisko, zdrowie publiczne, zdrowie zwierząt i ich dobrostan; mając na uwadze, że konieczne są zrównoważone rozwiązania, by w sposób całościowy zająć się kwestią niedoboru zasobów żywieniowych;

S.

mając na uwadze, że zniesienie dotacji szkodliwych dla środowiska, w tym bezpośrednich i pośrednich dotacji do paliw kopalnych, przyniosłoby znaczącą redukcję emisji gazów cieplarnianych, przyczyniłoby się do przeciwdziałania zmianie klimatu oraz umożliwiłoby wprowadzenie w praktyce gospodarki o obiegu zamkniętym;

1.

z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji zatytułowany „Ku gospodarce o obiegu zamkniętym: program »zero odpadów« dla Europy” (COM(2014)0398); popiera opisane w komunikacie podejście Komisji do projektów i innowacji na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym, opracowania ram polityki na rzecz wsparcia oszczędnego gospodarowania zasobami, ustalenia celu w zakresie zasobooszczędności oraz opracowania szczegółowych ram polityki w celu umożliwienia MŚP przekształcenia wyzwań związanych z ochroną środowiska w możliwości biznesowe; podkreśla, że potrzebne są środki ustawodawcze na rzecz przejścia ku gospodarce o obiegu zamkniętym i wzywa Komisję do przedstawienia ambitnego wniosku dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym do końca 2015 r., zgodnie z zapowiedzią zawartą w programie prac Komisji na 2015 r.;

2.

podkreśla, że rozwiązanie kwestii niedoboru zasobów wymaga zmniejszenia wydobycia i wykorzystywania zasobów oraz całkowitego oddzielenia wzrostu gospodarczego od wykorzystywania zasobów naturalnych – systemowej zmiany, która wymaga prognozowania wstecznego niezbędnych działań z perspektywy zrównoważoności na 2050 r. oraz podjęcia natychmiastowych działań;

3.

wskazuje na produkcję i zużycie jako obszary wymagające działań zapewniających spójność z szerszymi celami w zakresie zrównoważonego rozwoju;

4.

przypomina, że mimo dotychczasowej poprawy w obszarze efektywnego wykorzystania zasobów, ciągły wzrost produkcji zniwelował ten wzrost efektywności, a wydobycie surowców wzrasta w zastraszającym tempie na całym świecie, stąd pilna potrzeba ogólnej redukcji wydobycia i wykorzystania surowców w celu pokonania efektu odbicia; wzywa Komisję do zaproponowania odpowiednich środków;

5.

przypomina, że woda jako zasób naturalny wykorzystywany w procesach produkcji, jak i dobro publiczne, powinna być uwzględniania przy obliczaniu zużycia surowców, a także wykorzystywana w wydajny sposób;

6.

podkreśla, że poprawa wykorzystania zasobów przez ustanowienie lepszych wymogów w zakresie projektowania produktów i przepisów w zakresie odpadów, które gwarantują ruch w górę na szczeblach hierarchii odpadów (wspierając w ten sposób zapobieganie powstawaniu odpadów, ich ponowne wykorzystanie, przygotowanie do ponownego wykorzystania i recykling), mogłaby przynieść unijnym przedsiębiorstwom, organom publicznym i konsumentom znaczne oszczędności netto, szacowane na 600 mld EUR lub 8 % rocznego obrotu, prowadząc jednocześnie do ograniczenia łącznych rocznych emisji gazów cieplarnianych o 2–4 %; podkreśla, że zwiększenie produktywności zasobów o 30 % do 2030 r. mogłoby przyczynić się do wzrostu PKB o blisko 1 % i powstania 2 mln dodatkowych trwałych miejsc pracy (8) przypomina, że efektywne gospodarowanie zasobami jest pierwszoplanowym celem siódmego programu działań w zakresie środowiska, w ramach którego podkreśla się konieczność pobudzenia produkcji i popytu konsumenckiego na ekologiczne produkty i usługi poprzez prowadzenie polityki wspierającej ich dostępność, przystępność cenową, funkcjonalność i atrakcyjność;

7.

jest przekonany, że poprawa w obszarze oszczędnego gospodarowania zasobami wymaga zarówno środków o charakterze ustawodawczym, jak i zachęt gospodarczych, internacjonalizacji kosztów zewnętrznych, dalszego finansowania badań i innowacji, a także zmian społecznych i stylu życia; podkreśla, że konieczne są różne instrumenty na różnych szczeblach polityki, z uwzględnieniem pomocniczości;

8.

uważa, że wdrożenie na szeroką skalę gospodarki o obiegu zamkniętym wymaga zaangażowania wszystkich właściwych zainteresowanych stron, regionów, miast, społeczności lokalnych, MŚP, organizacji pozarządowych, przedstawicieli przemysłu, związków zawodowych i obywateli;

9.

wzywa Komisję do zaangażowania lokalnych i regionalnych władz w prace nad pakietem dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym;

10.

podkreśla, że dla pomyślnego przejścia na gospodarkę o obiegu zamkniętym zasadnicze znaczenie mają świadomość społeczna oraz postrzeganie tej problematyki przez obywateli i ich zaangażowanie w nią; zauważa, że należy zwrócić właściwą uwagę i przeznaczyć odpowiednie zasoby na edukację i działania informacyjne, aby promować modele zrównoważonej konsumpcji i produkcji oraz podkreślać korzyści wynikające z przejścia na zasobooszczędną gospodarkę o obiegu zamkniętym;

11.

podkreśla, że przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym wymaga wykwalifikowanej siły roboczej, i że w edukacji i szkoleniach należy uwzględniać zapotrzebowanie na umiejętności ekologiczne;

12.

podkreśla, że na poziomie europejskim wdrożono już pewne postanowienia finansowe na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym, w szczególności za pośrednictwem programu „Horyzont 2020” i „Life +”, które, jeśli zostaną należycie zastosowane, mogłyby umożliwić promowanie innowacji ekologicznych i ekologii przemysłowej w państwach członkowskich i regionach Europy;

13.

podkreśla, że pewność prawa i jego przewidywalność w ujęciu długoterminowym są kluczowe dla odblokowania potencjału Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych dla gospodarki o obiegu zamkniętym, by kierować inwestycje w stronę zrównoważonej gospodarki;

14.

podkreśla, że przejście na zrównoważoną gospodarkę o obiegu zamkniętym powinno łączyć w sobie ambitne cele z dziedziny ochrony środowiska naturalnego z rygorystycznymi wymogami społecznymi, w tym promowaniem godziwej pracy oraz zdrowych i bezpiecznych warunków pracy (tzn. poprzez zapewnienie, że pracownicy nie będą narażeni w miejscu pracy na kontakt ze szkodliwymi substancjami);

15.

podkreśla potrzebę utworzenia bardziej spójnych ram prawnych dla zrównoważonej produkcji i konsumpcji, obejmujących pełny cykl produkcji od zrównoważonego korzystania z zasobów po odzysk pod koniec cyklu życia;

Wskaźniki i cele

16.

podkreśla, że do 2050 r. UE musi zacząć wykorzystywać zasoby w sposób zrównoważony i że wymaga to m.in.: całkowitej redukcji zużycia zasobów do zrównoważonych poziomów na podstawie wiarygodnych pomiarów zużycia zasobów w całym łańcuchu dostaw, ścisłego stosowania hierarchii postępowania z odpadami, wdrożenia kaskadowego wykorzystywania zasobów – zwłaszcza w odniesieniu do biomasy, zrównoważonego i odpowiedzialnego pozyskiwania, utworzenia zamkniętego obiegu zasobów nieodnawialnych, większego korzystania z odnawialnych źródeł energii w granicach ich odnawialności, stopniowego wycofywania toksycznych substancji chemicznych, zwłaszcza jeżeli istnieją lub zostaną opracowane bezpieczniejsze alternatywy zgodne z obowiązującymi przepisami w zakresie produktów chemicznych, w celu zapewnienia rozwoju nietoksycznych cyklów materiałowych, a także poprawy jakości usług ekosystemowych;

17.

przypomina, że w 2012 r. Parlament wzywał już do ustalenia jasnych, solidnych i wymiernych wskaźników działalności gospodarczej, uwzględniających zmianę klimatu, różnorodność biologiczną i zasobooszczędność z punktu widzenia cyklu życia, oraz do stosowania tych wskaźników jako podstawy inicjatyw ustawodawczych i konkretnych celów dotyczących redukcji;

18.

wzywa Komisję, aby do końca 2015 r. zaproponowała główny wskaźnik oraz zestaw wskaźników pomocniczych dotyczących oszczędnego gospodarowania zasobami, w tym dotyczących usług ekosystemowych; zauważa, że stosowanie tych zharmonizowanych wskaźników powinno być prawnie wiążące od 2018 r. i powinny one umożliwiać pomiar zużycia zasobów, włącznie z przywozem i wywozem, na szczeblu UE, państw członkowskich oraz na poziomie przemysłu, a także uwzględniać cały cykl życia produktów i usług, oraz powinny one opierać się na metodologii dotyczącej śladu oraz mierzyć co najmniej wykorzystanie gruntów, wody i materiałów, a także węgla;

19.

wzywa Komisję, aby do końca 2015 r. zaproponowała cel zakładający zwiększenie oszczędnego gospodarowania zasobami na szczeblu UE o 30 % do 2030 r. w porównaniu z poziomami z 2014 r., a także indywidualne cele dla poszczególnych państw członkowskich; podkreśla, że zanim możliwe będzie wdrożenie celów dotyczących oszczędnego gospodarowania zasobami, muszą one być poparte wskaźnikami;

20.

wzywa Komisję, aby propagowała stosowanie wskaźników oszczędnego gospodarowania zasobami w drodze konwencji międzynarodowych, tak aby umożliwić porównywanie sektorów i gospodarek, zapewnić równe warunki działania oraz wspierać dialog i współpracę z państwami trzecimi;

21.

podkreśla, że wskaźniki te należy uwzględnić w europejskim semestrze oraz we wszystkich ocenach skutków;

Polityka produktowa i ekoprojekt

22.

podkreśla znaczenie przemyślanej polityki produktowej, która wydłuża spodziewany okres trwałości produktu, zwiększa jego trwałość, przydatność do ponownego wykorzystania i możliwość poddania recyklingowi; zwraca uwagę, że ilość zasobów, jakie produkt zużywa w swoim czasie życia, a także jego naprawialność, ponowne wykorzystanie i możliwość poddania recyklingowi w dużej mierze są determinowane już w fazie projektowania; wzywa Komisję do promowania podejścia uwzględniającego cykl życia w strategiach politycznych dotyczących produktów, w szczególności poprzez opracowanie zharmonizowanych metodologii na potrzeby oceny śladu środowiskowego produktów;

23.

w związku z tym wzywa Komisję do przedstawienia ambitnego programu prac oraz do wszechstronnego i ambitnego wdrożenia wymogów dotyczących ekoprojektu zawartych w dyrektywie w sprawie ekoprojektu w nowych i aktualizowanych środkach wykonawczych, począwszy od bezzwłocznego przyjęcia już opracowanych środków;

24.

wzywa Komisję do przedstawienia do końca 2016 r. wniosku dotyczącego przeglądu ustawodawstwa w zakresie ekoprojektu i innego odnośnego ustawodawstwa w dziedzinie polityki produktowej, w oparciu o ocenę skutków, z uwzględnieniem następujących istotnych zmian: rozszerzenie zakresu wymogów dotyczących ekoprojektu na wszystkie główne grupy produktów, nie zaś tylko na produkty związane z energią; stopniowe uwzględnienie wszystkich istotnych cech w zakresie zasobooszczędności w obowiązkowych wymogach dotyczących projektowania produktu; wprowadzenie obowiązkowego paszportu produktu na podstawie tych wymogów; wprowadzenie monitorowania wewnętrznego oraz audytu prowadzonego przez podmiot zewnętrzny z myślą o zapewnieniu zgodności produktów z tymi normami; oraz określenie wymogów horyzontalnych dotyczących między innymi trwałości, możliwości naprawy, przydatności do ponownego wykorzystania i możliwości poddawania recyklingowi;

25.

wzywa Komisję do oceny, na podstawie analizy kosztów i korzyści, możliwości określenia minimalnych ilości materiałów pochodzących z recyklingu w nowych produktach w związku z planowanym przeglądem dyrektywy w sprawie ekoprojektu;

26.

wzywa Komisję do opracowania środków wymierzonych w planowane postarzanie oraz do dalszego opracowywania zestawu norm dotyczących produktów dla gospodarki o obiegu zamkniętym, obejmujących renowację i naprawę, łatwiejszy demontaż i efektywne wykorzystywanie surowców, zasobów odnawialnych i materiałów pochodzących z recyklingu w produktach;

27.

przypomina, że w planowaniu skutecznej gospodarki o obiegu zamkniętym ważną rolę odgrywają również dostępność standardowych i modułowych komponentów, projektowanie z uwzględnieniem procesu demontażu oraz długiej trwałości produktów, a także wydajne procesy produkcyjne; wzywa Komisję do podjęcia istotnych działań w celu zapewnienia, aby produkty były trwałe i łatwe do modernizacji, ponownego wykorzystania, odremontowania, naprawy, poddania recyklingowi i rozmontowania na potrzeby pozyskania nowych zasobów, a części zawierające niebezpieczne substancje były wyraźnie określone w instrukcjach obsługi produktów w celu ułatwienia oddzielenia tych części przed poddaniem produktów recyklingowi;

28.

zauważa, że istotne jest zwiększenie świadomości konsumentów i ich aktywnej roli;

29.

apeluje do Komisji o zaproponowanie rozszerzenia minimalnych gwarancji na wyroby konsumpcyjne trwałego użytku w celu wydłużenia oczekiwanego okresu trwałości produktów oraz o wyjaśnienie, że zgodnie z dyrektywą 1999/44/WE sprzedawcy towarów konsumpcyjnych powinni przeanalizować wady w ciągu pierwszych dwóch lat gwarancji prawnej i pobierać od klienta opłatę tylko wówczas, gdy wada wynika z niewłaściwego użytkowania;

30.

wzywa Komisję do zaproponowania odpowiednich środków w zakresie dostępności części zamiennych, tak aby zapewnić naprawialność produktów w trakcie ich cyklu życia;

31.

wzywa Komisję, państwa członkowskie i Europejską Agencję Chemikaliów (ECHA) do zwiększenia wysiłków w zakresie zastąpienia substancji stanowiących bardzo duże zagrożenie oraz ograniczenia substancji, które stanowią niedopuszczalne zagrożenie dla zdrowia ludzkiego lub środowiska w kontekście dyrektywy REACH, zwłaszcza jako środek do spełnienia wymogu 7. programu działań na rzecz środowiska dotyczącego opracowania cykli życia nietoksycznych materiałów, aby poddane recyklingowi odpady mogły być wykorzystywane jako główne, wiarygodne źródło surowców w Unii; wzywa w tym zakresie Komisję do natychmiastowego zaprzestania jednostronnego moratorium w sprawie przetwarzania rekomendacji ECHA dotyczących włączenia substancji stanowiących bardzo duże zagrożenie do załącznika XIV dyrektywy REACH, a zamiast tego dokonać niezwłocznie włączenia takich substancji; podkreśla, że zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami zapobieganie ma priorytet nad recyklingiem, a zatem recykling nie powinien usprawiedliwiać ciągłego wykorzystywania niebezpiecznych substancji;

32.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do zwiększenia wysiłków w zakresie zastąpienia niebezpiecznych substancji w kontekście dyrektywy 2011/65/UE w sprawie ograniczenia stosowania niektórych niebezpiecznych substancji w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym z myślą o wprowadzeniu cykli życia materiałów nietoksycznych;

33.

wzywa państwa członkowskie do skutecznej kontroli rynku w celu zapewnienia, że zarówno produkty europejskie, jak i pochodzące z importu są zgodne z wymogami, jeżeli chodzi o politykę produktową i ekoprojekt; wzywa państwa członkowskie, aby w celu zapewnienia skutecznego nadzoru rynku zaangażowały się niezwłocznie w procedurę legislacyjną w sprawie przeglądu rozporządzenia w sprawie nadzoru rynku; zauważa, że każde dalsze opóźnienie byłoby szkodliwe dla interesów przedsiębiorstw i obywateli;

Cel: zero odpadów

34.

zwraca uwagę na analizę przeprowadzoną przez Komisję, z której wynika, że przyjęcie nowych wartości docelowych dla odpadów doprowadziłoby do powstania 180 000 miejsc pracy, poprawiłoby konkurencyjność UE oraz zmniejszyłoby popyt na kosztowne i ograniczone zasoby (9); wyraża ubolewanie z powodu wycofania wniosku ustawodawczego dotyczącego odpadów (10), ale upatruje w oświadczeniu wiceprzewodniczącego Timmermansa na posiedzeniu plenarnym w Parlamencie w grudniu 2014 r. szansy na nowy i ambitniejszy pakiet dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym;

35.

wzywa Komisję do przedłożenia do końca 2015 r. zapowiadanego wniosku dotyczącego przeglądu przepisów w zakresie odpadów, ze starannym zastosowaniem hierarchii postępowania z odpadami, oraz do uwzględnienia w nich następujących elementów:

jasne i jednoznaczne definicje;

opracowanie środków zapobiegania powstawaniu odpadów;

określenie wiążących wartości docelowych w zakresie ograniczania odpadów komunalnych, handlowych i przemysłowych, do osiągnięcia do 2025 r.;

ustanowienie jasnych minimalnych standardów dla wymogów w zakresie rozszerzonej odpowiedzialności producenta w celu zapewnienia przejrzystości i opłacalności programów rozszerzonej odpowiedzialności producenta;

zastosowanie zasady stosowania opłat proporcjonalnych do ilości wyrzucanych odpadów dla odpadów resztkowych w połączeniu z obowiązkowymi systemami selektywnego zbierania papieru, metalu, plastiku i szkła w celu ułatwienia osiągania wysokiej jakości surowców pozyskiwanych z recyklingu; wprowadzenie obowiązkowego selektywnego zbierania bioodpadów do 2020 r.;

zwiększenie wartości docelowych dla recyklingu/przygotowania do ponownego wykorzystania do poziomu co najmniej 70 % stałych odpadów komunalnych i do 80 % dla recyklingu odpadów opakowaniowych do 2030 r. na podstawie rzetelnej metody sprawozdawczej uniemożliwiającej zgłaszanie odpadów wyrzuconych (takich, które trafiły na składowiska lub zostały spalone) jako odpadów poddanych recyklingowi, z zastosowaniem tej samej ujednoliconej metody we wszystkich państwach członkowskich, których dane statystyczne zostały zweryfikowane zewnętrznie; obowiązek zgłaszania przez podmioty zajmujące się recyklingiem ilości odpadów przyjmowanych do sortowni oraz ilości recyklatów opuszczających zakłady recyklingu;

ścisłe ograniczenie do 2020 r. spalania – z odzyskiem i bez odzysku energii – do odpadów nienadających się do recyklingu i nieulegających biodegradacji;

wiążące stopniowe ograniczanie wszelkiego składowania, wprowadzane spójnie z wymogami dla recyklingu, w trzech etapach (2020 r., 2025 r. i 2030 r.), prowadzące do zakazu wszelkiego składowania odpadów, z wyjątkiem niektórych odpadów niebezpiecznych i resztkowych, w przypadku których składowanie jest rozwiązaniem najbardziej przyjaznym dla środowiska;

zachęcenie państw członkowskich do wprowadzenia opłat za składowanie i spalanie;

36.

podkreśla znaczenie i wartość dodaną europejskich celów w zakresie polityki dotyczącej odpadów – nie tylko pod względem pewności prawa, przewidywalności oraz tworzenia równych warunków działania na rynku wewnętrznym, lecz także zapewnienia ochrony i poprawy warunków życia wszystkich obywateli UE;

37.

wzywa Komisję do ustalenia takich samych wartości docelowych dla wszystkich państw członkowskich, aby zapewnić jednakowo wysoki poziom ochrony środowiska w całej UE i nie podważać jednolitego rynku;

38.

apeluje do Komisji o dopilnowanie, aby istniejące przepisy i cele w zakresie odpadów zostały w całości i prawidłowo wdrożone, szczególnie włączając w to obowiązkowe systemy selektywnego zbierania, o zapewnienie, aby państwa członkowskie zwiększyły wysiłki w kierunku osiągnięcia istniejących wartości docelowych, oraz o ustanowienie środków wspierających wprowadzanie przez państwa członkowskie odpowiednich instrumentów do osiągnięcia wartości docelowych w przewidzianych terminach;

39.

podkreśla, że w celu jak najpełniejszego wykorzystania dostępnych zdolności w zakresie gospodarowania odpadami w UE nieodzowne są lepsze planowanie i wymiana informacji, tak aby uniknąć nadmiernych zdolności przetwórczych;

40.

wzywa Komisję do dalszego sprawdzenia możliwości zaproponowania ram regulacyjnych dla „usprawnionego przetwarzania odpadów przemysłowych, górniczych i komunalnych”, tak aby umożliwić odzyskiwanie surowców wtórnych znajdujących się w istniejących składowiskach, oraz do zbadania opracowania systemu decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przemysłu recyklingowego;

41.

apeluje do Komisji o zapewnienie większej przejrzystości i lepszych środków kontroli, aby unikać wysyłania odpadów do krajów o niższych standardach środowiskowych i społecznych niż obowiązujące w UE;

42.

wzywa Komisję, aby razem z państwami członkowskimi zwiększyła wysiłki w celu przeciwdziałania nielegalnemu eksportowi odpadów pokonsumpcyjnych;

43.

wzywa Komisję do zawarcia w dyrektywie ramowej o odpadach minimalnych wymogów dotyczących krajowych programów zapobiegania powstawaniu odpadów, jak również do określenia zestawu celów i wskaźników umożliwiających porównanie indywidualnych wyników uzyskiwanych w państwach członkowskich;

44.

wzywa Komisję do zajęcia się szczególnymi problemami związanymi z odpadami oraz do podjęcia działań zgodnie z komunikatem Komisji w sprawie gospodarki o obiegu zamkniętym (COM(2014)0398); zachęca państwa członkowskie i Komisję do zapewnienia, że uruchomione zostaną unijne środki finansowe na pomoc w osiągnięciu celów z zakresu zintegrowanego gospodarowania odpadami, w tym na selektywne zbieranie i rozwój infrastruktury recyklingowej;

45.

wzywa Komisję, aby zaproponowała cel ograniczenia odpadów morskich o 50 % do 2025 r. w porównaniu z poziomami z 2014 r.;

46.

podkreśla konieczność sformułowania celów dotyczących zbierania i recyklingu określonych krytycznych metali w świetle ich rosnącego niedoboru i w dążeniu do zmniejszenia zależności;

47.

wzywa Komisję, aby do końca 2015 r. zaproponowała cele, środki i instrumenty w zakresie skutecznego postępowania z odpadami spożywczymi, włącznie z określeniem wiążącego celu ograniczenia odpadów spożywczych o co najmniej 30 % do 2025 r. w sektorach produkcji, handlu detalicznego/dystrybucji, usług gastronomicznych/hotelarskich oraz w sektorze gospodarstw domowych; wzywa Komisję do promowania tworzenia w państwach członkowskich zwyczaju, zgodnie z którym sektor artykułów spożywczych rozdaje niesprzedane produkty organizacjom charytatywnym; wzywa Komisję, aby dokonując oceny skutków nowych odnośnych wniosków ustawodawczych, oceniała ich potencjalny wpływ na odpady żywnościowe;

Zrównoważone budownictwo

48.

z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji zatytułowany „Możliwości efektywnego gospodarowania zasobami w sektorze budowlanym” (COM(2014)0445); uważa, że konieczne jest podejście do budownictwa oparte na planie działania i na długoterminowych celach;

49.

apeluje do Komisji o przedłożenie wniosku dotyczącego pełnego wdrożenia zasad i wymogów gospodarki o obiegu zamkniętym w sektorze budowlanym oraz do dalszego opracowywania ram polityki w zakresie oszczędnego gospodarowania zasobami w budynkach – powyższe obejmuje opracowanie wskaźników, norm i metod odnoszących się do użytkowania terenu i miejskiego planowania przestrzennego, architektury, inżynierii budowlanej, budownictwa, konserwacji, przystosowalności, efektywności energetycznej, renowacji oraz ponownego wykorzystania i recyklingu; podkreśla, że wskaźniki dotyczące zrównoważonego budownictwa powinny również obejmować zieloną infrastrukturę, na przykład zielone dachy; podkreśla znaczenie całościowej koncepcji europejskich zasobów budownictwa, w której zawarte zostaną jasne i ambitne cele średnio- i długoterminowe oraz plany realizacji tej koncepcji;

50.

jest zdania, że w zakresie oceny zrównoważonego charakteru budynków należy ująć jakość powietrza wewnątrz budynków, dobrostan i potrzeby społeczne;

51.

wzywa Komisję, by w ramach ogólnych wskaźników dotyczących oszczędnego gospodarowania zasobami opracowała wskaźniki oceny zrównoważonego charakteru budynków w ich całym cyklu życia, z wykorzystaniem istniejących norm i metod oraz w oparciu o zrównoważone podejście społeczne, ekonomiczne i środowiskowe;

52.

zwraca się do Komisji o określenie, czy zasady i normy BAT (najlepsze dostępne technologie) mogłyby zostać rozszerzone w celu objęcia wszystkich materiałów i części budynków oraz o opracowanie paszportu budynku na podstawie jego całego cyklu życia;

53.

uważa, że ponieważ 90 % środowiska zbudowanego przewidzianego na rok 2050 już istnieje, należy wyznaczyć specjalne wymogi i zachęty dla sektora remontowego, aby do 2050 r. poprawić bilans energetyczny budynków; wzywa zatem Komisję, by opracowała długoterminową strategię renowacji istniejących budynków oraz zwiększyła rolę strategii dotyczących renowacji wprowadzonych przez dyrektywę 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej;

54.

wzywa państwa członkowskie do pomocy w usprawnieniu recyklingu poprzez utworzenie infrastruktury selektywnego zbierania i recyklingu w budownictwie;

55.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do przyjrzenia się potencjałowi audytów przedrozbiórkowych (oceny budynku przed jego rozbiórką lub zburzeniem w celu opisania zastosowanych materiałów oraz określenia frakcji do segregacji na potrzeby recyklingu) oraz sortowania na miejscu materiałów nadających się do recyklingu (sortowanie na miejscu zazwyczaj pozwala na uzyskanie surowców wtórnych o wyższej czystości niż w recyklingu poza miejscem budowy oraz pomaga zmniejszyć wpływ transportu na środowisko, m.in. za sprawą kruszenia/zagęszczania na miejscu);

56.

zauważa, że beton należy do najczęściej stosowanych materiałów w budownictwie; wzywa Komisję do przeprowadzenia oceny możliwości zwiększenia recyklingu betonu w budownictwie, jak ma to miejsce w Niemczech i Szwajcarii;

Rozwój rynków surowców wtórnych

57.

wzywa Komisję do opracowania środków sprzyjających rozwojowi rynków dostaw surowców wtórnych wysokiej jakości oraz rozwojowi działalności opierającej się na ponownym wykorzystywaniu surowców wtórnych;

58.

uważa, że długoterminowe i przewidywalne ramy polityczne pomogą stymulować poziom inwestycji i działań koniecznych do pełnego rozwoju rynków dla zielonych technologii i promowania zrównoważonych rozwiązań biznesowych; podkreśla, że wskaźniki oraz cele w zakresie efektywności gospodarowania zasobami poparte solidnym zbiorem danych zapewniłyby decydentom publicznym i prywatnym niezbędne wytyczne w zakresie transformacji gospodarki;

59.

podkreśla, jak ważne jest, by Komisja i państwa członkowskie propagowały tworzenie programów symbiozy przemysłowej wspierających synergie przemysłowe w zakresie ponownego wykorzystywania i recyklingu oraz pomagających przedsiębiorstwom – a zwłaszcza MŚP – ustalić, w jaki sposób ich energia, odpady i produkty uboczne mogą służyć innym jako zasoby; zwraca uwagę na podobne koncepcje, takie jak „od kołyski do kołyski” i ekologia przemysłowa;

Inne środki

60.

zachęca Komisję do przedłożenia wniosku w sprawie obowiązkowych postępowań o udzielenie zamówienia publicznego, w których należy nadawać pierwszeństwo ponownie wykorzystanym, naprawionym, przerobionym, odnowionym i innym zrównoważonym i zasobooszczędnym produktom i rozwiązaniom, natomiast w przeciwnym wypadku zastosowanie powinno mieć podejście „przestrzegaj lub wyjaśnij”;

61.

podkreśla potrzebę stworzenia ram podatkowych zgodnych z zasadą „zanieczyszczający płaci” i tym samym odpowiedniego pobudzenia inwestycji w efektywne gospodarowanie zasobami, modernizację procesów produkcji i wytwarzanie trwalszych i łatwiejszych do naprawienia produktów; apeluje do państw członkowskich o dążenie do osiągnięcia postępu w tym obszarze w ramach procesu europejskiego semestru (11);

62.

wzywa Komisję do zbadania i zaproponowania środków związanych z opodatkowaniem, m.in. obniżonych stawek VAT na produkty pochodzące z recyklingu, ponownie wykorzystane i zasobooszczędne;

63.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do pełnego wdrożenia planu działań ekologicznych dla małych i średnich przedsiębiorstw;

64.

wzywa Komisję do opracowania ram polityki dla substancji biogennych w celu promowania recyklingu, stymulowania innowacji, poprawy warunków rynkowych oraz uwzględnienia zagadnienia zrównoważonego stosowania substancji biogennych w prawodawstwie UE dotyczącym nawozów, żywności, wody i odpadów;

65.

wzywa Komisję do przyjęcia w drugim półroczu 2016 r. komunikatu w sprawie zrównoważonej żywności, kilkakrotnie przekładanego od 2013 r.; podkreśla, że skoro produkcja oraz konsumpcja żywności wiąże się ze znacznym zużyciem zasobów, komunikat powinien całościowo poruszyć problem niedoborów zasobów w łańcuchu żywnościowym oraz zachęcić do opracowania zrównoważonej polityki żywnościowej; apeluje do Komisji o ocenę korzystania z przyjaznych środowisku opakowań żywności, w tym o rozważenie możliwości stopniowego zastępowania opakowań spożywczych opakowaniami ulegającymi biodegradacji i nadającymi się do kompostowania zgodnie ze standardami europejskimi;

66.

apeluje do Komisji o ustanowienie stałej platformy oszczędnego gospodarowania zasobami, skupiającej wszystkie zainteresowane podmioty, z myślą o promowaniu i ułatwieniu zastosowania w praktyce wyników najnowszych badań, wymiany najlepszych praktyk i powstania nowej syntezy przemysłowej i nowych ekosystemów przemysłowych;

67.

wzywa Komisję do ustanowienia międzysektorowej, międzydyrekcyjnej grupy roboczej ds. zrównoważonego finansowania z myślą o uwzględnieniu wskaźników oszczędnego gospodarowania zasobami w zintegrowanej sprawozdawczości i rachunkowości na szczeblu przedsiębiorstwa, z jednoczesnym poszanowaniem poufności niektórych informacji handlowych; ponadto wzywa Komisję do zbadania – wraz z należytą oceną skutków – w jaki sposób można uwzględnić oszczędne gospodarowanie zasobami i ryzyko środowiskowe między innymi w ratingach kredytowych i wymogach kapitałowych banków, aby opracować kompleksowy system ubezpieczeń od zagrożeń dla środowiska oraz aby wyznaczyć wymogi informacyjne w odniesieniu do produktów inwestycyjnych; jest przekonany, że w tej mierze Komisja skorzysta na współpracy z Programem Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska, czerpiąc z wyników badania dotyczącego opracowania stabilnego systemu finansowego; wzywa Komisję do sprawdzenia istniejących inicjatyw dobrowolnych w państwach członkowskich z myślą o ewentualnej wymianie najlepszych praktyk;

68.

jako że zrównoważone i odpowiedzialne pozyskiwanie surowców pierwotnych ma krytyczne znaczenie dla zaprowadzenia oszczędnego gospodarowania zasobami oraz osiągnięcia celów gospodarki o obiegu zamkniętym, wzywa Komisję do przeprowadzenia przeglądu zaleceń politycznych Europejskiej Platformy Efektywnego Gospodarowania Zasobami w celu sformułowania norm zrównoważonego pozyskiwania dla surowców i towarów o znaczeniu priorytetowym; w związku z tym podkreśla wspólne poparcie przez Parlament i Radę wniosków Komisji w sprawie odpowiedzialnego pozyskiwania metali i minerałów z obszarów objętych konfliktem;

69.

wzywa Komisję do zweryfikowania definicji „krytycznych” surowców, uwzględniając w większym zakresie wpływ na środowisko i ryzyko związane z ich wydobyciem oraz przetwarzaniem, a także potencjał do ich zastąpienia surowcami wtórnymi;

70.

podkreśla, że trzeba uruchomić wszystkie rodzaje finansowania ze środków unijnych, w tym finansowanie z Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS), programu „Horyzont 2020”, funduszy spójności i Europejskiego Banku Inwestycyjnego, żeby wesprzeć efektywne gospodarowanie zasobami, zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami, oraz wzywa Komisję i państwa członkowskie, by stopniowo wycofywały środowiskowo lub ekonomicznie szkodliwe subsydia, w tym służące uzyskiwaniu energii ze spalania biodegradowalnej części odpadów komunalnych i przemysłowych zgodnie z dyrektywą 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych, oraz pośrednie i bezpośrednie subsydia na paliwa kopalne;

71.

wzywa, by środki finansowe z Programu UE na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME), programu „Horyzont 2020” oraz europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych były przeznaczane w większym stopniu na rozwój zrównoważonych, innowacyjnych i zasobooszczędnych rozwiązań oraz nowych modeli biznesowych (takich jak systemy usług leasingowych i produktowych), a także poprawę projektowania produktów, zwiększenie wydajności materiałowej produktów i wydajności procesów;

72.

podkreśla, że badania i innowacyjność to kluczowe elementy w procesie wspierania przejścia w Europie na gospodarkę o obiegu zamkniętym oraz że konieczny jest wkład – w ramach programu Horyzont 2020 – na rzecz projektów dotyczących badań i innowacyjności, które mogą wykazać i sprawdzić w praktyce zrównoważony charakter gospodarki o obiegu zamkniętym pod względem gospodarczym i środowiskowym; jednocześnie podkreśla, że dzięki przyjęciu podejścia systemowego, projekty te mogą ułatwić sporządzanie przepisów sprzyjających innowacyjności i łatwych we wdrożeniu, dzięki określeniu ewentualnych wątpliwości, barier lub luk regulacyjnych, które mogą szkodzić rozwojowi modeli biznesowych opartych na wydajności zasobów;

73.

zwraca się do Komisji o wykorzystanie pełnego potencjału agendy cyfrowej oraz technologii informacyjnych w celu promowania oszczędnego gospodarowania zasobami oraz przechodzenia do gospodarki o obiegu zamkniętym;

74.

podkreśla, że UE jest gospodarką otwartą uczestniczącą w imporcie i eksporcie na rynku światowym; zwraca uwagę na potrzebę zajęcia się światowym wyzwaniem wyczerpywania się zasobów również na szczeblu międzynarodowym; wzywa Komisję i państwa członkowskie do aktywnego wspierania działań międzynarodowego panelu ds. zasobów istniejącego w ramach Programu Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska (UNEP), zbadania kwestii związanych ze światowymi zasobami o znaczeniu krytycznym i opracowywania praktycznych rozwiązań dla decydentów politycznych, przemysłu i społeczeństwa;

75.

wzywa Komisję do podjęcia koniecznych działań na szczeblu międzynarodowym w celu poprawy identyfikowalności produktów;

76.

podkreśla, że zwiększenie efektywności energetycznej może zmniejszyć zależność UE od zasobów oraz ograniczy ubóstwo energetyczne, którym dotkniętych jest nawet 125 mln europejskich obywateli; stwierdza, że efektywność energetyczną warto postrzegać jako odrębne źródło energii i że jej poprawa w dużym stopniu przyczynia się do rozwoju unijnego przemysłu oraz zmniejszenia rachunków ludności za energię;

77.

wzywa Komisję do zbadania, czy obecnie obowiązujące i planowane przepisy utrudniają funkcjonowanie gospodarki o obiegu zamkniętym, istnienie lub powstawanie innowacyjnych modeli biznesowych, takich jak gospodarka oparta na dzierżawie lub gospodarka społecznościowa/dzielenia, oraz czy istnieją w tym względzie przeszkody finansowe lub instytucjonalne; wzywa Komisję do poprawy takich przepisów i w razie potrzeby do zaradzenia takim przeszkodom; wzywa Komisję do przeglądu powiązanego ustawodawstwa w celu poprawy efektywności środowiskowej i zasobooszczędności produktów w całym cyklu ich życia, zwiększenia spójności między istniejącymi instrumentami oraz opracowania pionierskiego podejścia;

78.

zwraca się do Komisji o wyjaśnienie odpowiednich aspektów unijnej polityki konkurencji w odniesieniu do gospodarki o obiegu zamkniętym, mianowicie o wyjaśnienie współzależności między ryzykiem zmowy rynkowej a potrzebą pogłębienia współpracy między producentami i ich dostawcami;

79.

apeluje do Komisji o przedłożenie Parlamentowi sprawozdania na temat wszystkich przedstawionych powyżej środków oraz o zaproponowanie kolejnych kroków do 2018 r.;

o

o o

80.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, a także parlamentom państw członkowskich.


(1)  Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0584

(2)  Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0016.

(3)  Dz.U. C 264 E z 13.9.2013, s. 59.

(4)  Dz.U. C 51 E z 22.2.2013, s. 21.

(5)  Dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym.

(6)  Dz.U. C 140 z 28.4.2015, s. 37.

(7)  Program ochrony środowiska OECD „Voluntary approaches to environmental policy”, 2003.

(8)  Komunikat Komisji z dnia 2 lipca 2014 r. zatytułowany „Ku gospodarce o obiegu zamkniętym: program »zero odpadów« dla Europy” (COM(2014)0398).

(9)  Dokument roboczy służb Komisji z dnia 2 lipca 2014 r. zawierający streszczenie oceny skutków i towarzyszący wnioskowi dotyczącemu dyrektywy zmieniającej dyrektywy w sprawie odpadów (SWD(2014)0208).

(10)  Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywy 2008/98/WE w sprawie odpadów, 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych, 1999/31/WE w sprawie składowania odpadów, 2000/53/WE w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji, 2006/66/WE w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów i 2012/19/UE w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (COM(2014)0397).

(11)  Green Budget Europe, 2015, Zalecenia dla poszczególnych państw wspierające proces europejskiego semestru, s. 6, http://www.foes.de/pdf/2015-02-25_CSR%20Recommendations_FINAL.pdf.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/76


P8_TA(2015)0268

Tworzenie unii rynków kapitałowych

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie tworzenia unii rynków kapitałowych (2015/2634(RSP))

(2017/C 265/09)

Parlament Europejski,

uwzględniając zieloną księgę Komisji Europejskiej z dnia 18 lutego 2015 r. zatytułowaną „Tworzenie unii rynków kapitałowych” (COM(2015)0063),

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 15 maja 2014 r. zatytułowany „Zreformowany europejski sektor finansowy” (COM(2014)0279),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 marca 2014 r. zawierającą zalecenia dla Komisji dotyczące oceny Europejskiego Systemu Nadzoru Finansowego (ESNF) (1),

uwzględniając sprawozdania Komisji dotyczące oceny Europejskiego Systemu Nadzoru Finansowego (COM(2014)0509 w sprawie Europejskich Urzędów Nadzoru i ERRS: COM(2014)0508 w sprawie Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego (ERRS)),

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 27 marca 2014 r. w sprawie finansowania długoterminowego gospodarki europejskiej (COM(2014)0168),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie długoterminowego finansowania gospodarki europejskiej (2),

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 26 listopada 2014 r. pt. „Plan inwestycyjny dla Europy” (COM(2014)0903),

uwzględniając pytanie do Komisji w sprawie zielonej księgi zatytułowanej „Tworzenie unii rynków kapitałowych(O-000075/2015 – B8-0564/2015),

uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że w rezolucji z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie długoterminowego finansowania gospodarki europejskiej Parlament podkreślił „potrzebę zwiększenia dostępu do rynków kapitałowych za pośrednictwem nowych źródeł finansowania”, a zarazem zwrócił uwagę, że „banki komercyjne prawdopodobnie pozostaną głównym źródłem finansowania oraz że ustanowienie nowych źródeł finansowania jest dla państw członkowskich kluczowe, aby uzupełnić istniejące mechanizmy i zapełnić lukę w finansowaniu, przy jednoczesnym zapewnieniu stosownych ram regulacji i nadzoru, dostosowanych do potrzeb gospodarki realnej”;

B.

mając na uwadze, że w swoim komunikacie z dnia 27 marca 2014 r. w sprawie długoterminowego finansowania gospodarki europejskiej Komisja przeanalizowała możliwości podjęcia konkretnych działań w celu dywersyfikacji finansowania, rozwoju europejskich rynków kapitałowych i poprawy dostępu do finansowania, szczególnie dla MŚP, np. w odniesieniu do rynków akcji i obligacji korporacyjnych, prostej i przejrzystej sekurytyzacji, obligacji zabezpieczonych i ofert na rynku niepublicznym;

C.

mając na uwadze, że – jak oświadczył przewodniczący Komisji Jean-Claude Juncker – pierwszym priorytetem strategicznym Komisji jest „zwiększenie konkurencyjności Europy i pobudzenie inwestycji w celu tworzenia miejsc pracy”;

D.

mając na uwadze, że niewystarczająco uregulowane i kontrolowane rynki kapitałowe były główną przyczyną wybuchu kryzysu finansowego; mając na uwadze, że wszelkie nowe propozycje, zwłaszcza w odniesieniu do sekurytyzacji, muszą należycie uwzględniać ten fakt;

E.

mając na uwadze, że w następstwie kryzysu finansowego instytucje UE wprowadziły szereg przepisów prawnych mających na celu zapobieżenie powtórzeniu się podobnego kryzysu oraz zapewnienie stabilności finansowej, która jest niezbędna dla rzeczywiście trwałego wzrostu; mając na uwadze, że przepisy te należy postrzegać jako ramy dla unii rynków kapitałowych, a nie jako przeszkodę na drodze do jej utworzenia;

F.

mając na uwadze, że zmniejszenie fragmentacji rynków kapitałowych może doprowadzić do niższych kosztów kapitału i usprawnienia jego alokacji, a tym samym wesprzeć rozwój przedsiębiorstw, zwłaszcza MŚP, oraz tworzenie miejsc pracy w UE;

G.

mając na uwadze, że obecnie różne instytucje UE i sektor prywatny opracowują rozwiązania lub zalecenia w celu dalszego rozwoju rynków kapitałowych, np. w odniesieniu do prostej i przejrzystej sekurytyzacji, ofert na rynku niepublicznym, finansowania kapitałem własnym, europejskich obligacji zabezpieczonych i pierwszych ofert publicznych (IPO);

H.

mając na uwadze, że unia rynków kapitałowych musi uzupełniać wcześniejsze działania regulacyjne (dyrektywa w sprawie wymogów kapitałowych (CRD), druga dyrektywa w sprawie rynków instrumentów finansowych (MiFID II)/rozporządzenie w sprawie rynków instrumentów finansowych (MiFIR)) i rozwijać je

Kontekst gospodarczy

1.

zwraca uwagę, że w ostatnich kilku dziesięcioleciach pomimo ogromnego rozwoju europejskiego i światowego sektora finansowego poziom inwestycji w realną gospodarkę w Europie uległ relatywnemu obniżeniu; zwraca uwagę, że gospodarka realna wciąż w ogromnym stopniu opiera się na bankach, co sprawia, że odczuwa skutki ograniczenia akcji kredytowej ze strony banków;

2.

zwraca uwagę, że ogromne interwencje państwowe, do jakich doszło od początku kryzysu w wyniku problemów sektora finansowego, zapewniły dużą płynność, a mimo to nie doprowadziły do wzrostu popytu na finansowanie ze strony gospodarki realnej;

3.

zwraca uwagę, że przed kryzysem w Europie nie było niedoboru przepływów transgranicznych, miały one jednak głównie postać kredytów międzybankowych i długu znajdującego się często w rękach inwestorów stosujących dużą dźwignię finansową, co doprowadziło do transferu ryzyka w ramach rynku wewnętrznego;

4.

zwraca uwagę, że przywrócenie stabilności sektora bankowego w UE stało się priorytetem względem finansowania długoterminowych inwestycji i gospodarki realnej;

5.

zwraca uwagę, że w sektorze ubezpieczeniowym znajduje się duża ilość martwego kapitału, który należałoby wykorzystać w sposób bardziej efektywny dzięki poprawie ram regulacyjnych poprzez ponowną analizę wymogów kapitałowych dla niektórych inwestycji dokonywanych przez sektor ubezpieczeniowy;

6.

zwraca uwagę, że pomimo możliwości, jakie oferuje dobrze skonstruowany unijny rynek kapitałowy, nie można pominąć faktu, że istnieją znaczące przeszkody w innych obszarach, takich jak opodatkowanie, zwłaszcza praktyki, które zachęcają do finansowania długiem, a nie kapitałem, a także przepisy dotyczące niewypłacalności i rachunkowości; uważa, że w tych obszarach harmonizacja na poziomie UE nie przyniosłaby automatycznie dodatkowych korzyści i że w tym kontekście nie ma potrzeby rozszerzania Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) w Europie;

7.

podkreśla, że od czasu kryzysu zmniejszył się stopień integracji finansowej, gdyż banki i inwestorzy powrócili na swoje rodzime rynki;

8.

podkreśla, że popyt i podaż można zwiększyć poprzez wzbudzenie zaufania do gospodarki realnej dzięki wyraźnym zobowiązaniom na szczeblu państw członkowskich i UE do wspierania pozytywnego otoczenia inwestycyjnego i pewności prawa dla inwestorów, do sformułowania długoterminowych celów w zakresie ram legislacyjnych sprzyjających stabilizacji, konkurencyjności i wzrostowi, a także do wspierania i dywersyfikacji inwestycji w infrastrukturę, co umożliwi firmom planowanie długoterminowe;

9.

uważa, że przyszłość Europy jest uzależniona od jej zdolności do innowacji; jest zdania, że kluczem do zapewnienia inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu jest – oprócz ram regulacyjnych ukierunkowanych na innowacje – łatwy, odpowiedni i zróżnicowany dostęp do finansowania dla przedsiębiorstw;

10.

zwraca uwagę, że poprawa warunków finansowania dla firm europejskich musi opierać się na większej stabilności gospodarczej i finansowej, co obejmuje wdrożenie reform we wszystkich państwach członkowskich;

11.

podkreśla, że niedoskonałe rynki kapitałowe doprowadziły do błędnej oceny ryzyka oraz utraty związku między oczekiwanymi zyskami a rzeczywistym ryzykiem, co spowodowało, że rynki były uprzedzone do takich podmiotów jak MŚP; uważa, że jednym z celów unii rynków kapitałowych powinna być poprawa efektywności rynków oraz zapewnienie uczciwej, odpowiedniej i wiarygodnej ekonomicznie relacji ryzyko-zysk na rynkach kapitałowych UE;

Prawdziwie europejskie podejście

12.

uważa, że choć na przykład USA szybciej przezwyciężyły kryzys finansowy niż UE, co po części wynika z bardziej zróżnicowanego systemu finansowego, UE musi stworzyć swoją własną prawdziwą wersję unii rynków kapitałowych, która może korzystać z rozwiązań stosowanych w innych częściach świata, lecz nie może stanowić ich kopii; podkreśla zarazem, że należy przyjąć rozsądne podejście do uznawania równych lub podobnych standardów stosowanych w krajach trzecich, aby zagwarantować kompatybilność między europejskim i międzynarodowym rynkiem finansowym;

13.

uważa, że prawdziwie europejskie podejście do rynków kapitałowych powinno należycie uwzględniać rozwój sytuacji międzynarodowej, aby Europa pozostała atrakcyjna dla inwestorów międzynarodowych, dzięki unikaniu niepotrzebnych rozbieżności i powtórzeń w prawodawstwie;

14.

podkreśla, że choć Europa oszczędza więcej niż USA, jeżeli wziąć pod uwagę udział procentowy w PKB (odpowiednio 20 % i 17 %), oszczędności ulokowane w unijnych funduszach wspólnego inwestowania stanowią jedynie 50 % poziomu w USA, a oszczędności w funduszach emerytalnych zaledwie 35 %; ponadto zwraca uwagę, że unijne rynki akcji, obligacji korporacyjnych i sekurytyzacji stanowią odpowiednio 60 %, 35 % i 20 % wartości ich amerykańskich odpowiedników;

15.

podkreśla, że Komisja musi uwzględnić odmienną strukturę gospodarczą i kulturalną sektora MŚP w poszczególnych państwach członkowskich, aby zapobiec wszelkim niezamierzonym konsekwencjom wdrożenia unii rynków kapitałowych, które mogą uwypuklać istniejące nierówności w dostępie do finansowania między państwami członkowskimi;

16.

wzywa Komisję do doprowadzenia w skali europejskiej do zwiększenia dywersyfikacji źródeł finansowania i inwestycji w firmy europejskie za pomocą unii rynków kapitałowych, która bazuje na cechach i wzajemnych zależnościach europejskiego sektora bankowego i rynków kapitałowych, przy czym należy pamiętać o szczególnych właściwościach europejskiego modelu finansowania przedsiębiorstw, o potrzebie rozwinięcia pozabankowych źródeł finansowania na rzecz wzrostu oraz ich uzupełnienia możliwością pozyskiwania finansowania dłużnego, finansowania kapitałowego i kapitału venture bezpośrednio z rynku; podkreśla, że Komisja nie powinna polegać jedynie na ocenach wzajemnych z innymi jurysdykcjami; zwraca uwagę Komisji, że nie należy pomijać różnic kulturowych i że należy znaleźć odpowiednie sposoby ich przezwyciężenia; uważa ponadto, że w reformach rynków kapitałowych Komisja powinna uwzględnić najnowsze osiągnięcia technologiczne;

17.

wzywa Komisję do uznania różnorodności modeli biznesowych i rynków finansowych państw członkowskich za zaletę wartą ochrony w całej Europie;

18.

podkreśla, że wprowadzenie unii rynków kapitałowych i związane z tym prawodawstwo powinno być ukierunkowane na funkcjonowanie rynków kapitałowych w całej UE, zakończenie tworzenia jednolitego rynku i zwiększenie zrównoważonego wzrostu; podkreśla, że w następstwie kryzysu podjęto działania dotyczące nadzoru nad sektorem bankowym, które jak dotąd nie zostały rozszerzone na rynki kapitałowe; podkreśla, że istnieją różnice między sektorami finansowymi, a zatem konieczne jest zastosowanie różnorodnych rozwiązań; podkreśla jednak, że należy zapewnić uczestnikom rynku równe warunki działania w przypadku podobnych działania finansujących oraz że głównym celem wszystkich sektorów musi być lepsza alokacja kapitału w gospodarce europejskiej oraz lepsze wykorzystanie zasobów kapitałowych, które obecnie pozostają martwe;

19.

podkreśla, że w tym celu należy dokonać podsumowania obecnej sytuacji pod kątem łącznych skutków wszystkich aktów prawnych przyjętych w ostatnich latach dla europejskich rynków kapitałowych; zwraca uwagę, że oznacza to również dokładną ocenę tego, czy surowe wymogi kapitałowe stosowane w sektorach bankowym i ubezpieczeniowym wymagają ponownego rozpatrzenia;

20.

podkreśla, że inicjatywy na rzecz unii rynków kapitałowych nie powinny próbować wynaleźć koła na nowo, lecz powinny bazować na założeniu, że finansowanie przedsiębiorstw w Europie opiera się na dobrze rozwiniętych, ukształtowanych historycznie strukturach, które pomimo swych ograniczeń dowiodły swej skuteczności i odporności na kryzysy, oraz że dalsza dywersyfikacja i rozwój nowych kanałów finansowania mogą być wartościowe ze względu na zapewnienie różnego rodzaju firmom dodatkowy dostęp do środków finansowych;

21.

zauważa, że tradycyjne kanały finansowania za pośrednictwem banków często niechętnie wspierają innowacyjne przedsięwzięcia i MŚP; podkreśla, że brak dostępu do finansowania dla MŚP jest jedną z największych przeszkód dla wzrostu w UE; podkreśla, że z uwagi na fakt, że MŚP wciąż trudno jest uzyskać kredyt bankowy, konieczne jest zapewnienie alternatyw dla finansowania bankowego, szczególnie poprzez poprawę otoczenia biznesowego dla funduszy venture capital, funduszy społecznościowych, ofert na rynku niepublicznym, sekurytyzacji pożyczek dla MŚP i promowania spółdzielni kredytowych, ale także poprzez standaryzację przepisów dotyczących partnerstw publiczno-prywatnych w całej UE;

22.

podkreśla fakt, że bardziej efektywna alokacja kapitału w ramach UE nie musi zawsze prowadzić do wyższych transgranicznych przepływów kapitałowych; przypomina, że powstanie baniek na rynkach nieruchomości w niektórych państwach członkowskich przed kryzysem wynikało do pewnego stopnia z napływu zbyt dużej ilości kapitału;

23.

podkreśla konieczność identyfikacji istniejących struktur finansowych, które okazały się skuteczne i które w związku z tym należy utrzymać, a także struktur, które wymagają znacznych usprawnień; jest zdania, że należy promować skuteczne struktury również dla lokalnych i zdecentralizowanych instytucji finansowych;

24.

przypomina o sukcesie niektórych ogólnounijnych inicjatyw, takich jak inicjatywa w sprawie przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS), która umożliwiła rozwój unijnych funduszy inwestycyjnych uprawnionych do funkcjonowania we wszystkich państwach członkowskich, z aktywami o wartości prawie 8 trylionów EUR; uważa, że dobrym przykładem jest również dyrektywa w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (ZAFI);

25.

z zadowoleniem przyjmuje przyjęcie rozporządzenia w sprawie europejskich długoterminowych funduszy inwestycyjnych (ELTIF); uważa, że fundusze te mogą powtórzyć sukces UCITS i zachęcić do lokowania większej ilości kapitału w projekty długoterminowe potrzebujące środków finansowych, takie jak projekty infrastrukturalne i projekty w sektorze energetycznym, szczególnie w wymiarze transgranicznym; wzywa Komisję do zbadania, w jaki sposób w dłuższej perspektywie nadzwyczajne programy inwestycyjne, takie jak Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS), mogą być skuteczne powiązane ze zwykłymi funduszami unijnymi; uważa, że należy zachęcić inwestorów instytucjonalnych do kierowania zarządzanych przez nich funduszy na europejskie rynki kapitałowe; jest zdania, że inwestorzy instytucjonalni oraz warunki, na jakich mogą wejść na rynek, muszą odgrywać istotną rolę w rozwoju unii rynków kapitałowych;

26.

przypomina poprzednie próby integracji rynków finansowych, np. plan działań w zakresie usług finansowych z 1999 r., sprawozdanie Giovanniniego i sprawozdanie de Larosière'a, i wzywa Komisję, aby oparła swój plan działań na rzecz unii rynków kapitałowych na tych sprawozdaniach;

27.

wzywa Komisję do dogłębnego przeanalizowania, kraj po kraju, obecnej sytuacji na rynkach kapitałowych, do dokonania – na podstawie kompleksowej analizy ekonomicznej – oceny, gdzie i w jakim zakresie istnieją ogólnounijne przeszkody dla inwestycji za pośrednictwem rynków kapitałowych, a także do wskazania, za pomocą jakich środków, w tym nielegislacyjnych i rynkowych, można zlikwidować lub zminimalizować te przeszkody; uważa, że taka analiza jest warunkiem wstępnym udanego utworzenia unii rynków kapitałowych; wzywa Komisję do przyspieszenia tego procesu;

28.

wzywa Komisję do identyfikacji zagrożeń o charakterze transgranicznym na rynkach finansowych i kapitałowych w UE spowodowanych różnicami instytucjonalnymi, prawnymi i regulacyjnymi między państwami członkowskimi, a także do przeciwdziałania tym zagrożeniom za pomocą skutecznych środków, aby usprawnić transgraniczne przepływy kapitałowe i zmniejszyć istniejącą wśród inwestorów tendencję do inwestowania głównie na rynku krajowym;

29.

wzywa Komisję do zwrócenia uwagi również na stronę podażową, a w szczególności do analizy podstawowych przyczyn tego, dlaczego inwestorzy detaliczni i instytucjonalni nie są w stanie zgromadzić i przekształcić wystarczającej ilości kapitału, aby wzmocnić indywidualne usługi finansowe i długoterminowe inwestycje w realną gospodarkę, oraz do podjęcia działań w celu rozwiązania tego problemu;

30.

wzywa Komisję do wspierania edukacji finansowej zarówno inwestorów, jak i firm jako uczestników rynków kapitałowych, a także do zwiększenia dostępności unijnych danych i badań dzięki standaryzacji i poprawie gromadzenia danych, aby zarówno firmy, jak i inwestorzy mogli zrozumieć komparatywne koszty i korzyści różnych usług świadczonych przez uczestników rynków kapitałowych;

31.

wzywa Komisję do zbadania sposobów redukcji asymetrii informacji na rynkach kapitałowych dla MŚP poprzez analizę rynku agencji ratingowych oraz barier dla nowych podmiotów wchodzących na ten rynek; zwraca uwagę na pomysł utworzenia niezależnych europejskich agencji ratingowych oferujących oceny kredytowe opłacalne z punktu widzenia małych inwestycji;

32.

z zadowoleniem przyjmuje zapowiedź Komisji dotyczącą przeglądu dyrektywy w sprawie prospektu emisyjnego w celu wyeliminowania braków w aktualnych ramach prawnych w tym zakresie; podkreśla znaczenie uproszczenia procedur dzięki proporcjonalnemu zniesieniu obciążeń administracyjnych dla emitentów i notowań spółek, w szczególności w odniesieniu do MŚP i spółek o średniej kapitalizacji; uważa, że warto przeanalizować sposoby lepszego dostosowania wymogów do poszczególnych typów aktywów, inwestorów i emitentów; zwraca uwagę, że standaryzacja przekazywanych informacji i ich udostępnianie w formie cyfrowej zwiększyłoby przejrzystość i obniżyłoby koszty transakcji;

33.

wzywa Komisję do wyjaśnienia, w jaki sposób unia rynków kapitałowych będzie powiązana i pozostałymi dwoma filarami europejskiego planu inwestycyjnego, tj. Europejskim Funduszem na rzecz Inwestycji Strategicznych i Europejskim Centrum Doradztwa Inwestycyjnego;

34.

podkreśla znaczenie zintegrowania inicjatyw dotyczących rynków kapitałowych z innymi działaniami politycznymi, takimi jak działania na rzecz rozwoju jednolitego rynku cyfrowego i trwające reformy w obszarze prawa spółek i ładu korporacyjnego, aby zapewnić spójność i zgodność rozmaitych inicjatyw regulacyjnych i nieregulacyjnych, a tym samym zmaksymalizować pozytywne skutki dodatkowe różnych strategii politycznych ukierunkowanych na wzrost gospodarczy i tworzenie miejsc pracy;

Podstawowe elementy unii rynków kapitałowych

35.

jest zdania, że tworzenie unii rynków kapitałowych powinno następować stopniowo w oparciu o trzy priorytety, którymi są: po pierwsze – zachęcenie do jak najbardziej efektywnej alokacji oszczędności poprzez pogłębienie i dywersyfikację źródeł finansowania dostępnych dla przedsiębiorstw oraz zapewnienie oszczędzającym i inwestorom większego wyboru inwestycyjnego, większej przejrzystości i dywersyfikacji portfela; po drugie – umożliwienie większego ograniczenia ryzyka poprzez utworzenie głębszych rynków transgranicznych, zwiększenie odporności systemu finansowego na negatywne skutki poważnych kryzysów finansowych oraz łagodzenie skutków szoków idiosynkratycznych; po trzecie – zapewnienie skutecznego uzupełniającego kanału finansowania gospodarki realnej;

36.

zwraca się do Komisji, aby w razie potrzeby wystąpiła z wnioskami dotyczącymi przeglądu obecnego prawodawstwa, zwłaszcza w odniesieniu do agencji ratingowych i firm audytorskich, w celu zwiększenia i uzupełnienia ochrony inwestorów;

37.

podkreśla konieczność wyeliminowania istniejących barier dla finansowania transgranicznego, zwłaszcza dla MŚP, aby spotęgować korzyści płynące z unii rynków kapitałowych dla firm każdej wielkości na wszystkich obszarach geograficznych;

38.

podkreśla, że główną zasadą przy tworzeniu unii rynków kapitałowych musi być większe ukierunkowanie na użytkowników końcowych rynków kapitałowych, tj. firmy i inwestorów, oraz założenie, że rynki istnieją dla firm i inwestorów; dlatego uważa, że unijne strategie polityczne muszą przede wszystkim mieć na celu zadbanie o to, by rynki kapitałowe zapewniały firmom lepszy dostęp do kapitału, a inwestorom różnorodne, przejrzyste i opłacalne możliwości lokowania środków;

39.

wzywa Komisję do przedstawienia spójnych propozycji w celu zadbania o to, by unii rynków kapitałowych towarzyszyła jasna strategia przeciwdziałania kontrproduktywnym skutkom równoległego systemu bankowego;

40.

podkreśla, że aby przyczynić się do realizacji określonych powyżej priorytetów, inicjatywy dotyczące unii rynków kapitałowych powinny mieć na celu ograniczenie stopnia złożoności, a zarazem zwiększenie wydajności i obniżenie kosztów łańcucha pośrednictwa między oszczędzającymi a inwestycjami, popularyzację wśród użytkowników końcowych wiedzy na temat łańcucha pośrednictwa i jego struktury kosztowej, zwiększenie ochrony inwestorów, zapewnienie stabilności łańcucha pośrednictwa dzięki odpowiednim zasadom ostrożnościowym, a także zadbanie o to, by pośrednicy mogli upadać i być zastępowani przy minimalnych zakłóceniach systemu finansowego i gospodarki realnej;

41.

z zadowoleniem przyjmuje zapowiedziany przez Komisję plan przeanalizowania ogólnych skutków przepisów finansowych, szczególnie prawodawstwa z ostatnich pięciu lat; podkreśla konieczność uwzględnienia wymienionych wyżej priorytetów przy dokonywaniu przeglądów istniejących przepisów finansowych;

42.

podkreśla, że finansowanie bankowe i rola banków jako pośrednika na rynkach kapitałowych stanowią istotne filary finansowania przedsiębiorstw; podkreśla, że unia rynków kapitałowych powinna zakładać uzupełnienie podstawowej roli banków, a nie ich wyparcie, gdyż finansowanie bankowe powinno wciąż odgrywać kluczową rolę w finansowaniu gospodarki europejskiej; podkreśla istotną rolę bankowości relacyjnej w finansowaniu mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw, co można również wykorzystać do zapewniania alternatywnych metod finansowania; przypomina o wymiarze strategicznym istnienia silnego i zróżnicowanego europejskiego sektora bankowego; wzywa Komisję do zbadania dostępu MŚP do finansowania bankowego w całej Unii i do wyeliminowania nieodpowiednich barier;

43.

podkreśla, że MŚP powinny mieć jak najszerszy wybór struktur finansowania, aby same dokonywały wyboru opcji finansowania o różnych kosztach i poziomach złożoności, w tym kredytów hipotecznych i finansowania opartego na sekurytyzacji;

44.

podkreśla konieczność stworzenia takich warunków, w których więcej oszczędności gospodarstw domowych i przedsiębiorstw popłynie do instrumentów inwestujących na rynkach kapitałowych, a inwestorzy będą zachęcani do alokacji kapitału poza granicami państw członkowskich; podkreśla konieczność zapewnienia odpowiednich zabezpieczeń, szczególnie dla gospodarstw domowych, aby zadbać o pełną wiedzę na temat zalet i wad inwestycji na rynkach kapitałowych; podkreśla znaczenie zwiększenia dostępności edukacji finansowej, aby zwiększyć zaufanie inwestorów do rynków kapitałowych, szczególnie inwestorów detalicznych; podkreśla również, że edukacja finansowa powinna być skierowana do MŚP, aby nauczyć je, w jaki sposób korzystać z rynków kapitałowych;

45.

podkreśla, że inicjatywy dotyczące unii rynków kapitałowych powinny umożliwić pożyczkobiorcom dostęp do środków finansowych ze źródeł rynkowych, wspierając większą różnorodność form pożyczek, np. akcje i obligacje korporacyjne, a także pośrednie formy finansowania, w przypadku których banki i rynki współpracują ze sobą;

46.

podkreśla znaczenie ułatwienia zrozumiałego porównania możliwości inwestycyjnych dostępnych podmiotom finansowym, aby stworzyć efektywną unię rynków kapitałowych; w tym kontekście domaga się wzmocnienia wspólnych ram na rzecz zagwarantowania porównywalności i przejrzystości między różnymi instrumentami finansowymi, w szczególności za pomocą należytego wdrożenia środków przewidzianych w tym celu w MiFID, dyrektywie w sprawie pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz PRIIP; podkreśla znaczenie spójności legislacyjnej, zarówno w ujęciu ogólnym, jak i między wspomnianymi wyżej dossier, aby uniknąć arbitrażu regulacyjnego i zagwarantować najwyższe standardy ochrony inwestorów na rynkach;

47.

uważa, że unia rynków kapitałowych powinna doprowadzić do stworzenia odpowiedniego otoczenia regulacyjnego, które ułatwi transgraniczny dostęp do informacji na temat przedsiębiorstw poszukujących instrumentów kredytowych, quasi-kapitałowych i kapitałowych, aby promować rozwój pozabankowych modeli finansowania, w tym finansowania społecznościowego i pożyczek społecznościowych; uważa, że ujawnianie takich informacji powinno być dobrowolne dla MŚP; podkreśla, że przepisy dotyczące ochrony inwestorów powinny mieć zastosowanie do wszystkich modeli finansowania w takim samym zakresie, niezależnie od tego, czy stanowią część bankowego czy niebankowego modelu finansowania; uważa, że takie otoczenie regulacyjne wymagałoby również większej odporności systemowej i nadzoru pośredników finansowych o znaczeniu systemowym poza sektorem bankowym;

48.

uważa, że standaryzacja niektórych instrumentów finansowych i ich dostępność na całym rynku wewnętrznym może być odpowiednim narzędziem przyczyniającym się do zwiększenia płynności, wzmocnienia funkcjonowania jednolitego rynku oraz umożliwienia kompleksowego przeglądu i nadzoru europejskich rynków kapitałowych, przy odpowiednim uwzględnieniu najlepszych praktyk w istniejących standardach państw członkowskich; podkreśla konieczność utrzymania możliwości emitowania indywidualnych instrumentów finansowych dostosowanych do potrzeb poszczególnych emitentów i inwestorów;

49.

przypomina, że patrząc z perspektywy historycznej na plan działań w zakresie usług finansowych, należy uwzględnić dwie luki, które pojawiły się w następstwie jego wdrożenia: konieczność uważnego przyjrzenia się szczególnym skutkom środków opracowanych w ramach rynku wewnętrznego na funkcjonowanie strefy euro oraz konieczność równoległej poprawy integracji rynku i nadzoru; wzywa Komisję, aby przy przygotowywaniu planu działań wyciągnęła wnioski z tych wcześniejszych doświadczeń;

50.

podkreśla, że ramy prawne i nadzorcze powinny odgrywać podstawową rolę w unikaniu nadmiernego podejmowania ryzyka i niestabilności na rynkach finansowych; podkreśla, że silna unia rynków kapitałowych wymaga silnego ogólnounijnego i krajowego nadzoru, w tym odpowiednich instrumentów makroostrożnościowych; uważa, że jedną z opcji może być przyznanie silniejszej roli Europejskiemu Urzędowi Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) w działaniach na rzecz poprawy konwergencji nadzorczej;

51.

wzywa Komisję, aby uważnie oceniła ryzyko związane z finansowaniem kredytowym opartym na rynku kapitałowym oraz odnośne doświadczenia z okresu wystąpienia kryzysu finansowego w latach 2007-2008, a także aby zajęła się wszelkimi wynikającymi z tego problemami;

Zbliżenie rynków kapitałowych do MŚP

52.

zwraca uwagę, że ewentualne zmiany i uzupełnienia w istniejących ramach regulacyjnych dotyczących pośredników finansowych powinny mieć na celu usunięcie barier wejścia dla małych i średnich pośredników oraz poprawę dostępu do finansowania, szczególnie dla innowacyjnych start-upów i małych i średnich przedsiębiorstw, a także powinny zagwarantować standardy ostrożnościowe współmierne do ryzyka;

53.

z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji dotyczący dyrektywy w sprawie zmiany dyrektywy 2007/36/WE w zakresie zachęcania akcjonariuszy do długoterminowego zaangażowania oraz zmiany dyrektywy 2013/34/UE w zakresie określonych elementów oświadczenia o stosowaniu zasad ładu korporacyjnego (COM(2014)0213); w szczególności uważa, że wniosek ten może być narzędziem zapewniającym akcjonariuszom bardziej korzystne warunki działania dzięki poprawie efektywności łańcucha inwestycji kapitałowych; podkreśla, że solidne i możliwe do zrealizowania ramy ładu korporacyjnego wzmocniłyby unię rynków kapitałowych;

54.

podkreśla, że wysoki stopień złożoności rynków kapitałowych nie powinien doprowadzić do wykluczenia MŚP, które są przedsiębiorstwami najbardziej potrzebującymi dostępu do dodatkowego finansowania, szczególnie w państwach członkowskich, które zmagają (zmagały) się z trudnościami gospodarczymi; podkreśla, że warunki sprzyjające efektywnemu finansowaniu MŚP wymagają przyjaznego dla MŚP otoczenia gospodarczego i regulacyjnego, zarówno w UE, jak i na szczeblu krajowym; podkreśla w szczególności konieczność zwrócenia uwagi na ewentualne uproszczenie procedur dostępu MŚP i spółek o średniej kapitalizacji do IPO, a jednocześnie utrzymania ścisłych kryteriów oceny odporności i kwalifikowalności przedsiębiorstw do IPO; apeluje do Komisji, aby sprawdziła, co jeszcze można zrobić, aby pomóc MŚP przyciągnąć inwestycje;

55.

przypomina, że brak informacji o sytuacji finansowej MŚP stanowi jedną z głównych barier dla inwestycji w przedsiębiorstwa tego typu; wzywa do dokonania dogłębnej analizy sposobów i środków poprawy dostępu inwestorów do przejrzystych i porównywalnych danych dotyczących MŚP, przy czym należy w jak największym stopniu unikać nakładania dodatkowych obowiązków na te przedsiębiorstwa;

56.

opowiada się za zróżnicowaną i atrakcyjną bazą finansowania na europejskich rynkach publicznych dla przedsiębiorstw każdej wielkości, a jednocześnie popiera zasadę „najpierw myśl na małą skalę” w unijnych przepisach finansowych dotyczących firm wschodzących oraz przegląd unijnych przepisów finansowych w celu zmniejszenia kosztów administracyjnych notowań spółek o 30-50 %;

57.

mając na względzie znaczenie MŚP i przedsiębiorstw o średniej kapitalizacji dla tworzenia nowych miejsc pracy, uważa, że należy lepiej wykorzystywać istniejące pozabankowe możliwości finansowania, takie jak rozwój wyspecjalizowanych rynków wtórnych (np. rynków wzrostu MŚP) oraz prosta, przejrzysta i ustandaryzowana sekurytyzacja; z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę utworzenia zrównoważonego, przejrzystego rynku sekurytyzacji poprzez opracowanie konkretnych ram regulacyjnych bazujących na jednolitej definicji wysokiej jakości sekurytyzacji oraz przewidujących skuteczne metody monitorowania ryzyka, jego pomiaru i zarządzania nim; podkreśla zarazem, że MŚP stanowią grupę bardzo zróżnicowaną i że sekurytyzacja nie jest jedynym dostępnym instrumentem; dlatego wzywa Komisję do stosowania szerokiego wachlarza środków i do rozważenia rozmaitych sposobów na usprawnienie finansowania MŚP;

58.

popiera propozycje dotyczące zwiększenia możliwości dostępu do danych dla firm europejskich, szczególnie MŚP; jednocześnie zwraca uwagę na fakt, że koszty danych rynkowych są niewielkie w porównaniu z ogólnymi kosztami transakcji;

59.

pilnie wzywa Komisję do bardziej intensywnego monitorowania rodzajów, wolumenów i trendów pośrednictwa o charakterze bankowym prowadzonego poza regulowanym sektorem bankowym oraz do wdrożenia odpowiednich środków gwarantujących, że podlegają one zasadzie „takie samo ryzyko – takie same zasady”;

60.

podkreśla, że kapitał private equity i kapitał venture stanowią interesujące alternatywne źródła finansowania, szczególnie dla start-upów; wzywa Komisję do opracowania dodatkowych instrumentów w oparciu o doświadczenia nabyte przy europejskim funduszu venture capital i europejskim funduszu na rzecz przedsiębiorczości społecznej, aby zaradzić głównym problemom na rynkach wysokiego ryzyka w UE, takim jak brak informacji dla inwestorów; uważa, że specjalna baza danych gromadząca, na zasadzie dobrowolności, informacje na temat MŚP i start-upów może stanowić przydatne narzędzie informacyjne dla inwestorów, co rozszerzy grupę uczestników rynku i wzmocni inne rynki kapitału wysokiego ryzyka w państwach członkowskich;

61.

z zadowoleniem przyjmuje działania na rzecz wsparcia rozwoju rynków ofert niepublicznych za pomocą ustandaryzowanych dokumentów i definicji, przy czym należy zagwarantować, że potencjalni inwestorzy będą w wystarczającym zakresie informowani o ryzyku i zyskach z tej formy inwestycji;

62.

wzywa Komisję do zadbania o to, by opracowanie nowych propozycji dotyczących funduszy funduszy w ramach unii rynków kapitałowych nie spowodowało luk w ogólnej ocenie i zarządzaniu ryzykiem systemowym i szczególnym;

63.

podkreśla, że przy tworzeniu unii rynków kapitałowych należy koniecznie wzmocnić i poprawić koordynację działań UE na szczeblu międzynarodowym, szczególnie na forum G20, w Międzynarodowej Organizacji Komisji Papierów Wartościowych (IOSCO), Radzie Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) oraz Bazylejskim Komitecie Nadzoru Bankowego;

Stworzenie spójnego unijnego otoczenia regulacyjnego dla rynków kapitałowych

64.

podkreśla znaczenie finansowania kapitałem własnym, które pomoże ograniczyć ryzyko i obniżyć nadmierne poziomy długu i dźwigni w systemie finansowym; dlatego wzywa Komisję i państwa członkowskie do przeanalizowania i zmiany nadmiernie obciążających uregulowań kwestii finansowania kapitałem własnym przedsiębiorstw prywatnych; podkreśla znaczenie zajęcia się problemem polegającym na tym, że system podatkowy sprzyja finansowaniu dłużnemu względem finansowania kapitałem własnym;

65.

jest świadomy tego, że heterogeniczność przepisów dotyczących niewypłacalności komplikuje tworzenie transgranicznych pakietów aktywów, a tym samym proces sekurytyzacji; w związku z tym zwraca uwagę na propozycję Komisji, aby kwestię niewypłacalności w kontekście transgranicznym uregulować w zakresie niezbędnym do osiągnięcia dobrze funkcjonującej unii rynków kapitałowych; apeluje o ustanowienie ram dotyczących naprawy, restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji podmiotów innych niż banki, w szczególności kontrahentów centralnych (CCP);

66.

przypomina o roli systemów płatności i rozrachunku papierów wartościowych dla rynku sekurytyzacji i domaga się ustanowienia w tym celu europejskiej infrastruktury rynkowej, a także skoordynowanego i bardziej zharmonizowanego monitorowania kluczowej infrastruktury rynkowej, zwłaszcza możliwości utworzenia repozytorium danych dotyczących sekurytyzacji, w którym rejestrowano by uczestników każdej sekurytyzacji i za pomocą którego można by śledzić zagregowane ekspozycje i przepływy między uczestnikami rynku, monitorować skuteczność i efektywność inicjatyw politycznych oraz wykrywać ewentualne pojawiające się bańki i zmniejszyć asymetryczność informacji;

67.

mając na uwadze rolę technologii informacyjno-komunikacyjnych, podkreśla potrzebę przeciwdziałania zagrożeniu cyberatakami oraz zapewnienia odporności całego systemu finansowego na takie ataki;

68.

zachęca Komisję do zwiększenia porównywalności i jakości informacji finansowych poprzez analizę obecnych ram dotyczących standardów rachunkowości, w tym również w perspektywie globalnej i w odniesieniu do konserwatywnych modeli wyceny i proporcjonalności wymogów; przyznaje, że niedawno zmienione europejskie prawo w zakresie rachunkowości musi być najpierw ocenione w praktyce;

69.

podkreśla konieczność przeprowadzania oceny skutków i analizy kosztów i korzyści w przypadku każdego dodatkowego aktu prawnego, w tym aktów delegowanych i wykonawczych; zwraca uwagę, że nowe prawodawstwo może czasami nie stanowić odpowiedniej reakcji politycznej na te wyzwania oraz że należy rozważyć zastosowanie instrumentów nieustawodawczych i rynkowych, a w niektórych przypadkach także już istniejących rozwiązań krajowych; wzywa Komisję do stosowania zasady proporcjonalności w odnośnym prawodawstwie, aby zwiększyć pozytywne skutki dla MŚP oraz spółek o średniej kapitalizacji;

70.

uważa, że podstawowe elementy w pełni funkcjonalnej unii rynków kapitałowych powinny być gotowe najpóźniej w 2018 r.; raz jeszcze domaga się kompleksowej analizy obecnej sytuacji na rynkach kapitałowych UE oraz istniejących ogólnounijnych przeszkód; wzywa Komisję do przyspieszenia prac nad planem działań oraz do jak najszybszego przedstawienia wniosków ustawodawczych i nieustawodawczych, aby osiągnąć cel w pełni zintegrowanego jednolitego unijnego rynku kapitałowego do końca 2018 r.;

71.

zwraca uwagę, że rozwijające się środowisko cyfrowe należy postrzegać jako szansę na poprawę wyników i wartości sektora rynków kapitałowych dla przedsiębiorstw, inwestorów i ogólnie dla społeczeństwa;

o

o o

72.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Komisji i Radzie.


(1)  Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0202.

(2)  Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0161.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/84


P8_TA(2015)0269

Europejska agenda bezpieczeństwa

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie Europejskiej agendy bezpieczeństwa (2015/2697(RSP))

(2017/C 265/10)

Parlament Europejski,

uwzględniając art. 2, 3, 6, 7 i 21 Traktatu o Unii Europejskiej, a także art. 4, 16, 20, 67, 68, 70–72, 75, 82–87 i 88 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności jej art. 6, 7, 8, art. 10 ust. 1, art. 11, 12, 21, 47–50, 52 i 53,

uwzględniając Konwencję o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPC), orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, konwencje, zalecenia, rezolucje i sprawozdania Zgromadzenia Parlamentarnego, Komitetu Ministrów, Komisarza Praw Człowieka i Komisji Weneckiej Rady Europy,

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie Europejskiej agendy bezpieczeństwa (COM(2015)0185),

uwzględniając komunikaty Komisji w sprawie strategii w zakresie skutecznego wprowadzania w życie Karty praw podstawowych przez Unię Europejską (COM(2010)0573) oraz Wytyczne operacyjne w sprawie uwzględniania praw podstawowych w ocenach skutków przeprowadzanych przez Komisję (SEC(2011)0567),

uwzględniając wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 8 kwietnia 2014 r. w sprawach połączonych C-293/12 i C-594/12, w którym stwierdzono nieważność dyrektywy 2006/24/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie zatrzymywania generowanych lub przetwarzanych danych w związku ze świadczeniem ogólnie dostępnych usług łączności elektronicznej lub udostępnianiem publicznych sieci łączności,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 513/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. ustanawiające, w ramach Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, instrument na rzecz wsparcia finansowego współpracy policyjnej, zapobiegania i zwalczania przestępczości oraz zarządzania kryzysowego oraz uchylające decyzję Rady 2007/125/WSiSW (1),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 grudnia 2011 r. w sprawie unijnej polityki przeciwdziałania terroryzmowi: najważniejsze osiągnięcia i nadchodzące wyzwania (2),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie sytuacji praw podstawowych w Unii Europejskiej (2012) (3),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie realizowanych przez NSA amerykańskich programów nadzoru, organów nadzoru w różnych państwach członkowskich oraz ich wpływu na prawa podstawowe obywateli UE oraz na współpracę transatlantycką w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych (4),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 17 grudnia 2014 r. w sprawie odnowienia strategii bezpieczeństwa wewnętrznego Unii Europejskiej (5),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 lutego 2015 r. w sprawie środków zwalczania terroryzmu (6),

uwzględniając swoją debatę plenarną w dniu 28 kwietnia 2015 r. w sprawie Europejskiej agendy bezpieczeństwa,

uwzględniając pytania do Rady i Komisji na temat Europejskiej agendy bezpieczeństwa (O–000064/2015 – B8-0566/2015 i O-000065/2015 – B8-0567/2015),

uwzględniając projekt rezolucji Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych,

uwzględniając art. 128 ust. 5 i art. 123 ust. 2 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że zagrożenia dla bezpieczeństwa wewnętrznego Unii stały się bardziej złożone, hybrydowe, asymetryczne, niekonwencjonalne i międzynarodowe, szybko ewoluują, są trudne do przewidzenia i wykraczają poza zdolności poszczególnych państw członkowskich, a zatem wymagają bardziej niż kiedykolwiek spójnej, kompleksowej, wielopoziomowej i skoordynowanej reakcji UE, uwzględniającej w pełni poszanowanie praw podstawowych;

B.

mając na uwadze, że rozwijanie unijnej polityki bezpieczeństwa stanowi wspólny obowiązek, który wymaga skoordynowanych i spójnych działań ze strony wszystkich państw członkowskich, instytucji i agencji UE, społeczeństwa obywatelskiego i organów ścigania, zakłada wspólne cele i jest oparty na praworządności i poszanowaniu praw podstawowych; mając na uwadze, że aby można było uzyskać optymalne rezultaty, konkretna realizacja tych wspólnych celów i priorytetów powinna być połączona z wyraźnym podziałem zadań między szczebel UE i szczebel krajowy w oparciu o zasadę pomocniczości oraz przy silnym i skutecznym nadzorze parlamentarnym i sądowym;

C.

mając na uwadze, że wyjątek uzasadniany bezpieczeństwem narodowym, zapisany w art. 4 ust. 2 TUE, nie może być wykorzystywany do umożliwiania krajowym agencjom bezpieczeństwa naruszania interesów, w tym ekonomicznych, innych państw członkowskich, praw ich obywateli i rezydentów oraz ogólniej – prawa i strategii politycznych Unii Europejskiej i państw trzecich;

D.

mając na uwadze, że należy zwrócić uwagę na konieczność wyciągania wniosków z licznych przypadków naruszania europejskich i powszechnych norm i wartości w kontekście współpracy dotyczącej bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego po atakach z 11 września;

E.

mając na uwadze, że wolność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość to cele, które należy realizować równolegle; mając w związku z tym na uwadze, że aby zapewnić wolność i sprawiedliwość, środki bezpieczeństwa powinny zawsze szanować demokrację, praworządność i być zgodne z prawami podstawowymi, zasadami konieczności i proporcjonalności oraz podlegać właściwemu nadzorowi demokratycznemu oraz być odpowiednio rozliczane; mając na uwadze, że Europejska agenda bezpieczeństwa nie uwzględnia w wystarczającym stopniu wymiaru sądowego;

F.

mając na uwadze, że wieloma podstawowymi przyczynami przestępczości, jak powiększające się nierówności, ubóstwo, przemoc na tle rasowym i ksenofobicznym oraz przestępstwa z nienawiści, nie można zająć się za pomocą samych tylko środków bezpieczeństwa, ale należy do nich podejść w szerszym kontekście politycznym obejmującym usprawnioną politykę społeczną, zatrudnienia, edukacji, kultury i politykę zewnętrzną;

G.

mając na uwadze, że zapobiegawczy aspekt Europejskiej agendy bezpieczeństwa ma szczególne znaczenie w okresie rosnących nierówności ekonomicznych i społecznych, które zagrażają paktowi społecznemu i poszanowaniu praw podstawowych oraz wolności obywatelskich; mając na uwadze, że środki alternatywne do kary więzienia z jednej strony i środki reintegracyjne z drugiej strony, zwłaszcza w przypadku drobnych wykroczeń, powinny być ważnym elementem takich strategii zapobiegawczych;

H.

mając na uwadze, że po upłynięciu okresu przejściowego przewidzianego w Protokole nr 36 załączonym do Traktatów Komisja i Europejski Trybunał Sprawiedliwości otrzymały pełne uprawnienia w odniesieniu do instrumentów prawnych dawnego trzeciego filaru, dzięki czemu rozszerzono rozliczalność demokratyczną i w zakresie praw podstawowych w odniesieniu do przyjętych środków, które odegrały ważną rolę w kształtowaniu obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości;

I.

mając na uwadze, że cyberprzestępczość i przestępczość, którą ułatwia korzystanie z internetu, zagrażają bezpieczeństwu obywateli UE, rynkowi wewnętrznemu oraz własności intelektualnej i dobrobytowi Unii Europejskiej; mając na uwadze, że na przykład botnety, jako jedna z form cyberprzestęczości, infekują miliony komputerów i tysiące celów w tym samym czasie;

J.

mając na uwadze, że granice między bezpieczeństwem zewnętrznym i wewnętrznym coraz bardziej się zacierają, co wymaga ściślejszej współpracy i koordynacji między państwami członkowskimi, aby wypracować kompleksowe i wielowymiarowe podejście;

K.

mając na uwadze, że szczególną uwagę należy zwrócić na wspieranie i ochronę wszystkich ofiar przestępstw i terroryzmu w UE jako jedną z głównych części agendy bezpieczeństwa;

1.

odnotowuje zaproponowaną przez Komisję Europejską agendę bezpieczeństwa na okres 2015–2020 oraz określone w niej priorytety; uważa, że w obliczu wyzwań, przed jakimi stoi obecnie Unia Europejska, terroryzm, brutalny ekstremizm, transgraniczna przestępczość zorganizowana i cyberprzestępczość stanowią najpoważniejsze zagrożenia wymagające skoordynowanych działań na szczeblu krajowym, unijnym i globalnym; wskazuje, że agenda powinna być elastyczna, aby można było podjąć ewentualne nowe wyzwania w przyszłości;

2.

przypomina o potrzebie dalszego badania i zwalczania podstawowych przyczyn przestępczości, w tym nierówności, ubóstwa i dyskryminacji;; podkreśla ponadto potrzebę zapewnienia odpowiednich zasobów pracownikom socjalnym, lokalnym i krajowym funkcjonariuszom policji oraz urzędnikom sądowym, których budżety zostały zredukowane w niektórych państwach członkowskich;

3.

wzywa do poszukiwania właściwej równowagi między polityką prewencyjną i środkami represji w celu ochrony wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości; podkreśla, że środki bezpieczeństwa powinny być zawsze wprowadzane zgodnie z zasadami praworządności i ochrony praw podstawowych, takich jak prawo do prywatności i do ochrony danych, wolności słowa i zrzeszania się oraz do rzetelnego procesu sądowego; wzywa w związku z tym Komisję, by przy wdrażaniu Europejskiej agendy bezpieczeństwa należycie uwzględniła niedawny wyrok Trybunału Sprawiedliwości w sprawie dyrektywy o zatrzymywaniu danych (wyrok w sprawach połączonych C-293/12 i C-594/12), na mocy którego wszystkie instrumenty mają być zgodne z zasadami proporcjonalności, konieczności i legalności, a także by uwzględniła odpowiednie gwarancje rozliczalności i dochodzenia roszczeń na drodze sądowej; apeluje do Komisji o dokonanie pełnej oceny wpływu tego wyroku na każdy instrument wymagający zatrzymywania danych do celów egzekwowania prawa;

4.

przypomina, że aby być wiarygodnym podmiotem promującym prawa podstawowe zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie, Unia Europejska powinna opierać swoją politykę bezpieczeństwa, walkę z terroryzmem i przestępczością zorganizowaną oraz swoje partnerstwa z państwami trzecimi w zakresie bezpieczeństwa na kompleksowym podejściu obejmującym wszystkie czynniki skłaniające ludzi do angażowania się w działania terrorystyczne czy przestępczość zorganizowaną, a zatem na podejściu uwzględniającym gospodarcze i społeczne strategie polityczne opracowane i wdrażane przy pełnym poszanowaniu praw podstawowych i podlegające kontroli sądowej i demokratycznej oraz dogłębnym ocenom;

5.

z zadowoleniem przyjmuje, że Komisja postanowiła przyjąć za podstawę agendy zasady pełnego poszanowania praworządności i praw podstawowych, co powinno zostać zagwarantowane dzięki odpowiedniemu nadzorowi sądowemu; większej przejrzystości, rozliczalności i kontroli demokratycznej; lepszego stosowania i wdrażania istniejących instrumentów prawnych; bardziej zintegrowanego międzyagencyjnego i międzysektorowego podejścia; oraz większych powiązań między wewnętrznym a zewnętrznym wymiarem bezpieczeństwa; zwraca się do Komisji i Rady o ścisłe przestrzeganie tych zasad podczas wdrażania agendy; wskazuje, że Parlament będzie się kierował tymi zasadami przy monitorowaniu wdrażania agendy;

6.

z zadowoleniem przyjmuje położenie specjalnego nacisku w agendzie na prawa podstawowe, a zwłaszcza zobowiązanie się Komisji do dokładnego oceniania każdego proponowanego przez nią środka bezpieczeństwa, nie tylko pod względem stopnia, w jakim dany środek realizuje przypisane mu cele, ale również pod kątem jego zgodności z prawami podstawowymi; podkreśla, że Komisja powinna zaangażować w swoją ocenę wszystkie właściwe organy i agencje, a zwłaszcza Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej, Europejskiego Inspektora Ochrony Danych, Europol i Eurojust; zwraca się do Komisji o dostarczenie wszystkich informacji i dokumentów dotyczących tej oceny, aby Parlament mógł zapewnić skuteczny nadzór demokratyczny;

7.

przypomina w tym względzie, że potępił środki wiążące się z zakrojonym na szeroką skalę, regularnym i powszechnym gromadzeniem danych niewinnych osób, zwłaszcza z uwagi na potencjalnie poważne skutki dla prawa do rzetelnego procesu sądowego, niedyskryminacji, prywatności i ochrony danych, wolności prasy, myśli i słowa oraz wolności zrzeszania się i zgromadzeń, a także środki wiążące się z istotną możliwością niewłaściwego wykorzystywania zgromadzonych informacji przeciwko przeciwnikom politycznym; wyraża poważne wątpliwości dotyczące przydatności środków masowego nadzoru, jako że często stosowane są one na zbyt szeroką skalę i w związku z tym otrzymuje się zbyt wiele wyników fałszywie pozytywnych i fałszywie negatywnych; ostrzega, że środki masowego nadzoru mogą przesłonić konieczność zainwestowania w być może mniej kosztowne, skuteczniejsze i mniej inwazyjne środki egzekwowania prawa;

8.

zwraca się do państw członkowskich o dopilnowanie, by we wszystkich przepisach związanych z bezpieczeństwem przestrzegana była zasada dobra dziecka;

9.

zauważa, że w UE brakuje uzgodnionej definicji „bezpieczeństwa narodowego”, co stwarza nieokreśloną lukę w instrumentach prawnych UE zawierających odniesienia do „bezpieczeństwa narodowego”;

10.

uważa, że aby obywatele mieli większe zaufanie do polityki bezpieczeństwa, instytucje i agencje UE oraz państwa członkowskie powinny zapewnić przejrzystość, rozliczalność i kontrolę demokratyczną w procesie formułowania i wdrażania polityki; z zadowoleniem przyjmuje, że Komisja ma zamiar regularnie przedstawiać Parlamentowi i Radzie aktualne informacje na temat wdrażania agendy; przypomina o swoim zamiarze organizowania – we współpracy z parlamentami narodowymi – regularnego monitorowania właściwego wdrażania i postępów agendy; z zainteresowaniem odnotowuje propozycję Komisji dotyczącą utworzenia unijnego forum konsultacyjnego w zakresie bezpieczeństwa; apeluje, by na forum tym zapewniono zrównoważoną reprezentację wszystkich stosownych zainteresowanych stron, i oczekuje na bardziej szczegółowe informacje na ten temat, zwłaszcza na temat jego dokładnej roli, zadań, składu i uprawnień oraz zaangażowania Parlamentu Europejskiego i parlamentów narodowych;

11.

podkreśla konieczność usprawnienia demokratycznego i sądowego nadzoru nad służbami wywiadowczymi państw członkowskich; zwraca uwagę, że Parlament, Trybunał Sprawiedliwości i Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich nie mają wystarczających uprawnień do zapewniania skutecznej kontroli europejskiej polityki bezpieczeństwa;

12.

wzywa Komisję i Radę do jak najszybszego opracowania planu działania – lub podobnego mechanizmu – w celu zapewnienia skutecznego i operacyjnego wdrożenia agendy, do przedstawienia tego planu Parlamentowi i do rozpoczęcia jego realizacji w ciągu następnych sześciu miesięcy; uważa, że podejście oparte na cyklu polityki unijnej (obejmujące identyfikację i ocenę wspólnych zagrożeń i słabości, ustalanie priorytetów politycznych i opracowywanie planów strategicznych i operacyjnych, skuteczne wdrażanie z wyraźnymi założeniami, terminami i wynikami, a także ocenę) mogłoby zapewnić konieczną spójność i ciągłość przy wdrażaniu agendy, pod warunkiem że Parlament będzie odpowiednio zaangażowany w ustalanie priorytetów politycznych i celów strategicznych; oczekuje na dalsze dyskusje na te tematy z Komisją i Stałym Komitetem Współpracy Operacyjnej w zakresie Bezpieczeństwa Wewnętrznego (COSI);

13.

z zadowoleniem przyjmuje, że agenda opiera się na podstawowej zasadzie, zgodnie z którą przed zaproponowaniem nowych instrumentów w obszarze bezpieczeństwa w pełni stosuje się i wdraża instrumenty już istniejące; podkreśla potrzebę szybszego i skuteczniejszego dzielenia się odnośnymi danymi i informacjami, z zastrzeżeniem właściwej ochrony danych i prywatności; ubolewa jednak nad tym, że pomimo licznych apeli Parlamentu wciąż nie przeprowadzono oceny skuteczności istniejących instrumentów UE, również w świetle nowych zagrożeń dla bezpieczeństwa, z jakimi boryka się UE; uważa, że należy przeprowadzić taką ocenę, aby zapewnić skuteczny, konieczny, proporcjonalny, spójny i kompleksowy charakter europejskiej polityki bezpieczeństwa; zwraca się do Komisji o przedstawienie takiej oceny operacyjnej istniejących unijnych instrumentów, zasobów i środków finansowych w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego jako priorytetowego elementu planu działania na rzecz wdrażania agendy; ponownie apeluje do Rady i Komisji, by z zastosowaniem procedury przewidzianej w art. 70 TFUE dokonały kompleksowej oceny stosowania środków przyjętych w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego przed wejściem w życie Traktatu z Lizbony;

14.

z zadowoleniem przyjmuje skoncentrowanie się Komisji na zarządzaniu granicami jako kluczowym aspekcie zapobiegania transgranicznej przestępczości i terroryzmowi; podkreśla, że należy zwiększyć bezpieczeństwo granic UE za pomocą systematycznych kontroli w istniejących bazach danych takich jak SIS; z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie się Komisji do przedstawienia zmienionego wniosku w sprawie inteligentnych granic do początku 2016 r.;

15.

popiera apel Komisji o bardziej zintegrowane, międzyagencyjne i międzysektorowe podejście, a także zaproponowane środki służące usprawnieniu wymiany informacji i dobrych praktyk oraz zacieśnieniu współpracy operacyjnej między państwami członkowskimi i z agencjami UE; ponownie wzywa do szerszego wykorzystywania istniejących instrumentów i baz danych, jak SIS i ECRIS, oraz wspólnych zespołów dochodzeniowo-śledczych; zwraca się do Komisji o podjęcie wszystkich działań koniecznych do przyspieszenia zawarcia porozumień roboczych między agencjami; zauważa z ubolewaniem, że w agendzie nie przewidziano wystarczająco dużo konkretnych środków z myślą o umocnieniu jej wymiaru sądowego; wzywa do włączenia i dalszego rozwinięcia wszystkich aspektów współpracy sądowej w sprawach karnych, również poprzez umocnienie praw osób podejrzanych lub oskarżonych, ofiar i świadków oraz poprzez lepsze wdrażanie istniejących unijnych instrumentów wzajemnego uznawania;

16.

w pełni popiera priorytet Komisji polegający na wsparciu państw członkowskich w dalszym rozwijaniu wzajemnego zaufania, pełnym wykorzystaniu istniejących narzędzi wymiany informacji i umacnianiu transgranicznej współpracy operacyjnej między właściwymi organami; podkreśla znaczenie takiej transgranicznej współpracy operacyjnej, zwłaszcza w regionach przygranicznych;

17.

zwraca się do Komisji, aby szybko przedstawiła wniosek ustawodawczy zmieniający rozporządzenie (WE) nr 1987/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II) (7), aby zharmonizować kryteria wpisu i wprowadzić obowiązek dokonywania wpisów dotyczących osób, które zostały skazane za terroryzm lub są podejrzane o działalność terrorystyczną;

18.

z zadowoleniem przyjmuje zapowiedź przeprowadzenia oceny konieczności i potencjalnej wartości dodanej europejskiego systemu przekazywania informacji z akt policyjnych (EPRIS) w celu ułatwienia transgranicznego dostępu do informacji przechowywanych w krajowych aktach policyjnych oraz całkowicie popiera uruchomienie projektu pilotażowego zaplanowanego przez grupę państw członkowskich w celu stworzenia mechanizmów zautomatyzowanego, transgranicznego wyszukiwania na zasadzie ustalenia, czy poszukiwana informacja znajduje się w krajowych wykazach czy też nie; podkreśla znaczenie transgranicznego dostępu do informacji, zwłaszcza w regionach przygranicznych;

19.

podkreśla znaczenie wspólnych zespołów dochodzeniowo-śledczych badających szczególne sprawy o charakterze transgranicznym i apeluje do państw członkowskich o bardziej regularne korzystanie z tego skutecznego narzędzia; wzywa Komisję do opracowania propozycji ram prawnych, które umożliwiłyby utworzenie półstałych lub stałych zespołów dochodzeniowo-śledczych zajmujących się nieustannymi zagrożeniami, zwłaszcza w regionach przygranicznych, takimi jak przemyt narkotyków, handel ludźmi oraz gangi motocyklowe;

20.

ubolewa, że nie stosuje się dotychczas systematycznie instrumentów takich jak zamrażanie i konfiskata mienia przestępców we wszystkich sprawach transgranicznych, w których instrumenty takie można by zastosować, oraz wzywa państwa członkowskie i Komisję do aktywniejszego działania w tym zakresie;

21.

podkreśla, że istnieją różnice pod względem nadzoru demokratycznego i sądowego w zakresie współpracy transgranicznej między krajowymi agencjami wywiadowczymi; jest zaniepokojony faktem, że zasada nieudostępniania informacji stronom trzecim znacznie utrudnia nadzór demokratyczny i sądowy;

22.

zauważa, że granice między bezpieczeństwem zewnętrznym i wewnętrznym zacierają się, i dlatego z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie się przez Komisję do dopilnowania, aby wymiar wewnętrzny i zewnętrzny polityki bezpieczeństwa współgrały ze sobą; wzywa Komisję i państwa członkowskie do regularnego sporządzania oceny wpływu Europejskiej agendy bezpieczeństwa na unijną strategię bezpieczeństwa zewnętrznego i odwrotnie, w tym w odniesieniu do poszanowania i propagowania wolności i praw podstawowych oraz wartości i zasad demokratycznych zawartych w konwencjach i umowach międzynarodowych, które podpisały; podkreśla potrzebę dalszego wzmacniania powiązań, synergii i spójności między agendą i strategią, zwłaszcza w zakresie postępowania w przypadku nowych, przekrojowych i hybrydowych zagrożeń, przed którymi stoi Europa, przy jednoczesnym poszanowaniu wartości Unii i praw podstawowych; zwraca się do Komisji o informowanie Parlamentu o wszelkich dalszych działaniach mających na celu rozwinięcie powiązania między wewnętrznym i zewnętrznym wymiarem polityki bezpieczeństwa oraz o współpracy z państwami trzecimi w sprawach bezpieczeństwa, aby umożliwić Parlamentowi wykonywanie wraz z parlamentami narodowymi prawa do kontroli demokratycznej;

23.

podkreśla znaczenie, w tym czasowe, trwającego przeglądu strategicznego, który Rada Europejska powierzyła wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel w grudniu 2013 r. i który powinien doprowadzić do przyjęcia nowej europejskiej strategii bezpieczeństwa; szeroka strategia obejmująca zagadnienia polityki zagranicznej i bezpieczeństwa powinna wskazać i opisać interesy, priorytety i cele UE, istniejące i zmieniające się zagrożenia, wyzwania i możliwości oraz unijne instrumenty i środki służące ich realizacji;

24.

apeluje o zawieranie bardzo rygorystycznych klauzul praw człowieka w porozumieniach dotyczących współpracy z państwami trzecimi, zwłaszcza współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa z krajami Afryki Północnej i Zatoki Perskiej; apeluje o ponowne zastanowienie się nad współpracą z krajami niedemokratycznymi, w których panuje zła sytuacja w zakresie praw człowieka;

25.

podkreśla zasadnicze znaczenie zajęcia się głównymi przyczynami konfliktów zbrojnych, ekstremizmu i ubóstwa w państwach trzecich, gdyż stanowią one wyzwanie dla bezpieczeństwa UE; apeluje do wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Komisji i państw członkowskich o intensywniejsze działania na rzecz wspierania integracyjnych, pluralistycznych i sprawnie funkcjonujących państw, w których prężnie działa społeczeństwo obywatelskie zdolne do zapewnienia obywatelom wolności, bezpieczeństwa, sprawiedliwości i zatrudnienia;

26.

apeluje do wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel o przedstawienie stanowiska Komisji na temat stosowania uzbrojonych dronów zgodnie z rezolucją Parlamentu z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie stosowania uzbrojonych dronów (8);

27.

odnotowuje pilny apel Komisji o zakończenie prac nad przyjęciem dyrektywy o PNR; przypomina o swoim zaangażowaniu w realizację tego celu przed końcem roku; podkreśla, że dyrektywa o PNR powinna być zgodna z prawami podstawowymi i standardami ochrony danych, w tym z odnośnym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości, zapewniając jednocześnie skuteczność na szczeblu UE; apeluje do Komisji o dalsze wspieranie tego procesu przez zapewnianie wszelkich dodatkowych aspektów związanych z koniecznością i proporcjonalnością unijnej dyrektywy o PNR; chciałby, aby każdy przyszły wniosek dotyczący tworzenia nowych narzędzi w dziedzinie bezpieczeństwa, takich jak PNR, obejmował systematycznie mechanizmy wymiany informacji i współpracy między państwami członkowskimi;

28.

zgadza się z Komisją co do zasadniczego znaczenia wspierania działań związanych ze szkoleniami, badaniami naukowymi i innowacjami oraz co do wagi prac Europejskiego Kolegium Policyjnego (CEPOL) w tym zakresie; uważa, że programy w zakresie szkoleń i wymiany dla urzędników organów ścigania są niezmiernie istotne dla dalszego rozwoju europejskiej kultury egzekwowania prawa i dobrych praktyk w tej dziedzinie; uważa, że konieczne są dalsze inwestycje w badania naukowe i innowacje związane z bezpieczeństwem, w tym z prewencją;

29.

zwraca uwagę, że szybko zmieniająca się sytuacja w zakresie bezpieczeństwa wymaga elastycznego podejścia opartego na dostosowywaniu się do nowych warunków i na reagowaniu na nie, rozwoju możliwości technicznych oraz regularnego przeglądu działań priorytetowych określonych w agendzie; zauważa, że w tym przypadku można by zastosować art. 222 TFUE, który nakłada na Radę Europejską obowiązek regularnego przeprowadzania oceny zagrożeń dla Unii, m.in. w oparciu o istniejące oceny zagrożeń sporządzone przez państwa członkowskie i Europol, oraz informowania Parlamentu Europejskiego i parlamentów narodowych o wynikach tej oceny i podjętych w związku z nią działaniach;

Terroryzm

30.

z zadowoleniem przyjmuje określone w agendzie środki na rzecz walki z terroryzmem, rozwiązania kwestii finansowania działalności terrorystycznej, przeciwdziałania zagrożeniom, jakie stanowią obywatele i mieszkańcy UE wyjeżdzający za granicę w celach terrorystycznych („obcy bojownicy”), oraz zapobiegania radykalizacji; zwraca uwagę na zaproponowaną nową strukturę Europejskiego Centrum ds. Walki z Terroryzmem, które ma powstać w ramach Europolu, i apeluje do Komisji o doprecyzowanie jego faktycznej roli, zadań, uprawnień i zasad nadzoru, zwłaszcza w kontekście konieczności zapewnienia odpowiedniego nadzoru demokratycznego i sądowego na stosownych szczeblach, m.in. przy okazji trwającego przeglądu mandatu Europolu; podkreśla, że w walce z terroryzmem kluczowe znaczenie ma zwiększona wymiana informacji między państwami członkowskimi oraz że powinna ona przybrać bardziej ustrukturyzowaną formę;

31.

potępia wszelkie analizy prowadzące do mieszania pojęć terroryzm, brak bezpieczeństwa, islam i migranci;

32.

przypomina, w świetle ostatnich ataków terrorystycznych w Brukseli, Paryżu, Kopenhadze i Saint-Quentin-Fallavier, o pilnej potrzebie skuteczniejszego oceniania przez UE zagrożeń dla bezpieczeństwa UE i skoncentrowania się na pilnych obszarach priorytetowych w walce z terroryzmem: wzmocnieniu bezpieczeństwa na granicach UE, zwiększeniu zdolności do zgłaszania podejrzanych treści w internecie, zwalczaniu przemytu broni palnej oraz nasileniu dzielenia się informacjami i współpracy operacyjnej pomiędzy krajowymi organami ścigania i służbami wywiadowczymi;

33.

przypomina o ogromnym znaczeniu śledzenia i przerwania przepływów finansowych, tym przepływów poza systemem SWIFT, w walce z sieciami terrorystycznymi i zorganizowanymi grupami przestępczymi; z zadowoleniem przyjmuje starania podejmowane w celu zapewnienia sprawiedliwego i wyważonego uczestnictwa w programie śledzenia środków finansowych należących do terrorystów (TFTP);

34.

podkreśla, że groźba ze strony własnego terroryzmu w UE osiąga niebezpieczny nowy wymiar, odkąd islamscy fundamentaliści przejęli kontrolę nad częścią Syrii i Iraku oraz prowadzą ogólnoświatową kampanię propagandową w celu połączenia sił z dżihadystami i przeprowadzania ataków w UE;

35.

podkreśla, że poradzenie sobie z zagrożeniem stwarzanym przez zagranicznych bojowników i terroryzm ogólnie wymaga wielopłaszczyznowego podejścia obejmującego: zajęcie się wszystkimi podstawowymi czynnikami, takimi jak radykalizacja, pogłębienie spójności społecznej i integracji oraz ułatwianie ponownej integracji poprzez propagowanie tolerancji politycznej i religijnej, analizowanie zjawiska podburzania w internecie do popełniania aktów terrorystycznych i przeciwdziałanie mu, zapobieganie wyjazdom w celu wstąpienia do organizacji terrorystycznych, zapobieganie rekrutacji i angażowaniu się w konflikty zbrojne i ograniczanie tych zjawisk, uniemożliwianie przekazywania wsparcia finansowego organizacjom terrorystycznym i osobom chcącym do nich wstąpić, zapewnianie w razie potrzeby zdecydowanych środków prawnych oraz wyposażanie organów ścigania w odpowiednie narzędzia do wykonywania ich obowiązków z pełnym poszanowaniem praw podstawowych;

36.

apeluje do Komisji o opracowanie wraz z państwami członkowskimi prawdziwej strategii dotyczącej europejskich bojowników – której brakuje obecnie w Europejskiej agendzie bezpieczeństwa – w szczególności osób powracających z obszarów objętych konfliktami, które pragną wystąpić z organizacji terrorystycznych, które je zrekrutowały, i wykazują chęć ponownej integracji ze społeczeństwem; uważa, że na względzie trzeba mieć w szczególności sytuację młodych bojowników europejskich;

37.

przypomina o swoim zaangażowaniu na rzecz zapewnienia – w drodze otwartych i przejrzystych dochodzeń – rozliczalności masowych naruszeń praw podstawowych pod pozorem walki z terroryzmem, w szczególności w kontekście transportu i nielegalnego przetrzymywania więźniów w krajach europejskich przez CIA; apeluje o ochronę osób ujawniających takie naruszenia, w tym dziennikarzy;

Radykalizacja

38.

zgadza się, że zapobieganie radykalizacji powinno stanowić dla UE priorytet; ubolewa nad brakiem w agendzie bardziej konkretnych środków walki z radykalizacją postaw w Europie i wzywa Komisję do niezwłocznego podjęcia kompleksowego działania w celu intensyfikacji środków służących zapobieganiu radykalizacji i brutalnemu ekstremizmowi, zapobieganiu rozprzestrzenianiu się ekstremistycznych ideologii oraz umacnianiu integracji i włączenia; apeluje do Komisji o wzmocnienie sieci upowszechniania wiedzy o radykalizacji postaw, która skupia wszystkie odnośne podmioty zaangażowane w inicjatywy służące walce z radykalizacją na najniższym szczeblu, oraz o określenie mandatu, zadań i zakresu zaproponowanego nowego ośrodka doskonałości sieci upowszechniania wiedzy o radykalizacji postaw; zaleca, aby jego struktura obejmowała również lokalnych i krajowych decydentów, co zapewniłoby praktyczne wykonywanie zaleceń opracowanych przez ekspertów i zainteresowane strony; wzywa do podjęcia bardziej odważnych środków w walce z radykalizacją w internecie i z wykorzystywaniem stron internetowych czy mediów społecznościowych do szerzenia radykalnych ideologii w Europie; pozytywnie ocenia utworzenie w Europolu jednostki ds. zgłaszania podejrzanych treści w internecie, która ma wspierać państwa członkowskie w wykrywaniu i usuwaniu pełnych przemocy treści ekstremistycznych w internecie we współpracy z sektorem, oraz apeluje do Komisji o przeznaczenie dodatkowych zasobów niezbędnych do funkcjonowania tej jednostki; ubolewa nad brakiem konkretnych środków na rzecz zwiększenia roli internetu jako narzędzia upowszechniania wiedzy w celu walki z radykalizacją, a w szczególności na rzecz rozpowszechniania w internecie w sposób proaktywny kontrwypowiedzi w celu przeciwdziałania propagandzie terrorystycznej;

39.

zwraca uwagę, że skuteczna polityka bezpieczeństwa musi podejmować kwestie leżące u podstaw ekstremizmu, takie jak radykalizacja, nietolerancja i dyskryminacja, poprzez propagowanie tolerancji politycznej i religijnej, pogłębienie spójności społecznej i integracji oraz ułatwianie ponownej integracji;

40.

jest zdania, że należy prowadzić rozległe badania naukowe i opracować konkretne środki – przy finansowym i operacyjnym wsparciu ze strony Komisji – aby propagować i dzielić z wszystkimi obywatelami Europy, przez skuteczne kanały komunikacji, nasze wspólne wartości tolerancji, pluralizmu, poszanowania wolności słowa i sumienia oraz ogólnie nasze prawa podstawowe; uważa, że w agendzie należy też położyć nacisk na konieczność zwalczania błędnego pojmowania religii, zwłaszcza islamu, które jako takie nie odgrywają roli w radykalizacji i terroryzmie;

41.

jest zaniepokojony pojawiającymi się ostatnio przypadkami przestępstw z nienawiści popełnianych przeciw obywatelom europejskim, również w internecie; apeluje do państw członkowskich, aby chroniły swoich obywateli przed atakami oraz by zapobiegały podżeganiu do nienawiści i wszelkim innym przejawom nietolerancji ze względu na pochodzenie, przekonania lub wyznanie m.in. poprzez działalność edukacyjną skierowaną do młodych ludzi i propagowanie otwartego dialogu;

Przestępczość zorganizowana

42.

przyznaje, że handel ludźmi jest zjawiskiem, którym należy zająć się skuteczniej na szczeblu europejskim, zdecydowanie odrzuca jednak wiązanie nieuregulowanej migracji z turystyką; zwraca uwagę, że brak legalnych sposobów dotarcia do UE w poszukiwaniu ochrony powoduje stałe zapotrzebowanie na nielegalne sposoby, co z kolei naraża na niebezpieczeństwo migrantów znajdujących się w niekorzystnej sytuacji i potrzebujących ochrony międzynarodowej;

43.

podkreśla znaczny udział przestępczości zorganizowanej w handlu ludźmi; zwraca uwagę na skrajny stopień przemocy i brutalności przestępców wobec tej szczególnie bezbronnej grupy; pozytywnie ocenia obecne ramy i zgadza się, że niezbędna jest strategia na okres po 2016 r. uwzględniająca szczególną wiedzę Europolu i Eurojustu w tej dziedzinie;

44.

przyznaje, że walka z przestępczością zorganizowaną wymaga od Europy zdecydowanych działań; wyraża poparcie dla Komisji w dążeniu do rozwiązania tej kwestii; apeluje do Komisji, by w szczególności ustanowiła solidną współpracę w zakresie walki z handlem ludźmi, ale i nawiązała współpracę z państwami trzecimi w celu zapobiegania przemytowi migrantów i kolejnym tragediom na Morzu Śródziemnym;

45.

zaznacza, że więcej uwagi należy poświęcać transgranicznej przestępczości zorganizowanej obejmującej handel bronią, handel ludźmi oraz produkcję narkotyków i handel nimi; zauważa z zadowoleniem, że w agendzie uznano dynamiczny charakter problemu narkotyków, a w szczególności jego związek z przestępczością zorganizowaną oraz ewoluujące zagrożenia związane z innowacyjnością na rynku produkcji i sprzedaży zarówno nowych, jak i znanych narkotyków; podkreśla konieczność szybkiego przyjęcia zaproponowanego pakietu dotyczącego nowych substancji psychoaktywnych i wzywa Radę do poczynienia postępów w tej kwestii;

46.

uważa, że oprócz instrumentów UE na rzecz walki z przestępczością zorganizowaną i terroryzmem Europejska agenda bezpieczeństwa powinna obejmować mechanizmy ochrony ofiar tych poważnych przestępstw w celu zapobiegania dalszej wiktymizacji; zaznacza, że ochronę ofiar należy postrzegać jako ważne narzędzie w walce z przestępczością zorganizowaną i terroryzmem, ponieważ stanowi ona jasny sygnał dla przestępców, że społeczeństwo nie ulegnie przemocy i będzie zawsze bronić ofiar i ich godności;

Cyberprzestępczość

47.

podkreśla, że organizacje terrorystyczne i zorganizowane grupy przestępcze w coraz większym stopniu wykorzystują cyberprzestrzeń, aby ułatwić sobie popełnianie wszelkich form przestępstw, oraz że cyberprzestępczość i przestępczość wspomagana korzystaniem z internetu stanowią poważne zagrożenie dla obywateli i dla gospodarki UE; zauważa, że w dobie cyfrowej cyberprzestępczość wymaga nowego podejścia do egzekwowania prawa i współpracy organów wymiaru sprawiedliwości; zwraca uwagę, że nowe zmiany technologiczne zwiększają skalę i tempo oddziaływania cyberprzestępczości, i w związku z tym wzywa Komisję do przeprowadzenia dogłębnej analizy uprawnień organów ścigania i organów wymiaru sprawiedliwości oraz ich prawnych i technicznych możliwości działania online i offline, aby umożliwić im skuteczną walkę z cyberprzestępczością, podkreślając, że wszystkie środki egzekwowania prawa muszą być ściśle zgodne z prawami podstawowymi, muszą być niezbędne, proporcjonalne i spójne z prawem UE i państw członkowskich; apeluje w szczególności do Komisji o dopilnowanie, by prawo do posługiwania się szyfrem pozostało niezmienione w całej Unii Europejskiej oraz by, jakkolwiek przechwytywanie komunikacji w kontekście śledztwa policyjnego lub postępowania sądowego może być zawsze możliwe na podstawie odpowiedniego zezwolenia sądowego, państwa członkowskie nie podejmowały środków naruszających prawo osób fizycznych do stosowania szyfrowania; zwraca się do Komisji o udzielenie jednostce Europolu ds. zgłaszania podejrzanych treści w internecie dodatkowych zasobów niezbędnych do jej funkcjonowania zamiast dokonywać wewnętrznych przesunięć stanowisk, w tym pracowników Europejskiego Centrum ds. Walki z Cyberprzestępczością (EC3), które nie może cierpieć na braki kadrowe;

48.

podkreśla, że aby Unii Europejskiej znane były na bieżąco zmieniające się potrzeby w zakresie bezpieczeństwa, niezmiernie istotne są badania naukowe i innowacje; podkreśla znaczenie konkurencyjnego sektora bezpieczeństwa UE przyczyniającego się do niezależności UE w zakresie bezpieczeństwa; ponawia apel o zwiększenie niezależności UE pod względem bezpieczeństwa informatycznego i przypomina o konieczności zastanowienia się nad stworzeniem własnych urządzeń i usług UE związanych z bezpieczeństwem na użytek infrastruktury krytycznej i usług publicznych;

49.

wzywa Komisję do uruchomienia odpowiedniej kampanii informacyjnej i przygotowującej poświęconej zagrożeniom związanym z poważną cyberprzestępczością w celu zwiększenia odporności na cyberataki;

50.

pozytywnie ocenia prace EC3 w walce z poważną międzynarodową cyberprzestępczością i przestępczością wspomaganą korzystaniem z internetu; podkreśla kluczową rolę EC3 we wspieraniu państw członkowskich, przede wszystkim w walce z seksualnym wykorzystywaniem dzieci; powtarza zapowiedziane przez Komisję wsparcie EC3 w postaci niezbędnych ekspertów i środków budżetowych w celu pobudzenia tych obszarów współpracy europejskiej, którymi nie zajmowano się od stworzenia EC3 w 2013 r.;

51.

wzywa Komisję do przeprowadzenia pełnej oceny istniejących środków związanych ze zwalczaniem wykorzystywania seksualnego dzieci w internecie, aby ustalić, czy konieczne są dodatkowe narzędzia prawne oraz zbadać, czy EUROPOL dysponuje wystarczającą wiedzą ekspercką, zasobami i personelem, by być w stanie przeciwdziałać temu przerażającemu przestępstwu;

Finansowanie

52.

ubolewa nad faktem, że projekt budżetu Komisji na 2016 r. przewiduje zwiększenie budżetu Europolu jedynie o około 1,5 mln EUR, co nie zapewni mu zasobów niezbędnych do utworzenia – w myśl założeń agendy – Europejskiego Centrum ds. Walki z Terroryzmem oraz jednostki ds. zgłaszania podejrzanych treści w internecie;

53.

z zadowoleniem przyjmuje oświadczenie wygłoszone w Parlamencie przez pierwszego wiceprzewodniczącego Komisji Fransa Timmermansa o tym, że Komisja dostosuje dostępne zasoby do priorytetów agendy; ponownie podkreśla w związku z tym znaczenie dopilnowania, by odnośne agencje UE dysponowały odpowiednimi zasobami ludzkimi i finansowymi umożliwiającymi wykonywanie ich bieżących i przyszłych zadań związanych z agendą; zamierza bacznie kontrolować wdrażanie Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego na szczeblu UE i państw członkowskich oraz oceniać jego przyszłe potrzeby;

o

o o

54.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji oraz parlamentom narodowym.


(1)  Dz.U. L 150 z 20.5.2014, s. 93.

(2)  Dz.U. C 168 E z 14.6.2013, s. 45.

(3)  Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0173.

(4)  Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0230.

(5)  Teksty przyjęte, P8_TA(2014)0102.

(6)  Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0032.

(7)  Dz.U. L 381 z 28.12.2006, s. 4.

(8)  P7_TA(2014)0172.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/93


P8_TA(2015)0270

Sytuacja w Jemenie

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie sytuacji w Jemenie (2015/2760(RSP))

(2017/C 265/11)

Parlament Europejski,

uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Jemenu,

uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Federiki Mogherini z dnia 26 marca 2015 r. w sprawie sytuacji w Jemenie,

uwzględniając wspólne oświadczenie wiceprzewodniczącej/wysokiej przedstawiciel Federiki Mogherini i komisarza ds. pomocy humanitarnej i zarządzania kryzysowego Christosa Stylianidesa z dnia 1 kwietnia 2015 r. w sprawie skutków walk w Jemenie,

uwzględniając wspólne oświadczenie wiceprzewodniczącej/wysokiej przedstawiciel Federiki Mogherini i komisarza ds. pomocy humanitarnej i zarządzania kryzysowego Christosa Stylianidesa z dnia 11 maja 2015 r. w sprawie proponowanego rozejmu w Jemenie,

uwzględniając wspólne oświadczenie wiceprzewodniczącej/wysokiej przedstawiciel Federiki Mogherini i komisarza ds. pomocy humanitarnej i zarządzania kryzysowego Christosa Stylianidesa z dnia 3 lipca 2015 r. w sprawie kryzysu w Jemenie,

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 20 kwietnia 2015 r. w sprawie Jemenu,

uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych 2014 (2011), 2051 (2012), 2140 (2014), 2201 (2015) i 2216 (2015),

uwzględniając oświadczenie współprzewodniczących 24. wspólnego posiedzenia Rady Współpracy Państw Zatoki i Unii Europejskiej (RWPZ–UE) na szczeblu rady i ministrów z dnia 24 maja 2015 r.,

uwzględniając komunikat prasowy Rady Bezpieczeństwa ONZ z dnia 25 czerwca 2015 r. w sprawie sytuacji w Jemenie,

uwzględniając porozumienie w sprawie pokoju i partnerstwa narodowego z dnia 21 września 2014 r., dokument zawierający wyniki konferencji dialogu narodowego z dnia 25 stycznia 2014 r. oraz inicjatywę Rady Współpracy Państw Zatoki z dnia 21 listopada 2011 r.,

uwzględniając Kartę Narodów Zjednoczonych,

uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że obecny kryzys w Jemenie jest wynikiem tego, iż kolejnym rządom nie udało się zaspokoić uzasadnionych dążeń narodu jemeńskiego do demokracji, rozwoju gospodarczo-społecznego, stabilności i bezpieczeństwa; mając na uwadze, że to niepowodzenie stworzyło warunki do wybuchu gwałtownego konfliktu z powodu niesformowania pluralistycznego rządu i niedokonania uczciwego podziału władzy oraz z powodu ciągłego braku reakcji na liczne napięcia międzyplemienne w kraju, powszechny brak bezpieczeństwa i paraliż gospodarczy;

B.

mając na uwadze, że obecny konflikt w Jemenie ogarnął 20 spośród 22 prowincji; mając na uwadze, że według najnowszych skonsolidowanych danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) co najmniej 1 439 osób zostało zabitych w okresie od 19 marca do 5 maja 2015 r., a kolejnych 5 951 osób zostało rannych, w tym wielu cywilów; mając na uwadze, że od rozpoczęcia działań wojennych zginęło ponad 3 000 osób, a ponad 10 000 odniosło rany;

C.

mając na uwadze, że Jemen jest jednym z najbiedniejszych państw na Bliskim Wschodzie, charakteryzującym się wysoką stopą bezrobocia i wysokim wskaźnikiem analfabetyzmu oraz brakiem podstawowych usług; mając na uwadze, że 20 milionów ludzi potrzebuje obecnie pomocy humanitarnej, w tym około 9,4 miliona jemeńskich dzieci, ponad 250 000 uchodźców i 335 000 osób wewnętrznie przesiedlonych;

D.

mając na uwadze, że ostatnie wydarzenia niosą ze sobą poważne zagrożenie dla stabilności w regionie, w szczególności w Rogu Afryki, regionie Morza Czerwonego i całego Bliskiego Wschodu;

E.

mając na uwadze, że w dniu 26 marca 2015 r. koalicja pod przywództwem Arabii Saudyjskiej, w której skład weszły Bahrajn, Egipt, Jordania, Kuwejt, Maroko, Katar, Sudan i Zjednoczone Emiraty Arabskie, rozpoczęła na prośbę prezydenta Jemenu Abd Rabu Mansura Hadiego operację wojskową w Jemenie przeciwko rebeliantom Huti; mając na uwadze, że według doniesień koalicja ta używa w Jemenie zakazanych w skali międzynarodowej bomb kasetowych oraz mając na uwadze, że sprawę tę bada obecnie Wysoki Komisarz ONZ ds. Praw Człowieka;

F.

mając na uwadze, że działania zbrojnych ugrupowań Hutich i sprzymierzonych z nimi sił spowodowały wiele ofiar cywilnych w Jemenie w wyniku stosowania między innymi pocisków przeciwlotniczych, które eksplodują po trafieniu w zamieszkałe tereny, zabijając i okaleczając ludność cywilną;

G.

mając na uwadze, że wskutek ataków lotniczych koalicji wojskowej pod przywództwem Arabii Saudyjskiej w Jemenie wielokrotnie ginęli cywile, co oznacza pogwałcenie międzynarodowego prawa humanitarnego, które nakłada obowiązek podjęcia wszelkich możliwych kroków, by zapobiec stratom wśród ludności cywilnej lub je zminimalizować;

H.

mając na uwadze, że oprócz ataków lotniczych Arabia Saudyjska wprowadziła blokadę morską Jemenu, co przyniosło dramatyczne skutki dla ludności cywilnej – 22 miliony ludzi, tj. prawie 80 % ludności, pilnie potrzebuje żywności, wody i środków medycznych;

I.

mając na uwadze, że w dniu 15 czerwca 2015 r., w związku z rozmowami pokojowymi ONZ, sekretarz generalny ONZ Ban Ki-moon wezwał do ponownego wstrzymania walk ze względów humanitarnych na co najmniej dwa tygodnie podczas ramadanu, aby wszyscy cierpiący niedostatek Jemeńczycy mogli otrzymać niezbędną pomoc, mając jednak na uwadze, że nie osiągnięto porozumienia; mając na uwadze, że w dniu 19 czerwca 2015 r. w toku rozmów dyplomatycznych, w których pośredniczył specjalny wysłannik ONZ Ismail Ould Szejk Ahmed, walczące strony w Jemenie nie zdołały osiągnąć porozumienia o zawieszeniu broni;

J.

mając na uwadze, że w dniu 30 czerwca 2015 r. około 1 200 więźniów, w tym podejrzanych o przynależność do Al-Kaidy, zbiegło z centralnego więzienia w mieście Taiz; mając na uwadze, że w kwietniu 2015 r. około 300 więźniów zbiegło z innego więzienia w prowincji Hadramaut; mając na uwadze, że w Jemenie dochodzi do zamachów terrorystycznych, takich jak ataki z dnia 17 czerwca 2015 r. w Sanie, których celem były między innymi trzy meczety i w wyniku których wiele osób zostało rannych lub poniosło śmierć;

K.

mając na uwadze, że w dniu 1 lipca 2015 r. ONZ ogłosiła w Jemenie trzeci, najwyższy stopień kryzysu humanitarnego; mając na uwadze, że w ramach planu nadzwyczajnego ONZ postara się dotrzeć do 11,7 miliona najbardziej potrzebujących; mając na uwadze, że według doniesień służba zdrowia stoi w obliczu „bliskiego załamania” z uwagi na zamknięcie co najmniej 160 placówek zdrowotnych z powodu braku bezpieczeństwa, paliwa i dostaw;

L.

mając na uwadze, że 15,9 miliona osób w Jemenie potrzebuje pomocy humanitarnej; mając na uwadze, że z powodu powszechnego braku bezpieczeństwa najbardziej narażone dzieci nie będą miały dostępu do opieki zdrowotnej ani do dożywiania, którego potrzebują;

M.

mając na uwadze, że konflikt poważnie dotknął 9,9 miliona dzieci, przy czym od marca 2015 r. 279 dzieci straciło życie, a 402 odniosło rany; mając na uwadze, że z powodu zamknięcia szkół ze względu na konflikt co najmniej 1,8 miliona dzieci straciło dostęp do nauki, co naraża je na większe ryzyko werbunku lub wykorzystania przez grupy zbrojne oraz na inne formy niegodziwego traktowania; mając na uwadze, że według UNICEF-u dzieci stanowią nawet jedną trzecią wszystkich bojowników w Jemenie, a co najmniej 140 zwerbowano w samym tylko okresie od 26 marca do 24 kwietnia 2015 r.; mając na uwadze, że w 2014 r. odnotowano 156 potwierdzonych przypadków zwerbowania i wykorzystania dzieci przez grupy zbrojne; mając na uwadze, że w 2015 r. liczba ta zwiększyła się już dwukrotnie;

N.

mając na uwadze, że według szacunków UNICEF-u ponad pół milionowi dzieci w wieku poniżej pięciu lat zagraża poważne ostre niedożywienie, a 1,2 miliona dzieci poniżej piątego roku życia zagrożonych jest umiarkowanym ostrym niedożywieniem, co oznacza blisko dwukrotny wzrost od początku kryzysu;

O.

mając na uwadze, że system opieki zdrowotnej znajduje się na skraju załamania, a przerwanie szczepień powoduje, że około 2,6 miliona dzieci poniżej 15 lat zagrożonych jest zachorowaniem na odrę, a około 2,5 miliona dzieci – zachorowaniem na biegunkę, potencjalnie śmiertelną chorobę, która szybko się rozprzestrzenia w okresach konfliktów i przesiedlania ludności; mając na uwadze, że rośnie liczba przypadków dengi, choroby przewlekłe nie są leczone, dostawy podstawowych środków medycznych i personel medyczny nie mogą dotrzeć do osób, które ich potrzebują;

P.

mając na uwadze, że w kraju szybko kończy się paliwo, co już poważnie utrudnia dystrybucję pomocy i wkrótce doprowadzi do zagrażającego życiu braku wody, ponieważ dotknięty suszą Jemen jest całkowicie zależny od napędzanych paliwem pomp głębinowych koniecznych do zapewnienia dostaw wody;

Q.

mając na uwadze, że Jemen odczuwa bezpośrednio również kryzys humanitarny w Rogu Afryki, ponieważ ponad 250 000 uchodźców, głównie z Somalii, utknęło w tym kraju i żyje w niepewnych warunkach; mając ponadto na uwadze, że według szacunków rządowych w Jemenie przebywa ponadto około miliona migrantów z Etiopii;

R.

mając na uwadze, że ze względu na pogarszający się stan bezpieczeństwa organizacje humanitarne przeniosły większość zagranicznych pracowników poza Jemen; mając na uwadze, że niewiele organizacji jest jeszcze w stanie działać w Jemenie, a ich działalność jest istotnie ograniczona;

S.

mając na uwadze, że Al-Kaida Półwyspu Arabskiego (AQAP) zdołała odnieść korzyści w wyniku pogorszenia sytuacji politycznej i stanu bezpieczeństwa w Jemenie, rozszerzając zasięg swej obecności oraz zwiększając liczbę i skalę zamachów terrorystycznych;

T.

mając na uwadze, że tzw. Państwo Islamskie (ISIS)/Daisz ugruntowało swoją obecność w Jemenie i przeprowadza zamachy terrorystyczne na meczety szyickie, w których giną setki ludzi; mając na uwadze, że oczekuje się, iż AQAP i ISIS/Daisz wykorzystają brak bezpieczeństwa w Jemenie, by zwiększyć swoje zdolności i zaplanować ataki przeciwko jemeńskim siłom bezpieczeństwa, Hutim i obecności Zachodu;

U.

mając na uwadze, że eskalacja konfliktu zbrojnego zagraża dziedzictwu kulturowemu Jemenu; mając na uwadze, że w dniu 2 lipca 2015 r. Komitet Światowego Dziedzictwa umieścił dwa obiekty w Jemenie na liście zagrożonego dziedzictwa światowego: Stare Miasto w Sanie i otoczone murem zabytkowe miasto Szibam;

V.

mając na uwadze, że UE wprowadziła embargo na broń oraz dalsze ukierunkowane sankcje przeciwko przywódcy Hutich i synowi byłego prezydenta Alego Abdullaha Saleha; mając na uwadze, że dwaj inni członkowie ruchu Hutich, a także były prezydent objęci są od grudnia 2014 r. takimi samymi restrykcjami;

W.

mając na uwadze, że w 2015 r. Dyrekcja Generalna Komisji ds. Pomocy Humanitarnej i Ochrony Ludności (ECHO) przyznała 25 milionów EUR na pomoc dla społeczności w całym kraju cierpiących z powodu ostrego niedożywienia, konfliktu i przymusowych przesiedleń; mając na uwadze, że w 2014 r. łączne fundusze UE, tj. państw członkowskich i Komisji razem, na pomoc humanitarną w Jemenie wyniosły 100,8 miliona EUR, z czego 33 miliony EUR pochodziły od ECHO;

X.

mając na uwadze, że zmieniony apel humanitarny ONZ dotyczy kwoty 1,6 miliarda USD, lecz jedynie około 10 % tej sumy jest obecnie finansowane;

1.

jest poważnie zaniepokojony gwałtownym pogorszeniem się sytuacji politycznej, stanu bezpieczeństwa i sytuacji humanitarnej w Jemenie; domaga się od wszystkich walczących stron natychmiastowego zaprzestania stosowania przemocy; składa kondolencje rodzinom ofiar; podkreśla, że UE potwierdziła zobowiązanie do dalszego wspierania Jemenu i narodu jemeńskiego,

2.

potwierdza swoje zdecydowane poparcie dla jedności, suwerenności, niezależności i integralności terytorialnej Jemenu oraz stoi u boku narodu jemeńskiego;

3.

potępia destabilizujące i gwałtowne jednostronne działania podejmowane przez Hutich i jednostki zbrojne lojalne wobec byłego prezydenta Saleha; potępia również ataki lotnicze prowadzone przez koalicję pod przywództwem Arabii Saudyjskiej i wprowadzoną przez nią blokadę morską Jemenu, które spowodowały tysiące ofiar śmiertelnych, pogłębiły destabilizację Jemenu, stworzyły warunki jeszcze bardziej sprzyjające ekspansji organizacji terrorystycznych i ekstremistycznych, takich jak ISIS/Daisz i AQAP, i doprowadziły do pogorszenia już i tak krytycznej sytuacji humanitarnej;

4.

wzywa wszystkie strony konfliktu w Jemenie, w szczególności Hutich, by działały na rzecz rozwiązania sporów w drodze dialogu i konsultacji; wzywa wszystkie podmioty regionalne do podjęcia konstruktywnych kontaktów ze stronami konfliktu w Jemenie, aby umożliwić deeskalację kryzysu i zapobiec dalszej niestabilności w regionie; wzywa wszystkie strony, by powstrzymały się od kierowania ostrzału i ataków lotniczych na obiekty i budynki dziedzictwa kulturowego oraz od wykorzystywania tych obiektów do celów wojskowych;

5.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że UE ponownie wyraziła swoje zdecydowane zaangażowanie i determinację, by stawić czoła zagrożeniom, jakie stwarzają ugrupowania ekstremistyczne i terrorystyczne, takie jak AQAP, oraz by powstrzymać je od czerpania dalszych korzyści z obecnej sytuacji;

6.

potępia wszelką przemoc oraz próby lub groźby użycia przemocy w celu zastraszenia stron uczestniczących w konsultacjach, w których ONZ jest mediatorem; podkreśla, że pluralistyczny dialog polityczny, w którym ONZ występuje w roli mediatora, musi być procesem realizowanym pod przywództwem Jemenu z zamiarem wypracowania w drodze mediacji opartego na konsensusie, politycznego rozwiązania kryzysu jemeńskiego, zgodnie z inicjatywą RWPZ i mechanizmem jej wdrożenia, wynikami wszechstronnej konferencji dialogu narodowego, porozumieniem w sprawie pokoju i partnerstwa narodowego i odnośnymi rezolucjami Rady Bezpieczeństwa ONZ;

7.

potępia w najostrzejszych słowach przeprowadzone przeze ISIS/Daisz zamachy terrorystyczne na meczety szyickie w Sanie i w Sadzie, w których zginęło i odniosło rany setki ludzi, a także upowszechnianie ekstremistycznej sekciarskiej ideologii leżącej u podłoża tych przestępczych aktów;

8.

jest zaniepokojony zdolnością AQAP do wykorzystywania pogarszającej się sytuacji politycznej i stanu bezpieczeństwa w Jemenie; nalega na wszystkie strony konfliktu, by wykazały zdecydowane zaangażowanie i determinację w walce z grupami ekstremistycznymi i terrorystycznymi, takimi jak ISIS/Daisz i AQAP, uznając ją za najwyższy priorytet;

9.

potępia werbowanie i wykorzystywanie dzieci przez strony konfliktu;

10.

wyraża pełne poparcie dla wysiłków ONZ i specjalnego wysłannika Sekretarza Generalnego ONZ do Jemenu Ismaila Oulda Szejka Ahmeda, by pośredniczyć w negocjacjach pokojowych między stronami; popiera starania Omanu, by doprowadzić do zawieszenia broni między Hutimi i siłami lojalnymi wobec rządu jemeńskiego, co stanowiłoby pierwszy krok w kierunku wynegocjowania rozwiązania politycznego;

11.

podkreśla, że konflikt można rozwiązać jedynie drogą polityczną, przy udziale wszystkich stron i w drodze negocjacji; wzywa w związku z tym wszystkie strony w Jemenie, by dążyły do rozwiązania sporów w drodze dialogu, kompromisu i podziału władzy prowadzącego do sformowania rządu jedności narodowej w celu przywrócenia pokoju, uniknięcia gospodarczego i finansowego upadku oraz zaradzenia kryzysowi humanitarnemu;

12.

apeluje o przerwę w walkach ze względów humanitarnych, aby umożliwić dostarczenie Jemeńczykom w trybie pilnym ratującej życie pomocy; wzywa wszystkie strony, by ułatwiły jak najszybsze dostarczenie pomocy humanitarnej do wszystkich części Jemenu oraz by umożliwiły podmiotom świadczącym pomoc humanitarną szybki, bezpieczny i nieograniczony dostęp do osób potrzebujących pomocy humanitarnej, w tym pomocy medycznej, zgodnie z zasadami bezstronności, neutralności i niezależności; przypomina również, że w związku z tym konieczna jest dalsza poprawa dostępu statków żeglugi handlowej do Jemenu;

13.

wzywa wszystkie strony do przestrzegania międzynarodowego prawa humanitarnego i międzynarodowego prawa dotyczącego praw człowieka, do zapewnienia ochrony ludności cywilnej i powstrzymania się od bezpośrednich ataków na infrastrukturę cywilną, w szczególności na obiekty medyczne i systemy zaopatrzenia w wodę, a także od wykorzystywania budynków cywilnych do celów wojskowych, a ponadto wzywa je do jak najszybszego podjęcia współpracy z ONZ i organizacjami humanitarnymi w celu dostarczenia pomocy osobom znajdującym się w potrzebie;

14.

podkreśla potrzebę skoordynowanych działań humanitarnych pod kierownictwem ONZ oraz wzywa wszystkie państwa, aby przyczyniły się do zaspokojenia potrzeb humanitarnych; wzywa społeczność międzynarodową do wsparcia zrewidowanego apelu humanitarnego ONZ;

15.

wzywa do przeprowadzenia niezależnego dochodzenia międzynarodowego w sprawie wszelkich domniemanych naruszeń międzynarodowych praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego;

16.

odnotowuje postępy poczynione przez komisję ds. opracowania konstytucji i apeluje o uwzględniającą wszystkie strony i przejrzystą konstytucję spełniającą uzasadnione dążenia narodu jemeńskiego i odzwierciedlającą wyniki konferencji dialogu narodowego, apeluje także o przeprowadzenie referendum w sprawie projektu konstytucji i terminowych wyborów powszechnych, aby zapobiec dalszemu pogarszaniu się sytuacji humanitarnej i stanu bezpieczeństwa w Jemenie;

17.

przypomina, że wolność religii i przekonań to jedno z praw podstawowych i stanowczo potępia wszelkie formy przemocy lub dyskryminacji ze względu na religię i przekonania w Jemenie; ponownie wyraża poparcie dla wszelkich inicjatyw mających na celu wspieranie dialogu i wzajemnego szacunku między wspólnotami religijnymi i innymi społecznościami; wzywa wszystkie władze religijne do propagowania tolerancji i podejmowania inicjatyw przeciwko nienawiści, sekciarstwu oraz naznaczonej przemocą i ekstremizmem radykalizacji postaw;

18.

wzywa wiceprzewodniczącą/wysoką przedstawiciel, aby we współpracy z państwami członkowskimi w trybie pilnym zdobyła poparcie na forum ONZ dla szeroko zakrojonego międzynarodowego planu na rzecz zabezpieczenia dostaw wody w Jemenie, gdyż taki krok mógłby mieć decydujące znaczenie dla pomyślnego zakończenia ewentualnego procesu pokojowego oraz dać ludności widoki na poprawę stanu rolnictwa, zapewnienie żywności i odbudowę kraju;

19.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, sekretarzowi generalnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych, sekretarzowi generalnemu Rady Współpracy Państw Zatoki, sekretarzowi generalnemu Ligi Państw Arabskich oraz rządowi Jemenu.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/98


P8_TA(2015)0271

Wyzwania w zakresie bezpieczeństwa w regionie Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej i perspektywy na stabilność polityczną

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie wyzwań w zakresie bezpieczeństwa w regionie Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej i perspektyw na stabilność polityczną (2014/2229(INI))

(2017/C 265/12)

Parlament Europejski,

uwzględniając art. 8 i 21 Traktatu o Unii Europejskiej,

uwzględniając Umowę o partnerstwie i współpracy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi a Republiką Iraku, a także swoje stanowisko z dnia 17 stycznia 2013 r. dotyczące tej umowy (1),

uwzględniając europejską strategię bezpieczeństwa z dnia 12 grudnia 2003 r. oraz oświadczenie Rady UE w sprawie wzmocnienia zdolności z dnia 11 grudnia 2008 r.,

uwzględniając wspólny komunikat wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz Komisji z dnia 8 marca 2011 r. zatytułowany „Partnerstwo na rzecz demokracji i wspólnego dobrobytu z południowym regionem Morza Śródziemnego”(COM(2011)0200),

uwzględniając partnerstwo z Deauville zainicjowane przez G8 podczas szczytu szefów państw lub rządów w dniu 21 maja 2011 r. w Deauville;

uwzględniając wspólny komunikat wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz Komisji z dnia 25 maja 2011 r. zatytułowany „Nowa koncepcja działań w obliczu zmian zachodzących w sąsiedztwie”(COM(2011)0303),

uwzględniając wspólny komunikat wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz Komisji Europejskiej z dnia 6 lutego 2015 r. w sprawie elementów strategii regionalnej UE dla Syrii i Iraku oraz zagrożenia ze strony Da’isz” (JOIN(2015)0002),

uwzględniając deklarację przyjętą na trzecim posiedzeniu ministrów spraw zagranicznych Unii Europejskiej i Ligi Państw Arabskich (LPA) w Atenach w dniu 11 czerwca 2014 r. oraz protokół ustaleń podpisany w Brukseli w dniu 19 stycznia 2015 r. między Europejską Służbą Działań Zewnętrznych a Sekretariatem Generalnym Ligi Państw Arabskich,

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 30 sierpnia 2014 r. w sprawie Iraku i Syrii,

uwzględniając wyniki Międzynarodowej konferencji w sprawie pokoju i bezpieczeństwa w Iraku, która odbyła się w Paryżu w dniu 15 września 2014 r.,

uwzględniając konkluzje Rady do Spraw Zagranicznych z dnia 17 listopada 2014 r. w sprawie procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie,

uwzględniając konkluzje Rady do Spraw Zagranicznych z dnia 15 grudnia 2014 r. dotyczące unijnej strategii regionalnej dla Syrii i Iraku,

uwzględniając konkluzje Rady do Spraw Zagranicznych z dnia 9 lutego 2015 r. dotyczące zwalczania terroryzmu,

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 marca 2011 r. w sprawie stosunków Unii Europejskiej z Radą Współpracy Państw Zatoki (2),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 marca 2011 r. w sprawie podejścia UE do Iranu (3),

uwzględniając swoją rezolucję z 14 grudnia 2011 r. w sprawie przeglądu europejskiej polityki sąsiedztwa (4),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 10 maja 2012 r. w sprawie handlu na rzecz przemian: strategii handlowej i inwestycyjnej UE dla krajów południowego regionu Morza Śródziemnego w następstwie arabskiej wiosny (5),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 marca 2014 r. w sprawie Arabii Saudyjskiej – jej stosunków z UE oraz jej roli na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej (6),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 września 2014 r. w sprawie sytuacji w Iraku i Syrii oraz ofensywy Państwa Islamskiego, w tym prześladowań mniejszości (7),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 15 stycznia 2015 r. w sprawie sytuacji w Libii (8),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 lutego 2015 r. w sprawie kryzysu humanitarnego w Iraku i Syrii, w szczególności w związku z Państwem Islamskim (9),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 marca 2015 r. w sprawie stosunków UE z Ligą Państw Arabskich i współpracy w zwalczaniu terroryzmu (10),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 marca 2015 r. w sprawie ostatnich ataków i uprowadzeń dokonanych przez Państwo Islamskie/Daisz na Bliskim Wschodzie, zwłaszcza wobec Asyryjczyków (11),

uwzględniając konkluzje z posiedzenia przedstawicieli samorządowych władz miejskich z Libii, które zostało zwołane w dniu 23 marca 2015 r. w Brukseli przez misję ONZ ds. wspierania Libii i zorganizowane przez Unię Europejską,

uwzględniając odbyte w dniu 13 kwietnia 2015 r. w Barcelonie posiedzenie ministrów spraw zagranicznych państw UE i krajów południowego basenu Morza Śródziemnego, zorganizowane przez Hiszpanię, prezydencję łotewską i UE w celu omówienia przyszłości sąsiedztwa europejskiego,

uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2139 (z 2014 r.), 2165 (z 2014 r.) i 2191 (z 2014 r.), w których upoważniono ONZ i jego partnerów do udzielania transgranicznej humanitarnej pomocy i po obu stronach linii frontu w Syrii bez zgody państwa syryjskiego,

uwzględniając art. 52 Regulaminu,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych oraz opinię Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A8-0193/2015),

A.

mając na uwadze, że konflikty w Syrii, Iraku, Jemenie i Libii oraz rosnące napięcia w regionie Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej (MENA) stanowią główne źródła destabilizacji tego regionu; mając na uwadze, że istnieje połączenie pomiędzy frontami Sahelu i Bliskiego Wschodu w walce z terroryzmem oraz że fronty te znajdują się w pobliżu wrażliwego regionu Rogu Afryki; mając na uwadze, że konsekwencje takiej sytuacji dla bezpieczeństwa w całym regionie są katastrofalne, ponieważ trwale szkodzą rozwojowi politycznemu i gospodarczemu, kluczowym infrastrukturom i spójności demograficznej w regionie; mając na uwadze, że wydarzenia te stanowią poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa europejskiego, dla obywateli i ich interesów; mając na uwadze dużą liczbę ofiar wśród ludności cywilnej i akty terroru wymierzone przeciwko ludności; mając na uwadze poważne naruszenia praw człowieka i prawa humanitarnego, w szczególności wobec mniejszości etnicznych i religijnych; mając na uwadze, że konflikty te prowadzą do poważnego kryzysu humanitarnego i masowych przemieszczeń ludności oraz powodują wyjątkowo trudne warunki życia dla uchodźców i przyjmujących ich wspólnot; mając na uwadze utrzymujące się trudności z określeniem spójnej strategii rozwiązywania konfliktów i zorganizowaniem pluralistycznych dialogów z uprawomocnionymi do tego i wiarygodnymi stronami konfliktów;

B.

uwzględniając, że różne skutki arabskiej wiosny w krajach, w których ona nastąpiła, oraz stopień kompleksowości i konieczność walki przeciwko Państwu Islamskiemu i innym organizacjom terrorystycznym powodują, że konieczny jest przegląd działań UE w regionie Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu, opierający się na nowo powstałych założeniach; mając na uwadze, że konieczne jest nasilenie presji na autorytarne reżimy w celu wprowadzenia integracyjnych strategii politycznych; uwzględniając, że cel stabilizacji w tym regionie jest wyzwaniem nie tylko z zakresu bezpieczeństwa, lecz stanowi też wyzwanie gospodarcze, polityczne i społeczne, co wymaga od UE i jej państw członkowskich wypracowania strategicznej, całościowej i wieloczynnikowej polityki oraz pełnej współpracy z zainteresowanymi stronami z tego regionu w perspektywie średnio- i długoterminowej;

C.

mając na uwadze, że organizacja terrorystyczna ISIL/Daisz rozpoczęła systematyczne kampanie czystek etnicznych na północy Iraku i Syrii, dopuszczając się wobec mniejszości etnicznych i wyznaniowych zbrodni wojennych obejmujących masowe doraźne zabójstwa i uprowadzenia; mając na uwadze, że ONZ informowała już o ukierunkowanych zabójstwach, przymusowych nawróceniach, uprowadzeniach, sprzedawaniu kobiet, niewolnictwie kobiet i dzieci, rekrutowaniu dzieci do samobójczych zamachów bombowych oraz o wykorzystywaniu seksualnym i nadużyciach fizycznych i torturach; mając na uwadze, że celem ISIL/Daisz były społeczności chrześcijan, jazydów, Turkmenów, Szabaków, jarsenitów, Sabejczyków i szyitów, a także wielu Arabów i muzułmańskich sunnitów;

D.

mając na uwadze fakt, że na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej nastąpiła poważna zmiana sytuacji geopolitycznej, która może naruszyć w zasadniczy i w nieprzewidywalny sposób równowagę regionalną; mając na uwadze, że kryzysy i konflikty nabierają tempa, nasila się ich wymiar polityczny, etniczny i wyznaniowy, grupy paramilitarne rosną w siłę, a niektóre państwa lub rządy w regionie są coraz słabsze lub chylą się ku upadkowi; mając na uwadze liczne naruszenia praw człowieka, które z tego wynikają; mając na uwadze, że kraje regionu MENA mają wraz ze społecznością międzynarodową wspólny interes w zakresie bezpieczeństwa, polegający na zwalczaniu terroryzmu i wspieraniu prawdziwych demokratycznych reform obejmujących wszystkich obywateli w regionie;

E.

mając na uwadze, że konflikty w Iraku i w Syrii, a także konflikt w Jemenie i Libii, wzmagają napięcia w regionie i na skalę międzynarodową; mając na uwadze, że kwestie religijne i etniczne podlegają instrumentalizacji i są wykorzystywane do osiągania celów politycznych i władzy; mając na uwadze, że stwarza to ryzyko konfrontacji między sunnitami i szyitami poza ich bezpośrednim obszarem geograficznym;

F.

mając na uwadze, że Tunezja jest najdoskonalszym przykładem demokratyzacji po powstaniach w krajach arabskich, ale że padła ofiarą ataku terrorystycznego ISIL/Daisz w dniu 18 marca 2015 r., co przypomina o konieczności silnego i nieustającego wsparcia dla krajów w regionie, a zwłaszcza Tunezji;

G.

mając na uwadze, że zgodnie z wytycznymi UE z 2008 r. w sprawie aktów przemocy wobec kobiet i dziewcząt promowanie praw kobiet i równości płci powinno stanowić podstawowy element dialogu dotyczącego polityki i praw człowieka między UE a krajami regionu Bliskiego Wchodu i Afryki Północnej (MENA); mając na uwadze, że zaangażowanie i wzmacnianie pozycji kobiet w sferze publicznej, politycznej, ekonomicznej i kulturalnej w krajach regionu MENA ma kluczowe znaczenie dla wspierania stabilności, pokoju i dobrobytu gospodarczego w dłuższym okresie; mając na uwadze, że wzmacnianie pozycji kobiet i dziewcząt poprzez edukację ma kluczowe znaczenie dla wspierania ich roli we wszystkich tych sferach; mając na uwadze, że organizacje społeczeństwa obywatelskiego działające na rzecz praw kobiet i równouprawnienia płci mogą odgrywać ważną rolę we wzmacnianiu pozycji kobiet w krajach regionu MENA;

H.

mając na uwadze, że wpływy państw członkowskich w regionie są bardzo nierówne; mając na uwadze, że zachodzi potrzeba zwiększenia wpływu Unii Europejskiej; mając na uwadze, że długofalowa stabilność polityczna i gospodarcza regionu MENA to kwestia o strategicznym znaczeniu dla UE; mając na uwadze, że Unia musi w związku z tym odgrywać pierwszoplanową rolę w promowaniu rozwiązywania konfliktów i demokratycznego sprawowania rządów w regionie MENA;

I.

mając na uwadze, że w przeszłości pomoc UE dla krajów regionu MENA była zbyt fragmentaryczna i nie dostosowywano jej wystarczająco szybko do potrzeb politycznych i gospodarczych tych krajów, co niekorzystnie wpłynęło na zdolność UE do odgrywania ważnej roli w tym regionie;

J.

mając na uwadze, że w przeszłości pomoc UE dla krajów regionu MENA, w szczególności w ramach Europejskiej Polityki Sąsiedztwa (EPS), zbyt często opierała się na tej samej niezróżnicowanej koncepcji strategicznej, bez uwzględnienia w wystarczający sposób specyficznej sytuacji poszczególnych państw i bez identyfikowania partnerów społeczeństwa obywatelskiego wymagających wsparcia i pomocy w zakresie budowania potencjału; mając na uwadze, że próby przemian demokratycznych podjęte w następstwie arabskiej wiosny wymagają aktywnego wsparcia w oparciu o zorganizowane, długoterminowe podejście;

K.

mając na uwadze, że poważne zmiany w regionie MENA mają wpływ na zdolność UE w zakresie promowania jej wartości politycznych i demokratycznych; mając na uwadze, że takie zmiany mają wpływ na rozwój stosunków gospodarczych UE z odnośnymi krajami i mogą stanowić zagrożenie dla jej bezpieczeństwa energetycznego;

L.

mając na uwadze, że zmuszona do podjęcia nagłych środków w odpowiedzi na kolejne kryzysy, których nie udało się przewidzieć w krajach regionu MENA pomimo pewnych sygnałów, UE nie była w stanie przeanalizować kluczowych elementów lub uporać się ze złożonością sytuacji, oczekiwaniami i perspektywami powstałymi w wyniku powstań w krajach arabskich w 2011 r.; mając na uwadze, że przede wszystkim UE nie odpowiedziała na konieczność długofalowej strategii w celu utrzymania i wsparcia przemian demokratycznych, rozwoju gospodarczego i stabilności politycznej; mając na uwadze, że na podstawie mandatu udzielonego przez Radę Europejską w grudniu 2013 r. wysoka przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa (wiceprzewodnicząca/wysoka przedstawiciel) rozpoczęła istotny proces strategicznej refleksji; mając na uwadze, że w celu dokonania przeglądu Europejskiej Polityki Sąsiedztwa (EPS) Komisja Europejska i Europejska Służba Działań Zewnętrznych (ESDZ) zainicjowały szeroki proces konsultacji; mając na uwadze, że ustanowienie ESDZ umożliwia analizę polityczną i strategiczną w odniesieniu do poszczególnych krajów, co powinno stanowić kluczowy element planowania pomocy dla krajów w regionie, w tym w ramach EPS;

M.

mając na uwadze, że UE, aby móc wywierać pozytywny wpływ na kraje regionu MENA, musi być w stanie zaoferować więcej niż tylko perspektywę współpracy gospodarczej, zwłaszcza oferują partnerstwo polityczne i strategiczne na dużą skalę;

N.

mając na uwadze, że w atakach, do których doszło między 26 a 30 czerwca 2015 r. w Tunezji, Kuwejcie i Jemenie i do których przyznał się ISIL/Daisz, śmierć poniosło 92 osoby, a kilka setek innych zostało rannych; mając na uwadze, że ataki te ponownie uwidaczniają konieczność skutecznego zajęcia się wyzwaniami w dziedzinie bezpieczeństwa oraz brakiem politycznej stabilności w regionie;

Reagowanie na zagrożenia i poprawa sytuacji w zakresie bezpieczeństwa

1.

wzywa UE i jej państwa członkowskie do zajęcia się głębokimi przyczynami szybko pogarszającej się sytuacji w regionie MENA za pomocą kompleksowego i ambitnego podejścia; popiera międzynarodową kampanię przeciwko ISIL/Daisz i z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie partnerów koalicyjnych do współpracy nad wspólną strategią; z zadowoleniem przyjmuje w szczególności działania państw członkowskich UE, które uczestniczą w koalicji międzynarodowej przeciw ISIS, zarówno poprzez bezpośrednie ostrzały, jak i poprzez uczestnictwo w działaniach o charakterze logistycznym, finansowym i humanitarnym; wzywa jednak do większej mobilizacji we wszystkich sferach i kładzie nacisk na konieczność lepiej skoordynowanych działań; zauważa, że działania te mogłyby być w użyteczny sposób koordynowane pod auspicjami UE, w razie konieczności jako część operacji w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO), i w tym celu apeluje do UE o zapewnienie wystarczającej zdolności operacyjnej oraz o ustanowienie prawdziwej wspólnej obrony europejskiej; podkreśla jednak, że należy znaleźć dostosowaną do sytuacji odpowiedź, opartą na zróżnicowanych uwarunkowaniach politycznych i międzyregionalnych, na kwestię zwalczania ISIL/Daisz, Frontu Obrony Ludności Lewantu i innych ugrupowań terrorystycznych; wzywa UE, by odgrywała rolę głównego inicjatora regionalnego dialogu obejmującego wszystkie zainteresowane strony w regionie, w szczególności LPA, Arabię Saudyjską, Egipt, Turcję i Iran; przypomina o znaczeniu zaspokajania uzasadnionych żądań ludności lokalnej, zwłaszcza wyrażonych podczas Arabskiej Wiosny w 2011 r., w celu zapewnienia długoterminowej stabilności w regionie; odnotowuje niedawne oświadczenie LPA o utworzeniu stałej jednostki szybkiego reagowania, ze szczególnym naciskiem na zwalczanie ISIS i innych powstających ugrupowań terrorystycznych;

2.

podkreśla znaczenie stałej obecności politycznej UE, na możliwie najwyższym poziomie, dla zapewnienia długoterminowego strategicznego dialogu politycznego i wspólnej prawdziwej refleksji z krajami regionu MENA na temat tego, czego potrzebują do osiągnięcia wewnętrznej stabilności regionalnej; podkreśla, że jedynie zdolność Unii Europejskiej do przemawiania jednym głosem spowoduje, że Unia stanie się skutecznym graczem na arenie międzynarodowej; wzywa zatem UE do pilnego ustanowienia prawdziwej wspólnej polityki zagranicznej obejmującej ścisłą koordynację działań zewnętrznych i wewnętrznych; apeluje do wiceprzewodniczącej/wysokiej przedstawiciel o działanie we współpracy z ministrami spraw zagranicznych lub polityków uznanych przez podmioty tego regionu, aby – pod jej przewodnictwem i w imieniu Unii – zapewnić stały dialog na wysokim szczeblu z państwami tego regionu; przypomina i konieczności zidentyfikowania głównych krajów partnerskich i polegania na nich w celu zapewnienia stabilności politycznej i bezpieczeństwa w perspektywie długoterminowej;

3.

podkreśla znaczenie i konieczność skutecznego wdrożenia w 2015 r. następujących inicjatyw: projektów w zakresie wspierania budowania potencjału we współpracy z krajami Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, przeciwdziałania radykalizacji i ekstremizmowi odwołującemu się do przemocy, wspierania współpracy międzynarodowej, zajmowania się przyczynami bieżących kryzysów i zacieśnienia partnerstwa z kluczowymi krajami, w tym zintensyfikowania dialogu politycznego z LPS, Organizacją Współpracy Islamskiej (OWI), Unią Afrykańską (UA) i innymi odnośnymi regionalnymi strukturami koordynującymi, np. z Grupą Pięciu na rzecz Sahelu;

4.

kładzie nacisk na fakt, że stabilność i bezpieczeństwo w krajach regionu MENA mają kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa UE; przypomina, że ISIL/Daisz i inne organizacje terrorystyczne są zakorzenione w Iraku i Syrii od wielu lat i dążą do uzyskania wpływu w regionie; zauważa, że zwycięstwa tego ugrupowania są wynikiem kryzysów instytucjonalnych, demokratycznych i w dziedzinie bezpieczeństwa w tych krajach oraz nieszczelności ich wspólnej granicy; podkreśla, że zdolność rekrutacji i ekspansja ISIL/Daisz oraz Frontu Obrony Ludności Lewantu są napędzane kryzysami gospodarczymi, politycznymi, społecznymi i kulturowymi dotykającymi ten region; wzywa UE do oceny głębokich przyczyn zjawiska radykalizacji i do przyjęcia globalnego podejścia nastawionego na bezpieczeństwo, zdolność sprawowania demokratycznych rządów, rozwój polityczny, gospodarczy, społeczny i kulturowy, przy czym wiodącą zasadą powinien być pluralizm; wyraża przekonanie, że o ile nie znalezione zostanie praktyczne i trwałe rozwiązanie tych problemów, to wszelkie działanie mające na celu neutralizację zagrożenia, jakie stanowi ISIL/Daisz i inne ugrupowania terrorystyczne, napotka na zwiększone i utrzymujące się trudności;

5.

przyjmuje do wiadomości przeznaczenie 400 mld EUR na strategię UE zatytułowaną „Elementy unijnej strategii regionalnej dla Syrii i Iraku, a także zagrożenie stwarzane przez ISIL/Daisz”, z czego 400 mln EUR przeznaczono na pomoc humanitarną; z zadowoleniem przyjmuje starania UE na rzecz dostosowania unijnej pomocy humanitarnej do konkretnych potrzeb wynikających z płci i wieku; wzywa do poświęcenia szczególnej uwagi Jordanii i Libanowi, które to kraje przyjmują największą liczbę uchodźców w stosunku do liczby ludności; podkreśla znaczenie tego, by oba te kraje ułatwiały bezpieczne dotarcie uchodźców na ich terytorium i przestrzegały zasady non-refoulement; przypomina również o konsekwencjach kryzysu związanego z uchodźcami dla Regionalnego Rządu Kurdystanu w Iraku; wyraża zaniepokojenie faktem, że obozy dla uchodźców, wskutek panującego tam skrajnego ubóstwa i nędzy, mogą stać się źródłem radykalizacji postaw; wyraża przekonanie, że stanowią one na dłuższą metę czynniki destabilizacyjne dla krajów przyjmujących uchodźców i dlatego domaga się znalezienia długofalowych rozwiązań, które okażą się pomocne zarówno dla uchodźców, jak i krajów przyjmujących; wzywa UE do współpracy z innymi partnerami, szczególnie UNHCR i UNICEF, w celu zajęcia się utrzymującymi się problemami w obozach dla uchodźców i przesiedleńców wewnętrznych w Iraku, Jordanii, Libanie i Turcji, szczególnie w odniesieniu do braku szkolnictwa dla młodzieży i dzieci; z zadowoleniem przyjmuje środki na rzecz ludności krajów przyjmujących przewidziane w nowej strategii oraz Instrumencie na rzecz przyczyniania się do Stabilności i Pokoju (IcSP); wzywa wszystkie państwa członkowskie UE, aby w odniesieniu do kryzysu związanego z uchodźcami zwiększyły swoje zaangażowanie w postaci zasobów finansowych i przesiedlania uchodźców w szczególnie trudnej sytuacji;

6.

zwraca uwagę na stały wzrost wniosków o azyl z Syrii i Iraku; wzywa państwa członkowskie UE do wzmożenia wysiłków w odniesieniu do przyjmowania osób ubiegających się o azyl oraz szybkiego uporania się z nawarstwionymi nierozstrzygniętymi sprawami;

7.

z zadowoleniem przyjmuje udział niektórych krajów regionu MENA w międzynarodowej koalicji przeciw ISIL/Daisz; wzywa rządy tych państw i społeczność międzynarodową do podwojenia wysiłków w celu zwalczania finansowania terroryzmu międzynarodowego i wojen w Syrii i Libii; ponownie wzywa rządy wszystkich krajów regionu do zapobiegania finansowaniu lub ułatwianiu finansowania przez osoby fizyczne oraz prywatne i publiczne podmioty organizacji terrorystycznych bądź osób lub firm powiązanych z syryjskim rządem, objętym sankcjami UE, które muszą być wystarczająco surowe; wzywa do ich udziału w systemach współpracy regionalnej na rzecz monitorowania ruchów finansowych, dzięki nawiązaniu współpracy z Radą Współpracy Państw Zatoki (RWPZ), LPA, OIC i instytucjami UE; podkreśla pilną potrzebę wprowadzenia skutecznego systemu kar w koordynacji z LPA, OIC i RWPZ, tak by położyć kres finansowaniu ISIL/Daisz przez podmioty międzynarodowe i komercjalizacji nielegalnie produkowanej ropy przez organizacje terrorystyczne; podkreśla również w tym względzie pilną potrzebę większej współpracy pomiędzy organami celnymi na granicy Turcji, Iraku i Syrii, aby uniemożliwić ISIL/Daisz sprzedawanie nielegalnej ropy;

8.

podkreśla znaczenie długoterminowego strategicznego i zorganizowanego dialogu z LPA, OIC i RWPZ; w związku z tym z zadowoleniem przyjmuje oświadczenie przyjęte w Atenach w dniu 11 czerwca 2014 r. oraz protokół ustaleń ze stycznia 2015 r. i wzywa do ich pełnej realizacji; podkreśla kluczowe znaczenie organizacji częstych szczytów między UE a LPA, OIC i RWPZ; podkreśla kluczową rolę, jaką ma do odegrania LPA w zakresie wychodzenia z kryzysów; jest przekonany, że wspomniane kryzysy uwypuklają potrzebę przekształcenia LPA, decyzją jej państw członkowskich, w prawdziwy organ decyzyjny, dysponujący możliwością przyjmowania wiążących decyzji; odnotowuje współpracę strategiczną między Unią Europejską a RWPZ; podkreśla, że RWPZ może wywierać pozytywny i polityczny wpływ na zarządzanie kryzysami i konfliktami w krajach regionu MENA;

9.

podkreśla również znaczenie regionalnych dialogów z Turcją i Iranem; z zadowoleniem przyjmuje porozumienie osiągnięte niedawno przez państwa UE3+3 i Iran w sprawie irańskiego programu jądrowego i ma nadzieję, że przekształci się ono w uzgodnionym terminie w ostateczne kompleksowe porozumienie; wzywa wiceprzewodniczącą/wysoką przedstawiciel i państwa członkowskie do przeprowadzenia, w razie ostatecznego porozumienia w sprawie kwestii jądrowej, gruntownych konsultacji z Iranem i zapewnienia jednocześnie jego zobowiązania do nierozprzestrzeniania do czasu potwierdzenia przez odpowiednie organy międzynarodowe, w tym MAEA; w tym celu wzywa UE do aktywnego zaangażowania się w promowanie działań służących budowanie zaufania pomiędzy Iranem i Arabią Saudyjską; podkreśla konieczność zacieśnienia współpracy z Turcją w zakresie walki z terroryzmem; kładzie nacisk na kluczową rolę, jaką Turcja, jako członek NATO, może odegrać w walce z ISIL/Daisz i w stabilizacji Iraku i Syrii; wzywa Turcję do wyjaśnienia pewnych niejasności i do odgrywania w pełni roli siły stabilizującej w regionie dzięki skutecznym kontrolom granicy z Syrią i bardziej aktywnemu udziałowi w walce z ISIL/Daisz we współpracy z UE;

10.

wzywa kraje w regionie do powstrzymania się od eksportowania terroryzmu i broni do krajów sąsiadujących, ponieważ mogłoby to jeszcze bardziej destabilizująco wpłynąć na tamtejszą sytuację;

11.

przypomina o potrzebie stworzenia warunków dla wznowienia negocjacji pokojowych między Izraelem a Autonomią Palestyńską w celu osiągnięcia docelowego rozwiązania konfliktu w oparciu o koncepcję dwóch państw współistniejących obok siebie w pokoju i bezpieczeństwie, w oparciu o granice z 1967 r. i z Jerozolimą jako stolicą obu państw zgodnie z prawem międzynarodowym; ponownie wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu gwałtownie pogarszającej się sytuacji humanitarnej w Stefie Gazy; jest głęboko zaniepokojony izraelską polityką zasiedlania na Zachodnim Brzegu; jest głęboko zaniepokojony impasem w rozmowach i narastającymi napięciami między Izraelczykami i Palestyńczykami; wzywa w związku z tym do podjęcia poważnych i wiarygodnych starań przez obie strony oraz UE i wspólnotę międzynarodową; z zadowoleniem przyjmuje i popiera determinację wysokiej przedstawiciel F. Mogherini, by UE zwiększyła swe zaangażowanie w proces pokojowy na Bliskim Wschodzie i potwierdziła swoją rolę pośrednika procesu pokojowego; wzywa wszystkie strony do powstrzymania się od wszelkich działań, które mogłyby pogorszyć sytuację, takich jak podżeganie, prowokacje, nadmierne użycie siły czy odwet; ponawia swoje pełne poparcie dla arabskiej inicjatywy pokojowej z 2002 r. i wzywa kraje LPA i Izrael do wprowadzenia jej w czyn; podkreśla, że jakiekolwiek dyskusje w sprawie wznowienia procesu pokojowego i kontroli administracyjnej i politycznej Strefy Gazy przez Autonomię Palestyńską byłyby zdecydowanie bardziej owocne, jeśli udział w nich wzięłaby również LPA; podkreśla kluczową rolę odegraną przez Egipt w uzyskaniu ostatecznego zawieszenia broni w konflikcie między Hamasem a Izraelem latem 2014 r.; wzywa międzynarodowych darczyńców do przestrzegania zobowiązań podjętych na konferencji w Kairze w październiku 2014 r.;

12.

wyraża pełne i całkowite poparcie dla konkretnych działań podejmowanych przez UE w ramach stanowczej WPBiO dążącej do propagowania stabilności i bezpieczeństwa krajów regionu MENA; wyraża ubolewanie w związku z tym, że misje i operacje WPBiO podjęte w tym regionie (EUBAM Libya, EUPOL COPPS i EUBAM Rafah) prowadzone są na zbyt małą skalę i nie nadążają za kwestiami bezpieczeństwa w tym regionie oraz wzywa do ponownej strategicznej oceny tych działań; zwraca uwagę na ważną rolę, jaką UE mogłaby odegrać w ramach tego zaangażowania w przestrzeganie praw człowieka i rządów prawa, udzielając konkretnej pomocy i szkoleń w zakresie szczególnych umiejętności w dziedzinie reformy sądownictwa karnego, SSR i DDR, kontroli granic, walki z terroryzmem i radykalizacją oraz zapobiegania handlowi bronią, narkotykami i ludźmi; wzywa do poświęcenia szczególnej uwagi Libii; podkreśla znaczenie, jakie ma dialog i współpraca z LPA i Unią Afrykańską, aby kraje partnerskie mogły rozwijać umiejętności i wyposażyć się w konieczne zasoby wojskowe i ludzkie w celu zwalczania terroryzmu;

13.

stanowczo sprzeciwia się wykorzystywaniu dronów do pozasądowego i eksterytorialnego zabijania podejrzanych o terroryzm i domaga się wprowadzenia zakazu wykorzystywania dronów do tego celu;

14.

zwraca się do władz w państwach członkowskich UE i w krajach Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej o utrzymanie zakazu tortur, jak określono przede wszystkim w Konwencji ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, którą większość z nich podpisała i ratyfikowała; ponownie podkreśla, że zeznania wymuszone torturami są nieważne, i potępia tę praktykę;

15.

jest szczególnie zaniepokojony faktem, że kolejne kryzysy polityczne w tym regionie obniżyły zdolności wywiadowcze państw członkowskich; przypomina, jak duże znaczenie ma propagowanie lepszej współpracy między państwami członkowskimi UE a krajami regionu MENA w zakresie walki z terroryzmem z zastrzeżeniem praw człowieka i ram prawa międzynarodowego; wzywa do systematycznej i efektywnej współpracy tych krajów z Europolem i Interpolem, w celu wspierania tych państw w tworzeniu niezbędnych struktur i mobilizowaniu zasobów w dziedzinie walki z terroryzmem, zwalczania terroryzmu i przestępczości zorganizowanej, w tym handlu ludźmi, poprzez opracowanie zintegrowanych systemów obronnych mających na celu przede wszystkim ochronę praw człowieka każdej zainteresowanej osoby, z zastrzeżeniem istnienia odpowiednich gwarancji dotyczących praw człowieka; podkreśla znaczenie dialogu 5+5, który uzupełnia działania Unii na rzecz regionu śródziemnomorskiego i umożliwia działanie na polu współpracy na rzecz bezpieczeństwa; podkreśla konieczność wyeliminowania utrzymujących się braków we współpracy z krajami pochodzenia, tranzytu i przeznaczenia zagranicznych bojowników; wzywa państwa członkowskie UE do łączenia swoich zasobów, do wzmocnienia istniejących mechanizmów (Frontex, EUROSUR) oraz do utworzenia europejskiego systemu PNR w celu poprawy kontroli na granicach zewnętrznych UE; podkreśla, że należy pogłębić aktywną współpracę między ministrami spraw zagranicznych i ministrami spraw wewnętrznych, w szczególności w dziedzinie współpracy sądowej i policyjnej oraz wymiany informacji;

16.

podkreśla pilną potrzebę znalezienia politycznego rozwiązania konfliktu w Syrii; utrzymuje, że osiągnięcie trwałego rozwiązania wymaga prowadzonego przez Syryjczyków pluralistyczny procesu politycznego prowadzącego do transformacji, na podstawie komunikatu z Genewy z dnia 30 czerwca 2012 r. i zgodnie z odnośnymi rezolucjami Rady Bezpieczeństwa ONZ, tak aby zachować jedność, suwerenność i integralność terytorialną tego kraju; z zadowoleniem przyjmuje wysiłki Narodowej Koalicji Syryjskich Sił Rewolucyjnych i Opozycyjnych, by rozszerzyć jej skład i podjąć współpracę z innymi grupami opozycyjnymi, w tym dzięki niedawnemu spotkaniu z Krajową Komisją Koordynacyjną, którego celem było określenie poglądów opozycji na transformację polityczną; popiera wysiłki specjalnego wysłannika ONZ Staffana de Mistury na rzecz zaprzestania konfliktów zbrojnych i wznowienia dialogu politycznego; podkreśla znaczenie zabezpieczenia i wspierania demokratycznej opozycji syryjskiej; przypomina o konieczności rozliczenia się ze zbrodni przeciwko ludzkości, zbrodni wojennych i rażących przypadków łamania praw człowieka, których dopuścił się reżim Baszara Al-Assada podczas tego konfliktu;

17.

domaga się, by wszelkie inicjatywy zmierzające do zaprzestania walk w Syrii brały pod uwagę wymogi międzynarodowego prawa humanitarnego i międzynarodowego prawa praw człowieka, które ma zastosowanie zarówno podczas wojny, jak i pokoju, a także międzynarodowego prawa karnego; wzywa Unię Europejską do zwiększenia presji na reżim Baszara al-Assada, tak aby przestrzegał on rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2139 (2014), 2165 (2014) i 2191 (2014), oraz do wzmożenia wysiłków na rzecz udzielania pomocy humanitarnej, w tym na obszarach kontrolowanych przez umiarkowaną opozycję syryjską, i do wspierania budowania jej potencjału; z zadowoleniem przyjmuje zobowiązania podjęte podczas trzeciej konferencji w Kuwejcie i wzywa UE oraz innych międzynarodowych darczyńców do wypełnienia swoich zobowiązań finansowych w odpowiedzi na kryzys syryjski; popiera zalecenie Komisji, aby wesprzeć przywrócenie administracji i usług publicznych w zdewastowanych regionach Syrii, i pilnie wzywa do wspomagania odbudowy miasta Kobane;

18.

wyraża głębokie zaniepokojenie pogarszającą się od czterech lat sytuacją humanitarną w Syrii; odnotowuje pogorszenie się dostępu do pomocy humanitarnej w rezultacie celowego blokowania pomocy, któremu należy bezzwłocznie położyć kres; z dużym zaniepokojeniem zauważa, że w ostatnich dwóch latach prawie podwoiła się liczba osób żyjących na terenach, które są trudno dostępne lub wręcz niedostępne dla agencji pomocowych;

19.

zauważa, że gwałty wojenne na kobietach i dziewczynkach zostały udokumentowane, zwłaszcza w Syrii, Iraku i na terytoriach kontrolowanych przez Daisz; usilnie wzywa do zaoferowania kobietom, które padły ofiarą gwałtu w kontekście konfliktu zbrojnego, pełnego wachlarza usług w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, w tym aborcji, w finansowanych przez UE ośrodkach humanitarnych zgodnie z międzynarodowym prawem humanitarnym, rezolucjami Rady Bezpieczeństwa ONZ i wspólnym artykułem 3 konwencji genewskich, gwarantującym wszelką niezbędną opiekę medyczną rannym i chorym, bez dyskryminacji;

20.

podkreśla, że rząd Iraku powinien wspierać system podziału odpowiedzialności politycznej, władzy i zysku z ropy naftowej w sposób pluralistyczny, czyli z uwzględnieniem wszystkich religijnych i etnicznych społeczności w kraju, a zwłaszcza mniejszości sunnickich; apeluje, by taki systemu podziału był zasadniczym warunkiem realizacji umowy o partnerstwie i współpracy między UE a Irakiem; wzywa rząd Iraku, by bezzwłocznie zapewnił ochronę mniejszościom etnicznym i religijnym, zapobiegł przemocy stosowanej przez bojówki szyickie wobec mniejszości sunnickich oraz udzielił uchodźcom uciekającym przed terrorem ISIS bezpiecznego schronienia i podstawowej pomocy; odnotowuje porozumienie osiągnięte przez rząd Iraku i Regionalny Rząd Kurdystanu w Iraku i wzywa do jego pełnego wdrożenia, a także apeluje do Iraku o pełne poszanowanie uprawnień finansowych Regionalnego Rządu Kurdystanu, przewidzianych w konstytucji; podkreśla znaczenie dalszego zacieśniania współpracy między Bagdadem a Irbilem i zachęca do dalszych wysiłków w tym kierunku z myślą o zapewnieniu bezpieczeństwa i dobrobytu gospodarczego w Iraku i w regionie; zachęca UE do przyczyniania się do budowania politycznego, administracyjnego i wojskowego potencjału rządu irackiego, w szczególności w celu stawienia czoła wyzwaniom, jakie stwarza kryzys społeczno-gospodarczy i niewystarczająca ochrona praw człowieka;

21.

jest przekonany, że w celu osiągnięcia długotrwałego bezpieczeństwa w regionach, z których wyparto już ISIS lub inne grupy terrorystyczne, konieczna jest dalsza stabilizacja tych obszarów; zwraca uwagę, że w tym celu należy zapewnić pomoc humanitarną, programy rozminowywania i działania policyjne;

22.

zdecydowanie potępia atak na muzeum Bardo w Tunisie w dniu 18 marca 2015 r., do którego przyznaje się Państwo Islamskie; jest zaniepokojony zdolnością sieci terrorystycznych do stymulowania rekrutacji w kraju zarządzanym przez rząd jedności narodowej, w którego skład wchodzi umiarkowana partia islamistyczna Ennhada; jest także zaniepokojony nieszczelną granicą Tunezji z Libią, która jest ewidentnie wykorzystywana do przemytu broni i narkotyków, oraz z zadowoleniem przyjmuje współpracę w ostatnim czasie między Tunezją a UE i jej państwami członkowskimi w tym względzie; wyraża zaniepokojenie w związku z masowym napływem uchodźców libijskich do Tunezji, wywierającym silną presję na stabilność tego kraju, oraz z zadowoleniem przyjmuje organizację ich przyjęcia ze strony Tunezji, gdzie obecnie przebywa ponad milion uchodźców libijskich; podkreśla znaczenie kontynuowania i zacieśniania współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa dla UE i Tunezji, w szczególności poprzez tworzenie wspólnych programów na rzecz bezpieczeństwa; uważa, że zasadnicze znaczenie ma zapewnienie większego wsparcia dla kwestia Tunezji poprzez podjęcie konkretnych zobowiązań również z punktu widzenia gospodarczego i inwestycyjnego, aby wspomóc kruchy proces transformacji demokratycznej, zważywszy że powodzenie doświadczenia tunezyjskiego leży w interesie całego regionu i UE; apeluje do Komisji, by podkreśliła znaczenie demokratyzacji oraz wykonała symboliczny gest po zakończeniu powstań arabskich, organizując w Tunisie szczyt UE–MENA;

23.

wyraża głębokie zaniepokojenie pogorszeniem się warunków bezpieczeństwa i sytuacji humanitarnej w Libii; wyraża głębokie zaniepokojenie ekspansją grup terrorystycznych w kraju, zwłaszcza ugrupowania ISIL/Daisz, które wykorzystuje próżnię polityczną i eskalację przemocy; podkreśla, jak ważne są pilne działania w celu ograniczenia i wyeliminowania wpływu organizacji terrorystycznych na terytorium Libii; jest poruszony szczególnie poważną sytuacją na południu kraju, ponieważ obszar ten wykorzystywany jest jako baza dla przestępczości zorganizowanej i uzbrojonych ugrupowań; podkreśla potrzebę zachowania integralności terytorialnej i jedności państwowej Libii, co możliwe jest tylko dzięki polityce angażującej wszystkie odpowiednio określone podmioty; potwierdza swoje poparcie dla rozmów prowadzonych pod auspicjami ONZ przez specjalnego przedstawiciela Sekretarza Generalnego ONZ Bernardino Léona, których celem jest wynegocjowanie rozwiązania prowadzącego do utworzenia libijskiego rządu jedności narodowej; z zadowoleniem przyjmuje starania Algierii i Maroka na rzecz wspierania dialogu wewnątrzlibijskiego; podkreśla, że UE wyraziła już gotowość do wprowadzenia środków ograniczających wobec podmiotów zakłócających proces dialogu, zgodnie z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2174 (2014); podkreśla, że UE powinna być gotowa do udzielenia wsparcia instytucjom w Libii, gdy tylko znalezione zostanie rozwiązanie polityczne i zawarte zostanie zawieszenie broni; podkreśla, że UE powinna przyczyniać się do reform z zakresu SSR (reforma sektora bezpieczeństwa) i DDR (rozbrojenie, demobilizacja, reintegracja) w Libii po utworzeniu rządu jedności narodowej i na jego wniosek; ostrzega jednak, że w razie impasu w negocjacjach politycznych i nasilenia konfliktu zbrojnego UE musi być gotowa do udziału w interwencji pod auspicjami Rady Bezpieczeństwa ONZ, której celem będzie utrzymanie pokoju;

24.

wyraża zaniepokojenie pogarszającą się sytuacją pod względem bezpieczeństwa w Jemenie; podkreśla, że kryzys polityczny przekształcił się w kryzys bezpieczeństwa i kryzys humanitarny, który destabilizuje cały Półwysep Arabski, a także wszystkie kraje regionu MENA; wspiera ONZ w jej działaniach na rzecz wznowienia negocjacji; podkreśla, że jedynie szeroki konsensus polityczny, osiągnięty w drodze pokojowych negocjacji między głównymi siłami politycznymi, w atmosferze wolnej od strachu, może doprowadzić do trwałego rozwiązania obecnego kryzysu oraz zachowania jedności i integralności terytorialnej tego kraju; wzywa UE i państwa członkowskie do podjęcia praktycznych działań w celu udzielenia pomocy ludności cywilnej i położenia kresu kryzysowi;

25.

stanowczo potępia ataki na cywilną infrastrukturę i ludność w Jemenie, które przyniosły wiele ofiar i doprowadziły do znacznego pogorszenia już i tak tragicznej sytuacji humanitarnej; wzywa UE oraz podmioty międzynarodowe i regionalne, by pośredniczyły w zawarciu natychmiastowego zawieszenia broni oraz położeniu kresu przemocy wobec ludności cywilnej; wzywa do udostępnienia dodatkowych funduszy w porozumieniu z innymi międzynarodowymi darczyńcami z myślą o zapobieganiu kryzysowi humanitarnemu i zapewnieniu podstawowej pomocy osobom będącym w potrzebie;

26.

wzywa Komisję, by wraz z krajami regionu MENA znalazła strukturalne rozwiązanie problemu młodych ludzi, którzy opuszczają UE, aby walczyć po stronie ISIL/Daisz i innych organizacji terrorystycznych w Syrii i Iraku; wzywa państwa członkowskie, by przyjęły odpowiednie środki w celu uniemożliwienia bojownikom opuszczenia ich terytorium, zgodnie z rezolucją Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 2170 (2014), oraz by opracowały dla służb bezpieczeństwa i agencji UE wspólną strategię monitorowania i kontrolowania dżihadystów; apeluje o współpracę w ramach UE i na szczeblu międzynarodowym w celu wszczęcia odpowiednich postępowań sądowych przeciwko wszelkim osobom podejrzewanym o udział w aktach terrorystycznych oraz z myślą o opracowaniu innych środków zapobiegawczych służących wykrywaniu i powstrzymywaniu radykalizacji; nawołuje państwa członkowskie do zacieśnienia współpracy i wymiany informacji między sobą, a także z organami UE;

27.

podkreśla, że prowadząc walkę z terroryzmem, rząd Egiptu musi przestrzegać podstawowych praw człowieka i swobód politycznych, zaprzestać regularnego aresztowania pokojowo nastawionych demonstrantów i działaczy oraz szanować prawo do rzetelnego procesu sądowego; zwraca uwagę, że z zadowoleniem przyjąłby zakaz wykonywania kary śmierci, z którego skorzystaliby ci członkowie organizacji politycznych i społecznych, którzy w ostatnim czasie otrzymali taki wyrok;

28.

z zadowoleniem przyjmuje wstępne porozumienie w sprawie biegu Nilu zawarte między Egiptem, Sudanem i Etiopią w dniu 23 marca 2015 r.; podkreśla, że wspólnie uzgodnione korzystanie z wód Nilu jest podstawą bezpieczeństwa wszystkich krajów leżących nad Nilem; podkreśla, że UE powinna być gotowa ułatwiać dalszy dialog między wszystkimi stronami, jeżeli zostanie to uznane za przydatne w negocjacjach;

Wzmocnienie globalnej strategii na rzecz demokracji i praw człowieka

29.

jest przekonany, że brak demokracji jest jedną z podstawowych przyczyn niestabilności politycznej w tym regionie i że przestrzeganie praw człowieka i podstawowych zasad demokratycznych jest w długiej perspektywie najskuteczniejszym zabezpieczeniem przed chroniczną niestabilnością w krajach regionu MENA; zwraca się do UE i jej państw członkowskich, by nie postrzegały regionu MENA jedynie przez pryzmat krótkoterminowych zagrożeń dla bezpieczeństwa i by aktywnie i trwale wspierały demokratyczne aspiracje społeczeństw tego regionu; podkreśla potrzebę podjęcia wyważonych działań w ramach holistycznego i ambitnego podejścia do demokracji, aby połączyć politykę w zakresie bezpieczeństwa z polityką w zakresie praw człowieka, która jest jednym z priorytetów UE; podkreśla znaczenie umacniania długoterminowej stabilności w regionie MENA dzięki kontynuowaniu wsparcia UE dla społeczeństwa obywatelskiego, zwłaszcza za pośrednictwem Europejskiego Instrumentu na rzecz Wspierania Demokracji i Praw Człowieka oraz Instrumentu na rzecz Społeczeństwa Obywatelskiego Krajów Sąsiedztwa ENI, a także dzięki nowym instrumentom wspierającym demokrację, jak Europejski Fundusz na rzecz Demokracji; wzywa państwa członkowskie, aby w duchu solidarności i zaangażowania zapewniły wystarczające środki finansowe budżetowi tego funduszu w celu zagwarantowania najbardziej elastycznego i skutecznego wsparcia lokalnym podmiotom działającym na rzecz przemian demokratycznych w regionie; wzywa ESDZ do podwojenia wysiłków na rzecz rozpowszechniania i wyjaśniania wartości europejskich, w szczególności poprzez regularne kontakty z władzami, a także, równolegle, z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego;

30.

z zadowoleniem przyjmuje rozpoczęcie przez wiceprzewodniczącą/wysoką przedstawiciel i Komisję Europejską szeroko zakrojonych konsultacji w sprawie przeglądu EPS; wzywa Komisję, ESDZ, Radę i państwa członkowskie do opracowania skuteczniejszego i bardziej innowacyjnego politycznego i strategicznego wymiaru EPS; z zadowoleniem przyjmuje posiedzenie ministrów spraw zagranicznych państw UE i krajów południowego basenu Morza Śródziemnego; przypomina, że było to pierwsze posiedzenie ministrów spraw zagranicznych od siedmiu lat; jest zdania, że takie posiedzenia powinny odbywać się co roku; wzywa ESDZ i Komisję do dalszego wspierania reform demokratycznych i demokratycznych podmiotów w regionie MENA, zwłaszcza w krajach sąsiadujących z UE; podkreśla znaczenie zachowania obecnej równowagi w dystrybucji środków przy przydziale funduszy w ramach EPS; przypomina, że krajom dokonującym postępów w realizacji reform i postępującym zgodnie z polityką europejską należy udzielać zdecydowanego dodatkowego wsparcia, ze szczególnym uwzględnieniem Tunezji, a także podkreśla potrzebę promowania praw kobiet;

31.

wzywa UE i jej państwa członkowskie do stworzenia specjalnego programu mającego na celu wspieranie i rehabilitację kobiet i dziewcząt będących ofiarami przemocy seksualnej i niewolnictwa na obszarach ogarniętych konfliktami w regionie MENA, zwłaszcza w Syrii i Iraku; wzywa rządy krajów regionu MENA, a także ONZ, UE oraz zainteresowane organizacje pozarządowe, aby uwzględniały szczególnie trudną sytuację kobiet i dziewcząt na uchodźstwie, zwłaszcza tych, które są odseparowane od rodzin, aby zapewniły im odpowiednią ochronę oraz nasiliły działania mające na celu pomoc osobom, które przeżyły akty przemocy seksualnej, przy jednoczesnym wdrażaniu polityki socjalnej pozwalającej im na reintegrację ze społeczeństwem; wzywa strony konfliktów zbrojnych, aby przestrzegały postanowień rezolucji nr 1325 (2000) Rady Bezpieczeństwa ONZ, przyjęły środki w celu ochrony kobiet i dziewcząt, w szczególności przed wykorzystywaniem seksualnym, przemytem ludzi i handlem ludźmi do celów seksualnych, oraz walczyły z bezkarnością sprawców; wzywa rządy krajów regionu MENA do podpisania i ratyfikowania konwencji stambulskiej, która jest silnym instrumentem służącym kompleksowemu zwalczaniu przemocy wobec kobiet i dziewcząt, w tym przemocy domowej i okaleczania żeńskich narządów płciowych;

32.

podkreśla szansę na to, że negocjacje dotyczące układów o stowarzyszeniu przyczynią się do przyspieszenia reform; podkreśla, że wszystkie wymiary działania powinny być ze sobą powiązane, aby pozwolić UE na pogłębianie stosunków z danym krajem w kompleksowy i spójny sposób; podkreśla, że układy te powinny zawierać rzeczywiste i konkretne zachęty dla partnerów w celu uatrakcyjnienia ścieżki reform i uczynienia jej bardziej skuteczną i widoczną dla ludności cywilnej;

33.

podkreśla, że UE i kraje regionu MENA powinny zacieśnić współpracę w oparciu o możliwe do zaakceptowania dla obu stron cele, których podstawą są wspólne interesy; podkreśla korzyści, jakie przyniosłaby koordynacja pomocy UE na rzecz krajów regionu MENA z innymi międzynarodowymi darczyńcami; zwraca się do Komisji o przedstawienie propozycji w celu poprawy takiej koordynacji i podkreśla, że konieczna jest koordynacja doraźnej pomocy z długoterminową pomocą rozwojową;

34.

jest głęboko przekonany, że rozwój lokalnej demokracji i skuteczne sprawowanie władzy na szczeblu lokalnym mają kluczowe znaczenie dla stabilizacji krajów regionu MENA, dlatego wzywa do instytucjonalizacji i budowania zdolności stowarzyszeń samorządów lokalnych i regionalnych w tych krajach;

35.

potępia ciągłe naruszenia prawa do wolności religii lub przekonań w tym regionie i powtarza, że UE przywiązuje do tej kwestii duże znaczenie; ponownie podkreśla, że prawo do wolności myśli, sumienia i religii jest jednym z podstawowych praw człowieka; dlatego podkreśla, że trzeba skutecznie zwalczać wszelkie formy dyskryminacji mniejszości religijnych; wzywa rządy krajów regionu MENA do obrony pluralizmu religijnego; wzywa Unię Europejską do nasilenia wysiłków na rzecz aktywnej ochrony mniejszości religijnych i zapewnienia stref bezpieczeństwa; wyraża zadowolenie z przyjęcia w ciągu roku sprawozdawczego 2013 wytycznych UE w sprawie propagowania i ochrony wolności religii lub przekonań i wzywa instytucje UE i państwa członkowskie do zwracania szczególnej uwagi na realizację tych wytycznych zarówno na forach międzynarodowych i regionalnych, jak i w stosunkach dwustronnych z państwami trzecimi; zachęca wiceprzewodniczącą/wysoką przedstawiciel oraz ESDZ do zaangażowania się w stały dialog z organizacjami pozarządowymi, grupami religijnymi lub światopoglądowymi oraz przywódcami religijnymi;

36.

jest przekonany, że współpraca i dyplomacja kulturalna, a także współpraca akademicka i dialog religijny, mają zasadnicze znaczenie w walce z terroryzmem oraz wszelkimi formami radykalizmu; podkreśla, że zarówno dla Europy, jak i dla regionu MENA edukacja i rozwój ducha krytycznego są również sposobem na przeciwdziałanie radykalizacji postaw i wzywa zatem UE i jej państwa członkowskie do wspierania niezbędnych inwestycji w tym zakresie; podkreśla najwyższą wagę promowania wymiany kulturalnej i akademickiej, w tym również z przedstawicielami islamu w krajach regionu MENA i wspólnotami islamskimi w Europie; zachęca kraje partnerskie do udziału w programach kulturalnych UE; wzywa Komisję, aby przystąpiła do prac nad wnioskiem Parlamentu Europejskiego w sprawie ustanowienia ambitnego eurośródziemnomorskiego programu Erasmus, odrębnego od programu Erasmus+; wzywa Komisję, by w najbliższym czasie zwróciła szczególną uwagę na programy Erasmus + opracowane dla południowej części regionu Morza Śródziemnego; zachęca, aby programy wymiany były skierowane także do uczestników z krajów regionu MENA, które nie są objęte EPS;

37.

podkreśla potrzebę wypracowania skutecznej europejskiej odpowiedzi, wspólnej dla wszystkich państw członkowskich, na propagandę dżihadystów oraz radykalizację w samej UE, z uwzględnieniem wykorzystania narzędzi cyfrowych, internetu i serwisów społecznościowych oraz przy udziale europejskich władz lokalnych i we współpracy ze społecznościami obywateli europejskich, które utrzymują silne więzi kulturowe z krajami regionu MENA; uważa, że ta alternatywna narracja powinna opierać się na promowaniu wspólnych wartości zakładających powszechność praw człowieka i powinna dyskredytować ideę konfliktu między religiami czy cywilizacjami; apeluje o zatrudnienie w ESDZ pracowników mówiących językami regionu MENA w celu poprawy skuteczności komunikacji; podkreśla potrzebę rozpowszechniania pozytywnych informacji – wraz z konkretnymi przykładami – na temat stosunków i współpracy między Unią Europejską a krajami regionu MENA; wskazuje na konieczność zapewnienia większej widoczności Unii Europejskiej i jej państw członkowskich w tym regionie;

38.

wskazuje na możliwości stwarzane przez EPS w zakresie dialogu kulturowego i międzywyznaniowego; podkreśla związek, jaki istnieje, z jednej strony między wymianą i współpracą między UE i krajami zrzeszonymi w ramach EPS w dziedzinie kultury i edukacji, a z drugiej strony – rozwojem i wzmocnieniem otwartego społeczeństwa obywatelskiego, demokracji, rządów prawa, a także propagowaniem podstawowych wolności i praw człowieka;

39.

podkreśla znaczenie rozwijania bezpośredniego dialogu ze społeczeństwem obywatelskim w krajach regionu MENA w celu lepszego zrozumienia oczekiwań ludności; wyraża poparcie dla utworzenia systemu konsultacji i nadania większego znaczenia organizacjom społeczeństwa obywatelskiego i nowym pokoleniom w ramach EPS; kładzie w szczególności nacisk na znaczenie zaangażowania młodych ludzi z tych krajów w dialog oparty na szczerych, bezpośrednich i równoprawnych stosunkach; przypomina, jak duże znaczenie mają misje obserwacji wyborów, i wzywa Parlament Europejski oraz ESDZ do wysyłania ich do wszystkich krajów tego regionu, na zaproszenie rządów tych krajów, jeżeli pojawią się realne perspektywy przeprowadzenia prawdziwie demokratycznych wyborów oraz pod warunkiem że skutkiem takich misji nie będzie legitymizacja zmanipulowanych działań; apeluje o regularne działania następcze w odniesieniu do wydanych przez te misje zaleceń;

40.

podkreśla konieczność potwierdzenia kluczowej roli Unii dla Śródziemnomorza, która, będąc jedynym forum dialogu na temat partnerstwa między Unią Europejską a wszystkimi krajami basenu Morza Śródziemnego, powinna stać się motorem inwestycji w trwały rozwój społeczno-gospodarczy tego regionu; zauważa, że powinna ona być w stanie samodzielnie pozyskiwać fundusze niezbędne do realizacji tych projektów; wspiera dynamiczny proces posiedzeń na szczeblu ministerialnym; wzywa do szerszego nagłaśniania jej programów i działań, w tym wspólnych misji obserwacji wyborów i wspólnych misji oceniających, a także do zacieśnienia współpracy z Unią Europejską; przypomina znaczenie ożywienia Eurośródziemnomorskiego Zgromadzenia Parlamentarnego i nadania mu ambicji politycznych w celu rzeczywiście wspólnego zmierzenia się z wyzwaniami związanymi z bezpieczeństwem i stabilnością w regionie Morza Śródziemnego;

41.

wyraża głębokie zaniepokojenie z powodu naruszeń praw człowieka, zwłaszcza wobec najbardziej zagrożonych grup w krajach regionu MENA, w których toczą się konflikty; uważa, że jedną z najbardziej zagrożonych grup są dzieci, dlatego ponownie podkreśla potrzebę nasilenia działań na rzecz realizacji zmienionej strategii wdrożenia wytycznych UE w sprawie dzieci w konfliktach zbrojnych; zachęca UE do dalszego pogłębiania współpracy ze specjalnym przedstawicielem ONZ ds. dzieci w konfliktach zbrojnych, wspierając powiązane plany działania oraz mechanizmy monitorowania i sprawozdawczości;

Pogłębienie współpracy na rzecz rozwoju gospodarczego

42.

zwraca uwagę, że region MENA jest szczególnie dotknięty ubóstwem i nierównościami; jest przekonany, że rozwój gospodarczy i społeczny oraz umacnianie demokracji i sprawiedliwości są niezbędnymi czynnikami pozwalającymi na osiągnięcie stabilności politycznej; jest zaniepokojony sytuacją młodych ludzi i uważa, że należy jej zaoferować godziwe i słuszne perspektywy na przyszłość; podkreśla fundamentalne znaczenie walki z korupcją w krajach regionu MENA, nie tylko po to, by przyciągnąć inwestycje europejskie i umożliwić zrównoważony rozwój gospodarczy, ale także sprostać wyzwaniom w zakresie bezpieczeństwa; podkreśla stały związek między przejrzystością, praworządnością i zwalczaniem terroryzmu, które to zagadnienia należy koniecznie traktować całościowo; wzywa ESDZ, Komisję i państwa członkowskie UE, by pogłębiły współpracę w dziedzinie zwalczania korupcji w krajach regionu MENA, co powinno stanowić priorytet w walce z terroryzmem;

43.

jest zdania, że dialog strategiczny UE z krajami regionu MENA powinien być uzupełniony nowym impulsem na rzecz trwałego rozwoju gospodarczego, który będzie w stanie rozwiązać problem nierówności i stworzyć możliwości zatrudnienia i kształcenia, przede wszystkim dla młodzieży; podkreśla znaczenie ułatwienia krajom regionu MENA dostępu do jednolitego rynku UE, ze wszelkimi niezbędnymi dla nich zabezpieczeniami; podkreśla znaczenie wspierania europejskich inwestycji w krajach regionu MENA, obejmujących projekty energetyczne i infrastrukturalne, których strategicznym celem jest promowanie zrównoważonego rozwoju i demokratycznej rozliczalności;

44.

przypomina, że rok 2015 jest Europejskim Rokiem na rzecz Rozwoju, którego celem jest zachęcenie większej liczby Europejczyków do zaangażowania się w eliminację ubóstwa na świecie i który pokrywa się z planami ustanowienia przez społeczność międzynarodową celów zrównoważonego rozwoju; wzywa władze publiczne wszystkich szczebli rządowych w krajach regionu MENA, aby realizacja tych celów była dla nich priorytetem;

45.

podkreśla, że pogłębiony dialog na temat kwestii energetycznych w regionie Morza Śródziemnego może pobudzić regionalną współpracę, wspierać stabilność w regionie i zapewnić integralność środowiskową; sugeruje zatem, by UE zaangażowała się bardziej w dyplomację energetyczną w regionie MENA, tak jak określono w unii energetycznej; podkreśla znaczenie, zarówno z punktu widzenia strategicznego, jak i gospodarczego, jakie ma dla Unii Europejskiej zaopatrywanie się w energię w południowych państwach sąsiednich; z zadowoleniem przyjmuje utworzenie eurośródziemnomorskiej platformy na rzecz gazu i podkreśla potrzebę rozwoju eurośródziemnomorskich wzajemnych połączeń w sektorze gazu i energii elektrycznej;

46.

wspiera finansowanie kształcenia akademickiego i szkoleń zawodowych w krajach regionu MENA w celu stworzenia szerokiego kompendium umiejętności zawodowych; zauważa, że unijny program mobilności wahadłowej na rzecz szkolenia zawodowego należy rozszerzyć w jak największym stopniu na wszystkie kraje regionu MENA za pomocą elastycznych i rozwojowych narzędzi, takich jak partnerstwa na rzecz mobilności;

47.

wzywa UE do potwierdzenia swojego zaangażowania na wszystkich etapach rozwoju gospodarczego państw tego regionu, z wykorzystaniem wszelkich dostępnych jej narzędzi; przypomina, że narzędzia te zaczynają się od pomocy humanitarnej, a kończą się na pogłębionych i kompleksowych umowach o wolnym handlu i pozwalają objąć proces rozpoczynający się wychodzeniem z kryzysu i kończący się ustanowieniem stabilnych instytucji;

48.

ubolewa nad faktem, że do odblokowania pomocy makrofinansowej dla krajów, w których sytuacja budżetowa jest szczególnie napięta, niezbędny jest minimalny okres jednego roku; podkreśla, że potrzebne jest bardzo szybkie wykorzystanie lub przekierowanie środków przez UE; wzywa do ustanowienia nowego wymiaru proceduralnego pomocy UE, zarówno w ramach pomocy świadczonej na podstawie instrumentów finansowych działań zewnętrznych UE, jak i na poziomie pomocy makrofinansowej; podkreśla w kontekście pomocy makrofinansowej, że UE powinna dokonać odpowiedniej oceny społeczno-gospodarczych skutków środków, jakich wymaga się od państw beneficjentów, a także wpływu tych środków na przestrzeganie praw człowieka, tak aby tego typu pomoc nie była czynnikiem destabilizującym, np. podważając ochronę socjalną; wzywa podmioty udzielające pomocy pochodzące ze świata arabskiego do koordynacji pomocy w ramach LPA i RWPZ oraz, o ile to możliwe, z UE;

49.

wzywa Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) i Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOR) do koordynowania ich strategii inwestycyjnych z Unią dla Śródziemnomorza, tak aby stworzyć pozytywne synergie;

50.

wzywa UE do rozwijania partnerstw z tymi krajami w regionie, które nie leżą w jej bezpośrednim sąsiedztwie; popiera zawarcie konwencji mającej na celu ustanowienie strefy wolnego handlu między UE a RWPZ, o ile znalezione zostanie korzystne dla obu stron porozumienie, które pozwoli UE na większą obecność i stworzenie dodatkowego efektu dźwigni w tym regionie, szczególnie poprzez wznowienie negocjacji w sprawie nowego wspólnego programu działania; przypomina, że takie porozumienie weszło w życie między RWPZ i EFTA w dniu 1 lipca 2014 r.;

51.

zachęca UE do kontynuowania rozmów w sprawie rozpoczęcia negocjacji dotyczących kompleksowych i pogłębionych umów o wolnym handlu z niektórymi krajami w tym regionie, zgodnie z zobowiązaniami podjętymi przez Unię Europejską w następstwie partnerstwa z Deauville; przypomina, że rozwój stosunków handlowych jest częścią polityki zewnętrznej UE i przyczynia się do realizacji celów w zakresie pokoju, dobrobytu i stabilności;

52.

podkreśla, że integracja regionalna krajów regionu MENA pozwoliłaby na zacieśnienie więzi politycznych oraz wspierałaby handel i rozwój; wzywa kraje regionu MENA do dywersyfikacji swoich sektorów gospodarki i importu; zauważa, że kraje regionu MENA w przeważającej mierze prowadzą handel z krajami spoza tego regionu; wyraża ubolewanie z powodu blokady działań Unii Maghrebu Arabskiego; zachęca UE do dołożenia wszelkich starań, na szczeblu dyplomatycznym, politycznym i finansowym, w celu wprowadzenia w życie koncepcji regionalnej integracji krajów Maghrebu, w ramach Unii Maghrebu Arabskiego lub porozumień z Agadiru, mających szerszy zakres geograficzny;

53.

z zadowoleniem przyjmuje wsparcie ze strony Rady do Spraw Zagranicznych dla inicjatywy na rzecz koordynacji inwestycji w południowym regionie Morza Śródziemnego (AMICI); podkreśla znaczenie inicjatyw na rzecz większej spójności i skuteczności działań zewnętrznych Unii Europejskiej;

54.

popiera dalszą współpracę w sektorze transportu, w tym dzięki ściślejszemu powiązaniu sieci infrastruktury Unii Europejskiej z krajami partnerskimi w celu ułatwienia przepływu osób i towarów;

o

o o

55.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Europejskiemu Komitetowi Regionów, rządom i parlamentom wszystkich państw członkowskich UE, sekretarzowi generalnemu Ligi Państw Arabskich oraz Unii dla Śródziemnomorza, a także rządom i parlamentom ich państw członkowskich.


(1)  Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0023.

(2)  Dz.U. C 247 E z 17.8.2012, s. 1.

(3)  Dz.U. C 199 E z 7.7.2012, s. 163.

(4)  Dz.U. C 168 E z 14.6.2013, s. 26.

(5)  Dz.U. C 261 E z 10.9.2013, s. 21.

(6)  Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0207.

(7)  Teksty przyjęte, P8_TA(2014)0027.

(8)  Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0010.

(9)  Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0040.

(10)  Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0077.

(11)  Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0071.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/110


P8_TA(2015)0272

Przegląd europejskiej polityki sąsiedztwa

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie przeglądu europejskiej polityki sąsiedztwa (2015/2002(INI))

(2017/C 265/13)

Parlament Europejski,

uwzględniając art. 2, art. 3 ust. 5 oraz art. 8 i 21 Traktatu o Unii Europejskiej,

uwzględniając wspólny dokument konsultacyjny Komisji i wiceprzewodniczącej/wysokiej przedstawiciel pt. „W stronę nowej europejskiej polityki sąsiedztwa”, opublikowany dnia 4 marca 2015 r. (1),

uwzględniając komunikaty wiceprzewodniczącej/wysokiej przedstawiciel pt. „Partnerstwo na rzecz demokracji i wspólnego dobrobytu z południowym regionem Morza Śródziemnego” (COM(2011)0200) (2) z dnia 8 marca 2011 r. oraz „Nowa koncepcja działań w obliczu zmian zachodzących w sąsiedztwie” (COM(2011)0303) (3) z dnia 25 maja 2011 r.,

uwzględniając komunikat Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego pt. „Szersza Europa – sąsiedztwo: nowe ramy dla stosunków z naszymi wschodnimi i południowymi sąsiadami” z dnia 11 marca 2003 r. (COM(2003)0104) (4),

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 18 lutego 2008 r. w sprawie europejskiej polityki sąsiedztwa (5) oraz z dnia 20 kwietnia 2015 r. w sprawie przeglądu europejskiej polityki sąsiedztwa,

uwzględniając wytyczne Unii Europejskiej na rzecz promowania i ochrony wszystkich praw człowieka przysługujących lesbijkom, gejom, osobom biseksualnym, transpłciowym i interseksualnym (LGBTI), przyjęte przez Radę do Spraw Zagranicznych w dniu 24 czerwca 2013 r.,

uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie europejskiej polityki sąsiedztwa: z dnia 20 listopada 2003 r. w sprawie stosunków z naszymi wschodnimi i południowymi sąsiadami (6), z dnia 20 kwietnia 2004 r. w sprawie szerszej Europy – nowej polityki sąsiedztwa (7), z dnia 19 stycznia 2006 r. w sprawie europejskiej polityki sąsiedztwa (8), z dnia 15 listopada 2007 r. w sprawie wzmocnienia europejskiej polityki sąsiedztwa (9), z dnia 7 kwietnia 2011 r. w sprawie przeglądu europejskiej polityki sąsiedztwa – wymiaru wschodniego (10), z dnia 7 kwietnia 2011 r. w sprawie przeglądu europejskiej polityki sąsiedztwa – wymiaru południowego (11), z dnia 14 grudnia 2011 r. w sprawie przeglądu europejskiej polityki sąsiedztwa (12), z dnia 23 października 2013 r. w sprawie europejskiej polityki sąsiedztwa: dążenie do wzmocnienia partnerstwa: stanowisko Parlamentu Europejskiego w sprawie sprawozdań za rok 2012 (13) oraz z dnia 12 marca 2014 r. w sprawie oceny i wyznaczenia priorytetów w stosunkach UE z państwami Partnerstwa Wschodniego (14),

uwzględniając deklarację z Rygi przyjętą podczas unijnego szczytu Partnerstwa Wschodniego w dniu 22 maja 2015 r.,

uwzględniając sprawozdanie grupy analitycznej wysokiego szczebla w sprawie wspólnoty energetycznej dla przyszłości,

uwzględniając art. 52 Regulaminu,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A8-0194/2015),

A.

mając na uwadze, że europejska polityka sąsiedztwa (EPS) została stworzona z myślą o zacieśnieniu stosunków, pogłębieniu współpracy i wzmocnieniu partnerstwa między UE a państwami sąsiadującymi w celu rozwijania obszaru wspólnej stabilności oraz wspólnego bezpieczeństwa i dobrobytu, jak podkreślono w art. 8 TUE; mając na uwadze, że cel pozostaje ten sam;

B.

mając na uwadze, że sąsiedztwo podlega ciągłym zmianom ze względu na coraz liczniejsze – zarówno zadawnione, jak i nowe – wyzwania w zakresie bezpieczeństwa oraz charakteryzuje się niższym poziomem stabilności i znacznie niższym poziomem bezpieczeństwa, a także stoi w obliczu głębszego kryzysu gospodarczego niż w momencie ustanowienia EPS;

C.

mając na uwadze, że zmieniona polityka powinna opierać się na wzajemnej odpowiedzialności oraz wspólnym zobowiązaniu na rzecz unijnych wartości i zasad, takich jak demokracja, praworządność, prawa człowieka oraz skuteczne, odpowiedzialne i przejrzyste instytucje publiczne; mając na uwadze, że wartości te leżą w interesie społeczeństw sąsiadujących państw tak samo, jak w naszym własnym, mając na względzie zapewnienie stabilności, bezpieczeństwa i dobrobytu; mając na uwadze, ze pomimo złożoności i wyzwań występujących w praktyce UE musi nadal stanowczo wspierać procesy transformacji we wszystkich państwach popierających demokratyzację, poszanowanie praw człowieka i praworządność;

D.

mając na uwadze, że duża część obszaru sąsiedztwa pozostaje dotknięta zbrojnymi lub zamrożonymi konfliktami oraz kryzysami; mając na uwadze, że kraje partnerskie muszą dążyć do pokojowego rozwiązania trwających konfliktów; mając na uwadze, że istnienie konfliktów, w tym konfliktów zamrożonych lub przedłużających się, utrudnia transformację gospodarczą, społeczną i polityczną oraz regionalną współpracę, stabilność i bezpieczeństwo; mając na uwadze, że UE powinna odgrywać bardziej aktywną rolę w pokojowym rozwiązywaniu toczących się konfliktów;

E.

mając na uwadze, że konflikty te osłabiają rozwój autentycznego i skutecznego wielostronnego wymiaru EPS; mając na uwadze, że pokój i stabilność stanowią fundamentalne elementy EPS; mając na uwadze, że kraje partnerskie muszą przestrzegać tych zasad;

F.

mając na uwadze, że UE stanowczo potępia wszelkie formy naruszeń praw człowieka, w tym przemoc wobec kobiet i dziewcząt, gwałty, niewolnictwo, zbrodnie honorowe, przymusowe małżeństwa, pracę dzieci i okaleczanie żeńskich narządów płciowych;

G.

mając na uwadze, że rozwój wydarzeń w regionie od 2004 r., zwłaszcza zaś w ciągu ostatnich kilku lat, pokazał, iż EPS nie jest w stanie odpowiednio i szybko reagować na gwałtownie zmieniające się okoliczności i pojawiające się wyzwania;

H.

mając na uwadze, że EPS pozostaje priorytetem strategicznym polityki zagranicznej UE; mając na uwadze, że konieczne jest przeprowadzenie przeglądu EPS w celu jej wzmocnienia oraz w duchu konsekwentnego dążenia do kompleksowej i skutecznej wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE w ujęciu całościowym;

I.

mając na uwadze, że Komisja i ESDZ – wraz z Radą i Parlamentem – starały się nadać EPS nowy kształt, usunąć jej wady i dostosować ją do zmienionych warunków międzynarodowych i krajowych, zwłaszcza po wydarzeniach arabskiej wiosny; mając na uwadze, że znalazło to swoje odzwierciedlenie w nowym instrumencie finansowym EPS na lata 2014–2020, czyli w Europejskim Instrumencie Sąsiedztwa (ENI); mając na uwadze, że przegląd EPS powinien uwzględniać bieżące wyzwania, jakie stanowią kryzys we wschodniej Ukrainie, zajęcie Krymu i Daisz;

J.

mając na uwadze, że brak bezpieczeństwa, niestabilność i niekorzystne warunki społeczno-gospodarcze w państwach sąsiadujących mogą wywierać negatywny wpływ i odwrócić wcześniejsze tendencje demokratyczne;

K.

mając na uwadze, że od momentu wprowadzenia w 2011 r. nowego podejścia przemiany polityczne zachodzące w sąsiedztwie pokazały, że UE musi ponownie przemyśleć stosunki ze swoimi sąsiadami, uwzględniając przy tym różne realia zewnętrzne i wewnętrzne; mając na uwadze, że UE musi odpowiedzieć na nowe wyzwania w swoim sąsiedztwie i dostosować swoją strategię, analizując własne interesy i priorytety oraz oceniając własne narzędzia polityki, zachęty i dostępne zasoby, a także ich atrakcyjność dla swoich partnerów;

L.

mając na uwadze, iż przegląd EPS z 2011 roku potwierdził, że nowe podejście powinno opierać się na wzajemnej odpowiedzialności oraz wspólnym zobowiązaniu na rzecz uniwersalnych wartości praw człowieka, demokracji oraz praworządności;

M.

mając na uwadze, że UE powinna odgrywać bardziej aktywną rolę w pokojowym rozwiązywaniu trwających konfliktów, w szczególności zamrożonych lub przedłużających się konfliktów, które obecnie stanowią niemożliwą do pokonania przeszkodę dla pełnego rozwoju EPS zarówno na wschodzie, jak i na południu, utrudniając stosunki dobrosąsiedzkie i współpracę regionalną;

N.

mając na uwadze, że w zakres EPS wchodzą różne „sąsiedztwa” obejmujące kraje o różnych interesach, ambicjach i możliwościach;

O.

mając na uwadze, że konieczne jest zróżnicowane podejście oraz polityka dostosowana do każdego kraju, zwłaszcza dlatego, że sąsiedztwo UE jest rozdrobnione bardziej niż kiedykolwiek, a poszczególne państwa różnią się od siebie pod wieloma względami, w tym w zakresie własnych ambicji i oczekiwań w stosunku do UE oraz wyzwań, przed jakimi stoją, i uwarunkowań zewnętrznych; mając na uwadze, że stosunki dwustronne UE z państwami objętymi EPS znajdują się na różnych etapach rozwoju; mając na uwadze, że skuteczne stosowanie zasady „więcej za więcej” ma podstawowe znaczenie dla kształtowania i różnicowania stosunków z krajami partnerskimi oraz że UE powinna „nagradzać” kraje podejmujące wzmocnioną współpracę z UE i dokonujące postępów w realizowaniu europejskich wartości zarówno pod względem zasobów, jak i innych zachęt w ramach EPS; mając na uwadze, że państwa sąsiadujące z UE powinny mieć możliwość określania swojej przyszłości bez zewnętrznych nacisków;

P.

mając na uwadze, że postępy w rozwiązywaniu konfliktów i sporów między krajami EPS należy uznać za kryterium podlegające ocenie w corocznych sprawozdaniach z postępów;

Q.

mając na uwadze, że poszanowanie integralności terytorialnej suwerennych państw jest podstawową zasadą w stosunkach miedzy krajami w europejskim sąsiedztwie, a okupowanie terytorium jednego kraju przez inny kraj jest niedopuszczalne;

R.

mając na uwadze, że środki dostępne dla UE, przewidziane w wieloletnich ramach finansowych do 2020 r., dzięki którym może ona podejmować działania w charakterze „globalnego gracza”, stanowią jedynie 6 % całkowitego budżetu i obejmują wszystkie powiązane programy, w tym pomoc na rzecz rozwoju i współpracy;

S.

mając na uwadze, że EPS przyczynia się do formułowania wspólnego stanowiska UE w całym sąsiedztwie; mając na uwadze, że państwa członkowskie powinny odgrywać ważną rolę w europejskim sąsiedztwie, koordynując swoje wysiłki oraz zwiększając wiarygodność i zdolność UE do działania poprzez zajmowanie wspólnego stanowiska;

T.

mając na uwadze, że proces konsultacji przeprowadzony przez Komisję i ESDZ powinien mieć charakter kompleksowy i integrujący, tak aby zapewnić konsultacje ze wszystkimi zainteresowanymi stronami; mając na uwadze, że ważne jest, aby zachęcać organizacje kobiece i organizacje działające na rzecz równości płci do uczestniczenia w tych konsultacjach; mając na uwadze, że należy podejmować dalsze wysiłki w celu zwiększenia widoczności EPS oraz szerszego informowania na jej temat wśród opinii publicznej krajów partnerskich;

U.

mając na uwadze, że sąsiedztwo wschodnie i południowe napotyka różne problemy, a ich skuteczne rozwiązanie wymaga elastyczności EPS i dostosowania jej do określonych potrzeb i wyzwań każdego regionu;

1.

podkreśla znaczenie, konieczność i aktualność przeglądu EPS; zaznacza, że zmieniona EPS powinna dawać możliwość szybkiej, elastycznej i adekwatnej reakcji na sytuacje zaistniałe na danym terenie, a także przedstawiać ambitną wizję strategiczną rozwoju dwustronnych i wielostronnych stosunków z państwami sąsiadującymi, zgodnie ze zobowiązaniem do promowania podstawowych wartości leżących u podstaw EPS;

2.

podkreśla, że EPS stanowi kluczowy element polityki zagranicznej UE i musi pozostać jednolitą polityką; ocenia, że EPS wpisuje się w działania zewnętrzne UE, których potencjał i wyjątkowość wynika z dostępności szerokiego wachlarza instrumentów w obszarze dyplomacji, bezpieczeństwa, obrony, gospodarki, handlu, rozwoju i działań humanitarnych; stwierdza, że skuteczna EPS ma zasadnicze znaczenie dla wzmocnienia wiarygodności polityki zagranicznej UE i jej globalnej pozycji oraz że EPS musi demonstrować prawdziwie wiodącą rolę UE w sąsiedztwie i w relacjach z naszymi partnerami na świecie;

3.

uważa, że nadal ma znaczenie określony pierwotnie cel EPS, jakim jest stworzenie obszaru dobrobytu, stabilności, bezpieczeństwa i dobrego sąsiedztwa opartego na wspólnych wartościach i zasadach Unii, który to cel można zrealizować dzięki zapewnieniu wsparcia oraz bodźców dla głębokich reform strukturalnych w państwach sąsiadujących – przeprowadzonych na ich własną odpowiedzialność i uzgodnionych z nimi – co umożliwi pogłębione zaangażowanie we współpracę z UE; w związku z tym podkreśla potrzebę wyciągnięcia wniosków oraz powrotu do punktu wyjścia EPS i ponownego nadania tym celom priorytetowego znaczenia w planie działań;

4.

podkreśla strategiczne znaczenie EPS jako polityki budującej wielowarstwowe stosunki oraz silne współzależności między UE a jej partnerami w sąsiedztwie; podkreśla, że podstawowe wyzwanie EPS polega na wprowadzeniu namacalnych i konkretnych udogodnień dla obywateli krajów partnerskich; uważa, że EPS powinna stać się silniejsza, bardziej polityczna i skuteczna również przez wzmocnienie jej pozytywnych elementów, takich jak większa koncentracja na partnerstwie ze społeczeństwami, zróżnicowaniu i podejściu „więcej za więcej”;

5.

podkreśla, że poszanowanie podstawowych uniwersalnych wartości, na których opiera się UE, takich jak prawa człowieka, praworządność, demokracja, wolność, równość i godność ludzka musi pozostać w centrum zmienionej polityki, jak stanowi art. 2 układów o stowarzyszeniu zawieranych między UE a krajami trzecimi; przypomina, że wzmocnienie praworządności oraz wspieranie demokracji i praw człowieka leży w interesie krajów partnerskich, a także wzywa do zaostrzenia warunków dotyczących poszanowania tych wspólnych podstawowych wartości; podkreśla w tym kontekście rolę specjalnego przedstawiciela UE ds. praw człowieka oraz Europejskiego Funduszu na rzecz Demokracji;

6.

podkreśla, że odnowiona polityka musi mieć bardziej strategiczny, ukierunkowany, elastyczny i spójny charakter oraz musi być kształtowana przez czynniki polityczne; wzywa UE do sformułowania jasnej i ambitnej wizji politycznej dotyczącej EPS oraz do zwrócenia szczególnej uwagi na własne priorytety polityczne w południowym i wschodnim sąsiedztwie przy uwzględnieniu różnych wyzwań stojących przed krajami w każdym regionie oraz ich różnych aspiracji i ambicji politycznych; podkreśla zasadnicze znaczenie Partnerstwa Wschodniego i Partnerstwa Eurośródziemnomorskiego; wzywa do powołania specjalnych przedstawicieli dla Wschodu i Południa, których zadaniem byłaby polityczna koordynacja zmienionej polityki oraz angażowanie się we wszystkie działania UE w sąsiedztwie;

7.

podkreśla ważną rolę państw członkowskich, ich wiedzy specjalistycznej i ich stosunków dwustronnych z krajami EPS w kształtowaniu spójnej polityki UE; podkreśla potrzebę odpowiedniej koordynacji między wiceprzewodniczącą/wysoką przedstawiciel, komisarzem ds. europejskiej polityki sąsiedztwa i negocjacji w sprawie rozszerzenia, delegacjami UE i specjalnymi przedstawicielami UE w celu unikania powielania działań; podkreśla, że główną rolę we wdrażaniu EPS mają do odegrania delegacje UE;

8.

wzywa wiceprzewodniczącą/wysoką przedstawiciel do opracowania propozycji współpracy z zainteresowanymi tym europejskimi sąsiadami wzorowanej na Europejskim Obszarze Gospodarczym, która mogłaby stanowić dalszy etap ich dążenia do integracji europejskiej, w oparciu o pogłębioną współpracę z UE pod względem swobód i pełnej integracji ze wspólnym rynkiem, a także ściślejszą współpracę w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB);

9.

domaga się zdefiniowania krótko-, średnio- i długoterminowych priorytetów oraz celów strategicznych, mając na uwadze, że celem EPS ma być stworzenie zróżnicowanego podejścia z myślą o wspieraniu współpracy w różnych obszarach, zarówno między państwami objętymi EPS, jak i z tymi państwami; podkreśla, że przy definiowaniu swojego podejścia UE powinna przyjrzeć się swoim interesom i priorytetom oraz priorytetom poszczególnych zainteresowanych państw, a także ich poziomowi rozwoju, uwzględniając przy tym interesy i aspiracje społeczeństw, ambicje polityczne i środowisko geopolityczne;

10.

zaznacza, że lokalna odpowiedzialność, przejrzystość, wzajemna rozliczalność i integracja powinny stanowić kluczowe aspekty nowego podejścia, tak aby korzyści płynące z EPS były odczuwane przez wszystkie grupy społeczne w danym państwie, a nie wyłącznie przez niektóre z tych grup;

11.

wyraża przekonanie, że wzmocnienie własnych potencjałów rozwoju krajów partnerskich wymaga wyjścia poza dominujący obecnie w EPS dialog polityczny i poszerzenia go o dialog społeczny, gospodarczy i kulturowy z uwzględnieniem całej różnorodności politycznej, społecznej, etnicznej i kulturowej krajów partnerskich; podkreśla znaczenie postępów uzyskanych dzięki współpracy terytorialnej z bezpośrednim zaangażowaniem samorządów lokalnych;

12.

wyraża ubolewanie z powodu ograniczonych środków przeznaczonych na współpracę UE z jej partnerami z sąsiedztwa, szczególnie w porównaniu ze znacznie wyższymi środkami inwestowanymi w krajach objętych EPS przez zainteresowane strony z krajów trzecich; zauważa, że osłabia to możliwości UE w zakresie promowania i wdrażania polityk zgodnych z interesami strategicznymi UE w jej sąsiedztwie; podkreśla potrzebę usprawnienia wsparcia i zwiększenia funduszy, aby skutecznie nagradzać i wspierać kraje partnerskie, które – jak stwierdzono – są rzeczywiście zaangażowane w przeprowadzenie reform, demokratyzację i poszanowanie praw człowieka oraz osiągają namacalne postępy w tym zakresie;

13.

podkreśla potrzebę wzmocnienia mechanizmów odpowiedzialności i przejrzystości w krajach partnerskich, tak aby zagwarantować, że są one w stanie absorbować i wydawać środki w skuteczny i sensowny sposób; w związku z tym wzywa Komisję do zapewnienia skutecznych mechanizmów monitorowania i nadzorowania wydatkowania wsparcia UE w państwach objętych EPS, w tym poprzez kontrolę przez społeczeństwo obywatelskie;

14.

nalega, aby UE poprawiła koordynację z innymi darczyńcami i międzynarodowymi instytucjami finansowymi – w tym przez inicjatywę AMICI – zgodnie ze swoim zobowiązaniem dotyczącym osiągnięcia statusu bardziej spójnego, szanowanego i skutecznego podmiotu globalnego, a także podkreśla potrzebę wspólnego programowania z państwami członkowskimi UE oraz między nimi; podkreśla, że w celu wypracowania i stosowania wspólnego, spójnego i skutecznego podejścia do krótko- i średnioterminowych celów współpracy UE z państwami sąsiadującymi niezbędna jest lepsza koordynacja z państwami członkowskimi oraz władzami regionalnymi i lokalnymi, a także wzywa do otwarcia dyskusji na ten temat z Radą;

15.

podkreśla, że UE powinna dostosować ambicje dotyczące wzmocnionego zaangażowania w sąsiedztwo do wystarczającego finansowania; jest zdania, że w ramach przeglądu śródokresowego zewnętrznych instrumentów finansowych należy uwzględnić zmienioną politykę i że ENI powinien w związku z tym odzwierciedlać ambicję zwiększenia skuteczności EPS oraz zapewniać przewidywalność i trwałość zaangażowania UE w relacje z jej partnerami oraz odpowiedni poziom elastyczności proceduralnej; wzywa ponadto do zapewnienia większej spójności i zgodności między różnymi zewnętrznymi instrumentami finansowymi UE;

16.

podkreśla rolę wspierającą Europejskiego Funduszu na rzecz Demokracji uzupełniającego dotychczasowe instrumenty UE o nowe podejście, które charakteryzuje się większą elastycznością, pozwala lepiej reagować na zmieniającą się sytuację, eliminuje luki i jest opłacalne finansowo; wzywa Komisję, by przeznaczyła więcej środków na Europejski Fundusz na rzecz Demokracji;

17.

uznaje, że nastawienie do Europy i UE w państwach sąsiadujących ma rzeczywisty wpływ na konflikt, jednak odrzuca wszelkie zarzuty o współudział w represjach i łamaniu praw człowieka w państwach sąsiadujących w rezultacie mylnie pojmowanego dążenia do stabilności w perspektywie krótkoterminowej;

Wartość dodana działania na szczeblu UE

Nadawanie nowego kształtu europejskiej polityce sąsiedztwa

18.

podkreśla potrzebę nadania EPS nowego kształtu w celu zbudowania silnych, strategicznych i trwałych partnerstw z państwami objętymi EPS w oparciu o pielęgnowanie i przestrzeganie wartości i zasad UE oraz wspieranie wzajemnych interesów; wzywa do wsparcia technicznych aspektów tej polityki jasną wizją polityczną;

19.

zwraca uwagę, że EPS powinna wykorzystywać własną metodologię i własne narzędzia, które powinny odpowiadać poziomowi ambicji oraz potrzebom i celom, do jakich dążą poszczególne państwa objęte EPS oraz UE;

20.

wzywa Komisję do skoncentrowania się na sektorach zidentyfikowanych wspólnie z jej partnerami na podstawie wspólnych interesów, w których to sektorach można osiągnąć postęp i uniwersalną wartość dodaną, a także do stopniowego rozszerzania współpracy opartej na postępie i ambicjach, zwłaszcza po to, by przyczynić się do wzrostu gospodarczego i rozwoju społecznego, koncentrując się na nowych pokoleniach; podkreśla, że reformom gospodarczym muszą towarzyszyć reformy polityczne, a dobre rządy mogą zostać wprowadzone wyłącznie dzięki otwartemu, rozliczalnemu i przejrzystemu procesowi decyzyjnemu opartemu na instytucjach demokratycznych;

21.

podkreśla, że polityka rozszerzenia i polityka sąsiedztwa to dwie odrębne polityki, które mają różne cele; przypomina jednak, że państwa europejskie objęte EPS, tak jak każdy kraj europejski, mogą ubiegać się o członkostwo w UE, jeżeli spełnią kryteria oraz warunki kwalifikowalności i przyjęcia określone w art. 49 TUE; uznając, że reforma i transformacja muszą nastąpić pierwsze, ale nie chcąc przy tym wzbudzać nierealistycznych oczekiwań, uważa, że należy utrzymać perspektywę członkostwa będącą zachętą dla wszystkich kwalifikujących się krajów, które jasno wyraziły europejskie aspiracje i ambicje;

Wsparcie na rzecz demokracji, reformy sądownictwa, praworządności, dobrych rządów i tworzenia potencjału instytucjonalnego

22.

uważa, że wsparcie na rzecz demokracji, praworządności, dobrych rządów, budowania państwowości i praw człowieka oraz podstawowych wolności ma zasadnicze znaczenie dla EPS; podkreśla, że w ramach EPS nie należy przyjmować żadnych strategii przyczyniających się do zagrożenia tych podstawowych wartości; podkreśla, że UE i jej państwa członkowskie powinny oferować zachęty i wiedzę fachową, tak aby podejmować i wspierać reformy demokratyczne oraz przezwyciężać wyzwania polityczne, gospodarcze i społeczne;

23.

podkreśla ciągłą potrzebę koncentrowania się na wzmacnianiu i ugruntowywaniu demokracji, praworządności, dobrych rządów, niezawisłości wymiaru sprawiedliwości, zwalczaniu korupcji, szacunku dla różnorodności i poszanowania praw mniejszości, w tym grup wyznaniowych, praw osób LGBTI, praw osób niepełnosprawnych oraz praw osób należących do mniejszości etnicznych; zwraca uwagę, że tworzenie potencjału instytucji krajowych, w tym zgromadzeń narodowych, połączone ze wsparciem dla społeczeństwa obywatelskiego, prodemokratycznych grup i partii politycznych, wzmocni dialog polityczny i pluralizm;

24.

podkreśla, że prawa kobiet, równość płci i prawo do niedyskryminacji stanowią podstawowe prawa i kluczowe zasady, którymi kieruje się UE w działaniach zewnętrznych; podkreśla znaczenie promowania praw dzieci i młodzieży oraz równości płci, a także umocnienia pozycji kobiet pod względem ekonomicznym i politycznym, tak aby budować integracyjne, dobrze prosperujące i stabilne społeczeństwa w sąsiedztwie UE;

25.

zwraca uwagę, że zmieniona EPS powinna wzmacniać promowanie podstawowych wolności w krajach nią objętych poprzez pielęgnowanie wolności wypowiedzi, stowarzyszania się i pokojowych zgromadzeń, a także wolności prasy i mediów, jako praw umożliwiających realizację praw ekonomicznych, społecznych i kulturalnych;

26.

podkreśla znaczenie kształtowania społecznego wymiaru EPS poprzez angażowanie się wraz z partnerami w walkę z ubóstwem i wykluczeniem, stymulowanie zatrudnienia i sprawiedliwego wzrostu, wspieranie zdrowych stosunków pracy oraz promowanie edukacji i godnej pracy, a tym samym zwalczanie niektórych źródłowych przyczyn nielegalnej migracji;

27.

uznaje znaczenie dialogu kulturowego między UE a państwami sąsiadującymi w takich obszarach, jak zapobieganie konfliktom i budowanie pokoju, rozwój branż kreatywnych, umacnianie wolności wypowiedzi, wsparcie rozwoju społeczno-gospodarczego, wzmocnienie dialogu ze społeczeństwem obywatelskim oraz dialog międzykulturowy i międzyreligijny, również w celu przeciwdziałania coraz większej dyskryminacji i prześladowaniu grup mniejszościowych i religijnych; wzywa do wzmocnienia ram dla stosunków kulturalnych, umożliwiających rozwój programów mobilności, szkoleń, budowy potencjału i wymiany w obszarze kultury i edukacji;

28.

podkreśla, że należy wzmacniać i promować podejście oparte na „partnerstwie ze społeczeństwami”; wzywa do zdefiniowania wspólnych interesów i celów polityki w porozumieniu ze wszystkimi zainteresowanymi stronami reprezentującymi różne społeczeństwa, a nie tylko z władzami;

29.

podkreśla, że w procesie transformacji i demokratyzacji istotny jest rozwój energicznego i aktywnego społeczeństwa obywatelskiego, obejmującego partnerów społecznych i środowisko biznesu; wzywa do dalszego wspierania społeczeństwa obywatelskiego, lokalnych MŚP oraz innych podmiotów niepaństwowych, ponieważ stanowią one siłę napędzającą proces reform, a także do aktywniejszego dialogu i partnerstwa między poszczególnymi podmiotami i sektorami społeczeństwa obywatelskiego w UE oraz w państwach sąsiadujących w ramach EPS; podkreśla znaczenie przedsiębiorstw europejskich oraz ich roli w promowaniu i upowszechnianiu międzynarodowych standardów dla biznesu, w tym społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw;

Zróżnicowanie i warunkowość

30.

wzywa do tego, aby EPS rozwijała się w bardziej dopasowanych do indywidualnych potrzeb i elastycznych ramach polityki, które umożliwiałyby dostosowanie się do istniejącej różnorodności między krajami partnerskimi; wzywa do spójnego wdrożenia „zróżnicowanego podejścia”; podkreśla, że zróżnicowanie powinno występować między krajami objętymi EPS;

31.

podkreśla potrzebę stosowania skutecznej warunkowości w odniesieniu do procesów reform, a także potrzebę spójnego podejścia ze strony UE między zajmowanym stanowiskiem a warunkowością przyznawanych środków finansowych; zaznacza, że UE nie może sprzeniewierzać się swoim podstawowym wartościom i prawom oraz powinna unikać tworzenia podwójnych standardów; podkreśla, że UE powinna udzielać silniejszego wsparcia i wykazywać silniejsze zaangażowanie na rzecz państw, które dokonują postępów w realizacji reform mających dalekosiężne skutki polityczne, gospodarcze i społeczne oraz dążą do zacieśnienia stosunków politycznych z UE, a państwa te powinny być oceniane na podstawie indywidualnych osiągnięć w procesie reform; podkreśla znaczenie pełnego stosowania zasady „więcej za więcej”;

32.

podkreśla, że układy o stowarzyszeniu stanowią najbardziej zaawansowany, ale nie ostateczny etap w stosunkach między UE a jej sąsiadami;

33.

jest zdania, że UE powinna zaprosić niestowarzyszone kraje partnerskie do angażowania się we współpracę sektorową, w tym umożliwiać zawieranie nowych lub wzmacnianie istniejących porozumień sektorowych, takich jak Wspólnota Energetyczna, które ułatwiałyby integrację takich krajów w ramach określonych części sektorowych jednolitego obszaru czterech podstawowych swobód UE;

34.

jest zdania, że podczas realizacji EPS należy zwrócić szczególną uwagę na współpracę w zakresie zarządzania gospodarką i zrównoważony charakter finansów publicznych w państwach objętych EPS;

Wymiar bezpieczeństwa

35.

zauważa, że zachowanie pokoju, bezpieczeństwa i stabilności stanowi zasadniczy problem występujący w sąsiedztwie oraz że sytuacja w zakresie bezpieczeństwa gwałtownie się pogarsza; wzywa do uwzględnienia w ramach EPS silnego elementu bezpieczeństwa, wyposażonego w odpowiednie narzędzia, którego dotąd niestety brakowało; podkreśla, że UE powinna skupić się na poprawie efektywności i skuteczności posiadanych obecnie instrumentów zarządzania kryzysowego w celu stworzenia możliwości rozszerzenia spektrum interwencji kryzysowych; podkreśla, że bezpieczeństwo, stabilność i rozwój stanowią nierozłączne elementy oraz że należy zastosować kompleksowe podejście, by rozwiązać problemy w zakresie bezpieczeństwa w regionie oraz zlikwidować ich przyczyny;

36.

zauważa, że stabilność regionu Sahelu i Sahary należy postrzegać jako kluczowy element bezpieczeństwa zarówno na północy, jak i na południu Afryki oraz że brak stabilności w tym regionie wynika z rozprzestrzeniania się sieci handlu bronią, narkotykami, ludźmi, czego konsekwencją jest zmniejszenie się stabilności w Europie;

37.

wzywa do ściślejszej koordynacji między działaniami podejmowanymi w ramach EPS i w ramach szerszej wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (WPZiB) oraz wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (WPBiO), które dotyczą różnych aspektów bezpieczeństwa państw objętych EPS oraz UE, wraz ze wzmacnianiem więzów między polityką wewnętrzną a zewnętrzną; podkreśla potrzebę spójności i pełnej koordynacji między przeglądem EPS a przeglądem europejskiej strategii bezpieczeństwa;

38.

podkreśla potrzebę stworzenia nadrzędnej strategii politycznej, przy jednoczesnym zapewnieniu pełnego poszanowania prawa międzynarodowego i zobowiązań międzynarodowych zgodnie z aktem końcowym KBWE z 1975 r., która to strategia byłaby oparta na poszanowaniu praw człowieka, praw mniejszości i podstawowych wolności, niezależności, suwerenności i integralności terytorialnej państw, nienaruszalności granic, równości praw i prawie narodów do samostanowienia oraz zakładałaby pokojowe rozwiązywanie konfliktów; zauważa, że Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE), która jest największą regionalną organizacją odpowiedzialną za kwestie bezpieczeństwa, może odgrywać w tym zakresie ważną rolę, i jest zdania, że OBWE powinna otrzymać nowy bodziec, podejmując się roli mediatora; popiera prawo partnerów do podejmowania niezależnych i suwerennych wyborów w polityce zagranicznej i bezpieczeństwa, bez ulegania zewnętrznej presji i przymusowi;

39.

apeluje, aby w ramach zmienionej polityki wspierać kraje partnerskie w budowaniu odpowiednich struktur państwowych odpowiedzialnych za kwestie bezpieczeństwa, takie jak skuteczne egzekwowanie prawa, terroryzm i przestępczość zorganizowana, wywiad i bezpieczeństwo, w tym cyberbezpieczeństwo, które to struktury powinny być tworzone przy pełnym poszanowaniu praw człowieka i podlegać odpowiedniej, demokratycznej kontroli parlamentarnej; podkreśla, że UE powinna angażować się w takie dziedziny, jak reforma sektora bezpieczeństwa, a także – po wygaśnięciu konfliktów – w rozbrojenie, demobilizację i reintegrację; wzywa UE do skoncentrowania się na budowaniu potencjału kontroli granicznej w krajach partnerskich; uznaje wysiłki podjęte już w tym kierunku przez część z tych krajów; zwraca się do państw sąsiadujących o wsparcie stosownych misji w ramach WPBiO; wzywa UE do promowania wspólnych inicjatyw państw sąsiadujących w obszarze bezpieczeństwa, by umożliwić im podejmowanie większej odpowiedzialności i wnoszenie pozytywnego wkładu w bezpieczeństwo w ich regionie;

40.

przypomina państwom członkowskim o ich zobowiązaniach wynikających ze wspólnego stanowiska Rady 2008/944/WPZiB w sprawie wywozu broni, które między innymi zobowiązuje je do odrzucenia wniosku o udzielenie zezwolenia na wywóz technologii wojskowej lub sprzętu wojskowego do kraju sąsiedniego, jeśli zachodzi wyraźne ryzyko, że objęta wywozem technologia lub sprzęt wojskowy mogą być wykorzystane do represji wewnątrz kraju, do ciężkich naruszeń międzynarodowego prawa humanitarnego, mogą prowokować konflikty zbrojne lub powodować ich przedłużenie, lub też potęgować istniejące napięcia bądź konflikty w kraju końcowego przeznaczenia, lub że ich wywóz ma na celu działanie zaczepne wobec innego kraju bądź zagarnięcie siłą terytorium stanowiącego przedmiot roszczeń;

41.

podkreśla potrzebę aktywnego promowania i wspierania pokojowego rozwiązywania konfliktów, jak również polityki pojednania po zakończeniu konfliktu w sąsiedztwie UE przy użyciu różnych narzędzi i instrumentów, w oparciu o wartość dodaną, jaką mogą one zapewniać; jest zdania, że tego typu działania powinny obejmować pracę specjalnych przedstawicieli UE, programy na rzecz budowy zaufania, przywrócenie dialogu, mediację promującą kontakty międzyludzkie, a także misje w ramach WPBiO; wzywa wysoką przedstawiciel/wiceprzewodniczącą oraz ESDZ do opracowania innowacyjnych działań i koncepcji, w tym strategii komunikacji publicznej i nieformalnych konsultacji w celu wspierania dialogu i pojednania; zauważa, że delegacje UE odgrywają kluczową rolę w tworzeniu mechanizmów wczesnego ostrzegania, tworząc zacieśnione sieci prewencyjne we współpracy z różnymi organizacjami społeczeństwa obywatelskiego;

42.

przypomina o swoim wsparciu dla suwerenności, integralności terytorialnej i niezależności politycznej krajów partnerskich; jest zdania, że EPS powinna przyczyniać się do urzeczywistnienia tych wartości i wspierać je w praktyce; podkreśla, że zamrożone lub przedłużające się konflikty utrudniają pełen rozwój EPS; w związku z tym ubolewa, że od początku istnienia EPS nie poczyniono żadnych postępów, by rozwiązać trwające konflikty; przypomina swoje stanowisko, zgodnie z którym okupacja terytorium kraju partnerskiego stanowi pogwałcenie podstawowych zasad i celów EPS; podkreśla potrzebę jak najwcześniejszego, pokojowego rozwiązania zamrożonych konfliktów na bazie norm i zasad prawa międzynarodowego; wzywa wysoką przedstawiciel/wiceprzewodniczącą do odgrywania bardziej aktywnej roli, dając wyraźnie do zrozumienia, że pogłębienie stosunków dwustronnych jest powiązane z pokojowym rozwiązywaniem konfliktów i przestrzeganiem prawa międzynarodowego; w tym kontekście podkreśla wagę realizowania pryncypialnej polityki pociągania do odpowiedzialności za wszelkie naruszenia praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego oraz unikania stosowania podwójnych standardów, zwłaszcza w tym zakresie;

43.

wzywa UE do postępowania wobec konfliktów regionalnych zgodnie z duchem i doświadczeniami wynikającymi z historii integracji europejskiej, ponieważ dwustronne kwestie muszą być rozwiązywane pokojowo, a stosunki dobrosąsiedzkie i współpraca regionalna są zasadniczymi elementami EPS; w tym kontekście wzywa do angażowania obywateli i instytucji publicznych w partnerstwa horyzontalne oraz współpracę bliźniaczą z partnerami z UE, a także angażowanie społeczeństw i młodego pokolenia, co stanowi czynnik będący motorem zmian;

Wspieranie integracji regionalnej

44.

podkreśla znaczenie regionalnego wymiaru EPS oraz potrzebę promowania i przyczyniania się do regionalnych synergii i integracji regionalnej poprzez programy współpracy regionalnej; zwraca uwagę, że pogłębiona współpraca gospodarcza między państwami objętymi ESP jest konieczna do osiągnięcia stabilności i dobrobytu w europejskim sąsiedztwie;

45.

w tym kontekście wzywa do uzupełnienia dwustronnych stosunków UE z państwami objętymi EPS o wymiar wielostronny, poprzez zwiększenie liczby działań i inicjatyw w tym obszarze, przy jednoczesnym zwróceniu szczególnej uwagi na wzmocnienie projektów transgranicznych, intensyfikację programów dotyczących kontaktów międzyludzkich, opracowanie zachęt do współpracy regionalnej i dalsze promowanie aktywnego dialogu ze społeczeństwem obywatelskim; uważa, że przyszła EPS powinna stanowić integracyjną, regionalną platformę do omawiania problemów praw człowieka, zgodnie z podstawowymi wartościami EPS;

46.

wzywa do prowadzenia systematycznych ocen oddziaływania na prawa człowieka umów handlowych oraz wsparcia finansowego UE na rzecz programów i projektów w ramach EPS, a także ujęcia w nich perspektywy płci;

47.

apeluje, by zmieniona polityka wzmocniła istniejące platformy współpracy, a mianowicie Unię dla Śródziemnomorza i Partnerstwo Wschodnie, tak aby dalej wspierać integrację regionalną, w przypadku gdy priorytety określone przez partnerów są do siebie podobne w konkretnym obszarze polityki, rozwiązywać konkretne problemy wewnątrz regionów, takie jak mobilność, energia lub bezpieczeństwo, a także zbliżać partnerów do siebie w dziedzinie standardów gospodarczych i ustawodawstwa; uważa, że te wielostronne struktury EPS należy skonsolidować i rozwijać w bardziej strategiczny sposób;

48.

podkreśla znaczenie roli zgromadzeń wielostronnych, takich jak Euronest i Unia dla Śródziemnomorza, jako forów dialogu politycznego i instrumentów wspierania odpowiedzialności za politykę sąsiedztwa, oraz w zdecydowany sposób zachęca je do większego zaangażowania się w tę politykę w odpowiedni i skuteczny sposób;

49.

zwraca uwagę na korzyści płynące z dyplomacji parlamentarnej oraz regularnych, dwustronnych spotkań międzyparlamentarnych, jakie PE odbywa wraz z parlamentami z państw sąsiadujących, co stanowi narzędzie wymiany doświadczeń i oceny stanu relacji poszczególnych krajów z UE; zachęca parlamenty krajowe państw członkowskich do organizacji dwustronnych spotkań międzyparlamentarnych w ramach EPS, co pozwoli na zapewnienie spójnego podejścia;

50.

podkreśla znaczenie Konferencji Władz Lokalnych i Regionalnych Partnerstwa Wschodniego (CORLEAP) i Eurośródziemnomorskiego Zgromadzenia Samorządów Lokalnych i Regionalnych (ARLEM), które umożliwiają przedstawicielom lokalnym i regionalnym nawiązanie dialogu z instytucjami Unii i rozwijanie współpracy gospodarczej, społecznej, lokalnej i regionalnej;

51.

podkreśla, że rozwój regionalnych platform społeczeństwa obywatelskiego, takich jak Forum Społeczeństwa Obywatelskiego Partnerstwa Wschodniego i Forum Społeczeństwa Obywatelskiego Partnerstwa Południowego, wzmacnia zaangażowanie wielu interesariuszy stanowiących koło zamachowe programu demokratyzacji i reform gospodarczych w sąsiedztwie;

Sąsiedzi sąsiadów

52.

zwraca uwagę na potrzebę budowania silnych partnerstw z państwami sąsiadującymi; podkreśla, że należy zadbać o to, by EPS stanowiła część szerszej polityki zagranicznej UE, a także uznać innych strategicznych graczy mających wpływ na sąsiedztwo – „sąsiadów sąsiadów” – oraz organizacje międzynarodowe i regionalne, między innymi poprzez zajęcie się w stosownych przypadkach kwestiami wspólnego zainteresowania i wspólnymi problemami, w tym także dotyczącymi regionalnego i globalnego bezpieczeństwa, w ramach istniejących ram współpracy dwustronnej lub dialogu wielostronnego;

53.

podkreśla, że UE powinna realistycznie rozważyć różne opcje polityczne stojące przed jej partnerami, możliwości porozumienia na różnych szczeblach ze swoimi sąsiadami, a także metody reagowania na politykę zagraniczną państw trzecich w swoim sąsiedztwie, gwarantując, że decyzja o tym, w jaki sposób dalej rozwijać wzajemne stosunki, należeć będzie do UE i jej suwerennych partnerów;

54.

ponownie daje wyraz swojemu przekonaniu, że postanowienia DCFTA nie stanowią wyzwań handlowych dla Federacji Rosyjskiej, oraz że układy o stowarzyszeniu nie powinny być postrzegane jako przeszkoda w dobrych relacjach partnerów wschodnich z którymkolwiek z ich sąsiadów;

55.

wzywa UE do opracowania skutecznych mechanizmów wspierania krajów partnerskich objętych EPS, które realizują ambitny program integracji europejskiej, w wyniku czego są obiektem działań odwetowych, przymusu w handlu lub bezpośredniej agresji wojskowej ze strony państw trzecich; ponownie wyraża pogląd, że mimo tego, iż EPS nie jest wymierzona przeciwko innym strategicznym graczom i odrzuca koncepcję konkurencji geopolitycznej w sąsiedztwie jako gry o sumie zerowej, UE musi przedstawić wiarygodne zobowiązania i okazać silne wsparcie polityczne swoim partnerom, którzy pragną większego zbliżenia z UE;

56.

wzywa UE do wykorzystania specjalistycznej wiedzy organizacji regionalnych, których członkami są jej sąsiedzi, takich jak Rada Europy, OBWE, Unia Afrykańska, odpowiednie biura regionalne Organizacji Narodów Zjednoczonych i Liga Państw Arabskich, oraz do aktywnego angażowania się we współpracę z nimi w celu rozwiązania konfliktów regionalnych; przypomina, że są to ważne fora umożliwiające angażowanie partnerów w przeprowadzanie reform, rozwiązywanie problemów dotyczących praw człowieka i kwestii regionalnych – za które powinni oni wziąć większą odpowiedzialność – oraz wspieranie demokratyzacji;

Cele i narzędzia polityki

Zróżnicowana oferta: sektory priorytetowe

57.

wzywa UE, aby wraz ze swoimi partnerami zbadała i zidentyfikowała priorytety dotyczące pogłębionej współpracy i integracji w różnych obszarach polityki, takich jak rozwój gospodarczy i społeczny, zapobieganie konfliktom i klęskom żywiołowym, rozwój infrastruktury i rozwój regionalny, środowisko, polityka konkurencji handlowej, MŚP, migracja, bezpieczeństwo, energia i efektywność energetyczna, w celu utworzenia obszaru dobrobytu, stabilności i dobrego sąsiedztwa;

58.

jest zdania, że cel dotyczący spójności polityki wewnętrznej i zewnętrznej UE, jak również ścisłe i coraz silniejsze powiązania między pewnymi wewnętrznymi a zewnętrznymi wyzwaniami powinny znaleźć odzwierciedlenie w nowej EPS;

59.

uważa, że większa współpraca w obszarze przyszłego jednolitego rynku cyfrowego, wsparcie reform w zakresie e-administracji oraz rozwiązania w ramach otwartej administracji stanowią instrument angażowania obywateli;

60.

podkreśla znaczenie swobodnego przepływu osób oraz popiera zwiększanie mobilności w sąsiedztwie, w bezpiecznym i dobrze zarządzanym środowisku, w formie ułatwień wizowych i liberalizacji systemu wizowego, szczególnie w odniesieniu do studentów, młodzieży, artystów i naukowców; wzywa Komisję, aby we współpracy z państwami członkowskimi dalej rozwijała partnerstwa na rzecz mobilności w sąsiedztwie, a także opracowała możliwości systemów migracji cyrkulacyjnej, które otworzyłyby bezpieczne i legalne szlaki dla migrantów; wzywa UE do wyraźnego rozróżnienia między osobami ubiegającymi się o azyl ze względu na prześladowania a nieregularnymi imigrantami z pobudek ekonomicznych; potępia handel ludźmi, którego większość ofiar stanowią kobiety, a także podkreśla znaczenie zacieśnienia współpracy z krajami partnerskimi na rzecz zwalczania tego procederu;

61.

wzywa Komisję do zwrócenia uwagi na kwestie równości płci podczas promowania szkoleń zawodowych i naukowych, a także w ramach programów z zakresu migracji cyrkulacyjnej z państwami sąsiadującymi, tak aby zwiększyć udział kobiet w gospodarkach tych państw;

62.

zauważa, że wysoki poziom bezrobocia, zwłaszcza wśród młodzieży, brak swobodnego dostępu do informacji, wykluczenie społeczne i ubóstwo, a także brak ochrony praw mniejszości, w połączeniu z niskim wskaźnikiem uczestnictwa kobiet w życiu politycznym i społeczno-gospodarczym, złym sprawowaniem rządów i wysokim poziomem korupcji stanowią podstawowe przyczyny niestabilności; domaga się zaangażowania wykraczającego poza pogłębione i kompleksowe strefy wolnego handlu (DCFTA); zauważa, że sama perspektywa umowy handlowej i umowy o wolnym handlu nie jest już wystarczająca, aby wzmocnić nasze partnerstwo z państwami sąsiadującymi, w szczególności z państwami południowego brzegu Morza Śródziemnego; zauważa brak regionalnej współpracy gospodarczej między państwami sąsiadującymi z UE i wzywa do ustanowienia wewnątrzregionalnych inicjatyw na rzecz zwiększenia wymiany handlowej między nimi;

63.

podkreśla znaczenie inwestowania w projekty skierowane do młodzieży, kobiet i przyszłych liderów, z wykorzystaniem pełnej gamy możliwości stypendialnych w ramach programu Erasmus+, tak aby wspierać wymianę studentów i wykładowców między krajami objętymi EPS a państwami członkowskimi UE, mającą na celu tworzenie przyszłych kadr liderów w krajach objętych EPS oraz państwach członkowskich UE, a także znaczenie dalszego promowania projektów akademickich i edukacyjnych, które do tej pory sprawdziły się w tej dziedzinie, takich jak Kolegium Europejskie;

64.

wzywa Komisję do zbadania i zaoferowania państwom objętym EPS różnych poziomów uczestnictwa, współpracy i zaangażowania w unijne strategie polityczne, programy i działalność agencji, takich jak Europol, Frontex i obsługa celna, w obszarach zwalczania handlu ludźmi oraz przestępczości gospodarczej i transgranicznej oraz w ramach Wspólnoty Energetycznej, która – jako udana umowa na rzecz integracji – może odgrywać istotniejszą rolę w EPS; podkreśla znaczenie bezpieczeństwa energetycznego i bliższej współpracy energetycznej w ramach europejskiego sąsiedztwa dla osiągnięcia wspólnego celu niezakłóconych dostaw taniej, zrównoważonej, efektywnej i ekologicznej energii; wzywa do stopniowego otwierania Unii Energetycznej na kraje objęte EPS; zachęca Komisję do promowania budapesztańskiej Konwencji w sprawie zwalczania cyberprzestępczości wśród państw objętych EPS i wezwania ich do przystąpienia do niej, o ile jeszcze tego nie zrobiły;

65.

uważa, że należy położyć większy nacisk na wykorzystywanie programów pomocy technicznej, takich jak TAIEX i Twinning, oraz że partnerzy powinni uczestniczyć w programach UE, takich jak Erasmus i Horyzont 2020, gdyż przyczyniają się one do dzielenia się wiedzą i do tworzenia sieci na różnych poziomach, a także stanowią podstawę dla utworzenia obszaru wspólnego sąsiedztwa;

66.

jest zdania, że parlamentarny wymiar polityki musi zostać wzmocniony przez zwiększenie efektywności posiedzeń międzyparlamentarnych oraz wspólnych organów parlamentarnych powołanych na mocy porozumień z UE, a także zgromadzeń parlamentarnych; w tym kontekście wyraża zadowolenie z przyjęcia przez Parlament nowego podejścia do wspierania demokracji parlamentarnej; podkreśla rolę parlamentów państw objętych EPS w egzekwowaniu odpowiedzialności władzy wykonawczej i zachęca do wzmocnienia ich możliwości monitorowania; oczekuje, że Parlament zostanie włączony w realizację nowej EPS i będzie regularnie informowany i konsultowany w sprawie stanu jej zaawansowania w krajach partnerskich; jest zdania, że europejskie partie polityczne i grupy polityczne w parlamentach państw członkowskich i w Parlamencie Europejskim mogą odgrywać istotną rolę oraz ponosić kluczową odpowiedzialność za promowanie kultury politycznej w oparciu o dojrzałe instytucje demokratyczne, praworządność, demokrację wielopartyjną i pełne uczestnictwo kobiet w procesie decyzyjnym;

67.

zaznacza, że skuteczność EPS zależy także od odpowiedzialności państw członkowskich, w tym w ramach rozszerzania inicjatyw flagowych; w związku z tym wzywa Komisję do wzmocnienia koordynacji polityki i wspólnego programowania pomocy finansowej, a także do ustanowienia mechanizmów wspierających wymianę informacji dotyczących państw objętych EPS między państwami członkowskimi a strukturami UE, a także konsultacje między państwami członkowskimi, strukturami UE i państwami sąsiadującymi; uważa, że pomoc finansowa i techniczna ze strony UE powinna zależeć od osiągnięcia konkretnych wskaźników w procesie reform, na podstawie czego przyznawane byłoby dalsze wsparcie;

Ocena i widoczność

68.

podkreśla, że plany działania ustanowione w ścisłej współpracy z władzami krajów partnerskich i w porozumieniu z instytucjami społeczeństwa obywatelskiego powinny zawierać ograniczoną liczbę realistycznych priorytetów, których realizacja powinna podlegać ocenie w regularnych odstępach czasu lub w razie wystąpienia nowych okoliczności, z uwzględnieniem wspólnie uzgodnionych wariantów politycznych; wskazuje na znaczenie rozwijania procesu konsultacji z instytucjami społeczeństwa obywatelskiego w zakresie definiowania wskaźników;

69.

podkreśla, że sprawozdania z postępów powinny skupiać się na realizacji priorytetów określonych w planach działania oraz odzwierciedlać poziom zaangażowania kraju partnerskiego; ponownie wzywa, aby dane zawarte w tych sprawozdaniach były ujęte w odpowiedniej perspektywie, z uwzględnieniem kontekstu krajowego oraz tendencji z lat poprzednich; jest zdania, że wszystkie główne zainteresowane podmioty z krajów objętych EPS, w tym społeczeństwo obywatelskie, powinny być rzeczywiście angażowane i należy przeprowadzać z nimi konsultacje przed sporządzeniem tych sprawozdań; wzywa do udostępniania na stronach internetowych odpowiednich delegacji UE najważniejszych dokumentów, takich jak sprawozdania z postępów, przetłumaczonych na język danego kraju; wzywa UE do zastosowania większej liczby jakościowych mierników postępów w krajach partnerskich oraz do wdrożenia skutecznych środków warunkowości w odniesieniu do postępów partnerów w obszarach praw człowieka, państwa prawa oraz demokracji;

70.

jest zdania, że należy zwiększyć widoczność pomocy UE w celu unaocznienia mieszkańcom krajów partnerskich i państw członkowskich UE korzyści wynikających z unijnego wsparcia; wzywa Komisję do opracowania specjalnego mechanizmu na rzecz świadczenia pomocy humanitarnej przez UE państwom sąsiadującym, który różniłby się od modelu stosowanego wobec krajów trzeciego świata i zapewniałby oprócz innych celów dużą widoczność UE i jej programu politycznego; podkreśla wagę i konieczność wprowadzenia mechanizmu zapewniającego przejrzystość pomocy finansowej udzielanej przez UE;

71.

wzywa UE do wzmocnienia swoich zdolności w zakresie przeciwdziałania dezinformacji i kampaniom propagandowym skierowanym przeciwko UE i jej państwom członkowskim, których celem jest osłabienie ich jedności i solidarności; wzywa UE do zwiększenia swojej widoczności, tak aby unaocznić wsparcie UE i jej zaangażowanie na rzecz krajów partnerskich oraz w tych krajach; podkreśla znaczenie promowania obiektywnych, niezależnych i bezstronnych informacji oraz wolności mediów w krajach objętych EPS, a także potrzebę strategicznych działań komunikacyjnych w sąsiedztwie, w tym na temat korzyści i celów tej polityki, dzięki opracowaniu kompleksowej, skutecznej i uporządkowanej strategii komunikacji będącej elementem zmienionej polityki;

72.

wzywa UE do zwiększenia jej obecności w krajach partnerskich poprzez wykorzystanie bardziej interaktywnych środków przekazu audiowizualnego oraz mediów społecznościowych w odnośnych językach lokalnych w celu dotarcia do całego społeczeństwa; wzywa Komisję do przygotowania jasnej strategii komunikacji dla społeczeństw w krajach objętych EPS w celu wyjaśnienia korzyści płynących z układów o stowarzyszeniu, w tym z pogłębionych i kompleksowych stref wolnego handlu (DCFTA), co pozwoli na modernizację ich systemów politycznych i gospodarki;

o

o o

73.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw objętych EPS, zgromadzeniom parlamentarnym Euronest i Unii dla Śródziemnomorza, Lidze Państw Arabskich, Unii Afrykańskiej, Radzie Europy oraz OBWE.


(1)  JOIN(2015)0006 http://ec.europa.eu/enlargement/neighbourhood/consultation/consultation.pdf.

(2)  http://eeas.europa.eu/euromed/docs/com2011_200_en.pdf.

(3)  http://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2011:0303:FIN:pl:PDF.

(4)  http://eeas.europa.eu/enp/pdf/pdf/com03_104_en.pdf.

(5)  Konkluzje Rady ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych z dnia 18 lutego 2008 r., http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/gena/98818.pdf.

(6)  Dz.U. C 87 E z 7.4.2004, s. 506.

(7)  Dz.U. C 104 E z 30.4.2004, s. 127.

(8)  Dz.U. C 287 E z 24.11.2006, s. 312.

(9)  Dz.U. C 282 E z 6.11.2008, s. 443.

(10)  Dz.U. C 296 E z 2.10.2012, s. 105.

(11)  Dz.U. C 296 E z 2.10.2012, s. 114.

(12)  Dz.U. C 168 E z 14.6.2013, s. 26.

(13)  Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0446.

(14)  Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0229.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/121


P8_TA(2015)0273

Harmonizacja niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie wdrożenia dyrektywy 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym (2014/2256(INI))

(2017/C 265/14)

Parlament Europejski,

uwzględniając art. 4, 26, 34, 114, 118 oraz 167 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE),

– uwzględniając art. 27 Powszechnej deklaracji praw człowieka,

– uwzględniając Porozumienie w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (TRIPS) z 1994 r.,

uwzględniając konwencję UNESCO z dnia 20 października 2005 r. w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego,

uwzględniając art. 11, 13, 14, 16, 17, 22 i 52 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej,

uwzględniając dyrektywę 2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym (1),

uwzględniając konwencję berneńską o ochronie dzieł literackich i artystycznych, a w szczególności test trzystopniowy,

uwzględniając traktat Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO) o prawie autorskim z dnia 20 grudnia 1996 r.,

uwzględniając traktat WIPO o artystycznych wykonaniach i fonogramach z dnia 20 grudnia 1996 r.,

uwzględniając traktat WIPO o artystycznych wykonaniach audiowizualnych przyjęty podczas konferencji dyplomatycznej WIPO w sprawie ochrony widowisk audiowizualnych w Pekinie dnia 24 czerwca 2012 r.,

uwzględniając badanie dotyczące praw własności intelektualnej przeprowadzone wspólnie przez Europejski Urząd Patentowy oraz Urząd Harmonizacji Rynku Wewnętrznego pt. „Sektory intensywnie korzystające z praw własności intelektualnej: wkład w wyniki gospodarcze i zatrudnienie w UE” z września 2013 r.,

uwzględniając Traktat z Marrakeszu o ułatwieniu dostępu do opublikowanych utworów osobom niewidomym, niedowidzącym i cierpiącym na inne zaburzenia odczytu druku,

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/26/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi oraz udzielania licencji wieloterytorialnych dotyczących praw do utworów muzycznych do korzystania online na rynku wewnętrznym (2),

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/37/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. zmieniającą dyrektywę 2003/98/WE w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego (3),

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/28/UE z dnia 25 października 2012 r. w sprawie niektórych dozwolonych sposobów korzystania z utworów osieroconych (4),

uwzględniając dyrektywę 2006/116/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie czasu ochrony prawa autorskiego i niektórych praw pokrewnych (5),

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/77/UE z dnia 27 września 2011 r. dotyczącą zmiany dyrektywy 2006/116/WE w sprawie czasu ochrony prawa autorskiego i niektórych praw pokrewnych (6),

uwzględniając dyrektywę Rady 93/83/EWG z dnia 27 września 1993 r. w sprawie koordynacji niektórych zasad dotyczących prawa autorskiego oraz praw pokrewnych stosowanych w odniesieniu do przekazu satelitarnego oraz retransmisji drogą kablową (7),

uwzględniając dyrektywę 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej (8),

uwzględniając dyrektywę 2006/115/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie prawa najmu i użyczenia oraz niektórych praw pokrewnych prawu autorskiemu w zakresie własności intelektualnej (9), która zmienia dyrektywę Rady 92/100/EWG (10),

uwzględniając dyrektywę 2001/84/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 września 2001 r. w sprawie prawa autora do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży oryginalnego egzemplarza dzieła sztuki (11),

uwzględniając swą rezolucję z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie opłat licencyjnych za kopie na użytek prywatny (12),

uwzględniając swą rezolucję z dnia 12 września 2013 r. w sprawie promowania europejskiego sektora kultury i sektora kreatywnego na rzecz wzrostu gospodarczego i wzrostu zatrudnienia (13),

uwzględniając swą rezolucję z dnia 11 września 2012 r. w sprawie internetowej dystrybucji utworów audiowizualnych w UE (14),

uwzględniając swą rezolucję z dnia 22 września 2010 r. w sprawie poprawy egzekwowania praw własności intelektualnej na rynku wewnętrznym (15),

uwzględniając konsultacje publiczne w sprawie przeglądu przepisów UE dotyczących praw autorskich prowadzone przez Komisję w okresie od 5 grudnia 2013 r. do 5 marca 2014 r.,

uwzględniając swą rezolucję z dnia 16 lutego 2012 r. w sprawie petycji 0942/2011, którą złożył Dan Pescod (Wielka Brytania) w imieniu Europejskiej Unii Niewidomych (EBU) i Królewskiego Narodowego Instytutu Niewidomych (RNIB), w sprawie dostępu osób niewidomych do książek i innych materiałów drukowanych (16),

uwzględniając zieloną księgę Komisji dotyczącą dystrybucji utworów audiowizualnych w Internecie w Unii Europejskiej: możliwości i wyzwania związane z jednolitym rynkiem cyfrowym (COM(2011)0427),

uwzględniając zieloną księgę Komisji na temat praw autorskich w gospodarce opartej na wiedzy (COM(2008)0466),

uwzględniając komunikat Komisji pt. „Jednolity rynek w obszarze praw własności intelektualnej – Wspieranie kreatywności i innowacji celem zapewnienia wzrostu gospodarczego, atrakcyjnych miejsc pracy oraz wysokiej jakości produktów i usług w Europie” (COM(2011)0287),

uwzględniając Protokół ustaleń z dnia 20 września 2011 r. w sprawie podstawowych zasad digitalizacji i udostępniania niedostępnych utworów w celu ułatwienia digitalizacji i udostępniania książek i periodyków naukowych bibliotekom europejskim i innym podobnym instytucjom,

uwzględniając art. 52 Regulaminu,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej oraz opinie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, jak również Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (A8-0209/2015),

A.

mając na uwadze, że zmiana dyrektywy 2001/29/WE ma kluczowe znaczenie dla promowania kreatywności, innowacji, różnorodności kulturowej, wzrostu gospodarczego, konkurencyjności, jednolitego rynku cyfrowego oraz dla dostępu do wiedzy i informacji, a tym samym dla zapewniania autorom utworów literackich i artystycznych właściwego uznania i ochrony przysługujących im praw własności intelektualnej;

B.

mając na uwadze, że art. 167 TFUE stanowi, że Unia Europejska przyczynia się do rozkwitu i różnorodności kultury państw członkowskich, co przejawia się w szczególności w twórczości artystycznej i literackiej;

C.

mając na uwadze, że celem dyrektywy 2001/29/WE w sprawie harmonizacji niektórych aspektów praw autorskich i pokrewnych w społeczeństwie informacyjnym było dostosowanie ustawodawstwa w sprawie praw autorskich i pokrewnych w celu uwzględnienia w nim postępu technologicznego;

D.

mając na uwadze, że dyrektywa 2001/29/WE dotyczy również szeregu zobowiązań UE na mocy prawa międzynarodowego, w tym przepisów Konwencji berneńskiej o ochronie dzieł literackich i artystycznych, traktatu WIPO o prawie autorskim i traktatu WIPO o wykonaniach artystycznych i fonogramach;

E.

mając na uwadze, że Komisja Europejska i państwa członkowskie czynią znaczne inwestycje w digitalizację oraz udostępnianie w internecie bogatych zbiorów europejskich instytucji dziedzictwa kulturowego, aby obywatele mogli mieć do nich dostęp wszędzie, za pomocą dowolnego urządzenia;

F.

mając na uwadze, że europejski sektor kultury i branża twórcza są siłą napędową wzrostu gospodarczego i tworzenia nowych miejsc pracy w UE i mają ogromny udział w gospodarce UE, gdyż zatrudniają ponad 7 mln osób i zgodnie z najnowszymi szacunkami wytwarzają ponad 4,2 % PKB, w trakcie kryzysu gospodarczego w latach 2008–2012 w sektorze kultury nadal powstawały miejsca pracy;

G.

mając na uwadze, że ze wspólnej ekspertyzy EPO i UHRW z września 2013 r. wynika, że ok. za 39 % ogólnej działalności gospodarczej w UE (wartości ok. 4 700 mld EUR rocznie) odpowiadają sektory intensywnie korzystające z praw własności intelektualnej, a także zapewniają 26 % bezpośredniego zatrudnienia (a więc 56 mln), zaś zatrudnienie pośrednie stanowi dalsze 9 % ogólnej liczby miejsc pracy w UE;

H.

mając na uwadze, że rewolucja cyfrowa przyniosła ze sobą nowe technologie i środki komunikacji i umożliwiła nowe formy ekspresji, które – kwestionując trójstronny układ łączący tradycyjnie twórcę z odbiorcą za pośrednictwem przedsiębiorcy z branży kulturalnej – przyczyniły się do powstania gospodarki opartej na wiedzy, tworząc nowe miejsca pracy i sprzyjając promowaniu kultury i innowacji;

I.

mając na uwadze, że wszelkie inicjatywy polityczne dotyczące jednolitego rynku cyfrowego muszą być zgodne z Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej, a zwłaszcza z jej art. 11, 13, 14, 16, 17 i 22;

J.

mając na uwadze, że różnorodność kulturowa i językowa wykracza poza granice państwowe, a niektórymi językami europejskimi posługują się mieszkańcy wielu krajów;

K.

mając na uwadze, że Karta praw podstawowych UE chroni wolności słowa i informacji, sztuki i nauki oraz gwarantuje ochronę danych osobowych, ochronę różnorodności kulturowej i językowej, prawo do własności i ochrony własności intelektualnej, prawo do nauki i wolność prowadzenia działalności gospodarczej;

L.

mając na uwadze, że również w dobie cyfrowej autorowi musi przysługiwać prawo do ochrony jego twórczości;

M.

mając na uwadze, że należy uwzględnić środki, które przyczyniają się do dalszego rozwoju wymiany kulturalnej i poprawy pewności prawnej w sektorze; mając na uwadze, że wdrożenie dyrektywy 2001/29/WE umożliwiło rozwój licznych usług kreatywnych w internecie oraz że konsumenci nigdy dotąd nie mieli dostępu do tak szerokiej gamy wytworów pracy twórczej i kulturalnej; mając na uwadze, że dla użytkowników ważny jest dostęp do szerokiego wachlarza różnorodnych i wysokiej jakości treści kulturalnych;

N.

mając na uwadze, że harmonijny i systematyczny rozwój Europeany, biblioteki cyfrowej utworzonej w 2008 roku w ramach inicjatywy UE, sprawił, że dzieła z bibliotek państw członkowskich stały się ogólnodostępne;

O.

mając na uwadze, że wytwory pracy twórczej to jedno z podstawowych źródeł zasilających gospodarkę cyfrową i elementy sektora technologii informacyjnych, takie jak wyszukiwarki, media społecznościowe i platformy gromadzące treści tworzone przez użytkowników, jednak prawie cała wartość wygenerowana przez takie wytwory jest przekazywana tym pośrednikom cyfrowym, którzy odmawiają wynagradzania autorów lub negocjują nadzwyczaj niskie wynagrodzenia;

P.

mając na uwadze, że dyrektywa 2011/77/UE oraz dyrektywa 2006/116/WE harmonizują warunki ochrony na mocy prawa autorskiego i praw pokrewnych poprzez wprowadzenie całkowitej harmonizacji okresu ochrony dla każdego rodzaju utworu oraz każdego odnośnego prawa w państwach członkowskich;

Q.

mając na uwadze, że obowiązkiem prawodawcy unijnego jest propagowanie jasnych przepisów dotyczących prawa autorskiego i praw pokrewnych, które byłyby zrozumiałe dla wszystkich podmiotów, a w szczególności przez ogół społeczeństwa, a także gwarantowały pewność prawa;

R.

mając na uwadze przewagę konkurencyjną i rosnącą potęgę niektórych pośredników w internecie, a także negatywny wpływ takiej sytuacji na potencjał twórczy autorów oraz rozwój usług oferowanych przez innych dystrybutorów wytworów pracy twórczej;

S.

mając na uwadze, że przy określaniu ram prawnych w dziedzinie prawa autorskiego i praw pokrewnych należy uwzględnić konieczność zachęcania do tworzenia innowacyjnych modeli przemysłowych i handlowych, wykorzystujących możliwości oferowane przez nowe technologie, aby uczynić przedsiębiorstwa UE bardziej konkurencyjnymi;

T.

mając na uwadze, że stymulowanie wzrostu gospodarczego i tworzenie miejsc pracy w Europie stanowi priorytet dla Komisji i zajmuje centralne miejsce w jej programie politycznym na lata 2014–2019;

1.

zwraca uwagę, że prawo autorskie jest konkretnym środkiem zagwarantowania wynagrodzenia twórcom oraz finansowania twórczości;

2.

z zadowoleniem przyjmuje inicjatywę Komisji dotyczącą przeprowadzenia konsultacji w sprawie prawa autorskiego, która spotkała się z ogromnym zainteresowaniem wielu różnych podmiotów, w tym sektora kultury i ogółu społeczeństwa (17);

3.

z zadowoleniem przyjmuje zobowiązanie się Komisji do dalszego rozwoju agendy cyfrowej UE, w tym kwestii praw autorskich, w ramach nowego mandatu Komisji; z zadowoleniem przyjmuje program prac Komisji na 2015 r., w którym obiecano przedłożenie pakietu w sprawie jednolitego rynku cyfrowego, obejmującego wniosek ustawodawczy określający cel zmodernizowania przepisów dotyczących praw autorskich, aby dostosować je do epoki cyfrowej;

4.

przypomina, że prawo autorskie i prawa pokrewne chronią i wspierają rozwój i wprowadzanie do obrotu nowych produktów i usług, jak również tworzenie i wykorzystanie ich twórczej treści, przyczyniając się w ten sposób do wzrostu konkurencyjności, zatrudnienia i innowacji w wielu gałęziach przemysłu w UE;

5.

podkreśla, że prawo autorskie jest tylko tak skuteczne jak środki służące egzekwowaniu jego ochrony oraz że zapewnienie dobrze prosperującego i innowacyjnego sektora kreatywnego wymaga zdecydowanego egzekwowania prawa autorskiego;

6.

przypomina, że terytorialność jest nierozerwalnie związana z istnieniem prawa autorskiego i praw pokrewnych; podkreśla, że zasada ta nie stoi w sprzeczności ze środkami gwarantującymi przenoszenie treści;

7.

podkreśla, że wszelkie zmiany dyrektywy 2001/29/WE powinny utrzymać ochronę zasady sprawiedliwego wynagrodzenia dla podmiotów prawa autorskiego; domaga się potwierdzenia zasady terytorialności, która umożliwia poszczególnym państwom członkowskim gwarantowanie tej zasady w ramach ich polityki kulturalnej;

8.

odnotowuje, że od czasu wdrożenia dyrektywy 2001/29/WE oferta dzieł legalnie dostępnych konsumentom powiększyła się; zauważa ponadto, że transgraniczny dostęp do różnorodności zastosowań, jakie postęp techniczny oferuje konsumentom, może wymagać opartego na dowodach usprawnieniach obecnych ram prawnych, aby jeszcze bardziej rozszerzyć legalną ofertę różnorodnych treści kulturalnych i kreatywnych w internecie w celu zapewnienia dostępu do europejskiej różnorodności kulturowej;

9.

przypomina, że niektóre usługi dotyczące treści są zbyt często niedostępne dla konsumentów z powodów geograficznych, co jest sprzeczne z celem dyrektywy 2001/29/WE, czyli urzeczywistnieniem czterech wolności rynku wewnętrznego; z tego względu wzywa Komisję, by zaproponowała odpowiednie rozwiązania dotyczące lepszego transgranicznego dostępu konsumentów do usług i treści chronionych prawem autorskim;

10.

jest zdania, że podejście przyjęte w dyrektywie 2014/26/UE w sprawie zbiorowego zarządzania prawem autorskim może być źródłem cennych wniosków w odniesieniu do innych rodzajów treści, ale że problemów dotyczących możliwości przenoszenia oraz blokowania geograficznego nie da się rozwiązać za pomocą jednego, uniwersalnego rozwiązania; kwestia ta może wymagać szeregu różnych interwencji, zarówno regulacyjnych, jak i rynkowych;

11.

podkreśla, że twórczość w UE jest jednym z jej najbogatszych zasobów i osoby, które chcą z niej korzystać powinny mieć ku temu możliwość za opłatą, nawet jeśli twórczość ta sprzedawana wyłącznie w innym państwie członkowskim;

12.

przypomina o możliwości wykorzystywania licencji wieloterytorialnych, co przewiduje dyrektywa 2014/26/UE w sprawie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, w przypadku gdyby dystrybutorzy chcieli objąć zasięgiem terytorium całej Europy;

13.

zwraca uwagę, że finansowanie, produkcja i koprodukcja filmów i treści telewizyjnych w dużej mierze zależą od wyłącznych licencji terytorialnych, przyznawanych lokalnym dystrybutorom na różnorodnych platformach odpowiadających specyfice kulturowej poszczególnych rynków europejskich; podkreśla w związku z tym, że oparta na zasadzie swobody zawierania umów możliwość wyboru zasięgu terytorialnego i rodzaju platformy dystrybucji sprzyja inwestowaniu w filmy i treści telewizyjne, a także wspieraniu różnorodności kulturowej; apeluje do Komisji o zagwarantowanie, by każdą inicjatywę dotyczącą unowocześnienia prawa autorskiego poprzedzała obszerna analiza jego wpływu na produkcję, finansowanie i dystrybucję filmów i treści telewizyjnych, a także różnorodność kulturową;

14.

podkreśla, że stosowane w sektorze praktyki blokowania geograficznego nie powinny uniemożliwiać mniejszościom kulturowym zamieszkującym UE dostępu do treści lub usług w ich własnym języku, zarówno bezpłatnych, jak i dostępnych za opłatą;

15.

popiera inicjatywy mające na celu rozszerzenie możliwości przenoszenia w obrębie Unii legalnie nabytych usług internetowych i legalnie udostępnionych treści przy jednoczesnym pełnym poszanowaniu prawa autorskiego oraz interesów podmiotów tego prawa;

16.

przypomina, że europejskie rynki produktów kultury są w sposób naturalny zróżnicowane z powodu różnorodności kulturowej i językowej Europy; zauważa, że różnorodność tę powinno się uważać raczej za atut niż przeszkodę dla jednolitego rynku;

17.

zauważa znaczenie licencji terytorialnych w Unii, zwłaszcza w odniesieniu do produkcji audiowizualnej i filmowej, która opiera się głównie na systemach wcześniejszych zakupów lub wcześniejszego finansowania przez nadawców;

18.

zauważa z niepokojem mnożenie się nielegalnych usług w internecie i rozwój piractwa, a także generalnie naruszania własności intelektualnej, co stanowi poważne zagrożenie dla gospodarek państw członkowskich i działalności twórczej w Unii Europejskiej;

19.

podkreśla, że podstawą wszelkich reform prawa autorskiego powinien być wysoki poziom ochrony, ponieważ prawo to ma podstawowe znaczenie dla twórczości intelektualnej i zapewnia stabilną, jasną i elastyczną podstawę prawną napędzającą inwestycje oraz wzrost w sektorze kultury i branży kreatywnej, a jednocześnie likwidują niepewność prawa i niespójności, które negatywnie wpływają na funkcjonowanie rynku wewnętrznego;

20.

podkreśla, że oprócz rozbudowy funkcjonujących struktur dla jednolitego rynku cyfrowego trzeba również podjąć działania na rzecz zagwarantowania dalszego prawidłowego funkcjonowania analogowego rynku wewnętrznego;

21.

zauważa, że sektory intensywnie korzystające z prawa autorskiego zatrudniają ponad 7 mln osób w UE; apeluje zatem do Komisji o dopilnowanie, aby każdą inicjatywę ustawodawczą dotyczącą modernizacji prawa autorskiego poprzedzała wyczerpująca ocena ex ante jej skutków dla wzrostu i zatrudnienia, a także kosztów i zalet ewentualnie wynikłych z takiej inicjatywy, zgodnie z zasadą lepszego stanowienia prawa;

22.

podkreśla, że wszelkie przyszłe zmiany prawa autorskiego muszą być ukierunkowane i opierać się na wiarygodnych danych, aby zapewnić dalszy rozwój branży twórczej w Europie;

23.

uznaje, że działalność handlowa z naruszeniem prawa autorskiego stanowi poważne zagrożenie dla funkcjonowania jednolitego rynku cyfrowego oraz dla rozwoju legalnej oferty zróżnicowanych kulturalnych i twórczych treści internetowych;

24.

uważa za niezbędne umocnienie pozycji autorów i twórców oraz polepszenie ich wynagrodzenia w związku z cyfrową dystrybucją i eksploatacją ich utworów;

Prawa wyłączne

25.

przyznaje, że konieczne jest zapewnienie autorom i wykonawcom ochrony prawnej ich twórczości i pracy artystycznej; uznaje, że rozpowszechnianie kultury i wiedzy leży w interesie publicznym; uznaje rolę producentów i wydawców we wprowadzaniu utworów na rynek oraz konieczność zapewnienia właściwego wynagrodzenia wszystkim kategoriom podmiotów praw autorskich; apeluje o poprawę wynikającej z umowy pozycji autorów i wykonawców wobec innych podmiotów praw autorskich i pośredników – zwłaszcza poprzez rozważenie ustanowienia rozsądnego terminu na użytkowanie prawa przekazanego przez autora osobom trzecim, po którego upływie te prawa by wygasały – ponieważ wymiany umowne charakteryzują się często brakiem równowagi podkreśla przy tym znaczenie swobody umów;

26.

zaznacza, że również z kulturalnego punktu widzenia bardzo ważne jest otoczenie proporcjonalną ochroną utworów chronionych przez prawo autorskie i przedmiotów ujętych w prawach pokrewnych oraz że na mocy art. 167 TFUE Unia ma obowiązek uwzględniania w swoim działaniu aspektów kulturalnych;

27.

podkreśla, że autor i wykonawca muszą w równym stopniu w środowisku cyfrowym co w świecie analogowym otrzymywać odpowiednie wynagrodzenie;

28.

zwraca się do Komisji, by oceniła ukierunkowane i odpowiednie środki zmierzające do zwiększenia pewności prawnej, zgodnie z wyznaczonym przez Komisję celem dotyczącym lepszego stanowienia prawa; wzywa Komisję do przeanalizowania wpływu jednolitego europejskiego tytułu uprawniającego do korzystania z praw autorskich na zatrudnienie i innowacje, interesy twórców, wykonawców i innych uprawnionych, a także na wspieranie dostępu konsumentów do regionalnej różnorodności kulturowej;

29.

przypomina, że prawa wyłączne i swoboda umów mają zasadnicze znaczenie dla kruchego ekosystemu twórczości i jego finansowania, ponieważ umożliwiają lepszą dywersyfikację ryzyka, zaangażowanie różnych podmiotów we wspólne przedsięwzięcia z korzyścią dla kulturowo zróżnicowanych odbiorców, a także zachęcanie do inwestycji w produkcję profesjonalnych treści;

30.

zaleca, by unijny ustawodawca rozważył – w celu ochrony interesu publicznego przy jednoczesnej ochronie informacji osobistych – w jaki sposób dalej zmniejszyć przeszkody w ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego; zauważa, że takie dostosowanie prawa powinno odbyć się przy należytym uwzględnieniu dyrektywy 2013/37/UE, podstawowych zasad prawa autorskiego oraz odpowiedniego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej;

31.

apeluje do Komisji o skuteczne zabezpieczenie utworów stanowiących własność publiczną, które z definicji nie podlegają ochronie prawa autorskiego; w związku z tym apeluje do Komisji o uściślenie, że po digitalizacji utwór należący wcześniej do domeny publicznej, który nie stanowi nowego, przekształconego utworu, pozostaje w tej domenie; apeluje do Komisji także o sprawdzenie, na ile można przyznać podmiotom praw autorskich prawo przeznaczenia utworów w całości lub w części do domeny publicznej;

32.

wzywa Komisję do dalszego zharmonizowania czasu obowiązywania ochrony prawa autorskiego, nie dopuszczając do dalszego przedłużenia okresu ochrony, zgodnie z międzynarodowymi standardami ustanowionymi w konwencji berneńskiej; zachęca państwa członkowskie do sprawnego ukończenia transpozycji i wdrożenia dyrektyw 2006/116/WE i 2011/77/UE;

Wyjątki i ograniczenia

33.

apeluje do unijnego ustawodawcy o to, by pozostał wierny wyznaczonemu w dyrektywie 2001/29/WE celowi otoczenia właściwą ochroną prawa autorskiego i praw pokrewnych jako jednemu z głównych sposobów zapewniających powstawanie twórczości kulturalnej w Europie i zapewnienia sprawiedliwej równowagi między różnymi kategoriami podmiotów prawa autorskiego i użytkownikami utworów objętych ochroną, a także między poszczególnymi kategoriami podmiotów praw autorskich; podkreśla ponadto, że wszelkie zmiany prawodawstwa w tej dziedzinie powinny zapewniać osobom niepełnosprawnym dostęp do dzieł i usług chronionych prawem autorskim i prawami pokrewnymi we wszelkich formatach;

34.

podkreśla, że prawo autorskie i prawa pokrewne stanowią ramy prawne dla europejskiego sektora kultury i europejskiego sektora kreatywnego, jak również dla sektora edukacji i badań oraz dla sektora czerpiącego korzyści z wyjątków i ograniczeń tych praw, a także tworzą podstawę aktywności i zatrudnienia;

35.

zwraca uwagę, że wyjątki i ograniczenia należy stosować w taki sposób, by uwzględnić cele, dla jakich zostały przewidziane, oraz cechy charakterystyczne środowiska cyfrowego i środowiska analogowego, przy jednoczesnym utrzymaniu równowagi między interesami podmiotów prawa autorskiego i interesem publicznym; dlatego wzywa Komisję, by zbadała możliwość dokonania przeglądu szeregu istniejących wyjątków i ograniczeń, żeby lepiej je dostosować do środowiska cyfrowego, z uwzględnieniem obecnych zmian w środowisku cyfrowym i potrzeby konkurencyjności;

36.

podkreśla znaczenie wyjątków i ograniczeń dostępnych dla osób niepełnosprawnych; w związku z tym zwraca uwagę na zawarcie traktatu z Marrakeszu, który ułatwi osobom niewidomym i słabowidzącym dostęp do książek, oraz zachęca do szybkiej ratyfikacji tego traktatu i nieuzależniania jego ratyfikacji od przeglądu unijnych ram prawnych; uważa, że traktat z Marrakeszu to pozytywny krok naprzód, ale wiele należy jeszcze zrobić, aby otworzyć dostęp do treści dla osób dotkniętych różnymi rodzajami niepełnosprawności;

37.

odnotowuje znaczenie europejskiej różnorodności kulturowej oraz zauważa, że występujące w państwach członkowskich różnice we wdrażaniu wyjątków mogą stanowić utrudnienie w funkcjonowaniu rynku wewnętrznego zmierzającego do rozwoju transgranicznej działalności oraz światowej konkurencyjności i innowacyjności UE, a także skutkować niepewnością prawną dla twórców i użytkowników; jest zdania, że dlatego niektóre wyjątki i ograniczenia mogą zyskać na bardziej wspólnym charakterze przepisów; zaznacza jednak, że różnice mogą być uzasadnione umożliwieniem państwom członkowskim stanowienia prawa zgodnie z ich szczególnymi interesami kulturalnymi i gospodarczymi, zgodnie z zasadami proporcjonalności i pomocniczości;

38.

apeluje do Komisji o zbadanie zastosowania norm minimalnych w przypadku wszystkich wyjątków i ograniczeń oraz o dalsze zapewnianie właściwego wdrożenia wyjątków i ograniczeń przewidzianych w dyrektywie 2001/29/WE oraz równego dostępu do różnorodności kulturowej na rynku wewnętrznym w wymiarze transgranicznym i zwiększenia pewności prawa;

39.

uważa za konieczne rozszerzenie wyjątków, z których mogą korzystać instytucje działające w interesie publicznym, takie jak biblioteki, muzea czy archiwa, aby sprzyjać szerokiemu dostępowi do dziedzictwa kulturowego również za pośrednictwem platform internetowych;

40.

zwraca się do Komisji, by z zachowaniem ostrożności rozważyła ochronę praw podstawowych, a w szczególności zwalczanie dyskryminacji lub ochrona wolności prasy; w tym kontekście przypomina, że dla wyjątków należy przewidzieć sprawiedliwe rekompensaty;

41.

przypomina o znaczeniu małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w branży kulturalnej i twórczej w odniesieniu do tworzenia miejsc pracy i wzrostu w UE; podkreśla, że zdecydowana większość MŚP sektora kultury i sektora kreatywnego funkcjonuje na zasadzie elastyczności w odniesieniu do prawa autorskiego przy produkcji i dystrybucji utworów kulturalnych i utworów pracy twórczej, a także przy inwestowaniu w te utwory, ale również w celu wypracowania nowatorskich rozwiązań umożliwiających użytkownikom internetowy dostęp do utworów branży twórczej dostosowany do preferencji i specyfiki lokalnych rynków;

42.

odnotowuje z zainteresowaniem rozwój nowych form wykorzystania utworów w sieciach cyfrowych, w szczególności w celu ich przekształcenia, oraz podkreśla, że trzeba zbadać rozwiązania umożliwiające pogodzenie skutecznej ochrony zapewniającej twórcom godziwe wynagrodzenie i rekompensatę z realizacją celu publicznego związanego z dostępem do dóbr kultury i wiedzy;

43.

podkreśla, że jeżeli wyjątek lub ograniczenie już znajduje zastosowanie, nowe rodzaje korzystania z treści, umożliwione przez postęp technologiczny, lub nowe rodzaje korzystania z technologii należy – dla poprawy pewności prawnej – uznawać za zgodne z istniejącym wyjątkiem lub ograniczeniem, pod warunkiem że nowy rodzaj korzystania jest podobny do dotychczasowego; w takiej sytuacji należy przeprowadzić trzystopniowy test; stwierdza, że taka elastyczność w wykładni wyjątków i ograniczeń może umożliwić dostosowanie danych wyjątków i ograniczeń do specyfiki kraju i odmiennych krajowych potrzeb społecznych;

44.

podkreśla potrzebę zapewnienia neutralności technologicznej i przyszłej zgodności wyjątków i ograniczeń z należytym uwzględnieniem skutków konwergencji mediów, przy jednoczesnym działaniu na rzecz interesu publicznego przez wspieranie zachęt do tworzenia, finansowania i dystrybucji nowych utworów oraz ich udostępniania odbiorcom w sposób nowatorski, innowacyjny i atrakcyjny;

45.

sugeruje przegląd odpowiedzialności usługodawców i pośredników w celu jasnego określenia ich statusu prawnego i odpowiedzialności w odniesieniu do prawa autorskiego, aby zapewnić należytą staranność w procesie tworzenia i łańcuchu dostaw oraz godziwe wynagrodzenie dla twórców i podmiotów prawa autorskiego w UE.

46.

podkreśla, że rozwój rynku technologii cyfrowej nie jest możliwy bez rozwoju branży kultury i branży twórczej;

47.

podkreśla znaczenie wyjątków dotyczących karykatury, parodii i pastiszu dla żywotności debaty demokratycznej; podkreśla, że taki wyjątek powinien zmierzać do zachowania sprawiedliwej równowagi między interesami i prawami twórców i stworzonych przez nich oryginalnych postaci a wolnością wypowiedzi użytkownika utworu chronionego, który korzysta z wyjątku dotyczącego karykatury, parodii lub pastiszu

48.

podkreśla, że należy odpowiednio ocenić umożliwienie zastosowania zautomatyzowanych technik analitycznych dla tekstów i danych (np. eksploracja tekstów i danych lub eksplorowanie treści) do celów badawczych, pod warunkiem że wydano zgodę na zapoznanie się z danym utworem;

49.

podkreśla, że rozwój rynku technologii cyfrowej jest ściśle powiązany z rozwojem branży kultury i branży twórczej, w związku z czym osiągnięcie trwałego dobrobytu jest możliwe jedynie przez zrównoważony równoległy rozwój obu tych dziedzin;

50.

zauważa, że prawo do własności prywatnej jest jednym z fundamentów nowoczesnego społeczeństwa; zauważa również, że ułatwianie dostępu do materiałów edukacyjnych i dóbr kultury ma kapitalne znaczenie dla rozwijania społeczeństwa opartego na wiedzy i że musi ono zostać uwzględnione przez ustawodawców;

51.

domaga się wprowadzenia wyjątku w odniesieniu do celów badawczych i edukacyjnych, który powinien dotyczyć nie tylko placówek edukacyjnych, lecz także akredytowanej działalności edukacyjnej lub badawczej, w tym działalności online i transgranicznej, związanej z placówką edukacyjną uznawaną przez właściwe organy lub odpowiednie prawodawstwo, lub prowadzonej w ramach programu edukacyjnego;

52.

podkreśla, że wszelkie nowe wyjątki lub ograniczenia wprowadzane do unijnego systemu prawa autorskiego wymagają właściwego uzasadnienia na mocy rozsądnej i obiektywnej analizy ekonomicznej i prawnej;

53.

uznaje znaczenie bibliotek w dostępie do wiedzy oraz wzywa Komisję, by oceniła przyjęcie wyjątku umożliwiającego bibliotekom publicznym i naukowym legalne, publiczne wypożyczanie utworów w formatach cyfrowych do osobistego użytku, na ograniczony okres, przez internet lub sieci biblioteczne, żeby można było skutecznie i w nowoczesny sposób wypełniać leżący w publicznym interesie obowiązek upowszechniania wiedzy; zaleca, aby autorzy byli sprawiedliwie wynagradzani za wypożyczanie książek elektronicznych w takim samym zakresie jak w przypadku wypożyczania książek na nośniku fizycznym, zgodnie z krajowymi ograniczeniami terytorialnymi;

54.

apeluje do Komisji o ocenę przyjęcia wyjątku przyznającego bibliotekom prawo digitalizacji treści przeznaczonych do zapoznawania się z nimi na miejscu, katalogowania i archiwizacji;

55.

podkreśla znaczenie uwzględniania wniosków z licznych eksperymentów podejmowanych w branży książkowej w celu ustanowienia sprawiedliwych, zrównoważonych i wykonalnych modeli biznesowych;

56.

zauważa, że w niektórych państwach członkowskich wprowadzono ustawowe licencje w celu ustanowienia systemów rekompensat; podkreśla, że trzeba zapewnić, by działania dopuszczalne na mocy wyjątku zachowały swoją dopuszczalność; przypomina, że rekompensata za wykonywanie wyjątków i ograniczeń powinna być rozważona tylko w przypadkach, gdy działania uznane za wchodzące w zakres wyjątku przyniosą szkodę podmiotowi prawa autorskiego; ponadto wzywa europejskie obserwatorium do spraw naruszeń praw własności intelektualnej, by przeprowadziło pełną ocenę naukową tych środków wprowadzonych przez dane państwo członkowskie oraz ich skutków dla każdego podmiotu prawa autorskiego, którego one dotyczą;

57.

przypomina o znaczeniu wyjątku dotyczącego kopii prywatnej, która nie może być ograniczana pod względem technicznym, a wiąże się ze sprawiedliwym wynagrodzeniem dla twórców; zwraca się do Komisji, by na gruncie dowodów naukowych przeanalizowała rezolucję Parlamentu z dnia 27 lutego 2014 r. w sprawie opłat licencyjnych za kopie na użytek prywatny (18), wyniki ostatniego procesu mediacji prowadzonego przez Komisję (19) oraz skuteczność istniejących środków dotyczących sprawiedliwej rekompensaty dla podmiotów prawa autorskiego w związku ze zwielokrotnianiem dokonywanym przez osoby fizyczne na użytek prywatny, w szczególności w odniesieniu do środków dotyczących przejrzystości;

58.

zauważa, że opodatkowanie kopiowania na użytek prywatny należy tak sformułować, aby informować obywateli o rzeczywistym charakterze, celu i sposobach wykorzystywania tego podatku;

59.

podkreśla, że opłaty licencyjne za korzystanie z wersji cyfrowych powinny być bardziej przejrzyste i zoptymalizowane w celu zagwarantowania praw podmiotów prawa autorskiego i konsumentów oraz poprzez uwzględnienie dyrektywy 2014/26/UE w sprawie zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i prawami pokrewnymi oraz udzielania licencji wieloterytorialnych dotyczących praw do utworów muzycznych do korzystania online na rynku wewnętrznym;

60.

podkreśla, że należy zwiększyć jasność i przejrzystość systemu prawa autorskiego dla jego użytkowników, w szczególności w odniesieniu do treści generowanych przez użytkownika i opłat za prawa autorskie, aby wspierać kreatywność i dalszy rozwój platform internetowych oraz zapewnić odpowiednie wynagrodzenie podmiotom prawa autorskiego;

61.

odnotowuje znaczenie art. 6 ust. 4 dyrektywy 2001/29/WE i podkreśla, że umowy i ich warunki nie powinny utrudniać skutecznego stosowania wyjątków lub ograniczeń oraz dostępu do treści niepodlegających ochronie na mocy prawa autorskiego i praw pokrewnych;

62.

zwraca się do nadawców o publikowanie wszystkich informacji dotyczących środków technologicznych niezbędnych do zapewnienia interoperacyjności ich treści;

63.

podkreśla potrzebę promowania większej interoperacyjności, w szczególności oprogramowania i terminali, ponieważ jej brak utrudnia innowacje, ogranicza konkurencję i szkodzi konsumentom; uważa, że brak interoperacyjności może prowadzić do uzyskania pozycji dominującej przez jeden konkretny produkt lub usługę, co z kolei dławi konkurencję i ogranicza wybór konsumentów w UE;

64.

zauważa, że szybki postęp technologiczny na rynku cyfrowym wymaga technologicznie neutralnych ram prawnych dotyczących prawa autorskiego;

65.

podkreśla rolę proporcjonalnej i skutecznej egzekucji we wspieraniu twórców, podmiotów prawa autorskiego i konsumentów;

66.

zwraca się do Komisji i do prawodawcy unijnego o przeanalizowanie rozwiązań dotyczących przeniesienia wartości z treści na usługi; podkreśla konieczność dostosowania definicji statusu pośrednika w obecnym środowisku cyfrowym;

67.

podkreśla, że konsumenci często napotykają różnorodne ograniczenia, a pojęcie praw konsumentów w ramach odnoszących się do prawa autorskiego jest bardzo często nieobecne; wzywa Komisję do ocenienia efektywności obowiązującego prawa autorskiego z perspektywy konsumentów oraz do opracowania zestawu jasnych i kompleksowych praw konsumentów.

o

o o

68.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom i parlamentom państw członkowskich.


(1)  Dz.U. L 167 z 22.6.2001, s. 10.

(2)  Dz.U. L 84 z 20.3.2014, s. 72.

(3)  Dz.U. L 175 z 27.6.2013, s. 1.

(4)  Dz.U. L 299 z 27.10.2012, s. 5.

(5)  Dz.U. L 372 z 27.12.2006, s. 12.

(6)  Dz.U. L 265 z 11.10.2011, s. 1.

(7)  Dz.U. L 248 z 6.10.1993, s. 15.

(8)  Dz.U. L 157 z 30.4.2004, s. 45.

(9)  Dz.U. L 376 z 27.12.2006, s. 28.

(10)  Dz.U. L 346 z 27.11.1992, s. 61.

(11)  Dz.U. L 272 z 13.10.2001, s. 32.

(12)  Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0179.

(13)  Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0368.

(14)  Dz.U. C 353 E z 3.12.2013, s. 64.

(15)  Dz.U. C 50 E z 21.2.2012, s. 48.

(16)  Dz.U. C 249 E z 30.8.2013, s. 49.

(17)  Komisja Europejska, DG MARKT, Sprawozdanie w sprawie odpowiedzi uzyskanych w wyniku konsultacji publicznych na temat przeglądu przepisów UE dotyczących prawa autorskiego, lipiec 2014 r.

(18)  Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0179.

(19)  Zalecenia Antónia Vitorina z dnia 31 stycznia 2013 r. przedstawione w wyniku ostatniego procesu mediacji prowadzonego przez Komisję w sprawie opłat licencyjnych za kopiowanie i zwielokrotnianie na użytek prywatny.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/130


P8_TA(2015)0274

Ocena działalności Europejskiego Funduszu na rzecz Demokracji (EED) od momentu jego utworzenia

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie nowego podejścia UE do praw człowieka i demokracji – ocena działalności Europejskiego Funduszu na rzecz Demokracji (EED) od początku jego utworzenia (2014/2231(INI))

(2017/C 265/15)

Parlament Europejski,

uwzględniając art. 2, 6, 8 i 21 Traktatu o Unii Europejskiej,

uwzględniając swoje zalecenie dla Rady z dnia 29 marca 2012 r. w sprawie warunków ewentualnego utworzenia Europejskiego Funduszu na rzecz Demokracji (EED) (1),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lipca 2011 r. w sprawie polityki zewnętrznej UE na rzecz demokratyzacji (2),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 grudnia 2012 r. w sprawie strategii wolności cyfrowej w polityce zagranicznej UE (3),

uwzględniając roczne sprawozdanie UE dotyczące praw człowieka i demokracji na świecie w 2013 r., przyjęte przez Radę w dniu 23 czerwca 2014 r.,

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 12 marca 2015 r. w sprawie rocznego sprawozdania dotyczącego praw człowieka i demokracji na świecie za rok 2013 oraz polityki Unii Europejskiej w tym zakresie (4),

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 236/2014 z dnia 11 marca 2014 r. ustanawiające wspólne zasady i procedury wdrażania unijnych instrumentów na rzecz finansowania działań zewnętrznych (5),

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 235/2014 z dnia 11 marca 2014 r. ustanawiające instrument finansowy na rzecz wspierania demokracji i praw człowieka na świecie (6),

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 18 maja 2009 r. pt. „Wspieranie demokratycznych rządów – w kierunku wzmocnionych ram UE” (7),

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 17 listopada 2009 r. w sprawie wspierania demokracji w stosunkach zewnętrznych Unii Europejskiej (8),

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 13 grudnia 2010 r. zawierające sprawozdanie z postępów w 2010 r. i listę proponowanych krajów pilotażowych (9),

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 20 czerwca 2011 r. w sprawie europejskiej polityki sąsiedztwa (10),

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 1 grudnia 2011 r. w sprawie Europejskiego Funduszu na rzecz Demokracji (11),

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 25 czerwca 2012 r. dotyczące praw człowieka i demokracji (12) oraz strategiczne ramy i plan działania UE dotyczące praw człowieka i demokracji, również przyjęte przez Radę w dniu 25 czerwca 2012 r. (13),

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 31 stycznia 2013 r. w sprawie wsparcia UE dla trwałych zmian w społeczeństwach w trakcie transformacji (14),

uwzględniając wspólny dokument konsultacyjny Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa oraz Komisji z dnia 4 marca 2015 r. pt. „W stronę nowej europejskiej polityki sąsiedztwa” (JOIN(2015)0006),

uwzględniając przegląd Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych z 2013 r. (15),

uwzględniając wspólny dokument konsultacyjny Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa oraz Komisji z dnia 25 maja 2011 r. pt. „Nowa koncepcja działań w obliczu zmian zachodzących w sąsiedztwie: przegląd europejskiej polityki sąsiedztwa” (COM(2011)0303),

uwzględniając pismo popierające utworzenie EED, skierowane w dniu 25 listopada 2011 r. do ówczesnego przewodniczącego Parlamentu Europejskiego Jerzego Buzka oraz ówczesnej wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa Catherine Ashton,

uwzględniając decyzję rady zarządzającej EED z dnia 3 grudnia 2014 r. o zniesieniu początkowych ograniczeń geograficznych funduszu,

uwzględniając art. 52 i art. 132 ust. 2 Regulaminu,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych (A8-0177/2015),

A.

mając na uwadze, że promowanie i wspieranie demokracji, państwa prawa oraz respektowania powszechności i niepodzielności praw człowieka i podstawowych wolności jest jednym z podstawowych celów polityki zagranicznej UE, jak zapisano w art. 21 Traktatu o Unii Europejskiej oraz w Karcie praw podstawowych UE;

B.

mając na uwadze, że UE uważa, iż zasada samoodpowiedzialności w odniesieniu do procesu budowania demokracji ma kluczowe znaczenie w tworzeniu prawdziwej kultury demokratycznej;

C.

mając na uwadze, że w ostatnich dekadach wiele państw członkowskich UE pomyślnie przeszło proces transformacji demokratycznej i zgromadziło duże doświadczenie w tej dziedzinie, co może być ważne dla działalności EED oraz co można i należy wykorzystać na szczeblu eksperckim i politycznym do działań w ramach EED;

D.

mając na uwadze, że wydarzenia związane z arabską wiosną i sąsiedztwem wschodnim doprowadziły do przekształcenia instrumentów polityki UE na rzecz promowania praw człowieka i wspierania demokracji;

E.

mając na uwadze, że w wielu krajach, w których funkcjonuje EED, kurczy się przestrzeń dla legalnego działania społeczeństwa obywatelskiego i zagranicznego finansowania organizacji społeczeństwa obywatelskiego, ponieważ autorytarne reżimy coraz częściej korzystają z wyrafinowanych środków – w tym z prawodawstwa – w celu ograniczenia działalności organizacji pozarządowych i podmiotów prodemokratycznych, co obejmuje też beneficjentów EED;

F.

mając na uwadze, że w ostatnich latach kraje sąsiadujące z UE stanęły w obliczu wielu wyzwań politycznych, gospodarczych i związanych z bezpieczeństwem, które wywarły poważną presję na wysiłki związane z demokratyzacją oraz przestrzeganiem praw człowieka i podstawowych wolności;

G.

mając na uwadze, że należy propagować udzielanie obiektywnych i niezależnych informacji oraz wzmocnić środki przekazu, w tym internet i media społecznościowe, w tych krajach, w których funkcjonuje EED, chroniąc wolność środków przekazu i wolność słowa oraz zwalczając wszelkie formy cenzury społecznej i politycznej; mając na uwadze, że zachodzi również potrzeba wspierania w tych krajach starań na rzecz demokratyzacji, w tym umocnienia rządów prawa i zwalczania korupcji;

H.

mając na uwadze, że ustanowienie EED, wraz z innymi programami UE, takimi jak Europejski Instrument na rzecz Wspierania Demokracji i Praw Człowieka (EIDHR) oraz Instrument na rzecz Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach europejskiej polityki sąsiedztwa, uzupełnia tradycyjne podejście skupione na państwie niezbędnym i bardziej zrównoważonym podejściem długoterminowym skupionym na bezpośrednim zaangażowaniu się w działania oddolne na szczeblu lokalnym i regionalnym oraz współpracę z demokratycznymi podmiotami sceny politycznej;

I.

mając na uwadze, że ocena wpływu działań w zakresie wspierania demokracji, takich jak te realizowane przez EED, jest z natury trudnym zadaniem, zwłaszcza ze względu na nieliniowy i długoterminowy charakter przemian politycznych w danych krajach oraz często poufny charakter prowadzonych działań;

J.

mając na uwadze, że nowe technologie informacyjne i media społeczne stały się ważnymi instrumentami w dążeniu do demokracji i dlatego powinny zająć dominujące miejsce w ramach europejskiego programu wspierania demokracji;

K.

mając na uwadze, że do dnia 30 czerwca 2015 r. EED sfinansował 186 inicjatyw na łączną kwotę ponad 5,2 mln EUR w południowych krajach sąsiedzkich i ponad 5,3 mln EUR w ramach sąsiedztwa wschodniego i poza nim;

L.

mając na uwadze, że EED korzysta z unikalnej formy współfinansowania, w której budżet administracyjny jest przydzielany przez Komisję, a działania w terenie są finansowane z wkładów państw członkowskich i państw trzecich;

Ogólna ocena

1.

z zadowoleniem przyjmuje wyniki funduszu w obliczu obecnej trudnej sytuacji międzynarodowej i uważa, że realizuje on główny cel wspierania i zachęcania do demokratyzacji oraz głębokiej i trwałej demokracji w krajach przechodzących przemiany polityczne i w społeczeństwach walczących o demokratyzację (16), , w tym poprzez „wsparcie niewspieranych”, walkę z korupcją, promowanie dialogu w warunkach różnorodności i braku przemocy, zachęcanie do zaangażowania społecznego i politycznego oraz ochronę aktywistów i dziennikarzy, którzy w lokalnej skali dokładają wszelkich starań, aby zagwarantować i przyspieszyć zainicjowanie procesu demokratycznego, zwiększając dostęp do wymiaru sprawiedliwości;

2.

z zadowoleniem przyjmuje do wiadomości, że pomimo krótkiego okresu działalności i ograniczonych środków finansowych, a także wyzwań nieodłącznie związanych z oceną oddziaływania prac wspierających demokrację, EED realizuje zalecenia Parlamentu i wnosi wartość dodaną do istniejących działań UE na rzecz wsparcia demokracji poprzez szybkie, elastyczne, oddolne i kierowane popytem finansowanie, udzielane bezpośrednio beneficjentom w sposób efektywny pod względem finansowym i uzupełniający inne środki UE, a to wszystko dzięki niewielkiemu obciążeniu administracyjnemu oraz uproszczonym procedurom ustanowionym dla EED przez jego radę zarządzającą;

3.

jest zdania, że EED jako narzędzie wspierania demokracji pomaga zmniejszać ryzyko zarówno na szczeblu politycznym, jak i osobistym;

4.

podkreśla swoje pełne i stałe wsparcie dla wielostronnych wysiłków UE mających na celu wspieranie na całym świecie organizacji społeczeństwa obywatelskiego, ruchów społecznych i aktywistów; ponownie podkreśla znaczenie unikania powielania działań oraz kontynuowania komplementarności działań EED z istniejącymi instrumentami finansowymi UE przeznaczonymi na działania zewnętrzne, zwłaszcza EIDHR oraz Europejskim Instrumentem Sąsiedztwa (ENI), ponieważ wszystkie one mają na celu promowanie zasad demokracji oraz poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności w sąsiedztwie UE;

5.

z zadowoleniem przyjmuje konsekwentne zaangażowanie EED na rzecz wolności słowa i zrzeszania się, wolności mediów, budowania i wzmacniania praworządności, walki z korupcją oraz społecznego i politycznego pluralizmu, gdyż zaangażowanie to jest budowane z myślą o wspieraniu demokratycznych rządów w krajach sąsiadujących z UE na wschodzie i południu;

6.

jest zdania, że inicjatywy podejmowane w ramach EED udowodniły wyjątkowe zdolności tego funduszu w zakresie łączenia i zmniejszania luk w przypadkach, w których finansowanie ze strony państw członkowskich UE oraz państw spoza UE było niemożliwe do uzyskania;

7.

wzywa UE i państwa członkowskie do wypracowania całościowego podejścia do wspierania transformacji politycznej i demokratyzacji w krajach trzecich, co obejmuje poszanowanie praw człowieka, promowanie sprawiedliwości, przejrzystości, odpowiedzialności, pojednania, praworządności oraz wzmocnienie instytucji demokratycznych, w tym organów ustawodawczych;

Finansowanie

8.

apeluje do podmiotów finansujących EED, a zwłaszcza wszystkich państw członkowskich UE i Komisji, by wniosły lub zwiększyły swój wkład w EED, zgodnie z zobowiązaniami, których same się podjęły;

9.

przypomina, że zgodnie ze stanem w dniu 26 kwietnia 2015 r., następujące państwa zobowiązały się do wniesienia wkładu do EED oraz wniosły go: Belgia, Bułgaria, Republika Czeska, Dania, Estonia, Niemcy, Węgry, Łotwa, Litwa, Luksemburg, Holandia, Polska, Rumunia, Słowacja, Hiszpania, Szwecja i Szwajcaria, podczas gdy 12 pozostałych państw członkowskich jeszcze tego nie uczyniło;

10.

podkreśla, że aby utrzymać i dalej rozwijać skuteczność EED, należy zapewnić długoterminowe, wystarczające, stabilne, przejrzyste i przewidywalne finansowanie;

11.

wzywa wiceprzewodniczącą Komisji/wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz komisarza ds. europejskiej polityki sąsiedztwa i negocjacji dotyczących rozszerzenia do zastanowienia się nad wartością dodaną EED w trakcie nowo rozpoczętego przeglądu europejskiej polityki sąsiedztwa oraz do przemyślenia, jak zapewnić temu funduszowi trwałe finansowanie;

12.

wzywa Belgię do dokonania analizy możliwości zwrotu części lub całego podatku dochodowego, pobranego z EED i pensji jego pracowników, w formie środków finansowych na projekty EED; przypomina, że EED funkcjonuje jako prywatna fundacja na mocy prawa belgijskiego;

13.

z zadowoleniem przyjmuje wkład finansowy z państw członkowskich Europy Północnej i Środkowej oraz niektórych państw członkowskich Europy Południowej; wzywa pozostałe południowe państwa członkowskie, z których niektóre utrzymują szczególnie bliskie więzi historyczne, gospodarcze lub kulturowe z południowymi krajami sąsiedzkimi, do dołożenia szczególnych starań na rzecz wnoszenia wkładu w EED w postaci środków finansowych lub oddelegowania;

14.

z zadowoleniem przyjmuje wkład finansowy w EED wnoszony przez takich partnerów UE, jak Szwajcaria czy Kanada; zachęca inne państwa członkowskie, a w szczególności państwa Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu, do wsparcia EED;

15.

wzywa wszystkich darczyńców EED do zapewnienia pełnej niezależności komitetu wykonawczego EED przy wyborze beneficjentów na podstawie planu prac zatwierdzanego przez radę zarządzającą i apeluje o położenie kresu przydzielaniu przez darczyńców funduszy poszczególnym krajom lub projektom;

Potencjał w zakresie zasobów ludzkich

16.

wzywa do wzmocnienia zdolności sekretariatu EED, co powinno przełożyć się na odpowiednie zasoby ludzkie, pozwalające funduszowi uporać się z nowymi zadaniami;

17.

zachęca państwa członkowskie do realizacji zgłoszonego zamiaru oddelegowania ekspertów krajowych do sekretariatu EED;

Rozszerzenie mandatu geograficznego EED i równowaga pomiędzy Wschodem a Południem

18.

z zadowoleniem przyjmuje zniesienie początkowych ograniczeń geograficznych EED, przyjęte na posiedzeniu rady zarządzającej w dniu 3 grudnia 2014 r.;

19.

wyraża uznanie dla EED w związku z zachowaniem równowagi geograficznej w finansowaniu projektów we wschodnim i południowym sąsiedztwie UE;

Dotacje i beneficjenci

20.

uważa, że istotne jest zapewnienie trwałego finansowania dla odbiorców pomocy z EED w perspektywie długofalowej poprzez zwiększenie komplementarnych powiązań z innymi darczyńcami dwustronnymi oraz europejskimi instrumentami finansowymi przeznaczonymi na działania zewnętrzne, w szczególności EIDHR, które — w razie potrzeby — mogłyby przejąć średnioterminowe wsparcie finansowe na rzecz „dojrzałych” beneficjentów EED, i w tym celu:

a)

zwraca się do EED i Komisji o utworzenie grupy kontaktowej w celu określenia najlepszego sposobu przejścia beneficjentów EED na wsparcie finansowe z EIDHR; oraz

b)

wzywa Komisję i Europejską Służbę Działań Zewnętrznych do przedstawienia konkretnych propozycji dotyczących mechanizmów programowania płaszczyzny porozumienia i współpracy z EED w celu zapewnienia spójności i równowagi w perspektywie długoterminowej;

21.

zwraca się do EED o dalsze aktywne zaangażowanie w krajach, w których poważnie ogranicza się możliwości udzielania zewnętrznego wsparcia na rzecz społeczeństwa obywatelskiego lub w których finansowanie państwowe jest dyskryminujące i przyznawane wyłącznie niektórym organizacjom lub sektorom społeczeństwa obywatelskiego; popiera działania EED mające na celu badanie innowacyjnych sposobów wspierania katalizatorów zmian w szczególnie trudnych warunkach politycznych;

22.

zdecydowanie apeluje do rady zarządzającej o dalsze wspieranie demokratycznych działaczy politycznych i zapewnianie finansowania integracyjnych procesów politycznych; uważa, że EED powinien zaangażować się na rzecz powstawania i umacniania partii politycznych głęboko przywiązanych do zasad demokratycznych, a także udzielać im wsparcia, w miarę możliwości w ramach partnerstwa z istniejącymi fundacjami politycznymi;

23.

z zadowoleniem przyjmuje wytyczne EED dotyczące monitorowania i oceny; podkreśla jednak, że te wytyczne wykonawcze powinny być proporcjonalne do rozmiaru EED i jego potencjału w zakresie zasobów ludzkich;

24.

zachęca EED do dalszego korzystania z nowych technologii poprzez ujmowanie wsparcia technologicznego w ramy dotacji;

25.

pozytywnie ocenia dotacje EED oferowane podmiotom ukraińskim, ponieważ stanowiły one dobry przykład szybkiego wsparcia działaczy politycznych i obywatelskich, którzy z czasem stali się demokratycznie wybranymi przedstawicielami narodu; z zadowoleniem przyjmuje wsparcie EED oferowane wszystkim prodemokratycznym działaczom zaangażowanym w krajach sąsiadujących z UE, starając się w ten sposób podtrzymać rozwój ugruntowanych demokratycznych rządów;

26.

z zadowoleniem przyjmuje dotacje EED oferowane działaczom w południowych krajach sąsiedzkich, ponieważ dowodzą one wartości dodanej działań EED na rzecz demokracji w szczególnie nieprzyjaznym środowisku;

27.

zdecydowanie zachęca EED do położenia większego nacisku na grupy borykające się z wykluczeniem społecznym lub polityczną marginalizacją poprzez wspieranie, między innymi, ruchów kobiecych mających na celu zwiększenie praw kobiet i ich udziału w życiu publicznym, mniejszości etnicznych i językowych, działaczy na rzecz praw człowieka osób LGBTI, prześladowanych mniejszości religijnych i działaczy obywatelskich związanych ze wspólnotami religijnymi, jak również oddolnych ruchów obywatelskich, narażonych lub powstających ruchów politycznych, związków zawodowych, blogerów i aktywistów w nowych środkach przekazu;

28.

zwraca się do EED o rozwijanie, w stosownych przypadkach, współpracy z grupami aktywistów obywatelskich związanymi ze wspólnotami religijnymi, co obejmuje też prześladowane mniejszości religijne; przypomina, że Kościół odegrał zasadniczą rolę w sprzeciwianiu się reżimowi komunistycznemu oraz w procesie przemian demokratycznych w Europie Środkowej i Wschodniej;

29.

zachęca EED do zwiększenia swego wsparcia dla nowych młodych liderów i nowo wybranych kobiet, przedstawicieli młodzieży lub mniejszości w krajach, w których zachodzą przemiany polityczne;

30.

wzywa państwa członkowskie do kontynuowania wsparcia finansowego dla rosyjskiego społeczeństwa obywatelskiego i mediów za pomocą EED; zwraca uwagę, że niedawne wydarzenia, takie jak ograniczenia nałożone na organizacje społeczeństwa obywatelskiego, represje w stosunku do opozycji oraz ukierunkowane, agresywne kampanie dezinformacyjne prowadzone przez środki przekazu kontrolowane przez państwo, wydają się mieć na celu tworzenie podstaw skrajnie nacjonalistycznego klimatu politycznego naznaczonego retoryką antydemokratyczną, represjami oraz mową nienawiści;

Współpraca między Parlamentem a EED

31.

z zadowoleniem przyjmuje przedstawienie pierwszego sprawozdania rocznego EED przed Komisją Spraw Zagranicznych, zgodnie z art. 8 ust. 4 statutu EED; podkreśla, jak ważne jest, by procedura taka odbywała się co roku, oraz zaznacza, że stanowi to dobrą okazję do podsumowania działań i rozwoju nowej synergii;

32.

apeluje o skuteczne powiązania między EED, Zespołem ds. Wspierania Demokracji i Koordynacji Wyborów (DEG) a właściwymi komisjami parlamentarnymi i stałymi delegacjami; zachęca swoich członków do wspierania EED i podkreślania jego działań w stosownych wystąpieniach oraz podczas wizyt delegacji PE w państwach trzecich, obejmujących też spotkania z beneficjentami;

33.

wzywa do dalszego rozwijania współpracy między EED, jego beneficjentami oraz siecią Nagrody im. Sacharowa;

34.

zwraca się do EED o dalsze rozwijanie współpracy z Forum Młodych Przywódców pod egidą Parlamentu;

Spójność i koordynacja strategii politycznej

35.

zachęca zarówno państwa członkowskie, jak i instytucje UE do zapewnienia rzeczywistej spójności wewnętrznej i zewnętrznej działań prodemokratycznych oraz do uznania roli, jaką w tym zakresie odgrywa EED;

36.

zachęca delegatury UE i misje dyplomatyczne państw członkowskich w krajach, w których EED prowadzi działalność, do powiadamiania EED o potencjalnych beneficjentach oraz informowania tych beneficjentów o istnieniu EED; zachęca personel EED do ścisłej współpracy z odpowiednim personelem dyplomatycznym UE i państw członkowskich w odniesieniu do potencjalnych beneficjentów, którzy nie mogą być wspierani przez EED, wykazując się wzajemnym poszanowaniem poufności informacji i bezpieczeństwa wszystkich stron;

37.

nakłania delegatury UE i przedstawicielstwa dyplomatyczne państw członkowskich do zorganizowanej współpracy w celu usprawnienia procedury składania wniosków wizowych przez beneficjentów EED, którzy zostali zaproszeni do Unii Europejskiej;

38.

przychylnie odnosi się do działań ESDZ i Komisji upowszechniających informacje na temat EED wśród swoich pracowników, zwłaszcza w delegaturach UE;

39.

wzywa do ustanowienia odbywających się co trzy lata posiedzeń rady zarządzającej EED na szczeblu ministerialnym w celu zastanowienia się nad unijną polityką w zakresie wspierania demokracji oraz przyszłymi strategicznymi priorytetami EED;

Współpraca z innymi podmiotami wspierającymi demokrację

40.

zwraca się do EED o kontynuację współpracy z organizacjami mającymi siedzibę w Europie, takimi jak Rada Europy, IDEA (Międzynarodowy Instytut Demokracji i Pomocy Wyborczej) oraz Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, zgodnie ze statutem EED;

41.

zwraca się do EED o rozwijanie współpracy z kluczowymi podmiotami oraz międzynarodowymi, regionalnymi i krajowymi organizacjami działającymi na rzecz wspierania demokracji, zarówno z tymi, które mają siedzibę w UE, jak i z tymi działającymi w krajach, w których funkcjonuje EED;

42.

zachęca EED do określenia możliwych sposobów współpracy z międzynarodowymi organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, między innymi z Forum Społeczeństwa Obywatelskiego Partnerstwa Wschodniego i fundacją im. Anny Lindh;

Dalsze zalecenia

43.

zwraca się do EED o dalsze rozwijanie nowych, innowacyjnych sposobów i instrumentów wspierania demokracji, w tym podmiotów lub działaczy politycznych, oraz do wymiany najlepszych praktyk w celu dostosowania się do nasilających się ograniczeń w wielu państwach rządzonych przez reżimy autorytarne, ze szczególnym uwzględnieniem nowych środków przekazu i inicjatyw oddolnych w tych krajach; w tym kontekście podkreśla znaczenie opracowania odrębnych strategii dla poszczególnych krajów;

44.

powołując się na swój demokratyczny charakter apeluje o zagwarantowanie, że skład rady zarządzającej EED będzie odzwierciedlał reprezentację grup politycznych w oparciu o system D' Hondta, zapewniając tym samym co najmniej jedno miejsce dla każdej grupy politycznej;

45.

z zadowoleniem przyjmuje upublicznienie dotychczasowych osiągnięć EED i uważa, że dalsze podkreślanie wyjątkowości i wartości dodanej EED oraz obszerne i regularne informowanie o nim zwiększyłoby zdolności pozyskiwania przez niego funduszy;

o

o o

46.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Europejskiej Służbie Działań Zewnętrznych, rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Europejskiemu Funduszowi na rzecz Demokracji.


(1)  Dz.U. C 257 E z 6.9.2013, s. 13.

(2)  Dz.U. C 33 E z 5.2.2013, s. 165.

(3)  Teksty przyjęte, P7_TA(2012)0470.

(4)  Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0076.

(5)  Dz.U. L 77 z 15.3.2014, s. 95.

(6)  Dz.U. L 77 z 15.3.2014, s. 85.

(7)  http://register.consilium.europa.eu/doc/srv?l=pl&f=ST%209908%202009%20INIT

(8)  http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/gena/111250.pdf

(9)  https://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/EN/foraff/118433.pdf

(10)  http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_Data/docs/pressdata/EN/foraff/122917.pdf

(11)  http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/EN/foraff/126505.pdf

(12)  http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/EN/foraff/131171.pdf

(13)  http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/EN/foraff/131181.pdf

(14)  http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/EN/foraff/135130.pdf

(15)  http://eeas.europa.eu/library/publications/2013/3/2013_eeas_review_pl.pdf.

(16)  Art. 2 statutu EED – dostępny pod adresem: https://www.democracyendowment.eu/about-eed/


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/137


P8_TA(2015)0275

Sytuacja w Burundi

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie sytuacji w Burundi (2015/2723(RSP))

(2017/C 265/16)

Parlament Europejski,

uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Burundi,

uwzględniając umowę z Kotonu,

uwzględniając oświadczenie Rady Bezpieczeństwa ONZ z dnia 10 kwietnia 2014 r. w sprawie sytuacji w Burundi,

uwzględniając porozumienie z Aruszy w sprawie pokoju i pojednania w Burundi,

uwzględniając konstytucję Burundi,

uwzględniając oświadczenie wydane przez szefów państw Wspólnoty Wschodnioafrykańskiej w dniu 31 maja 2015 r. w Dar es Salaam (Tanzania),

uwzględniając pilny apel byłych szefów państwa, partii politycznych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego w Burundi wystosowany w dniu 28 maja 2015 r. w Bużumburze,

uwzględniając decyzje w sprawie sytuacji w Burundi przyjęte na szczycie Unii Afrykańskiej w dniu 13 czerwca 2015 r.,

uwzględniając konkluzje Rady w sprawie Burundi z dnia 22 czerwca 2015 r.,

uwzględniając oświadczenie wiceprzewodniczącej/wysokiej przedstawiciel Federiki Mogherini z dnia 28 maja 2015 r. w sprawie zawieszenia unijnej misji obserwacji wyborów w Burundi oraz oświadczenie rzecznika wysokiej przedstawiciel/wiceprzewodniczącej z dnia 29 czerwca 2015 r. w sprawie sytuacji w Burundi,

uwzględniając decyzję prezydium Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE z dnia 14 czerwca 2015 r. w sprawie zawieszenia organizowanej przez Zgromadzenie misji obserwacji wyborów w Burundi ze względu na sytuację w kraju,

uwzględniając wytyczne UE w sprawie obrońców praw człowieka i wytyczne UE w sprawie praw człowieka dotyczące wolności wypowiedzi, a także konkluzje Rady z czerwca 2014 r., w których zobowiązała się ona do zintensyfikowania działań na rzecz obrońców praw człowieka;

uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka,

uwzględniając Afrykańską kartę na rzecz demokracji, wyborów i dobrych rządów,

uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych,

uwzględniając Afrykańską kartę praw człowieka i ludów,

uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że art. 96 konstytucji Burundi oraz art. 7 ust. 3 porozumienia z Aruszy w sprawie pokoju i pojednania stanowią, że prezydent może urzędować przez tylko dwie kadencje; mając na uwadze, że prezydent Pierre Nkurunziza sprawuje ten urząd od 2005 r., a w 2010 r. został ponownie wybrany w wyborach zbojkotowanych przez opozycję, która oskarżyła rząd o zastraszanie;

B.

mając na uwadze, że w dniu 26 kwietnia 2015 r. prezydent Nkurunziza ogłosił, iż będzie ubiegał się o trzecią kadencję – twierdząc, że jest do tego uprawniony, gdyż na pierwszą kadencję został wybrany przez władzę ustawodawczą – w wyniku czego kraj pogrążył się w chaosie, rozpoczęły się masowe protesty, a w maju 2015 r. doszło do nieudanego wojskowego zamachu stanu;

C.

mając na uwadze, że po tym, jak decyzja ta została ogłoszona, w dniu 14 maja 2015 r. aresztowano 17 oficerów w związku z nieudanym zamachem stanu pod przywództwem byłego generała majora Godefroida Niyombare’a, który zbiegł z kraju, w następstwie czego ponad 70 osób zginęło w zamieszkach i w atakach z użyciem granatów;

D.

mając na uwadze, że dwóch wysokich rangą członków Niezależnej Krajowej Komisji Wyborczej uciekło z kraju, podobnie jak wysoki rangą sędzia Trybunału Konstytucyjnego odpowiedzialny za wydanie orzeczenia w sprawie legalności trzeciej kadencji prezydenta oraz przewodniczący Zgromadzenia Narodowego, przy czym wszyscy jako powód podali obawy o swoje bezpieczeństwo; mając na uwadze, że w dniu 25 czerwca 2015 r. wiceprezydent Burundi Gervais Rufyikiri również uciekł z kraju po tym, jak podał w wątpliwość możliwość ubiegania się przez prezydenta o trzecią kadencję;

E.

mając na uwadze, że policja użyła nadmiernej siły podczas tłumienia pokojowych protestów, co spowodowało ofiary śmiertelne; mając na uwadze, że według danych policji w dniach 26 kwietnia – 12 maja 2015 r. aresztowano w związku z protestami 892 osoby, a następnie zwolniono 568 z nich; mając na uwadze, że 280 aresztowanych zostało przekazanych prokuraturze;

F.

mając na uwadze, że przemoc jeszcze się nasila się w wyniku działań bojówek związanych z władzą; mając na uwadze, że organizacje pozarządowe i obrońcy praw człowieka potępiają infiltrację policji i wojska przez bojówkę Narodowej Rady na rzecz Obrony Demokracji – Sił na rzecz Obrony Demokracji (CNDD-FDD);

G.

mając na uwadze, że partie opozycyjne i społeczeństwo obywatelskie zbojkotowały wybory, jako powody podając stronnicze wykorzystywanie instytucji państwowych, przemoc i zastraszanie ze strony młodzieżowej bojówki (Imbonerakure) działającej przy CNDD-FDD, brak zaufania do burundyjskiej Niezależnej Krajowej Komisji Wyborczej oraz strategie rządu zmierzające do ograniczenia pluralizmu procesu wyborczego, w tym utrudnienia przy rejestracji wyborców oraz zmianę granic okręgów wyborczych na korzyść partii rządzącej; mając na uwadze, że sytuacja doprowadziła też Kościół Katolicki w Burundi do odwołania księży wyznaczonych wcześniej do pomocy przy organizacji wyborów, gdyż kościół stwierdził, że „nie może popierać wyborów, które są pełne niedociągnięć”;

H.

mając na uwadze, że partia rządząca zbojkotowała wznowienie rozmów mediacyjnych pod egidą mediatora ONZ Abdoulaye Bathily’ego, którego wezwano do ustąpienia, oraz grupy „mediacyjnej” składającej się z przedstawicieli ONZ, Unii Afrykańskiej (UA), Wspólnoty Wschodnioafrykańskiej (EAC) i Międzynarodowej Konferencji w sprawie Regionu Wielkich Jezior;

I.

mając na uwadze, że wspólnota międzynarodowa odgrywa znaczącą rolę w regionie jako gwarant porozumień z Aruszy oraz że instytucje takie jak Międzynarodowy Trybunał Karny mają wielkie znaczenie przy prowadzeniu niezależnych dochodzeń w sprawie aktów przemocy i przestępstw popełnionych w Burundi;

J.

mając na uwadze, że pomimo wezwań ze strony wspólnoty międzynarodowej, aby przełożyć termin wyborów, oraz pomimo bojkotu ze strony społeczeństwa obywatelskiego i opozycji wybory parlamentarne odbyły się 29 czerwca 2015 r., a wybory prezydenckie zaplanowano na 15 lipca 2015 r.;

K.

mając na uwadze, że w dniu 29 czerwca 2015 r. UE wycofała swoją misję obserwacji wyborów w Burundi, ponieważ uznała, że przeprowadzenie wyborów parlamentarnych bez stworzenia minimalnych warunków zapewniających ich wiarygodność, przejrzystość i pluralizm mogłoby tylko zaostrzyć kryzys;

L.

mając na uwadze, że obserwatorzy ONZ oświadczyli, że wybory z dnia 29 czerwca 2015 r. odbyły się „w warunkach ostrego kryzysu politycznego oraz w atmosferze powszechnego lęku i zastraszenia w niektórych częściach kraju”, w związku z czym stwierdzili, że „panujące warunki nie sprzyjały wolnym, wiarygodnym i pluralistycznym wyborom”;

M.

mając na uwadze, że proces wyborczy jest wciąż poważnie zakłócany ograniczeniami nałożonymi na niezależne media, nadmiernym stosowaniem siły wobec demonstrantów, atmosferą zastraszania partii opozycyjnych i społeczeństwa obywatelskiego oraz brakiem zaufania do organów wyborczych, co doprowadziło UE do podjęcia decyzji o zawieszeniu misji obserwacji wyborów;

N.

mając na uwadze, że EAC i UA oświadczyły, że obecne warunki nie sprzyjają przeprowadzeniu wyborów i że stworzenie odpowiednich warunków nie będzie możliwe w terminie określonym w konstytucji Burundi;

O.

mając na uwadze, że Biuro ONZ ds. Uchodźców (UNHCR) poinformowało, że około 127 000 osób uciekło z Burundi do państw ościennych, co spowodowało nadzwyczajne sytuacje humanitarne w Demokratycznej Republice Konga, Rwandzie i Tanzanii, gdzie odnotowano wybuch epidemii cholery;

P.

mając na uwagę, że impas polityczny w Burundi oraz pogarszający się stan bezpieczeństwa i gospodarki kraju wiążą się z poważnymi konsekwencjami dla jego mieszkańców i stanowią zagrożenie dla całego regionu, przez co kraj ten stoi w obliczu najpoważniejszego kryzysu od czasów dwunastoletniej wojny domowej, w której do roku 2005 zginęło około 300 000 osób;

Q.

mając na uwadze, że w reakcji na poprzednie rezolucje Parlamentu Europejskiego, a zwłaszcza na zawarte w nich odniesienia do art. 96 umowy z Kotonu, przedstawiciele UE podkreślali znaczenie pluralistycznego uczestnictwa wszystkich sił politycznych kraju w procesie wyborczym, zgodnie z planem działania dotyczącym wyborów i kodeksem postępowania w kwestiach wyborczych (Code de bonne conduite en matière électorale);

R.

mając na uwadze, że UE zawiesiła wypłacanie pozostającej do przekazania kwoty 1,7 mln EUR na wsparcie wyborów w Burundi, ponieważ obecnie nie są spełnione warunki wstępne konieczne do zapewnienia wiarygodności oraz sprawnego przebiegu procesu wyborczego w sposób pokojowy, pluralistyczny i przejrzysty oraz nienaruszający wolności politycznych, w tym wolności wypowiedzi;

S.

mając na uwadze, że również Belgia ogłosiła zawieszenie wsparcia na rzecz wyborów, decydując się na wstrzymanie wypłaty połowy z kwoty 4 mln EUR przeznaczonej na wybory oraz wycofując się z finansowanego wspólnie z Holandią funduszu na wsparcie współpracy policyjnej w wysokości 5 mln EUR; mając na uwadze, że również Francja zawiesiła współpracę z Burundi w dziedzinie bezpieczeństwa, a Niemcy ogłosiły wycofanie się ze wszelkiej współpracy dwustronnej z rządem Burundi;

T.

mając na uwadze, że prawo do wolności wypowiedzi jest zagwarantowane w burundyjskiej konstytucji oraz w traktatach międzynarodowych i regionalnych ratyfikowanych przez Burundi, stanowi część krajowej strategii dobrych rządów i walki z korupcją oraz jest istotnym warunkiem przeprowadzenia wolnych, uczciwych, przejrzystych i pokojowych wyborów; mając jednak na uwadze, że wolność mediów została całkowicie zlikwidowana, gdyż w połowie maja zamknięto prywatne stacje nadawcze w połowie maja, dziennikarze masowo opuszczają kraj, a ci, którzy pozostali w Burundi, otrzymują ciągłe pogróżki;

U.

mając na uwadze, że UE znacząco zasila roczny budżet Burundi, w około połowie pochodzący z pomocy międzynarodowej, a niedawno przyznała Burundi – należącemu do najuboższych krajów świata – 432 mln EUR z Europejskiego Funduszu Rozwoju na lata 2014–2020, m.in. w celu pomocy w lepszym sprawowaniu rządów i w rozwoju społeczeństwa obywatelskiego;

V.

mając na uwadze, że obecna sytuacja wpływa na życie ekonomiczne i społeczne wszystkich obywateli Burundi; mając na uwadze, że większość szkół i kampusów uniwersyteckich zamknięto z powodu gwałtownych demonstracji w stolicy, Bużumburze, lokalna waluta straciła na wartości, wzrosło bezrobocie i spadły dochody z podatków ze względu na zamknięcie centrów handlowych i zastój w handlu z krajami ościennymi;

1.

wyraża głębokie zaniepokojenie pogarszającą się sytuacją polityczną i humanitarną w Burundi i całym regionie; wzywa do natychmiastowego zaprzestania przemocy i politycznego zastraszania przeciwników oraz do niezwłocznego rozbrojenia wszystkich młodzieżowych grup zbrojnych powiązanych z partiami politycznymi; kieruje wyrazy współczucia do osób, które ucierpiały wskutek przemocy, oraz wyraża ubolewanie z powodu ofiar śmiertelnych, a także wzywa do udzielenia natychmiastowej pomocy humanitarnej osobom, które zostały zmuszone do opuszczenia swoich domów;

2.

potępia decyzję rządu Burundi o przeprowadzeniu wyborów pomimo panującej krytycznej sytuacji politycznej i krytycznego stanu bezpieczeństwa, a także faktem, iż proces wyborczy został poważnie zakłócony restrykcjami wobec niezależnych mediów, nadmiernym użyciem siły wobec manifestantów, atmosferą zastraszania partii opozycyjnych i społeczeństwa obywatelskiego oraz brakiem zaufania do organów wyborczych; apeluje do władz Burundi o odroczenie wyborów prezydenckich zaplanowanych na 15 lipca 2015 r. zgodnie z postulatem UA oraz o zaangażowanie wszystkich zainteresowanych stron w wysiłki na rzecz stworzenia warunków umożliwiających przeprowadzenie pokojowych, wiarygodnych, wolnych i uczciwych wyborów;

3.

wzywa wszystkich uczestników procesu wyborczego, w tym organy odpowiedzialne za organizację wyborów i siły bezpieczeństwa, do dotrzymania zobowiązań podjętych w porozumieniu z Aruszy oraz przypomina, że porozumienie to zakończyło wojnę domową i stanowi podstawę burundyjskiej konstytucji; podkreśla, że istotne znaczenie ma osiągnięcie konsensualnego porozumienia w sprawie harmonogramu wyborów na podstawie oceny technicznej, którą ma sporządzić ONZ;

4.

ponownie podkreśla, że trwałe rozwiązanie polityczne w interesie bezpieczeństwa i demokracji wszystkich obywateli Burundi może nastąpić jedynie w drodze dialogu i konsensusu z udziałem burundyjskiego rządu, opozycji i społeczeństwa obywatelskiego, zgodnie z porozumieniem z Aruszy i konstytucją Burundi; wzywa wszystkie zainteresowane strony w Burundi do wznowienia dialogu na temat wszystkich zagadnień będących przedmiotem rozbieżności; w związku z tym popiera wysiłki mediacyjne prowadzone przez UA, EAC i ONZ oraz jest gotowy wspierać realizację konkretnych działań zapowiedzianych ostatnio przez UA;

5.

ponownie wyraża poparcie dla nieustających wysiłków EAC i podkreśla, że istotne znaczenie mają środki uzgodnione na szczytach w Dar es Salaam w dniach 13 i 31 maja 2015 r. – w tym apel o odroczenie wyborów i natychmiastowe zaprzestanie użycia siły, rozbrojenie młodzieżowych ugrupowań powiązanych z partiami politycznymi, rozpoczęcie dialogu politycznego między zainteresowanymi stronami w Burundi oraz zobowiązanie się państw regionu do aktywnych działań w razie pogorszenia się sytuacji – stanowiące ramy opartego na konsensusie politycznego rozwiązania kryzysu;

6.

przypomina, że partnerstwo UE z Burundi podlega umowie z Kotonu i że wszystkie jej strony zobowiązane są do przestrzegania i wykonywania jej postanowień, w szczególności w odniesieniu do praw człowieka; zauważa, że Burundi podpisało też i ratyfikowało Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych oraz Afrykańską kartę praw człowieka i ludów, w związku z czym zobowiązane jest do respektowania uniwersalnych praw człowieka i wolności wypowiedzi; wzywa zatem rząd Burundi, aby umożliwił przeprowadzenie rzeczywistej i otwartej debaty politycznej, której uczestnicy nie musieliby obawiać się zastraszania, oraz powstrzymał się od nadużywania władzy sądowniczej do eliminacji przeciwników politycznych;

7.

odnotowuje dialog, który odbył się między UE a burundyjskimi władzami na mocy art. 8 umowy z Kotonu; uważa jednak, że dochodzi do ustawicznych naruszeń kluczowych i podstawowych elementów umowy z Kotonu, w szczególności w zakresie podstawowych praw człowieka i zasad demokracji, w związku z czym wzywa Komisję do wszczęcia procedury na mocy art. 96 umowy z Kotonu z myślą o przyjęciu odpowiednich środków;

8.

wzywa Komisję, aby w tym celu w trybie pilnym dokonała ponownej oceny pomocy UE z myślą o jej przekierowaniu, o zwiększeniu wsparcia finansowego dla społeczeństwa obywatelskiego i o skoncentrowaniu się na pomocy humanitarnej, a nie na wspieraniu centralnego budżetu, pamiętając przy tym o godnej najwyższego uznania roli, jaką burundyjskie wojsko odegrało podczas misji pokojowej w Somalii;

9.

przyłącza się do apelu Rady do Spraw Zagranicznych z dnia 22 czerwca 2015 r., wzywając wiceprzewodniczącą Komisji/wysoką przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, aby sporządziła wykaz ukierunkowanych środków ograniczających oraz przedstawiła zakazy wydawania wiz i zakazy podróżowania wobec osób odpowiedzialnych za akty przemocy, represje i poważne naruszenia praw człowieka, jak również osób czynnie blokujących rozwiązanie polityczne w ramach zaproponowanych przez UA i EAC, a także zwraca się do wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel o przyjęcie niezbędnych środków mających na celu zamrożenie aktywów wszystkich tych osób w państwach członkowskich UE;

10.

wyraża głębokie zaniepokojenie odnotowaną od początku kryzysu liczbą ofiar i liczbą przypadków poważnych naruszeń praw człowieka, szczególnie tymi nadużyciami, których mieli się dopuścić członkowie Imbonerakure; zwraca uwagę na zastraszanie i ryzyko grożące obrońcom praw człowieka, działaczom politycznym i dziennikarzom oraz na arbitralne aresztowania członków partii opozycyjnej; wzywa do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia wszystkich osób aresztowanych za korzystanie z przysługującego im prawa do pokojowego gromadzenia się i do wypowiedzi;

11.

żąda natychmiastowego położenia kresu przemocy i zastraszaniu ze strony Imbonerakure; wzywa CNDD-FDD do podjęcia natychmiastowych działań celem rozbrojenia młodzieżowej bojówki i uniemożliwienia jej członkom zastraszania i atakowania oponentów, a także do zadbania o to, by osoby odpowiedzialne za nadużycia zostały postawione przed sądem; wzywa do przeprowadzenia niezależnego dochodzenia międzynarodowego w sprawie doniesień, jakoby partia CNDD-FDD zbroiła i szkoliła swoją młodzieżówkę; apeluje również do przywódców partii opozycyjnych o zapobieganie przemocy wobec oponentów;

12.

powtarza, że nie można dopuszczać do bezkarności osób odpowiedzialnych za poważne naruszenia praw człowieka i że osoby te muszą zostać pociągnięte do osobistej odpowiedzialności i stanąć przed sądem; uważa, że niezwykle ważne jest, aby zapowiedziane przez UA wysyłanie obserwatorów praw człowieka i ekspertów wojskowych rozpoczęło się natychmiast;

13.

zauważa, że podejmowane przez pewne siły próby przekształcenia zamieszek w konflikt etniczny są bezskuteczne i że podziały polityczne w Burundi nie mają wyraźnie etnicznego charakteru; uważa, że świadczy to o sukcesie porozumień z Aruszy pod względem zapewnienia równowagi etnicznej w wojsku i policji; w związku z tym zwraca się do prokuratora Międzynarodowego Trybunału Karnego o ścisłe monitorowanie mediów pod kątem podżegania do nienawiści etnicznej, a także do monitorowania wypowiedzi przywódców politycznych;

14.

w tym kontekście ponownie podkreśla znaczenie przestrzegania kodeksu postępowania w kwestiach wyborczych i wynegocjowanego z pomocą ONZ planu działania dotyczącego wyborów, podpisanego przez decydentów politycznych w 2013 r., oraz w pełni popiera wysiłki ONZ i państw regionu mające na celu zapobieżenie eskalacji przemocy politycznej;

15.

wzywa do natychmiastowego zniesienia ograniczeń dotyczących mediów i dostępu do internetu oraz ponownie potępia powtarzające się ataki na Radio Publique Africaine, będące jednym z głównym serwisów informacyjnych w kraju; uznaje, że legalne wybory nie mogą się odbyć, o ile media nie będą mogły działać bez ograniczeń, a dziennikarze – informować bez lęku;

16.

wyraża uznanie dla roli, jaką odgrywają organizacje humanitarne i władze krajów ościennych, zaspokajając potrzeby osób, które uciekły z kraju w wyniku kryzysu, i oferując ochronę uchodźcom; z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji o przeznaczeniu dodatkowego 1,5 mln EUR na poprawę sytuacji humanitarnej; ostrzega jednak, że zarówno UE, jak i państwa członkowskie powinny pilnie podwoić oferowaną pomoc, ze względu na masowy napływ uchodźców do i tak już osłabionego regionu, informacje o zachorowaniach na cholerę oraz niepokojące doniesienia o przemocy seksualnej; podkreśla znaczenie opracowania długoterminowej strategii dotyczącej nie tylko pomocy medycznej i żywnościowej, ale również ponownej integracji i wsparcia psychologicznego dla osób, które zostały zmuszone do uchodźstwa;

17.

wzywa UE i jej państwa członkowskie do realizacji wszystkich zobowiązań wynikających z opracowanego przez ONZ regionalnego planu działań w sprawie uchodźców z Burundi, który wymaga przeznaczenia 207 mln USD do września 2015 r. na pomoc dla spodziewanych 200 000 uchodźców z Burundi, również poprzez podwyższenie obecnych dotacji dla regionu;

18.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, rządom państw członkowskich, rządowi Burundi i rządom krajów Regionu Wielkich Jezior, rządom Wspólnoty Wschodnioafrykańskiej, wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Federice Mogherini, Unii Afrykańskiej, sekretarzowi generalnemu ONZ, współprzewodniczącym Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE oraz Parlamentowi Panafrykańskiemu.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/142


P8_TA(2015)0276

Obchody rocznicy masakry w Srebrenicy

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie obchodów rocznicy masakry w Srebrenicy (2015/2747(RSP))

(2017/C 265/17)

Parlament Europejski,

uwzględniając swoje rezolucje z dnia 7 lipca 2005 r. (1) oraz z dnia 15 stycznia 2009 r. (2) w sprawie Srebrenicy,

uwzględniając postanowienia Powszechnej deklaracji praw człowieka, europejskiej konwencji praw człowieka oraz Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych, uznające prawo każdego człowieka do życia, wolności, bezpieczeństwa, wolności myśli, sumienia i religii,

uwzględniając Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi a Bośnią i Hercegowiną, który został podpisany w Luksemburgu w dniu 16 czerwca 2008 r. i wszedł w życie z dniem 1 czerwca 2015 r.,

uwzględniając rezolucje Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 827 z dnia 25 maja 1993 r., nr 1551 z dnia 9 lipca 2004 r. i nr 1575 z dnia 22 listopada 2004 r.,

uwzględniając art. 123 ust. 2 i 4 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że w dniu 11 lipca 2015 r. przypada 20. rocznica aktu ludobójstwa i czystki etnicznej, do jakich doszło w Srebrenicy i jej okolicach podczas wojny w Bośni, co przypomina nam o zagrożeniu, jakim są dla społeczeństwa radykalne odmiany nacjonalizmu i nietolerancji nasilające się w czasie wojny;

B.

mając na uwadze, że w dniu 11 lipca 1995 r. bośniackie miasto Srebrenica, ogłoszone strefą bezpieczeństwa na mocy rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 819 z dnia 16 kwietnia 1993 r., zostało opanowane przez siły dowodzone przez generała Ratko Mladicia, działającego z upoważnienia ówczesnego prezydenta Republiki Serbskiej Radovana Karadżicia;

C.

mając na uwadze, że po upadku Srebrenicy, w ciągu trwającej kilka dni rzezi ponad 8 tys. muzułmańskich mężczyzn i chłopców, którzy szukali bezpieczeństwa na tym terenie chronionym przez Siły Ochronne ONZ (UNPROFOR), zostało bezwzględnie zamordowanych przez siły bośniackich Serbów dowodzone przez generała Mladicia i paramilitarne jednostki, w tym serbskie nieregularne oddziały policji; mając na uwadze, że prawie 30 tys. kobiet, dzieci i osób starszych zostało deportowanych w ramach masowej kampanii czystek etnicznych, co sprawiło, że była to największa zbrodnia wojenna, do jakiej doszło w Europie od końca II wojny światowej,

D.

mając na uwadze, że tragiczne wydarzenia w Srebrenicy pozostawiły w ocalałych głębokie blizny emocjonalne i przyczyniły się do utworzenia trwałych przeszkód politycznych utrudniających pojednanie między grupami etnicznymi w Bośni i Hercegowinie (BiH);

E.

mając na uwadze, że masakra w Srebrenicy została uznana za ludobójstwo zarówno przez Międzynarodowy Trybunał Karny dla Byłej Jugosławii (MTKJ) w wyroku z dnia 19 kwietnia 2004 r. wydanym w ramach postępowania odwoławczego, Prokurator przeciwko Radislavowi Krsticiowi, sprawa nr IT-99-33, jak i przez Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z dnia 27 lutego 2007 r. wydanym w sprawie dotyczącej stosowania Konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa (Bośnia i Hercegowina przeciwko Serbii i Czarnogórze), s. 217 ust. 297 (MTS);

F.

mając na uwadze, że doszło do licznych przypadków naruszenia konwencji genewskiej przez oddziały bośniackich Serbów wobec cywilnej ludności Srebrenicy, w tym do deportacji tysięcy kobiet, dzieci i osób starszych oraz gwałtów na wielu kobietach;

G.

mając na uwadze, że pomimo starań poczynionych w celu odnalezienia i ekshumacji grobów zbiorowych i indywidualnych, nadal nie odnaleziono i nie zidentyfikowano ciał prawie 1 200 mężczyzn i chłopców ze Srebrenicy;

H.

mając na uwadze, że w 1999 r. sekretarz generalny ONZ w sprawozdaniu dotyczącym upadku Srebrenicy oświadczył, że ONZ nie wypełniło powierzonego mu mandatu, zwłaszcza jeżeli chodzi o ochronę tak zwanych „stref bezpieczeństwa”, a więc ponosi część odpowiedzialności;

I.

mając na uwadze, że UE powstała w oparciu o pokojową koegzystencję i rzetelną współpracę między swoimi członkami; mając na uwadze, że jednym z przewodnich motywów procesu integracji europejskiej jest pragnienie, by nigdy więcej nie dopuścić w Europie do wojen i zbrodni według międzynarodowego prawa humanitarnego;

J.

mając na uwadze, że w dniu 30 stycznia 2015 r. MTKJ utrzymał w mocy wyroki skazujące pięciu wysokiej rangi oficerów wojskowych, bośniackich Serbów, za ich udział w ludobójstwie, które miało miejsce w Srebrenicy w 1995 r.; mając na uwadze, że niektórzy skazani oficerowie podlegali bezpośrednio byłemu dowódcy armii, bośniackiemu Serbowi Ratko Mladiciowi, w którego sprawie toczy się obecnie postępowanie przed MTKJ,

1.

czci pamięć ofiar ludobójstwa w Srebrenicy oraz wszystkich okrucieństw popełnionych podczas wojen w byłej Jugosławii i oddaje im cześć; przekazuje wyrazy współczucia i solidarności rodzinom ofiar, z których wiele nie ma ostatecznej pewności co do losu swoich krewnych;

2.

z całą możliwą mocą potępia ludobójstwo w Srebrenicy; uroczyście oświadcza, że tak straszliwa zbrodnia nie może się zdarzyć nigdy więcej i oznajmia, że uczyni wszystko co w jego mocy, aby zapobiec takim aktom w przyszłości; sprzeciwia się wszelkiemu wyparciu ludobójstwa, jego relatywizacji i błędnej interpretacji;

3.

podkreśla, że polityczni przedstawiciele Bośni i Hercegowiny muszą pogodzić się z przeszłością, aby pomyślnie współpracować na rzecz lepszej przyszłości dla wszystkich obywateli tego państwa; podkreśla istotną rolę, jaką odgrywają w tym trudnym procesie państwa ościenne, władze religijne, społeczeństwo obywatelskie, sztuka, kultura, środki przekazu i system edukacji;

4.

ponownie podkreśla znaczenie, jakie mają prace dokonane w tym celu przez MTK oraz potrzebę podjęcia działań niezbędnych, aby przyspieszyć procesy i postępowania odwoławcze oraz aby zakończyć je bez zbędnych opóźnień; ponownie podkreśla, że należy dołożyć większych starań, aby przeprowadzić procesy o zbrodnie wojenne na szczeblu krajowym;

5.

potwierdza zaangażowanie UE na rzecz europejskich perspektyw i kontynuowania procesu akcesyjnego Bośni i Hercegowiny oraz państw Bałkanów Zachodnich; uważa, że współpraca regionalna i proces integracji europejskiej są najlepszą drogą do promowania pojednania oraz przezwyciężenia nienawiści i podziałów;

6.

usilnie wzywa do opracowania programów edukacyjno-kulturalnych propagujących zrozumienie przyczyn tych okrucieństw i zwiększenie świadomości, że należy pielęgnować pokój, propagować prawa człowieka i tolerancję religijną; wyraża poparcie dla stowarzyszeń takich jak „Matki Srebrenicy” i „Enklawy Žepa” ze względu na ich decydującą rolą w podnoszeniu świadomości i budowaniu szerszych podstaw do pojednania między obywatelami kraju;

7.

wyraża ubolewanie z powodu faktu, że Rada Bezpieczeństwa ONZ, która ponosi główną odpowiedzialność za utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa, nie przyjęła rezolucji upamiętniającej ludobójstwo w Srebrenicy; jest to szczególnie godne ubolewania ze względu na fakt, że Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości, główny organ sądowniczy ONZ, stwierdził, że zbrodnie popełnione w Srebrenicy były ludobójstwem;

8.

z dużym zadowoleniem przyjmuje decyzję Rady Ministrów Bośni i Hercegowiny, podjętą jednogłośnie, o ogłoszeniu dnia 11 lipca Dniem Żałoby w Bośni i Hercegowinie;

9.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji, rządom państw członkowskich, rządowi i parlamentowi Bośni i Hercegowiny i jej organom oraz rządom i parlamentom krajów Bałkanów Zachodnich.


(1)  Dz.U. C 157 E z 6.7.2006, s. 468.

(2)  Dz.U. C 46 E z 24.2.2010, s. 111.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/144


P8_TA(2015)0277

Projekt kambodżańskiej ustawy o organizacjach pozarządowych i związkach zawodowych

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie projektu kambodżańskiej ustawy o NGO i związkach zawodowych (2015/2756(RSP))

(2017/C 265/18)

Parlament Europejski,

uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Kambodży,

uwzględniając oświadczenie specjalnego sprawozdawcy ONZ ds. wolności pokojowego zgromadzania się i zrzeszania się z dnia 22 czerwca 2015 r.,

uwzględniając uwagi podsumowujące Komisji Praw Człowieka ONZ z dnia 27 kwietnia 2015 r. w sprawie drugiego sprawozdania okresowego z Kambodży,

uwzględniając sprawozdanie z dnia 15 sierpnia 2014 r. przedłożone przez specjalnego sprawozdawcę ONZ ds. sytuacji w zakresie praw człowieka w Kambodży,

uwzględniając liczne konwencje Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP), zwłaszcza Konwencję nr 87 dotyczącą wolności związkowej i ochrony praw związkowych i Konwencję nr 98 dotyczącą stosowania zasad prawa organizowania się i rokowań zbiorowych,

uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z dnia 10 grudnia 1948 r.,

uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r.,

uwzględniając umowę o współpracy między Wspólnotą Europejską a Królestwem Kambodży z 1997 r.,

uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że dynamiczne społeczeństwo obywatelskie Kambodży – zwłaszcza aktywiści zajmujący się kwestią prawa do ziemi, członkowie związków zawodowych, dziennikarze i członkowie partii opozycyjnej – odgrywa ważną rolę naprawczą,

B.

mając na uwadze, że w dniu 5 czerwca 2015 r. rząd Kambodży przyjął projekt ustawy o stowarzyszeniach i organizacjach pozarządowych (LANGO); mając na uwadze, że projekt ustawy został przekazany Zgromadzeniu Narodowemu Kambodży w celu zaopiniowania w dniu 16 czerwca 2015 r.,

C.

mając na uwadze, że UE jest największym partnerem Kambodży jeśli chodzi o pomoc rozwojową: nowy przydział na ten cel w latach 2014-2020 wynosi 410 mln EUR; mając na uwadze, że UE wspiera szeroki wachlarz inicjatyw w zakresie praw człowieka realizowanych przez kambodżańskie organizacje pozarządowe i inne organizacje społeczeństwa obywatelskiego, a także obserwowała wybory krajowe i samorządowe, zapewniając jednocześnie wsparcie podczas procesu wyborczego; mając na uwadze, że Kambodża w znacznym stopniu zależy od pomocy rozwojowej,

D.

mając na uwadze, że specjalny sprawozdawca ONZ ds. wolności pokojowego zgromadzania się i zrzeszania się stwierdził, że społeczeństwo obywatelskie Kambodży zostało wykluczone z procesu przygotowawczego LANGO,

E.

mając na uwadze, że niektóre znane NGO podkreślają, że LANGO jest następstwem wcześniejszych prób – później cofniętych w związku z krajowym i międzynarodowym protestem – wcielenia w życie ustawy, która nałoży nieuzasadnione ograniczenia na wolność zrzeszania się i wolność słowa i stworzy podstawę prawną do arbitralnego zamykania lub odmowy rejestracji politycznie źle widzianych NGO, w tym tych, które zatrudniają obrońców praw człowieka,

F.

mając na uwadze, że wolność słowa jest zapisana w art. 41 kambodżańskiej konstytucji, a w jej art. 35 prawo do udziału w życiu politycznym,

G.

mając na uwadze, że prawo do swobody pokojowych zgromadzeń zapisano w konstytucji Kambodży, w art. 20 Powszechnej deklaracji praw człowieka i w art. 21 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych,

H.

mając na uwadze, że prawo do udziału w prowadzeniu spraw publicznych zapisano w art. 25 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych oraz mając na uwadze, że prawo do wolności zrzeszania się, chronione art. 22 tego paktu jest niezbędnym uzupełnieniem, a często drogą do takiego udziału; mając na uwadze, że jawność i odpowiedzialność to kluczowe elementy funkcjonującej demokracji,

I.

mając na uwadze, że oczekuje się iż kraj ten straci 600-700 mln USD w postaci projektów rozwojowych rocznie po przyjęciu tej ustawy; mając na uwadze, że LANGO narzuca ograniczenia budżetowe, które zagrożą zdolności międzynarodowych NGO do realizowania opłacalnych projektów,

J.

mając na uwadze, że projekt ustawy regulującej związki zawodowe naruszy prawo do organizowania się i poważnie ograniczy prawa niezależnych związków zawodowych, w tym związków już istniejących; mając na uwadze, że projekt ustawy określa zbyt wysoki próg minimalny dotyczący liczby pracowników, którzy muszą przystąpić do związku, aby można go było założyć (20 %); mając na uwadze, że projekt ustawy daje szerokie uprawnienia urzędnikom ministerstwa pracy jeśli chodzi o wydawanie zgody na strajk i zawieszenie rejestracji związku w oparciu o wątłe argumenty i bez sprawiedliwości proceduralnej; mając na uwadze, że projekt ustawy wyklucza pracowników domowych z prawa do zrzeszania się w związkach zawodowych, narzuca przywódcom związkowym wymogi w zakresie umiejętności czytania i pisania, które powodują dyskryminację kobiet i cudzoziemców, zakazuje kontaktów z NGO i wyznacza bezskutecznie niskie kary dla pracodawców, którzy łamią prawo pracy;

K.

mając na uwadze, że od konsultacji z maja 2014 r., w których brały udział na zaproszenie lokalne grupy broniące praw pracowniczych, kambodżańskie władze nie odbyły żadnych publicznych konsultacji w sprawie kolejnych wersji ustawy; mając na uwadze, że okresowe ogłoszenia w mediach zamieszczane przez urzędników państwowych wskazują na to, że ustawa o związkach zawodowych wejdzie w życie w 2015 r.,

L.

mając na uwadze, że w Kambodży zarejestrowanych jest około 5 tys. NGO, które świadczą pomoc w dziedzinach takich jak prawa człowieka, opieka zdrowotna, społeczeństwo obywatelskie i rolnictwo,

M.

majac na uwadze, że w dniu 16 czerwca 2015 r. premier Hun Sen oświadczył na spotkaniu z ambasadorem z ramienia UE do Kambodży Jeanem-François Cautainem, że Zgromadzenie Narodowe planuje przeprowadzić konsultacje w sprawie projektu ustawy o NGO oraz wyraził swe życzenie, aby do tych konsultacji włączono społeczeństwo obywatelskie i partnerów na rzecz rozwoju,

1.

wzywa rząd Kambodży do wycofania projektu LANGO;

2.

apeluje do rządu Kambodży, by uznał uprawnioną i pożyteczną rolę, jaką odgrywa społeczeństwo obywatelskie, związki zawodowe i opozycja polityczna, przyczyniając się do ogólnego rozwoju gospodarczego i politycznego Kambodży; przypomina, że społeczeństwo obywatelskie to jeden z głównych filarów rozwoju każdego kraju; podkreśla, że ustawa o stowarzyszeniach i NGO powinna stwarzać sprzyjające warunki, aby społeczeństwo obywatelskie nadal mogło wnosić wkład w rozwój Kambodży;

3.

wzywa rząd Kambodży do wycofania projektu ustawy regulującej związki zawodowe, do publicznego ujawnienia bieżącego projektu i konsultacji z ekspertami i członkami związków zawodowych z myślą o jego rewizji, zgodnie z prawem międzynarodowym i konwencjami MOP, zwłaszcza Konwencją nr 87 dotyczącą wolności związkowej i ochrony praw związkowych i Konwencją nr 98 dotyczącą stosowania zasad prawa organizowania się i rokowań zbiorowych, zanim projekt zostanie ponownie przedłożony do rozpatrzenia;

4.

popiera oświadczenie specjalnego sprawozdawcy ONZ, że takie przepisy powinny być przyjmowane tylko w ramach szeroko zakrojonego procesu partycypacyjnego, który jest na tyle szeroki, że zapewnia, iż wszystkie zainteresowane strony biorą odpowiedzialność za ich treść;

5.

apeluje, aby społeczeństwo obywatelskie i ludność Kambodży miała wystarczającą ilość czasu na przegląd i konsultacje w sprawie wszelkich przepisów oraz aby mieli możliwość zgłaszania uwag swym wybranym przedstawicielom zanim przepisy zostaną poddane pod głosowanie;

6.

apeluje, aby każdy projekt ustawodawstwa respektował uznawane międzynarodowo wolności słowa, zrzeszania się i zgromadzenia, do których przestrzegania Kambodża zobowiązała się dzięki ratyfikacji Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych, oraz nie powinien nakładać nieuzasadnionych ograniczeń na zdolność społeczeństwa obywatelskiego do skutecznego i swobodnego działania;

7.

zachęca rząd Kambodży do dalszego umacniania demokracji, praworządności, poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności, w szczególności wolności słowa i zgromadzeń;

8.

wzywa wysoką przedstawiciel Unii ds. zagranicznych i polityki bezpieczeństwa oraz wiceprzewodniczącą Komisji do wsparcia apelu o wycofanie projektu LANGO i projektu ustawy regulującej związki zawodowe oraz do niezwłocznego poruszenia tej kwestii z rządem Kambodży;

9.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Radzie, Komisji, sekretariatowi Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej, Radzie Praw Człowieka ONZ, rządowi i Zgromadzeniu Narodowemu Królestwa Kambodży.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/147


P8_TA(2015)0278

Demokratyczna Republika Konga, w szczególności sprawa dwóch zatrzymanych działaczy na rzecz praw człowieka Yves's Makwambali i Freda Baumy

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie Demokratycznej Republiki Konga, w szczególności w sprawie dwóch zatrzymanych działaczy na rzecz praw człowieka Yves'a Makwambali i Freda Baumy (2015/2757(RSP))

(2017/C 265/19)

Parlament Europejski,

uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Demokratycznej Republiki Konga (DRK), zwłaszcza rezolucję z dnia 12 września 2013 r. (1) oraz rezolucję Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE,

uwzględniając oświadczenia rzecznika Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych w sprawie sytuacji w Demokratycznej Republice Konga, zwłaszcza oświadczenie z dnia 21 stycznia 2015 r.,

uwzględniając oświadczenia delegatury UE w Demokratycznej Republice Konga w sprawie sytuacji praw człowieka w tym kraju, zwłaszcza oświadczenie z dnia 11 lutego 2015 r.,

uwzględniając coroczne sprawozdanie UE na temat praw człowieka i demokracji, przyjęte przez Radę w dniu 22 czerwca 2015 r.,

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 19 stycznia 2015 r. w sprawie Demokratycznej Republiki Konga,

uwzględniając oświadczenie międzynarodowych wysłanników w Regionie Wielkich Jezior z dnia 22 stycznia 2015 r. w sprawie sytuacji w Demokratycznej Republice Konga,

uwzględniając wspólny komunikat prasowy specjalnego sprawozdawcy Unii Afrykańskiej (UA) ds. obrońców praw człowieka oraz specjalnego sprawozdawcy UA ds. więzień i warunków przetrzymywania w Afryce z dnia 12 lutego 2015 r. w sprawie sytuacji po wydarzeniach związanych ze zmianą prawa wyborczego w Demokratycznej Republice Konga,

uwzględniając umowę o partnerstwie z Kotonu podpisaną w czerwcu 2000 r.,

uwzględniając Wytyczne UE w sprawie obrońców praw człowieka oraz Wytyczne UE w sprawie praw człowieka dotyczące wolności wypowiedzi w internecie i poza nim,

uwzględniając Powszechną Deklarację Praw Człowieka z 1948 r. oraz Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z 1966 r.,

uwzględniając Afrykańską kartę praw człowieka i ludów ratyfikowaną przez Demokratyczną Republikę Konga w 1982 r.,

uwzględniając konstytucję Demokratycznej Republiki Konga, zwłaszcza jej art. 22, 23, 24 i 25,

uwzględniając apel o uwolnienie działaczy ruchu Filimbi wystosowany przez ponad 200 grup działających na rzecz praw człowieka w dniu 15 czerwca 2015 r.,

uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że między 19 a 21 stycznia 2015 r. w całym kraju wybuchły protesty w związku z projektem prawa wyborczego, które zezwalałoby wbrew przepisom konstytucyjnym na przedłużenie kadencji prezydenta, i wymagałoby przeprowadzenia przed wyborami krajowymi potencjalnie długotrwałego spisu obywateli;

B.

mając na uwadze, że według władz w protestach zginęło 27 osób, mimo że inne źródła donoszą o 42 ofiarach śmiertelnych; mając na uwadze, że aresztowano 350 osób, przy czym niektóre z nich wciąż przebywają w więzieniach bez procesu, a niektóre zostały uprowadzone;

C.

mając na uwadze, że podczas protestów w styczniu 2015 r. rząd zablokował dostęp do internetu i usługi wysyłania wiadomości tekstowych przez telefony komórkowe;

D.

mając na uwadze, że ostatecznie uchwalone przez parlament prawo wyborcze nie zawierało kontrowersyjnego przepisu;

E.

mając na uwadze, że natychmiast po rozpoczęciu protestów władze zaczęły represjonować działaczy na rzecz praw człowieka i polityków opozycji biorących udział w pokojowej demonstracji przeciwko wprowadzeniu wspomnianego przepisu, w tym takich działaczy jak Christopher Ngoyi, Jean-Claude Muyambo, Vano Kiboko i Cyrille Dowe, którzy wciąż są przetrzymywani, najprawdopodobniej z pobudek politycznych;

F.

mając na uwadze, że w dniu 15 marca 2015 r. krajowa agencja wywiadowcza (ANR) Demokratycznej Republiki Konga aresztowała bez postawienia zarzutów ponad 30 osób podczas inauguracji prodemokratycznego ruchu młodzieżowego Filimbi, w tym międzynarodowych uczestników oraz kongijskich działaczy, muzyków, przedsiębiorców i dziennikarzy;

G.

mając na uwadze, że większość aktywistów i zwolenników zostało uwolnionych, a obcokrajowcy zostali wydaleni z kraju; mając na uwadze, że Yves Makwambala i Fred Bauma wciąż przebywają w więzieniu Makala w Kinszasie i zostali oskarżeni o przynależność do stowarzyszenia utworzonego w celu przeprowadzania ataków na ludzi i nieruchomości, prowadzenia działań konspiracyjnych przeciwko głowie państwa i usiłowania obalenia lub zmiany ustroju konstytucyjnego, a także podżegania do zbrojnego występowania przeciwko władzy państwowej; mając na uwadze, że władze oskarżyły także Freda Baumę o zakłócanie spokoju, a Yves'a Makwambalę o publiczne znieważenie głowy państwa, gdy korzystali oni ze swojego prawa do wolności słowa, pokojowych zgromadzeń i zrzeszania się;

H.

mając na uwadze, że ruch Filimbi został utworzony jako platforma służąca do zachęcania młodych obywateli Demokratycznej Republiki Konga do pokojowego i odpowiedzialnego wypełniania swoich obowiązków obywatelskich;

I.

mając na uwadze, że w marcu i kwietniu 2015 r. w mieście Goma (we wschodniej części Demokratycznej Republiki Konga) władze aresztowały, a następnie wypuściły co najmniej 15 działaczy ruchu młodzieżowego LUCHA, którzy prowadzili pokojową demonstrację, domagając się wypuszczenia swoich kolegów przetrzymywanych w Kinszasie; mając na uwadze, że czterem z tych aktywistów postawiono zarzuty podżegania do niesubordynacji wobec organów publicznych;

J.

mając na uwadze, że w dniu 27 marca 2015 r. Zgromadzenie Narodowe DRK ustanowiło parlamentarną misję informacyjną, aby uzyskać informacje i opracować sprawozdanie na temat aresztowanych; mając na uwadze, że zgodnie z zawartymi w sprawozdaniu wnioskami misji brakowało dowodów na to, by przywódcy ruchu Filimbi i jego działacze byli zamieszani lub planowali jakiekolwiek ataki terrorystyczne bądź inne brutalne zbrodnie oraz że w sprawozdaniu zaapelowano o polityczne rozwiązanie umożliwiające ich natychmiastowe uwolnienie;

K.

mając na uwadze, że w dniu 15 czerwca 2015 r. 14 organizacji międzynarodowych i 220 organizacji z Demokratycznej Republiki Konga działających na rzecz praw człowieka wezwało do natychmiastowego i bezwarunkowego uwolnienia dwóch działaczy;

L.

mając na uwadze w tym kontekście, że w Maluku, około 80 km od centrum Kinszasy, odkryto masowy grób, w którym znajdowało się około 421 ciał;

M.

mając na uwadze, że minister sprawiedliwości przyznał ostatnio, że wymiar sprawiedliwości DRK boryka się z wieloma problemami, w tym z klientelizmem, walką o wpływy, płatną protekcją, korupcją, bezkarnością i stronniczością przy wydawaniu orzeczeń sądowych;

N.

mając na uwadze, że wolność prasy jest ograniczana przez groźby wobec dziennikarzy i ataki na nich, a wiele środków masowego przekazu zostało zamkniętych lub nielegalnie ocenzurowanych;

O.

mając na uwadze, że kolejne krajowe wybory zaplanowano na listopad 2016 r., przy czym ich organizacja i finansowanie będą trudnym zadaniem;

P.

mając na uwadze, że społeczeństwo obywatelskie odegrało istotną rolę w DRK w kontekście przemian politycznych w 2003 r., wyborów w 2006 i 2011 r., przeglądu umów górniczych, zawieszenia udziału DRK w Inicjatywie przejrzystości w branżach wydobywczych w 2013 r. oraz opracowywaniu w 2013 r. prawa wyborczego i przepisów przeciwko przemocy seksualnej;

Q.

mając na uwadze, że reakcja rządu na zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego jest próbą traktowania działaczy i organizacji wspierających jako opozycji politycznej w celu ich osłabienia;

R.

mając na uwadze, że w czerwcu 2014 r. UE w ramach działań następczych wysłała misję obserwacji wyborów, która podkreśliła potrzebę aktualizacji spisu wyborców, stworzenia warunków uczciwej konkurencji wśród kandydatów oraz wzmocnienia ochrony wolności obywatelskich, systemu rozwiązywania sporów wyborczych i walki z bezkarnością;

S.

mając na uwadze, że krajowy program orientacyjny na rzecz DRK w wysokości 620 mln EUR, finansowany z 11. Europejskiego Funduszu Rozwoju, na pierwszym miejscu stawia wzmocnienie zarządzania i praworządności, w tym reformy wymiaru sprawiedliwości, policji i armii;

1.

ubolewa z powodu ofiar śmiertelnych i samowolnej przemocy wobec demonstrantów oraz ich aresztowań podczas protestów w styczniu 2015 r., a także represji wobec działaczy i przeciwników politycznych, zwłaszcza z powodu wydarzeń, jakie miały miejsce podczas inauguracji ruchu Filimbi w marcu 2015 r.;

2.

apeluje do władz DRK o natychmiastowe i bezwarunkowe uwolnienie Yves'a Makwambali i Freda Baumy oraz o wycofanie wszystkich zarzutów wobec nich i wobec innych przywódców ruchu Filimbi, a także wszelkich innych działaczy, więźniów sumienia i przeciwników politycznych arbitralnie aresztowanych i przetrzymywanych wyłącznie za ich poglądy polityczne lub za zaangażowanie w działalność pokojową;

3.

wspiera apele Zgromadzenia Narodowego DRK o szybkie wypracowanie rozwiązania politycznego pozwalającego członkom ruchu Filimbi i innym pokojowym stowarzyszeniom społeczeństwa obywatelskiego korzystać z wolności słowa i zrzeszania się bez obaw o ściganie lub prześladowanie;

4.

wzywa władze, by dopilnowały, aby więźniowie nie byli poddawani jakimkolwiek torturom lub brutalnemu traktowaniu, oraz by władze zagwarantowały im pełną ochronę i dostęp do ich rodzin i prawników;

5.

uważa fakt, iż krajowa agencja wywiadowcza przetrzymywała więźniów, nie przedstawiwszy im żadnych zarzutów przez ponad 48 godzin, odmawiając im dostępu do pomocy prawnej i nie doprowadzając ich przed właściwy organ sądowy, za rażące pogwałcenie praw gwarantowanych w konstytucji DRK;

6.

apeluje do rządu DRK o przeprowadzenie wspólnie z międzynarodowymi partnerami pełnego, szczegółowego i przejrzystego dochodzenia w sprawie wydarzeń ze stycznia i marca 2015 r. oraz o zidentyfikowanie nielegalnych działań lub odmowy uznania praw bądź wolności; nalega, by każdy urzędnik podejrzewany o ponoszenie odpowiedzialności za pogwałcenie praw lub wolności zapisanych w krajowych i międzynarodowych aktach musiał stanąć przed sądem;

7.

jest poważnie zaniepokojony nieustającymi próbami ograniczania wolności słowa, pokojowego zrzeszania się i zgromadzeń oraz narastającą liczbą przypadków naruszeń tych wolności przez władze, mając na uwadze, że do osiągnięcia pomyślnego cyklu wyborczego w DRK w przyszłym roku konieczna jest właściwa atmosfera polityczna;

8.

szczególnie ubolewa nad faktem, że pogwałcenia te wymierzone są szczególnie w przywódców opozycji i ruchy młodzieżowe;

9.

apeluje do władz DRK o zapewnienie, by wyżej wymienione swobody były niezwłocznie i bezwarunkowo przestrzegane, zwłaszcza w okresie wyborczym, co jest zagwarantowane w konstytucji DRK i międzynarodowym prawie dotyczącym praw człowieka;

10.

przypomina, że poszanowanie różnorodności politycznej i opozycji, otwarta i pokojowa debata polityczna oraz pełne korzystanie z konstytucyjnej wolności słowa, pokojowych zgromadzeń, zrzeszania się i informacji są niezbędne do zagwarantowania wiarygodnych, pokojowych i terminowych demokratycznych wyborów niewykluczających nikogo; podkreśla, że gwarancje takie mają fundamentalne znaczenie w szczególnie niestabilnym Regionie Wielkich Jezior, a także zależą od pomyślnego wdrożenia porozumienia o pokoju, bezpieczeństwie i współpracy z Addis Abeby; popiera w tym kontekście starania międzynarodowych wysłanników w Regionie Wielkich Jezior;

11.

zachęca parlament i senat DRK oraz prezydenta Josepha Kabilę do wdrożenia wszelkich środków niezbędnych do ugruntowania demokracji i do zapewnienia rzeczywistego udziału w sprawowaniu rządów w kraju wszystkim siłom politycznym, przedstawicielom społeczeństwa obywatelskiego i ruchów prodemokratycznych wyrażających wolę mieszkańców DRK, na podstawie przepisów konstytucyjnych i ustawowych, a także wolnych i uczciwych wyborów;

12.

zachęca do tworzenia takich platform, jak ruch Filimbi, które dają siłom prodemokratycznym możliwość wysłuchania, i opowiada się za udziałem młodych ludzi w procesie wyborczym, z którego zostali niesprawiedliwie wykluczeni;

13.

przypomina, że w umowie z Kotonu DRK zobowiązała się do poszanowania zasad demokracji i praworządności oraz praw człowieka, co obejmuje wolność słowa, wolność mediów, dobre rządy oraz przejrzystość w sprawowaniu funkcji politycznych; apeluje do rządu DRK o dotrzymanie tych zobowiązań zgodnie z art. 11 lit. b) oraz art. 96 i 97 umowy z Kotonu, a jeśli zobowiązania te nie zostaną dotrzymane, apeluje do Komisji o wszczęcie stosownej procedury zgodnie z art. 8, 9 i 96 umowy z Kotonu;

14.

podkreśla, że charakter i wysokość dalszego wsparcia UE dla procesu wyborczego w DRK musi zależeć od postępów we wdrażaniu zaleceń unijnej misji obserwacji wyborów z 2011 r. i misji powyborczej z 2014 r., od przestrzegania kalendarza wyborczego i od przedstawienia wiarygodnego budżetu;

15.

apeluje do delegatury UE o monitorowanie sytuacji i sięganie po wszelkie odpowiednie narzędzia i instrumenty, w tym Europejski Instrument na rzecz Wspierania Demokracji i Praw Człowieka na świecie, w celu wspierania obrońców praw człowieka i ruchów prodemokratycznych;

16.

apeluje do organów sądowych DRK o zaznaczenie, że nie poddają się żadnej politycznej instrumentalizacji, i o zapewnienie ochrony praw uznanych w instrumentach prawnych, np. prawa dostępu do wymiaru sprawiedliwości i prawa do rzetelnego procesu sądowego;

17.

apeluje do władz DRK, by przestały minimalizować znaczenie masowych grobów w pobliżu Kinszasy, i przyłącza się do apeli UE i ONZ o pilne wszczęcie przejrzystego i wiarygodnego śledztwa w celu uspokojenia rodzin osób zaginionych i położenia kresu rozmaitym domniemaniom;

18.

potępia nielegalne zamknięcie środków masowego przekazu i nadużycia w cenzurze, a także czasowe przerywanie usług telekomunikacyjnych;

19.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, Unii Afrykańskiej, rządom krajów Regionu Wielkich Jezior, prezydentowi, premierowi i parlamentowi DRK, sekretarzowi generalnemu ONZ, Radzie Praw Człowieka ONZ i Wspólnemu Zgromadzeniu Parlamentarnemu AKP-UE.


(1)  Teksty przyjęte, P7_TA(2013)0388.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/151


P8_TA(2015)0279

Bahrajn, a w szczególności sprawa Nabeela Rajaba

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie Bahrajnu, w szczególności sprawy Nabila Radżaba (2015/2758(RSP))

(2017/C 265/20)

Parlament Europejski,

uwzględniając swoje poprzednie rezolucje w sprawie Bahrajnu, w szczególności rezolucję z 6 lutego 2014 r. w sprawie Bahrajnu, w szczególności sytuacji Nabila Radżaba, Abdulhadiego Al-Chawadży i Ibrahima Szarifa (1),

uwzględniając oświadczenie rzecznika wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Federiki Mogherini z dnia 17 czerwca 2015 r. w sprawie skazania sekretarza generalnego al-Wefaq Alego Salmana w Bahrajnie,

uwzględniając 24. posiedzenie Wspólnej Rady UE-RWPZ i posiedzenie ministerialne, które odbyły się w Ad-Dausze w Katarze w dniu 24 maja 2015 r.,

uwzględniając decyzję rady ministerialnej Ligi Arabskiej, która spotkała się w Kairze w dniu 1 września 2013 r., o utworzeniu panarabskiego trybunału praw człowieka w stolicy Bahrajnu Manamie,

uwzględniając sprawozdanie wyszczególniające wdrożenie przez rząd Bahrajnu zaleceń niezależnej komisji śledczej z lutego 2014 r. i uaktualniony powszechny okresowy przegląd praw człowieka przedstawiony przez rząd Bahrajnu we wrześniu 2014 r.,

uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r., Konwencję ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, Konwencję o prawach dziecka a także Arabską kartę praw człowieka, których Bahrajn jest stroną,

uwzględniając wytyczne Unii Europejskiej w sprawie obrońców praw człowieka, przyjęte w czerwcu 2004 r. i zmienione w 2008 r.,

uwzględniając Konwencję Narodów Zjednoczonych o ograniczaniu bezpaństwowości,

uwzględniając nowe ramy strategiczne i plan działania UE na rzecz praw człowieka, które mają na celu umieścić w centrum zainteresowania wszystkich strategii politycznych UE ochronę praw człowieka i nadzór nad nimi i które zawierają specjalną sekcję poświęconą ochronie obrońców praw człowieka,

mając na uwadze wizytę specjalnego przedstawiciela UE ds. praw człowieka Stavrosa Lambrinidisa w Bahrajnie pod koniec maja 2015 r.,

uwzględniając art. 5 i 19 Powszechnej deklaracji praw człowieka,

uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że w następstwie opublikowania sprawozdania bahrajńskiej niezależnej komisji śledczej (BICI) w dniu 23 listopada 2011 r. i sprawozdania uzupełniającego w dniu 21 listopada 2012 r. Bahrajn obiecał poczynić postępy w reformach dotyczących sytuacji praw człowieka,

B.

mając na uwadze, że powołanie przez Bahrajn rzecznika praw obywatelskich przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, komisji ds. praw więźniów i zatrzymanych oraz specjalnej jednostki dochodzeniowej jest obiecujące; mając na uwadze, że te instytucje powinny stać się bardziej bezstronne, przejrzyste i niezależne od organów rządowych,

C.

mając na uwadze, że od początku powstania z 2011 r. władze Bahrajnu zwiększały stosowanie środków represji przeciw działaczom społeczeństwa obywatelskiego i pokojowej opozycji; mając na uwadze, że w dniu 10 czerwca 2014 r. 47 państw, w tym wszystkie 28 państw członkowskich UE, podpisało wspólne oświadczenie na 26. sesji Rady Praw Człowieka ONZ, zgłaszając poważne obawy co do sytuacji praw człowieka w Bahrajnie; mając na uwadze, że wspólne oświadczenie wyraźnie wymieniało kwestie budzące obawy, jak długie wyroki za korzystanie z prawa do wolności pokojowego zgromadzania się i zrzeszania się, brak wystarczających gwarancji sprawiedliwego procesu, tłumienie demonstracji, stałe nękanie i więzienie osób korzystających z prawa do wolności wyrażania opinii i wolności słowa, maltretowanie i tortury w zakładach karnych, arbitralne pozbawianie obywatelstwa bez sprawiedliwego procesu i niewystarczająca odpowiedzialność za łamanie praw człowieka,

D.

mając na uwadze, że bahrajński obrońca praw człowieka i przewodniczący Bahrajńskiego Centrum Praw Człowieka (BCHR), zastępca sekretarza generalnego Międzynarodowej Federacji Praw Człowieka (FIDH) i członek Komitetu Doradczego Sekcji Bliskowschodniej Human Rights Watch Nabil Radżab został skazany na sześć miesięcy więzienia za samo pokojowe korzystanie z wolności słowa; mając na uwadze, że Nabil Radżab został aresztowany w dniu 1 października 2014 r. po wizycie w Podkomisji Praw Człowieka Parlamentu Europejskiego na podstawie oskarżeń o wysyłanie tweetów o grupie rodaków rzekomo współpracujących z IS/Daisz; mając na uwadze, że oskarżono go o znieważanie instytucji publicznej i wojska; mając na uwadze, że w listopadzie 2013 r. Grupa Robocza ONZ ds. Arbitralnych Zatrzymań uznała zatrzymanie Nabila Radżaba za arbitralne,

E.

mając na uwadze, że Nabil Radżab odsiedział już kilka wyroków więzienia od momentu utworzenia w 2002 r. Bahrajńskiego Centrum Praw Człowieka; mając na uwadze, że Nabilowi Radżabowi postawiono dalsze zarzuty związane z wolnością słowa i obecnie grozi mu 10 lat więzienia za rzekome znieważenie organu publicznego i rozsiewanie plotek w czasie wojny,

F.

mając na uwadze, że jak Nabil Radżab wielu obrońców praw człowieka – takich jak Nadżi Fatil, duński obrońca praw człowieka Abdulhadi-Al-Chawadża, szwedzki działacz polityczny Mohammed Habib Al-Muqdad i inni z tzw. 13 z Bahrajnu – zostało zatrzymanych, stało się ofiarami sądowego prześladowania, przebywa w więzieniu lub odsiaduje długie lub dożywotnie wyroki w ramach represji za ich działalność na rzecz obrony praw człowieka; mając na uwadze, że większość z nich była według doniesień ofiarami przemocy, maltretowania i fizycznych oraz psychicznych tortur;

G.

mając na uwadze, że według Bahrajńskiego Centrum Praw Człowieka ponad 3 tys. więźniów jest arbitralnie przetrzymywanych, wielu z nich jest obrońcami praw człowieka, których uwięziono i którzy odsiadują długie lub dożywotnie wyroki w ramach represji za swoją działalność; mając na uwadze, że większość z nich była według doniesień ofiarami przemocy, maltretowania i fizycznych oraz psychicznych tortur;

H.

mając na uwadze, że w dniu 16 czerwca 2015 r. sekretarz generalny głównej partii opozycyjnej Bahrajnu al-Wefaq szejk Ali Salman został skazany na cztery lata więzienia w kontekście antyrządowych protestów, które wybuchły w 2011 r. na fali powstań arabskiej wiosny w regionie; mając na uwadze, że według doniesień jego prawnikom uniemożliwiono w sądzie przedstawienie ustnych argumentów i nie dano im żadnej okazji, aby zbadać dowody; mając na uwadze, że grupa niezależnych ekspertów Narodów Zjednoczonych, której część znana jest jako Specjalne Procedury Rady Praw Człowieka, wezwała władze Bahrajnu do uwolnienia szejka Alego Salmana,

I.

mając na uwadze, że od 2012 r. Bahrajn nadużywa przepisów antyterrorystycznych, aby arbitralnie odbierać obywatelstwo działaczom i członkom opozycji w odwecie za występowanie przeciw panującemu rządowi, przy czym środek ten zastosowano wobec co najmniej 9 osób małoletnich; mając na uwadze, że według szeregu sprawozdań w samym tylko roku 2015 odebrano obywatelstwo ponad 100 działaczom, uczestnikom protestów i politykom, w wyniku czego większość z nich stała się bezpaństwowcami, z naruszeniem Konwencji ONZ o ograniczaniu bezpaństwowości;

J.

mając na uwadze, że od 2011 r. coraz częstsze staje się stosowanie kary śmierci w sprawach o tle politycznym; mając na uwadze, że od 2011 r. wyrok śmierci w sprawach politycznych wydano na co najmniej siedem osób, z czego na cztery wyrok taki wydano w samym tylko roku 2015;

K.

mając na uwadze, że bahrajńska niezależna komisja śledcza powołana dekretem królewskim, aby przeprowadzić dochodzenie i przedstawić sprawozdanie w sprawie wydarzeń, do których doszło w Bahrajnie w lutym 2011 r., wydała szereg zaleceń dotyczących praw człowieka i reform politycznych; mając na uwadze, że osiągnięto postępy, jeśli chodzi o przegląd systemu prawnego i systemu egzekwowania prawa, jednak rząd nie wdrożył w pełni głównych zaleceń tej komisji, zwłaszcza dotyczących uwolnienia przywódców protestu skazanych za to, że korzystali z przysługującego im prawa do wolności słowa i pokojowych zgromadzeń; mając na uwadze, że rozmowy pojednawcze – nazywane dialogiem narodowym – znalazły się w impasie; mając na uwadze, że niektóre grupy nadal nie są reprezentowane w systemie politycznym, a siły bezpieczeństwa nadal nie ponoszą odpowiedzialności za swoje czyny;

1.

domaga się, aby oczyszczono z zarzutów oraz natychmiast i bezwarunkowo uwolniono wszystkich obrońców praw człowieka, działaczy politycznych i inne osoby zatrzymywane i oskarżone o domniemane naruszenia związane z prawem do wypowiedzi, pokojowych zgromadzeń i stowarzyszania się, wśród nich Nabila Radżaba, szejka Alego Salmana i tzw. 13 z Bahrajnu;

2.

uznaje zobowiązania władz bahrajńskich do wdrożenia zaleceń bahrajńskiej niezależnej komisji śledczej z 2011 r. oraz zaleceń wynikających z przeprowadzonego przez ONZ powszechnego okresowego przeglądu praw człowieka, a także zaleceń wydanych przez inne mechanizmy ONZ, jak również niedawne uwolnienie pewnej liczby więźniów oskarżonych o przestępstwa związane ze stowarzyszeniami i wypowiedziami politycznymi; apeluje do rządu Bahrajnu o szybkie wdrożenie wszystkich zaleceń zawartych w sprawozdaniu bahrajńskiej niezależnej komisji śledczej oraz wynikających z powszechnego okresowego przeglądu praw człowieka, zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami w zakresie praw człowieka;

3.

wyraża głębokie zaniepokojenie tym, iż w Bahrajnie nadużywa się praw/przepisów antyterrorystycznych z naruszeniem praw człowieka, w tym poprzez odbieranie obywatelstwa;

4.

potępia stałe stosowanie przez władze Bahrajnu tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania wobec więźniów, pokojowych manifestantów i członków opozycji oraz apeluje do rządu Bahrajnu, aby wypełniał swoje obowiązki i zobowiązania wynikające z Konwencji ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur;

5.

zachęca rząd Bahrajnu, aby współpracował ze specjalnymi sprawozdawcami ONZ (w szczególności do spraw tortur, do spraw wolności zgromadzeń, do spraw niezależności sędziów i prawników oraz do spraw obrońców praw człowieka) i wystosował do nich stałe zaproszenie;

6.

zauważa obecne wysiłki rządu Bahrajnu w celu zreformowania kodeksu karnego i procedur prawnych oraz zachęca do kontynuowania tego procesu; apeluje do rządu Bahrajnu, aby poczynił wszelkie kroki mające na celu zagwarantowanie bezstronnego i sprawiedliwego systemu sądowego, zapewniającego rzetelne procesy, a także zagwarantowanie bezstronności rzecznika praw obywatelskich, specjalnej jednostki dochodzeniowej i Krajowego Instytutu ds. Praw Człowieka;

7.

apeluje, aby natychmiast ratyfikowano protokół fakultatywny do Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur, drugi protokół fakultatywny do Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych dotyczącego zniesienia kary śmierci, Międzynarodową konwencję o ochronie wszystkich osób przed wymuszonym zaginięciem oraz Międzynarodową konwencję o ochronie praw wszystkich pracowników migrujących i członków ich rodzin;

8.

wzywa władze Bahrajnu, aby kontynuowały dialog służący osiągnięciu ogólnonarodowego konsensusu z myślą o doprowadzeniu do trwałego i szerokiego pojednania narodowego oraz o wypracowaniu zrównoważonych politycznych rozwiązań kryzysu; zauważa, że w ramach zrównoważonego procesu politycznego powinna istnieć możliwość swobodnego wyrażania zasadnej i pokojowej krytyki; w tym kontekście przypomina władzom Bahrajnu, że zaangażowanie większości szyickiej i jej pokojowych politycznych przedstawicieli zgodnie z zasadami godności ludzkiej, szacunku i sprawiedliwości powinno stanowić niezbędny element jakiejkolwiek wiarygodnej strategii pojednania narodowego i trwałych reform;

9.

z zadowoleniem przyjmuje szybkie zwolnienie z więzienia przywódcy opozycji Ibrahima Szarifa w czerwcu 2015 r., po ułaskawieniu go przez króla; uważa, że ta decyzja stanowi pożądany i ważny krok w procesie działania na rzecz zaufania i pewności w Bahrajnie;

10.

apeluje do wiceprzewodniczącej/wysokiej przedstawiciel, aby we wszystkich kontaktach z rządem Bahrajnu zwracała uwagę na znaczenie reformy i pojednania; zdecydowanie zachęca do utworzenia grupy roboczej ds. praw człowieka, zauważa jednak, że dialog dotyczący praw człowieka między UE a Bahrajnem nie może zastąpić kompleksowego dialogu między rządem a opozycją w samym Bahrajnie;

11.

odnotowuje zalecenia rzecznika praw obywatelskich, komisji ds. praw więźniów i zatrzymanych oraz Krajowego Instytutu ds. Praw Człowieka, w szczególności dotyczące praw osób zatrzymanych oraz warunków panujących w więzieniach, w tym w odniesieniu do domniemanego brutalnego traktowania i tortur; zachęca te organy, aby nadal pracowały w sposób niezależny, bezstronny i przejrzysty, oraz wzywa władze Bahrajnu do pełnego wdrożenia tych zaleceń;

12.

wzywa do szybkiego podjęcia zbiorowych działań UE w celu opracowania kompleksowej strategii dotyczącej tego, w jaki sposób UE i Komisja mogą aktywnie domagać się uwolnienia uwięzionych działaczy i więźniów sumienia; wzywa ESDZ i państwa członkowskie, aby zapewniły właściwe wdrożenie wytycznych UE w sprawie praw człowieka, w szczególności w odniesieniu do obrońców praw człowieka i do tortur, za pośrednictwem delegatury UE w Rijadzie i ambasad państw członkowskich w Bahrajnie, oraz przedstawiły sprawozdanie z ich wdrożenia;

13.

wzywa UE do wprowadzenia zakazu eksportu gazu łzawiącego i sprzętu przeznaczonego do kontroli tłumu do czasu, gdy przeprowadzone zostanie dochodzenie w sprawie ich niewłaściwego użycia, a sprawcy takiego niewłaściwego użycia zostaną pociągnięci do odpowiedzialności;

14.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, rządowi i parlamentowi Królestwa Bahrajnu oraz Radzie Współpracy Państw Zatoki.


(1)  Teksty przyjęte, P7_TA(2014)0109.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/155


P8_TA(2015)0280

Sytuacja dwóch chrześcijańskich pastorów w Sudanie

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie sytuacji dwóch chrześcijańskich pastorów w Sudanie (2015/2766(RSP))

(2017/C 265/21)

Parlament Europejski,

uwzględniając swoje wcześniejsze rezolucje w sprawie Sudanu,

uwzględniając sprawozdanie ekspertów ds. praw człowieka z dnia 19 maja 2014 r. sporządzone w ramach specjalnych procedur Rady Praw Człowieka ONZ,

uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych,

uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka z 1948 r. oraz deklarację ONZ w sprawie likwidacji wszelkich form nietolerancji i dyskryminacji ze względu na religię lub przekonania,

uwzględniając Afrykańską kartę praw człowieka i ludów,

uwzględniając umowę z Kotonu z 2000 r.,

uwzględniając wytyczne UE w sprawie wolności religii lub przekonań z 2013 r.,

uwzględniając przyjęty w 2013 r. sudański narodowy plan w zakresie praw człowieka oparty na zasadach uniwersalności i równości wszystkich ludzi,

uwzględniając rezolucje Zgromadzenia Ogólnego ONZ, zwłaszcza rezolucje nr 62/149 z dnia 18 grudnia 2007 r., 63/168 z dnia 18 grudnia 2008 r., 65/206 z dnia 21 grudnia 2010 r., 67/176 z dnia 20 grudnia 2012 r. oraz 3/69 z dnia 18 grudnia 2014 r. w sprawie wydania moratorium na wykonywanie kary śmierci, w których zaapelowano do krajów, gdzie nadal obowiązuje kara śmierci, o wprowadzenie moratorium na jej wykonywanie z myślą o jej zniesieniu,

uwzględniając art. 135 ust. 5 i art. 123 ust. 4 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że pastor Michael Yat z Prezbiteriańskiego Kościoła Ewangelickiego Sudanu Południowego został aresztowany przez sudańskie narodowe służby wywiadowcze, po tym jak podczas wizyty w Sudanie w dniu 21 grudnia 2014 r. wygłosił on kazanie w Kościele Chartumu Północnego, który jest odłamem sudańskiego Prezbiteriańskiego Kościoła Ewangelickiego; mając na uwadze, że został on aresztowany natychmiast po kazaniu, w którym podobno potępił kontrowersyjną sprzedaż gruntów i własności kościoła oraz traktowanie chrześcijan w Sudanie;

B.

mając na uwadze, że pastor Peter Yen Reith został aresztowany dnia 11 stycznia 2015 r., po tym jak przekazał sudańskiemu urzędowi spraw religijnych pismo, dopytując się o pastora Michaela Yata i prosząc o więcej informacji na temat jego aresztowania;

C.

mając na uwadze, że obaj mężczyźni byli przetrzymywani w odosobnieniu do dnia 1 marca 2015 r., zaś dnia 4 maja 2015 r. oskarżono ich o popełnienie różnych przestępstw w rozumieniu sudańskiego kodeksu karnego z 1991 r., w tym o: wspólne przestępstwo (art. 21), podważenie system konstytucyjnego (art. 51), prowadzenie wojny przeciwko państwu (art. 50), szpiegostwo (art. 53), bezprawne pozyskiwanie lub ujawnianie dokumentów oficjalnych (art. 55), propagowanie nienawiści (art. 64), zakłócanie spokoju (art. 69) oraz bluźnierstwo (art. 125);

D.

mając na uwadze, że zarzuty na podstawie art. 50 i 53 sudańskiego kodeksu karnego pociągają za sobą karę śmierci w przypadku wyroku skazującego;

E.

mając na uwadze, że dnia 1 lipca 2015 r. władze sudańskie przystąpiły do zniszczenia części kompleksu Kościoła Ewangelickiego Bahri; mając na uwadze, że adwokat kościoła Mohamed Mustafa, który jest również adwokatem obu aresztowanych pastorów, oraz pastor Hafez Kościoła Ewangelickiego Bahri poskarżyli się, że pracownik rządowy niszczył niewłaściwą część kompleksu; mając na uwadze, że obaj zostali aresztowani za uniemożliwianie urzędnikowi wykonywania obowiązków; mając na uwadze, że urzędnik rządowy nadal niszczył nieodpowiednią część kompleksu;

F.

mając na uwadze, że od odłączenia się Sudanu Południowego w 2011 r. w Sudanie nie ustają, a nawet odnotowywane są coraz częściej zachowania takie jak pogróżki pod adresem przywódców kościelnych, zastraszanie wspólnot chrześcijańskich i niszczenie własności kościoła;

G.

mając na uwadze, że dnia 25 czerwca 2015 r. aresztowano dwanaście chrześcijańskich dziewcząt z Gór Nubijskich, gdy wychodziły z kościoła baptystycznego, i oskarżono je o nieprzyzwoity ubiór; mając na uwadze, że dwie z tych dziewcząt uwolniono następnego dnia bez postawienia im zarzutów, natomiast pozostałe dziesięć zwolniono za kaucją;

H.

mając na uwadze, że chrześcijańskie dziewczęta będą musiały stawić się przed sądem i odpowiedzieć na zarzut na podstawie art. 152 sudańskiego kodeksu karnego, który stanowi, że: „ktokolwiek dopuszcza się w miejscu publicznym czynu nieprzyzwoitego lub czynu sprzecznego z moralnością publiczną bądź ubrany jest nieprzyzwoicie, w sposób godzący w moralność publiczną i dobre obyczaje podlega karze chłosty, która nie może przekroczyć czterdziestu batów, lub karze grzywny bądź obu karom”;

I.

mając na uwadze, że ratyfikowana przez Sudan Afrykańska karta praw człowieka i ludów obejmuje prawo do życia oraz zakaz tortur i okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego karania i traktowania, jednakże za niektóre przestępstwa kryminalne w tym kraju nadal stosuje się karę śmierci, jak również obcinanie części ciała, chłostę i inne kary cielesne;

J.

mając na uwadze, że ustanowienie powszechnego moratorium na wykonywanie kary śmierci w celu jej całkowitego zniesienia musi pozostać jednym z zasadniczych celów społeczności międzynarodowej, o czym przypomniało Zgromadzenie Ogólne ONZ w dniu 18 grudnia 2014 r.;

1.

wzywa władze Sudanu do wycofania wszystkich zarzutów przeciw pastorowi Michaelowi Yatowi i pastorowi Peterowi Yenowi Reithowi oraz apeluje o ich natychmiastowe i bezwarunkowe uwolnienie; wzywa też rząd Sudanu do dopilnowania, by do czasu uwolnienia obaj pastorzy nie byli poddawani torturom ani innemu złemu traktowaniu i aby należycie szanowano ich integralność cielesną i psychiczną;

2.

zwraca się do delegatury UE w Sudanie o monitorowanie procesów sądowych pastorów i udzielenie im pomocy; apeluje do UE, aby stała się głównym podmiotem, który podkreśla i potępia poważne i rozpowszechnione przypadki łamania praw człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego w kraju;

3.

przypomina władzom Sudanu o spoczywających na nich obowiązkach państwowych i międzynarodowych związanych z ochroną wolności religii i przekonań; przypomina, że wolność religii, sumienia i przekonań jest powszechnym prawem człowieka, które należy chronić wszędzie i w przypadku wszystkich osób; zdecydowanie potępia wszelkie formy przemocy i zastraszania, które podważają prawo do wyznawania lub niewyznawania dowolnie wybranej religii, lub też do jej przyjęcia, w tym stosowanie gróźb, siły fizycznej lub kar, aby zmusić osoby wierzące lub niewierzące do wyrzeczenia się własnej religii lub do nawrócenia;

4.

potępia aresztowanie dwunastu chrześcijańskich dziewcząt; wzywa rząd Sudanu, by wstrzymał postępowania przeciwko dziesięciu dziewczętom, które jeszcze nie zostały oczyszczone z zarzutów;

5.

wzywa sudański rząd, by uchylił wszystkie przepisy o charakterze dyskryminującym ze względu na religię oraz by chronił tożsamość mniejszości, w tym wszystkich grup wyznaniowych;

6.

potępia nękanie chrześcijan i ingerowanie w sprawy kościoła; wzywa rząd Sudanu do zaniechania takich działań; apeluje do Sudanu o uchylenie przepisów o apostazji i zarzucenie zamykania kościołów i innych obiektów religijnych;

7.

wzywa rząd Sudanu do zreformowania systemu prawnego zgodnie z międzynarodowymi standardami praw człowieka w celu ochrony podstawowych praw człowieka i podstawowych wolności, a także zapewnienia każdej osobie ochrony jej praw człowieka, zwłaszcza w przypadku dyskryminacji kobiet, mniejszości religijnych i grup znajdujących się w trudnej sytuacji;

8.

ponownie potępia karę śmierci niezależnie od okoliczności oraz podkreśla potrzebę wprowadzenia ogólnoświatowego moratorium w celu jej zniesienia; w związku z tym apeluje do rządu Sudanu o zniesienie kary śmierci i chłosty, która nadal obowiązuje, oraz o złagodzenie wydanych wyroków skazujących na karę śmierci;

9.

wyraża zaniepokojenie z powodu wzmożonych represji w stosunku do członków opozycji; stanowczo sprzeciwia się decyzji sądu w Omdurmanie z dnia 6 lipca 2015 r. skazującej na 20 uderzeń batem do natychmiastowego wykonania Mastura Ahmeda Mohameda, wiceprzewodniczącego Partii Kongresowej i dwóch innych jej przywódców, Assema Omara i Ibrahima Mohameda; popiera wysiłki podejmowane przede wszystkim przez ONZ, UE, Unię Afrykańską i trojkę (Norwegia, Zjednoczone Królestwo i USA) w celu znalezienia w drodze negocjacji rozwiązania sytuacji w Sudanie, popiera też starania społeczeństwa obywatelskiego i partii opozycyjnych na rzecz propagowania otwartego procesu pokojowego;

10.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącej Komisji/wysokiej przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, rządom i parlamentom państw członkowskich, rządowi Republiki Sudanu, Unii Afrykańskiej, Sekretarzowi Generalnemu ONZ, współprzewodniczącym Wspólnego Zgromadzenia Parlamentarnego AKP-UE oraz Parlamentowi Panafrykańskiemu.


III Akty przygotowawcze

PARLAMENT EUROPEJSKI

Wtorek, 7 lipca 2015 r.

11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/158


P8_TA(2015)0239

Mianowanie członka Trybunału Obrachunkowego – Bettina Michelle Jakobsen

Decyzja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie nominacji Bettiny Michelle Jakobsen na członka Trybunału Obrachunkowego (C8-0122/2015 – 2015/0803(NLE))

(Konsultacja)

(2017/C 265/22)

Parlament Europejski,

uwzględniając art. 286 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którym Rada skonsultowała się z Parlamentem (C8–0122/2015),

uwzględniając art. 121 Regulaminu,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A8-0198/2015),

A.

mając na uwadze, że Komisja Kontroli Budżetowej dokonała oceny kwalifikacji kandydata, zwłaszcza pod kątem wymogów określonych w art. 286 ust. 1 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

B.

mając na uwadze, że na posiedzeniu w dniu 17 czerwca 2015 r. Komisja Kontroli Budżetowej przystąpiła do przesłuchania kandydata zgłoszonego przez Radę na stanowisko członka Trybunału Obrachunkowego,

1.

wydaje opinię pozytywną w sprawie propozycji Rady dotyczącej powołania Bettiny Michelle Jakobsen na członka Trybunału Obrachunkowego,

2.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej decyzji Radzie oraz do wiadomości Trybunałowi Obrachunkowemu, jak również innym instytucjom Unii Europejskiej i organom kontroli w państwach członkowskich.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/159


P8_TA(2015)0240

Wykonanie praw Unii zgodnie z zasadami handlu międzynarodowego ***I

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie zmienionego wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego procedury unijne w zakresie wspólnej polityki handlowej w celu zapewnienia wykonania praw Unii zgodnie z zasadami handlu międzynarodowego, w szczególności tymi ustanowionymi pod auspicjami Światowej Organizacji Handlu (tekst ujednolicony) (COM(2015)0049 – C8-0041/2015 – 2014/0174(COD))

(Zwykła procedura ustawodawcza – ujednolicenie)

(2017/C 265/23)

Parlament Europejski,

uwzględniając wniosek Komisji przedłożony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2015)0049),

uwzględniając art. 294 ust. 2 oraz art. 207 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony przez Komisję (C8-0041/2015),

uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 10 grudnia 2014 r. (1),

uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 20 grudnia 1994 r. – Szybsza metoda pracy nad urzędową kodyfikacją tekstów prawnych (2),

uwzględniając art. 103 i art. 59 Regulaminu,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej (A8-0203/2015),

A.

mając na uwadze opinię konsultacyjnej grupy roboczej służb prawnych Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, zgodnie z którą przedmiotowy wniosek ogranicza się do zwykłego ujednolicenia istniejących tekstów, bez zmiany co do istoty;

1.

przyjmuje swoje stanowisko w pierwszym czytaniu, przejmując wniosek Komisji w wersji uwzględniającej zalecenia konsultacyjnej grupy roboczej służb prawnych Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji;

2.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, a także parlamentom narodowym.


(1)  Dotychczas niepublikowana w Dzienniku Urzędowym.

(2)  Dz.U. C 102 z 4.4.1996, s. 2.


P8_TC1-COD(2014)0174

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 7 lipca 2015 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/… ustanawiającego procedury unijne w zakresie wspólnej polityki handlowej w celu zapewnienia wykonania praw Unii zgodnie z zasadami handlu międzynarodowego, w szczególności tymi ustanowionymi pod auspicjami Światowej Organizacji Handlu (tekst jednolity)

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, rozporządzenia (UE) 2015/1843.)


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/160


P8_TA(2015)0241

Ochrona przed szkodliwymi praktykami cenowymi dotyczącymi statków ***I

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony przed szkodliwymi praktykami cenowymi dotyczącymi statków (wersja ujednolicona) (COM(2014)0605 – C8-0171/2014 – 2014/0280(COD))

(Zwykła procedura ustawodawcza – ujednolicenie)

(2017/C 265/24)

Parlament Europejski,

uwzględniając wniosek Komisji przedłożony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2014)0605),

uwzględniając art. 294 ust. 2 oraz art. 207 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C8-0171/2014),

uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie szybszej metody pracy nad urzędową kodyfikacją tekstów prawnych (1),

uwzględniając art. 103 i 59 Regulaminu,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej (A8-0202/2015),

A.

mając na uwadze opinię konsultacyjnej grupy roboczej służb prawnych Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, zgodnie z którą przedmiotowy wniosek ogranicza się do zwykłego ujednolicenia istniejących tekstów, bez zmiany co do istoty,

1.

przyjmuje swoje stanowisko w pierwszym czytaniu, przyjmując wniosek Komisji w wersji uwzględniającej zalecenia konsultacyjnej grupy roboczej służb prawnych Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji;

2.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, a także parlamentom narodowym.


(1)  Dz.U. C 102 z 4.4.1996, s. 2.


P8_TC1-COD(2014)0280

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 7 lipca 2015 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/… w sprawie ochrony przed szkodliwymi praktykami cenowymi dotyczącymi statków (tekst jednolity)

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, rozporządzenia (UE) 2016/1035.)


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/161


P8_TA(2015)0242

Przyznanie uprawnień do połowów u wybrzeży Gujany Francuskiej statkom rybackim pływającym pod banderą Wenezueli ***

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zatwierdzenia w imieniu Unii Europejskiej deklaracji w sprawie przyznania uprawnień do połowów na wodach UE w wyłącznej strefie ekonomicznej u wybrzeży Gujany Francuskiej statkom rybackim pływającym pod banderą Boliwariańskiej Republiki Wenezueli (05420/2015 – C8-0043/2015 – 2015/0001(NLE))

(Zgoda)

(2017/C 265/25)

Parlament Europejski,

uwzględniając projekt decyzji Rady w sprawie zatwierdzenia w imieniu Unii Europejskiej deklaracji w sprawie przyznania uprawnień do połowów na wodach UE w wyłącznej strefie ekonomicznej u wybrzeży Gujany Francuskiej statkom rybackim pływającym pod banderą Boliwariańskiej Republiki Wenezueli (05420/2015),

uwzględniając projekt deklaracji w sprawie przyznania uprawnień do połowów na wodach UE w wyłącznej strefie ekonomicznej u wybrzeży Gujany Francuskiej statkom rybackim pływającym pod banderą Boliwariańskiej Republiki Wenezueli (05420/2015),

uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 43 ust. 2 i art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) ppkt (v) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C8-0043/2015),

uwzględniając art. 99 ust. 1 akapit pierwszy i trzeci, art. 99 ust. 2 oraz art. 108 ust. 7 Regulaminu,

uwzględniając zalecenie Komisji Rybołówstwa (A8-0195/2015),

1.

wyraża zgodę na zatwierdzenie deklaracji;

2.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Boliwariańskiej Republiki Wenezueli.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/162


P8_TA(2015)0243

Projekt budżetu korygującego nr 3/2015: uwzględnienie nadwyżki za rok 2014

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie stanowiska Rady dotyczącego projektu budżetu korygującego nr 3/2015 Unii Europejskiej na rok budżetowy 2015 – wprowadzenie nadwyżki z roku budżetowego 2014 (09765/2015 – C8-0161/2015 – 2015/2077(BUD))

(2017/C 265/26)

Parlament Europejski,

uwzględniając art. 314 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając art. 106a Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 (1), w szczególności jego art. 41,

uwzględniając budżet ogólny Unii Europejskiej na rok budżetowy 2015, w formie przyjętej ostatecznie w dniu 17 grudnia 2014 r. (2),

uwzględniając budżet korygujący nr 1/2015, w formie przyjętej ostatecznie w dniu 28 kwietnia 2015 r. (3),

uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 (4),

uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) 2015/623 z dnia 21 kwietnia 2015 r. zmieniające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 1311/2013 określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 (5),

uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami (6),

uwzględniając decyzję Rady 2007/436/WE, Euratom z dnia 7 czerwca 2007 r. w sprawie systemu zasobów własnych Wspólnot Europejskich (7),

uwzględniając projekt budżetu korygującego nr 3/2015 przyjęty przez Komisję dnia 15 kwietnia 2015 r. (COM(2015)0160),

uwzględniając stanowisko dotyczące projektu budżetu korygującego nr 3/2015 przyjęte przez Radę dnia 19 czerwca 2015 r. i przekazane Parlamentowi Europejskiemu tego samego dnia (09765/2015),

uwzględniając art. 88 i 91 Regulaminu,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej (A8-0219/2015),

A.

mając na uwadze, że projekt budżetu korygującego nr 3/2015 ma na celu wprowadzenie do budżetu na rok 2015 nadwyżki z roku budżetowego 2014 w wysokości 1 435 mln EUR;

B.

mając na uwadze, że główne składniki tej nadwyżki to dodatni wynik po stronie dochodów wynoszący 1 183 mln EUR, niewykorzystane środki po stronie wydatków w wysokości 142 mln EUR oraz różnice kursowe w wysokości 110 mln EUR;

C.

mając na uwadze, że po stronie dochodów dwa główne składniki to odsetki z tytułu zaległych płatności i grzywny (634 mln EUR) oraz dodatni wynik po stronie zasobów własnych (479 mln EUR);

D.

mając na uwadze, że po stronie wydatków niepełne wykorzystanie środków w sekcji III ma szczególnie niski poziom i przeniesienia wynoszą 29 mln EUR w 2014 r. oraz 6 mln EUR w 2013 r., lecz poziom ten zwiększył się do 101 mln EUR w przypadku pozostałych instytucji;

E.

mając na uwadze, że bardzo niski poziom niepełnego wykorzystania środków w sekcji III podkreśla aktualny niedobór środków na płatności, co pozostanie kluczowym wyzwaniem przy wdrażaniu budżetu na 2015 r.

1.

odnotowuje przedstawiony przez Komisję projekt budżetu korygującego nr 3/2015 poświęconego wyłącznie rozdysponowaniu nadwyżki środków budżetowych z 2014 r. wynoszącej 1 435 mln EUR zgodnie z art. 18 rozporządzenia finansowego i stanowiskiem Rady w tej sprawie;

2.

przypomina, że podczas negocjacji w sprawie budżetu na rok 2015 Rada domagała się przesunięcia płatności w projektach budżetów korygujących nr 5/2014 i 7/2014 związanych z uruchomieniem Funduszu Solidarności Unii Europejskiej (FSUE) do budżetu na 2015 r. w całkowitej wysokości 126,7 mln EUR;

3.

uważa, że z uwagi na nadwyżkę przedstawioną w projekcie budżetu korygującego nr 3/2015, środki na obydwa projekty budżetów korygujących na 2014 r. obejmujące w sumie 7 przypadków uruchomienia FSUE mogły zostać z łatwością wygospodarowane w budżecie na 2014 r.;

4.

wyraża ogólne ubolewanie z powodu skłonności Rady do niehonorowania zobowiązań wobec krajów w potrzebie, które spełniły warunki uruchomienia FSUE poprzez nieuruchomienie dodatkowych zasobów przewidzianych w instrumentach specjalnych, ale przez wykorzystywanie środków przeznaczonych na pozostałe programy; jednakże z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Rada nie zastosowała tego podejścia w odniesieniu do projektu budżetu korygującego nr 4/2015;

5.

przypomina, że Komisja przedstawiła wraz z projektem budżetu korygującego nr 3/2015 inny projekt budżetu korygującego nr 4/2015 związany z uruchomieniem FSUE dla Rumunii, Bułgarii i Włoch na całkowitą kwotę 66,5 mln EUR;

6.

przypomina, że przyjęcie projektu budżetu korygującego nr 3/2015 obniży udział składek z DNB państw członkowskich wnoszonych do budżetu Unii o kwotę 1 435 mln EUR, a tym samym więcej niż zrównoważy ich wkład w finansowanie projektu budżetu korygującego nr 4/2015; podkreśla w związku z tym, że oba akty mają wspólny harmonogram przyjmowania, gdyż są ściśle powiązane z politycznego punktu widzenia;

7.

podkreśla swoją wolę jak najszybszego przyjęcia projektu budżetu korygującego nr 3/2015 oraz projektu budżetu korygującego nr 4/2015 w postaci przedstawionej przez Komisję;

8.

zatwierdza stanowisko Rady dotyczące projektu budżetu korygującego nr 3/2015;

9.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do ogłoszenia, że budżet korygujący nr 3/2015 został ostatecznie przyjęty i do zarządzenia jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;

10.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Trybunałowi Obrachunkowemu oraz parlamentom narodowym.


(1)  Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1.

(2)  Dz.U. L 69 z 13.3.2015.

(3)  Dz.U. L 190 z 17.7.2015.

(4)  Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 884.

(5)  Dz.U. L 103 z 22.4.2015, s. 1.

(6)  Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1.

(7)  Dz.U. L 163 z 23.6.2007, s. 17.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/164


P8_TA(2015)0244

Projekt budżetu korygującego nr 4/2015: uruchomienie Funduszu Solidarności UE na rzecz Rumunii, Bułgarii i Włoch

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie stanowiska Rady dotyczącego projektu budżetu korygującego Unii Europejskiej nr 4/2015 na rok budżetowy 2015 i dołączonego do wniosku o uruchomienie Funduszu Solidarności Unii Europejskiej na rzecz Rumunii, Bułgarii i Włoch (09767/2015 – C8-0162/2015 – 2015/2078(BUD))

(2017/C 265/27)

Parlament Europejski,

uwzględniając art. 314 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając art. 106a Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 (1) w szczególności jego art. 41,

uwzględniając budżet ogólny Unii Europejskiej na rok budżetowy 2015, w formie przyjętej ostatecznie w dniu 17 grudnia 2014 r. (2),

uwzględniając budżet korygujący nr 1/2015 w formie przyjętej ostatecznie w dniu 28 kwietnia 2015 r. (3),

uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 (4) (rozporządzenie w sprawie wieloletnich ram finansowych),

uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 2015/623 z dnia 21 kwietnia 2015 r. zmieniające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 1311/2013 określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 (5),

uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami (6),

uwzględniając decyzję Rady 2007/436/WE, Euratom z dnia 7 czerwca 2007 r. dotyczącą systemu zasobów własnych Wspólnot Europejskich (7),

uwzględniając projekt budżetu korygującego nr 4/2015 przyjęty przez Komisję dnia 15 kwietnia 2015 r. (COM(2015)0161),

uwzględniając wniosek dotyczący decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uruchomienia Funduszu Solidarności Unii Europejskiej (FSUE) (z powodu powodzi w Rumunii, Bułgarii i we Włoszech), przyjęty przez Komisję w dniu 15 kwietnia 2015 r. (COM(2015)0162),

uwzględniając stanowisko dotyczące projektu budżetu korygującego nr 4/2015 przyjęte przez Radę dnia 19 czerwca 2015 r. i przekazane Parlamentowi Europejskiemu tego samego dnia (09767/2015),

uwzględniając art. 88 i art. 91 Regulaminu,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej (A8-0220/2015),

A.

mając na uwadze, że projekt budżetu korygującego nr 4/2015 dotyczy uruchomienia Funduszu Solidarności Unii Europejskiej na kwotę w wysokości 66 505 850 EUR w środkach na zobowiązania i płatności w związku z dwiema powodziami w Rumunii wiosną i latem 2014 r., w związku z którymi wnioski o przyznanie pomocy opiewają na kwotę w wysokości 8 495 950 EUR, powodziami w Bułgarii w lipcu i sierpniu 2014 r., w związku z którymi wnioski o przyznanie pomocy opiewają na kwotę w wysokości 1 983 600 EUR oraz powodziami we Włoszech w październiku i listopadzie 2014 r., w związku z którymi wnioski o przyznanie pomocy opiewają na kwotę w wysokości 56 026 300 EUR;

B.

mając na uwadze, że projekt budżetu korygującego nr 4/2015 służy formalnemu wprowadzeniu tej korekty do budżetu na rok 2015;

1.

przyjmuje do wiadomości przedłożony przez Komisję projekt budżetu korygującego nr 4/2015 oraz stanowisko Rady dotyczące tego projektu;

2.

podkreśla pilną potrzebę wypłaty pomocy finansowej za pośrednictwem FSUE krajom dotkniętym tymi klęskami żywiołowymi w związku z faktem, że FSUE wykazuje się solidarnością wobec ludności regionu dotkniętego katastrofami;

3.

przypomina, że podczas negocjacji w sprawie budżetu na rok 2015 Rada domagała się przesunięcia płatności w projektach budżetów korygujących nr 5/2014 i 7/2014 związanych z uruchomieniem FSUE do budżetu na 2015 r. w całkowitej wysokości 126,7 mln EUR;

4.

jest zdania, że z uwagi na nadwyżkę w projekcie budżetu korygującego nr 3/2015 środki na obydwa projekty budżetów korygujących z 2014 r. obejmujące w sumie siedem przypadków uruchomienia FSUE można było z łatwością wygospodarować w budżecie na rok 2014, przy uwzględnieniu faktu, że celem FSUE jest umożliwienie szybkiego, sprawnego i elastycznego reagowania na takie sytuacje nadzwyczajne;

5.

wyraża ogólne ubolewanie z powodu skłonności Rady do niehonorowania zobowiązań wobec krajów, w których miała miejsce poważna klęska żywiołowa i które w związku z tym spełniły warunki uruchomienia FSUE, poprzez nieuruchamianie dodatkowych zasobów przewidzianych w instrumentach specjalnych, ale przez wykorzystywanie środków przeznaczonych na pozostałe programy; z zadowoleniem przyjmuje jednak fakt, że Rada nie postąpiła zgodnie z tym podejściem w odniesieniu do projektu budżetu korygującego nr 4/2015;

6.

podkreśla w szczególności, że obecna krytyczna sytuacja w zakresie płatności wyklucza możliwość skorzystania z jakiegokolwiek innego źródła finansowania niż źródło zaproponowane przez Komisję i określone w projekcie budżetu korygującego 4/2015; przypomina, że FSUE to specjalny instrument, a przeznaczone nań środki należy ująć w budżecie poza odpowiednimi pułapami wieloletnich ram finansowych;

7.

przypomina, że przyjęcie projektu budżetu korygującego nr 3/2015 obniży udział składek z DNB państw członkowskich w budżecie Unii o 1 435 mln EUR, a tym samym więcej niż zrównoważy ich wkład w finansowanie projektu budżetu korygującego nr 4/2015; podkreśla w związku z tym, że oba akty mają wspólny harmonogram przyjmowania, gdyż z politycznego punktu widzenia są ze sobą ściśle powiązane;

8.

podkreśla swoją wolę jak najszybszego przyjęcia obydwu projektów budżetów korygujących w postaci przedstawionej przez Komisję;

9.

zatwierdza stanowisko Rady dotyczące projektu budżetu korygującego nr 4/2015;

10.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do ogłoszenia, że budżet korygujący nr 4/2015 został ostatecznie przyjęty i do zarządzenia jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;

11.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Trybunałowi Obrachunkowemu oraz parlamentom narodowym.


(1)  Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1.

(2)  Dz.U. L 69 z 13.3.2015.

(3)  Dz.U. L 190 z 17.7.2015.

(4)  Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 884.

(5)  Dz.U. L 103 z 22.4.2015, s. 1.

(6)  Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1

(7)  Dz.U. L 163 z 23.6.2007, s. 17.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/166


P8_TA(2015)0245

Uruchomienie Funduszu Solidarności UE: powodzie w Rumunii, Bułgarii i we Włoszech

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uruchomienia Funduszu Solidarności Unii Europejskiej zgodnie z pkt 11 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami (powodzie w Rumunii, Bułgarii i Włoszech) (COM(2015)0162 — C8-0094/2015 — 2015/2079(BUD))

(2017/C 265/28)

Parlament Europejski,

uwzględniając wniosek Komisji przedłożony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2015)0162 — C8-0094/2015),

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 2012/2002 z dnia 11 listopada 2002 r. ustanawiające Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (1),

uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 (2), w szczególności jego art. 10,

uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami (3), w szczególności jego pkt 11,

uwzględniając pismo Komisji Rozwoju Regionalnego,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej (A8—0211/2015),

1.

zatwierdza decyzję załączoną do niniejszej rezolucji;

2.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do podpisania wraz z przewodniczącym Rady niniejszej decyzji i zapewnienia jej publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;

3.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wraz z załącznikiem Radzie i Komisji.


(1)  Dz.U. L 311 z 14.11.2002, s. 3.

(2)  Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 884.

(3)  Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1.


ZAŁĄCZNIK

DECYZJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie uruchomienia Funduszu Solidarności UE (powodzie w Rumunii, Bułgarii i Włoszech)

(Tekst tego załącznika nie został powtórzony w tym miejscu, ponieważ odpowiada on końcowej wersji decyzji (UE) 2015/1180.)


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/167


P8_TA(2015)0247

Projekt budżetu korygującego nr 1/2015: Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS)

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie stanowiska Rady na temat projektu budżetu korygującego Unii Europejskiej nr 1/2015 na rok budżetowy 2015, sekcja 3 – Komisja, towarzyszącego wnioskowi dotyczącemu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych oraz zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1291/2013 i (UE) nr 1316/2013 (09876/2015 – C8-0172/2015 – 2015/2011(BUD))

(2017/C 265/29)

Parlament Europejski,

uwzględniając art. 314 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając art. 106a Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 (1), w szczególności jego art. 41,

uwzględniając budżet ogólny Unii Europejskiej na rok budżetowy 2015, w formie przyjętej ostatecznie w dniu 17 grudnia 2014 r. (2),

uwzględniając budżet korygujący nr 1/2015 w formie przyjętej ostatecznie w dniu 28 kwietnia 2015 r. (3),

uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 (4) („rozporządzenie w sprawie wieloletnich ram finansowych”),

uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) 2015/623 z dnia 21 kwietnia 2015 r. zmieniające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 1311/2013 określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 (5),

uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami (6),

uwzględniając projekt budżetu korygującego nr 1/2015 przyjęty przez Komisję dnia 13 stycznia 2015 r. (COM(2015)0011),

uwzględniając stanowisko w sprawie projektu budżetu korygującego nr 1/2015, przyjęte przez Radę w dniu 26 czerwca 2015 r. i przekazane Parlamentowi tego samego dnia (09876/2015 – C8-0172/2015),

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1017 z dnia 25 czerwca 2015 r. w sprawie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, Europejskiego Centrum Doradztwa Inwestycyjnego i Europejskiego Portalu Projektów Inwestycyjnych oraz zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 1291/2013 i (UE) nr 1316/2013 – Europejski Fundusz Inwestycji Strategicznych (7),

uwzględniając art. 88 i art. 91 Regulaminu,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej oraz opinie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii, Komisji Transportu i Turystyki oraz Komisji Rozwoju Regionalnego (A8-0221/2015),

A.

mając na uwadze, że celem projektu budżetu korygującego nr 1/2015 jest wprowadzenie niezbędnych zmian do nomenklatury budżetowej zgodnie z porozumieniem ustawodawczym w sprawie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS) oraz umożliwienie niezbędnej realokacji 1 360 mln EUR w środkach na zobowiązania i 10 mln EUR w środkach na płatności;

B.

mając na uwadze, że w celu zasilenia funduszu gwarancyjnego UE w 2015 r. dokonuje się przesunięcia całkowitej kwoty w wysokości 1 350 mln EUR w środkach na zobowiązania z instrumentu „Łącząc Europę” (790 mln EUR), programu „Horyzont 2020” (70 mln EUR) i projektu ITER (490 mln EUR);

C.

mając na uwadze, że Komisja zamierza skompensować obniżenie środków na projekt ITER równoważnym ich podniesieniem w latach 2018–2020;

D.

mając na uwadze, że środki na zobowiązania i płatności (w obydwu przypadkach 10 mln EUR) zasilające Europejskie Centrum Doradztwa Inwestycyjnego w całości pochodzą z projektu ITER (pozycja budżetowa 08 04 01 02);

E.

mając na uwadze, że wszystkie dodatkowe środki na zobowiązania i płatności w celu wdrożenia EFIS w całości pochodzą z przesunięć, dzięki czemu ogólny poziom środków na zobowiązania i płatności w budżecie na rok 2015 pozostaje bez zmian;

1.

przyjmuje do wiadomości przedłożony przez Komisję projekt budżetu korygującego nr 1/2015 oraz stanowisko Rady dotyczące tego projektu;

2.

wyraża zadowolenie z osiągnięcia szybkiego porozumienia w sprawie EFIS dzięki determinacji wszystkich instytucji, aby jak najszybciej umożliwić jego wdrożenie; choć wynik negocjacji jest lepszy od pierwotnego wniosku Komisji, ubolewa z powodu negatywnych skutków dla programu „Horyzont 2020” i instrumentu „Łącząc Europę”;

3.

ponownie podkreśla rolę budżetu Unii w tworzeniu wartości dodanej poprzez łączenie zasobów i przyczynianie się do znacznych efektów synergii między europejskimi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi a EFIS przy jednoczesnym wzmocnieniu efektu mnożnikowego wydatków unijnych; popiera uruchomienie dodatkowych źródeł prywatnego i publicznego finansowania inwestycji służących realizowaniu celów o wymiarze europejskim, przede wszystkim poprzez stawianie czoła wyzwaniom transgranicznym w dziedzinach takich jak infrastruktura energetyczna, środowiskowa i transportowa;

4.

wyraża zadowolenie, że dodatkowa kwota w wysokości 1 mld EUR w porównaniu z pierwotnym wnioskiem Komisji zostanie sfinansowana z łącznego marginesu wieloletnich ram finansowych na zobowiązania i będzie pochodzić z marginesów dostępnych w ramach budżetu na rok 2014 i budżetu na rok 2015, co ograniczy przesunięcia z instrumentu „Łącząc Europę” i programu „Horyzont 2020”; przypomina, że zgodnie z art. 14 rozporządzenia w sprawie wieloletnich ram finansowych zasoby z łącznego marginesu wieloletnich ram finansowych na zobowiązania zostaną udostępnione dopiero w 2016 r.;

5.

ogólnie wyraża jednak ubolewanie z powodu przesunięć z instrumentu „Łącząc Europę” i programu „Horyzont 2020”, gdyż programy te mają istotne znaczenie dla tworzenia nowych miejsc pracy i generowania wzrostu gospodarczego w Europie; wobec tego zamierza skompensować te przesunięcia w ramach przyszłych rocznych procedur budżetowych;

6.

podkreśla, że inwestycje w transport i badania naukowe są niezbędne, aby wzmocnić rolę budżetu UE i cel, jakim jest pobudzanie wzrostu gospodarczego, konkurencyjności i zatrudnienia oraz dążenie do realizacji celów strategii Europa 2020; przypomina w związku z tym, że program „Horyzont 2020” oraz instrument „Łącząc Europę” to główne programy w dziale 1a „Konkurencyjność na rzecz wzrostu i zatrudnienia”;

7.

z uwagi na zainteresowanie jak najszybszym wdrożeniem EFIS potwierdza swoją gotowość do przyjęcia projektu budżetu korygującego nr 1/2015 w postaci zmodyfikowanej przez Radę zgodnie z porozumieniem ustawodawczym w sprawie EFIS;

8.

zatwierdza zatem stanowisko Rady dotyczące projektu budżetu korygującego nr 1/2015;

9.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do ogłoszenia, że budżet korygujący nr 2/2015 został ostatecznie przyjęty i do zarządzenia jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;

10.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Trybunałowi Obrachunkowemu oraz parlamentom narodowym.


(1)  Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1.

(2)  Dz.U. L 69 z 13.3.2015.

(3)  Dz.U. L 190 z 17.7.2015.

(4)  Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 884.

(5)  Dz.U. L 103 z 22.4.2015, s. 1.

(6)  Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1.

(7)  Dz.U. L 169 z 1.7.2015, s. 1.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/170


P8_TA(2015)0248

Projekt budżetu korygującego nr 5/2015: reagowanie na presję migracyjną

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie stanowiska Rady dotyczącego projektu budżetu korygującego Unii Europejskiej nr 5/2015 na rok budżetowy 2015 – odpowiedź na presję migracyjną (09768/2015 – C8-0163/2015 – 2015/2121(BUD))

(2017/C 265/30)

Parlament Europejski,

uwzględniając art. 314 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając art. 106a Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 (1), w szczególności jego art. 41,

uwzględniając budżet ogólny Unii Europejskiej na rok budżetowy 2015, w formie przyjętej ostatecznie w dniu 17 grudnia 2014 r. (2),

uwzględniając budżet korygujący nr 1/2015, w formie przyjętej ostatecznie w dniu 28 kwietnia 2015 r. (3),

uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 (4) (rozporządzenie w sprawie wieloletnich ram finansowych),

uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) 2015/623 z dnia 21 kwietnia 2015 r. zmieniające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 1311/2013 określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 (5),

uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami (6),

uwzględniając projekt budżetu korygującego nr 5/2015 przyjęty przez Komisję dnia 13 maja 2015 r. (COM(2015)0241),

uwzględniając stanowisko dotyczące projektu budżetu korygującego nr 5/2015 przyjęte przez Radę dnia 19 czerwca 2015 r. i przekazane Parlamentowi Europejskiemu tego samego dnia (09768/2015 – C8-0163/2015),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 29 kwietnia 2015 r. w sprawie ostatnich tragicznych wydarzeń na Morzu Śródziemnym oraz polityki UE w zakresie migracji i azylu (7),

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 maja 2015 r. zatytułowany „Europejski program w dziedzinie migracji” (COM(2015)0240),

uwzględniając art. 88 i art. 91 Regulaminu,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej oraz opinię Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A8-0212/2015),

A.

mając na uwadze, że celem projektu budżetu korygującego nr 5/2015 jest wzmocnienie zasobów Unii na potrzeby zarządzania przepływami migracyjnymi i przepływem uchodźców w związku z ostatnimi tragicznymi wydarzeniami na Morzu Śródziemnym oraz większą skalą przepływów migracyjnych;

B.

mając na uwadze, że wzrost środków na zobowiązania wynosi 75 722 000 EUR;

C.

mając na uwadze, że wzrost środków na płatności w wysokości 69 652 000 EUR w całości pochodzi z programu Galileo, dzięki czemu ogólny poziom środków na płatności w budżecie na 2015 r. pozostaje bez zmian;

D.

mając na uwadze, że wzrost środków zaproponowany dla Europejskiej Agencji Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej (Frontex) wynosi ogółem 26,8 mln EUR w środkach na zobowiązania i na płatności oraz wynika po części z dodatkowych środków udostępnionych na podstawie projektu budżetu korygującego nr 5/2015, a po części z przesunięć w ramach rozdziału 18 02 (bezpieczeństwo wewnętrzne) w związku z zamknięciem starych dossier Funduszu Granic Zewnętrznych;

E.

mając na uwadze, że obciążenia finansowe związane z sytuacją nadzwyczajną dotyczyły dotychczas głównie budżetów krajowych państw z południa Unii położonych nad brzegiem Morza Śródziemnego;

F.

mając na uwadze, że w świetle średnioterminowej prognozy makroekonomicznej oraz z uwagi na przeciwstawne trendy demograficzne w Unii i w krajach z nią sąsiadujących, zwłaszcza w Afryce Zachodniej i Środkowej, wzrostu liczby migrantów przybywających do Europy nie można uważać za zjawisko przejściowe;

G.

mając na uwadze, że w projekcie budżetu korygującego nr 5/2015 przewidziano również wzrost liczby pracowników w trzech agencjach, mianowicie 16 dodatkowych stanowisk dla Fronteksu, 4 stanowiska dla Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu (EASO) oraz 3 stanowiska dla Europejskiego Urzędu Policji (Europol);

H.

mając na uwadze, że jeżeli przepływami migracyjnymi nie będzie się zarządzać skutecznie i w odpowiednim czasie, mogą one prowadzić do znacznych kosztów w innych obszarach polityki;

1.

przyjmuje do wiadomości projekt budżetu korygującego nr 5/2015 w formie przedłożonej przez Komisję oraz stanowisko Rady dotyczące tego projektu;

2.

wyraża zadowolenie z gotowości wszystkich instytucji do podwyższenia środków budżetowych na potrzeby migracji i azylu z uwagi na oczywistą i pilną potrzebę;

3.

przypomina, że już podczas czytania budżetu na 2015 r., które miało miejsce w październiku 2014 r., Parlament apelował o znacznie wyższe środki w tych liniach budżetowych oraz o dodatkowy personel dla odpowiednich agencji;

4.

wyraża jednak ubolewanie z powodu ograniczonej kwoty podwyżek w proponowanym projekcie budżetu korygującego nr 5/2015, która nie odpowiada rzeczywistym potrzebom, jeśli wziąć pod uwagę utrzymujący i prawdopodobnie pogarszający się kryzys w regionie Morza Śródziemnego, rosnące zagrożenie wzrostem liczby uchodźców z Ukrainy, a także konieczność sprostania wyzwaniom migracyjnym w ogóle; podkreśla jednak potrzebę ścisłego kontrolowania przeznaczenia tych funduszy oraz w konsekwencji potrzebę większej przejrzystości w odniesieniu do procedur udzielania zamówień i zlecania prac podwykonawczych z uwagi na różne dochodzenia dotyczące kilku przypadków nadużyć wykrytych w państwach członkowskich;

5.

ubolewa z powodu podziałów, jakie pojawiły się między państwami członkowskimi w Radzie w związku z propozycją Komisji zawartą w „Europejskim programie w dziedzinie migracji”; przypomina, że z uwagi na charakter zjawiska, jakim jest migracja, z sytuacją nadzwyczajną łatwiej jest sobie poradzić na szczeblu Unii;

6.

uważa, że właściwe agencje nie powinny podlegać redukcji ani przesunięciom personelu; jest zdania, że agencje te muszą odpowiednio rozlokować swój personel w celu wywiązania się ze swoich coraz większych zobowiązań;

7.

zaznacza, że z uwagi na znaczną liczbę osób przybywających do południowych wybrzeży Unii, ważniejszą rolę EASO w zarządzaniu kwestiami azylowymi oraz jednoznaczny apel o wsparcie koncentracji wysiłków na kwestii warunków przyjmowania propozycja zwiększenia personelu EASO o zaledwie 4 osoby jest zdecydowanie niewystarczająca; dlatego też domaga się odpowiednich zasobów kadrowych i środków budżetowych dla EASO w 2016 r., aby umożliwić mu skuteczne wypełnianie swoich zadań i prowadzenie działań;

8.

uważa, że Komisja powinna szczegółowo ocenić skutki budżetowe i dodatkowe zadania dla Europolu wynikające ze środków przedstawionych w programie UE w dziedzinie migracji i bezpieczeństwa, aby Parlament Europejski i Rada mogły odpowiednio zareagować na potrzeby budżetowe i kadrowe Europolu; podkreśla rolę Europolu w dziedzinie transgranicznego wsparcia dla państw członkowskich oraz w dziedzinie wymiany informacji; podkreśla potrzebę zagwarantowania odpowiednich zasobów kadrowych i środków budżetowych dla Europolu w 2016 r., aby umożliwić mu skuteczne wypełnianie swoich zadań i prowadzenie działań;

9.

w związku ze średniookresowym przeglądem wieloletnich ram finansowych zwraca się do Komisji o dokonanie jak najdokładniejszej oceny potrzeb Funduszu Azylu, Migracji i Integracji do roku 2020; zwraca się do Komisji o przedstawienie wniosku dotyczącego odpowiedniego zwiększenia i w razie potrzeby dostosowania rozdziału środków finansowych między różne programy i metody służące wdrażaniu Funduszu w wyniku przeglądu perspektywy finansowej;

10.

wyraża zamiar zmodyfikowania nomenklatury budżetowej Funduszu Azylu, Migracji i Integracji z myślą o przejrzystości i lepszej kontroli rozdziału rocznych środków finansowych pomiędzy programy i środki wdrażania Funduszu, zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 516/2014 (8);

11.

zauważa ponadto, że w projekcie budżetu korygującego nr 5/2015 nie przewiduje się dodatkowych ogólnych środków na płatności w budżecie na rok 2015, lecz jedynie przegrupowuje się po raz kolejny środki już w nim zapisane;

12.

domaga się należytego zrekompensowania środków pobranych z programu Galileo w budżecie na rok 2016;

13.

niemniej jednak potwierdza swoją gotowość do jak najszybszego przyjęcia projektu budżetu korygującego nr 5/2015 w formie przedstawionej przez Komisję z uwagi na naglącą sytuację;

14.

zatwierdza zatem stanowisko Rady dotyczące projektu budżetu korygującego nr 5/2015;

15.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do ogłoszenia, że budżet korygujący nr 5/2015 został ostatecznie przyjęty i do zarządzenia jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;

16.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, Trybunałowi Obrachunkowemu oraz parlamentom narodowym.


(1)  Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1.

(2)  Dz.U. L 69 z 13.3.2015.

(3)  Dz.U. L 190 z 17.7.2015.

(4)  Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 884.

(5)  Dz.U. L 103 z 22.4.2015, s. 1.

(6)  Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1.

(7)  Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0176.

(8)  Zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 516/2014 kwota całkowitych zasobów przeznaczonych dla Funduszu Azylu, Migracji i Integracji na lata 2014–2020 wynosi 3 137 mln EUR. Kwota ta jest podzielona w następujący sposób:

a)

2 392 mln EUR na programy krajowe (art. 19);

b)

360 mln EUR na konkretne działania wymienione w załączniku II (art. 16), programy przesiedleń (art. 17) i transfery (art. 18);

c)

385 mln EUR na działania Unii (art. 20), pomoc nadzwyczajną (art. 21), Europejską Sieć Migracyjną (art. 22) i pomoc techniczną (art. 23);

Obecna nomenklatura budżetowa nie odpowiada temu podziałowi.


Środa, 8 lipca 2015 r.

11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/173


P8_TA(2015)0253

Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu zawarty z byłą jugosłowiańską republiką Macedonii (protokół w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do UE)***

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej i jej państw członkowskich, Protokołu do Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a byłą jugosłowiańską republiką Macedonii, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej (05548/2014 – C8-0127/2014 – 2013/0386(NLE))

(Zgoda)

(2017/C 265/31)

Parlament Europejski,

uwzględniając projekt decyzji Rady (05548/2014),

uwzględniając projekt Protokołu do Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a byłą jugosłowiańską republiką Macedonii, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej (05547/2014),

uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 217, art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) ppkt (i) oraz art. 218 ust. 8 akapit drugi Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C8-0127/2014),

uwzględniając art. 99 ust. 1 akapit pierwszy i trzeci, art. 99 ust. 2 oraz art. 108 ust. 7 Regulaminu,

uwzględniając zalecenie Komisji Spraw Zagranicznych (A8-0188/2015),

1.

wyraża zgodę na zawarcie Protokołu,

2.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz byłej jugosłowiańskiej republiki Macedonii.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/174


P8_TA(2015)0254

Układ o stabilizacji i stowarzyszeniu zawarty z Serbią (protokół w celu uwzględnienia przystąpienia Chorwacji do UE) ***

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej i jej państw członkowskich, Protokołu do Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Serbii, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej (06682/2014 – C8-0098/2014 – 2014/0039(NLE))

(Zgoda)

(2017/C 265/32)

Parlament Europejski,

uwzględniając projekt decyzji Rady (06682/2014),

uwzględniając projekt Protokołu do Układu o stabilizacji i stowarzyszeniu między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Serbii, z drugiej strony, w celu uwzględnienia przystąpienia Republiki Chorwacji do Unii Europejskiej (06681/2014),

uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 217, art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) ppkt (i) oraz art. 218 ust. 8 akapit drugi Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C8-0098/2014),

uwzględniając art. 99 ust. 1 akapit pierwszy i trzeci, art. 99 ust. 2 oraz art. 108 ust. 7 Regulaminu,

uwzględniając zalecenie Komisji Spraw Zagranicznych (A8-0189/2015),

1.

wyraża zgodę na zawarcie Protokołu,

2.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Republiki Serbii.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/175


P8_TA(2015)0255

Współpraca naukowa i technologiczna z Indiami: odnowienie umowy ***

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie projektu decyzji Rady dotyczącej odnowienia Umowy o współpracy naukowej i technologicznej między Wspólnotą Europejską a Rządem Republiki Indii (05872/2015 – C8-0074/2015 – 2014/0293(NLE))

(Zgoda)

(2017/C 265/33)

Parlament Europejski,

uwzględniając projekt decyzji Rady dotyczącej odnowienia Umowy o współpracy naukowej i technologicznej między Wspólnotą Europejską a Rządem Republiki Indii (05872/2015),

uwzględniając decyzję Rady 2002/648/WE z dnia 25 czerwca 2002 r. dotyczącą zawarcia Umowy o współpracy naukowej i technologicznej między Wspólnotą Europejską a Rządem Republiki Indii (1),

uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 186 oraz art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) ppkt (v) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C8-0074/2015),

uwzględniając art. 99 ust. 1 akapity pierwszy i trzeci oraz art. 99 ust. 2, art. 108 ust. 7, a także art. 50 ust. 1 Regulaminu,

uwzględniając zalecenie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (A8-0179/2015),

1.

wyraża zgodę na odnowienie umowy;

2.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Republiki Indii.


(1)  Dz.U. L 213 z 9.8.2002, s. 29.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/176


P8_TA(2015)0256

Współpraca naukowa i technologiczna z Wyspami Owczymi: „Horyzont 2020” ***

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia umowy o współpracy naukowej i technologicznej między Unią Europejską a Wyspami Owczymi, włączającej Wyspy Owcze na zasadzie stowarzyszenia do programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji (2014–2020) „Horyzont 2020” (05660/2015 – C8-0057/2015 – 2014/0228(NLE))

(Zgoda)

(2017/C 265/34)

Parlament Europejski,

uwzględniając projekt decyzji Rady (05660/2015),

uwzględniając projekt Umowy o współpracy naukowej i technologicznej między Unią Europejską a Wyspami Owczymi włączającej Wyspy Owcze na zasadzie stowarzyszenia do programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji (2014–2020) „Horyzont 2020” (14014/2014),

uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę zgodnie z art. 186, art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a) i art. 218 ust. 8 akapit pierwszy Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C8-0057/2015),

uwzględniając art. 99 ust. 1 akapity pierwszy i trzeci oraz art. 99 ust. 2, art. 108 ust. 7, a także art. 50 ust. 1 Regulaminu,

uwzględniając zalecenie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (A8-0180/2015),

1.

wyraża zgodę na zawarcie umowy;

2.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Wysp Owczych.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/177


P8_TA(2015)0257

Długoterminowe zaangażowanie akcjonariuszy i oświadczenie o stosowaniu zasad ładu korporacyjnego ***I

Poprawki przyjete przez Parlament Europejski w dniu 8 lipca 2015 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zmiany dyrektywy 2007/36/WE w zakresie zachęcania akcjonariuszy do długoterminowego zaangażowania oraz zmiany dyrektywy 2013/34/UE w zakresie określonych elementów oświadczenia o stosowaniu zasad ładu korporacyjnego (COM(2014)0213 – C7-0147/2014 – 2014/0121(COD)) (1)

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

(2017/C 265/35)

[Poprawka 1, o ile nie wskazano inaczej]

POPRAWKI PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO (*1)

do wniosku Komisji

DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2015/…

w sprawie zmiany dyrektywy 2007/36/WE w zakresie zachęcania akcjonariuszy do długoterminowego zaangażowania, dyrektywy 2013/34/UE w zakresie określonych elementów oświadczenia o stosowaniu zasad ładu korporacyjnego oraz dyrektywy 2004/109/WE

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 50 i 114,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (2),

po konsultacji z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych,

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)

W dyrektywie 2007/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (3) ustanawia się wymogi dotyczące wykonywania niektórych praw akcjonariuszy wynikających z posiadania akcji z prawem głosu w związku z walnymi zgromadzeniami spółek, które posiadają statutową siedzibę w państwie członkowskim i których akcje zostały dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym znajdującym się lub funkcjonującym w państwie członkowskim.

(2)

Mimo że akcjonariusze nie są właścicielami korporacji, które są odrębnymi podmiotami prawnymi pozostającymi poza ich pełną kontrolą, odgrywają oni istotną rolę w zarządzaniu tymi korporacjami. Kryzys finansowy uwidocznił fakt, że w wielu przypadkach akcjonariusze popierali podejmowanie nadmiernego ryzyka krótkoterminowego przez podmioty zarządzające. ▌Ponadto ▌obecny poziom „monitorowania” spółek, w których dokonano inwestycji, oraz zaangażowania inwestorów instytucjonalnych i podmiotów zarządzających aktywami w spółki, w których dokonano inwestycji, jest często niewystarczający i charakteryzuje się zbytnią koncentracją na krótkoterminowym zwrocie , co prowadzi do nieoptymalnego ładu korporacyjnego i nieoptymalnych wyników spółek notowanych na rynku regulowanym.

(2a)

Większe zaangażowanie akcjonariuszy na rzecz ładu korporacyjnego spółek jest jednym z narzędzi, które mogą przyczynić się do poprawy finansowych i niefinansowych wyników tych spółek. Ponieważ prawa akcjonariuszy nie są jednak jedynym czynnikiem długoterminowym, który należy uwzględniać w związku z ładem korporacyjnym, powinny im towarzyszyć dodatkowe środki mające na celu zapewnienie większego zaangażowania wszystkich zainteresowanych stron, w szczególności pracowników, władz lokalnych i społeczeństwa obywatelskiego.

(3)

W Planie działania: Europejskie prawo spółek i ład korporacyjny Komisja zapowiedziała szereg działań w obszarze ładu korporacyjnego, w szczególności zachęcanie akcjonariuszy do długoterminowego zaangażowania oraz zwiększenie przejrzystości w stosunkach między spółkami a akcjonariuszami.

(4)

W celu dalszego ułatwienia wykonywania praw akcjonariuszy, jak również współpracy między spółkami notowanymi na rynku regulowanym a akcjonariuszami, spółki notowane na rynku regulowanym powinny mieć prawo identyfikacji swoich akcjonariuszy i bezpośredniego komunikowania się z nimi. Dlatego też , aby poprawić przejrzystość i dialog, niniejsza dyrektywa powinna określać ramy zapewniające możliwość identyfikacji akcjonariuszy. [Popr. 29]

(5)

Skuteczne wykonywanie przez akcjonariuszy przysługujących im praw w dużym stopniu zależy od wydajności łańcucha pośredników prowadzących rachunki papierów wartościowych na rzecz akcjonariuszy, szczególnie w kontekście transgranicznym. Celem niniejszej dyrektywy jest udoskonalenie przekazywania informacji przez pośredników w całym łańcuchu związanym z posiadaniem udziałów w kapitale własnym, tak aby ułatwić wykonywanie praw akcjonariuszy.

(6)

Biorąc pod uwagę istotną rolę pośredników, należy ich zobowiązać do ułatwiania wykonywania praw przez akcjonariuszy, gdy akcjonariusze chcą wykonywać te prawa samodzielnie lub też chcą wyznaczyć do tego celu osobę trzecią. Jeżeli akcjonariusze nie chcą samodzielnie wykonywać praw i  wyznaczyli pośrednika jako osobę trzecią, pośrednik powinien mieć obowiązek wykonywania takich praw na podstawie wyraźnego upoważnienia i polecenia ze strony akcjonariuszy i na ich rzecz.

(7)

W celu promowania inwestycji kapitałowych w całej Unii i wykonywania praw wynikających z akcji niniejsza dyrektywa powinna wprowadzić wysoki poziom przejrzystości w odniesieniu do kosztów usług świadczonych przez pośredników . Aby zapobiegać dyskryminacji cenowej w przypadku pakietów transgranicznych w porównaniu z pakietami obejmującymi wyłącznie akcje krajowe , wszelkie różnice w pobieranych kosztach między krajowym a transgranicznym wykonywaniem praw powinny być należycie uzasadnione i powinny odzwierciedlać zróżnicowanie faktycznych kosztów poniesionych w związku ze świadczeniem usług przez pośredników. Pośrednicy z państw trzecich, którzy utworzyli oddział w Unii, powinni podlegać przepisom dotyczącym identyfikacji akcjonariuszy, przekazywania informacji, ułatwiania wykonywania praw akcjonariuszy oraz przejrzystości kosztów , tak aby zapewnić skuteczne stosowanie przepisów dotyczących akcji posiadanych za pośrednictwem tego rodzaju pośredników.

(8)

Skuteczne i trwałe zaangażowanie akcjonariuszy jest istotnym elementem modelu ładu korporacyjnego spółek notowanych na rynku regulowanym; model ten opiera się na kontroli i równowadze w stosunkach między poszczególnymi organami i poszczególnymi zainteresowanymi stronami. Właściwe zaangażowanie zainteresowanych stron, w szczególności pracowników, powinno być traktowane jako niezwykle ważny element rozwoju zrównoważonych europejskich ram ładu korporacyjnego.

(9)

Inwestorzy instytucjonalni i podmioty zarządzające aktywami są często istotnymi akcjonariuszami spółek notowanych na rynku regulowanym w Unii, dzięki czemu mogą mieć istotne znaczenie dla ładu korporacyjnego takich spółek, a w bardziej ogólnym wymiarze również dla strategii i długoterminowych wyników takich spółek. Doświadczenie ostatnich lat pokazuje jednak, że inwestorzy instytucjonalni i podmioty zarządzające aktywami często nie angażują się odpowiednio w sprawy spółek, których akcje posiadają, i ▌że rynki kapitałowe często wywierają na spółki presję, aby te uzyskiwały dobre wyniki krótkoterminowe, co zagraża wynikom finansowym i niefinansowym spółek i – oprócz szeregu innych poważnych negatywnych konsekwencji – prowadzi do nieoptymalnego poziomu inwestycji, na przykład w badania i rozwój, ze szkodą dla długoterminowych wyników ▌spółek ▌.

(10)

Inwestorzy instytucjonalni i podmioty zarządzające aktywami często nie dbają o przejrzystość swoich strategii inwestycyjnych i swojej polityki zaangażowania oraz przejrzystość w zakresie ich realizacji i wyników . Podawanie takich informacji do wiadomości publicznej miałoby pozytywny wpływ na zakres wiedzy inwestorów, umożliwiłoby beneficjentom ostatecznym, takim jak przyszli emeryci, optymalizację decyzji inwestycyjnych, ułatwiłoby dialog między spółkami a ich akcjonariuszami, wzmocniłoby zaangażowanie akcjonariuszy w sprawy spółki oraz zwiększyłoby odpowiedzialność spółek wobec zainteresowanych stron i społeczeństwa obywatelskiego.

(11)

Inwestorzy instytucjonalni i podmioty zarządzające aktywami powinni zatem opracować politykę dotyczącą zaangażowania akcjonariuszy, określającą między innymi sposób uwzględnienia zaangażowania akcjonariuszy w ich strategii inwestycyjnej, monitorowania spółek, w których dokonano inwestycji , w tym dotyczących ich zagrożeń społecznych i środowiskowych, prowadzenia dialogu ze spółkami, w których dokonano inwestycji, i z ich zainteresowanymi stronami oraz wykonywania praw głosu. Tego rodzaju polityka dotycząca zaangażowania powinna obejmować strategie na rzecz zarządzania faktycznymi lub potencjalnymi konfliktami interesów, takimi jak świadczenie usług finansowych przez inwestora instytucjonalnego lub podmiot zarządzający aktywami – lub powiązane z nimi spółki – na rzecz spółki, w której dokonano inwestycji. Politykę taką oraz jej realizację i wyniki należy corocznie podawać do wiadomości publicznej oraz przesyłać odnośne informacje klientom inwestorów instytucjonalnych . W przypadku gdy inwestorzy instytucjonalni lub podmioty zarządzające aktywami podejmą decyzję o nieopracowywaniu polityki dotyczącej zaangażowania lub o nieujawnianiu informacji na temat realizacji i wyników takiej polityki, wówczas muszą wyraźnie wyjaśnić i uzasadnić przyczyny podjęcia takiej decyzji.

(12)

Inwestorzy instytucjonalni powinni co roku podawać do wiadomości publicznej informacje o tym, w jaki sposób ich strategia inwestycji ▌jest dostosowana do profilu i terminu zapadalności ich zobowiązań oraz w jaki sposób przyczynia się ona do średnio- i długoterminowych wyników uzyskanych z ich aktywów. Jeżeli inwestorzy instytucjonalni korzystają z usług podmiotów zarządzających aktywami, czy to na zasadzie indywidualnego upoważnienia do uznaniowego zarządzania aktywami klienta, czy też w ramach funduszy wspólnego inwestowania, powinni oni podawać do wiadomości publicznej główne elementy ustaleń z podmiotem zarządzającym aktywami w odniesieniu do szeregu kwestii, takich jak ewentualne zachęcanie podmiotu zarządzającego aktywami do dostosowania jego strategii inwestycyjnej i decyzji inwestycyjnych do profilu i terminu zapadalności zobowiązań danego inwestora instytucjonalnego, ewentualne zachęcanie podmiotu zarządzającego aktywami do podejmowania decyzji inwestycyjnych na podstawie średnio- i długoterminowych wyników spółki oraz do angażowania się w sprawy spółek, sposób oceny wyników podmiotów zarządzających aktywami, struktura wynagrodzenia za usługi w zakresie zarządzania aktywami oraz docelowy obrót portfelem. Przyczyni się to do prawidłowego dostosowania interesów beneficjentów ostatecznych inwestorów instytucjonalnych, podmiotów zarządzających aktywami i spółek, w których dokonano inwestycji, oraz potencjalnie do rozwoju długoterminowych strategii inwestycyjnych i długoterminowych stosunków ze spółkami, w których dokonano inwestycji, obejmujących zaangażowanie akcjonariuszy.

(13)

Podmioty zarządzające aktywami powinny mieć obowiązek podawać do wiadomości publicznej sposób, w jaki zapewniają zgodność swojej strategii inwestycyjnej i jej realizacji z ustaleniami w zakresie zarządzania aktywami, oraz sposób, w jaki strategia inwestycyjna i decyzje inwestycyjne przyczyniają się do średnio- i długoterminowych wyników uzyskiwanych z aktywów inwestora instytucjonalnego. Ponadto podmioty zarządzające aktywami powinny podawać do wiadomości publicznej informacje o obrotach portfelem, o tym, czy podejmują decyzje inwestycyjne na podstawie oceny średnio- i długoterminowych wyników spółki, w której dokonano inwestycji, ▌oraz o tym, czy podmiot zarządzający aktywami korzysta z usług doradców inwestorów w związku z głosowaniem do celów prowadzenia działań związanych z zaangażowaniem. Podmioty zarządzające aktywami powinny ujawniać dalsze informacje bezpośrednio inwestorom instytucjonalnym, w tym informacje dotyczące struktury portfela, kosztów obrotu portfelem, zachodzących konfliktów interesów oraz sposobów ich rozwiązania. Informacje takie pozwoliłyby inwestorom instytucjonalnym lepiej monitorować podmiot zarządzający aktywami oraz zapewniać zachęty do lepszego dostosowania interesów i do zaangażowania akcjonariuszy.

(14)

W celu poprawy przepływu informacji w łańcuchu inwestycji kapitałowych państwa członkowskie powinny zapewnić przyjęcie i wdrożenie przez doradców inwestorów w związku z głosowaniem odpowiednich środków mających zapewnić jak najlepiej w miarę ich możliwości , by ich zalecenia dotyczące głosowania były trafne i wiarygodne, były oparte na dogłębnej analizie wszystkich dostępnych im informacji oraz by na ich przygotowanie nie miały wpływu istniejące lub potencjalne konflikty interesów lub relacje biznesowe. Doradcy inwestorów w związku z głosowaniem powinni przyjąć kodeks postępowania i przestrzegać jego postanowień. Odstępstwa od kodeksu należy zgłaszać i uzasadniać, podając wszelkie alternatywne rozwiązania, jakie zostały przyjęte. Doradcy inwestorów w związku z głosowaniem powinni składać coroczne sprawozdanie ze stosowania kodeksu postępowania. Doradcy inwestorów w związku z głosowaniem powinni ujawniać określone kluczowe informacje związane z przygotowywaniem przez nich zaleceń dotyczących głosowania oraz wszelkie faktyczne lub potencjalne konflikty interesów lub relacje biznesowe, które mogą mieć wpływ na przygotowanie zaleceń dotyczących głosowania.

(15)

Ponieważ wynagrodzenie jest dla spółek jednym z kluczowych instrumentów pozwalających dostosować interesy spółki i interesy dyrektorów oraz w świetle zasadniczej roli, jaką w spółkach odgrywają dyrektorzy, istotne jest, aby politykę wynagrodzeń spółek ustalać w odpowiedni sposób , nie naruszając przepisów dotyczących wynagrodzenia zawartych w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE (4) oraz z uwzględnieniem różnic w strukturach kierowania spółkami stosowanych przez spółki w poszczególnych państwach członkowskich . Wyniki dyrektorów należy oceniać w oparciu o finansowe i niefinansowe kryteria dotyczące wyników, w tym czynniki środowiskowe, społeczne i dotyczące ładu.

(15a)

Polityka wynagrodzeń dyrektorów spółek powinna przyczyniać się również do długofalowego wzrostu spółki, tak by odpowiadała skuteczniejszej praktyce ładu korporacyjnego i nie wiązała się w całości lub w dużej mierze z krótkoterminowymi celami inwestycyjnymi.

(16)

W celu zapewnienia akcjonariuszom skutecznego wpływu na politykę wynagrodzeń należy przyznać im prawo do głosowania nad polityką wynagrodzeń na podstawie jasnego, zrozumiałego i kompleksowego przeglądu polityki wynagrodzeń spółki, która to polityka powinna być dostosowana do strategii biznesowej, celów, wartości i długoterminowych interesów spółki oraz powinna obejmować środki służące unikaniu konfliktów interesów. Spółki powinny wypłacać wynagrodzenie swoim dyrektorom wyłącznie zgodnie z polityką wynagrodzeń przyjętą w głosowaniu przez akcjonariuszy. Przyjętą w głosowaniu politykę wynagrodzeń należy bezzwłocznie podać do wiadomości publicznej. [Popr. 30]

(17)

W celu zapewnienia zgodności realizacji polityki wynagrodzeń z zatwierdzoną polityką akcjonariuszom należy przyznać prawo do przeprowadzenia głosowania konsultacyjnego w sprawie przedkładanego przez spółkę sprawozdania o wynagrodzeniach. Aby zagwarantować rozliczalność dyrektorów, sprawozdanie to powinno być jasne i zrozumiałe oraz powinno zawierać obszerny przegląd wynagrodzeń przyznanych poszczególnym dyrektorom w ostatnim roku obrotowym. Jeżeli akcjonariusze zagłosują za odrzuceniem sprawozdania o wynagrodzeniach , w razie konieczności spółka powinna rozpocząć dialog z akcjonariuszami w celu określenia powodów odrzucenia sprawozdania . W kolejnym sprawozdaniu o wynagrodzeniach spółka powinna wyjaśnić sposób, w jaki uwzględniono głosowanie akcjonariuszy. [Popr. 31]

(17a)

Większa przejrzystość w odniesieniu do działalności dużych spółek, a w szczególności w odniesieniu do wypracowanych zysków, do podatków zapłaconych od zysków i do otrzymanych dotacji, ma podstawowe znaczenie dla zapewnienia zaufania do spółek oraz dla ułatwienia zaangażowania w nie akcjonariuszy i innych obywateli Unii. Obowiązkowa sprawozdawczość w tej dziedzinie może być zatem postrzegana jako ważny element odpowiedzialności spółek wobec akcjonariuszy i społeczeństwa.

(18)

Aby zapewnić zainteresowanym stronom, akcjonariuszom i społeczeństwu obywatelskiemu łatwy dostęp do wszystkich istotnych informacji na temat ładu korporacyjnego, sprawozdanie o wynagrodzeniach powinno stanowić element oświadczenia o stosowaniu zasad ładu korporacyjnego, które spółki notowane na rynku regulowanym powinny publikować zgodnie z art. 20 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. (5)

(18a)

Należy dokonać rozróżnienia pomiędzy procedurami ustalania wynagrodzenia dyrektorów a systemami kształtowania płac pracowników. Dlatego też przepisy dotyczące wynagrodzenia nie powinny naruszać pełnego wykonywania praw podstawowych gwarantowanych w art. 153 ust. 5 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), ogólnych zasad krajowego prawa zobowiązań i prawa pracy, a także, w stosownych przypadkach, praw partnerów społecznych do zawierania i egzekwowania układów zbiorowych zgodnie z przepisami i zwyczajami krajowymi.

(18b)

Przepisy dotyczące wynagrodzeń, w stosownych przypadkach, nie powinny również naruszać przepisów dotyczących reprezentacji pracowników w organie administracyjnym, zarządczym lub nadzorczym, zgodnie z prawem krajowym.

(19)

Transakcje z podmiotami powiązanymi mogą powodować szkodę dla spółek ▌, ponieważ mogą dawać podmiotowi powiązanemu okazję do zawłaszczenia wartości należących do spółki. Dlatego też ważne jest istnienie odpowiednich zabezpieczeń służących ochronie interesów spółek . Z tego względu państwa członkowskie powinny zapewnić, aby istotne transakcje z podmiotami powiązanymi były zatwierdzane przez akcjonariuszy lub organ administracyjny lub nadzorczy spółek, zgodnie z procedurami uniemożliwiającymi podmiotowi powiązanemu czerpanie korzyści ze swojej pozycji i zapewniającymi odpowiednią ochronę interesu spółki i akcjonariuszy, którzy nie są podmiotami powiązanymi, w tym akcjonariuszy mniejszościowych . W przypadku istotnych transakcji z podmiotami powiązanymi ▌spółki powinny podawać takie transakcje do wiadomości publicznej najpóźniej w momencie zawarcia transakcji, dołączając do ogłoszenia sprawozdanie ▌zawierające ocenę, czy transakcja została zawarta na warunkach rynkowych, oraz potwierdzające, że transakcja jest uczciwa i rozsądna z punktu widzenia spółki , w tym akcjonariuszy mniejszościowych. Państwa członkowskie powinny mieć możliwość wyłączenia transakcji zawieranych przez spółkę ze spółkami joint venture oraz ze spółką bądź spółkami będącymi członkami jej grupy, o ile te spółki będące członkami grupy lub te spółki joint venture są w pełni własnością danej spółki lub żaden inny podmiot powiązany danej spółki nie ma udziału w spółkach będących członkami grupy lub w spółkach joint venture, a transakcje są prowadzone w ramach zwykłej działalności i zawierane na normalnych warunkach rynkowych .

(20)

W związku z dyrektywą 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. (6) konieczne jest zachowanie równowagi między ułatwieniem wykonywania praw akcjonariuszy a prawem do prywatności i do ochrony danych osobowych. Informacje identyfikujące akcjonariuszy powinny ograniczać się do nazwy lub nazwiska i danych kontaktowych odpowiednich akcjonariuszy , co obejmuje ich pełny adres, numer telefonu i, w stosownych przypadkach, adres e-mail oraz liczbę posiadanych przez nich akcji i praw głosu . Informacje takie powinny być prawidłowe i aktualne, a pośrednicy i spółki powinni umożliwić sprostowanie lub usunięcie wszystkich nieprawidłowych lub niekompletnych danych. Z takich informacji identyfikujących akcjonariuszy nie należy korzystać do celów innych niż ułatwienie wykonywania praw akcjonariuszy , angażowania akcjonariuszy oraz dialogu między spółką a akcjonariuszami .

(21)

W celu zapewnienia jednolitego stosowania artykułów odnoszących się do identyfikacji akcjonariuszy, do przekazywania informacji, do ułatwienia wykonywania praw akcjonariuszy oraz do sprawozdań o wynagrodzeniach Komisja powinna otrzymać uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 290 TFUE dotyczących określania szczegółowych wymogów w odniesieniu do przekazywania informacji o tożsamości akcjonariuszy, do przekazywania informacji między spółką a akcjonariuszami oraz do ułatwiania przez pośredników wykonywania praw akcjonariuszy, a także do standardowego formatu sprawozdania o wynagrodzeniach . Szczególnie ważne jest, aby w czasie prac przygotowawczych Komisja prowadziła stosowne konsultacje, w tym na poziomie ekspertów. Przygotowując i opracowując akty delegowane, Komisja powinna zapewnić jednoczesne, terminowe i odpowiednie przekazywanie stosownych dokumentów Parlamentowi Europejskiemu i Radzie .

(22)

W celu zapewnienia zastosowania w praktyce wymogów określonych w niniejszej dyrektywie lub środkach przyjętych w celu jej wdrożenia każde naruszenie tych wymogów powinno podlegać karze. Kary stosowane w tym celu powinny być wystarczająco odstraszające i proporcjonalne.

(23)

Ponieważ ze względu na międzynarodowy charakter rynku akcji w UE cele niniejszej dyrektywy nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, a działania podejmowane przez same państwa członkowskie mogą spowodować powstanie różnych zbiorów przepisów, co może utrudnić funkcjonowanie rynku wewnętrznego lub stworzyć nowe przeszkody w jego funkcjonowaniu, cele dyrektywy, biorąc pod uwagę ich skalę i skutki, mogą zostać lepiej osiągnięte na poziomie Unii, w związku z czym Unia może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.

(24)

Zgodnie ze wspólną deklaracją polityczną państw członkowskich i Komisji dotyczącą dokumentów wyjaśniających z dnia 28 września 2011 r. (7) państwa członkowskie zobowiązały się do przedstawienia w uzasadnionych przypadkach powiadomienia o środkach transpozycji wraz z co najmniej jednym dokumentem wyjaśniającym związki między elementami dyrektywy a odpowiadającymi im częściami krajowych instrumentów transpozycyjnych. W odniesieniu do niniejszej dyrektywy ustawodawca uznaje, że wymóg złożenia tych dokumentów jest uzasadniony,

PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

Artykuł 1

Zmiany w dyrektywie 2007/36/WE

W dyrektywie 2007/36/WE wprowadza się następujące zmiany:

1)

w art. 1 wprowadza się następujące zmiany:

a)

w ust. 1 dodaje się zdanie w brzmieniu:

„Ponadto w dyrektywie ustanawia się szczegółowe wymogi mające na celu ułatwienie długoterminowego zaangażowania akcjonariuszy, w tym identyfikację akcjonariuszy, przekazywanie informacji oraz ułatwienie wykonywania praw akcjonariuszy. Dodatkowo zapewnia się w niej przejrzystość polityki dotyczącej zaangażowania ▌inwestorów instytucjonalnych i podmiotów zarządzających aktywami oraz przejrzystość działalności doradców inwestorów w związku z głosowaniem, a także określa się pewne wymogi w zakresie wynagrodzeń dyrektorów i transakcji z podmiotami powiązanymi.”;

aa)

po ust. 3 dodaje się ustęp w brzmieniu:

„3a.     Przedsiębiorstwa, o których mowa w ust. 3, nie mogą być w żadnym wypadku wyłączone z zakresu obowiązywania przepisów rozdziału IB.”;

b)

po ust. 3a dodaje się ustęp w brzmieniu:

3b.    Rozdział Ib ma zastosowanie do inwestorów instytucjonalnych i do podmiotów zarządzających aktywami w zakresie, w jakim dokonują one inwestycji, bezpośrednio lub za pośrednictwem przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania, w imieniu inwestorów instytucjonalnych, o ile inwestują w akcje. Ma również zastosowanie do doradców inwestorów w związku z głosowaniem. ”;

ba)

po ust. 3b dodaje się ustęp w brzmieniu:

„3c.     Przepisy niniejszej dyrektywy nie naruszają przepisów określonych w prawodawstwie sektorowym UE regulującym szczególne rodzaje spółek lub podmiotów notowanych na rynku regulowanym. Przepisy prawodawstwa sektorowego UE są nadrzędne w stosunku do niniejszej dyrektywy, o ile wymogi przewidziane w niniejszej dyrektywie są sprzeczne z wymogami określonymi w prawodawstwie sektorowym UE. Gdy niniejsza dyrektywa przewiduje przepisy bardziej szczegółowe lub wymogi dodatkowe w stosunku do przepisów określonych w prawodawstwie sektorowym UE, przepisy te stosuje się łącznie z przepisami niniejszej dyrektywy.”;

2)

w art. 2 dodaje się lit. d)– jc) w brzmieniu:

„d)

»pośrednik« oznacza osobę prawną, która posiada siedzibę statutową, zarząd lub główne miejsce prowadzenia działalności w Unii Europejskiej i prowadzi rachunki papierów wartościowych na rzecz klientów;

da)

»duża spółka« oznacza spółkę spełniającą kryteria określone w art. 3 ust. 4 dyrektywy 2013/34/UE;

db)

»duża grupa« oznacza grupę spełniającą kryteria określone w art. 3 ust. 7 dyrektywy 2013/34/UE;

e)

»pośrednik z państwa trzeciego« oznacza osobę prawną, która posiada siedzibę statutową, zarząd lub główne miejsce prowadzenia działalności poza Unią i prowadzi rachunki papierów wartościowych na rzecz klientów;

f)

»inwestor instytucjonalny« oznacza przedsiębiorstwo, które prowadzi działalność w zakresie ubezpieczeń na życie w rozumieniu art. 2 ust. 3 lit. a) , b) i c) oraz działalność w zakresie reasekuracji obejmującą zobowiązania dotyczące ubezpieczeń na życie i nie jest wyłączone na podstawie art. 3 , 4, 9, 10 lub 12 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE  (8), oraz instytucję pracowniczych programów emerytalnych objętą zakresem stosowania dyrektywy 2003/41/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (9) zgodnie z jej art. 2, chyba że państwa członkowskie podjęły decyzję o niestosowaniu przedmiotowej dyrektywy w całości lub w części do takiej instytucji zgodnie z art. 5 tej dyrektywy;

g)

»podmiot zarządzający aktywami« oznacza firmę inwestycyjną zgodnie z definicją zawartą w art. 4 ust. 1 pkt 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE  (10), które świadczy usługi w zakresie zarządzania portfelem na rzecz inwestorów instytucjonalnych, ZAFI (zarządzającego alternatywnym funduszem inwestycyjnym) zgodnie z definicją zawartą w art. 4 ust. 1 lit. b) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE (11), który nie spełnia warunków zwolnienia zgodnie z art. 3 przedmiotowej dyrektywy, lub spółkę zarządzającą zgodnie z definicją zawartą w art. 2 ust. 1 lit. b) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE (12); lub spółkę inwestycyjną, która uzyskała zezwolenie zgodnie z dyrektywą 2009/65/WE, pod warunkiem że nie wyznaczyła ona spółki zarządzającej, która uzyskała zezwolenie na podstawie tej dyrektywy, do zarządzania jej sprawami;

h)

»zaangażowanie akcjonariusza« oznacza monitorowanie przez akcjonariusza, samodzielnie lub wspólnie z innymi akcjonariuszami, spółek w zakresie właściwych kwestii , w tym takich jak strategia, wyniki finansowe i niefinansowe , ryzyko, struktura kapitałowa, zasoby kadrowe, oddziaływanie społeczne i środowiskowe oraz ład korporacyjny, prowadzenie dialogu ze spółkami i ich zainteresowanymi stronami w tych kwestiach oraz wykonywanie praw głosu i innych praw związanych z akcjami ;

i)

»doradca inwestora w związku z głosowaniem« oznacza osobę prawną, która zawodowo zajmuje się wydawaniem zaleceń dla akcjonariuszy dotyczących wykonywania ich praw głosu;

l)

»dyrektor« oznacza

każdego członka organów administracyjnych, zarządczych lub nadzorczych spółki;

dyrektora generalnego i zastępców dyrektora generalnego, jeżeli nie są oni członkami organów administracyjnych, zarządczych lub nadzorczych;

j)

»podmiot powiązany« ma znaczenie określone w międzynarodowych standardach rachunkowości przyjętych zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady (13);

ja)

»aktywa« oznaczają łączną wartość aktywów wykazaną w skonsolidowanym bilansie spółki, sporządzanym zgodnie z międzynarodowymi standardami sprawozdawczości finansowej;

jb)

»zainteresowana strona« oznacza osobę fizyczną, grupę, organizację lub społeczność lokalną, na którą mają wpływ działalność i wyniki spółki lub która jest z innych względów zainteresowana działalnością i wynikami tej spółki;

jc)

»informacje dotyczące tożsamości akcjonariuszy« oznaczają wszelkie informacje umożliwiające ustalenie tożsamości akcjonariusza, w tym co najmniej:

nazwy lub nazwiska akcjonariuszy i ich dane kontaktowe (w tym pełny adres, numer telefonu i adres e-mail) oraz, gdy akcjonariusze są osobami prawnymi, ich niepowtarzalny identyfikator lub, w przypadku gdy nie jest on dostępny, inne dane umożliwiające identyfikację;

liczbę posiadanych akcji i praw głosu związanych z tymi akcjami. ”;

(8)   Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypłacalność II) (Dz.U. L 335 z 17.12.2009, s. 1). "

(9)  Dyrektywa 2003/41/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 czerwca 2003 r. w sprawie działalności instytucji pracowniczych programów emerytalnych oraz nadzoru nad takimi instytucjami (Dz.U. L 235 z 23.9.2003, s. 10)."

(10)   Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniająca dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE (przekształcenie) (Dz.U. L 173 z 12.6.2014, s. 349). "

(11)  Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 (Dz.U. L 174 z 1.7.2011, s. 1)."

(12)  Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/EC z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz.U. L 302 z 17.11.2009, s. 32)."

(13)  Rozporządzenie (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 lipca 2002 r. w sprawie stosowania międzynarodowych standardów rachunkowości (Dz.U. L 243 z 11.9.2002, s.1)."

2a)

w art. 2 dodaje się ustęp w brzmieniu:

„Państwa członkowskie mogą uwzględnić w definicji dyrektora, o której mowa akapicie pierwszym lit. l), do celów niniejszej dyrektywy inne osoby zajmujące podobne stanowiska.”;

2b)

po art. 2 dodaje się artykuł w brzmieniu:

„Artykuł 2a

Ochrona danych

Państwa członkowskie zapewniają, aby wszelkie przetwarzanie danych osobowych na mocy niniejszej dyrektywy odbywało się zgodnie z przepisami krajowymi stanowiącymi transpozycję dyrektywy 95/46/WE.”;

3)

po art. 3 dodaje się rozdziały Ia i Ib w brzmieniu:

„ROZDZIAŁ IA

IDENTYFIKACJA AKCJONARIUSZY, PRZEKAZYWANIE INFORMACJI I UŁATWIENIE WYKONYWANIA PRAW AKCJONARIUSZY

Artykuł 3a

Identyfikacja akcjonariuszy

1.   Państwa członkowskie zapewniają, by spółki miały prawo identyfikacji swoich akcjonariuszy , uwzględniając istniejące systemy krajowe .

2.   Państwa członkowskie zapewniają, by na wniosek spółki pośrednik bezzwłocznie przekazywał spółce informacje dotyczące tożsamości akcjonariusza . Jeżeli łańcuch rachunków papierów wartościowych obejmuje więcej niż jednego pośrednika, pośrednicy tacy bezzwłocznie przekazują sobie wniosek spółki. Pośrednik posiadający informacje dotyczące tożsamości akcjonariusza przekazuje je bezpośrednio spółce.

Państwa członkowskie mogą postanowić, że centralne depozyty papierów wartościowych (CDPW) są pośrednikami odpowiedzialnymi za gromadzenie informacji dotyczących tożsamości akcjonariusza oraz ich bezpośrednie przekazywanie spółce .

3.   Pośrednik należycie informuje akcjonariuszy o tym, że informacje dotyczące ich tożsamości mogą być przetwarzane zgodnie z niniejszym artykułem , a w stosownych przypadkach również o tym, że informacje te zostały faktycznie przekazane spółce . Informacje te mogą zostać wykorzystane wyłącznie w celu ułatwienia wykonywania praw akcjonariusza , zaangażowania oraz dialogu między spółką a akcjonariuszem w sprawach dotyczących spółki . Spółki w każdym przypadku mają prawo udzielenia stronom trzecim wglądu w strukturę akcjonariatu spółki poprzez ujawnienie poszczególnych kategorii akcjonariuszy. Spółka i pośrednik zapewniają osobom fizycznym i prawnym możliwość sprostowania lub usunięcia wszelkich niekompletnych lub nieprawidłowych danych. Państwa członkowskie zapewniają, aby spółki i pośrednicy nie przechowywali przekazanych im zgodnie z niniejszym artykułem informacji dotyczących tożsamości akcjonariusza przez okres dłuższy niż to konieczne, a w żadnym razie dłużej niż przez 24 miesiące od uzyskania przez spółkę lub pośredników wiedzy o tym, że dana osoba przestała być akcjonariuszem .

4.   Państwa członkowskie zapewniają, by przekazanie przez pośrednika spółce informacji dotyczących tożsamości akcjonariusza zgodnie z ust. 2 nie było uznawane za naruszenie jakiegokolwiek ograniczenia dotyczącego ujawniania informacji nałożonego w umowie lub w jakichkolwiek przepisach ustawowych, wykonawczych lub administracyjnych.

5.    Aby zapewnić jednolite stosowanie niniejszego artykułu, Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych zgodnie z art. 14a w celu sprecyzowania minimalnych wymogów dotyczących przekazywania informacji, o których mowa w ust. 2 i 3, w odniesieniu do formatu informacji, które należy przekazywać, formatu wniosku , w tym bezpiecznych formatów, z których należy korzystać, oraz terminów, których należy przestrzegać. [Popr. 24]

Artykuł 3b

Przekazywanie informacji

1.   Państwa członkowskie zapewniają, by w przypadku gdy spółka nie kontaktuje się bezpośrednio z jej akcjonariuszami, pośrednik bezzwłocznie udostępniał informacje dotyczące akcji posiadanych przez akcjonariuszy za pośrednictwem strony internetowej spółki oraz przekazywał je akcjonariuszom lub, zgodnie z instrukcjami wydanymi przez akcjonariusza, osobie trzeciej, we wszystkich następujących przypadkach:

a)

odnośne informacje są niezbędne do wykonywania prawa akcjonariusza wynikającego z posiadanych przez niego akcji;

b)

odnośne informacje są skierowane do wszystkich akcjonariuszy posiadających akcje danego rodzaju.

2.   Państwa członkowskie nakładają na spółki wymóg przekazywania i dostarczania pośrednikowi informacji związanych z wykonywaniem praw wynikających z akcji zgodnie z przepisami ust. 1 w sposób znormalizowany i terminowy.

3.   Państwa członkowskie zobowiązują pośredników do bezzwłocznego przekazania spółce, zgodnie z instrukcjami otrzymanymi od akcjonariuszy, otrzymanych od akcjonariuszy informacji związanych z wykonywaniem praw wynikających z ich akcji.

4.   Jeżeli łańcuch rachunków papierów wartościowych obejmuje więcej niż jednego pośrednika, pośrednicy tacy bezzwłocznie przekazują sobie informacje, o których mowa w ust. 1 i 3.

5.    Aby zapewnić jednolite stosowanie niniejszego artykułu, Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych zgodnie z art. 14a w celu sprecyzowania minimalnych wymogów dotyczących przekazywania informacji, o których mowa w ust. 1–4, w odniesieniu do treści, które należy przekazywać, terminów, których należy przestrzegać, oraz rodzajów i formatu przekazywanych informacji, w tym bezpiecznych formatów, z których należy korzystać .

Artykuł 3c

Ułatwienie wykonywania praw akcjonariuszy

1.   Państwa członkowskie zapewniają, by pośrednicy ułatwiali wykonywanie praw akcjonariuszy , w tym prawa do uczestnictwa w walnych zgromadzeniach i prawa głosu podczas takich zgromadzeń. Tego rodzaju ułatwienie oznacza przynajmniej jedno z następujących działań:

a)

pośrednik dokonuje niezbędnych ustaleń, aby akcjonariusz lub osoba trzecia wyznaczona przez tego akcjonariusza mogli samodzielnie wykonywać takie prawa;

b)

pośrednik wykonuje prawa wynikające z akcji na podstawie wyraźnego upoważnienia i zgodnie z instrukcjami akcjonariusza oraz na jego rzecz.

2.   Państwa członkowskie zapewniają, by spółki podawały do wiadomości publicznej, za pośrednictwem swoich stron internetowych, protokoły walnych zgromadzeń i wyniki głosowań . Państwa członkowskie zapewniają, by spółki potwierdzały głosy oddane na walnych zgromadzeniach przez akcjonariuszy lub w ich imieniu , jeśli głosy są oddawane drogą elektroniczną . W przypadku gdy głos oddaje pośrednik, wówczas przekazuje on potwierdzenie głosowania akcjonariuszowi. Jeżeli łańcuch rachunków papierów wartościowych obejmuje więcej niż jednego pośrednika, pośrednicy tacy bezzwłocznie przekazują sobie potwierdzenie głosowania.

3.    Aby zapewnić jednolite stosowanie niniejszego artykułu, Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych zgodnie z art. 14a w celu sprecyzowania minimalnych wymogów dotyczących ułatwienia wykonywania praw akcjonariuszy, o których mowa w ust. 1 i 2 niniejszego artykułu, w odniesieniu do rodzaju ułatwienia, formy potwierdzenia głosowania i terminów, których należy przestrzegać.

Artykuł 3d

Przejrzystość kosztów

1.   Państwa członkowskie mogą zezwolić pośrednikom na pobieranie od spółek kosztów usług świadczonych na podstawie przepisów niniejszego rozdziału. Pośrednicy podają do wiadomości publicznej ceny, opłaty i wszelkie inne należności oddzielnie dla każdej usługi, o której mowa w niniejszym rozdziale.

2.    W przypadku gdy pośrednicy mają prawo pobierać koszty zgodnie z ust. 1, państwa członkowskie dopilnowują, by pośrednicy podawali do wiadomości publicznej – oddzielnie dla każdej usługi – koszty usług, o których mowa w niniejszym rozdziale.

Państwa członkowskie zapewniają, by wszelkie koszty , które mogą być pobierane przez pośrednika od akcjonariuszy, spółek i innych pośredników, były niedyskryminujące , zasadne i proporcjonalne. Wszelkie różnice w wysokości pobieranych należności między krajowym a transgranicznym wykonywaniem praw są dozwolone tylko wtedy, gdy są należycie uzasadnione i odzwierciedlają zróżnicowanie faktycznych kosztów poniesionych w związku ze świadczeniem usług .

Artykuł 3e

Pośrednicy z państw trzecich

Pośrednik z państwa trzeciego, który utworzył oddział w Unii, podlega przepisom niniejszego rozdziału.

ROZDZIAŁ IB

PRZEJRZYSTOŚĆ W ODNIESIENIU DO INWESTORÓW INSTYTUCJONALNYCH, PODMIOTÓW ZARZĄDZAJĄCYCH AKTYWAMI I DORADCÓW INWESTORÓW W ZWIĄZKU Z GŁOSOWANIEM

Artykuł 3f

Polityka dotycząca zaangażowania

1.    Z zastrzeżeniem art. 3f ust. 4, państwa członkowskie zapewniają, by inwestorzy instytucjonalni i podmioty zarządzające aktywami opracowywali politykę dotyczącą zaangażowania akcjonariuszy (»polityka dotycząca zaangażowania«). W ramach takiej polityki dotyczącej zaangażowania określa się sposób przeprowadzania przez inwestorów instytucjonalnych i podmioty zarządzające aktywami wszystkich następujących działań:

a)

włączenia zaangażowania akcjonariuszy do swojej strategii inwestycyjnej;

b)

monitorowania spółek, w których dokonano inwestycji, w tym ich wyników niefinansowych , oraz zmniejszenia ryzyka społecznego i środowiskowego ;

c)

prowadzenia dialogu ze spółkami, w których dokonano inwestycji;

d)

wykonywania prawa głosu;

e)

korzystania z usług świadczonych przez doradców inwestorów w związku z głosowaniem;

f)

współpracy z innymi akcjonariuszami.

fa)

prowadzenia dialogu i współpracy z innymi zainteresowanymi stronami spółek, w których dokonano inwestycji .

2.    Z zastrzeżeniem art. 3f ust. 4, państwa członkowskie zapewniają, by polityka dotycząca zaangażowania obejmowała strategie na rzecz zarządzania faktycznymi lub potencjalnymi konfliktami interesów w odniesieniu do zaangażowania akcjonariuszy. Strategie takie są w szczególności opracowywane w odniesieniu do wszystkich następujących sytuacji:

a)

inwestor instytucjonalny lub podmiot zarządzający aktywami bądź inne przedsiębiorstwa z nimi powiązane oferują produkty finansowe spółce, w której dokonano inwestycji, lub pozostają z taką spółką w innego rodzaju stosunkach handlowych;

b)

dyrektor inwestora instytucjonalnego lub podmiotu zarządzającego aktywami jest również dyrektorem spółki, w której dokonano inwestycji;

c)

podmiot zarządzający aktywami, który zarządza aktywami instytucji pracowniczych programów emerytalnych, dokonuje inwestycji w spółkę wnoszącą wkłady do danej instytucji;

d)

inwestor instytucjonalny lub podmiot zarządzający aktywami jest powiązany ze spółką, której akcje są przedmiotem publicznej oferty przejęcia.

3.   Państwa członkowskie zapewniają, by inwestorzy instytucjonalni i podmioty zarządzające aktywami co roku podawali do wiadomości publicznej swoją politykę dotyczącą zaangażowania, sposób jej realizacji oraz jej wyniki. Informacje, o których mowa w zdaniu pierwszym, muszą być udostępnione bezpłatnie przynajmniej na stronie internetowej spółki. Inwestorzy instytucjonalni przekazują te informacje klientom corocznie.

Inwestorzy instytucjonalni i podmioty zarządzające aktywami podają do publicznej wiadomości, w odniesieniu do każdej spółki, której akcje posiadają, czy oddają swoje głosy podczas walnych zgromadzeń takich spółek i w jaki sposób głosują, a także przedstawiają uzasadnienie swojego głosowania. W przypadku gdy podmiot zarządzający aktywami oddaje głosy w imieniu inwestora instytucjonalnego, dany inwestor instytucjonalny wskazuje, gdzie takie informacje dotyczące głosowania zostały opublikowane przez podmiot zarządzający aktywami. Informacje, o których mowa w niniejszym ustępie, muszą być udostępnione bezpłatnie przynajmniej na stronie internetowej spółki .

4.   Jeżeli inwestorzy instytucjonalni lub podmioty zarządzające aktywami podejmują decyzję o nieopracowywaniu polityki dotyczącej zaangażowania lub o nieujawnianiu sposobu realizacji i wyników takiej polityki, przedstawiają wyraźne wyjaśnienie i uzasadnienie podjęcia takiej decyzji. [Popr. 25]

Artykuł 3 g

Strategia inwestycyjna inwestorów instytucjonalnych i ustalenia z podmiotami zarządzającymi aktywami

1.   Państwa członkowskie zapewniają, by inwestorzy instytucjonalni podawali do wiadomości publicznej informacje o tym, w jaki sposób ich strategia inwestycyjna (»strategia inwestycyjna«) jest dostosowana do profilu i terminów zapadalności ich zobowiązań oraz w jaki sposób przyczynia się ona do średnio- i długoterminowych wyników uzyskiwanych z ich aktywów. Informacje, o których mowa w zdaniu pierwszym, udostępnione bezpłatnie przynajmniej na stronie internetowej spółki co najmniej tak długo, jak długo mają zastosowanie , oraz są przesyłane corocznie klientom spółki wraz z informacjami na temat polityki dotyczącej zaangażowania .

2.   Jeżeli podmiot zarządzający aktywami dokonuje inwestycji w imieniu inwestora instytucjonalnego, czy to na zasadzie indywidualnego upoważnienia do uznaniowego zarządzania aktywami klienta, czy też w ramach przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania, dany inwestor instytucjonalny co roku podaje do wiadomości publicznej główne elementy ustaleń z podmiotem zarządzającym aktywami w odniesieniu do następujących kwestii:

a)

czy i w jakim stopniu zachęca podmiot zarządzający aktywami do dostosowania jego strategii inwestycyjnej i decyzji inwestycyjnych do profilu i terminów zapadalności swoich zobowiązań;

b)

czy i w jakim stopniu zachęca podmiot zarządzający aktywami do podejmowania decyzji inwestycyjnych na podstawie średnio- i długoterminowych wyników spółki, w tym wyników niefinansowych, oraz do angażowania się w sprawy spółek w celu poprawy ich wyników, tak aby wygenerować zwrot z inwestycji;

c)

metody i horyzontu czasowego oceny wyników podmiotu zarządzającego aktywami, w szczególności tego, czy i w jaki sposób w ocenie takiej uwzględnia się długoterminowe wyniki bezwzględne w przeciwieństwie do wyników odniesionych do wskaźnika referencyjnego lub wyników innych podmiotów zarządzających aktywami realizujących podobne strategie inwestycyjne;

d)

sposobu, w jaki struktura wynagrodzenia za usługi w zakresie zarządzania aktywami wpływa na dostosowanie decyzji inwestycyjnych podmiotu zarządzającego aktywami do profilu i terminów zapadalności zobowiązań inwestora instytucjonalnego;

e)

docelowego obrotu portfelem lub zakresu obrotu portfelem, metody stosowanej do obliczania obrotu oraz tego, czy została ustanowiona jakakolwiek procedura postępowania w przypadku przekroczenia takiego poziomu lub zakresu obrotu przez podmiot zarządzający aktywami;

f)

okresu obowiązywania ustaleń z podmiotem zarządzającym aktywami.

Jeżeli ustalenia z podmiotem zarządzającym aktywami nie obejmują co najmniej jednego z elementów, o których mowa w lit. a)–f), inwestor instytucjonalny przedstawia wyraźne wyjaśnienie i uzasadnienie takiego stanu rzeczy. [Popr. 26]

Artykuł 3h

Przejrzystość w odniesieniu do podmiotów zarządzających aktywami

1.   Państwa członkowskie zapewniają, by podmioty zarządzające aktywami podawały do wiadomości, zgodnie z ust. 2 i 2a, informacje dotyczące zgodności ich strategii inwestycyjnej i jej realizacji z ustaleniami , o których mowa w art. 3 g ust. 2 .

2.   Państwa członkowskie zapewniają, by podmioty zarządzające aktywami co rok podawały do wiadomości publicznej wszystkie następujące informacje:

a)

informacje o tym, czy i ewentualnie w jaki sposób podejmują decyzje inwestycyjne na podstawie oceny średnio- i długoterminowych wyników spółki, w której dokonano inwestycji, w tym wyników niefinansowych;

b)

poziom obrotu portfelem, metodę stosowaną do jego obliczania, a także wyjaśnienie, jeżeli obrót przekroczył docelowy poziom;

c)

informacje o tym, czy w związku z działalnością w zakresie zaangażowania zachodzą faktyczne lub potencjalne konflikty interesów i ewentualnie wskazanie, jakiego rodzaju są to konflikty i w jaki sposób podmiot zarządzający aktywami je rozwiązuje;

d)

informacje o tym, czy i ewentualnie w jaki sposób podmiot zarządzający aktywami korzysta z usług doradców inwestorów w związku z głosowaniem na potrzeby swojej działalności w zakresie zaangażowania;

e)

jak w ujęciu ogólnym strategia inwestycyjna oraz jej realizacja przyczyniają się do średnio- i długoterminowych wyników zarządzania aktywami inwestora instytucjonalnego.

2a.     Państwa członkowskie dopilnowują, aby podmioty zarządzające aktywami przekazywały co rok do wiadomości inwestorów instytucjonalnych, z którymi zawarły ustalenia, o których mowa w art. 3 g ust. 2, wszystkie następujące informacje:

a)

informacje o strukturze portfela oraz wyjaśnienie wszelkich istotnych zmian, jakie zaszły w portfelu w poprzednim okresie;

b)

koszty obrotu portfelem;

c)

informacje na temat polityki w zakresie udzielania pożyczek papierów wartościowych i jej realizacji.

3.   Informacje ujawniane na podstawie ust. 2 powinny być zamieszone nieodpłatnie przynajmniej na stronie internetowej podmiotu zarządzającego aktywami . Informacji ujawnianych na podstawie ust. 2a udziela się nieodpłatnie, a jeżeli podmiot zarządzający aktywami nie zarządza aktywami na zasadzie indywidualnego upoważnienia do uznaniowego zarządzania aktywami klienta, informacji tych udziela się również innym inwestorom na ich wniosek.

3a.     Państwa członkowskie mogą ustanowić, że w wyjątkowych przypadkach podmiot zarządzający aktywami może mieć prawo, pod warunkiem zatwierdzenia przez właściwy organ, do nieujawniania określonej części informacji, która zgodnie z niniejszym artykułem powinna zostać ujawniona, jeśli część ta odnosi się do nieuchronnych przyszłym zdarzeń lub kwestii będących przedmiotem trwających negocjacji, i jej ujawnienie mogłoby w poważny sposób zaszkodzić pozycji handlowej tego podmiotu zarządzającego aktywami.

Artykuł 3i

Przejrzystość w odniesieniu do doradców inwestorów w związku z głosowaniem

1.   Państwa członkowskie zapewniają, by doradcy inwestorów w związku z głosowaniem przyjmowali i wdrażali odpowiednie środki w celu zagwarantowania w największym możliwym dla nich stopniu , by ich zalecenia dotyczące badań i głosowania były trafne i wiarygodne, opierały się na dogłębnej analizie wszystkich dostępnych im informacji, a także były opracowywane w wyłącznym interesie ich klientów .

1a.     Państwa członkowskie dopilnowują, aby doradcy inwestorów w związku z głosowaniem wskazywali stosowany przez siebie kodeks postępowania. W przypadku odstępstwa od któregokolwiek z zaleceń tego kodeksu postępowania zgłaszają oni ten fakt wraz z wyjaśnieniem przyczyny oraz wskazują wszelkie przyjęte środki alternatywne. Informacje te, wraz z odniesieniem do stosowanego kodeksu postępowania, są publikowane na stronie internetowej doradców inwestorów w związku z głosowaniem.

Doradcy inwestorów w związku z głosowaniem co roku składają sprawozdanie ze stosowania tego kodeksu postępowania. Sprawozdania roczne są publikowane na stronie internetowej doradców inwestorów w związku z głosowaniem i pozostają dostępne bezpłatnie przez co najmniej trzy lata od dnia publikacji.

2.    Państwa członkowskie zapewniają, aby doradcy inwestorów w związku z głosowaniem co roku podawali do wiadomości publicznej wszystkie następujące informacje związane z przygotowywaniem przez nich zaleceń dotyczących badań i głosowania:

a)

zasadnicze cechy stosowanych metod i modeli;

b)

główne źródła informacji, z których korzystają;

c)

informacje o tym, czy i – ewentualnie – w jaki sposób uwzględniają oni krajowe uwarunkowania rynkowe, prawne, regulacyjne oraz uwarunkowania dotyczące konkretnego przedsiębiorstwa ;

ca)

podstawowe cechy przeprowadzanych audytów i zaleceń dotyczących głosowania stosowanych do każdego rynku;

d)

informacje o tym, czy mają kontakt lub czy prowadzą oni dialog ze spółkami będącymi przedmiotem ich zaleceń dotyczących badań i głosowania oraz z ich zainteresowanymi stronami, a jeśli tak – informacje na temat zakresu i charakteru takiego kontaktu czy dialogu;

da)

polityka dotycząca zapobiegania ewentualnym konfliktom interesów i zarządzania nimi;

e)

całkowitą liczbę i kwalifikacje pracowników zaangażowanych w przygotowanie zaleceń dotyczących głosowania;

f)

całkowitą liczbę zaleceń dotyczących głosowania wydanych w ostatnim roku.

Powyższe informacje są publikowane na stronie internetowej doradców inwestorów w związku z głosowaniem i pozostają dostępne bezpłatnie przez co najmniej trzy lata od dnia publikacji.

3.   Państwa członkowskie zapewniają, by doradcy inwestorów w związku z głosowaniem identyfikowali i bez zbędnej zwłoki podawali do wiadomości swoich klientów wszelkie faktyczne lub potencjalne konflikty interesów lub relacje biznesowe, które mogą mieć wpływ na badanie i przygotowanie zaleceń dotyczących głosowania, jak również działania, które podjęli w celu usunięcia lub ograniczenia faktycznego lub potencjalnego konfliktu interesów.”

4)

dodaje się art. 9a, 9b i 9c w brzmieniu:

„Artykuł 9a

Prawo głosu w sprawie polityki wynagrodzeń

1.   Państwa członkowskie zapewniają, by spółki określiły politykę wynagrodzeń w odniesieniu do dyrektorów i poddały ją pod wiążące głosowanie na walnym zgromadzeniu . Spółki wypłacają wynagrodzenie swoim dyrektorom wyłącznie zgodnie z polityką wynagrodzeń poddaną pod głosowanie na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy. Wszelkie zmiany polityki podlegają głosowaniu na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy, a  politykę przedkłada się każdorazowo do zatwierdzenia na walnym zgromadzeniu co najmniej raz na trzy lata.

Państwa członkowskie mogą jednak postanowić, że głosowanie walnego zgromadzenia nad polityką wynagrodzeń ma charakter doradczy.

W przypadkach gdy dotychczas nie stosowano żadnej polityki wynagrodzeń, a akcjonariusze odrzucają przedłożony im projekt polityki, spółka może – podczas prac nad zmianą projektu i przez okres nie dłuższy niż jeden rok przed przyjęciem projektu – wypłacać dyrektorom spółki wynagrodzenie zgodnie z bieżącymi praktykami.

W przypadkach, gdy spółka stosuje obowiązującą politykę wynagrodzeń i akcjonariusze odrzucają przedłożony im projekt polityki, o którym mowa w akapicie pierwszym, spółka może – podczas prac nad zmianą projektu i przez okres nie dłuższy niż rok przed przyjęciem projektu, wypłacać wynagrodzenie dyrektorom zgodnie z obowiązującą polityką.

2.   Polityka jest przejrzysta, zrozumiała, zgodna ze strategią biznesową, celami, wartościami i długoterminowymi interesami spółki oraz uwzględnia środki służące unikaniu konfliktów interesów.

3.   W polityce wyjaśnia się sposób, w jaki przyczynia się ona do realizacji długoterminowych interesów i do długoterminowej stabilności spółki. Określa się w niej jasne kryteria przyznawania stałego i zmiennego wynagrodzenia, w tym wszystkich premii i wszystkich świadczeń niezależnie od ich formy.

W polityce wskazuje się właściwy względny stosunek między różnymi składnikami stałego i zmiennego wynagrodzenia. Wyjaśnia się w niej, w jaki sposób warunki płacowe i warunki zatrudnienia pracowników spółki uwzględniono przy ustalaniu polityki lub wynagrodzenia dyrektorów.

W przypadku składników zmiennego wynagrodzenia w polityce wskazuje się stosowane kryteria w zakresie wyników finansowych i niefinansowych, w tym, w stosownych przypadkach z uwzględnieniem programów i wyników dotyczących społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, a także wyjaśnia sposób, w jaki przyczyniają się one do realizacji długoterminowych interesów i do długoterminowej stabilności spółki, oraz metody stosowane w celu określenia stopnia, w jakim kryteria w zakresie wyników zostały spełnione; określa się w niej okresy odroczenia, okresy nabycia uprawnień w odniesieniu do wynagrodzenia opartego na akcjach oraz zachowania akcji po ich nabyciu oraz podaje informacje na temat możliwości żądania przez spółkę zwrotu zmiennych składników wynagrodzenia.

Państwa członkowskie dopilnowują, aby wartość akcji nie odgrywała dominującej roli wśród kryteriów określania wyników finansowych.

Państwa członkowskie dopilnowują, aby wynagrodzenia oparte na akcjach nie stanowiły najistotniejszej części zmiennego składnika wynagrodzenia dyrektorów. Państwa członkowskie mogą przewidzieć wyjątki od przepisów niniejszego akapitu, pod warunkiem, że polityka wynagrodzeń obejmuje wyraźne wyjaśnienie i uzasadnienie, co do tego, w jaki sposób taki wyjątek przyczynia się do realizacji długoterminowych interesów i do długoterminowej stabilności spółki.

W polityce wskazuje się główne warunki umów dyrektorów, w tym okres ich obowiązywania i mające zastosowanie okresy wypowiedzenia , a także warunki rozwiązania umowy oraz płatności związane z rozwiązaniem umów , jak również cechy charakterystyczne dodatkowych programów emerytalno-rentowych lub programów wcześniejszych emerytur . W przypadku gdy prawo krajów zezwala spółkom na pozaumowne uzgodnienia z dyrektorami, w polityce należy wskazać główne warunki uzgodnień z dyrektorami, w tym okres ich obowiązywania i stosowane okresy wypowiedzenia, a także warunki rozwiązania i płatności związane z rozwiązaniem oraz cechy charakterystyczne dodatkowych programów emerytalno-rentowych lub programów wcześniejszych emerytur .

W ramach polityki określa się procedury ustalania przez spółkę wynagrodzenia dyrektorów, w tym rolę i funkcjonowanie komitetu ds. wynagrodzeń.

W polityce wyjaśnia się konkretny proces decyzyjny stosowany przy jej ustalaniu. W przypadku zmiany polityki zawiera ona wyjaśnienie wszystkich istotnych zmian oraz sposobu uwzględnienia w niej głosowań i opinii akcjonariuszy na temat polityki i sprawozdania o wynagrodzeniach w poprzednich co najmniej trzech kolejnych latach.

4.   Państwa członkowskie zapewniają, by po zatwierdzeniu przez akcjonariuszy politykę bezzwłocznie i nieodpłatnie podano do wiadomości publicznej i udostępniono na stronie internetowej spółki co najmniej tak długo, jak długo ma zastosowanie. [Popr. 27 rev.]

Artykuł 9b

Informacje, które należy przedstawiać w sprawozdaniu o wynagrodzeniach, oraz prawo głosu w sprawie sprawozdania o wynagrodzeniach

1.   Państwa członkowskie zapewniają, by spółka sporządzała przejrzyste i zrozumiałe sprawozdanie o wynagrodzeniach, przedstawiające pełny przegląd wynagrodzeń, w tym wszystkich świadczeń niezależnie od ich formy, przyznanych , zgodnie z polityką wynagrodzeń, o której mowa w art. 9a, poszczególnym dyrektorom, w tym nowo powołanym i byłym dyrektorom, w ostatnim roku obrotowym. W stosownych przypadkach sprawozdanie zawiera wszystkie następujące elementy:

a)

całkowite przyznane, wypłacone lub należne wynagrodzenie w podziale na składniki, względny stosunek między stałymi i zmiennymi składnikami wynagrodzenia, wyjaśnienie sposobu, w jaki całkowite wynagrodzenie jest powiązane z długoterminowymi wynikami oraz informacje na temat sposobu zastosowania kryteriów dotyczących wyników finansowych i niefinansowych ;

b)

względna zmiana wynagrodzenia dyrektorów wykonawczych w ciągu ostatnich trzech lat obrotowych, jej powiązanie ze zmianami ogólnych wyników spółki oraz ze zmianami średniego wynagrodzenia pracowników w tym samym okresie ;

c)

wszelkie wynagrodzenie otrzymane przez dyrektorów spółki lub im należne od każdego przedsiębiorstwa należącego do tej samej grupy;

d)

liczbę przyznanych lub zaoferowanych akcji i opcji na akcje oraz główne warunki wykonywania praw, w tym cenę i datę wykonania oraz wszelkie ich zmiany;

e)

informacje na temat korzystania z możliwości żądania zwrotu wynagrodzenia zmiennego;

f)

informacje na temat sposobu ustalenia wynagrodzenia dyrektorów, w tym roli komisji ds. wynagrodzeń.

2.   Państwa członkowskie zapewniają ochronę prawa do prywatności osób fizycznych zgodnie z dyrektywą 95/46/WE w przypadku przetwarzania danych osobowych dyrektora.

3.   Państwa członkowskie zapewniają, by akcjonariusze posiadali prawo do przeprowadzenia głosowania konsultacyjnego w sprawie sprawozdania o wynagrodzeniach za miniony rok obrotowy podczas dorocznego walnego zgromadzenia. Jeżeli akcjonariusze zagłosują za odrzuceniem sprawozdania o wynagrodzeniach, spółka w razie potrzeby nawiązuje dialog z akcjonariuszami w celu określenia powodów odrzucenia sprawozdania . W kolejnym sprawozdaniu o wynagrodzeniach spółka wyjaśnia, w jaki sposób uwzględniono głosowanie akcjonariuszy.

3a.     Przepisy dotyczące wynagrodzenia w niniejszym artykule oraz art. 9a nie naruszają krajowych systemów kształtowania płac pracowników oraz – w stosownych przypadkach – krajowych przepisów dotyczących reprezentacji pracowników w radach.

4.    Aby zapewnić jednolite stosowanie niniejszego artykułu, Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych zgodnie z art. 14a w celu sprecyzowania standardowego sposobu przedstawiania informacji, o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu. [Popr. 28]

Artykuł 9c

Prawo głosu w sprawie transakcji z podmiotami powiązanymi

1.   Państwa członkowskie zapewniają, by w przypadku istotnych transakcji z podmiotami powiązanymi ▌spółki podawały takie transakcje do wiadomości publicznej najpóźniej w momencie zawarcia transakcji, dołączając do takiego ogłoszenia sprawozdanie ▌ oceniające, czy transakcja została zawarta na warunkach rynkowych, potwierdzające, że transakcja jest uczciwa i rozsądna z punktu widzenia spółki, w tym akcjonariuszy mniejszościowych, oraz zawierające objaśnienie szacunków, na których opiera się ocena. Ogłoszenie takie zawiera informacje dotyczące charakteru relacji z podmiotem powiązanym, nazwę podmiotu powiązanego, kwotę transakcji oraz wszelkie inne informacje niezbędne do oceny ekonomicznej opłacalności i uczciwości transakcji z perspektywy spółki, w tym akcjonariuszy mniejszościowych .

Państwa członkowskie określają konkretne zasady dotyczące sprawozdania, które należy przyjąć zgodnie z akapitem pierwszym, w tym podmiot odpowiedzialny za przedstawienie sprawozdań, którym ma być jeden z następujących podmiotów:

niezależna osoba trzecia;

organ nadzorczy spółki; lub

komitet niezależnych dyrektorów.

2.   Państwa członkowskie zapewniają, by istotne transakcje z podmiotami powiązanymi były zatwierdzane przez akcjonariuszy lub organ administracyjny lub nadzorczy spółki, zgodnie z procedurami mającymi na celu powstrzymanie podmiotu powiązanego od czerpania korzyści ze swojej pozycji i zapewnienie odpowiedniej ochrony interesów spółki i akcjonariuszy, którzy nie są podmiotami powiązanymi, w tym akcjonariuszy mniejszościowych .

Państwa członkowskie mogą postanowić, że akcjonariusze mają prawo głosować nad istotnymi transakcjami zatwierdzonymi przez organ administracyjny lub nadzorczy spółki.

Celem tej regulacji jest uniemożliwienie podmiotom powiązanym uzyskiwanie korzyści wynikającej z nadzwyczajnej sytuacji tych podmiotów oraz zapewnienie właściwej ochrony interesu spółki.

2a.     Państwa członkowskie dopilnowują, aby podmioty powiązane i ich przedstawiciele nie brali udziału w przygotowaniu sprawozdania, o którym mowa w ust. 1, i byli wyłączeni z udziału w głosowaniach i decyzjach odbywających się i podejmowanych zgodnie z ust. 2. Jeżeli w transakcji z podmiotem powiązanym uczestniczy akcjonariusz, akcjonariusz ten jest wyłączony z wszelkich głosowań dotyczących transakcji. Państwa członkowskie mogą zezwolić akcjonariuszowi będącemu podmiotem powiązanym na udział w głosowaniu pod warunkiem że prawo krajowe zapewnia odpowiednie zabezpieczenia obowiązujące w czasie procesu głosowania służące ochronie interesów akcjonariuszy niebędących podmiotami powiązanymi, w tym akcjonariuszy mniejszościowych, poprzez uniemożliwienie podmiotowi powiązanemu zatwierdzenia transakcji mimo przeciwnej opinii większości akcjonariuszy niebędących podmiotami powiązanymi lub mimo przeciwnej opinii większości niezależnych dyrektorów.

3.    Państwa członkowskie zapewniają, że transakcje z podmiotami powiązanymi, które zostały zawarte z tym samym podmiotem powiązanym w dowolnym okresie 12 miesięcy lub w tym samym roku obrotowym, i które nie podlegały zobowiązaniom wymienionym w ust. 1, 2 i 3, są łączone dla celów stosowania tych ustępów .

4.   Państwa członkowskie mogą wyłączyć z wymogów określonych w ust. 1, 2 i 3 :

transakcje zawarte przez spółkę z jednym członkiem lub większą liczbą członków jej grupy kapitałowej lub spółek joint venture, jeżeli ci członkowie grupy kapitałowej lub spółek joint venture należą w całości do spółki , lub jeżeli żaden inny podmiot powiązany spółki nie posiada udziału w tych członkach czy spółkach joint venture;

transakcje zawarte w toku zwykłej działalności i na normalnych warunkach rynkowych.

4a.     Państwa członkowskie definiują istotne transakcje z podmiotami powiązanymi. Istotne transakcje z podmiotami powiązanymi należy zdefiniować z uwzględnieniem:

a)

wpływu, jaki informacje dotyczące transakcji mogą mieć na decyzje podmiotów uczestniczących w procesie ich zatwierdzania;

b)

wpływu transakcji na wyniki, aktywa, kapitalizację spółki lub obroty i pozycję podmiotu powiązanego;

c)

zagrożeń, jakie transakcja stwarza dla spółki i jej akcjonariuszy mniejszościowych.

Definiując istotne transakcje z podmiotami powiązanymi, państwa członkowskie mogą określić jeden lub większą liczbę wskaźników ilościowych bazujących na wpływie transakcji na przychody, aktywa, kapitalizację lub obroty spółki lub uwzględnić charakter transakcji i pozycję podmiotu powiązanego.”

5)

Po art. 14 dodaje się rozdział IIa w brzmieniu:

„ROZDZIAŁ IIA

AKTY DELEGOWANE I KARY

Artykuł 14a

Wykonywanie przekazanych uprawnień

1.    Powierzenie Komisji uprawnień do przyjęcia aktów delegowanych podlega warunkom określonym w niniejszym artykule.

2.     Uprawnienia do przyjęcia aktów delegowanych, o których mowa w art. 3a ust. 5, art. 3b ust. 5, art. 3c ust. 3 i art. 9b, powierza się Komisji na czas nieokreślony od dnia … *.

3.     Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 3a ust. 5, art. 3b ust. 5, art. 3c ust. 3 i art. 9b, może zostać w dowolnym momencie odwołane przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie określonych w niej uprawnień. Decyzja o odwołaniu staje się skuteczna od następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w określonym w tej decyzji późniejszym terminie. Nie wpływa ona na ważność jakichkolwiek już obowiązujących aktów delegowanych.

4.     Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

5.     Akt delegowany przyjęty zgodnie z art. 3a ust. 5, art. 3b ust. 5, art. 3c ust. 3 i art. 9b wchodzi w życie tylko wówczas, gdy Parlament Europejski albo Rada nie wyraziły sprzeciwu w terminie trzech miesięcy od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, lub gdy, przed upływem tego terminu, zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o trzy miesiące z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.

Artykuł 14b

Kary

Państwa członkowskie ustanawiają przepisy dotyczące kar nakładanych w przypadku naruszenia przepisów krajowych przyjętych na podstawie niniejszej dyrektywy oraz podejmują wszelkie niezbędne środki, aby zapewnić ich wykonanie. Przewidziane kary muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Najpóźniej do dnia [date for transposition] r. państwa członkowskie powiadamiają Komisję o tych przepisach, a następnie niezwłocznie powiadamiają ją niezwłocznie o wszelkich zmianach mających wpływ na te przepisy.”.

Artykuł 2

Zmiany w dyrektywie 2013/34/UE

W dyrektywie 2013/34/UE wprowadza się następujące zmiany:

-1)

W art. 2 dodaje się punkt w brzmieniu:

„17)

”przepisy podatkowe„oznaczają każdą ustalona z góry interpretację lub zastosowanie przepisów do sytuacji transgranicznej lub transakcji zawieranej przez spółkę, która może powodować utratę wpływów z podatków w państwach członkowskich lub przynosić oszczędności podatkowe po stronie spółki na skutek sztucznych transferów zysków wewnątrz grupy kapitałowej.”.

-1a)

W art. 18 po ust. 2 dodaje się ustęp w brzmieniu:

„2a.     W informacjach dodatkowych do sprawozdania finansowego duże przedsiębiorstwa i jednostki interesu publicznego ujawniają również, oddzielnie dla każdego państwa członkowskiego i państwa trzeciego, w którym mają jednostkę organizacyjną, następujące informacje w ujęciu skonsolidowanym za dany rok obrotowy:

a)

nazwę(-y), charakter działalności i lokalizację geograficzną;

b)

obrót;

c)

liczbę pracowników w przeliczeniu na pełne etaty;

d)

wartość aktywów i roczny koszt utrzymania tych aktywów;

e)

sprzedaż i zakupy;

f)

zysk lub stratę przed opodatkowaniem;

g)

podatek dochodowy;

h)

otrzymane dotacje publiczne;

i)

jednostki dominujące przedkładają wykaz jednostek zależnych działających w poszczególnych państwach członkowskich lub krajach trzecich wraz z istotnymi danymi.”.

-1b)

Artykuł 18 ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3.     Państwa członkowskie mogą postanowić, że ust. 1 lit. b) i ust. 2a nie mają zastosowania do rocznego sprawozdania finansowego przedsiębiorstwa, które jest objęte skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, którego sporządzenie jest wymagane na mocy art. 22, pod warunkiem że informacja taka jest podana w informacji dodatkowej do skonsolidowanego sprawozdania finansowego.”.

-1c)

Dodaje się art. 18a w brzmieniu:

„Artykuł 18a

Dodatkowe informacje podlegające ujawnieniu w przypadku dużych przedsiębiorstw

1.     W uwagach do sprawozdań finansowych – poza informacjami wymaganymi na mocy art. 16, 17 i 18 oraz wszelkich innych przepisów niniejszej dyrektywy – duże przedsiębiorstwa ujawniają zasadnicze elementy interpretacji indywidualnej prawa podatkowego oraz dotyczące jej informacje, oddzielnie dla każdego państwa członkowskiego i państwa trzeciego, w którym dane duże przedsiębiorstwo ma spółki zależne. Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych zgodnie z art. 49, określających format i treść publikacji.

2.     Przedsiębiorstwa, których średnia liczba pracowników w ujęciu skonsolidowanym nie przekracza w ciągu roku obrotowego 500 osób i których suma bilansowa ani obrót netto nie przekraczają w dniu bilansowym, w ujęciu skonsolidowanym, kwot odpowiednio 86 mln EUR i 100 mln EUR, są zwolnione z obowiązku określonego w ust. 1 niniejszego artykułu.

3.     Obowiązek określony w ust. 1 nie ma zastosowania do żadnej spółki podlegającej prawu państwa członkowskiego, której spółka dominująca podlega prawu państwa członkowskiego i o której informacje zawarto w publikacji ujawnionej zgodnie z ust. 1 przez spółkę dominującą.

4.     Informacje, o których mowa w ust. 1, podlegają kontroli zgodnie z dyrektywą 2006/43/WE.”.

1)

W art. 20 wprowadza się następujące zmiany:

a)

w ust. 1 dodaje się lit. h) w brzmieniu:

„h)

sprawozdanie o wynagrodzeniach określone w art. 9b dyrektywy 2007/36/WE.”;

b)

ust. 3 otrzymuje brzmienie:

„3.   Biegły rewident lub firma audytorska wydają opinię zgodnie z art. 34 ust. 1 akapit drugi dotyczącą informacji opracowanych na mocy ust. 1 lit. c) i d) niniejszego artykułu i sprawdzają, czy informacje, o których mowa w ust. 1 lit. a), b), e), f), g) i h) niniejszego artykułu, zostały przedstawione.”;

c)

ustęp 4 otrzymuje brzmienie :

„4.   Państwa członkowskie mogą zwolnić jednostki, o których mowa w ust. 1, które wyemitowały jedynie papiery wartościowe inne niż akcje dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 14 dyrektywy 2004/39/WE, ze stosowania przepisów ust. 1 lit. a), b), e), f), g) i h) niniejszego artykułu, chyba że jednostki takie wyemitowały akcje, które są przedmiotem obrotu w ramach wielostronnej platformy obrotu w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 15 dyrektywy 2004/39/WE.”.

Artykuł 2a

Zmiany w dyrektywie 2004/109/WE

W dyrektywie 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady  (14) wprowadza się następujące zmiany:

1)

w art. 2 ust. 1 dodaje się literę r) w brzmieniu:

„r)

”przepisy podatkowe„oznaczają każdą ustalona z góry interpretację lub zastosowanie przepisów do sytuacji transgranicznej lub transakcji zawieranej przez spółkę, która może powodować utratę wpływów z podatków w państwach członkowskich lub przynosić oszczędności podatkowe po stronie spółki na skutek sztucznych transferów zysków wewnątrz grupy kapitałowej.”.

2)

dodaje się artykuły w brzmieniu:

„Artykuł 16a

Dodatkowe informacje podlegające ujawnieniu w przypadku emitentów

1.     Państwa członkowskie wymagają od każdego emitenta, aby corocznie ujawniał, podając w podziale na państwo członkowskie i państwo trzecie, w których ma siedzibę, następujące informacje na zasadzie skonsolidowanej na dany rok obrotowy:

a)

nazwę(-y), charakter działalności i lokalizację geograficzną;

b)

obroty;

c)

liczbę pracowników w przeliczeniu na pełne etaty;

d)

zysk lub stratę przed opodatkowaniem;

e)

podatek dochodowy;

f)

otrzymane dotacje publiczne.

2.     Obowiązek określony w ust. 1 nie ma zastosowania do emitenta podlegającego prawu państwa członkowskiego, którego spółka dominująca podlega prawu państwa członkowskiego i o którym informacje zawarto w publikacji ujawnionej zgodnie z ust. 1 przez spółkę dominującą.

3.     Informacje, o których mowa w ust. 1, podlegają kontroli zgodnie z dyrektywą 2006/43/WE i są publikowane, w miarę możliwości, jako załącznik do rocznych sprawozdań finansowych lub, w stosownych przypadkach, do skonsolidowanych sprawozdań finansowych danego emitenta.

Artykuł 16b

Dodatkowe informacje podlegające ujawnieniu w przypadku emitentów

1.     Państwa członkowskie wymagają od każdego emitenta, aby corocznie ujawniał, w ujęciu skonsolidowanym za dany rok obrotowy, zasadnicze elementy interpretacji indywidualnej prawa podatkowego i dotyczące jej informacje, oddzielnie dla każdego państwa członkowskiego i państwa trzeciego, w którym ma spółki zależne. Komisja jest uprawniona do przyjęcia aktów delegowanych zgodnie z art. 27 ust. 2a, 2b i 2c, określających format i treść publikacji.

2.     Obowiązek określony w ust. 1 nie ma zastosowania do emitenta podlegającego prawu państwa członkowskiego, którego spółka dominująca podlega prawu państwa członkowskiego i o którym informacje zawarto w publikacji ujawnionej przez tę spółkę dominującą zgodnie z ust. 1.

3.     Informacje, o których mowa w ust. 1, podlegają kontroli zgodnie z dyrektywą 2006/43/WE i są publikowane, w miarę możliwości, jako załącznik do rocznych sprawozdań finansowych lub, w stosownych przypadkach, do skonsolidowanych sprawozdań finansowych danego emitenta.”.

3)

Art. 27 ust. 2a otrzymuje brzmienie:

„2a)     Uprawnienia do przyjęcia aktów delegowanych, o których mowa w art. 2 ust. 3, art. 5 ust. 6, art. 9 ust. 7, art. 12 ust. 8, art. 13 ust. 2, art. 14 ust. 2, art. 16a ust. 1, art. 17 ust. 4, art. 18 ust. 5, art. 19 ust. 4, art. 21 ust. 4, art. 23 ust. 4, art. 23 ust. 5 i art. 23 ust. 7, powierza się Komisji na okres czterech lat od dnia stycznia 2011 r. Komisja sporządza sprawozdanie dotyczące przekazanych uprawnień nie później niż sześć miesięcy przed końcem okresu czterech lat. Przekazanie uprawnień zostaje automatycznie przedłużone na takie same okresy, chyba że Parlament Europejski lub Rada odwołają je zgodnie z art. 27a.”.

Artykuł 3

Transpozycja

1.   Państwa członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy najpóźniej do dnia [18 months after entry into force] r. Niezwłocznie przekazują Komisji tekst tych przepisów.

Przepisy przyjęte przez państwa członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego odniesienia określane są przez państwa członkowskie.

2.   Państwa członkowskie przekazują Komisji tekst podstawowych przepisów prawa krajowego, przyjętych w dziedzinie objętej niniejszą dyrektywą.

Artykuł 4

Wejście w życie

Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Artykuł 5

Adresaci

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do państw członkowskich.

Sporządzono w …

W imieniu Parlamentu Europejskiego

Przewodniczący

W imieniu Rady

Przewodniczący


(1)  Sprawa została odesłana do właściwej komisji w celu ponownego rozpatrzenia zgodnie z art. 61 ust. 2 akapit drugi regulaminu (A8-0158/2015).

(*1)  Poprawki: tekst nowy lub zmieniony został zaznaczony kursywą i wytłuszczonym drukiem; symbol ▌sygnalizuje skreślenia.

(2)  Dz.U. C 451 z 16.12.2014, s. 87.

(3)  Dyrektywa 2007/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. w sprawie wykonywania niektórych praw akcjonariuszy spółek notowanych na rynku regulowanym (Dz.U. L 184 z 14.7.2007, s. 17).

(4)  Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi (Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 338).

(5)  Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek, zmieniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/43/WE oraz uchylająca dyrektywy Rady 78/660/EWG i 83/349/EWG (Dz.U. L 182 z 29.6.2013, s. 19).

(6)  Dyrektywa 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (Dz.U. L 281 z 23.11.1995, s. 31).

(7)  Dz.U. C 369 z 17.12.2011, s. 14.

(14)   Dyrektywa 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 2004 r. sprawie harmonizacji wymogów dotyczących przejrzystości informacji o emitentach, których papiery wartościowe dopuszczane są do obrotu na rynku regulowanym oraz zmieniająca dyrektywę 2001/34/WE ( Dz.U. L 390 z 31.12.2004, s. 38).


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/198


P8_TA(2015)0258

Rezerwa zapewniająca stabilność rynku dla unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych ***I

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącej ustanowienia i funkcjonowania rezerwy zapewniającej stabilność rynku dla unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych i zmieniającej dyrektywę 2003/87/WE (COM(2014)0020 – C8-0016/2014 – 2014/0011(COD))

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

(2017/C 265/36)

Parlament Europejski,

uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2014)0020),

uwzględniając art. 294 ust. 2 oraz art. 192 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C8–0016/2014),

uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 4 czerwca 2014 r. (1),

po konsultacji z Komitetem Regionów,

uwzględniając zobowiązanie przedstawiciela Rady, przekazane pismem z dnia 13 maja 2015 r., do zatwierdzenia stanowiska Parlamentu Europejskiego, zgodnie z art. 294 ust 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając art. 59 Regulaminu,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (A8–0029/2015),

1.

przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;

2.

zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzić znaczące zmiany do swojego wniosku lub zastąpić go innym tekstem;

3.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, a także parlamentom narodowym.


(1)  Dz.U. C 424 z 26.11.2014, s. 46.


P8_TC1-COD(2014)0011

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 8 lipca 2015 r. w celu przyjęcia decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/… w sprawie ustanowienia i funkcjonowania rezerwy stabilności rynkowej dla unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych i zmiany dyrektywy 2003/87/WE

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, decyzji (UE) 2015/1814.)


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/199


P8_TA(2015)0259

Marynarze ***I

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie marynarzy zmieniającej dyrektywy 2008/94/WE, 2009/38/WE, 2002/14/WE, 98/59/WE oraz 2001/23/WE (COM(2013)0798 – C7-0409/2013 – 2013/0390(COD))

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

(2017/C 265/37)

Parlament Europejski,

uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2013)0798),

uwzględniając art. 294 ust. 2 oraz art. 153 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C7–0409/2013),

uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 25 marca 2014 r. (1),

uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 3 kwietnia 2014 r. (2),

uwzględniając zobowiązanie przedstawiciela Rady, przekazane pismem z dnia 13 maja 2015 r., do zatwierdzenia stanowiska Parlamentu Europejskiego, zgodnie z art. 294 ust 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając art. 59 Regulaminu,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych oraz opinię Komisji Rybołówstwa (A8-0127/2015),

1.

przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;

2.

zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzić znaczące zmiany do swojego wniosku lub zastąpić go innym tekstem;

3.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, a także parlamentom narodowym.


(1)  Dz.U. C 226 z 16.7.2014, s. 35.

(2)  Dz.U. C 174 z 7.6.2014, s. 50.


P8_TC1-COD(2013)0390

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 8 lipca 2015 r. w celu przyjęcia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/… zmieniającej dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/94/WE, 2009/38/WE i 2002/14/WE oraz dyrektywy Rady 98/59/WE i 2001/23/WE w odniesieniu do marynarzy

(Jako że pomiędzy Parlamentem i Radą osiągnięte zostało porozumienie, stanowisko Parlamentu odpowiada ostatecznej wersji aktu prawnego, dyrektywy (UE) 2015/1794.)


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/200


P8_TA(2015)0260

Umowa o współpracy naukowej i technologicznej zawarta ze Szwajcarią: „Horyzont 2020” i działania ITER ***

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie projektu decyzji Rady w sprawie zawarcia Umowy o współpracy naukowej i technologicznej między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej a Konfederacją Szwajcarską stowarzyszającej Konfederację Szwajcarską z programem „Horyzont 2020” – programem ramowym w zakresie badań naukowych i innowacji oraz programem badawczo-szkoleniowym Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej uzupełniającym „Horyzont 2020” i regulującej uczestnictwo Konfederacji Szwajcarskiej w działaniach ITER prowadzonych przez Fusion for Energy (05662/2015 – C8-0056/2015 – 2014/0304(NLE))

(Zgoda)

(2017/C 265/38)

Parlament Europejski,

uwzględniając projekt decyzji Rady (05662/2015),

uwzględniając projekt Umowy o współpracy naukowej i technologicznej między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej a Konfederacją Szwajcarską stowarzyszającej Konfederację Szwajcarską z programem „Horyzont 2020” – programem ramowym w zakresie badań naukowych i innowacji oraz programem badawczo-szkoleniowym Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej uzupełniającym „Horyzont 2020” i regulującej uczestnictwo Konfederacji Szwajcarskiej w działaniach ITER prowadzonych przez Fusion for Energy (15369/2014),

uwzględniając wniosek o wyrażenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 186, art. 218 ust. 6 akapit drugi lit. a), art. 218 ust. 7 i art. 218 ust. 8 akapit pierwszy Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C8-0056/2015),

uwzględniając art. 99 ust. 1 akapity pierwszy i trzeci oraz art. 99 ust. 2, art. 108 ust. 7, a także art. 50 ust. 1 Regulaminu,

uwzględniając zalecenie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii (A8-0181/2015),

1.

wyraża zgodę na zawarcie umowy;

2.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, jak również rządom i parlamentom państw członkowskich oraz Konfederacji Szwajcarskiej.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/201


P8_TA(2015)0261

Wytyczne dotyczące polityk zatrudnienia państw członkowskich *

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Rady w sprawie wytycznych dotyczących polityk zatrudnienia państw członkowskich (COM(2015)0098 – C8-0075/2015 – 2015/0051(NLE))

(Konsultacja)

(2017/C 265/39)

Parlament Europejski,

uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Radzie (COM(2015)0098),

uwzględniając art. 148 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, na mocy którego Rada skonsultowała się z Parlamentem (C8-0075/2015),

uwzględniając art. 59 Regulaminu,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A8–0205/2015),

1.

zatwierdza po poprawkach wniosek Komisji;

2.

zwraca się do Komisji o odpowiednią zmianę jej wniosku zgodnie z art. 293 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;

3.

zwraca się do Rady o poinformowanie go w przypadku uznania za stosowne odejścia od tekstu przyjętego przez Parlament;

4.

zwraca się do Rady o ponowne skonsultowanie się z Parlamentem w przypadku uznania za stosowne wprowadzenia znaczących zmian do wniosku Komisji;

5.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji.

Poprawka 1

Wniosek dotyczący decyzji

Motyw 1

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(1)

Państwa członkowskie i Unia, mając na względzie osiągnięcie celów w zakresie pełnego zatrudnienia i postępu społecznego określonych w artykule 3 Traktatu o Unii Europejskiej, powinny działać w celu wypracowania skoordynowanej strategii dla zatrudnienia, a w szczególności na rzecz wspierania wysokiego poziomu kwalifikacji i wyszkolenia pracowników i ich zdolności do dostosowywania się, oraz wspierania reagujących na zmiany gospodarcze rynków pracy. Państwa członkowskie, uwzględniając praktyki krajowe związane z funkcjami partnerów społecznych, mają uznawać wspieranie zatrudnienia za przedmiot wspólnego zainteresowania i koordynować swoje działania w tym względzie w ramach Rady.

(1)

Państwa członkowskie i Unia, mając na względzie osiągnięcie celów w zakresie pełnego zatrudnienia i postępu społecznego określonych w artykule 3 Traktatu o Unii Europejskiej, powinny działać w celu wypracowania skutecznej i skoordynowanej strategii na rzecz zatrudnienia, zaprojektowanej, aby zwalczać poważne skutki bezrobocia, na rzecz wspierania wysokiego poziomu kwalifikacji i wyszkolenia pracowników oraz wspierania reagujących na zmiany gospodarcze , społeczne i środowiskowe rynków pracy, zwłaszcza za pomocą ukierunkowanego wspierania szkoleń w zawodach związanych z naukami ścisłymi, technologią, inżynierią i matematyką oraz przez przystosowanie systemów edukacji . Szczególne wysiłki należy podjąć w celu zwiększenia zatrudnienia pracowników o bardzo niskim poziomie wykształcenia lub umiejętności i tych, którzy nie mogą szybko odbyć szkolenia lub nabyć umiejętności, a także w celu ograniczenia coraz większego bezrobocia na dużą skalę i bezrobocia długoterminowego, poświęcając specjalną uwagę regionom pozostającym w tyle. Państwa członkowskie, uwzględniając praktyki krajowe związane z funkcjami partnerów społecznych, mają uznawać wspieranie zatrudnienia za priorytet i przedmiot wspólnego zainteresowania i koordynować swoje działania w tym względzie w ramach Rady. Unia powinna asystować przy tych wysiłkach, zgłaszając propozycje polityczne służące osiągnięciu celów Traktatu oraz zapewnieniu otwartego dla wszystkich, zintegrowanego rynku pracy i godnych warunków pracy w całej Unii, w tym odpowiednich zarobków, również w drodze rokowań zbiorowych.

Poprawka 2

Wniosek dotyczący decyzji

Motyw 1 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

 

(1a)

Według szacunków Eurostatu w styczniu 2015 r. liczba bezrobotnych w Unii wynosiła 23 815 000 osób, z czego 18 059 000 w strefie euro.

Poprawka 3

Wniosek dotyczący decyzji

Motyw 1 b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

 

(1b)

Obecnie należy określić wiarygodne wskaźniki dotyczące sytuacji ubóstwa, w której znajduje się wielu obywateli Unii, w porównaniu z wcześniejszymi danymi zawartymi w decyzji 2010/707/UE Rady  (1bis) , które wskazywały, że należy uwolnić co najmniej 20 milionów osób od ryzyka ubóstwa i wykluczenia społecznego.

Poprawka 4

Wniosek dotyczący decyzji

Motyw 2

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(2)

Unia musi walczyć z wykluczeniem społecznym oraz dyskryminacją, zapewniać równy dostęp do praw podstawowych, a także wspierać sprawiedliwość społeczną i ochronę socjalną. Przy określaniu i realizacji swoich polityk i działań Unia powinna brać pod uwagę wymogi związane z zapewnianiem odpowiedniej ochrony socjalnej oraz zwalczaniem wykluczenia społecznego, a także dbałością o wysoki poziom kształcenia i szkolenia.

(2)

Unia musi walczyć z wykluczeniem społecznym , wszelkimi formami ubóstwa, a także z dyskryminacją, zapewniać równy dostęp do praw podstawowych, a także wspierać sprawiedliwość społeczną i ochronę socjalną. Temu nadrzędnemu celowi nie mogą zagrażać skutki uboczne innych przepisów lub strategii politycznych. Przy określaniu i realizacji swoich polityk i działań Unia powinna brać pod uwagę wymogi związane z zapewnianiem odpowiedniej ochrony socjalnej, zwalczaniem wykluczenia społecznego, a także dbałością o wysoki poziom kształcenia i szkolenia.

Poprawka 6

Wniosek dotyczący decyzji

Motyw 4

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(4)

Państwa członkowskie powinny uznawać swoje polityki gospodarcze za przedmiot wspólnego zainteresowania i koordynować je w ramach Rady. Rada powinna przyjmować wytyczne dotyczące zatrudnienia oraz ogólne wytyczne dotyczące polityki gospodarczej, mające nadawać kierunek politykom państw członkowskich i Unii.

(4)

Państwa członkowskie powinny uznawać swoje polityki gospodarcze , a także społeczne, za przedmiot wspólnego zainteresowania i koordynować je w ramach Rady. Rada powinna przyjmować wytyczne dotyczące zatrudnienia oraz ogólne wytyczne dotyczące polityki gospodarczej, mające nadawać kierunek politykom państw członkowskich i Unii.

Poprawka 7

Wniosek dotyczący decyzji

Motyw 4 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

 

(4a)

Dla zapewnienia bardziej demokratycznego podejmowania decyzji w sprawie zintegrowanych wytycznych, które odnoszą się do obywateli i rynków pracy w całej Unii, istotne znaczenie ma, aby zarówno o wytycznych dotyczących zatrudnienia, jak i o ogólnych wytycznych gospodarczych decydował Parlament Europejski i Rada. Zintegrowane wytyczne muszą umożliwiać państwom członkowskim, na zasadzie priorytetu, przyjmowanie trwałych i zintegrowanych modeli gospodarczych na szczeblu unijnym, krajowym i lokalnym.

Poprawka 8

Wniosek dotyczący decyzji

Motyw 5

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(5)

Zgodnie z  przepisami Traktatu Unia opracowała i wdrożyła instrumenty koordynacji polityki w dziedzinie polityki budżetowej oraz polityki makrostrukturalnej. W ramach europejskiego semestru połączono ze sobą różne instrumenty, tworząc nadrzędne ramy dla zintegrowanego wielostronnego nadzoru gospodarczego i  budżetowego . Uproszczenie i wzmocnienie europejskiego semestru przewidziane w przedstawionej przez Komisję rocznej analizie wzrostu gospodarczego na 2015 r.  przyczyni się do dalszej poprawy jego funkcjonowania.

(5)

Zgodnie z  Traktatem Unia opracowała i wdrożyła instrumenty koordynacji polityki w dziedzinie polityki budżetowej oraz polityki makrostrukturalnej , które wywierają silny wpływ na sytuację społeczną i sytuację zatrudnienia w Unii . Skutkiem tej polityki może być tendencja do stagnacji i deflacji niektórych regionach Unii, która nie sprzyja wzrostowi gospodarczemu i zatrudnieniu. W związku z tym konieczne jest uwzględnienie nowych wskaźników społecznych i wstrząsów asymetrycznych, jakie niektóre państwa członkowskie odczuwają w wyniku kryzysu finansowego i gospodarczego. W ramach europejskiego semestru połączono ze sobą różne instrumenty, tworząc nadrzędne ramy dla zintegrowanego wielostronnego nadzoru gospodarczego , budżetowego oraz nad polityką zatrudnienia społeczną, która powinna być bardziej nastawiona na osiągnięcie celów strategii „Europa 2020” . Uproszczenie i wzmocnienie europejskiego semestru przewidziane w przedstawionej przez Komisję rocznej analizie wzrostu gospodarczego na 2015 r.  może przyczynić się do dalszej poprawy jego funkcjonowania , ale ten instrument jeszcze nie poprawił sytuacji gospodarczej w państwach członkowskich najbardziej dotkniętych kryzysem .

Poprawka 9

Wniosek dotyczący decyzji

Motyw 5 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

 

(5a)

Według Społecznego Centrum Monitorowania w 26 państwach członkowskich istnieją już formy wsparcia dochodów i ochrony socjalnej  (1bis) . Komisarz do spraw zatrudnienia, spraw społecznych, umiejętności i mobilności pracowników Marianne Thyssen oświadczyła, że „gdyby miała wpływ na to co się dzieje we wszystkich państwach członkowskich w Europie, to we wszystkich krajach Europy istniałby minimalny dochód”.

Poprawka 10

Wniosek dotyczący decyzji

Motyw 5 b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

 

(5b)

Na szczeblu Unii brak jest kompetencji regulacyjnych do stworzenia ram prawnych dla unijnej płacy minimalnej.

Poprawka 47

Wniosek dotyczący decyzji

Motyw 6

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(6)

Kryzys finansowy i gospodarczy ujawnił i uwypuklił istotne słabości gospodarki Unii i jej państw członkowskich . Uwidocznił on również istnienie ścisłej współzależności między gospodarkami i rynkami pracy państw członkowskich. Wprowadzenie Unii w okres silnego, trwałego i sprzyjającego włączeniu społecznemu wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy to główne wyzwanie, z jakim trzeba się dzisiaj zmierzyć. Wymaga to skoordynowanych, ambitnych działań politycznych zarówno na szczeblu unijnym, jak i na szczeblu krajowym, zgodnie z postanowieniami Traktatu oraz zasadami zarządzania gospodarczego Unii. Poprzez połączenie środków odnoszących się do podaży i popytu, działania te powinny obejmować stymulowanie inwestycji, a także odnowione zobowiązanie na rzecz reform strukturalnych i wywiązywania się z odpowiedzialności budżetowej.

(6)

Kryzys finansowy i gospodarczy ujawnił i uwypuklił poważne słabości gospodarek państw członkowskich oraz mechanizmów koordynacji na poziomie Unii. Uwidocznił on również istnienie ścisłej współzależności między gospodarkami i rynkami pracy państw członkowskich. Wprowadzenie Unii w okres silnego, trwałego i sprzyjającego włączeniu społecznemu wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy to główne wyzwanie, z jakim trzeba się dzisiaj zmierzyć , a w tym celu trzeba przezwyciężyć wysokie bezrobocie występujące na niektórych obszarach jej terytorium . Wymaga to stanowczych, skoordynowanych, ambitnych i przede wszystkim skutecznych działań politycznych zarówno na szczeblu unijnym, jak i na szczeblu krajowym, zgodnie z postanowieniami Traktatu oraz zasadami zarządzania gospodarczego Unii. Działania te powinny obejmować stymulowanie inwestycji, zwłaszcza inwestycji mających na celu rozwój małych i średnich przedsiębiorstw, mikroprzedsiębiorstw, innowacyjnych przedsiębiorstw rozpoczynających działalność i przedsiębiorstw promujących ekologiczne miejsca pracy, poprzez połączenie środków odnoszących się do podaży i popytu, a także odnowione zobowiązanie na rzecz reform strukturalnych i wywiązywania się z odpowiedzialności budżetowej. Te działania powinny także obejmować tworzenie bardziej otwartego, opartego na prawach rynku pracy cechującego się godziwą ochroną socjalną. Powinny one również obejmować środki ochrony socjalnej, takie jak gwarantowany dochód minimalny, który zostanie wprowadzony zgodnie z krajową praktyką, w celu zwalczania skrajnego ubóstwa i wykluczenia społecznego.

Poprawka 12

Wniosek dotyczący decyzji

Motyw 7

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(7)

Państwa członkowskie i Unia powinny także zająć się społecznymi skutkami kryzysu oraz dążyć do budowy spójnego społeczeństwa poprzez wzmocnienie pozycji obywateli, tak aby mogli oni przewidywać zmiany i radzić sobie z nimi, a tym samym aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym i gospodarczym. Należy zagwarantować wszystkim dostęp i szanse, a także ograniczyć ubóstwo i wykluczenie społeczne, w szczególności przez zapewnienie skutecznego funkcjonowania rynków pracy i systemów opieki społecznej oraz usunięcie przeszkód utrudniających uczestnictwo w rynku pracy. Państwa członkowskie powinny również zapewnić, aby korzyści płynące ze wzrostu gospodarczego odczuli wszyscy obywatele i wszystkie regiony .

(7)

Państwa członkowskie i Unia powinny także zająć się społecznymi skutkami kryzysu poprzez dostarczenie bardziej wiarygodnych danych dotyczących skrajnego ubóstwa oraz dążyć do budowy otwartego i bardziej sprawiedliwego społeczeństwa poprzez wzmocnienie pozycji obywateli, tak aby mogli oni przewidywać zmiany i radzić sobie z nimi, a tym samym aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym i gospodarczym. Należy zagwarantować wszystkim niedyskryminujący dostęp i szanse, a także znacznie ograniczyć ubóstwo i wykluczenie społeczne, w szczególności przez zapewnienie skutecznego funkcjonowania rynków pracy i  odpowiednich systemów opieki społecznej oraz usunięcie zbędnych barier administracyjnych i przeszkód utrudniających uczestnictwo w rynku pracy , w szczególności przeszkód, jakie napotykają osoby niepełnosprawne . Państwa członkowskie powinny również zapewnić, aby korzyści płynące ze wzrostu gospodarczego odczuli wszyscy obywatele i wszystkie podmioty regionalne i lokalne . Tablica wyników zawierająca wskaźniki zatrudnienia i wskaźniki społeczne zamieszczona we wspólnym sprawozdaniu o zatrudnieniu jest szczególnie przydatnym narzędziem pod tym względem, gdyż pomaga na czas wykryć główne problemy i nierówności społeczne i w zatrudnieniu oraz określić obszary, w których najbardziej potrzebna jest reakcja polityczna. Jednak kolejne tablice powinny zawierać również dane segregowane według kryterium płci.

Poprawka 13

Wniosek dotyczący decyzji

Motyw 7 a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

 

(7a)

Europejski Trybunał Obrachunkowy wskazał trzy ryzyka związane z pomyślnym wdrożeniem gwarancji dla młodzieży: znaczenie gospodarcze całkowitego finansowania, definicja „oferty wysokiej jakości” i sposób monitorowania wyników takiego podejścia.

Poprawka 14

Wniosek dotyczący decyzji

Motyw 7 b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

 

(7b)

Decyzja Rady 2010/707/UE  (1bis) zawiera następujące cele: podwyższenie do roku 2020 wskaźnika zatrudnienia kobiet i mężczyzn w wieku 20–64 lata do 75 %; zmniejszenie odsetka osób przedwcześnie kończących naukę do poniżej 10 %; zwiększenie do co najmniej 40 % odsetka osób w wieku od 30 do 34 lat z wykształceniem wyższym lub równorzędnym; i wspieranie włączenia społecznego, zwłaszcza przez ograniczanie ubóstwa, mając na celu uwolnienie od ryzyka ubóstwa lub wykluczenia społecznego co najmniej 20 milionów obywateli. Realizacja strategii „Europa 2020” w obszarze zatrudnienia i polityki socjalnej pozostaje głównym celem polityki zatrudnienia państw członkowskich.

Poprawka 15

Wniosek dotyczący decyzji

Motyw 8

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(8)

Działania zgodne z wytycznymi stanową istotny wkład w realizację celów strategii „Europa 2020”. Wytyczne stanowią zintegrowany zestaw europejskich i krajowych polityk, które państwa członkowskie i Unia powinny realizować w celu zwiększenia wzajemnego pozytywnego oddziaływania skoordynowanych reform strukturalnych , zapewnienia odpowiedniej kombinacji ogólnych polityk gospodarczych i bardziej spójnego wkładu polityk europejskich w realizację celów strategii „Europa 2020”.

(8)

Działania zgodne z wytycznymi stanowią istotny wkład w realizację celów strategii „Europa 2020” , które to cele do dziś nie zostały jeszcze osiągnięte . Wynik przeprowadzonych w 2014 r. konsultacji społecznych na temat strategii „Europa 2020” wyraźnie pokazał, jak bardzo cele strategii w dziedzinie zatrudnienia, ubóstwa, wykluczenia społecznego i edukacji są nadal niezwykle ważne i równie istotne, współzależne i wzajemnie wzmacniające się. Wytyczne stanowią zintegrowany zestaw europejskich i krajowych polityk, które państwa członkowskie i Unia powinny realizować w celu zwiększenia wzajemnego pozytywnego oddziaływania skoordynowanych reform ukierunkowanych na zmniejszenie nierówności i zwiększenie dobrobytu obywateli , zapewnienia odpowiedniej kombinacji ogólnych polityk gospodarczych i bardziej spójnego wkładu polityk europejskich w realizację celów strategii „Europa 2020”.

Poprawka 16

Wniosek dotyczący decyzji

Motyw 9

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(9)

Niniejsze wytyczne skierowane są do państw członkowskich i Unii, a ich realizacja powinna przebiegać w porozumieniu ze wszystkimi władzami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi, przy ścisłym włączeniu do tego procesu parlamentów , a także partnerów społecznych oraz przedstawicieli społeczeństwa obywatelskiego.

(9)

Określając i realizując politykę krajową, państwa członkowskie powinny zadbać o skuteczne zarządzanie. Niniejsze wytyczne skierowane są do państw członkowskich i Unii, a ich realizacja , monitorowanie i ocena powinny przebiegać w porozumieniu ze wszystkimi władzami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi, parlamentami , a także partnerami społecznymi oraz przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego.

Poprawka 17

Wniosek dotyczący decyzji

Motyw 10

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

(10)

Ogólne wytyczne dotyczące polityki gospodarczej zawierają wskazówki dla państw członkowskich w zakresie wprowadzania w życie reform w sposób odzwierciedlający współzależności. Są one zgodne z paktem stabilności i wzrostu. Niniejsze wytyczne powinny stanowić podstawę dla zaleceń, jakie Rada może kierować do poszczególnych państw członkowskich,

(10)

Ogólne wytyczne dotyczące polityki gospodarczej i wytyczne dotyczące zatrudnienia zawierają wskazówki dla państw członkowskich w zakresie wprowadzania w życie reform i powinny stanowić podstawę dla zaleceń, jakie Rada może kierować do poszczególnych państw członkowskich, Z uwagi na ścisłą współzależność gospodarek i rynków pracy państw członkowskich, przy przyjmowaniu zaleceń dla poszczególnych krajów Rada powinna brać pod uwagę sytuację w państwach sąsiadujących oraz w krajach, z którymi dane państwo członkowskie ma wyraźne powiązania, kierując się tendencjami w migracji pracowników lub innymi istotnymi wskaźnikami. W związku z tym Komisja powinna dysponować dokładnymi i aktualnymi statystykami i danymi na wypadek konieczności dostosowania zaleceń dla poszczególnych krajów.

Poprawka 18

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 5 – akapit pierwszy

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

Państwa członkowskie powinny ułatwiać tworzenie miejsc pracy, zmniejszać przeszkody w zatrudnianiu dla przedsiębiorstw, promować przedsiębiorczość oraz w szczególności wspierać tworzenie i rozwój małych przedsiębiorstw w celu zwiększenia wskaźnika zatrudnienia wśród kobiet i mężczyzn. Państwa członkowskie powinny również aktywnie promować gospodarkę społeczną i sprzyjać innowacjom społecznym.

Państwa członkowskie , we współpracy z regionalnymi i lokalnymi władzami powinny skutecznie i szybko zająć się kwestią bezrobocia, i ułatwiać tworzenie trwałych i wysokiej jakości miejsc pracy oraz w nie inwestować , rozwiązać problem dostępu dla grup ryzyka i zmniejszać przeszkody w zatrudnianiu osób o różnych poziomach umiejętności i we wszystkich sektorach rynku pracy dla przedsiębiorstw, między innymi przez ograniczanie biurokracji, ale respektując standardy pracy i standardy społeczne, promować przedsiębiorczość młodych oraz w szczególności wspierać tworzenie i rozwój mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw w celu zwiększenia wskaźnika zatrudnienia wśród kobiet i mężczyzn. Państwa członkowskie powinny również aktywnie promować między innymi zatrudnienie w białym i zielonym sektorze oraz niebieskiej gospodarce oraz gospodarkę społeczną i sprzyjać innowacjom społecznym.

Poprawka 19

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 5 – akapit drugi

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

Należy przenieść obciążenia podatkowe z pracy na inne źródła opodatkowania, które mają mniej niekorzystny wpływ na zatrudnienie i wzrost gospodarczy, przy jednoczesnej ochronie przychodów na potrzeby odpowiedniej ochrony socjalnej i wydatków stymulujących wzrost gospodarczy . Zmniejszenie opodatkowania pracy powinno być ukierunkowane na odpowiednie składniki obciążenia podatkowego oraz usuwanie przeszkód i czynników zniechęcających do uczestnictwa w rynku pracy, zwłaszcza w odniesieniu do osób najbardziej oddalonych od rynku pracy.

Należy przenieść obciążenia podatkowe z pracy na inne źródła opodatkowania, które mają mniej niekorzystny wpływ na zatrudnienie i wzrost gospodarczy, przy jednoczesnej ochronie przychodów na potrzeby odpowiedniej ochrony socjalnej i wydatków zorientowanych na inwestycje publiczne, innowacje i tworzenie miejsc pracy . Zmniejszenie opodatkowania pracy powinno być ukierunkowane na odpowiednie składniki obciążenia podatkowego , zwalczanie dyskryminacji oraz usuwanie przeszkód i czynników zniechęcających do uczestnictwa w rynku pracy, zwłaszcza w odniesieniu do osób niepełnosprawnych i osób najbardziej oddalonych od rynku pracy , przy jednoczesnym poszanowaniu obowiązujących zasad prawa pracy .

Poprawka 20

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 5 – akapit trzeci

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

Państwa członkowskie powinny, wspólnie z partnerami społecznymi, zachęcać do korzystania z mechanizmów ustalania płac, co pozwoli na dostosowanie wynagrodzeń do zmian wydajności pracy. W tym względzie należy wziąć pod uwagę różnice w  umiejętnościach i warunkach na lokalnych rynkach pracy , a także rozbieżności w wynikach gospodarczych poszczególnych regionów, sektorów i przedsiębiorstw . Podczas ustalania minimalnych płac państwa członkowskie i partnerzy społeczni powinni uwzględnić ich wpływ na ubóstwo pracujących, tworzenie miejsc pracy i konkurencyjność.

Polityka zapewniająca odpowiednie dochody umożliwiające utrzymanie się ma nadal znaczenie dla tworzenia zatrudnienia i zmniejszenia ubóstwa w Unii. Państwa członkowskie powinny zatem , wspólnie z partnerami społecznymi, respektować i zachęcać do korzystania z mechanizmów ustalania płac, co pozwoli na dostosowanie realnych wynagrodzeń do zmian wydajności pracy oraz na skorygowanie dawnych dysproporcji bez podsycania presji deflacyjnej . Te mechanizmy powinny zapewniać wystarczające zasoby na zaspokojenie podstawowych potrzeb, przy uwzględnieniu wskaźników ubóstwa dla każdego państwa członkowskiego.  W tym względzie należy właściwie ocenić różnice w  poziomach umiejętności i warunkach na lokalnych rynkach pracy w celu zapewnienia płac pozwalających na godziwe życie w całej Unii . Podczas ustalania minimalnych płac zgodnie z krajowym ustawodawstwem i praktyką państwa członkowskie i partnerzy społeczni powinni zapewnić ich adekwatność, a także uwzględnić ich wpływ na ubóstwo pracujących, dochody gospodarstw domowych, łączny popyt, tworzenie miejsc pracy i konkurencyjność.

Poprawka 21

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 5 – akapit trzeci a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

 

Państwa członkowskie powinny dążyć do zmniejszania biurokracji, aby odciążyć małe i średnie przedsiębiorstwa, gdyż przyczyniają się one w bardzo dużej mierze do tworzenia miejsc pracy.

Poprawka 22

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 6 – akapit pierwszy

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

Państwa członkowskie powinny promować wydajność i szanse na rynku pracy poprzez odpowiednią podaż właściwej wiedzy i umiejętności. Państwa członkowskie powinny dokonać niezbędnych inwestycji w systemy kształcenia i szkolenia zawodowego, przy jednoczesnym zwiększaniu skuteczności i wydajności w celu podwyższania poziomu umiejętności siły roboczej; pozwoli to lepiej przewidywać i dostosować się do szybko zmieniających się potrzeb dynamicznych rynków pracy w gospodarce, która jest w coraz większym stopniu objęta cyfryzacją. Państwa członkowskie powinny zwiększyć wysiłki zmierzające do poprawy dostępu do wysokiej jakości kształcenia dorosłych dla wszystkich i realizacji strategii aktywnego starzenia się, aby umożliwić wydłużenie życia zawodowego .

Państwa członkowskie powinny promować zrównoważoną wydajność i szanse na wysokiej jakości zatrudnienie poprzez zapewnienie należytego dostępu do właściwej wiedzy i umiejętności , dostępnych dla każdego . Specjalną uwagę należy poświęcić opiece zdrowotnej, usługom socjalnym i usługom transportowym, które stoją w obliczu lub w perspektywie średnioterminowej staną w obliczu braków kadrowych. Państwa członkowskie powinny dokonać skutecznych inwestycji w  wysokiej jakości, integracyjne systemy kształcenia od wczesnych lat i szkolenia zawodowego, przy jednoczesnym zwiększaniu skuteczności i wydajności w celu podwyższania poziomu wiedzy fachowej i umiejętności siły roboczej , przy jednoczesnym zwiększaniu zróżnicowania umiejętności ; pozwoli to lepiej przewidywać i dostosować się do szybko zmieniających się potrzeb dynamicznych rynków pracy w gospodarce, która jest w coraz większym stopniu objęta cyfryzacją. W związku z tym należy wziąć pod uwagę fakt, że umiejętności miękkie, takie jak umiejętność komunikacji, zyskują coraz większe znaczenie w licznych zawodach .

Poprawka 23

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 6 – akapit pierwszy a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

 

Państwa członkowskie powinny propagować wśród młodych ludzi przedsiębiorczość między innymi przez wprowadzenie dobrowolnych kursów przedsiębiorczości i zachęcanie do tworzenia studenckich przedsiębiorstw w szkołach wyższych i pomaturalnych. Państwa członkowskie, we współpracy z regionalnymi i lokalnymi władzami, powinny zwiększyć wysiłki zmierzające do zapobiegania zbyt wczesnemu porzucaniu nauki przez młodych ludzi, zapewnienia bezproblemowego przechodzenia z etapu kształcenia i szkolenia do życia zawodowego, poprawy dostępu do wysokiej jakości kształcenia dorosłych dla wszystkich i usunięcia barier blokujących ten dostęp, zwracając szczególną uwagę na grupy wysokiego ryzyka i ich potrzeby poprzez przekwalifikowanie w przypadkach, kiedy utrata pracy i zmiany na rynku pracy wymagają ich aktywnej reintegracji. Jednocześnie państwa członkowskie powinny realizować strategie aktywnego starzenia się, aby umożliwić pracę w dobrym stanie zdrowia aż do osiągnięcia wieku emerytalnego.

Poprawka 24

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 6 – akapit pierwszy b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

 

Zapewniając niezbędny poziom umiejętności wymagany na stale zmieniającym się rynku pracy oraz wspierając kształcenie i szkolenie wraz z programami kształcenia dorosłych, państwa członkowskie powinny mieć na uwadze, że potrzebne są też miejsca pracy niewymagające wysokich kwalifikacji oraz że wysoko wykwalifikowani mają lepsze szanse na zatrudnienie niż średnio i nisko wykwalifikowani.

Poprawka 25

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 6 – akapit pierwszy c (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

 

Dostęp do przystępnej cenowo, wysokiej jakości wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem powinien być priorytetem wszechstronnej polityki i inwestycji w połączeniu ze wsparciem dla rodzin i rodziców oraz środkami pomagającymi godzić rodzicom życie zawodowe z prywatnym, co ma przyczynić się do zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki i zwiększać szanse młodych ludzi na rynku pracy.

Poprawka 26

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 6 – akapit drugi

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

Należy zająć się kwestią wysokiego bezrobocia i zapobiegać bezrobociu długotrwałemu . Liczba długotrwale bezrobotnych powinna zostać znacząco zmniejszona dzięki kompleksowym i wzajemnie wzmacniającym się strategiom, w tym dzięki udzielaniu specjalnego aktywnego wsparcia dla długotrwale bezrobotnych w celu doprowadzenia do ich powrotu na rynek pracy. Należy kompleksowo zająć się bezrobociem wśród młodzieży, co obejmuje zapewnienie właściwym instytucjom środków niezbędnych do pełnej i spójnej realizacji krajowych planów wdrożenia gwarancji dla młodzieży.

Należy skutecznie i szybko rozwiązać problem bezrobocia, w szczególności bezrobocia długotrwałego i wysokiego bezrobocia regionalnego, i zapobiegać mu za pomocą zestawu środków odnoszących się do podaży i popytu . Liczba długotrwale bezrobotnych i problem niedopasowania umiejętności do potrzeb i ich utrata to problemy, z którymi należy się zmierzyć dzięki kompleksowym i wzajemnie wzmacniającym się strategiom, w tym dzięki udzielaniu zindywidualizowanego i opartego o rzeczywiste potrzeby aktywnego wsparcia i zapewnieniu odpowiednich form ochrony społecznej dla długotrwale bezrobotnych w celu doprowadzenia do ich świadomego i odpowiedzialnego powrotu na rynek pracy. Należy kompleksowo zająć się bezrobociem wśród młodzieży za pomocą wszechstronnej strategii na rzecz zatrudnienia młodzieży. Obejmuje to inwestycje w sektorach , w których mogą powstać wysokiej jakości miejsca pracy dla młodych ludzi, oraz zapewnienie właściwym podmiotom, takim jak służby wsparcia młodzieży, organizatorzy kształcenia i szkolenia, organizacje młodzieżowe i publiczne służby zatrudnienia, środków niezbędnych do pełnej i spójnej realizacji krajowych planów wdrożenia gwarancji dla młodzieży , ale także sprawną absorpcję dostępnych środków przez państwa członkowskie . Należy również ułatwić dostęp do finansowania tym, którzy zdecydowali się na podjęcie działalności gospodarczej, poprzez szerszy dostęp do informacji, redukcję nadmiernej biurokracji oraz możliwość konwertowania kilkumiesięcznego zasiłku dla bezrobotnych w płatną z góry dotację na rozpoczęcie działalności po przedstawieniu biznesplanu i zgodnie z krajowym ustawodawstwem.

Poprawka 27

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 6 – akapit drugi a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

 

Przy opracowywaniu i wprowadzaniu w życie środków walki z bezrobociem państwa członkowskie powinny brać pod uwagę lokalne i regionalne dysproporcje oraz powinny współpracować z lokalnymi służbami zatrudnienia.

Poprawka 28

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 6 – akapit trzeci

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

Należy zająć się strukturalnymi słabościami w systemach kształcenia i szkolenia w celu zapewnienia wysokiej jakości efektów uczenia się oraz aby zwalczać zjawisko przedwczesnego kończenia nauki i mu zapobiegać. Państwa członkowskie powinny zwiększyć poziom wykształcenia i  rozważyć dwutorowe systemy kształcenia oraz modernizację szkolenia zawodowego, przy jednoczesnym zwiększeniu możliwości uznawania kompetencji nabytych poza formalnym systemem kształcenia.

Należy zająć się strukturalnymi słabościami w systemach kształcenia i szkolenia w celu zapewnienia wysokiej jakości efektów uczenia się oraz aby zwalczać zjawisko przedwczesnego kończenia nauki i mu zapobiegać , stawiając na wszechstronną edukację wysokiej jakości od najniższego poziomu . Wymaga to elastycznych systemów edukacji z naciskiem na praktykę. Państwa członkowskie , we współpracy z lokalnymi i regionalnymi władzami, powinny poprawić jakość poziomu wykształcenia czyniąc go dostępnym dla wszystkich, stworzyć ulepszyć dwutorowe systemy kształcenia , dostosowane do ich potrzeb, przez poprawę możliwości szkolenia zawodowego i istniejących ram , takich jak europass oraz zapewnić, w razie konieczności, odpowiednie przekwalifikowanie zawodowe, tak aby zostały uznane kompetencje nabyte poza formalnym systemem kształcenia. Należy wzmocnić powiązania między kształceniem a pracą, a jednocześnie zapewnić, że edukacja jest na tyle ogólna, że daje solidną podstawę gwarantującą zdolność do zatrudnienia przez całe życie.

Poprawka 29

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 6 – akapit trzeci a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

 

Państwa członkowskie powinny lepiej dostosować swoje systemy szkolenia do rynku pracy, aby poprawić przechodzenie z etapu szkolenia do świata pracy. Ma to przede wszystkim znaczenie w związku z cyfryzacją oraz nowymi technologiami, zielonymi miejscami pracy oraz służbą zdrowia.

Poprawka 30

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 6 – akapit czwarty

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

Bariery utrudniające uczestnictwo w rynku pracy powinny zostać zmniejszone, szczególnie w odniesieniu do kobiet, osób starszych, ludzi młodych, osób niepełnosprawnych oraz legalnych migrantów . Na rynku pracy konieczne jest zapewnienie równouprawnienia płci, w tym równych płac, a także dostępu do wysokiej jakości i przystępnej cenowo wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem.

Dyskryminacja na rynku pracy i dyskryminacja dotycząca dostępu do tego rynku powinna zostać jeszcze bardziej zmniejszona, szczególnie w odniesieniu do grup zmagających się z dyskryminacją lub wykluczeniem, takich jak kobiety, osoby starsze, ludzie młodzi, osoby niepełnosprawne i legalni migranci . Na rynku pracy konieczne jest zapewnienie równouprawnienia płci, w tym równych płac, a także dostępu do wysokiej jakości i przystępnej cenowo wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem , jak również elastyczności koniecznej, by zapobiec wykluczeniu osób doświadczających przerw w karierze zawodowej ze względu na obowiązki rodzinne, takie jak sprawowanie opieki nad członkami rodziny . W związku z tym państwa członkowskie powinny odblokować dyrektywę o kobietach w zarządzie .

Poprawka 31

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 6 – akapit czwarty a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

 

W tym względzie państwa członkowskie powinny wziąć pod uwagę fakt, że odsetek młodzieży niekształcącej się, niepracującej ani nieszkolącej się jest wyższy wśród kobiet niż wśród mężczyzn oraz że zjawisko to wynika przede wszystkim ze wzrostu bezrobocia młodzieży, ale także z braku aktywności zawodowej związanej z brakiem wykształcenia.

Poprawka 32

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 6 – akapit piąty

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

Państwa członkowskie powinny w pełni wykorzystywać Europejski Fundusz Społeczny i inne fundusze UE w celu poprawy zatrudnienia, szerszego włączenia społecznego, podniesienia poziomu edukacji i administracji publicznej.

Państwa członkowskie powinny w pełni , skutecznie i sprawnie wykorzystywać Europejski Fundusz Społeczny i inne fundusze UE w celu zwalczania ubóstwa, poprawy jakości zatrudnienia, szerszego włączenia społecznego, podniesienia poziomu edukacji, administracji publicznej i usług publicznych . Europejski Fundusz na rzecz Inwestycji Strategicznych i jego platformy inwestycyjne powinny również zostać wykorzystane do zapewnienia miejsc pracy o wysokiej jakości i wyposażenia pracowników w umiejętności niezbędne do przejścia Unii na zrównoważony model wzrostu gospodarczego.

Poprawka 33

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 7 – akapit pierwszy

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

Państwa członkowskie powinny ograniczyć segmentację rynku pracy. Przepisy w zakresie ochrony zatrudnienia oraz instytucje zajmujące się tą kwestią powinny zapewniać odpowiednie środowisko dla zatrudnienia, przy zachowaniu odpowiedniego poziomu ochrony pracujących i osób poszukujących pracy lub zatrudnionych na podstawie umów na czas określony lub umów o świadczenie pracy przez osoby samozatrudnione. Należy zadbać o wysoką jakość zatrudnienia, przez co rozumie się bezpieczeństwo społeczno-gospodarcze, możliwości w zakresie kształcenia i szkolenia, warunki pracy (co obejmuje zdrowie i bezpieczeństwo) oraz równowagę między życiem zawodowym a prywatnym.

Państwa członkowskie powinny ograniczyć segmentację rynku pracy poprzez rozwiązanie problemu niepewności zatrudnienia, niepełnego zatrudnienia, pracy nierejestrowanej i umów o zerowym wymiarze czasu pracy . Przepisy w zakresie ochrony zatrudnienia oraz instytucje zajmujące się tą kwestią powinny zapewniać odpowiednie środowisko dla zatrudnienia, przy zachowaniu odpowiedniego poziomu ochrony pracujących i osób poszukujących pracy lub zatrudnionych na podstawie umów na czas określony , w niepełnym wymiarze czasu pracy, umów nietypowych, umów o świadczenie pracy przez osoby samozatrudnione poprzez aktywne angażowanie partnerów społecznych i zachęcanie do rokowań zbiorowych . Należy zadbać o wysoką jakość zatrudnienia dla wszystkich , przez co rozumie się bezpieczeństwo społeczno-gospodarcze, trwałość, odpowiednie wynagrodzenie, prawa pracownicze, godziwe warunki pracy (co obejmuje bezpieczeństwo i higienę), ochronę socjalną, równouprawnienie płci, możliwości w zakresie kształcenia i szkolenia . Dlatego należy umożliwiać młodym ludziom podejmowanie pracy , powrót na rynek pracy osób długotrwale bezrobotnych i równowagę między życiem zawodowym a prywatnym przez zapewnianie opieki po przystępnej cenie i modernizację organizacji pracy . Zbliżenie warunków pracy na wyższym poziomie powinno być promowane w całej Unii.

Poprawka 34

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 7 – akapit pierwszy a

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

 

Dostęp do rynku pracy powinien sprzyjać przedsiębiorczości, tworzeniu trwałych miejsc pracy we wszystkich sektorach, w tym w obszarze zielonego zatrudnienia, gospodarki społecznej i innowacji społecznych, w celu jak najlepszego wykorzystania umiejętności ludzi, wspierania ich rozwoju przez całe życie oraz wspierania innowacyjności pracowników.

Poprawka 35

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 7 – akapit drugi

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

Państwa członkowskie powinny intensywnie zaangażować parlamenty krajowe i partnerów społecznych w opracowywanie i wdrażanie odpowiednich reform i polityk, zgodnie z praktyką krajową, przy jednoczesnym wspieraniu lepszego funkcjonowania i skuteczności dialogu społecznego na szczeblu krajowym.

Państwa członkowskie powinny intensywnie zaangażować parlamenty krajowe, partnerów społecznych , organizacje społeczeństwa obywatelskiego, lokalne i regionalne władze w opracowywanie i wdrażanie odpowiednich reform i polityk, zgodnie z  zasadą partnerstwa i praktyką krajową, przy jednoczesnym wspieraniu poprawy funkcjonowania i skuteczności dialogu społecznego na szczeblu krajowym , zwłaszcza w państwach mających poważne problemy spowodowane dewaluacją płac wywołaną niedawną deregulacją rynków pracy oraz osłabieniem negocjacji zbiorowych .

Poprawka 36

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 7 – akapit trzeci

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

Państwa członkowskie powinny prowadzić bardziej aktywną politykę dotyczącą rynku pracy, zwiększając swoje ukierunkowanie na cele, działania informacyjne, zasięg tej polityki oraz powiązania z pasywnymi środkami. Polityka w tym zakresie powinna mieć na celu lepsze dostosowanie umiejętności do potrzeb rynku pracy i wspieranie zrównoważonych przemian w jego obrębie . Publiczne służby zatrudnienia powinny przy tym udzielać zindywidualizowanego wsparcia i wdrażać systemy pomiaru wyników. Państwa członkowskie powinny również zapewnić, aby ich systemy zabezpieczenia społecznego skutecznie aktywizowały i umożliwiały udział w rynku pracy tym, którzy mogą w nim uczestniczyć, chroniły (tymczasowo) tych, którzy są wykluczeni z rynku pracy lub nie są w stanie w nim uczestniczyć, a także przygotowywały ich do ewentualnych trudnych sytuacji życiowych; poprzez inwestowanie w kapitał ludzki. Państwa członkowskie powinny promować otwarte dla wszystkich rynki pracy sprzyjające włączeniu społecznemu, a także wprowadzać skuteczne środki przeciwdziałające dyskryminacji.

Państwa członkowskie powinny zapewnić podstawowe standardy jakości aktywnej polityki rynku pracy, usprawniając jej ukierunkowanie na cele, działania informacyjne, zasięg oraz powiązania ze środkami wspierającymi, takimi jak bezpieczeństwo socjalne . Polityka w tym zakresie powinna mieć na celu lepszy dostęp do rynku pracy , wzmocnienie rokowań zbiorowych dialogu społecznego i wspieranie zrównoważonych przemian na rynku pracy . Wysoce wykwalifikowane publiczne służby zatrudnienia powinny przy tym udzielać zindywidualizowanego wsparcia i wdrażać systemy pomiaru wyników. Państwa członkowskie powinny również zapewnić, aby ich systemy zabezpieczenia społecznego skutecznie aktywizowały i umożliwiały udział w rynku pracy tym, którzy mogą w nim uczestniczyć, chroniły (tymczasowo) tych, którzy są wykluczeni z rynku pracy lub nie są w stanie w nim uczestniczyć, a także przygotowywały ich do ewentualnych trudnych sytuacji życiowych i zmieniających się warunków gospodarczych i społecznych poprzez inwestowanie w kapitał ludzki. Państwa członkowskie powinny wprowadzić, jako jedno z możliwych działań mających na celu zmniejszenie ubóstwa i zgodnych z krajową praktyką, dochód minimalny proporcjonalny do ich sytuacji społeczno-gospodarczej. Państwa członkowskie powinny promować otwarte dla wszystkich rynki pracy sprzyjające włączeniu społecznemu, a także wprowadzać skuteczne środki przeciwdziałające dyskryminacji.

Poprawka 37

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 7 – akapit czwarty

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

Należy zadbać o mobilność pracowników w celu wykorzystania całego potencjału europejskiego rynku pracy, w tym przez zwiększanie możliwości przenoszenia uprawnień emerytalnych i uznawania kwalifikacji. Państwa członkowskie powinny jednocześnie przeciwdziałać nadużywaniu obowiązujących przepisów .

Należy zadbać o mobilność pracowników jako o podstawowe prawo i kwestię podlegającą swobodnej decyzji w celu wykorzystania całego potencjału europejskiego rynku pracy, w tym przez zwiększanie możliwości przenoszenia uprawnień emerytalnych i  efektywnego uznawania kwalifikacji oraz umiejętności, a także likwidację biurokracji i innych przeszkód . Państwa członkowskie powinny jednocześnie zmierzyć się z barierami językowymi, usprawniając system edukacji w tym kierunku . Państwa członkowskie powinny wykorzystywać sieć EURES, aby pobudzać mobilność pracowników. Inwestycje w regionach, w których obserwuje się odpływ siły roboczej powinny być promowane w celu złagodzenia zjawiska drenażu mózgów i zachęcania do powrotu pracowników mobilnych.

Poprawka 38

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 7 a (nowa) – tytuł

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

 

Poprawa jakości i wyników systemów kształcenia i szkolenia na wszystkich szczeblach

Poprawka 39

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 7 a (nowa)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

 

Państwa członkowskie powinny nadać priorytet dostępowi do przystępnej cenowo, wysokiej jakości opieki nad dziećmi i wczesnej edukacji, ponieważ są to ważne środki wsparcia dla podmiotów działających na rynku pracy, przyczyniające się do zwiększenia ogólnej stopy zatrudnienia przy jednoczesnym wspieraniu zainteresowanych osób w ich obowiązkach. Państwa członkowskie powinny stworzyć kompleksowe strategie i inwestycje niezbędne do wsparcia dla rodzin i rodziców oraz wprowadzić środki pomagające godzić rodzicom życie zawodowe z prywatnym, co ma przyczynić się do zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki i zwiększać szanse młodych ludzi na rynku pracy.

Poprawka 40

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 8 – tytuł

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

Zagwarantowanie uczciwości , zwalczanie ubóstwa i promowanie równych szans

Zagwarantowanie sprawiedliwości społecznej , zwalczanie ubóstwa i promowanie równych szans

Poprawka 41

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 8 – akapit pierwszy

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

Państwa członkowskie powinny zmodernizować systemy zabezpieczenia społecznego w celu zapewnienia wydajnej, skutecznej i  odpowiedniej ochrony na wszystkich etapach życia jednostki, zagwarantowania sprawiedliwości i podjęcia działań niwelujących nierówności. Konieczne jest uproszczenie i lepsze ukierunkowanie polityki społecznej, uzupełnione o zapewnienie przystępnej cenowo, wysokiej jakości opieki nad dziećmi i edukacji, szkoleń i pomocy w znalezieniu pracy, wsparcia na potrzeby mieszkaniowe i dostępnej opieki zdrowotnej, dostępu do podstawowych usług, takich jak konta w banku i dostęp do internetu, a także podjęcie działań w celu zapobiegania wczesnemu kończeniu nauki oraz na potrzeby walki z wykluczeniem społecznym.

Państwa członkowskie , we współpracy z lokalnymi i regionalnymi władzami, powinny udoskonalić systemy zabezpieczenia społecznego przez zagwarantowanie podstawowych standardów, w celu zapewnienia wydajnej, skutecznej i  trwałej ochrony na wszystkich etapach życia jednostki, zagwarantowanie godnego życia, solidarności, dostępu do ochrony socjalnej, pełnego poszanowania praw socjalnych, sprawiedliwości i podjęcia działań niwelujących nierówności , a także zadbania o włączenie społeczne w celu wyeliminowania ubóstwa, w szczególności osób wykluczonych z rynku pracy i słabszych grup . Konieczne jest uproszczenie, lepsze ukierunkowanie i podniesienie poziomu ambicji polityki społecznej, uzupełnione o zapewnienie przystępnej cenowo, wysokiej jakości opieki nad dziećmi i edukacji, skutecznych szkoleń i pomocy w znalezieniu pracy, wsparcie potrzeb mieszkaniowych i dostępna dla wszystkich wysokiej jakości opieka zdrowotna, dostęp do podstawowych usług, takich jak konta w banku i dostęp do internetu, a także podjęcie działań w celu zapobiegania wczesnemu kończeniu nauki oraz na potrzeby walki ze skrajnym ubóstwem, z wykluczeniem społecznym oraz, bardziej ogólnie, ze wszystkimi formami ubóstwa . Szczególnie zdecydowanie należy zwalczać ubóstwo dzieci.

Poprawka 42

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 8 – akapit drugi

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

Do tego celu należy użyć różnych uzupełniających się instrumentów ukierunkowanych na indywidualne potrzeby, w tym usług wspomagających aktywizację zawodową i wsparcia dochodu. Systemy zabezpieczenia społecznego powinny być zaprojektowane w taki sposób, aby ułatwić uwzględnienie wszystkich uprawnionych osób, wspierać inwestycje w kapitał ludzki oraz przyczyniać się do zapobiegania ubóstwu, jego ograniczania i ochrony przed nim .

Do tego celu należy użyć różnych uzupełniających się instrumentów ukierunkowanych na indywidualne potrzeby, w tym usług wspomagających aktywizację zawodową i wsparcia dochodu. W tym celu każde państwo członkowskie ustala poziom minimalnego dochodu zgodnie z praktyką krajową, w zależności od specyficznej sytuacji gospodarczej i społecznej danego państwa. Systemy zabezpieczenia społecznego powinny być zaprojektowane w taki sposób, aby ułatwić dostęp i uwzględnienie wszystkich osób w sposób wolny od dyskryminacji , wspierać inwestycje w kapitał ludzki oraz przyczyniać się do zapobiegania ubóstwu i wyłączeniu społecznemu , a także innym rodzajom ryzyka, takim jak utrata zdrowia lub zatrudnienia, a także chronić przed nimi . Należy położyć szczególny nacisk na dzieci cierpiące ubóstwo z uwagi na długotrwałe bezrobocie rodziców.

Poprawka 43

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 8 – akapit trzeci

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

Należy zreformować systemy emerytalne w celu zapewnienia ich stabilności i adekwatności dla kobiet i mężczyzn w kontekście wydłużenia życia ludzkiego i zmian demograficznych, także poprzez powiązanie ustawowego wieku emerytalnego z oczekiwaną długością życia, podniesienie rzeczywistego wieku przechodzenia na emeryturę oraz rozwijanie uzupełniających oszczędności emerytalnych .

Należy zrestrukturyzować systemy emerytalne w celu zapewnienia ich stabilności , bezpieczeństwa i adekwatności dla kobiet i mężczyzn przez wzmocnienie programów emerytalnych, z myślą o zapewnieniu odpowiedniego dochodu na emeryturze, co najmniej powyżej progu ubóstwa. Systemy emerytalne powinny zapewniać konsolidację, dalszy rozwój i umocnienie trzech filarów systemów oszczędności emerytalnych. Powiązanie wieku emerytalnego z oczekiwaną długością życia nie jest jedynym instrumentem walki z wyzwaniem starzenia się. Reformy systemów emerytalnych powinny także , między innymi, odzwierciedlać trendy na rynku pracy, współczynnik urodzeń, sytuację demograficzną, sytuację zdrowotną i materialną, warunki pracy i współczynnik obciążenia ekonomicznego . Najlepszym podejściem do zjawiska starzenia się jest zwiększenie ogólnego zatrudnienia, w oparciu także o inwestycje społeczne w aktywne starzenie się.

Poprawka 44

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 8 – akapit czwarty

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

Państwa członkowskie powinny zwiększyć dostępność, wydajność i skuteczność systemów opieki zdrowotnej i opieki długoterminowej przy jednoczesnym utrzymaniu stabilności budżetowej .

Państwa członkowskie powinny zwiększyć jakość, przystępność, dostępność, wydajność i skuteczność systemów opieki zdrowotnej i opieki długoterminowej oraz ochrony socjalnej, a także godnych warunków pracy w odpowiednich sektorach, przy jednoczesnym utrzymaniu finansowej stabilności tych systemów poprzez poprawę solidarnego finansowania .

Poprawka 45

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 8 – akapit czwarty a (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

 

Państwa członkowskie powinny zapewnić pełne wykorzystanie Europejskiego Funduszu Społecznego i innych funduszy unijnych w celu wsparcia walki z ubóstwem, wykluczeniem społecznym i dyskryminacją, poprawienia dostępności dla osób niepełnosprawnych w celu promowania równości kobiet i mężczyzn oraz usprawnienia administracji publicznej.

Poprawka 46

Wniosek dotyczący decyzji

Załącznik – wytyczna 8 – akapit czwarty b (nowy)

Tekst proponowany przez Komisję

Poprawka

 

Zasadniczym celem strategii „Europa 2020” w dziedzinie zatrudnienia, na podstawie którego państwa członkowskie określają swoje cele krajowe, uwzględniając swoje względne pozycje wyjściowe i uwarunkowania krajowe, jest zmierzanie do podwyższenia do roku 2020 wskaźnika zatrudnienia kobiet i mężczyzn w wieku 20–64 lata do 75 %; zmniejszenie odsetka osób przedwcześnie kończących naukę do poniżej 10 %; zwiększenie do co najmniej 40 % odsetka osób w wieku od 30 do 34 lat z wykształceniem wyższym lub równorzędnym; i wspieranie włączenia społecznego, zwłaszcza przez ograniczanie ubóstwa, mając na celu wydźwignięcie z ubóstwa lub wykluczenia społecznego co najmniej 20 milionów obywateli  (1bis) .


(1bis)   Decyzja Rady 2010/707/UE z dnia 21 października 2010 r. w sprawie wytycznych dotyczących polityki zatrudnienia państw członkowskich (Dz.U. L 308 z 24.11.2010, s. 46).

(1bis)   http://www.eesc.europa.eu/resources/docs/revenu-minimum_-etude-ose_-vfinale_en--2.pdf

(1bis)   Decyzja Rady 2010/707/UE z dnia 21 października 2010 r. w sprawie wytycznych dotyczących polityki zatrudnienia państw członkowskich (Dz.U. L 308 z 24.11.2010, s. 46).

(1bis)   Populację określa się jako liczbę osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem według trzech wskaźników (zagrożenie ubóstwem; deprywacja materialna; gospodarstwo domowe bez osób pracujących), pozostawiając państwom członkowskim swobodę w ustalaniu krajowych wartości docelowych na podstawie najbardziej odpowiednich wskaźników, biorąc pod uwagę własną krajową sytuację i priorytety.


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/223


P8_TA(2015)0262

Uruchomienie Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji: wniosek EGF/2015/001 FI/Broadcom złożony przez Finlandię

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie uruchomienia Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji zgodnie z pkt 13 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami (wniosek EGF/2015/001 FI/Broadcom złożony przez Finlandię) (COM(2015)0232 – C8-0135/2015 – 2015/2125(BUD))

(2017/C 265/40)

Parlament Europejski,

uwzględniając wniosek Komisji przedłożony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2015)0232 – C8–0135/2015),

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1309/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (2014–2020) i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1927/2006 (1) (rozporządzenie w sprawie EFG),

uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 (2), w szczególności jego art. 12,

uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami (3) (PMI z dnia 2 grudnia 2013 r.), w szczególności jego pkt 13,

uwzględniając procedurę rozmów trójstronnych przewidzianą w pkt 13 PMI z dnia 2 grudnia 2013 r.,

uwzględniając pismo Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych,

uwzględniając pismo Komisji Rozwoju Regionalnego,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej (A8-0210/2015),

A.

mając na uwadze, że Unia opracowała instrumenty ustawodawcze i budżetowe w celu udzielenia dodatkowego wsparcia pracownikom dotkniętym skutkami poważnych zmian w strukturze światowego handlu lub światowego kryzysu finansowego i gospodarczego oraz z myślą o ułatwieniu im powrotu na rynek pracy;

B.

mając na uwadze, że pomoc finansowa Unii dla zwolnionych pracowników powinna być dynamiczna i powinno się jej udzielać jak najszybciej i jak najskuteczniej, zgodnie ze wspólną deklaracją Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, przyjętą na posiedzeniu pojednawczym w dniu 17 lipca 2008 r., a także przy należytym uwzględnieniu porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 2 grudnia 2013 r. w odniesieniu do przyjęcia decyzji o uruchomieniu Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (EFG);

C.

mając na uwadze, że przyjęcie rozporządzenia w sprawie EFG odzwierciedla porozumienie osiągnięte przez Parlament i Radę co do ponownego wprowadzenia kryterium uruchomienia z powodu kryzysu, zwiększenia wkładu finansowego Unii do 60 % łącznych szacunkowych kosztów proponowanych środków, zwiększenia skuteczności rozpatrywania wniosków o uruchomienie EFG przez Komisję oraz przez Parlament i Radę dzięki skróceniu czasu oceny i zatwierdzenia, co do rozszerzenia zakresu kwalifikowalnych działań i beneficjentów poprzez włączenie osób samozatrudnionych i osób młodych oraz co do finansowania środków zachęcających do podejmowania własnej działalności gospodarczej;

D.

mając na uwadze, że Finlandia złożyła wniosek EGF/2015/001 FI/Broadcom o pomoc finansową z EGF w związku ze zwolnieniami w przedsiębiorstwie Broadcom Communications Finland, sklasyfikowanym w dziale 46 NACE Rev. 2 (handel hurtowy, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi i motocyklami) (4), oraz u dwóch dostawców lub producentów niższego szczebla;

E.

mając na uwadze, że złożony wniosek spełnia kryteria kwalifikowalności przewidziane w rozporządzeniu w sprawie EFG;

1.

zgadza się z Komisją, że warunki wymienione w art. 4 ust. 1 lit. a) rozporządzenia w sprawie EFG zostały spełnione i że w związku z tym Finlandia ma prawo do wkładu finansowego w wysokości 1 365 000 EUR na mocy tego rozporządzenia;

2.

odnotowuje, że w dniu 30 stycznia 2015 r. władze fińskie przedłożyły wniosek o wkład finansowy z EFG, a w dniu 2 czerwca 2015 r. Komisja przedstawiła ocenę tego wniosku; z zadowoleniem przyjmuje krótki okres oceny wynoszący niecałe pięć miesięcy;

3.

przypomina, że na przestrzeni pierwszej dekady XXI wieku liczba pracowników w fińskich podmiotach zależnych na wszystkich kontynentach wzrastała, dopóki Azja nie stała się w 2004 r. największym pracodawcą w przemyśle elektronicznym i elektrycznym, a liczba pracowników w Europie zaczęła spadać; uważa, że zwolnienia w przedsiębiorstwie Broadcom są częściowo powiązane z tendencją, która odbija się na całym przemyśle elektronicznym w Finlandii i która swoją kulminację osiągnęła w 2011 r. – w momencie ogłoszenia przez Nokię zwolnień na dużą skalę; stwierdza jednak, że wydarzenia te są w znacznej mierze związane z istotnymi zmianami w strukturze światowego handlu spowodowanymi globalizacją;

4.

zauważa, że zwolnienia te w dalszym stopniu pogorszą sytuację w zakresie bezrobocia, zwłaszcza w regionie Ostrobotni Północnej (część regionu na poziomie NUTS (5) 2, FI 1A), gdzie miały miejsce 424 spośród 568 zwolnień; zauważa, że w regionie tym stopa bezrobocia jest niezmiennie o kilka punktów procentowych wyższa od średniej krajowej; zauważa, że w sierpniu 2014 r. krajowa stopa bezrobocia wynosiła 12,2 %, natomiast w Ostrobotni Północnej – 14,1 %, zaś w mieście najbardziej dotkniętym bezrobociem, Oulu – aż 16,1 %, oraz że ten sam region mocno odczuł zwolnienia na dużą skalę przez Nokię począwszy od 2011 r.;

5.

uważa, że ankiety i wizyty w przedsiębiorstwach są nie tylko działaniami, na których mogą skorzystać zwolnieni pracownicy, których dotyczy wniosek, ale mogą też przyczynić się do zwiększenia wiedzy na temat problematyki zatrudnienia w tym sektorze w razie zwolnień w przyszłości; zauważa, że te szczególne działania stanowią kontynuację podobnego rozwiązania wprowadzonego w ramach wcześniejszego wniosku w sprawie EFG w Finlandii (EGF/2013/001 FI/Nokia);

6.

zauważa, że dotychczas sektora handlu hurtowego, z wyłączeniem handlu pojazdami i motocyklami, dotyczył jeden inny wniosek o pomoc z EFG (EGF/2010/012 NL/Noord Holland ICT), również oparty na kryterium globalizacji;

7.

z zadowoleniem odnotowuje, że aby szybko zapewnić wsparcie pracownikom, władze fińskie postanowiły rozpocząć świadczenie zwalnianym pracownikom zindywidualizowanych usług w dniu 11 sierpnia 2014 r., a więc na długo przed zapadnięciem decyzji o przyznaniu z EFG pomocy na zaproponowany skoordynowany pakiet, a nawet przed złożeniem odpowiedniego wniosku;

8.

zauważa, że Finlandia planuje wdrożyć trzy rodzaje środków na rzecz zwolnionych pracowników objętych wnioskiem: (i) udzielenie im pomocy w przejściu do nowego zatrudnienia, (ii) udzielenie im pomocy w rozpoczęciu własnej działalności gospodarczej oraz (iii) zapewnienie im szkolenia lub kształcenia;

9.

zauważa, że władze zamierzają wykorzystać 17,46 % ogółu wydatków na świadczenia i zachęty w postaci dopłaty do wynagrodzeń (jako część wynagrodzenia za każdy stosunek pracy nawiązany przez pracownika objętego pomocą) i dodatków na podróż, zakwaterowanie i przeprowadzkę, co stanowi połowę poziomu maksymalnych dopuszczalnych kosztów całkowitych takich działań, wynoszącego 35 %;

10.

przyjmuje z zadowoleniem procedury konsultacji fińskich władz z beneficjentami objętymi pomocą lub ich przedstawicielami lub też z partnerami społecznymi, a także z władzami lokalnymi i regionalnymi;

11.

przypomina, że ważne jest zwiększenie szans wszystkich pracowników na zatrudnienie poprzez odpowiednie szkolenia oraz uznanie umiejętności i kompetencji zdobytych przez pracownika w trakcie kariery zawodowej; oczekuje, że szkolenia oferowane w ramach skoordynowanego pakietu będą dostosowane nie tylko do potrzeb zwolnionych pracowników, lecz także do faktycznej sytuacji gospodarczej;

12.

przypomina, że zgodnie z art. 7 rozporządzenia w sprawie EFG przy opracowywaniu skoordynowanego pakietu zindywidualizowanych usług należy przewidywać przyszłe perspektywy rynku pracy i potrzebne umiejętności, a pakiet ten powinien także wpisywać się w strategię przechodzenia na zasobooszczędną i zrównoważoną gospodarkę;

13.

z zadowoleniem przyjmuje komplementarność proponowanych interwencji z EFG z innymi działaniami finansowanymi z funduszy krajowych lub unijnych;

14.

odnotowuje, że informacje na temat skoordynowanego pakietu zindywidualizowanych usług, które mają być finansowane z EFG, obejmują dane na temat komplementarności z działaniami finansowanymi z funduszy strukturalnych; podkreśla, że władze fińskie potwierdzają, iż działania kwalifikowalne nie są objęte pomocą w ramach innych instrumentów finansowych UE; ponownie wzywa Komisję do przedstawiania analizy porównawczej tych danych w sprawozdaniach rocznych w celu zapewnienia pełnego przestrzegania obowiązujących przepisów i zapobiegania powielaniu usług finansowanych przez Unię;

15.

docenia udoskonaloną procedurę wprowadzoną przez Komisję w następstwie wniosku Parlamentu o przyspieszone udzielanie dotacji; zwraca uwagę na presję czasu wynikającą z nowego harmonogramu oraz na potencjalne skutki dotyczące skuteczności rozpatrywania spraw;

16.

zatwierdza decyzję załączoną do niniejszej rezolucji;

17.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do podpisania wraz z przewodniczącym Rady niniejszej decyzji i zadbania o jej publikację w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;

18.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji wraz z załącznikiem Radzie i Komisji.


(1)  Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 855.

(2)  Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 884.

(3)  Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1.

(4)  Rozporządzenie (WE) nr 1893/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie statystycznej klasyfikacji działalności gospodarczej NACE Rev. 2 i zmieniające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3037/90 oraz niektóre rozporządzenia WE w sprawie określonych dziedzin statystycznych (Dz.U. L 393 z 30.12.2006, s. 1).

(5)  Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1046/2012 z dnia 8 listopada 2012 r. wykonujące rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1059/2003 w sprawie ustalenia wspólnej klasyfikacji jednostek terytorialnych do celów statystycznych (NUTS) w zakresie przekazywania szeregów czasowych dla nowego podziału regionalnego (Dz.U. L 310 z 9.11.2012, s. 34).


ZAŁĄCZNIK

DECYZJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

w sprawie uruchomienia Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (wniosek z Finlandii – EGF/2015/001 FI/Broadcom)

(Tekst tego załącznika nie został powtórzony w tym miejscu, ponieważ odpowiada on końcowej wersji decyzji (UE) 2015/1477.)


11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/226


P8_TA(2015)0263

Budżet na rok 2016 – mandat do podjęcia rozmów trójstronnych

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 8 lipca 2015 r. w sprawie upoważnienia do rozmów trójstronnych dotyczących projektu budżetu na rok 2016 (2015/2074(BUD))

(2017/C 265/41)

Parlament Europejski,

uwzględniając art. 312 i 314 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając art. 106a Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej,

uwzględniając projekt budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2016, przyjęty przez Komisję dnia 24 czerwca 2015 r. (COM(2015)0300),

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 (1),

uwzględniając rozporządzenie Rady (UE, Euratom) nr 1311/2013 z dnia 2 grudnia 2013 r. określające wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 (2),

uwzględniając Porozumienie międzyinstytucjonalne z dnia 2 grudnia 2013 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami (3),

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 marca 2015 r. w sprawie ogólnych wytycznych dotyczących przygotowania budżetu na rok 2016: sekcja 3 – Komisja (4),

uwzględniając konkluzje Rady z dnia 17 lutego 2015 r. w sprawie wytycznych budżetowych na rok 2016,

uwzględniając tytuł II rozdział 8 Regulaminu,

uwzględniając pisma Komisji Spraw Zagranicznych, Komisji Handlu Międzynarodowego, Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Spraw Konstytucyjnych,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Budżetowej oraz opinie innych zainteresowanych komisji (A8-0217/2015),

Projekt budżetu na rok 2016: wypełnienie zobowiązań i realizacja priorytetów finansowych

1.

przypomina, że w swojej wyżej wymienionej rezolucji z dnia 11 marca 2015 r. Parlament nadał ważną rangę wśród swoich priorytetów dla budżetu na 2016 r. tworzeniu godnych i wysokiej jakości miejsc pracy oraz rozwojowi przedsiębiorstw i przedsiębiorczości na rzecz inteligentnego i trwałego wzrostu gospodarczego w całej Unii sprzyjającego włączeniu społecznemu, a także solidarności wewnętrznej i zewnętrznej w bezpiecznej Europie; przypomina o przywiązaniu Parlamentu do przestrzegania prawnych i politycznych zobowiązań oraz ponawia apel do instytucji o wywiązywanie się z obietnic;

2.

podkreśla w tym kontekście, że wieloletnie ramy finansowe (WRF) na lata 2014–2020 określają pułapy dla wszystkich działów, ale również przewidują szczególną i jak największą elastyczność, aby umożliwić Unii wypełnianie jej prawnych zobowiązań, jak również instrumenty szczególne umożliwiające Unii reagowanie na konkretne nieprzewidziane wydarzenia czy finansowanie wyraźnie określonych wydatków poza pułapami;

3.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że przygotowany przez Komisję projekt budżetu ogólnego Unii Europejskiej na rok budżetowy 2016 wzmacnia powyższe priorytety i proponuje zwiększyć wsparcie UE dla programów ukierunkowanych na inwestycje, wiedzę, miejsca pracy i wzrost, a zwłaszcza dla emblematycznego programu na rzecz mobilności, jakim jest Erasmus+; uważa, że projekt budżetu na 2016 r. stanowi pozytywny krok ku wspieraniu państw członkowskich w stawianiu czoła wyzwaniom strukturalnym, zwłaszcza utracie konkurencyjności; wyraża zadowolenie z tego, że oprócz planowanego zwiększenia środków w dziale 3 (Bezpieczeństwo i obywatelstwo) oraz dziale 4 (Globalny wymiar Europy) Komisja podejmuje wyzwanie, jakim jest reakcja na nowe wydarzenia, jak kryzysy na Ukrainie, w Syrii i w regionie Morza Śródziemnego, zaspokajając potrzeby UE i państw członkowskich w zakresie bezpieczeństwa i migracji oraz wykazując zdecydowaną wolę polityczną w obszarze działań zewnętrznych i zobowiązań budżetowych względem krajów pochodzenia i tranzytu;

4.

z zadowoleniem przyjmuje włączenie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych (EFIS) do projektu budżetu na 2016 r., a zwłaszcza uruchomienie łącznego marginesu na zobowiązania, aby pokryć część wydatków koniecznych do sfinansowania funduszu gwarancyjnego EFIS w wysokości 8 mld EUR, zamiast polegać tylko na cięciach w programie „Horyzont 2020” i instrumencie „Łącząc Europę”; podkreśla, że Parlament miał na celu maksymalne ograniczenie wpływu na te dwa programy i że porozumienie wypracowane przez współprawodawców jeszcze bardziej ograniczyło te cięcia łącznie o 1 mld EUR, chroniąc zwłaszcza wstępne projekty badawcze; oczekuje na jak najszybsze odzwierciedlenie ostatecznego porozumienia w sprawie EFIS w budżecie na 2016 r. w oparciu o list w sprawie poprawek;

5.

przypomina jednak, że decyzję w sprawie rocznych środków zatwierdzanych na utworzenie funduszu gwarancyjnego EFIS podejmie władza budżetowa w ramach rocznej procedury budżetowej; w tym kontekście zobowiązuje się do dalszego kompensowania nadal istotnych cięć dotyczących programu „Horyzont 2020” i instrumentu „Łącząc Europę”, aby umożliwić tym programom całkowitą realizację celów uzgodnionych zaledwie dwa lata temu w wyniku negocjacji w sprawie ich odnośnych podstaw prawnych; zamierza również dokładnie zbadać, czy cięcia te powinny być skoncentrowane w latach 2016–2018, jak proponuje Komisja, czy rozłożone na lata 2019–2020, aby zminimalizować wpływ na te programy;

6.

ubolewa nad tym, że Programu na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (COSME) dotyczą nominalne cięcia środków na zobowiązania w okresie 2015–2016; podkreśla, że takie cięcia byłyby bardzo negatywnym sygnałem w momencie, gdy potencjał MŚP w zakresie innowacji i tworzenia miejsc pracy jest niezwykle potrzebny w celu ożywienia koniunktury w UE, wypełnienia luk inwestycyjnych i przyczynienia się do przyszłego dobrobytu Unii; przypomina, że promowanie przedsiębiorczości, poprawianie konkurencyjności unijnych przedsiębiorstw, w tym przedsiębiorstw społecznych, i ich dostępu do rynków oraz poprawianie dostępu do finansowania MŚP, które odgrywają istotną rolę w europejskiej gospodarce i konkurencyjności, to uznawane przez wszystkie instytucje priorytety, które uzasadniały koncentrację wydatków na wstępie i zwiększenie środków na COSME w ciągu ostatnich dwóch lat, zważywszy na wysoki wskaźnik wykonania programu; zamierza zatem dopilnować, by program ten pozytywnie rozwijał się w 2016 r.;

7.

ponownie wyraża zaniepokojenie finansowaniem Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych (YEI) jako kluczowego narzędzia zwalczania bezrobocia młodzieży w Unii, co jest głównym priorytetem wszystkich decydentów europejskich; zauważa koncentrację wydatków na wstępie w ramach przydziału na zapewnienie kwoty równoważnej na YEI w 2014 i 2015 r.; ubolewa nad tym, że nie zaproponowano nowych zobowiązań w 2016 r.; przypomina, że w WRF przewidziano łączny margines na zobowiązania, jaki należy udostępnić poza pułapami począwszy od 2016 r. dla celów politycznych związanych ze wzrostem i zatrudnieniem, zwłaszcza zatrudnieniem młodzieży; przypomina, że w związku z tym w rozporządzeniu w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego przewidziano, że środki na YEI można zwiększyć na okres 2016–2020 w ramach procedury budżetowej; apeluje zatem o kontynuowanie Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych i wykorzystywanie wszelkich przepisów dotyczących elastyczności zawartych w WRF, a także zamierza dopilnować, by w budżecie na 2016 r. przewidziano niezbędne kwoty;

8.

zauważa, że dzięki terminowemu uzgodnieniu przeprogramowania zobowiązań w ramach zarządzania dzielonego na mocy WRF 2014–2020 z powodu późnego przyjęcia odnośnych zasad i programów, Komisja ujęła w swoim projekcie budżetu na 2016 r. (działy 2 i 3) 4,5 mld EUR w środkach na zobowiązania, które nie mogły zostać wykorzystane w 2014 r.; przypomina, że budżet korygujący 1/2015 już umożliwił przesunięcie 16,5 mld EUR z 2014 na 2015 r. w działach 1b, 2 i 3; podkreśla, że są to jednak zwykłe przesunięcia z już uzgodnionych środków na 2014 r., a zatem – do celów porównawczych – należałoby je wyłączyć z wszelkiej oceny zmiany wysokości budżetu na 2016 r. względem budżetu na 2015 r.; wskazuje zatem, że w projekcie budżetu na 2016 r. odnośne programy otrzymują w rzeczywistości więcej środków na zobowiązania;

9.

wyraża obawy w związku z wolniejszym niż planowano uruchamianiem nowych programów w ramach WRF 2014–2020 spowodowanym późnym zatwierdzeniem podstaw prawnych i programów operacyjnych, a także niedoborem środków na płatności w 2014 r.; podejmuje się zbadania, czy wnioskowane środki na zobowiązania i płatności rzeczywiście umożliwią tym nowym programom nabranie tempa; apeluje do Komisji i państw członkowskich o przyjęcie wszystkich niezbędnych środków w celu nadrobienia opóźnień w ich realizacji;

10.

zauważa, że projekt budżetu UE na 2016 r. wynosi 153,5 mld EUR w środkach na zobowiązania (w tym przeprogramowana z 2014 r. kwota 4,5 mld EUR) i 143,5 mld EUR w środkach na płatności; wskazuje, że, pomijając skutki przeprogramowania w 2015 i 2016 r., stanowi to wzrost o 2,4 % w zobowiązaniach i 1,6 % w płatnościach w porównaniu z budżetem na 2015 r.; podkreśla, że ten ogólnie umiarkowany wzrost, zgodny z tempem określonym w WRF i uwzględniający inflację, nie stanowi praktycznie wzrostu w ujęciu realnym, co podkreśla znaczenie skuteczności i wydajności wydatków;

11.

podkreśla, że Komisja pozostawia marginesy w wysokości 2,2 mld EUR w środkach na zobowiązania (z czego 1,2 mld EUR w dziale 2) i 1,6 mld EUR w środkach na płatności w ramach pułapów WRF; przypomina, że dostępne marginesy w zobowiązaniach i płatnościach, jak również niezrealizowane płatności zasilają łączne marginesy do wykorzystania w kolejnych latach w razie potrzeby; zauważa. że łączny margines na zobowiązania jest udostępniany po raz pierwszy, a jego część zostanie przeznaczona na EFIS; co do zasady z zadowoleniem przyjmuje proponowane wykorzystanie instrumentu elastyczności na wyraźnie określone wydatki dotyczące nowych inicjatyw UE w obszarach azylu i migracji, które nie mogą być finansowane w ramach działu 3; zamierza wykorzystać część pozostającego marginesu i odnośne postanowienia dotyczące elastyczności przewidziane w WRF do wzmocnienia kluczowych priorytetów;

Płatności: przywrócenie zaufania

12.

przypomina, że niedobory płatności, w dużej mierze spowodowane niewystarczającymi pułapami płatności i niedofinansowaniem budżetu, osiągnęły w 2014 r. niespotykany poziom i pozostają wysokie w 2015 r.; obawia się, że nadal będzie to zagrażać właściwemu wdrożeniu nowych programów na mocy WRF 2014–2020 oraz niekorzystnie odbijać się na beneficjentach, zwłaszcza na władzach lokalnych, regionalnych i krajowych, które borykają się z ograniczeniami gospodarczymi i społecznymi; popiera aktywne zarządzanie płatnościami przez Komisję, ale wyraża zaniepokojenie odroczeniem zaproszeń do składania wniosków, zmniejszeniem płatności zaliczkowych i późnymi płatnościami, co może negatywnie wpłynąć na realizację celów spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej; ponownie wyraża zaniepokojenie doraźnymi cięciami w płatnościach wprowadzonymi przez Radę podczas czytania rocznych budżetów, w tym również w programach działu 1a dotyczących konkurencyjności na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia; zwraca się do Komisji o przygotowanie najpóźniej do dnia 31 marca 2016 r. sprawozdania dotyczącego skutków odnotowanych przez beneficjentów, dla których płatności unijne w latach 2013–2015 zostały opóźnione, oraz wpływu na wdrażanie programów;

13.

z zadowoleniem przyjmuje, że projekt budżetu UE odzwierciedla wspólne oświadczenie w sprawie planu płatności na lata 2015–2016 uzgodnione przez Parlament, Radę i Komisję po wspólnej diagnozie i zobowiązaniu się trzech instytucji do ograniczenia tych zaległości; przypomina, że zgodnie z art. 310 TFUE dochody i wydatki wykazane w budżecie UE muszą się równoważyć; zauważa, że zgodnie z szacunkami Komisji środki na płatności, o które wnioskuje się w projekcie budżetu, zmniejszyłyby kwotę niezapłaconych rachunków do zrównoważonego poziomu około 2 mld EUR; podejmuje się w związku z tym w pełni poprzeć wniosek Komisji i oczekuje od Rady wywiązania się z jej zobowiązań w tym względzie;

14.

podkreśla, że Parlament, Rada i Komisja zobowiązały się do unikania w przyszłości kumulacji niemożliwego do zrównoważenia poziomu zaległości w nieuregulowanych wnioskach o płatność pod koniec roku, przy pełnym poszanowaniu i realizowaniu osiągniętych porozumień będących częścią wieloletnich ram finansowych i rocznych procedur budżetowych; ponownie podkreśla w tym względzie konieczność ścisłego i aktywnego monitorowania sytuacji w zakresie zaległości; ponownie wyraża zaniepokojenie, że specyfika cykli płatności wywiera dodatkową presję na poziom środków na płatności, zwłaszcza pod koniec obowiązywania WRF; przypomina Komisji o jej zobowiązaniu, ujętym we wspólnym oświadczeniu w sprawie planu płatności, do rozwijania jej narzędzi prognozowania średnio- i długoterminowego oraz do opracowania systemu wczesnego ostrzegania w celu przedstawienia tych pierwszych prognoz dotyczących płatności w lipcu, tak aby w przyszłości władza budżetowa mogła podejmować w pełni świadome decyzje;

15.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że łączne środki na płatności wreszcie są przeznaczane w większym stopniu na realizację nowych programów na okres 2014–2020 niż na ukończenie poprzednich programów z okresu 2007–2013; podkreśla jednak, że poziom płatności w projekcje budżetu na 2016 r., zwłaszcza dla działu 1b, jest niski w porównaniu z poziomem zobowiązań, co niesie ze sobą ryzyko podobnych zaległości w nieuregulowanych płatnościach pod koniec obowiązywania obecnych WRF; zastanawia się zatem, w jakim stopniu jest to zgodne z długoterminową perspektywą planu płatności;

Dział 1a – Konkurencyjność na rzecz wzrostu i zatrudnienia

16.

zauważa, że w porównaniu z 2015 r. wniosek Komisji dotyczący 2016 r. stanowi wzrost w środkach na zobowiązania w dziale 1a o 6,1 %, czyli do 18,6 mld EUR; wskazuje, że wzrost zobowiązań jest w dużej mierze spowodowany włączeniem EFIS, zwiększeniem środków na Erasmus+ i na instrument „Łącząc Europę” oraz, w mniejszym stopniu, zwiększeniem środków w pozycjach „Cła, Fiscalis i zwalczanie nadużyć finansowych” oraz „Zatrudnienie i innowacje społeczne”; zwróci szczególną uwagę na ograniczanie nierówności między przyuczaniem do zawodu a szkolnictwem wyższym w Europie, zwłaszcza poprzez zapewnienie równego dostępu do mobilności;

17.

ubolewa jednak nad ograniczeniem środków na duże projekty infrastrukturalne, „Horyzont 2020” i COSME, jak również nad wolniejszą realizacją instrumentu „Łącząc Europę” – Transport spowodowaną przekierowaniem środków do EFIS; przypomina, że pierwotny wniosek Komisji w sprawie EFIS spowodowałby zmniejszenie o 170 mln EUR środków na „Horyzont 2020” w 2016 r. w porównaniu do 2015 r., co stanowiłoby sprzeczny sygnał w odniesieniu do programu powszechnie uznanego za przewodni priorytet obecnych WRF; ubolewa nad efektem domina względem finansowania badań naukowych, w tym również w obszarach energii, MŚP, klimatu i środowiska, nauk społecznych i nauki w społeczeństwie; zobowiązuje się do dalszej kompensacji proponowanego zmniejszenia środków dla tych programów poprzez dofinansowanie ich w ramach procedury budżetowej dzięki wykorzystaniu marginesu wynoszącego 200 mln EUR, wciąż dostępnego poniżej pułapu działu 1a; podkreśla, że finansowanie inwestycji, badań, rozwoju i innowacji powinno koncentrować się na obszarach, w których możliwe jest osiągnięcie największej wartości dodanej, takich jak poprawa efektywności energetycznej, ICT, dotacje na badania podstawowe i technologie niskoemisyjne i dotyczące energii odnawialnych;

18.

potwierdza swoje poparcie dla programu ITER i zobowiązuje się do zapewnienia odpowiedniego finansowania; jest jednak zaniepokojony tym, że prezentacja zmienionego harmonogramu i planowania finansowego w odniesieniu do projektu ITER przewidziana na listopad 2015 r. uniemożliwi władzy budżetowej uwzględnienie nowych informacji w rocznej procedurze budżetowej na 2016 r.; ponadto nalega, aby ITER i Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej bezzwłocznie przedstawiły wymagane sprawozdania dotyczące absolutorium za 2013 r. i zastosowały się do odnośnych zaleceń Parlamentu;

19.

podkreśla, że niedofinansowanie w przeszłości środków na płatności zwiększyło przepaść między zobowiązaniami i płatnościami w kilku programach w dziale 1a, co przyczyniło się do gwałtownego wzrostu zobowiązań pozostających do realizacji w porównaniu do innych działów; jest zaniepokojony tym, że Komisja musiała zmniejszyć kwotę płatności zaliczkowych i, co bardziej niepokojące, odroczyć nowe zaproszenia do składania wniosków oraz opóźnić podpisanie umów; zauważa na przykład, że w ramach „Horyzont 2020” Komisja szacuje, iż „według normalnego scenariusza wdrażania bez limitów środków na płatności do końca 2014 r. wydano by około 1 mld więcej”; z zadowoleniem przyjmując starania Komisji na rzecz kontrolowania sytuacji w zakresie płatności, powtarza, że w żadnym wypadku nie zaakceptuje spowolnienia programów 2014–2020 jako sposobu poradzenia sobie z niedoborem płatności;

20.

z zadowoleniem przyjmuje zatem zwiększenie środków na płatności o 11,4 %, do 17,5 mld EUR w porównaniu z 2015 r. oraz zwiększenie proporcji między środkami na płatności a środkami na zobowiązania w 2016 r.; zauważa zwłaszcza, że w przypadku kilku programów (Copernicus, Erasmus+, „Horyzont 2020”, „Łącząc Europę” – Transport, bezpieczeństwo jądrowe i likwidacja obiektów jądrowych) poziom środków na płatności przewyższa poziom środków na zobowiązania;

Dział 1b — Spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna

21.

odnotowuje zaproponowaną kwotę 50,8 mld EUR w zobowiązaniach (+3,2 % w porównaniu do 2015 r., przy zneutralizowaniu wpływu przeprogramowania) oraz 49,1 mld EUR w płatnościach (-4 %) dla działu 1b, co pozostawia niewielki margines w wysokości 15,3 mln EUR poniżej pułapu środków na zobowiązania; przypomina, że polityka spójności stanowi główną politykę inwestycyjną UE mającą na celu zmniejszanie różnic między regionami w Europie poprzez wzmocnienie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej; podkreśla, że instrumenty takie jak EFS, EFRR, Fundusz Spójności czy Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych mają decydujące znaczenie dla promowania konwergencji, niwelowania różnic w rozwoju i wspierania tworzenia wysokiej jakości i trwałych miejsc pracy; podkreśla kluczową role unijnej polityki spójności w osiąganiu celów strategii „Europa 2020”;

22.

podkreśla, że 44 % proponowanych na 2016 r. środków na płatności pokrywa nieuregulowane wnioski o płatność z poprzednich okresów programowania, co pozostawia jedynie 26,8 mld EUR w płatnościach na rozpoczęcie nowych programów spójności na lata 2014–2020; uważa zatem proponowane środki na płatności za absolutne minimum potrzebne w tym dziale;

23.

przypomina, że w budżecie na 2016 r. potrzebna jest kwota 21,6 mld EUR, aby obniżyć poziom nieuregulowanych wniosków o płatność dotyczących programów spójności w okresie 2007–2013 z 24,7 mld EUR pod koniec 2014 r. i 20 mld EUR pod koniec 2015 r. do około 2 mld EUR pod koniec 2016 r., jak opisano w ocenie Komisji załączonej do wspólnego oświadczenia w sprawie planu płatności na okres 2015–2016; nalega, aby w przyszłości unikać podobnego nadmiernego nagromadzenia niezapłaconych rachunków, aby nie zagrozić wiarygodności UE;

24.

oprócz apelu o kontynuowanie Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych podkreśla, że skuteczne i faktyczne przyspieszenie jej wdrażania w państwach członkowskich ma kluczowe znaczenie; zachęca państwa członkowskie i Komisję do podjęcia wszystkich koniecznych działań, aby pilnie uruchomić krajowe programy gwarancji dla młodzieży, z uwzględnieniem w stosownych przypadkach zaleceń Europejskiego Trybunał Obrachunkowego ujętych w jego sprawozdaniu specjalnym nr 3/2015; ponownie zaznacza, że niedawno zatwierdzone podniesienie poziomu płatności zaliczkowych do 30 %, zdecydowanie poparte przez Parlament, zależy od tego, czy w 2016 r. państwa członkowskie szybko przedłożą wnioski o płatności okresowe, na co przewidziany jest termin jednego roku; powtarza, że zwiększenie płatności zaliczkowych dla Inicjatywy na rzecz zatrudnienia ludzi młodych nie powinno negatywnie wpłynąć na wdrażanie innych elementów EFS;

Dział 2 – Trwały wzrost gospodarczy: zasoby naturalne

25.

odnotowuje zaproponowaną kwotę 63,1 mld EUR w zobowiązaniach (-0,1 % w porównaniu do 2015 r., przy zneutralizowaniu wpływu przeprogramowania) oraz 55,9 mld EUR w płatnościach (-0,2 %) dla działu 2, co pozostawia margines w wysokości 1,2 mld EUR w pułapie środków na zobowiązania oraz margines w wysokości 1,1 mld w podpułapie dla Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG); wskazuje, że mechanizm dyscypliny finansowej jest stosowany jedynie w celu ustanowienia rezerwy na wypadek kryzysów w sektorze rolnym; oczekuje listu w sprawie poprawek Komisji, przewidywanego na październik 2015 r., który powinien opierać się na uaktualnionych informacjach o finansowaniu EFRG; podkreśla, że przesunięcia między dwoma filarami WPR powodują ogólne zwiększenie kwoty dostępnej na rozwój obszarów wiejskich;

26.

podkreśla, że projekt budżetu na 2016 r. wskazuje na zmniejszenie zapotrzebowania na interwencje na rynkach rolnych w porównaniu z budżetem na 2015 r., co wynika głównie z odnotowanego w 2015 r. wpływu środków nadzwyczajnych związanych z rosyjskim embargo na przywóz niektórych produktów rolnych z UE; zauważa, że według Komisji nie potrzeba dalszych środków w ramach budżetu na 2016 r.; podkreśla cele poprawy konkurencyjności i trwałości europejskiego rolnictwa oraz domaga się udostępnienia środków na realizację tych celów;

27.

podkreśla, że zreformowana wspólna polityka rybołówstwa stanowi ambitne ramy prawne, które umożliwiają podjęcie wyzwań związanych z odpowiedzialnymi połowami, w tym również poprzez zbieranie danych, a także z zadowoleniem przyjmuje, że Europejski Fundusz Morski i Rybacki skorzystał z przeniesienia na 2015 r. środków niewykorzystanych w 2014 r., podczas gdy – przy zneutralizowaniu wpływu tego przeprogramowania – środki na zobowiązania dla tego funduszu w 2016 r. jeszcze się zwiększyły; zauważa jednak, że w zakresie płatności stopniowe kończenie poprzedniego programu jest tylko częściowo kompensowane rozpoczynaniem nowego, w związku z czym kwota środków w 2016 r. jest niższa;

28.

z zadowoleniem przyjmuje zwiększenie środków dla Program działań na rzecz środowiska i klimatu (LIFE), zarówno jeśli chodzi o zobowiązania, jak i o płatności; z zadowoleniem przyjmuje pierwsze kroki ku ekologizacji budżetu UE i wskazuje na konieczność przyspieszenia tempa tego procesu;

Dział 3 – Bezpieczeństwo i obywatelstwo

29.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że w projekcie budżetu na 2016 r. zwiększa się wsparcie dla wszystkich programów w dziale 3, przeznaczając kwotę 2,5 mld EUR w środkach na zobowiązania (+12,6 % w porównaniu z budżetem na 2015 r., przy zneutralizowaniu przeprogramowania) oraz 2,3 mld EUR w środkach na płatności (+9,7 %); wskazuje, że nie pozostawia to żadnego marginesu dla dalszego dofinansowania czy projektów pilotażowych i działań przygotowawczych w dziale 3; jest zdania, że w obecnej sytuacji geopolitycznej, zwłaszcza w związku z rosnącą presją powodowaną przez nielegalne przepływy migracyjne, poziom pułapów określony dla tego zdecydowanie najmniejszego działu WRF być może jest już nieaktualny i należy go zrewidować w kontekście przeglądu WRF po wyborach;

30.

z zadowoleniem przyjmuje przygotowany przez Komisję Europejski program w dziedzinie migracji i ponownie wyraża swoje poparcie dla zwiększenia środków UE oraz dla propagowania zasady sprawiedliwego podziału obciążeń i solidarności w dziedzinie azylu, migracji i zarządzania granicami zewnętrznymi; pochwala zatem zwiększenie środków na zobowiązania dla Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i dla Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, co obejmuje rozwijanie wspólnego europejskiego systemu azylowego; z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji w sprawie uruchomienia instrumentu elastyczności na kwotę 124 mln EUR w celu zareagowania na obecne tendencje migracyjne w regionie Morza Śródziemnego; zwraca się z pytaniem, czy proponowane środki finansowe wystarczą; podkreśla potrzebę ścisłego kontrolowania przeznaczenia tych środków;

31.

zaznacza, że z uwagi na znaczną liczbę osób przybywających do południowych wybrzeży Unii oraz na coraz większą rolę EASO w zarządzaniu kwestiami azylowymi, propozycja zwiększenia personelu EASO o zaledwie 6 osób jest zdecydowanie niewystarczająca; dlatego domaga się dla EASO odpowiedniego poziomu zatrudnienia i budżetu w 2016 r., aby umożliwić agencji skuteczne wypełnianie jej zadań i prowadzenie działań;

32.

jest zdania, że wpływ na budżet oraz dodatkowe zadania związanie ze środkami przedstawionymi jako część Europejskiego programu w dziedzinie migracji i Europejskiej agendy bezpieczeństwa w odniesieniu do Europolu powinny zostać dokładnie ocenione przez Komisję, aby umożliwić władzy budżetowej właściwe dostosowanie potrzeb agencji w zakresie budżetu i personelu; podkreśla rolę Europolu w transgranicznym wsparciu dla państw członkowskich i w wymianie informacji; podkreśla potrzebę zapewnienia agencji odpowiedniego poziomu zatrudnienia i budżetu w 2016 r., aby mogła skuteczne realizować zadania i prowadzić działania;

33.

uważa, że właściwe agencje nie powinny podlegać redukcji ani przesunięciom personelu oraz że muszą one właściwie rozdzielić zadania personelowi z myślą o sprostaniu rosnącym zobowiązaniom;

34.

przypomina również, że Parlament stale zdecydowanie opowiada się za odpowiednim finansowaniem programów dotyczących kultury i mediów; w związku z tym przyjmuje z zadowoleniem zwiększenie w stosunku do budżetu na 2015 r. środków na program „Kreatywna Europa”, w tym na działania multimedialne, ale wyraża zastrzeżenie co do administracyjnego podziału na części poświęcone kulturze i mediom; popiera także proponowane zwiększenie środków na program „Europa dla Obywateli”, ponieważ ma on kluczowe znaczenie dla obywatelskiego udziału w procesach demokratycznych w Europie; jest zdania, że europejska inicjatywa obywatelska jest głównym instrumentem demokracji uczestniczącej w UE, oraz apeluje o poprawienie rozpoznawalności i dostępności tej inicjatywy; podkreśla pozytywną rolę ogólnoeuropejskich sieci skupiających nadawców lokalnych i ogólnokrajowych, jak EuranetPlus;

35.

podkreśla, że bezpieczeństwo żywności i paszy oraz ochrona konsumentów i zdrowie to dziedziny o kluczowym znaczeniu dla obywateli UE; docenia zatem zwiększenie w stosunku do budżetu na 2015 r. środków na zobowiązania dla programu dotyczącego żywności i paszy, programu dotyczącego zdrowia i programu na rzecz konsumentów;

Dział 4 – Globalny wymiar Europy

36.

z zadowoleniem przyjmuje ogólne zwiększone finansowanie działu 4, wynoszące 8,9 mld EUR w środkach na zobowiązania (+5,6 % w porównaniu z budżetem na 2015 r.), przy czym pozostawiony margines poniżej pułapu wynosi 261,3 mln EUR; zwraca uwagę, że świadczy to o wysokim poziomie solidarności z państwami trzecimi; uważa, że budżet UE umożliwia niesienie pomocy osobom w potrzebie i promowanie podstawowych wartości europejskich, co ma kluczowe znaczenie; wyraża zadowolenie z tego, że pomimo trudnej wewnętrznej sytuacji gospodarczej i społecznej w ostatnich latach, UE jest nadal czuła na problemy reszty świata; niemniej jednak uważa, że najprawdopodobniej niezbędne będzie dalsze dofinansowanie niektórych obszarów priorytetowych, takich jak Europejski Instrument Sąsiedztwa, w tym również pomoc dla bliskowschodniego procesu pokojowego, Palestyny i UNRWA, z uwagi na trwający kryzys humanitarny i polityczny w krajach sąsiedzkich i poza nimi;

37.

z zadowoleniem przyjmuje zwiększenie środków na płatności, o jakie Komisja wnioskuje dla wszystkich programów w ramach działu 4 (+28,5 %, do 9,5 mld EUR), dzięki czemu płatności będą przekraczać zobowiązania, zwłaszcza w obszarach rozwoju, pomocy humanitarnej i unijnej pomocy dla Palestyny oraz dla UNRWA; uważa, że takie zwiększenie środków jest w pełni uzasadnione potrzebą zaradzenia skutkom dramatycznych niedoborów płatności odnotowanych w tym dziale w 2014 i 2015 r., które zmusiły Komisję do zmniejszenia płatności zaliczkowych i odroczenia zobowiązań prawnych; przypomina, że w 2015 r. w dziale 4 trzeba było wypłacić kwotę 1,7 mln EUR odsetek od zadłużenia przeterminowanego; oczekuje stopniowego zmniejszania różnicy między zobowiązaniami a płatnościami oraz przywrócenia kwoty nieuregulowanych rachunków do normalnego poziomu; podkreśla, że takie działanie jest niezbędne do zapewnienia stabilności finansowania najsłabszych beneficjentów oraz do tego, by organizacje międzynarodowe postrzegały UE jako wiarygodnego partnera;

38.

uważa, że instrumenty finansowania zewnętrznego zapewniają narzędzia do zajęcia się, w wieloaspektowy sposób i zgodnie z ich odpowiednimi celami, głównymi przyczynami tych wyzwań dotyczących bezpieczeństwa wewnętrznego i migracji, które są wśród priorytetów budżetu na przyszły rok, przy czym szczególną uwagę zwrócono w nim na południowe i wschodnie granice Unii i bardziej ogólnie – na obszary dotknięte konfliktami; wskazuje zwłaszcza na Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju i Europejski Instrument Sąsiedztwa, ale również na strategie polityczne, które są dofinansowywane w sposób bardziej umiarkowany, jak pomoc humanitarna, Instrument na rzecz przyczyniania się do Stabilności i Pokoju, wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa oraz Europejski Instrument na rzecz Wspierania Demokracji i Praw Człowieka; zwraca się do Komisji, aby wyraźnie określiła obszary, które mogą pomóc w sprostaniu tym aktualnym wyzwaniom oraz gdzie ewentualne dofinansowanie może być skutecznie wchłonięte; w związku z tym przypomina znaczenie udzielania pomocy przy ograniczeniu i docelowo eliminowaniu ubóstwa, a także utrzymania praw człowieka, równości płci, spójności społecznej i zwalczania nierówności w centrum unijnych działań w zakresie pomocy zewnętrznej;

39.

podkreśla wyraźne zwiększenie kwoty, jaka ma być przeznaczona w budżecie na 2016 r. dla Funduszu Gwarancyjnego dla działań zewnętrznych zarządzanego przez Europejski Bank Inwestycyjny, a także zauważa, że wynika to między innymi z rozpoczęcia udzielania Ukrainie pożyczek w ramach pomocy mikrofinansowej;

40.

wzywa Komisję i ESDZ do dopilnowania, by w stosunku do strategicznych krajów korzystających z względnie wysokiego finansowania z różnych źródeł unijnych, jak Ukraina i Tunezja, stosowano podejście wspólne; jest zdania, że UE może wywrzeć silniejszy wpływ polityczny i gospodarczy, jeśli zapewni większą spójność i koordynację między głównymi podmiotami w Unii i w terenie, uprości i skróci procedury oraz będzie w klarowniejszy sposób informowała o swoich działaniach;

Dział 5 – Administracja

41.

odnotowuje, że wydatki w dziale 5 zwiększono o 2,9 % w porównaniu z budżetem na 2015 r. do 8 908,7 mln EUR, przy czym kwota ta obejmuje łącznie wydatki administracyjne instytucji (+2,2 %) i wydatki na emerytury i renty oraz szkoły europejskie (+5,4 %); zwraca uwagę, że w ramach tego pułapu pozostawiono margines w wysokości 574,3 mln EUR; podkreśla, że udział działu 5 w budżecie UE pozostaje na stabilnym poziomie 5,8 %; przypomina jednak, że liczba ta nie uwzględnia pomocy technicznej zaliczanej do wydatków operacyjnych;

Instrumenty szczególne

42.

potwierdza, że instrumenty szczególne są kluczowe dla pełnego poszanowania i wdrożenia WRF oraz że z racji ich charakteru nie powinny być uwzględniane w pułapach, zarówno zobowiązań, jak i płatności, szczególnie dla celów wyliczenia całkowitego marginesu na płatności; z zadowoleniem przyjmuje proponowaną równowagę między zobowiązaniami i płatnościami w odniesieniu do rezerwy na pomoc nadzwyczajną; zauważa, że kwoty przeznaczone na rezerwę na pomoc nadzwyczajną, Europejski Fundusz Dostosowania do Globalizacji (EFG) oraz Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (FSUE) w projekcie budżetu na 2016 r. utrzymują się zasadniczo na stabilnym poziomie lub nieznacznie wzrosły;

Projekty pilotażowe – działania przygotowawcze

43.

podkreśla znaczenie projektów pilotażowych i działań przygotowawczych jako narzędzi formułowania priorytetów politycznych i wprowadzania nowych inicjatyw, które mogą przekształcić się w stałe działania i programy UE, w tym inicjatyw mających na celu odzwierciedlanie gospodarczych, ekologicznych i społecznych zmian w UE oraz reagowanie na nie; zauważa z zaniepokojeniem, że Komisja nie przewidziała środków na kontynuację bardzo udanych projektów pilotażowych i działań przygotowawczych, zwłaszcza w dziale 3; zamierza opracować wyważony pakiet projektów pilotażowych i działań przygotowawczych; zauważa, że w obecnym wniosku margines w niektórych działach jest dość ograniczony, a nawet nie istnieje wcale, i zamierza poszukać sposobów na umożliwienie realizacji ewentualnych projektów pilotażowych i działań przygotowawczych;

Agencje zdecentralizowane

44.

podkreśla kluczową role odgrywaną przez agencje zdecentralizowane w tworzeniu polityki UE i jest zdecydowany ocenić budżetowe i kadrowe potrzeby każdej agencji z osobna, aby zapewnić odpowiednie środki i personel wszystkim agencjom, a zwłaszcza tym, którym ostatnio powierzono nowe zadania lub które są bardziej obciążone pracą w związku z wyznaczaniem priorytetów politycznych lub z innych powodów; jest szczególnie zdecydowany zapewnić agencjom działającym w obszarze sprawiedliwości i spraw wewnętrznych niezbędne zasoby, aby mogły one sprostać obecnym wyzwaniom dotyczącym migracji; ponownie podkreśla swój sprzeciw wobec puli realokacji i oczekuje, że w ramach procedury budżetowej uda się znaleźć rozwiązanie umożliwiające zaprzestanie dalszych cięć kadrowych w agencjach zdecentralizowanych; ponownie stwierdza ponadto, że za pośrednictwem międzyinstytucjonalnej grupy roboczej ds. zdecentralizowanych agencji ma zamiar znaleźć wspólną płaszczyznę porozumienia między instytucjami co do przyznawania agencjom środków budżetowych, również z myślą o postępowaniu pojednawczym w sprawie budżetu na 2016 r.;

o

o o

45.

apeluje o podjęcie zrównoważonych działań za pośrednictwem środków budżetowych w celu zapewnienia odpowiednich szkoleń i możliwości przekwalifikowania w sektorach dotkniętych problemem niedoboru pracowników oraz w kluczowych sektorach, w których widać duży potencjał tworzenia miejsc pracy, tj. w sektorze zielonej gospodarki, gospodarki o obiegu zamkniętym, opieki zdrowotnej i technologii informacyjno-komunikacyjnych; podkreśla, że w budżecie na 2016 r. należy uwzględnić odpowiednie środki na promowanie włączenia społecznego oraz na działania mające na celu eliminowanie ubóstwa oraz wzmocnienie pozycji osób dotkniętych ubóstwem i wykluczeniem społecznym; przypomina, że kwestię równości płci należy włączyć do strategii politycznych UE i uwzględnić w procesie budżetowym; wzywa do finansowego wsparcia wszystkich programów na rzecz tworzenia miejsc pracy i włączenia społecznego w odniesieniu do osób borykających się z licznymi trudnościami, jak osoby długotrwale bezrobotne, osoby niepełnosprawne, osoby należące do mniejszości oraz osoby nieaktywne zawodowo i osoby zniechęcone;

46.

przypomina, że procedura budżetowa dotycząca roku 2016, obejmująca programy, które powinny osiągnąć pełną dynamikę, integrację nowych ważnych inicjatyw w obszarach inwestycji i migracji, możliwość rozwiązania kwestii z przeszłości, jak płatności i instrumenty szczególne, oraz pierwsze zastosowanie przepisów nowych WRF, jak przepis dotyczący łącznego marginesu na zobowiązania, będzie sprawdzianem dla podejścia Rady do planu płatności oraz dla oceny obecnych WRF; przypomina Komisji o jej prawnym obowiązku przedstawienia przeglądu funkcjonowania WRF przed końcem 2016 r. oraz dołączenia do tego przeglądu budżetowego wniosku ustawodawczego w sprawie przeglądu rozporządzenia (UE, Euratom) nr 1311/2013 ustanawiającego WRF na lata 2014–2020; przypomina, że równolegle do tego procesu Komisja powinna ocenić również inicjatywy dotyczące nowych zasobów własnych na podstawie wyników uzyskanych przez grupę roboczą wysokiego szczebla ds. zasobów własnych, które powinny zostać przedstawione w 2016 r.;

47.

uznaje, że rozpatrzenie projektów budżetów korygujących na rok 2015 oraz dotychczasowe negocjacje dotyczące planu płatności były oparte na szerokim konsensusie, który zaświadczył o wspólnej woli poszanowania WRF, wdrożenia starannie wynegocjowanych podstaw prawnych oraz zapewnienia finansowania nowych programów; apeluje o zachowanie ducha współpracy między Komisją a oboma organami władzy budżetowej UE i wyraża nadzieję, że doprowadzi to ostatecznie do usunięcia przyczyn eskalacji zaległości będących nieodzownym elementem procedury ustalania budżetu; oczekuje, że w podobnym duchu będą prowadzone negocjacje dotyczące budżetu na 2016 r. i poszukiwane sposoby sprostania przyszłym nieprzewidzianym wyzwaniom;

48.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.


(1)  Dz.U. L 298 z 26.10.2012, s. 1.

(2)  Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 884.

(3)  Dz.U. C 373 z 20.12.2013, s. 1.

(4)  Teksty przyjęte, P8_TA(2015)0061


ZAŁĄCZNIK I WSPÓLNE OŚWIADCZENIE W SPRAWIE TERMINÓW MAJĄCYCH ZASTOSOWANIE W PROCEDURZE BUDŻETOWEJ I ZASAD FUNKCJONOWANIA KOMITETU POJEDNAWCZEGO W 2015 R.

A.

Zgodnie z częścią A załącznika do Porozumienia międzyinstytucjonalnego pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją w sprawie dyscypliny budżetowej, współpracy w kwestiach budżetowych i należytego zarządzania finansami Parlament Europejski, Rada i Komisja zgadzają się co do następujących kluczowych terminów w procedurze budżetowej w 2016 r.:

1.

Posiedzenie trójstronne zostanie zwołane na dzień 14 lipca przed przyjęciem stanowiska Rady.

2.

Rada postara się przyjąć swoje stanowisko i przekazać je Parlamentowi Europejskiemu do końca 38. tygodnia (trzeci tydzień września) tak, by ułatwić terminowe porozumienie z Parlamentem Europejskim.

3.

Komisja Budżetowa w Parlamencie Europejskim postara się przeprowadzić głosowanie nad poprawkami do stanowiska Rady nie później niż do końca 42. tygodnia (połowa października).

4.

Posiedzenie trójstronne zostanie zwołane na dzień 19 października, przed czytaniem w Parlamencie Europejskim.

5.

Parlament Europejski przeprowadzi głosowanie w sprawie swojego czytania w 44. tygodniu (posiedzenie plenarne w dniach 26–29 października).

6.

Okres pojednawczy rozpocznie się w dniu 29 października. Zgodnie z postanowieniami art. 314 ust. 4 lit. c) TFUE okres pojednawczy wygaśnie w dniu 18 listopada 2015 r.

7.

Posiedzenie komitetu pojednawczego, które odbędzie się w dniu 9 listopada, zorganizuje Parlament Europejski, zaś gospodarzem posiedzenia w dniu 13 listopada będzie Rada, a dalsze posiedzenia mogą zostać zwołane stosownie do potrzeb; posiedzenia komitetu pojednawczego będą przygotowywane podczas posiedzeń trójstronnych. Posiedzenie trójstronne zaplanowano na 11 listopada. Dodatkowe rozmowy trójstronne mogą być zwołane podczas trwającego 21 dni okresu pojednawczego.

B.

Zasady funkcjonowania komitetu pojednawczego przedstawiono w części E załącznika do wspomnianego powyżej porozumienia międzyinstytucjonalnego.


ZAŁĄCZNIK II WSPÓLNE OŚWIADCZENIE W SPRAWIE PLANU PŁATNOŚCI 2015–2016

„W oparciu o wspólne oświadczenie w sprawie planu płatności uzgodnione w grudniu 2014 r. jako element porozumienia wypracowanego w odniesieniu do budżetów na lata 2014 i 2015, wszystkie trzy instytucje – na podstawie dokumentu przekazanego przez Komisję 23 marca 2015 r. – wspólnie oszacowały aktualną sytuację i prognozy dotyczące płatności w budżecie UE.

Parlament Europejski, Rada i Komisja uzgodniły, co następuje:

1.   Aktualna sytuacja

Parlament Europejski i Rada przyjmują do wiadomości gruntowną ocenę przedstawioną przez Komisję w dokumencie pt. »Elementy dotyczące planu płatności służącego przywróceniu stabilności budżetu UE« (w załączniku) jako podstawę analityczną dla określenia głównych czynników stojących za narosłym poziomem nieuregulowanych wniosków o płatność na koniec roku budżetowego, a także dla osiągnięcia celu obniżenia poziomu niezapłaconych rachunków, ze szczególnym uwzględnieniem realizacji programów polityki spójności na lata 2007–2013.

a)

Ograniczenie dotyczące zatwierdzonych środków na płatności w poprzednich budżetach, w połączeniu z cyklem realizacji programów spójności doprowadziło do stopniowego kumulowania się pod koniec roku budżetowego zaległości w nieuregulowanych wnioskach o płatność na niemożliwym do zrównoważenia poziomie; na koniec 2014 r. wartość tych zaległości osiągnęła bezprecedensowy poziom 24,7 mld EUR. Instytucje uznają jednak, że trudne decyzje podjęte w odniesieniu do budżetów na lata 2014 i 2015 w znacznym stopniu ustabilizowały już poziom tych zaległości.

b)

Ponadto niedobór płatności przełożył się na spowolnienie realizacji programów na lata 2014–2020 w innych działach, zwłaszcza z myślą o wypełnieniu zobowiązań umownych wynikających z przeszłych zobowiązań, a tym samym uniknięciu ryzyka odsetek za opóźnienia w płatnościach, w momencie gdy kluczowe programy mają zgodnie z oczekiwaniami przyczynić się do wzrostu gospodarczego i zatrudnienia w Europie i umocnić rolę Unii na arenie międzynarodowej.

2.   Prognozy

c)

Parlament Europejski i Rada przyjmują do wiadomości zaprezentowane przez Komisję prognozy na lata 2015 i 2016: analiza wskazuje, że możliwe byłoby zmniejszenie przed końcem 2016 r. odnotowywanych na koniec roku budżetowego zaległości w nieuregulowanych wnioskach o płatność w odniesieniu do programów spójności na lata 2007–2013 do poziomu ok. 2 mld EUR, z uwzględnieniem w szczególności faktu, że programy spójności zbliżają się do etapu zamknięcia i pod warunkiem, że w budżecie na 2016 r. zatwierdzone zostaną wystarczające środki na płatności. Powinno to pomóc w uniknięciu negatywnych konsekwencji i zbędnych opóźnień w odniesieniu do realizacji programów na lata 2014–2020.

d)

Parlament Europejski i Rada podkreślają swoje zobowiązanie na rzecz stopniowej eliminacji niemożliwego do zrównoważenia poziomu zaległości w nieuregulowanych wnioskach o płatność dotyczących programów spójności na lata 2007–2013. Zobowiązują się do pełnej współpracy w celu zatwierdzenia w budżecie na 2016 r. takiego poziomu środków na płatności, który pozwoli na osiągnięcie tego celu. W obradach obu instytucji pod uwagę zostaną wzięte bieżące prognozy, które mają zostać odzwierciedlone i doprecyzowane przez Komisję w jej szacunkach dotyczących projektu budżetu na 2016 r.

e)

Komisja będzie nadal uważnie monitorować ewolucję zaległości i w razie potrzeby zaproponuje odpowiednie środki w celu zapewnienia regularnego realizowania płatności stosownie do zatwierdzonych środków na zobowiązania.

f)

Wszystkie trzy instytucje przywołują swoje zobowiązanie do aktywnego monitorowania stanu realizacji płatności przez cały 2015 r. W ramach swojej regularnej wymiany poglądów potwierdzają gotowość zorganizowania 26 maja, 14 lipca i 19 października specjalnych posiedzeń międzyinstytucjonalnych w celu zapewnienia stabilnego procesu sporządzania budżetu. W tym względzie takie międzyinstytucjonalne posiedzenia powinny się również zająć bardziej długoterminowymi prognozami dotyczącymi oczekiwanej ewolucji płatności do końca bieżących wieloletnich ram finansowych, w związku z czym Komisja jest proszona o przedstawienie, w stosownych przypadkach, alternatywnych scenariuszy na ten okres.

g)

Aby ułatwić proces monitorowania aktualnej sytuacji dotyczącej programów na lata 2007–2013, w lipcu i październiku Komisja przedstawi sprawozdania z wykonania budżetu zarówno w porównaniu do miesięcznych prognoz za bieżący rok, jak i w porównaniu do okresu od początku roku do danego dnia (year-to-date) poprzedniego roku, a także sprawozdania dotyczące ewolucji zaległości w nieuregulowanych wnioskach o płatność w poddziale 1b.

h)

Chcąc zdecydowanie uniknąć podobnej kumulacji zaległości w przyszłości, Parlament Europejski i Rada apelują do Komisji, by uważnie analizowała realizację programów na lata 2014–2020 i ustanowiła system wczesnego ostrzegania. Aby osiągnąć ten rezultat, Komisja zobowiązuje się opracować odpowiednie narzędzia, aby zapewnić – w trakcie procedury budżetowej – kroczące prognozy płatności według (pod)działu w odniesieniu do (pod)działu 1b, 2 i 5 oraz według programów dla (pod)działu 1a, 3 i 4, ze szczególnym naciskiem na rok N i rok N+1, łącznie z ewolucją niezapłaconych rachunków i zobowiązań pozostających do realizacji (RAL); prognozy te będą regularnie aktualizowane na podstawie decyzji budżetowych i wszelkich istotnych wydarzeń mających wpływ na profile płatności danych programów; prognozy dotyczące płatności zostaną przedstawione w lipcu w ramach międzyinstytucjonalnych posiedzeń w sprawie płatności przewidzianych w pkt 36 akapit trzeci załącznika do porozumienia międzyinstytucjonalnego.

i)

Powinno to umożliwić władzy budżetowej podejmowanie w odpowiednim czasie niezbędnych decyzji w celu uniknięcia w przyszłości kumulowania się na koniec roku budżetowego zaległości w nieuregulowanych wnioskach o płatność na niemożliwym do zrównoważenia poziomie, z jednoczesnym zapewnieniem pełnego poszanowania i wdrożenia porozumień wypracowanych w kontekście wieloletnich ram finansowych i rocznych procedur budżetowych”.

ZAŁĄCZNIK DO ZAŁĄCZNIKA II: ELEMENTY PLANU PŁATNOŚCI NA RZECZ PRZYWRÓCENIA RÓWNOWAGI W BUDŻECIE UE  (1)

Krótkie streszczenie

Rosnąca przepaść między zatwierdzonymi środkami na płatności a dawnymi zobowiązaniami podjętymi przez instytucje europejskie jest jednym z głównych problemów związanych z wykonaniem budżetu UE, w szczególności po roku 2012. Owa luka w płatnościach doprowadziła do szeregu negatywnych konsekwencji w różnych obszarach wydatków, a zwłaszcza do rosnącego poziomu zaległości w nieuregulowanych wnioskach o płatność dotyczących programów polityki spójności na lata 2007–2013 (dział 1b), które osiągnęły bezprecedensowy najwyższy poziom pod koniec 2014 r.

Ten wzrost zaległości w nieuregulowanych wnioskach o płatność jest spowodowany faktem, że równolegle nastąpił szczyt cyklu programowania na lata 2007–2013 oraz spadek w 2014 r. pułapu płatności wieloletnich ram finansowych (WRF), a wszystko to w kontekście ogólnej konsolidacji finansów publicznych na szczeblu krajowym. Dwa różne czynniki są zatem kluczowe dla zrozumienia tej ewolucji.

Po pierwsze, cykliczny wzrost wniosków o płatność spowodowany stałym wdrażaniem programów polityki spójności na lata 2007–2013, które należało opłacić w pierwszych latach wieloletnich ram finansowych 2014–2020 r. Po powolnym uruchamianiu programów w latach 2007–2009, co było związane (między innymi) ze skutkami kryzysu finansowego i podjętymi środkami zaradczymi, proces wdrażania programów przyspieszył od 2012 r., wraz z liczbą wniosków o płatność wzrastającą corocznie aż do osiągnięcia historycznego rekordu w wysokości 61 mld EUR w 2013 r. w obszarze polityki spójności, co było skutkiem głównie terminów realizacji i zasad automatycznych umorzeń określonych w przepisach dotyczących polityki spójności (2).

Trudno jest dostosować się do tak gwałtownego wzrostu liczby wniosków o płatność w ramach polityki spójności na lata 2007–2013 w budżecie UE, kiedy inne programy są w fazie pełnej operacyjności, pułap płatności w 2014 r. jest niższy, a państwa członkowskie realizują konsolidację fiskalną.

W istocie drugim kluczowym czynnikiem prowadzącym do wyjaśnienia tego rozwoju wypadków jest znaczny spadek pułapów płatności w nowych wieloletnich ramach finansowych, szczególnie wyraźny (8 mld EUR) w roku 2014. Wynikający z tego niedostatek środków na płatności wpływa nie tylko na spójność (dział 1b), ale również inne obszary wydatków, a w szczególności takie obszary polityki jak: wzrost gospodarczy i zatrudnienie (dział 1a), globalny wymiar Europy (dział 4) i bezpieczeństwo (dział 3).

Aby sprostać temu wyzwaniu, Komisja wprowadziła środki mające na celu zapewnienie aktywnego zarządzania ograniczonymi środkami na płatności, a mianowicie: przyspieszenie działań zmierzających do odzyskania wszelkich nienależnych płatności; ograniczenie niewykorzystanych kwot na rachunkach powierniczych; ograniczenie wartości procentowych płatności zaliczkowych; optymalne wykorzystanie maksymalnych dozwolonych terminów płatności; odraczanie zaproszeń do składania wniosków/przetargów i związanych z nimi umów oraz nadanie wyższego priorytetu krajom objętym pomocą finansową.

Ponadto władza budżetowa była terminowo informowana o różnych wyzwaniach i wydarzeniach, zaproponowano też różne budżety korygujące, by zwiększyć zatwierdzone środki na płatności.

Mimo podwyżki środków na płatności za pomocą budżetów korygujących zatwierdzonych przez Parlament i Radę (3), a także pomimo aktywnego zarządzania dostępnymi środkami na płatności przez Komisję, zaległości w nieuregulowanych wnioskach o płatność stale rosły: w ramach samej polityki spójności na okres 2007–2013 osiągnęły one poziom 24,7 mld EUR na koniec 2014 r.  (4)

Dzięki środkom zaradczym podejmowanym przez Komisję w dużej mierze ograniczono nagromadzone zaległości w innych obszarach polityki zarządzanych bezpośrednio przez Komisję. Większość środków na płatności dostępnych w 2014 r. została wykorzystana na realizację zobowiązań umownych wynikających z poprzedniego okresu programowania, by zminimalizować kary za opóźnienia w płatnościach, które mimo to wykazały pięciokrotny wzrost w skali roku (do 3 mln EUR) (5). Chociaż dzięki tym działaniom uniknięto większych negatywnych skutków finansowych dla budżetu UE, pociągnęły one za sobą przeniesienie szeregu terminów należnych płatności na 2015 r., co miało wpływ na uzasadnione oczekiwania zainteresowanych stron, które mogły być zmuszone do opóźnienia rozpoczęcia swojego projektu i/lub do tymczasowego współfinansowania go na poziomie wyższym niż zakładany.

Zbliża się etap zamknięcia programów spójności na lata 2007–2013. W 2014 r. ogólna kwota, na którą opiewały otrzymane wnioski o płatność, zmniejszyła się do 53 mld EUR (z 61 mld EUR w 2013 r.). Według ostatniej prognozy (styczeń 2015 r.) państwa członkowskie planują złożyć wnioski o płatność opiewające na około 48 mld EUR w 2015 r. i 18 mld EUR w roku 2016. Jednakże ostateczna wysokość tych kwot będzie inna, gdyż w latach 2015–2016 nastąpi ograniczenie wysokości należnych roszczeń na poziomie 95 % całej koperty finansowej programu, zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami (6). Wynikające z tego należne wierzytelności za rok budżetowy 2015 zostały oszacowane przez Komisję na około 35 mld EUR, a za rok 2016 – maksymalnie 3,5 mld EUR.

Budżet na rok 2015 dopuszcza niemal 40 mld EUR środków z przeznaczeniem na płatności na politykę spójności w latach 2007–2013. Budżet ten obejmuje zarówno zaległe płatności (24,7 mld EUR stanowiące 62 % budżetu polityki spójności na lata 2007–2013) oraz nowe wnioski o płatność przedłożone w odpowiednim czasie (szacowane na 35 mld EUR). W rezultacie zaległości na koniec 2015 r. mają się zmniejszyć do poziomu 20 mld EUR.

Na obecnym etapie Komisja szacuje, że na pokrycie pozostałych wniosków o płatność przed zamknięciem oraz na zlikwidowanie zaległości będzie potrzebna kwota w wysokości maksymalnie 23,5 mld EUR. W projekcie budżetu na 2016 r. Komisja dostosuje środki na płatności dla działu 1b, dopilnowując, by zostało to osiągnięte wraz z prawidłową realizacją programów na lata 2014–2020.

Rok budżetowy 2015 dla polityki spójności (w mld EUR)

Środki na płatności dostępne w budżecie na 2015 r.

(1)

39,5

W tym zaległości na koniec 2014 r.

(2)

24,7

W tym prognozy na 2015 r. ograniczone progiem 95 %

(3)

~35

Przewidywane zaległości na koniec 2015 r.

(4)=(1)-(2)-(3)

~20


Rok budżetowy 2016 dla polityki spójności (w mld EUR)

Przewidywane zaległości na koniec 2015 r.

(1)

~20

Maksymalne pozostałe wnioski o płatność, które mają wpłynąć w 2016 r. przed zamknięciem

(2)

~3,5

Maksymalne wnioski o płatność do pokrycia z budżetu na 2016 r.

(3)=(1)+(2)

~23,5

Podobnie poziom środków na płatności zaproponowany w odniesieniu do innych obszarów polityki w budżecie na 2016 r. powinien umożliwiać realizację zobowiązań prawnych wynikających z zobowiązań budżetowych zaciągniętych w przeszłości oraz minimalizować ryzyko zwłoki w płatnościach, ale również gwarantować odpowiedni poziom wykonania i zawierania umów dotyczących programów na lata 2014–2020.

Wieloletni charakter większej części budżetu UE uzasadnia istnienie luki czasowej między momentem, kiedy zobowiązanie zostaje zarejestrowane, a faktycznym dokonaniem płatności z tytułu tego zobowiązania. Strukturalne nagromadzenie zobowiązań pozostających do realizacji (tzw. „RAL” – skrót francuskiego „reste à liquider”) jest zatem sprawą normalną i spodziewaną. Z uwagi na prawnie wiążący termin opłacania wniosków przez Komisję (7) i fakt koncentracji wniosków pod koniec roku związany z wymogiem unikania umorzenia środków oraz ewentualnych przerw, pewna liczba nieuregulowanych wniosków o płatność na koniec roku jest uważana za „normalną”. Jednakże coraz większe zaległości w ciągu ostatnich kilku lat osiągnęły „odbiegające od normy” poziomy (8), co blokuje znaczną i rosnącą część budżetu na kolejny rok i nie jest sytuacją zrównoważoną pod względem należytego zarządzania finansami.

Komisja szacuje, że około połowa zaległości w nieuregulowanych wnioskach o płatność w ramach polityki spójności pod koniec 2013 i 2014 r. „odbiegała od normy”, to znaczy była związana z niedostatkiem środków na płatności zatwierdzonych w budżecie, tworząc „efekt kuli śnieżnej”. Wraz ze zbliżającym się etapem zamykania potrzebne będą niższe poziomy płatności w 2015 i 2016 r., a zaległości automatycznie zmniejszą się. Przewiduje się również zmniejszenie poziomu wstrzymywania i zawieszania płatności, ponieważ zbliża się zamknięcie programów. Przy środkach na pokrycie płatności wynoszących w roku 2016 około 21,5 mld EUR na programy na lata 2007–2013 poziom zaległości na koniec 2016 r. szacuje się na około 2 mld EUR.

Polityka spójności na lata 2007–2013: Kształtowanie się poziomu zaległości w nieuregulowanych wnioskach o płatność na koniec roku w latach 2007–2016

Image

Potrzeba stopniowego likwidowania skumulowanych „odbiegających od normy” zaległości została potwierdzona przez oba organy władzy budżetowej, tj. Radę i Parlament Europejski, które wspólnie uzgodniły w trakcie negocjacji w sprawie budżetu na 2015 r. cel „zmniejszenia poziomu niezapłaconych rachunków na koniec roku, ze szczególnym uwzględnieniem polityki spójności, do poziomu o charakterze strukturalnym w okresie obowiązywania obecnych wieloletnich ram finansowych”„wdrożenie od 2015 r. planu zmniejszenia poziomu niezapłaconych rachunków odpowiadających realizacji programów na lata 2007–2013 do wspólnie uzgodnionego poziomu przed śródokresowym przeglądem obecnych wieloletnich ram finansowych”.

Niniejszy dokument stanowi dobrą podstawę do osiągnięcia porozumienia przez oba organy władzy budżetowej, które mają dążyć do podejmowania decyzji umożliwiających stopniową likwidację – do końca 2016 roku – odbiegającego od normy poziomu zaległych rachunków za programy z lat 2007–2013.

Niniejszy plan płatności jest też okazją do wyciągnięcia wniosków na temat zarządzania budżetem w przyszłości:

1.

Porozumienie w sprawie budżetu korygującego nr 2/2014 (9) osiągnięte pod koniec 2014 r. było bardzo ważne dla zasadniczego ustabilizowania zaległości w nieuregulowanych wnioskach o płatność na poziomie, który może zostać zlikwidowany w okresie dwóch lat.

2.

Instytucje postanowiły wziąć na siebie odpowiedzialność w obliczu bardzo trudnej sytuacji budżetowej w wielu państwach członkowskich. Środki aktywnego zarządzania budżetem przyjęte przez Komisję okazały się niezbędne do radzenia sobie z niedostatkiem środków na płatności w wielu obszarach polityki. Środki te będą musiały zostać utrzymane tak długo, jak okaże się to konieczne, w celu uniknięcia niewspółmiernych zakłóceń dla beneficjentów i/lub zapłaty odsetek karnych.

3.

Pomimo powtarzającego się cyklu wdrażania programów w dziedzinie polityki spójności najbardziej intensywne wahania mogą zostać złagodzone dzięki jak najszybszemu wdrażaniu programów na wczesnym etapie okresu programowania.

4.

Jest to szczególnie pożądane w obecnej sytuacji gospodarczej, gdy inwestycje są bardzo potrzebne w celu pobudzenia wzrostu gospodarczego i konkurencyjności. Regularne składanie wniosków jest konieczne. Państwa członkowskie powinny unikać niepotrzebnych opóźnień administracyjnych w przekazywaniu swoich wniosków o płatność w ciągu całego roku. Regularne składanie wniosków usprawnia zarządzanie budżetem i przyczynia się do zmniejszenia zaległości na koniec roku.

5.

Z drugiej strony wystarczające budżetowanie środków na płatności jest warunkiem koniecznym dla prawidłowej realizacji budżetu i zapobieżenia akumulacji nadmiernego poziomu nieuregulowanych wniosków o płatność na koniec roku. Ponadto „szczególna i jak największa elastyczność”, wymieniona w konkluzjach Rady Europejskiej i w oświadczeniu przewodniczącego Barroso z lutego 2013 r., będzie musiała być stosowana w celu wypełnienia zobowiązań prawnych Unii. Dodatkowo decyzje władzy budżetowej powinny, w jak najszerszym zakresie, umożliwiać sprawny profil płatności w okresie trwania wieloletnich ram finansowych.

6.

Należy wzmocnić zdolności prognozowania. Oprócz udostępnionych już różnych analiz (10) Komisja będzie nadal ulepszać swoje średnio- i długoterminowe prognozy w celu wykrycia na wczesnym etapie, w miarę możliwości, potencjalnych problemów. W szczególności poinformuje ona jak najszybciej oba organy władzy budżetowej o wszelkich stwierdzonych zmianach w realizacji programów na lata 2014–2020, które stanowią zagrożenie dla sprawnego profilu płatności.

1.   PODSTAWOWE INFORMACJE

Począwszy od 2011 r. Komisja stanęła w obliczu wzrastającego poziomu nieuregulowanych wniosków o płatność na koniec roku, pomimo pełnego wykorzystania pułapów płatności w 2013 i 2014 r. oraz skorzystania z marginesu na nieprzewidziane wydatki w odniesieniu do płatności w roku 2014. Podczas gdy praktycznie wszystkie zatwierdzone środki na płatności w budżetach rocznych zostały wykorzystane, zaległości w nieuregulowanych wnioskach o płatność na koniec roku dotyczące polityki spójności (dział 1b) oraz specjalnych programów w innych działach, takich jak dział 4 („Globalny wymiar Europy”), stopniowo rosły.

Komisja zastosowała się do wnioskowanego przez Parlament i Radę monitorowania sytuacji przez cały rok, a w ciągu ostatnich lat miały miejsce doraźne posiedzenia międzyinstytucjonalne, których celem była wspólna ocena sytuacji. Od 2011 r. Komisja musi przedkładać projekty budżetów korygujących (PBK), mające na celu znaczne zwiększenie poziomu środków na płatności w celu zaradzenia niedostatkom płatności. Początkowe niższe poziomy zatwierdzonych środków na płatności doprowadziły do przedkładania kolejnych projektów budżetów korygujących, które jeszcze bardziej skomplikowały proces podejmowania decyzji w sprawie projektu budżetu, który powinien być głównym przedmiotem postępowania pojednawczego. Głosowania nad budżetami korygującymi następowały późno, co dodatkowo zwiększało trudności w zarządzaniu procesem płatności.

Przy uwzględnieniu stale rosnącego poziomu środków na zobowiązania poniższy wykres ilustruje coraz bardziej napięte budżety rocznych płatności i pułapy oraz stopniowe zmniejszanie się różnic pomiędzy pułapem płatności i przegłosowanymi środkami, prowadzące do konieczności wykorzystania marginesu na nieprzewidziane wydatki w 2014 r.

Image

W grudniu 2014 r. w ramach porozumienia w sprawie budżetu na rok 2014 i 2015 Parlament Europejski i Rada uzgodniły następujące wspólne oświadczenie:

 

„Instytucje zgadzają się co do celu zakładającego obniżenie – w trakcie aktualnych wieloletnich ram finansowych – poziomu niezapłaconych rachunków na koniec roku budżetowego do jego poziomu strukturalnego, ze szczególnym uwzględnieniem polityki spójności.

Aby osiągnąć ten cel:

Komisja zgadza się przedstawić wraz ze wspólnymi konkluzjami w sprawie budżetu na 2015 r. najbardziej aktualną prognozę dotyczącą poziomu niezapłaconych rachunków do końca 2014 r.; Komisja będzie aktualizować te dane liczbowe i przedstawi alternatywne scenariusze w marcu 2015 r., gdy będzie dostępny ogólny obraz poziomu niezapłaconych rachunków na koniec 2014 r. w odniesieniu do głównych obszarów polityki;

na tej podstawie trzy instytucje będą dążyć do uzgodnienia maksymalnego, możliwego do utrzymania poziomu docelowego niezapłaconych rachunków na koniec roku budżetowego;

na tej podstawie i z poszanowaniem przepisów rozporządzenia w sprawie wieloletnich ram finansowych, uzgodnionych puli środków finansowych dla programów oraz wszelkich innych wiążących uzgodnień, trzy instytucje będą współpracować, by od 2015 wdrożyć plan obniżania niezapłaconych rachunków w odniesieniu do realizacji programów na lata 2007–2013 do wspólnie uzgodnionego poziomu przed dokonaniem przeglądu śródokresowego aktualnych wieloletnich ram finansowych. Plan ten zostanie uzgodniony przez trzy instytucje jeszcze przed przedstawieniem projektu budżetu na 2016 r. Mając na uwadze wyjątkowo wysoki poziom niezapłaconych rachunków, trzy instytucje zgadzają się rozważyć wszelkie możliwe sposoby obniżenia ich poziomu..

Komisja zgadza się, by do projektu budżetu dołączać co roku dokument zawierający ocenę poziomu niezapłaconych rachunków oraz wyjaśnienie, w jaki sposób projekt budżetu pozwoli na obniżenie tego poziomu i jak duże będzie to obniżenie. Ten opracowywany co roku dokument będzie zawierał podsumowanie poczynionych dotychczas postępów oraz propozycje dostosowań planu zgodnie ze zaktualizowanymi danymi liczbowymi.”

W odpowiedzi na to wspólne oświadczenie dnia 15 grudnia 2014 r. Komisja przedstawiła zaktualizowaną prognozę poziomu nieuregulowanych wniosków o płatności do końca 2014 r., którą przedstawiono w załączniku 1.

Niniejszy dokument przedstawia ogólny przegląd stanu wykonania na koniec 2014 r., koncentrując się na zaległościach programów z lat 2007–2013 w obszarze polityki spójności, w celu zmniejszenia ich do uzgodnionego poziomu przed śródokresowym przeglądem bieżących wieloletnich ram finansowych w 2016 r. W dokumencie tym omówiono również zmiany poziomu zaległości w innych działach, mimo iż problem zaległości jest znacznie mniej palący z perspektywy wielkości bezwzględnej niż ma to miejsce w dziale 1b: zaległości w nieuregulowanych wnioskach o płatność w innych działach na koniec 2014 r. wyniosły ok. 1,8 mld EUR.

2.   SYTUACJA NA KONIEC 2014 r.

2.1.   Wykonanie na koniec 2014 r.

Z końcem 2014 r. zrealizowane środki na płatności (przed przeniesieniami) wyniosły 134,6 mld EUR (99 % ostatecznych środków zatwierdzonych w budżecie na 2014 r.). Niepełne wykorzystanie środków na płatności (po przeniesieniach) jest najniższe w historii i wyniosło 32 mln EUR, w porównaniu do 107 mln EUR w roku 2013 i 66 mln EUR w roku 2012. Tak wysoki poziom wykonania, mimo późnego przyjęcia projektu budżetu korygującego nr 3/2014, stanowi potwierdzenie ścisłych ograniczeń nałożonych na środki na płatności, szczególnie w odniesieniu do zamykania programów z lat 2007–2013. W wielu przypadkach odpowiednie linie budżetowe zostały również zasilone środkami pierwotnie przewidzianymi na wypłacenie zaliczek na rzecz nowo przyjętych programów na lata 2014–2020.

W 2014 r. środki na płatności na rzecz programów spójności w latach 2007–2013 zostały zasilone kwotą 4,6 mld EUR, z czego 2,5 mld EUR pochodziło z projektu budżetu korygującego nr 3/2014, 0,6 mld EUR z przesunięcia na koniec roku (11), a 1,5 mld EUR z wewnętrznych przesunięć środków pochodzących z programów na lata 2014–2020. Zasilenie tymi środkami przyczyniło się do ustabilizowania zaległości w programach spójności z lat 2007–2013 na koniec 2014 r.

Znaczna ilość niewykorzystanych środków na zobowiązania została przeniesiona na 2015 r. lub przeprogramowana, nie tylko na rzecz polityki spójności, ale także programów z dziedziny rozwoju obszarów wiejskich (dział 2) oraz funduszy migracji i bezpieczeństwa (dział 3). W związku z tym na koniec 2014 r. kwota zobowiązań pozostających do realizacji (RAL) zmniejszyła się do poziomu 189 mld EUR, co stanowi zmniejszenie o 32 mld EUR w porównaniu z RAL na koniec 2013 r. Jednak spadek ten jest pod pewnymi względami teoretyczny, ponieważ wynika głównie z niepełnego wykorzystania środków na zobowiązania w programach na lata 2014–2020 przeniesionych i przeprogramowanych na 2015 r. i kolejne lata, kiedy ww. RAL „pojawią się” ponownie. Gdyby wszystkie środki na nowe programy zaangażowano już w 2014 r., kwota RAL byłaby dużo bardziej zbliżona do poziomu z 2013 r. (224 mld EUR).

Wykres poniżej przedstawia kształtowanie się poziomu RAL w latach 2007–2014 i prognozę poziomu RAL na koniec 2015 r. dla całego budżetu, jak również dla programów w ramach zarządzania dzielonego w działach 1b, 2 i 3 oraz w innych programach/działach. Jak pokazano na wykresie, oczekuje się, że ogólny poziom RAL na koniec 2015 r. powróci do poziomu porównywalnego z poziomem odnotowanym na koniec 2013 r. Jednakże na wykresie tym przedstawiono również rozróżnienie między programami objętymi zarządzaniem dzielonym w ramach działu 1b, 2 i 3, dla których RAL na koniec 2015 r. mają się zmniejszyć w porównaniu z rokiem 2013, a także innych programów i pozycji, dla których RAL na koniec 2015 r. mają wzrosnąć.

Image

2.2.   Środki zaradcze podjęte w 2014 r.

W dniu 28 maja 2014 r. Komisja przedstawiła projekt budżetu korygującego nr 3/2014, zwracając się o dodatkowe środki na płatności na 2014 r. Po przedłużającym się procesie przyjęcia PBK nr 3/2014 został ostatecznie zatwierdzony w dniu 17 grudnia 2014 r. W oczekiwaniu na przyjęcie budżetu korygującego Komisja wprowadziła w roku 2014 szereg środków zaradczych w celu wywiązania się ze zobowiązań prawnych wynikających z zobowiązań budżetowych zaciągniętych w przeszłości, rozpoczynając jednocześnie nową generację programów w wyjątkowo napiętych ramach budżetowych.

W celu realizacji uzgodnionych polityk przy pomocy środków zatwierdzonych w budżecie Komisja zastosowała podejście aktywnego zarządzania budżetem, biorąc pod uwagę trzy główne zasady:

zminimalizowanie skutków finansowych, jakie dla budżetu UE miałyby odsetki za opóźnienia w płatnościach i potencjalne zobowiązania;

zmaksymalizowanie realizacji programów;

zminimalizowanie potencjalnie negatywnych skutków decyzji w stosunku do osób trzecich oraz całej gospodarki.

W związku z powyższym działania zapewniające aktywne zarządzanie ograniczonymi środkami na płatności objęły następujące elementy: aktywne odzyskiwanie nienależnie wypłaconych kwot; ograniczenie niewykorzystanych kwot na rachunkach powierniczych; ograniczenie wartości procentowych płatności zaliczkowych; optymalne wykorzystanie maksymalnych dozwolonych terminów płatności; odraczanie zaproszeń do składania wniosków/przetargów i związanych z nimi umów.

Wspomniane środki zaradcze pomogły Komisji ochronić swój status pierwszorzędnego inwestora oraz reputację wiarygodnego i bezpiecznego partnera. Komisji udało się zminimalizować, na ile było to możliwe, negatywne skutki niedostatku płatności, np. poprzez ograniczenie wysokości odsetek z tytułu opóźnionych płatności. Pomimo niemal pięciokrotnego wzrostu w stosunku do 2013 r. kwota odsetek wypłaconych pod koniec 2014 r. wciąż pozostaje niewielka (3 mln EUR). Większy względny wzrost wydatków w ramach działu 1a (Konkurencyjność na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia) i działu 4 (Globalny wymiar Europy), jak pokazuje poniższa tabela, ilustruje presję wywieraną na środki na płatności.

Odsetki za opóźnienia w płatnościach (w EUR)

 

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

Dział 1a

294 855

157 950

173 748

329 615

137 906

243 748

1 047 488

Dział 1b

1 440

5 324

6 220

11 255

31 726

71 620

103 960

Dział 2

27 819

1 807

9 576

15 713

61 879

30 991

61 985

Dział 3

13 417

59 852

48 673

50 397

29 375

13 060

7 252

Dział 4

250 204

178 468

257 818

1 266 425

335 820

247 786

1 797 825

Dział 5

43 915

442 678

237 367

60 825

142 254

46 187

8 614

Ogółem

631 651

846 079

733 403

1 734 230

738 960

653 392

3 027 124

Odsetki za opóźnienia w płatnościach w ramach polityki spójności (dział 1b) nie są istotne, ponieważ znaczną część tej pozycji stanowi zarządzanie dzielone, a zarządzanie dzielone nie prowadzi do odsetek za zwłokę. Jednakże pod względem wiarygodności problem nieprzestrzegania określonych prawnie terminów w odniesieniu do polityk z dziedziny zarządzania dzielonego jest wysoce szkodliwy.

3.   TERMINOLOGIA

W punkcie tym wyjaśniono niektóre definicje stosowane w niniejszym dokumencie.

3.1.   Cykl projektowy

Przed zatwierdzeniem programu operacyjnego lub projektu Komisja rezerwuje na niego środki poprzez stworzenie zobowiązania w linii budżetowej na określoną kwotę. Transakcja ta pochłania część zatwierdzonych środków na zobowiązania.

Bardzo często podpisanie umowy na realizację projektu lub zatwierdzenie programu operacyjnego prowadzi do pewnego poziomu zaliczkowania, co pozwala beneficjentowi rozpocząć realizację projektu bez zaciągania pożyczek. Osiągnięcie określonych celów pośrednich pozwala beneficjentowi przedstawić wnioski o płatność okresową oraz uzyskać zwrot poniesionych kosztów związanych z programem.

Jednak w przypadku większych programów, takich jak programy badań naukowych („Horyzont 2020”), fundusze strukturalne, Europejski Fundusz Rybołówstwa oraz programy rozwoju obszarów wiejskich, po osiągnięciu pewnego etapu wdrażania projektu wnioski o płatność okresową nie prowadzą do kolejnych refundacji, ponieważ są one pokrywane z płatności zaliczkowych. Ponadto określony odsetek całkowitych funduszy przeznaczonych na projekt lub program jest wypłacany dopiero po jego zakończeniu i sprawdzeniu przez Komisję, czy wszystkie prace wykonano zgodnie z pierwotną umową. W przeciwnym wypadku środki są częściowo umarzane. W niektórych przypadkach Komisja może również wydać nakaz odzyskania środków, aby odzyskać wypłacone kwoty, które nie były uzasadnione.

3.2.   Zobowiązania pozostające do realizacji (RAL)

Zobowiązania pozostające do realizacji są zazwyczaj określane jako „RAL” (skrót francuskiego „reste à liquider”). Jest to element zobowiązania, które nie zostało zrealizowane w postaci dokonania płatności w określonym momencie. W projektach wieloletnich zobowiązania są zaciągane na początku realizacji projektu z ograniczonymi płatnościami zaliczkowymi, płatności okresowe są realizowane na późniejszym etapie, gdy projekt jest już wdrażany, natomiast ostateczna wypłata środków następuje wraz z zamknięciem projektu.

Znaczna część budżetu UE dotyczy inwestycji, których wykonanie jest rozłożone na okres kilku lat. Różnica między środkami na zobowiązania a środkami na płatności zatwierdzonymi w rocznym budżecie wpływa na zmianę ogólnego poziomu RAL. Z kolei prędkość, z jaką rosną zobowiązania, oraz tempo realizacji programów wyznaczają normalne zmiany poziomu RAL. Trzeba jednak zauważyć, że RAL dodatkowo zwiększają się, kiedy w budżecie zapisano niewystarczające środki na płatności, niezależnie od tempa realizacji. W tym ostatnim przypadku skutkiem jest zwiększenie poziomu nieuregulowanych wniosków o płatność na koniec roku.

Stosunek RAL do zobowiązań w ciągu roku jest dobrym wskaźnikiem umożliwiającym porównanie wysokości RAL dla poszczególnych programów do ich koperty finansowej. Na przykład w programach i działaniach o charakterze rocznym, takich jak Erasmus czy pomoc humanitarna, stosunek RAL do zobowiązań wynosi poniżej 1, co wskazuje, że większość zobowiązań jest spłacana w ciągu roku. Natomiast w programach spójności stosunek RAL do zobowiązań wynosi zwykle między 2½ a 3, co odzwierciedla wpływ zasady automatycznego umorzenia zobowiązań określonej w prawodawstwie (tzw. zasada „N+2”/„N+3”, zob. pkt 4.1 poniżej). Niektóre programy z działu 4 charakteryzuje jeszcze wyższy stosunek, ze względu na złożony cykl negocjacji związanych z ich realizacją. W swoich wnioskach o płatność Komisja bierze te współczynniki pod uwagę.

3.3.   Ograniczenia w przepływie środków pieniężnych a niedostatek środków na płatności

Przepływ środków pieniężnych z Komisji jest uzależniony głównie od kwot uzyskiwanych od państw członkowskich w trybie comiesięcznym według zasad dotyczących zasobów własnych. Komisja nie jest uprawniona do pożyczania pieniędzy, by pokryć niedostatek środków pieniężnych. Ograniczenia w przepływie środków pieniężnych mogą prowadzić do tymczasowych opóźnień w wypłacaniu beneficjentom funduszy UE, mimo że wystarczające środki na płatności zostały zatwierdzone w budżecie na dany rok budżetowy. Taka sytuacja może zaistnieć, zazwyczaj w pierwszej połowie roku, gdyż suma nieuregulowanych wniosków o płatność na koniec minionego roku i tych, które mają być opłacone w ciągu pierwszych miesięcy bieżącego roku (na przykład w przypadku Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji), jest większa niż maksymalne miesięczne wpływy z zasobów własnych, jakimi dysponuje Komisja. Gdy zaległości z poprzedniego roku są stopniowo likwidowane, a comiesięczny napływ środków jest w ciągu roku kontynuowany, ograniczenia w przepływie środków w kolejnych miesiącach roku przestają być wiążące.

Ograniczenia w przepływie środków pieniężnych na początku roku dodatkowo potęgują niedostatek środków na płatności, ponieważ comiesięczne wezwanie do wpłaty środków jest oparte na dochodach przewidzianych w budżecie zatwierdzonym w jego aktualnej formie, przed przyjęciem budżetów korygujących zwiększających poziom płatności, co zazwyczaj ma miejsce pod koniec roku.

W zależności od dokładnej daty przyjęcia (tj. przed czy po 16 listopada danego roku) stosowne dodatkowe wezwanie do zapewnienia zasobów własnych na pokrycie dodatkowych środków na płatności zatwierdzonych w budżetach korygujących przyjętych pod koniec roku może prowadzić do dostępności środków pieniężnych dopiero na początku następnego roku budżetowego, co może powodować trudności w realizacji budżetów korygujących jeszcze w danym roku.

3.4.   Stan zaległości nieuregulowanych wniosków o płatność na koniec roku

Na koniec każdego roku odnotowuje się zaległości w nieuregulowanych wnioskach o płatność, tzn. wnioskach, które zostały przesłane przez beneficjentów funduszy UE i muszą zostać opłacone w określonym terminie (zasadniczo krótszym niż 2 miesiące), ale nie zostały jeszcze opłacone (12). Dzieje się tak z następujących trzech powodów:

a)

Aktualne przypadki wstrzymania biegu terminu płatności lub zawieszenia płatności: płatności, których realizację wstrzymano/zawieszono w odniesieniu do niektórych beneficjentów/programów. Wstrzymanie biegu terminu płatności to zazwyczaj formalne działania krótkoterminowe. Dochodzi do nich, gdy Komisja opóźnia płatność w oczekiwaniu na brakujące informacje lub wyniki weryfikacji systemu zarządzania i kontroli.

b)

Termin: wnioski o płatność, które nie zostały zrealizowane, ponieważ przesłano je w ostatnich dniach roku, wskutek czego nie wystarczyło czasu na rozpatrzenie ich przed końcem roku.

c)

Brak środków: wnioski o płatność, które nie zostały zrealizowane, ponieważ wyczerpały się zatwierdzone środki na płatności w danej pozycji budżetowej.

Część zaległości uznaje się za „normalne” (patrz pkt a i b). Rozwój „odbiegających od normy” zaległości dotyczących nieuregulowanych wniosków o płatności, z których większość pochodzi z sektora polityki spójności, jest związany z niedostatkiem środków na płatności (pkt c), pamiętając też o tym, że ograniczenia przepływu środków pieniężnych na początku roku (zob. pkt 3.3 powyżej) również mają wpływ na te zaległości. Przypadek polityki spójności jest omówiony szerzej w punkcie 4.

4.   DZIAŁ 1B: EWOLUCJA ZALEGŁOŚCI I PERSPEKTYWY

W niniejszym rozdziale zaprezentowano szczególny przypadek polityki spójności (dział 1b). W pierwszej kolejności określono główne cechy funduszy strukturalnych i wyjaśniono, w jaki sposób poszczególne wydarzenia z przeszłości lub kwestie prawne doprowadziły do obecnej trudnej sytuacji. W dalszej części omówiono definicję „normalnych” zaległości i przedstawiono szczegółową analizę sytuacji pod koniec 2014 r.

4.1.   Realizacja funduszy strukturalnych w latach 2007–2013

Fundusze strukturalne w latach 2007–2013: główne cechy

Projekty finansowane z działu 1b są zorganizowane w ramach programów operacyjnych. Owe programy operacyjne są proponowane przez państwa członkowskie, a następnie negocjowane i przyjmowane przez Komisję na początku okresu programowania, na cały ten okres. Każdy program operacyjny jest realizowany w trybie zarządzania dzielonego, poprzez indywidualne projekty. Oznacza to, że środki są wydatkowane przez państwa członkowskie. Komisja uczestniczy w pracach komitetów monitorujących, gdzie pełni rolę doradczą przy wyborze projektów i monitoruje realizację projektów poprzez roczne sprawozdania z realizacji.

Programy są współfinansowane z budżetu UE; oznacza to, że Komisja nie pokrywa całego kosztu każdego programu. Państwa członkowskie muszą znaleźć „współfinansowanie” na pokrycie części kosztów programów.

W chwili przyjęcia programu Unia Europejska zaciąga zobowiązanie prawne na cały okres jego trwania. Od 2007 do 2013 r. Komisja rokrocznie angażowała środki automatycznie, przed końcem kwietnia, w oparciu o plan finansowy programu, a nie faktyczną realizację projektów w ramach programu. Chociaż płatności UE nie mogą nigdy przekroczyć zobowiązań budżetowych UE, wydatki są kwalifikowalne od początku okresu (tj. nawet przed przyjęciem programu) do końca okresu kwalifikowalności.

Po zatwierdzeniu programu Komisja wypłaca zaliczki. Płatności te są dokonywane automatycznie na rzecz danego państwa członkowskiego i pozostają do jego dyspozycji aż do zakończenia rozliczeń i zamknięcia programu.

W toku realizacji poszczególnych projektów państwa członkowskie przedkładają wnioski o płatność okresową za pośrednictwem ich instytucji certyfikującej. Wnioski o płatność okresową są opłacane przez Komisję w oparciu o obowiązującą stopę współfinansowania oraz pod warunkiem, że nie ma decyzji o wstrzymaniu biegu terminu płatności lub zawieszeniu płatności.

Mechanizm ten działa, pod warunkiem, że łączna kwota płatności zaliczkowych wypłaconych przez Komisję i wniosków o płatność okresową złożonych przez państwa członkowskie w odniesieniu do programów nie osiąga 95 % kwoty przeznaczonej w budżecie na dany program. Gdy próg ten zostaje osiągnięty, państwa członkowskie nadal mogą zgłaszać wnioski o płatność, ale są one wykorzystywane do rozliczania wszelkich nieuregulowanych płatności zaliczkowych. Pozostałe kwoty są wówczas rozliczane po zakończeniu programu. Państwa członkowskie muszą uzasadnić kwalifikujące się wydatki, aby uzyskać pokrycie kwoty zaliczkowej otrzymanej na początku okresu oraz kwotę wstrzymaną do chwili zamknięcia programu (5 % sumy przyznanych środków).

Po zakończeniu okresu kwalifikowalności przewidziany jest okres 15 miesięcy na przygotowanie i przedstawienie Komisji dokumentów zamykających program oraz wniosku o uregulowanie płatności salda końcowego. Przed dokonaniem płatności salda końcowego Komisja sprawdza pakiet zamykający (tj. deklarację zamknięcia, końcowe sprawozdanie z realizacji oraz końcowy wniosek). Ze względu na to, że dokumenty te muszą zostać przedstawione do dnia 31 marca 2017 r., decyzje o zamknięciu (i odnośnych płatnościach salda końcowego) zostaną podjęte w latach 2017– 2019.

W oparciu o wyniki tego procesu kwota w wysokości 5 %, wstrzymana do chwili zamknięcia programów, jest wykorzystywana na pokrycie nieuregulowanych wniosków o płatność. W przeciwnym razie Komisja nie uiszcza pełnej kwoty przy zamykaniu projektu. Kwota, która nie zostanie wypłacona, zostaje umorzona. Jeżeli korekty są wyższe niż 5 %, Komisja odzyskuje nienależnie wypłaconą kwotę.

Zasada N+2/N+3

Zasada N+2/N+3 została ustanowiona po raz pierwszy dla okresu programowania na lata 2000–2006. Przewiduje ona, że zobowiązanie zaciągnięte na rok „N” musi zostać pokryte wnioskami o płatność zaliczkową i okresową na taką samą kwotę przed 31 grudnia roku N+2 (zasada „N+2”). Na przykład zobowiązanie zaciągnięte w 2012 r. musi zostać w pełni uwzględnione we wnioskach o płatność przed dniem 31 grudnia 2014 r. Kwota nieuwzględniona we wnioskach o płatność jest umarzana, co oznacza, że państwo członkowskie traci środki finansowe. Jednak w całej historii funduszy strukturalnych aż do chwili obecnej nie wystąpiły żadne warte odnotowania przypadki umorzeń N+2/N+3.

Celem tego przepisu jest zagwarantowanie dyscypliny finansowej w zarządzaniu funduszami UE. Ponieważ zobowiązania są zaciągane automatycznie w przypadku zatwierdzenia programu, zasada ta zobowiązuje państwa członkowskie do realizacji projektów w sposób dynamiczny i dbając o uniknięcie problemów na samym końcu cyklu. Jej istnienie pozwala ponadto zapewnić sprawniejszy profil płatności poprzez zobowiązanie państw członkowskich do składania wniosków o płatność w regularnych odstępach czasu. Jak jednak wyjaśniono w następnym rozdziale, „złagodzenie” tej zasady, szczególnie w następstwie kryzysu finansowego z 2008 r., ograniczyło jej skutki prawne.

W tej właśnie zasadzie ma swoje źródło przepis dotyczący koncentracji wniosków o płatność z końcem roku: państwa członkowskie muszą składać swoje wnioski o płatność do północy dnia 31 grudnia, za pomocą specjalnego systemu informatycznego. Chociaż są one prawnie zobowiązane do przesyłania wniosków regularnie w ciągu całego roku (13), doświadczenia z przeszłości pokazują, że szereg z nich czeka z przesłaniem kosztownych wniosków do ostatnich tygodni roku.

4.2.   Profil wniosków o płatność na okres programowania 2007–2013

Główne czynniki wpływające na cykl płatności

Na początku okresu programowania wypłaca się znaczne kwoty w postaci zaliczek, po czym następuje w niektórych latach stosunkowo niski poziom płatności okresowych, gdy tworzona jest struktura programów i rozpoczyna się realizacja projektów. Ponieważ zasada N+2/N+3 zaczyna wywoływać skutki najwcześniej pod koniec trzeciego roku okresu programowania, na początku ram czasowych nie ma presji na składanie wniosków. Ponadto płatności zaliczkowe i tak obejmują dużą część zobowiązań zaciągniętych na początku okresu programowania. Około 2–3 lat przed końcem okresu programowania roczny poziom płatności okresowych zaczyna wzrastać, gdyż programy osiągnęły etap pełnej operacyjności, a wnioski o płatność są składane w normalnym tempie. Maksymalną ilość wniosków obserwuje się natomiast pod koniec okresu/z początkiem następnego okresu programowania, po czym ilość ta spada niemal do zera w kolejnych latach, gdy programy osiągną próg 95 %. Jak wspomniano wyżej, płatności salda końcowego są dokonywane od jednego roku do trzech lat po zakończeniu okresu kwalifikowalności.

Odstępstwa

Trzy wydarzenia dotyczące ram prawnych mających zastosowanie do okresu programowania 2007–2013 pogłębiły cykliczny charakter zmian poziomu płatności okresowych:

1.

Przejście od zasady N+3 do zasady N+2. W ramach ogólnego kompromisu ustanawiającego WRF na lata 2007–2013 każde z nowych państw członkowskich, a także Grecja i Portugalia, zostały poddane zasadzie N+3 w odniesieniu do transzy zobowiązań na lata 2007–2010, a następnie zasadzie N+2 aż do końca okresu. Oznacza to, że do końca 2013 r. wymienione państwa członkowskie musiały pokryć dwie transze zobowiązań: transzę z 2010 i 2011 r. Oczywiście państwa członkowskie nie musiały czekać aż do ostatecznego terminu umorzenia, aby realizować programy i składać swoje wnioski o płatność, zatem nie miało miejsca podwojenie kwoty wniosków o płatność w 2013 roku. Niemniej jednak stosowanie tej zasady zdecydowanie przyczyniło się do rekordowej liczby wniosków w 2013 r., co wpłynęło na kolejne lata poprzez akumulację nawarstwiających się opóźnień.

2.

Państwa członkowskie zostały zobowiązane do przeprowadzenia kontroli zgodności ich systemów kontroli dotyczących funduszy. Wyniki tej kontroli zgodności musiały zostać zatwierdzone przez Komisję. Wnioski o płatność okresową mogły być składane, lecz ich refundacja przez Komisję odbywała się dopiero po zatwierdzeniu oceny zgodności. Choć większość programów została przyjęta w 2007 roku, składanie wniosków (lub przynajmniej ich refundacja przez Komisję) zostało opóźnione, a w 2008 roku nie dokonano niemal żadnych płatności okresowych.

3.

W odpowiedzi na kryzys finansowy pojawiły się zdecydowane apele państw członkowskich o zneutralizowanie transzy zobowiązań na rok 2007 podlegającej zasadzie N+2/N+3. Komisja zaakceptowała ten postulat, ale zamiast odroczenia o jeden rok progu umorzenia transzy z roku 2007 nastąpiło dalsze osłabienie zasady N+2/N+3 poprzez jednomyślne zatwierdzenie przez Radę rozłożenia zobowiązania dotyczącego transzy z 2007 r. na sześć szóstych w całym rozpatrywanym okresie. Owa tzw. „grecka zasada” umożliwiła przedstawienie mniejszej liczby wniosków o płatność na początku okresu, co zrównoważono następnie większą liczbą wniosków o płatność na koniec okresu.

Ponadto – również w odpowiedzi na kryzys – okres kwalifikowalności wydatków dla programów z lat 2000–2006 został przedłużony z końca 2008 r. do 2009 r. (w drodze zmiany decyzji Komisji zatwierdzającej program), dzięki czemu państwa członkowskie nadal mogły koncentrować się na realizacji programów na lata 2000–2006. W efekcie realizacja programów na lata 2007–2013 oraz odnośne wnioski o płatność okresową za lata 2007–2013 uległy opóźnieniu.

Programy na lata 2000–2006 w porównaniu do programów na lata 2007–2013

Mimo że w stosunku do okresu programowania 2007–2013 nastąpiło przejście z zasady N+3 na zasadę N+2 pod koniec czwartego roku, okresu programowania na lata 2000–2006 dotyczyła wyłącznie zasada N+2, aczkolwiek z pewnymi dostosowaniami w 2004 r. w związku z przystąpieniem 10 nowych państw członkowskich.

Poniższy wykres przedstawia porównanie skumulowanych płatności okresowych za okres 2000–2006, których dokonano w latach 2001–2007 jako odsetka całkowitej koperty finansowej, ze skumulowanymi płatnościami okresowymi na rzecz programów w latach 2007–2013, których dokonywano od 2008 do 2014, również jako odsetka całkowitej koperty finansowej.

Wykres 1: Roczny cykl skumulowanych płatności okresowych (z rocznym przesunięciem): 2000–2006 (UE-15) w porównaniu z okresem 2007–2013 (odsetek całkowitej koperty finansowej z wyłączeniem płatności zaliczkowych)

Image

Jak pokazano na wykresie, skumulowane płatności na programy w latach 2007–2013 pozostawały niezmiennie poniżej poziomu odnotowanego w okresie 2000–2006, mimo znacznego przyspieszenia pod koniec okresu. Taki opóźniony profil programów na lata 2007–2013 był wynikiem współwystępowania czynników wymienionych powyżej. Tłumaczy to niepełne wykorzystanie środków na płatności i pułap płatności na początku okresu, ponieważ profil płatności na programy na lata 2000–2006 został wykorzystany jako punkt odniesienia przy ustalaniu pułapów.

Jednakże trzeba zauważyć, że mimo iż liczba wniosków o płatność na późniejszym etapie wzrosła, „nadrabiając” zaległości, płatności były surowo ograniczone poziomem zatwierdzonych środków na płatności i/lub pułapem płatności, co doprowadziło do narastania zaległości.

Zmiany stanu zaległości w latach 2007–2014

Na poniższym wykresie (14) pokazano zmianę wysokości zaległości dotyczących programów z lat 2007–2013 w okresie 2007–2016 r.

Wykres 2: Programy polityki spójności w latach 2007–2013: Zmiana liczby nieuregulowanych wniosków o płatność na koniec roku (w mld EUR)

Image

Jak pokazano na wykresie, zaległości w programach na lata 2007–2013 zaczęły narastać w 2011 r., osiągając wówczas poziom 11 mld EUR, by w 2014 r. osiągnąć rekordowy poziom 24,7 mld EUR. Jak wyjaśniono poniżej, prognozy wskazują na wciąż wysoki poziom zaległości na koniec 2015 r. przed powrotem do „normalnego” i zrównoważonego poziomu zaległości na koniec 2016 roku.

4.3.   Czego dotyczą zaległości i jakie są ich rodzaje

Komisja otrzymuje w ciągu danego roku następujące wnioski o płatność dotyczące funduszy strukturalnych:

a)

Kwalifikujące się wnioski o płatność, które są realizowane w ciągu danego roku.

b)

Wnioski o płatność, które zostały już pokryte z płatności zaliczkowych na początku okresu programowania i które w związku z tym nie wymagają dalszych płatności.

c)

Wnioski o płatność, które można zrealizować dopiero po zamknięciu, będą musiały poczekać, aż Komisja i beneficjent osiągną porozumienie w sprawie zamknięcia.

d)

Wnioski o płatność, które nie zostały zrealizowane, ponieważ przesłano je w ostatnich dniach roku i było za późno na ich rozpatrzenie przed końcem roku.

e)

Wnioski o płatność, których realizację wstrzymano/zawieszono w odniesieniu do niektórych beneficjentów. Zawieszenie płatności lub wstrzymanie biegu jej terminu to zazwyczaj formalne działania krótkoterminowe. Dochodzi do nich, gdy Komisja opóźnia płatności w oczekiwaniu na brakujące informacje lub weryfikacje systemu zarządzania i kontroli.

f)

Wnioski o płatność, które nie zostały zrealizowane do końca danego roku, ponieważ wyczerpały się zatwierdzone środki na płatności dla danej pozycji budżetowej.

g)

Ostatnie cztery kategorie – od c) do f) – pozostają nieuregulowanymi wnioskami na koniec roku, ale zaległości obejmują nieuregulowane wnioski o płatność, o których mowa w lit. d), e) i f). Pewien poziom nieuregulowanych wniosków o płatność na koniec roku jest uznawany za „normalny”, jeśli wynikają one z powodów omówionych w lit. d) i e). Zaległości „odbiegające od normy” obejmują jedynie nieuregulowane wnioski o płatność wynikające z przyczyny f).

Na poniższym diagramie przedstawiono przepływ wniosków o płatność w dziale 1b, od ich przedłożenia przez państwa członkowskie, przez identyfikację „wniosków do realizacji”, po zaległości „normalne” i „odbiegające od normy”.

Image

Koncentracja wniosków na koniec roku i termin płatności

W grudniu występuje bardzo duża koncentracja wniosków o płatność wpływających od państw członkowskich, sięgająca od 27 do 35 % łącznej kwoty rocznej w okresie 2011–2014. Komisja musi przeprowadzić kontrolę każdego otrzymanego wniosku, zanim przystąpi do wypłaty. Im większa liczba wniosków otrzymanych w ostatnich tygodniach roku, tym wyższe ryzyko niezrealizowania wniosków przed końcem roku.

Z tego powodu Komisja stale zachęca państwa członkowskie do wysyłania wniosków w sposób bardziej regularny w ciągu całego roku.

Na poniższym wykresie ukazano, jak w latach 2011–2014 w ujęciu miesięcznym kształtowała się liczba wpływających wniosków o płatność w ramach programów na okres 2007–2013.

Wykres 3a: Miesięczny schemat wpływania skumulowanych wniosków o płatność okresową za okres 2007–2013 (w % ogólnej liczby)

Image

Na powyższym wykresie wyraźnie zilustrowano powtarzające się bardzo duże spiętrzenie wniosków o płatność na koniec roku.

Wykres 3b: Koncentracja wniosków o płatność wpływających w ostatnich dwóch miesiącach roku (odsetek w listopadzie i grudniu) w okresie 2011–2014

Image

Wykres pokazuje, że coraz więcej wniosków wpływało pod koniec roku z powodu rosnącej presji wynikającej z zasady N+2. Po anulowaniu zasady N+3 w 2013 r. wszystkie państwa członkowskie, z wyjątkiem Rumunii, Słowacji i Chorwacji, musiały stosować zasadę N+2. Wyraźnie odbiło się to na liczbie wniosków otrzymanych w tym roku. Liczba wniosków, które wpływają zbyt późno, aby mogły być zrealizowane przed końcem danego roku, zależy od łącznej liczby otrzymanych wniosków w danym roku oraz od profilu w danym roku.

Wpływ wstrzymania biegu terminu płatności lub zawieszenia płatności

Kiedy Komisja stwierdza, że mogą wystąpić uchybienia, stosuje ona przed dokonaniem płatności na rzecz państw członkowskich szereg mechanizmów prewencyjnych, aby chronić budżet UE. Mechanizmy te sprawdzają się szczególnie wówczas, gdy trzeba usprawnić systemy kontroli w państwach członkowskich. Dzięki temu Komisja nie musi później dokonywać korekt finansowych.

Z powyższych względów niektóre wnioski o płatność nie są kierowane do natychmiastowej realizacji, ponieważ Komisja wstrzymuje lub zawiesza ich realizację w oczekiwaniu na usprawnienie systemów kontroli. Choć większość z tych wniosków nie zostanie ostatecznie odrzucona, nie mogą one zostać natychmiast zrealizowane.

Zgodnie z rozporządzeniem (15) Komisja może:

wstrzymać bieg terminu płatności w ramach programów na lata 2007–2013 na okres nieprzekraczający sześciu miesięcy, jeśli istnieją dowody sugerujące znaczące wady funkcjonowania systemów zarządzania i kontroli w danym państwie członkowskim lub jeśli służby Komisji muszą przeprowadzić dodatkową weryfikację po otrzymaniu informacji, że wydatek ujęty w poświadczonej deklaracji wydatków związany jest z poważną nieprawidłowością, która nie została naprawiona;

zawiesić całość lub część płatności okresowych w ramach programów na lata 2007–2013 na rzecz państwa członkowskiego, jeśli w systemie zarządzania i kontroli programu istnieje poważna wada, a państwo członkowskie nie podjęło niezbędnych środków naprawczych, lub jeśli wydatek ujęty w poświadczonej deklaracji wydatków związany jest z poważną nieprawidłowością, która nie została naprawiona, lub też jeśli zachodzi poważne naruszenie przez państwo członkowskie zobowiązań dotyczących zarządzania i kontroli. Jeśli państwo członkowskie nie podejmie wymaganych środków, Komisja może dokonać korekty finansowej.

Oszacowanie „normalnych” zaległości

Jak wyjaśniono powyżej, „normalne” zaległości to łączna liczba wniosków, których realizację przerwano lub zawieszono, oraz wniosków, które wpływają zbyt późno, aby można je było zrealizować przed końcem danego roku. Wnioski wpływające w ostatnich dziesięciu dniach roku kalendarzowego można uznać za wnioski wpływające zbyt późno, aby można je było zrealizować, ponieważ Komisja musi mieć wystarczające zabezpieczenie, że będzie mogła w pełni wykorzystać środki dostępne w budżecie. Niektóre wnioski, których realizację wstrzymano lub zawieszono, również należą do kategorii wniosków wpływających zbyt późno, aby można je było zrealizować; nie należy ich zatem liczyć podwójnie.

Dlatego „normalne” zaległości będą rosły w miarę napływu wniosków w ciągu roku i ich względnej koncentracji w ostatnich dniach roku.

Na poniższym wykresie pokazano poziomy otrzymanych wniosków o płatność, zaległości na koniec roku, wniosków wpływających zbyt późno, aby można je było zrealizować, oraz zawieszonych płatności.

Wykres 4 Dział 1b: wnioski, zaległości i zawieszone płatności w okresie 2010–2014

Image

Szacuje się, że w ciągu ostatnich trzech lat (2012–2014) „normalne” zaległości (tj. wnioski o płatność otrzymane w ciągu ostatnich dziesięciu dni roku oraz płatności, które zawieszono lub wstrzymano bieg ich terminu, nawet jeśli odnośne wnioski wpłynęły wcześniej niż w ciągu ostatnich dziesięciu dni roku) wynosiły około połowę wszystkich zaległości według stanu na koniec każdego roku. Druga połowa zaległości wynikała z niedostatku środków na płatności zatwierdzonych w budżecie, co wywołało „efekt kuli śnieżnej” (16).

Przy oczekiwanym spadku liczby wniosków w 2015 i 2016 r., spodziewanym ograniczeniu liczby przypadków zawieszenia płatności lub wstrzymania biegu ich terminów i przy braku presji wywołanej zasadą N+2 (17) przewiduje się, że poziom „normalnych” zaległości również istotnie spadnie.

4.4.   Przegląd płatności (wniosków) za okres 2007–2013 przewidywanych na lata 2015 i 2016

Szacunki na lata 2015 i 2016 w oparciu o prognozy państw członkowskich

Rozporządzenie dotyczące funduszy w okresie 2007–2013 (18) zobowiązuje państwa członkowskie do przesłania Komisji, nie później niż do dnia 30 kwietnia roku N, prognozy dotyczącej ich prawdopodobnych wniosków o płatność okresową na rok N i rok N+1. W ostatnich latach państwa członkowskie uzgodniły, że będą aktualizować te informacje we wrześniu roku N, aby dokładniej oszacować rosnący poziom nieuregulowanych wniosków o płatność (zaległości) oraz istotną koncentrację wniosków o płatność przedłożonych w ostatnich miesiącach roku.

Jednak nowe rozporządzenie dotyczące funduszy w okresie 2014–2020 (19) zobowiązuje państwa członkowskie do przesyłania prognozy dotyczącej ich wniosków o płatność okresową na rok N i rok N+1 do dnia 31 stycznia roku N (oraz aktualizacji do dnia 31 lipca). Państwa członkowskie stosowały się dobrowolnie do przepisów dotyczących tego nowego terminu w 2015 r. w odniesieniu do programów na okres 2007–2013, na podstawie wniosku Komisji, potwierdzonego w grudniu 2014 r. Według danych, jakimi Komisja dysponowała na dzień 3 marca 2015 r., państwa członkowskie obecnie szacują, że przedłożą wnioski o płatność (zarówno wnioski do realizacji, jak i niekwalifikujące się do realizacji) na kwotę ok. 48 mld EUR w 2015 r. i ok. 18 mld EUR w 2016 r. (20)

Jak wyjaśniono powyżej, nie wszystkie wnioski o płatność będą bezpośrednio skutkowały dokonaniem płatności, ponieważ należy uwzględnić ustanowiony dla płatności artykułem 79 rozporządzenia (WE) nr 1083/2006 „pułap 95 %” (21). Jako że coraz więcej programów osiąga „pułap 95 %”, korekta ta będzie znacznie większa w 2015 r. i w kolejnych latach. W związku z tym faktyczna wysokość kwot, na jakie będą opiewały spodziewane wnioski do realizacji, jest niższa niż kwota prognozowana przez państwa członkowskie, ponieważ wnioski przekraczające pułap 95 % są rozpatrywane wyłącznie na etapie zamknięcia programu. W oparciu o te ograniczone pułapem prognozy Komisja spodziewa się, że w 2015 r. otrzyma wnioski do realizacji na łączną kwotę ok. 35 mld EUR. Odnośna kwota na 2016 r. wynosi obecnie ok. 3 mld EUR. Kwotę na 2016 r. będzie można określić precyzyjniej (prawdopodobnie będzie ona nieco wyższa), kiedy państwa członkowskie przedstawią brakujące dane dotyczące niektórych programów operacyjnych lub zrewidują dane już przekazane.

W załączniku 2 przedstawiono więcej szczegółów dotyczących prognozowanych przez państwa członkowskie wniosków o płatność za lata 2015 i 2016 w odniesieniu do programów spójności za okres 2007–2013.

Szacunki Komisji na podstawie wykonania

Na koniec 2014 r. łączna kwota dokonanych płatności zaliczkowych i okresowych wyniosła 266,1 mld EUR. Całkowita kwota środków na programy w ramach polityki spójności na okres 2007–2013 wynosi 347,3 mld EUR. Przy uwzględnieniu dokonanych już umorzeń oraz ryzyka umorzenia wynikającego ze stosowania zasady N+2/N+3 na koniec 2014 r., które wymaga jeszcze potwierdzenia (łączna maksymalna kwota w wysokości ok. 0,9 mld EUR od początku tego okresu), pozostająca jeszcze maksymalna kwota do zapłaty wynosi ok. 80,3 mld EUR. Jednak 5 % środków w ramach każdego programu należy zapłacić dopiero w chwili jego zamknięcia (17,3 mld EUR).

W związku z tym spodziewana kwota, na jaką opiewają wnioski o płatność okresową, którą trzeba jeszcze uiścić w 2015 r. lub w kolejnych latach, wynosi ok. 63 mld EUR, tj. 18 % ogólnej kwoty środków, w tym zaległości na koniec 2014 r. (24,7 mld EUR). Maksymalna wysokość kwot, na jaką będą opiewały nowe wnioski o płatność (wnioski do realizacji) otrzymane w 2015 r. lub w kolejnych latach, przed zamknięciem programów, wynosi 38,3 mld EUR. Jeśli w 2015 r. złożone zostaną wnioski o płatność na kwotę do 35 mld EUR, to w 2016 r. wpłyną wnioski na pozostałą kwotę maksymalnie 3,5 mld EUR.

Szacowane zaległości na koniec 2015 r. na podstawie skorygowanych prognoz państw członkowskich

Poziom zatwierdzonych środków na płatności w budżecie na 2015 r. wynosi 39,5 mld EUR. Z kwoty tej zostaną pokryte zarówno zaległości sprzed 2015 r. (24,7 mld EUR), jak i nowe wnioski (które wg szacunków opiewają na kwotę 35 mld EUR). Szacowane zaległości na koniec 2015 r. wyniosą zatem 20 mld EUR, z czego co najmniej połowa, tj. ok. 10 mld EUR, będzie kwalifikowana jako zaległości odbiegające od normy.

W mld EUR

Zaległości na koniec 2014 r. (po korekcie)

Prognozy państw członkowskich: wnioski w 2015 r. skorygowane pułapem 95 %

Środki na płatności zatwierdzone w budżecie na 2015 r.

Prognozowane zaległości na koniec 2015 r.

24,7

~35

39,5

~20

4.5.   Wnioski o płatność spodziewane w 2016 r.

Jak wskazano powyżej, zaległości na koniec 2015 r. prawdopodobnie wyniosą ok. 20 mld EUR, o ile prognozy państw członkowskich się sprawdzą. Ponadto oczekuje się, że przed zamknięciem programów wpłyną jeszcze wnioski o płatność (wnioski do realizacji) na kwotę 3,5 mld EUR. Ponieważ wnioski o płatność opiewają na względnie ograniczoną kwotę oraz nie będzie już istniała presja związana z zasadą N+2, nie ma powodu, aby zakładać, że duża liczba tych wniosków o płatność wpłynie zbyt późno, aby można je było zrealizować w 2016 r.

Komisja dostosuje swój wniosek w projekcie budżetu na 2016 r., uwzględniając „normalne” zaległości na koniec 2016 r. Te „normalne” zaległości – obejmujące wnioski złożone bardzo późno i pozostające przypadki wstrzymania biegu terminu płatności lub zawieszenia płatności – będą jednak bardzo niewielkie w porównaniu z poprzednimi latami, ponieważ kwota, na jaką będą opiewały nowe wnioski, które wpłyną w 2016 r., jest również bardzo niska, a Komisja spodziewa się, że państwa członkowskie skorygują uchybienia i przedłożą „czyste” wnioski. Kwota zaległości powinna być rzędu 2 mld EUR. Te „normalne” zaległości na koniec 2016 r. będzie trzeba zatem pokryć z budżetu na 2017 r. Kwota, jaką należy przewidzieć w budżecie na 2016 r., wyniosłaby zatem ok. 21,5 mld EUR.

4.6.   Podsumowanie informacji stosowanych do obliczania wniosków o płatność i zaległości

W poniższej tabeli przedstawiono informacje dotyczące ogólnej kwoty środków na program, spodziewanego poziomu wykorzystania dostępnych środków budżetowych z budżetu na 2015 r. oraz spodziewanej w 2016 r. maksymalnej wysokości kwot ujętych we wnioskach o płatność.

Nieuregulowane płatności okresowe w latach 2015–2017 (w mld EUR)

Ogólna kwota środków na program

(1)

347,3

w tym płatności zaliczkowe i okresowe dokonane do końca 2014 r.

(2)

266,1

w tym kwota zarezerwowana na zamknięcie (5 %) i dokonane umorzenia

(3)

18,2

Maksymalna kwota płatności okresowych do zrealizowania (2015–2017)

(4)=(1)-(2)-(3)

~63,0

w tym zaległości na koniec 2014 r. (nieuregulowane wnioski o płatność)

(5)

24,7

w tym maksymalna kwota płatności okresowych do zrealizowania w latach 2015–2017

(6)=(4)-(5)

38,3


Rok budżetowy 2015, mld EUR

Środki dostępne w budżecie na 2015 r.

(1)

39,5

w tym zaległości na koniec 2014 r.

(2)

24,7

w tym prognozy na 2015 r. skorygowane pułapem 95 %

(3)

~35

Przewidywane zaległości na koniec 2015 r.

(4)=(1)-(2)-(3)

~20


Rok budżetowy 2016, mld EUR

Przewidywane zaległości na koniec 2015 r.

(1)

~20

Maksymalna przewidywana pozostała kwota, na jaką będą opiewały wnioski o płatność, które wpłyną w 2016 r. przed zamknięciem

(2)

~3,5

Maksymalna kwota, na jaką będą opiewały wnioski o płatność, do pokrycia z budżetu na 2016 r.

(3)=(1)+(2)

~23,5

4.7.   Płatności w chwili zamknięcia

Zamknięcie funduszy strukturalnych przebiega zgodnie z własną dynamiką płatności. Każde państwo członkowskie musi przesłać dokumenty dotyczące zamknięcia poszczególnych programów najpóźniej do 31 marca 2017 r. Komisja informuje państwo członkowskie o swojej opinii na temat treści deklaracji zamknięcia w terminie pięciu miesięcy od daty jej otrzymania. Deklarację zamknięcia uznaje się za przyjętą w przypadku braku uwag ze strony Komisji we wspomnianym terminie pięciu miesięcy, pod warunkiem że w pierwotnym dokumencie zamknięcia zawarto wszystkie informacje (22). Co do zasady, płatności z tytułu zamknięcia będą realizowane dopiero po roku 2016. Łączna kwota zarezerwowana na zamknięcie (5 % łącznych przydzielonych środków) wynosi 17,3 mld EUR, ale wysokość płatności będzie zależała od poziomu wykonania programu w trakcie całego okresu. Ewentualne umorzenia na etapie zamknięcia programów w dziedzinie polityki spójności mogą wpłynąć na ograniczenie koniecznych płatności.

Według orientacyjnych szacunków dotyczących okresu 2000–2006 odsetek umorzeń na etapie zamknięcia wyniósł 2,6 % ogólnej kwoty środków przeznaczonych na Europejski Fundusz Społeczny (EFS) oraz 0,9 % kwoty środków przeznaczonych na Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR). Jednak w przypadku EFS istnieją wciąż zobowiązania pozostające do realizacji na kwotę ok. 0,5 mld EUR; dotyczą one problematycznych przypadków nieprawidłowości. Komisja szacuje zatem, że odsetek umorzeń na etapie zamknięcia dotyczących tego funduszu wyniesie ostatecznie ok. 3 %. Komisja nie wyklucza, że umorzenia na etapie zamknięcia mogą być wyższe niż w przeszłości, a więc powyższe odsetki należy traktować jako ostrożne szacunki.

Wnioski na etapie zamknięcia nie są uwzględniane w analizie dotyczącej obniżenia normalnych zaległości, ponieważ większość z tych wniosków będzie realizowana w okresie 2017–2019 lub w kolejnych latach, a poza tym nie wszystkie te wnioski będą realizowane, gdyż jeszcze przed dokonaniem płatności salda końcowego będą rozliczane nienależnie wypłacone kwoty.

5.   INNE DZIAŁY: PERSPEKTYWY DOTYCZĄCE PROGRAMÓW NA LATA 2007–2013

5.1.   Przegląd

W punkcie 4 powyżej przedstawiono pogłębioną analizę szczególnego przypadku polityki spójności (dział 1b), natomiast w niniejszym punkcie przyjrzymy się sytuacji w pozostałych działach. Można ją streścić następująco:

Środki na Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (dział 2) są niezróżnicowane, przez co środki na płatności i zobowiązania są zapisane w budżecie na tym samym poziomie. W związku z tym na koniec roku nie występują zaległości.

Zarządzanie rozwojem obszarów wiejskich, Europejskim Funduszem Rybackim (dział 2) oraz funduszami w dziedzinie azylu, migracji, granic i bezpieczeństwa (dział 3) jest dzielone z państwami członkowskimi, podobnie jak w przypadku polityki spójności. W przeciwieństwie do pozostałych funduszy, w dziedzinie rozwoju obszarów wiejskich nie wystąpiły dotychczas zaległości.

Większość pozostałych programów (działy 1a i 4) jest zarządzana przez Komisję. Z uwagi na niedostatek płatności w odniesieniu do wielu z tych programów Komisja zastosowała w 2014 r. (a w niektórych przypadkach już w 2013 r.) środki zaradcze, takie jak ograniczenie płatności zaliczkowych (z należytym uwzględnieniem rodzaju i kondycji finansowej partnerów zaangażowanych w realizację, odbiorców i beneficjentów), odroczenie płatności salda końcowego lub płatności w ramach wsparcia budżetowego, powstrzymanie się od zaciągania nowych zobowiązań oraz opóźnienie kontraktowania. Jednak większość z tych środków zaradczych jedynie odracza moment wypłaty, a zobowiązań i tak należy dotrzymać.

W poniższej tabeli przedstawiono, jak zmieniała się wysokość zaległości w działach 1a i 4. Zaległości w dziale 4 wyraźnie wzrastały, by w 2014 r. osiągnąć najwyższy poziom w ostatnich latach, natomiast tendencja jest mniej oczywista w odniesieniu do działu 1a.

Zaległości na koniec roku (w mln EUR)

 

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

Dział 1a

1 679

507

291

628

604

567

551

541

Dział 4

172

178

284

226

387

367

389

630

5.2.   Programy objęte zarządzaniem dzielonym w działach 2 i 3

5.2.1.   Dział 2

Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG)

W przypadku Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) nie odnotowano zaległości, ponieważ fundusz ten opiera się na środkach niezróżnicowanych.

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW)

Nie odnotowano dotychczas zaległości w odniesieniu do rozwoju obszarów wiejskich: Komisja zawsze realizowała wszystkie wnioski o płatność w terminie. Przy uwzględnieniu wielkości programu w dziedzinie rozwoju obszarów wiejskich oraz mającej również zastosowanie zasady pułapu 95 %, maksymalny poziom płatności okresowych, które prawdopodobnie będzie jeszcze trzeba uiścić przed zamknięciem, wynosi dla okresu 2007–2013 ok. 8,7 mld EUR. Środki na płatności zatwierdzone w budżecie na 2015 r. dla okresu 2007–2013 wynoszą 5,9 mld EUR. Pozostałą kwotę 2,8 mld EUR należy wypłacić w 2016 r. po przedstawieniu przez państwa członkowskie końcowej deklaracji kwartalnej, co ma nastąpić w styczniu 2016 r.

Łączna kwota zarezerwowana na zamknięcie wynosi ok. 4,8 mld EUR. Faktyczna jej wysokość będzie zależała od kwoty umorzeń. Przykładowo, gdyby przyjąć 1,5-procentowy wskaźnik umorzeń na etapie zamknięcia z poprzedniego okresu 2000–2006, umorzona zostałaby kwota ok. 1,5 mld EUR. Płatności na etapie zamknięcia są spodziewane w latach 2016–2019.

Europejski Fundusz Rybacki (EFR)

Sposób zarządzania EFR jest podobny do sposobu zarządzania funduszami w dziedzinie polityki spójności (dział 1b). Ponieważ jednak w przypadku EFR nie obowiązuje zasada N+3, nie wystąpił tu problem przejścia od zasady N+3 do zasady N+2 między transzami środków na zobowiązania w 2010 i 2011 r. Ponadto w przypadku EFR nie zastosowano również „zasady greckiej”, choć uruchomienie programów również było nieco opóźnione z powodu zobowiązań związanych z systemami zarządzania i kontroli. Jednak zaległości w odniesieniu do EFR były w ostatnich latach bardzo wysokie. Na początku 2014 r. wysokość zaległości była na poziomie zatwierdzonych środków na płatności na programy w latach 2007–2013.

Jeśli chodzi o terminy wpływania wniosków o płatność w ciągu roku w okresie 2010–2014, to dwie trzecie rocznych wniosków o płatność otrzymano w listopadzie i grudniu. Na poniższym wykresie przedstawiono poziom zaległości w latach 2011–2014 w odniesieniu do programów EFR na lata 2007–2013 wraz z pierwotnymi środkami na płatności w następnym roku.

Image

Zaległości EFR na koniec 2014 r. zmniejszyły się głównie dzięki przegrupowaniu wszystkich dostępnych środków na płatności w odnośnym rozdziale budżetu (w tym wszystkich środków na płatności podlegających zarządzaniu dzielonemu EFMR – z powodu opóźnionego przyjęcia nowej podstawy prawnej), zasileniom przewidzianym w projekcie budżetu korygującego nr 3/2014 (przyjętym jako budżet korygujący nr 2/2014) oraz przesunięciu środków na koniec roku.

Wyższy poziom płatności zatwierdzonych w budżecie na 2015 r. powinien umożliwić zmniejszenie zaległości do normalnego poziomu ok. 0,1 mld EUR.

5.2.2.   Dział 3

Polityka w dziedzinie azylu, migracji, granic i bezpieczeństwa

Wspólna polityka w dziedzinie azylu i imigracji była realizowana w okresie 2007–2013 głównie za pośrednictwem programu ogólnego „Solidarność i zarządzanie przepływami migracyjnymi” (SOLID). Program ten składał się z czterech następujących instrumentów: Fundusz Granic Zewnętrznych, Europejski Fundusz Powrotów Imigrantów, Europejski Fundusz na rzecz Uchodźców oraz Europejski Fundusz na rzecz Integracji Obywateli Państw Trzecich.

Na poniższym wykresie przedstawiono rosnący poziom nieuregulowanych wniosków o płatność na koniec roku w odniesieniu do programów w dziedzinie azylu, migracji, granic i bezpieczeństwa.

Image

Wysokość zobowiązań pozostających do realizacji wzrosła ze 150 mln EUR na początku 2007 r. do 2,6 mld EUR w 2014 r., mimo że w okresie 2007–2014 dokonano umorzeń na kwotę 300 mln EUR. Do zapłaty z tytułu programów na lata 2007–2013 pozostaje ok. 1,9 mld EUR. Środki na płatności na programy zatwierdzone w budżecie na 2015 r. wynoszą nieco ponad 600 mln EUR i obejmują środki na wstępne i roczne płatności zaliczkowe z tytułu nowych programów na okres 2014–2020.

Przy uwzględnieniu kwoty, która zostanie wypłacona w chwili zamknięcia (szacowanej na ok. 1 mld EUR), oraz faktu, że druga tura płatności zaliczkowych nie mogła zostać zrealizowana w 2013 i 2014 r. z powodu braku środków na płatności, potrzeby w zakresie płatności mające na celu ograniczenie zaległości z tytułu programów na okres 2007–2013 do normalnego poziomu na koniec 2016 r. są szacowane na ok. 235 mln EUR.

5.3.   Programy objęte zarządzaniem bezpośrednim w działach 1a i 4

5.3.1.   Dział 1a

W niniejszym punkcie przedstawiono stan płatności z tytułu programów w dziale 1a na koniec 2014 r.

Nieuregulowane wnioski o płatność na koniec roku

Na poniższym wykresie przedstawiono, jak kształtowały się nieuregulowane wnioski o płatność na koniec roku w odniesieniu do głównych programów w dziale 1a.

Image

Wysoki poziom nieuregulowanych wniosków o płatność na koniec 2007 r. wynika głównie z cyklu projektowego w 6. programie ramowym w dziedzinie badań oraz szczególnie dużej liczby zaciągniętych w tym czasie zobowiązań. Ponadto umowy w dziedzinie badań naukowych przewidywały, że przed ostateczną wypłatą zwrotu kosztów wymagane są świadectwa audytu.

Środki zaradcze zastosowane przez Komisję w 2014 r. (zob. pkt 2.2 powyżej) w celu rozwiązania problemu niedostatku środków na płatności zapobiegły wzrostowi liczby nieuregulowanych wniosków o płatność na koniec 2014 r. Środki te obejmowały obniżenie poziomu płatności zaliczkowych i opóźnienie podpisania nowych umów/umów o udzielenie dotacji, dzięki czemu część płatności przeniesiono na następny rok. Choć środki te ograniczyły poziom nieuregulowanych wniosków o płatność, to ich efektem ubocznym było spowolnienie realizacji programów na okres 2014–2020. W niektórych przypadkach trzeba było przyjąć bardziej drastyczne środki, tak aby dać pierwszeństwo płatnościom na rzecz beneficjentów znajdujących się w trudnej sytuacji.

Kształtowanie się zobowiązań pozostających do realizacji (RAL)

Ogólnie stabilny poziom nieuregulowanych wniosków o płatność na koniec roku dla programów w dziale 1a ostro kontrastuje z wyraźnie rosnącą tendencją w poziomie zobowiązań pozostających do realizacji (RAL), co uwidacznia poniższy wykres.

Image

Wzrost RAL w dziale 1a jest spowodowany w znacznej mierze coraz większą różnicą między poziomem środków na zobowiązania a poziomem środków na płatności w dziedzinie badań naukowych, których dotyczy największy program wydatkowania w tym dziale. Zilustrowano to na poniższym wykresie, który pokazuje spadek stosunku płatności do zobowiązań.

Image

Tytułem przykładu ilustrującego realizację projektów ujętych w dziale 1a poniżej opisano cykl projektowy dla programów badawczych.

Cykl projektowy w dziedzinie badań naukowych

Programy badawcze są realizowane w drodze wieloletnich programów prac, które obejmują zaproszenia do składania wniosków, zamówienia publiczne, analizy, grupy ekspertów, udział w organizacjach międzynarodowych, seminaria i warsztaty, a także ocenę i monitorowanie. Około 90 % tych programów badawczych jest powiązanych z zaproszeniami do składania wniosków, a pozostałe 10 % – z inną działalnością.

Roczny program prac na rok N jest przyjmowany przez Komisję w połowie roku N-1. Począwszy od drugiego półrocza roku N-1 publikowane są zaproszenia do składania wniosków. W większości przypadków wnioski są składane zazwyczaj w ciągu trzech miesięcy od publikacji zaproszeń do składania wniosków. Zobowiązania globalne są zaciągane po przyjęciu programu prac na rok N, a najpóźniej przed negocjacjami w sprawie zawarcia umowy (zazwyczaj w dniu, kiedy upływa termin składania wniosków). Po ocenie (trzy miesiące) oraz wyborze wniosków (jeden do dwóch miesięcy) następuje wynegocjowanie (od jednego do sześciu miesięcy) i podpisanie umowy (do kilku miesięcy). Komisja/agencja wykonawcza ma osiem miesięcy od daty, kiedy upływa termin składania wniosków, do daty podpisania umowy o udzielenie dotacji (tzw. „time to grant” – czas na przyznanie dotacji), w tym pięć miesięcy na poinformowanie wnioskodawców o wyniku oceny naukowej i trzy miesiące na przygotowanie umowy o udzielenie dotacji. Po zaciągnięciu indywidualnego zobowiązania i podpisaniu umowy uiszczana jest płatność zaliczkowa w terminie 30 dni od podpisania umowy lub od daty przypadającej na 10 dni przed datą rozpoczęcia działań (w zależności od tego, która z tych dat jest późniejsza). Po podjęciu przez DG ds. badań naukowych działań strukturalnych w 2014 r. w wielu przypadkach płatności zaliczkowe z tytułu zobowiązań w roku N są obecnie uiszczane w roku N+1 zamiast w roku N. Płatności okresowe są realizowane na podstawie sprawozdań finansowych i są związane ze sprawozdaniami okresowymi, sporządzanymi zazwyczaj co 18 miesięcy. Płatność salda końcowego w wysokości 10 % jest realizowana po zatwierdzeniu sprawozdania końcowego.

Zobowiązania tymczasowe dotyczące wszelkich innych działań przewidzianych w programie prac są zaciągane w roku N, a zaliczki są wypłacane w tym samym roku. Saldo jest wypłacane w roku N+1.

Niedostatek środków na płatności w dziedzinie badań naukowych: konsekwencje praktyczne

Aby zaradzić niedostatkowi środków na płatności na rzecz programów badawczych, w 2014 r. przesunięto łączną kwotę 236,5 mln EUR z pozycji budżetowych przeznaczonych na program „Horyzont 2020” w latach 2014–2020 w celu zasilenia pozycji budżetowych przeznaczonych na zakończenie tych samych programów, przez co opóźniono płatności zaliczkowe z tytułu zaproszeń do składania wniosków dotyczących programu „Horyzont 2020”, które opublikowano w latach 2014 i 2015. Działania takiego nie podjęto w poprzednich latach, a skutkowało ono opóźnieniem realizacji nowych programów.

Badania naukowe wymagają czasu, a wycofywanie się z podpisywania umów i przyznawania finansowania nie jest spójne z celem nasilenia działalności badawczej z myślą o wsparciu wzrostu gospodarczego. Oczekuje się, że wzrost poziomu środków na płatności zatwierdzonych na program „Horyzont 2020” w budżecie na 2015 r. pozwoli na częściowe nadrobienie zaległości w realizacji tego kluczowego programu.

Erasmus+

Erasmus+ jest dobrym przykładem rocznego programu, którego wysokość środków na płatności ściśle odpowiada wysokości środków na zobowiązania, ponieważ cykl realizacji większości działań jest związany z kalendarzem akademickim.

Jednak z powodu niedostatku płatności wzrost środków na płatności nie szedł w parze w 2014 r. ze wzrostem środków na zobowiązania, który będzie się utrzymywał w okresie 2014–2020. Ten niedostatek płatności w 2014 r. można zaobserwować również w stosunku płatności do zobowiązań na poniższym wykresie.

Image

Wskutek tego w 2014 r. nie można było wypłacić części drugiej transzy płatności zaliczkowych na rzecz agencji krajowych, które mają finansować działania z zakresu mobilności. Choć sytuacja powinna się nieznacznie poprawić, nadal oczekuje się, że w 2015 r. Erasmus+ będzie się borykał z podobnymi ograniczeniami.

Transport i energia

Na poniższym wykresie przedstawiono rosnącą różnicę między poziomem zobowiązań a poziomem płatności w dziedzinie transportu i energii.

Image

Zatwierdzone w budżecie na 2015 r. środki na płatności wystarczą na pokrycie pierwszej transzy płatności zaliczkowych na rzecz projektów na lata 2014–2020 oraz na częściowe pokrycie RAL za lata 2007–2013, które szacuje się na ponad 2 mld EUR.

Europejski plan naprawy gospodarczej (EERP)

W porównaniu z wysokim poziomem środków na zobowiązania w 2009 i 2010 r. realizacja płatności na rzecz tego programu rozpoczęła się powoli, ponieważ projekty z zakresu EERP składają się głównie z dużych projektów infrastrukturalnych.

Image

W szczególności w 2014 r. środki na płatności nie wystarczały na pokrycie wszystkich wniosków o płatność otrzymanych w ciągu tego roku, nawet po późnym przyjęciu projektu budżetu korygującego nr 3/2014, który przewidywał dodatkowe środki na płatności. Na koniec 2014 r. RAL nadal wynosiły 2 mld EUR, tj. połowę kwoty pierwotnie przewidzianej na EERP. Poziom zatwierdzonych w 2015 r. środków na płatności wynosi 407 mln EUR i oczekuje się, że z tych środków zostaną zaspokojone szacowane potrzeby w tym roku.

5.3.2.   Dział 4

Na poniższym wykresie przedstawiono poziom zobowiązań pozostających do realizacji (RAL) z tytułu programów w dziale 4 od 2007 r.

Image

Dział 4 obejmuje krótkoterminowe instrumenty reagowania kryzysowego, długoterminowe instrumenty wykorzystujące programowanie wieloletnie, a także instrumenty ad hoc takie jak pomoc makrofinansowa w postaci kredytów i pomoc w postaci dotacji. 73 % wydatków w obrębie tego działu przypada na trzy duże instrumenty, które korzystają z programowania wieloletniego (Instrument Pomocy Przedakcesyjnej – IPA, Europejski Instrument Sąsiedztwa – ENI i Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju – DCI). Cykl finansowanego z tych trzech programów wsparcia dla państw trzecich zazwyczaj trwa od 6 do 8 lat. Instrumenty reagowania kryzysowego (pomoc humanitarna, Instrument na rzecz przyczyniania się do Stabilności i Pokoju, wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa) oraz pomocy makrofinansowej mają natomiast krótsze cykle płatności, wynoszące 12–18 miesięcy.

Od 2013 r. większość instrumentów w dziale 4 doświadcza poważnego niedostatku środków na płatności, co wpłynęło w pierwszej kolejności na instrumenty związane z pomocą humanitarną i reagowaniem kryzysowym o krótkich terminach realizacji płatności, a następnie na instrumenty takie jak Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju i Europejski Instrument Sąsiedztwa, w przypadku których płatności są zazwyczaj związane z obowiązującymi umowami i zobowiązaniami. Sytuacja pogorszyła się w 2014 r. z powodu ogólnego ograniczenia dostępnych płatności w stosunku do 2013 r. W przypadku niektórych programów zasilenie budżetu w drodze projektu budżetu korygującego nr 3/2014 (i innych działań oraz przesunięć) (23) nastąpiło bardzo późno i nie wystarczyło, aby pokryć zaległości.

Zastosowane środki (zob. pkt 2.2) mogły jedynie częściowo złagodzić skutki niedostatku płatności, dzięki odroczeniu terminu wypłaty środków finansowych, natomiast nadal należy się wywiązać z podjętych uprzednio zobowiązań.

Nieuregulowane wnioski o płatność na koniec roku

W ujęciu ogólnym poziom nieuregulowanych wniosków o płatność na koniec 2014 r. w dziale 4 znacznie wzrósł. Jest to spowodowane głównie ostrym wzrostem liczby wniosków i brakiem odnośnych środków na płatności, jak ma to miejsce w przypadku Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Instrumentu Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju, co ilustruje poniższy wykres.

Image

Z drugiej strony zwiększenie poziomu środków na płatności zatwierdzonych w budżetach na 2013 i 2014 r. pozwoliło przywrócić równowagę w zakresie nieuregulowanych wniosków o płatność na pomoc humanitarną (24):

Image

Jak zilustrowano powyżej, RAL w dziale 4, zwłaszcza w odniesieniu do trzech dużych instrumentów długoterminowych, systematycznie rosły w ciągu ostatnich pięciu lat, wraz z poziomami zobowiązań w poprzednich WRF. Na przykład programy, na które pierwotnie zaciągnięto zobowiązania w 2010 r., zostały formalnie zatwierdzone z państwem trzecim będącym beneficjentem w 2011 r., a odnośne umowy zawarto do 2014 r. Wynika stąd, że należy obecnie opłacić wiele z tych większych programów, na które zobowiązania zaciągnięto w okresie, kiedy gwałtownie rósł poziom zobowiązań. Oczekuje się, że środki na płatności zatwierdzone w budżecie na 2015 r. wypełnią tę lukę, co powinno pomóc w ustabilizowaniu sytuacji. Sytuacja ta będzie jednak nadal napięta i oczekuje się, że zarówno luka w środkach, jak i RAL będą nadal rosły w odniesieniu do wielu instrumentów, jak np. Instrument Finansowania Współpracy na rzecz Rozwoju.

6.   PERSPEKTYWY DOTYCZĄCE PROGRAMÓW NA LATA 2014-2020

Budżet na 2016 r. będzie musiał uwzględniać wystarczające środki na płatności, nie tylko aby stopniowo wyrównać odbiegający od normy poziom nieuregulowanych wniosków o płatność, wynikający z zobowiązań dotyczących programów na lata 2007–2013, lecz również sfinansować przewidziane w działach 1a i 4 programy na lata 2014–2020, których realizacja jest utrudniona z powodu niedostatku płatności. Budżet na 2016 r. musi również uwzględniać niezbędne środki na płatności na rzecz innych funduszy takich jak rozwój obszarów wiejskich (dział 2), aby uniknąć powstania nowych zaległości, które nie istniały wcześniej.

Komisja oceni zapotrzebowanie na płatności w 2016 r. w odniesieniu do programów na lata 2014–2020 w budżecie na 2016 r.

7.   PODSUMOWANIE

W ostatnich latach, a zwłaszcza w 2014 r., poziom środków na płatności był niewystarczający na pokrycie wpływających wniosków o płatność. Doprowadziło to do akumulacji zaległości w zakresie realizacji wniosków o płatność na koniec roku, zwłaszcza w odniesieniu do programów na lata 2007–2013 w dziedzinie polityki spójności. Komisja wprowadziła szereg środków zaradczych, aby zminimalizować negatywne skutki niedostatku płatności poprzez realizację w miarę możliwości dawnych zobowiązań. Jednak skutkiem ubocznym tych środków było spowolnienie realizacji programów na lata 2014–2020.

Oczekuje się, że środki na płatności w budżecie na 2015 r. zredukują zaległości w nieuregulowanych wnioskach o płatność w odniesieniu do programów na lata 2007–2013. Komisja ustaliła, jaki jest niezbędny poziom płatności, aby obniżyć odbiegający od normy poziom nieuregulowanych wniosków o płatność w odniesieniu do programów na lata 2007–2013 do końca 2016 r. W projekcie budżetu na 2016 r. Komisja zaproponuje odpowiednią wysokość środków na płatności.

Komisja jest zdania, że na tej podstawie trzy instytucje mogą zobowiązać się do wykonania planu służącego ograniczeniu do zrównoważonego poziomu, przed końcem 2016 r., nieuregulowanych rachunków związanych z realizacją programów na lata 2007–2013.


(1)  Wersją autentyczną niniejszego załącznika jest wersja angielska.

(2)  Wynika to tzw. zasady „N+2”/„N+3”, zgodnie z którą płatności muszą być dokonane w ciągu dwóch (N+2) lub trzech lat (N+3) po tym, jak zaciągnięto stosowne zobowiązania. Pod koniec 2013 r. stosowano jednocześnie obie zasady umarzania.

(3)  Dodatkowe środki na płatności ogółem zatwierdzone poprzez budżety korygujące wyniosły 6,7 mld EUR w 2012 r., 11,6 mld EUR w 2013 r. i 3,5 mld EUR w 2014 r.

(4)  Zaległości na koniec roku w nieuregulowanych wnioskach o płatność w odniesieniu do programów spójności z lat 2007–2013 wzrosły z 11 mld EUR w 2011 r. do 16 mld EUR w 2012 r., 23,4 mld EUR w 2013 r. i 24,7 mld EUR w 2014 r.

(5)  Należy zauważyć, że w przypadku polityk objętych zarządzaniem dzielonym, takich jak polityka spójności (gdzie Komisja zwraca wydatki państw członkowskich), odsetki za zwłokę w płatnościach nie mają zastosowania.

(6)  Pozostałe 5 % będzie wypłacone w momencie zamknięcia programu, co nastąpi w latach 2017–2019, po tym, jak Komisja ustali, że program został z powodzeniem wdrożony i żadne korekty nie są konieczne.

(7)  Przepisy dotyczące polityki spójności przewidują termin 60 dni.

(8)  Definicja normalnych i odbiegających od normy zaległości w pkt 3.4 i 4.3.

(9)  Budżet korygujący nr 2/2014 został pierwotnie przedstawiony jako projekt budżetu korygującego nr 3/2014.

(10)  Miesięczne sprawozdania dotyczące płatności okresowych oraz zaległych wniosków, zawiadomienia dotyczące prognoz budżetowych (dwa razy w roku)

(11)  DEC 54/2014.

(12)  Nieopłacone kwoty wynikające ze zmniejszenia stawki płatności zaliczkowych do poziomu poniżej ustawowego/zwykłego minimum nie są objęte obecną definicją „nieuregulowanych wniosków o płatność”; jednak w przypadku szeregu programów niektóre obniżki stawek płatności zaliczkowych zostały wdrożone w 2014 r. (w niektórych przypadkach już w 2013 r.) w celu odroczenia płatności na późniejszy termin.

(13)  Art. 87 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006: „(…) wnioski o płatności okresowe (…) są zgrupowane łącznie i przesyłane Komisji, w miarę możliwości, trzy razy w ciągu roku”.

(14)  Wykres identyczny do wykresu przedstawionego w krótkim streszczeniu.

(15)  Odpowiednio art. 91 i 92 rozporządzenia (WE) nr 1083/2006 w odniesieniu do okresu programowania 2007–2013.

(16)  Z powodu ograniczeń w przepływie środków pieniężnych w pierwszych miesiącach roku (zob. pkt 3.3 powyżej) części zaległości nie można było uregulować na początku roku, w terminach przewidzianych w przepisach.

(17)  Z wyjątkiem Chorwacji, Rumunii i Słowacji.

(18)  Art. 76 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 (Dz.U. L 210 z 31.7.2006, s. 25).

(19)  Art. 112 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 320).

(20)  Prognozy przedstawione przez państwa członkowskie w styczniu 2015 r. nie obejmowały wszystkich programów operacyjnych. Do tych brakujących przypadków Komisja zastosowała prognozy otrzymane we wrześniu ubiegłego roku. Taka ekstrapolacja brakujących prognoz państw członkowskich nie jest możliwa dla 2016 r., ponieważ prognozy przedstawione we wrześniu 2014 r. dotyczyły wyłącznie lat 2014 i 2015 (a już nie 2016). Oznacza to, że prognozy na 2016 r. dotyczą tylko programów operacyjnych, w odniesieniu do których państwa członkowskie przekazały informacje, i być może konieczne będzie ich zrewidowanie w górę, kiedy wpłyną brakujące informacje.

(21)  Art. 79 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 stanowi, że skumulowana suma dokonanych przez Komisję płatności zaliczkowej i płatności okresowych nie przekracza 95 % siedmioletniego wkładu funduszy w program operacyjny; pozostałe 5 % będzie wypłacone w chwili zamknięcia programu operacyjnego.

(22)  Art. 89 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 (Dz.U. L 210 z 31.7.2006, s. 25).

(23)  + 406 mln EUR (wzrost środków na płatności netto) na pomoc humanitarną, + 30 mln EUR na DCI oraz + 250 mln EUR na ENI.

(24)  Wykres nie odzwierciedla jednak skutków zmniejszenia poziomu płatności zaliczkowych.

Załącznik 1: Informacje przesłane przez Komisję w dniu 15 grudnia 2014 r.

W dniu 15 grudnia 2014 r. Komisja przedstawiła następujące dane o spodziewanej wysokości zaległości dotyczących programów spójności na lata 2007–2013 na koniec 2014 i 2015 r.:

 

2010

2011

2012

2013

2014  (*1)

2015  (*1)

Zaległości w postaci niezapłaconych rachunków na koniec roku (mld EUR)

6,1

10,8

16,2

23,4

Do 25  (1)

19  (2)

Komisja przedstawiła również analizę spodziewanych na koniec 2014 r. zaległości dotyczących programów spójności na lata 2007–2013. Jak uwidoczniono w poniższej tabeli, ogólny poziom faktycznie otrzymanych wniosków o płatność na koniec 2014 r. był o ok. 1,5 mld EUR niższy niż prognozy przygotowane przez państwa członkowskie oraz o ok. 2,5 mld EUR wyższy niż górny poziom prognozowany przez Komisję.

SPODZIEWANE ZALEGŁOŚCI NA KONIEC 2014 R.

mld EUR

(1)

Wnioski o płatność otrzymane do końca 2013 r. i niezrealizowane przed końcem 2013 r. (zaległości)

23,4

(2)

Wnioski o płatność otrzymane przed końcem listopada 2014 r.

31,4

(3) = (1) + (2)

Wnioski o płatność, o których realizację w 2014 r. zwrócono się przed końcem listopada

54,8

(4)

Zatwierdzony poziom środków na płatności (z uwzględnieniem budżetu korygującego nr 3/2014)

49,4

(5) = (3) – (4)

Zaległości na koniec listopada 2014 r., które powinny zostać opłacone przed końcem 2014 r.

5,4


 

Prognozy

Faktyczna realizacja

Prognozy państw członkowskich dotyczące wniosków o płatność, które zostaną złożone w grudniu 2014 r.

23

21,5

Prognozy Komisji dotyczące wniosków o płatność, które zostaną złożone w grudniu 2014 r.

18–19

21,5

Prognozy dotyczące zaległości w postaci niezapłaconych rachunków na koniec 2014 r.: do 25 mld EUR

Komisja przedstawiła, w podziale na poszczególne kraje, szacunki państw członkowskich dotyczące wniosków o płatność w dziedzinie polityki spójności, które zostaną przedstawione w 2014 r. (54,33 mld EUR), dane dotyczące wniosków o płatność wysłanych do 31 października 2014 r. (31,36 mld EUR) oraz – co z tego wynika – wniosków o płatność, które zostaną złożone w listopadzie i grudniu (22,97 mld EUR).

Komisja dodała, że uwzględniając średni poziom błędu stwierdzony w ostatnich latach w prognozach „brutto” sporządzanych przez państwa członkowskie oraz 95-procentowy pułap płatności przed zamknięciem wymagany na mocy art. 79 rozporządzenia (WE) nr 1083/2006, szacuje ona, że wnioski, które wpłyną w grudniu, będą opiewały na kwotę 18–19 mld EUR. Kwota ta jest spójna z danymi przedstawionymi w tabelach powyżej.


(*1)  Szacunki Komisji na podstawie skorygowanych prognoz państw członkowskich

(1)  Przy uwzględnieniu dodatkowych środków na płatności przewidzianych w ostatecznie zatwierdzonym projekcie budżetu korygującego nr 3/2014.

(2)  Przy uwzględnieniu dodatkowych środków na płatności przewidzianych w ostatecznie zatwierdzonym projekcie budżetu korygującego nr 3/2014 oraz środków na płatności zatwierdzonych w budżecie na 2015 r.

Załącznik 2: Dział 1b: Najnowsze prognozy państw członkowskich

W niniejszym załączniku przedstawiono najnowsze prognozy państw członkowskich dotyczące składania wniosków o płatność dotyczących programów w dziedzinie spójności na lata 2015 i 2016, z rozróżnieniem na prognozy brutto (dostarczone przez państwa członkowskie) i prognozy skorygowane pułapem (zob. objaśnienie w pkt 4.4).

Prognozy państw członkowskich (w mld EUR)

Okres 2007–2013

2015  (*1)

2016

Prognozy brutto

Prognozy brutto

AT

Austria

0,09

0,00

BE

Belgia

0,24

0,06

BG

Bułgaria

1,35

0,00

CY

Cypr

0,06

0,00

CZ

Czechy

4,01

3,75

DE

Niemcy

2,43

0,95

DK

Dania

0,04

0,03

EE

Estonia

0,09

0,00

ES

Hiszpania

4,65

1,74

FI

Finlandia

0,21

0,02

FR

Francja

1,92

0,34

GR

Grecja

0,75

0,00

HR

Chorwacja

0,22

0,31

HU

Węgry

3,86

1,24

IE

Irlandia

0,03

0,01

IT

Włochy

5,07

1,44

LT

Litwa

0,09

0,00

LU

Luksemburg

0,01

0,00

LV

Łotwa

0,54

0,09

MT

Malta

0,14

0,04

NL

Holandia

0,21

0,10

PL

Polska

8,92

3,99

PT

Portugalia

0,52

0,06

RO

Rumunia

6,64

2,81

SE

Szwecja

0,11

0,00

SI

Słowenia

0,38

0,18

SK

Słowacja

2,68

0,64

UK

Zjednoczone Królestwo

1,52

0,25

CB

Współpraca terytorialna

1,16

0,25

RAZEM

 

47,93

18,32

PROGNOZY SKORYGOWANE OGÓŁEM  (*3)

34,74

2,95  (*2)


(*1)  Wysokość prognoz na 2015 r. jest wyliczana – w przypadku programów operacyjnych, w odniesieniu do których państwa członkowskie nie przysłały żadnej prognozy w styczniu 2015 r. – na podstawie odnośnych prognoz przysłanych we wrześniu 2014 r.

(*2)  Maksymalna kwota płatności do zrealizowania w 2016 r. wynosi 3,5 mld EUR, z czego państwa członkowskie na tym etapie potwierdziły już kwotę 3 mld EUR.

(*3)  Korekta polega na zastosowaniu zasady 95-procentowego pułapu, zgodnie z którą płatności okresowe można zrealizować przed zamknięciem programu wyłącznie pod warunkiem, że kwota płatności nie przekracza 95 % kwoty przeznaczonej na te programy.


Czwartek, 9 lipca 2015 r.

11.8.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 265/272


P8_TA(2015)0267

Maksymalne dozwolone poziomy skażenia promieniotwórczego żywności i pasz po awarii jądrowej ***I

Rezolucja ustawodawcza Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. w sprawie wniosku dotyczącego rozporządzenia Rady ustanawiającego maksymalne dozwolone poziomy skażenia promieniotwórczego żywności i pasz po awarii jądrowej lub w innym przypadku zdarzenia radiacyjnego (COM(2013)0943 – C7-0045/2014 – 2013/0451(COD))

(Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie)

(2017/C 265/42)

Parlament Europejski,

uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Radzie (COM(2013)0943),

uwzględniając art. 31 i 32 Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej, na mocy których Rada skonsultowała się z Parlamentem (C7-0045/2014),

uwzględniając opinię Komisji Prawnej w sprawie proponowanej podstawy prawnej,

uwzględniając art. 294 ust. 3 oraz art. 168 ust. 4 lit. b) i art. 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 25 marca 2014 r. (1),

uwzględniając art. 59 i 39 Regulaminu,

uwzględniając sprawozdanie Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (A8-0176/2015),

1.

zatwierdza poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu;

2.

zwraca się do Komisji o odpowiednią zmianę jej wniosku, zgodnie z art. 293 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;

3.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji.


(1)  Dz.U. C 226 z 16.7.2014, s. 68.


P8_TC1-COD(2013)0451

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 9 lipca 2015 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/… ustanawiającego maksymalne dozwolone poziomy skażenia promieniotwórczego żywności i pasz po awarii jądrowej lub w innym przypadku zdarzenia radiacyjnego [Popr. 1. Ta poprawka dotyczy całego tekstu.]

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej o funkcjonowaniu Unii Europejskiej , w szczególności jego art. 31 i 32 168 ust. 4 lit. b) i art. 114 , [Popr. 2]

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej, sporządzony po uzyskaniu opinii grupy osób mianowanych przez Komitet Naukowo-Techniczny spośród ekspertów naukowych państw członkowskich  (1) ,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (2),

uwzględniając opinię Parlamentu Europejskiego  (3) stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą  (4) , [Popr. 3]

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)

Dyrektywa Rady 96/29/Euratom 2013/59/Euratom  (5) ustanawia podstawowe normy bezpieczeństwa w zakresie celu ochrony zdrowia pracowników i ogółu społeczeństwa przed zagrożeniami wynikającymi z  narażenia na działanie promieniowania jonizującego. [Popr. 4]

(1a)

Artykuł 168 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) przewiduje konieczność zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego przy określaniu i realizacji wszystkich strategii politycznych i działań Unii. [Popr. 5]

(2)

W następstwie awarii w elektrowni jądrowej w Czarnobylu dnia 26 kwietnia 1986 r. znaczne ilości materiałów promieniotwórczych zostały uwolnione do atmosfery, powodując w kilku krajach europejskich skażenie środków spożywczych i pasz o  znaczących poziomach mających znaczenie z punktu widzenia zdrowia , wywołujących zagrażające życiu choroby i warunki zdrowotne . Wysoki poziom skażenia promieniotwórczego utrzymuje się do dzisiaj. Zważywszy na to, że uwolniony materiał radioaktywny skaził powietrze, wodę, glebę i roślinność, przyjęto środki w celu zapewnienia, że aby niektóre produkty rolne były wprowadzane na terytorium Unii wyłącznie w ramach wspólnych ustaleń, chroniących zdrowie w celu ochrony zdrowia ludności, a jednocześnie podtrzymujących jednolity charakter przy utrzymaniu jednolitego charakteru rynku i zapobiegających zapobieganiu zakłóceniom handlu. [Popr. 6]

(2a)

Państwa członkowskie są odpowiedzialne za kontrolowanie stosowania się do poziomów określonych w niniejszym rozporządzeniu, przede wszystkim poprzez nadzór nad normami bezpieczeństwa odnoszącymi się do żywności i pasz. Artykuł 168 ust. 4 lit. b) TFUE przewiduje przyjęcie wspólnych środków w dziedzinie weterynaryjnej, których bezpośrednim celem jest ochrona zdrowia ludzkiego. Z kolei art. 114 TFUE gwarantuje właściwą harmonizację na rzecz prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego. [Popr. 7]

(2b)

Udowodniono, że podwyższone dawki promieniowania wywierają szkodliwy i niszczący wpływ na komórki ciała i mogą powodować choroby nowotworowe. [Popr. 8]

(2c)

Ważne jest ustalenie niskich progów maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia promieniotwórczego żywności, aby uwzględnić wyższą skumulowaną dawkę w wyniku spożywania skażonej żywności przez dłuższy okres. [Popr. 9]

(3)

Rozporządzenie Rady (Euratom) nr 3954/87 (6), zmienione rozporządzeniem Rady (Euratom) nr 2218/89 (7), ustanawia maksymalne dozwolone poziomy skażenia promieniotwórczego, które mają być stosowane po awarii jądrowej lub w każdym innym przypadku zdarzenia radiacyjnego, które może doprowadzić lub doprowadziło do znacznego skażenia żywności i pasz. Te maksymalne dozwolone poziomy pozostają w zgodzie z najnowszymi zaleceniami naukowymi dostępnymi obecnie na skalę międzynarodową międzynarodową i należy dokonywać okresowo ich przeglądu i aktualizacji, aby uwzględnić nowe dowody naukowe . Maksymalne dozwolone poziomy skażenia ujęte w załącznikach I–III zostały zmienione i ujęte w publikacji Międzynarodowej Komisji Ochrony Radiologicznej nr 105. Oparto je w szczególności na poziomie odniesienia równym zwiększeniu spożywanej dawki indywidualnej o 1 mSv/rok i na założeniu, że ok. 10 % spożywanej rocznie żywności ulega skażeniu [Popr. 10].

(4)

W następstwie awarii w elektrowni jądrowej Fukushima, która miała miejsce w dniu 11 marca 2011 r., Komisja została poinformowana, że poziomy radionuklidów w niektórych produktach żywnościowych pochodzących z Japonii przekroczyły mające zastosowanie w Japonii progi podejmowania działań w odniesieniu do wartości progowe dla żywności. Takie skażenie może stanowić zagrożenie dla zdrowia publicznego i zdrowia zwierząt w Unii, dlatego przyjęto środki wprowadzające specjalne warunki regulujące przywóz paszy i żywności pochodzących lub wysyłanych z Japonii, zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt. Należy również wprowadzić środki w celu monitorowania i minimalizowania ryzyka spożycia produktów żywnościowych z innych krajów, w których wystąpił opad radioaktywny w wyniku awarii jądrowej w innym kraju. [Popr. 11]

(5)

Powstała potrzeba ustanowienia systemu umożliwiającego Europejskiej Wspólnocie Energii Atomowej  Unii ustalenie maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia promieniotwórczego w celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony ludności zdrowia publicznego po awarii jądrowej lub w innym przypadku zdarzenia radiacyjnego, które może doprowadzić lub doprowadziło do znacznego skażenia promieniotwórczego żywności i pasz. [Popr. 12]

(6)

Maksymalne dozwolone poziomy skażenia promieniotwórczego powinny mieć zastosowanie do żywności i pasz pochodzących z Unii lub przywożonych z państw trzecich w zależności od lokalizacji i okoliczności awarii jądrowej lub zdarzenia radiacyjnego , z uwzględnieniem efektu naturalnego promieniowania skumulowanego w miarę przesuwania się w górę łańcucha żywnościowego . Należy wprowadzić okresowe przeglądy tych poziomów . [Popr. 13]

(7)

Komisja powinna być informowana o wystąpieniu awarii jądrowej lub niezwykle wysokich poziomów promieniowania zgodnie z decyzją Rady 87/600/Euratom (8) lub na podstawie Konwencji MAEA o wczesnym powiadamianiu o awarii jądrowej z dnia 26 września 1986 r.

(8)

W celu uwzględnienia faktu, że sposób odżywiania niemowląt podczas pierwszych sześciu miesięcy życia może znacznie się różnić, oraz w celu uwzględnienia niepewności związanych z metabolizmem niemowląt podczas kolejnych sześciu miesięcy życia, korzystne jest rozszerzenie stosowania niższych maksymalnych dozwolonych poziomów w odniesieniu do żywności dla niemowląt na całe pierwsze 12 miesięcy życia. Niższe maksymalne dozwolone poziomy skażenia żywności powinny mieć zastosowanie do kobiet w ciąży i kobiet karmiących piersią. [Popr. 14]

(9)

W celu ułatwienia dostosowania maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia, w szczególności w odniesieniu do wiedzy naukowej, procedury dotyczące ustalania naukowej i postępu technicznego na szczeblu międzynarodowym , Komisja powinna przedstawić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie nowy wniosek w celu dostosowania maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia powinny obejmować konsultacje z grupą ekspertów, o której mowa w art. 31 Traktatu. [Popr. 15]

(9a)

W celu ułatwienia dostosowania maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia należy opracować procedury umożliwiające przeprowadzanie regularnych konsultacji z ekspertami. Komisja powinna powołać grupę ekspertów w oparciu o kryteria naukowe i deontologiczne. Skład grupy, jak i oświadczenia o braku konfliktu interesów jej członków powinny zostać podane przez Komisję do publicznej wiadomości. Przy dostosowywaniu maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia Komisja powinna również zasięgać opinii ekspertów organów międzynarodowych kompetentnych w dziedzinie ochrony radiologicznej. [Popr. 16]

(9b)

Grupa ekspertów powinna również ocenić skumulowany efekt skażenia promieniotwórczego. [Popr. 17]

(9c)

Maksymalne dozwolone poziomy skażenia należy podawać do publicznej wiadomości i poddawać regularnie przeglądowi, aby należycie uwzględnić najnowsze postępy i zalecenia naukowe dostępne w danym czasie na szczeblu międzynarodowym, odzwierciedlić potrzebę uspokojenia ludności i zapewnienia jej wysokiego poziomu ochrony oraz aby uniknąć rozbieżności w międzynarodowej praktyce regulacyjnej. [Popr. 18]

(10)

W celu zapewnienia, że żywność i pasza przekraczające maksymalne dozwolone poziomy skażenia nie są wprowadzane do obrotu w UE Unii , przestrzeganie tych poziomów powinno być przedmiotem stosownych dokładnych kontroli przeprowadzanych przez państwa członkowskie i Komisję. Za niestosowanie się do przepisów powinny być nakładane kary, które należy podawać do publicznej wiadomości . [Popr. 19]

(10a)

Zasady sprawdzania zgodności ze środkami mającymi na celu zapobieganie wystąpieniu zagrożenia skażeniem dotyczącego ludzi lub zwierząt, jego wyeliminowanie lub ograniczenie do dopuszczalnych poziomów zostały określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 882/2004  (9) . [Popr. 20]

(11)

Aby zapewnić jednolite warunki wykonywania przepisów niniejszego rozporządzenia w odniesieniu do wymagania stosowania ustanowionych wcześniej maksymalnych dozwolonych poziomów, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (10).

(12)

W przypadku przyjmowania aktów wymagających stosowania ustanowionych wcześniej maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia promieniotwórczego żywności i pasz należy stosować procedurę sprawdzającą. W przypadku awarii jądrowej lub jakiegokolwiek innego zdarzenia radiacyjnego konieczne jest jednak należyte uwzględnienie okoliczności i warunków szczególnych każdej awarii, a zatem ustanowienie procedury umożliwiającej szybkie obniżenie tych uprzednio ustalonych maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia i w razie konieczności wprowadzenie maksymalnych dozwolonych poziomów innych radionuklidów (w szczególności trytu) związanych z awarią, aby zagwarantować możliwie najwyższy poziom ochrony ludności. Środek i maksymalne poziomy skażenia powinny być bezzwłocznie podawane do publicznej wiadomości. [Popr. 21]

(12a)

Komisję powinien wspomagać Stały Komitet ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz ustanowiony na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002  (11) . Państwa członkowskie powinny zadbać o to, by ich przedstawiciele w tym komitecie dysponowali dostateczną wiedzą w zakresie ochrony radiologicznej. [Popr. 22]

(13)

Komisja powinna przyjąć akty wykonawcze mające natychmiastowe zastosowanie, jeżeli jest to uzasadnione szczególnie pilną potrzebą wynikłą z niektórych zdarzeń radiacyjnych, które mogą doprowadzić lub doprowadziły do znacznego skażenia promieniotwórczego żywności i pasz. Środek i maksymalne poziomy skażenia powinny być bezzwłocznie podawane do publicznej wiadomości. [Popr. 23]

(13a)

Przyjęcie maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia na mocy niniejszego rozporządzenia powinno opierać się na wymogach ochrony ludności najbardziej narażonej i podatnej, w szczególności dzieci oraz osób, które mogą się znajdować na odizolowanych geograficznie obszarach lub które spożywają wytworzone przez siebie produkty. Maksymalne dozwolone poziomy skażenia powinny być takie same dla całego społeczeństwa i opierać się na najniższych poziomach. [Popr. 24]

(13b)

W razie gdyby żywność lub pasze pochodzące z Unii lub przywiezione do Unii z państw trzecich stwarzały poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi, zwierząt lub dla środowiska, Komisja Europejska powinna przyjąć w drodze aktów wykonawczych dodatkowe środki zgodne z przepisami rozporządzenia (WE) nr 178/2002, aby zagwarantować wysoki poziom ochrony zdrowia ludzi i zwierząt. W miarę możliwości stosowne maksymalne dozwolone poziomy skażenia i dodatkowe środki nadzwyczajne powinny zostać ujęte w jednym rozporządzeniu wykonawczym. [Popr. 25]

(13c)

Przy opracowywaniu lub zmianie aktów wykonawczych Komisja Europejska powinna w szczególności mieć na względzie następujące okoliczności: miejsce, charakter i zasięg awarii jądrowej lub jakiegokolwiek innego zdarzenia radiacyjnego; charakter i zasięg przedostania się substancji promieniotwórczych do powietrza, wody lub gleby oraz do żywności i pasz, niezależnie od tego, czy nastąpiło to na obszarze Unii czy poza nim; stwierdzone lub potencjalne ryzyko skażenia promieniotwórczego żywności i pasz oraz wynikająca z niego dawka promieniowania; rodzaj i ilość skażonej żywności i pasz, które mogą znaleźć się na rynku Unii, oraz maksymalne dozwolone poziomy skażenia dla skażonej żywności i pasz w państwach trzecich. [Popr. 26]

(13d)

W przypadku awarii jądrowej lub jakiegokolwiek innego zdarzenia radiacyjnego wymagających zastosowania maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia, ludność powinna zostać poinformowana o obowiązujących poziomach zarówno przez Komisję, jak i przez każde państwo członkowskie. Ponadto należy powiadomić ludność o żywności i paszach, które mogły pochłonąć wyższą dawkę promieniowania. [Popr. 27]

(13e)

Przestrzeganie maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia powinno być przedmiotem stosownych kontroli i należy przewidzieć kary za rozmyślny wywóz, przywóz lub wprowadzanie do obrotu środków spożywczych, których skażenie przekracza maksymalne dozwolone poziomy, [Popr. 28]

PRZYJMUJE PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Niniejsze rozporządzenie ustanawia maksymalne dozwolone poziomy skażenia promieniotwórczego żywności określonej w załączniku I, maksymalne dozwolone poziomy skażenia żywności o mniejszym znaczeniu określonej w załączniku II oraz maksymalne dozwolone poziomy skażenia promieniotwórczego pasz określonych w załączniku III, które mogą być wprowadzone do obrotu po awarii jądrowej lub w każdym innym przypadku zdarzenia radiacyjnego, które może doprowadzić lub doprowadziło do znacznego skażenia promieniotwórczego żywności i pasz, a także procedury stosowania tych maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia. [Popr. 54]

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

1)

„żywność” oznacza jakąkolwiek substancję lub produkt, przetworzone, częściowo przetworzone lub nieprzetworzone, przeznaczone do spożycia przez ludzi, lub których spożycia przez ludzi można się spodziewać, w tym napoje, gumę do żucia i wszelkie substancje, łącznie z wodą, celowo dodane do żywności podczas jej wytwarzania, przygotowania lub obróbki; „żywność” nie obejmuje: zdefiniowane w art. 2 rozporządzenia (WE) nr 178/2002;

a)

pasz;

b)

zwierząt żywych, chyba że mają być one wprowadzone do obrotu w celu spożycia przez ludzi;

c)

roślin przed dokonaniem zbiorów;

d)

produktów leczniczych w rozumieniu art. 1 pkt 2 dyrektywy 2001/83/WE Parlamentu Europejskiego i Rady  (12) ;

e)

produktów kosmetycznych w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009  (13) ;

f)

tytoniu i wyrobów tytoniowych w rozumieniu dyrektywy 2001/37/WE Parlamentu Europejskiego i Rady  (14) ;

g)

środków odurzających lub substancji psychotropowych w rozumieniu Jednolitej konwencji Narodów Zjednoczonych o środkach odurzających z 1961 r. oraz Konwencji o substancjach psychotropowych z 1971 r.;

h)

pozostałości i zanieczyszczeń; [Popr. 29]

2)

„żywność o mniejszym znaczeniu” oznacza żywność o mniejszym znaczeniu w diecie, mającą jedynie marginalny wkład w całkowitą konsumpcję żywności przez ludność; [Popr. 55]

3)

„pasza” oznacza jakąkolwiek substancję lub produkt, w tym dodatki, przetworzone, częściowo przetworzone lub nieprzetworzone, przeznaczone do bezpośredniego karmienia zwierząt zdefiniowane w art. 3 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 ; [Popr. 30]

4)

„wprowadzanie do obrotu” oznacza posiadanie żywności lub paszy do celu sprzedaży, w tym oferowania do sprzedaży lub innej formy rozporządzania, bezpłatnego lub nie, oraz sprzedaż, dystrybucję i inne formy rozporządzania. operację zdefiniowaną w art. 3 rozporządzenia (WE) nr 178/2002; [Popr. 31]

4a)

„materiał przeznaczony do kontaktu z żywnością/paszą” oznacza opakowanie i inne materiały przeznaczone do kontaktu z żywnością; [Popr. 32]

4b)

„zdarzenie radiacyjne” oznacza nadzwyczajne zdarzenie, w którym występuje źródło promieniowania i które wymaga natychmiastowej interwencji, aby ograniczyć wszelkie poważne zagrożenie zdrowia lub bezpieczeństwa bądź wszelki niekorzystny wpływ na jakość życia, mienie lub środowisko, albo które stwarza zagrożenie mogące wywołać taki niekorzystny wpływ. [Popr. 33]

Artykuł 2a

Praktyki polegające na mieszaniu środków spożywczych o stężeniu wyższym niż przewidują przepisy dotyczące maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia promieniotwórczego żywności i pasz ze środkami nieskażonymi lub tylko w niewielkim stopniu skażonymi, aby uzyskać produkty spełniające wymogi określone w niniejszym rozporządzeniu, są zakazane. [Popr. 34]

Artykuł 3

1.   W przypadku gdy Komisja otrzyma – w szczególności na podstawie ustaleń Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej dotyczących wczesnej wymiany informacji w przypadku zdarzenia radiacyjnego lub na podstawie Konwencji MAEA o wczesnym powiadamianiu o awarii jądrowej z dnia 26 września 1986 r. – oficjalne informacje o awarii jądrowej lub o jakimkolwiek innym zdarzeniu radiacyjnym, potwierdzające, że doszło lub może dojść do osiągnięcia maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia dla które spowodowały skażenie żywności, żywności o mniejszym znaczeniu lub i paszy, jeśli wymagają tego okoliczności, przyjmuje ona rozporządzenie wykonawcze wymagające stosowania tych maksymalnych dozwolonych poziomów w jak najkrótszym czasie akt wykonawczy ustanawiający maksymalne dozwolone poziomy skażenia promieniotwórczego, które nie będą mogły być wyższe niż poziomy przewidziane w załącznikach do niniejszego rozporządzenia . Ten akt wykonawczy przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 5 ust. 2. [Popr. 35]

1a.     Maksymalne dozwolone poziomy skażenia są podawane do publicznej wiadomości i poddawane regularnym przeglądom, aby należycie uwzględnić najnowsze postępy i zalecenia naukowe dostępne w danym czasie na szczeblu międzynarodowym, odzwierciedlić potrzebę uspokojenia ludności i zapewnić jej wysoki poziom ochrony oraz aby uniknąć rozbieżności z międzynarodowymi praktykami regulacyjnymi ustanawiającymi wyższe poziomy ochrony. [Popr. 36]

2.   W przypadku należycie uzasadnionej szczególnie pilnej potrzeby związanej z okolicznościami awarii jądrowej lub zdarzenia radiacyjnego, Komisja przyjmuje rozporządzenie wykonawcze mające akt wykonawczy mający natychmiastowe zastosowanie zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 5 ust. 3. [Popr. 37]

3.   Przygotowując projekt aktu wykonawczego akty wykonawcze , o którym których mowa w ust. 1 i 2 niniejszego artykułu, oraz omawiając go je z komitetem, o którym mowa w art. 5, Komisja bierze pod uwagę podstawowe normy, ustanowione zgodnie z art. 30 i 31 Traktatu dyrektywą 2013/59/Euratom , włącznie z zasadą, że wszelkie narażenie na promieniowanie ma być utrzymywane na najniższym rozsądnie osiągalnym poziomie, uwzględniając aspekt z uwzględnieniem przede wszystkim aspektu ochrony zdrowia ludności oraz czynniki gospodarcze i społeczne czynników gospodarczych i społecznych, a w szczególności najbardziej narażonych grup społecznych . Przy przygotowywaniu tych aktów Komisję wspomaga niezależna grupa ekspertów w zakresie zdrowia publicznego powołanych ze względu na ich wiedzę i doświadczenie w zakresie ochrony radiologicznej i bezpieczeństwa żywności (zwana dalej „grupą ekspertów”). Komisja podaje do publicznej wiadomości skład grupy ekspertów oraz oświadczenia jej członków o braku konfliktu interesów . [Popr. 38]

3a.     Akty wykonawcze przewidziane w ust. 1 i 2 przyjmuje się zgodnie z charakterem i zasięgiem promieniowania oraz mogą być zmieniane tyle razy, ile razy zajdzie taka potrzeba w świetle rozwoju sytuacji związanej ze skażeniem. Komisja przystępuje do przeprowadzenia pierwszego przeglądu najpóźniej w ciągu miesiąca po awarii jądrowej lub zdarzeniu radiacyjnym, aby w razie potrzeby dokonać zmiany maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia promieniotwórczego i wykazu radionukleidów. [Popr. 39]

Artykuł 4

1.   Jak tylko Komisja przyjmie rozporządzenie wykonawcze wymagające akt wykonawczy wymagający stosowania maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia, żywność lub pasza niestosujące się do maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia nie mogą być wprowadzane do obrotu. [Popr. 40

Komisja wprowadza system odpowiedzialności za szkodę jądrową w celu rozwiązywania problemów wszystkich państw członkowskich, które mogły ucierpieć w wyniku awarii jądrowej. System ten przewiduje odpowiednie odszkodowanie w przypadku awarii jądrowej.] [Popr. 41]

Do celów stosowania niniejszego rozporządzenia żywność lub pasza przywożone z państw trzecich są uważane za wprowadzane do obrotu, jeżeli na obszarze celnym Unii podlegają procedurze celnej innej niż procedura tranzytu. [Popr. 42]

Państwa członkowskie monitorują stosowanie się do maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia promieniotwórczego na swym terytorium. W tym celu państwa członkowskie utrzymują system oficjalnych kontroli środków spożywczych i pasz oraz podejmują inne stosowne do okoliczności działania, w tym publiczne komunikaty o bezpieczeństwie żywności i pasz oraz o zagrożeniach, zgodnie z art. 17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002. [Popr. 43]

2.   Każde państwo członkowskie dostarcza Komisji wszelkich informacji dotyczących stosowania niniejszego rozporządzenia, w szczególności dotyczących przypadków niestosowania się do maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia.:

a)

okresowego programowania dotyczącego kontroli maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia na własnym terytorium krajowym;

b)

przypadków niestosowania się do maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia;

c)

wskazania właściwych służb krajowych odpowiedzialnych za kontrole.

Komisja w jak najkrótszym czasie przekazuje te informacje pozostałym państwom członkowskim.

O przypadkach niestosowania się do maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia powiadamia się za pośrednictwem systemu wczesnego ostrzegania przewidzianego w rozporządzeniu (WE) nr 178/2002.

Komisja nakłada kary na państwa członkowskie, jeżeli one same nie zastosują kar w przypadku wprowadzenia do obrotu lub wywozu pasz, których poziom skażenia przekracza maksymalne dozwolone poziomy. [Popr. 44]

3.     Państwa członkowskie podają do publicznej wiadomości, przede wszystkim za pośrednictwem internetu, informacje o maksymalnych dozwolonych poziomach skażenia, sytuacjach nadzwyczajnych i przypadkach niestosowania się do maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia. Powiadamia się także opinię publiczną o środkach spożywczych, które mogły pochłonąć większą dawkę promieniowania, a zwłaszcza o rodzaju produktu, marce, miejscu pochodzenia oraz dacie przeprowadzenia badania. [Popr. 45]

4.     Maksymalne dozwolone poziomy skażenia, określone w załącznikach do niniejszego rozporządzenia uwzględniają efekt połowicznego rozpadu izotopów promieniotwórczych w czasie przechowywania konserwowanych produktów spożywczych. W zależności od typu skażenia, na przykład skażenia izotopami jodu, konserwowane produkty spożywcze muszą być w sposób ciągły monitorowane pod kątem aktywności promieniotwórczej. [Popr. 46]

5.     Do dnia 31 marca 2017 r. Komisja przedstawi Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie na temat zasadności systemu odszkodowań dla rolników, których produkty spożywcze zostały skażone powyżej ustalonych maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia promieniotwórczego, przez co nie mogą zostać dopuszczone do sprzedaży. Taki system musi opierać się na zasadzie „zanieczyszczający płaci”. Do powyższego sprawozdania dołączony będzie w stosownym przypadku wniosek ustawodawczy wprowadzający taki system. [Popr. 47]

Artykuł 4a

1.     Do dnia 31 marca 2017 r. Komisja przedstawi Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie w sprawie zasadności maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia promieniotwórczego określonych w załącznikach.

2.     Sprawozdanie to pozwoli sprawdzić, czy maksymalne dozwolone poziomy skażenia promieniotwórczego gwarantują przestrzeganie pułapu dawki efektywnej 1 mSv rocznie dla ludzi i powodują, że dawki dla tarczycy są wystarczająco poniżej dawki referencyjnej w wysokości 10 mGy, od której WHO zaleca podawanie jodu stabilnego najbardziej narażonym grupom.

3.     Sprawozdanie przewiduje możliwość przeglądu klasyfikacji radionuklidów oraz ujęcia w załącznikach do niniejszego rozporządzenia trytu i węgla 14. Przy ocenianiu tych maksymalnych dozwolonych poziomów w sprawozdaniu położony zostanie nacisk na ochronę najbardziej narażonych grup społeczeństwa, w szczególności dzieci, i zbadane zostanie, czy na tej podstawie byłoby właściwie określenie maksymalnych dozwolonych poziomów dla wszystkich grup społecznych. [Popr. 48]

Artykuł 5

1.   Komisję wspiera wspomaga Stały Komitet ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt utworzony Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz ustanowiony na mocy art. 58 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady  (15) . Komitet ten jest komitetem w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 182/2011. [Popr. 49]

2.   W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 5 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

3.   W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 8 rozporządzenia (UE) nr 182/2011 w związku z jego art. 5.

Artykuł 6

Aby zapewnić uwzględnienie wszelkich nowych lub dodatkowych ważnych dostępnych danych w odniesieniu do maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia określonych w załącznikach I, II i III do niniejszego rozporządzenia , w szczególności w odniesieniu do najnowszej wiedzy naukowej, zmiany Komisja przedstawi Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie, do którego będzie w razie potrzeby dołączony wniosek dotyczący dostosowania tych załączników są proponowane przez Komisję i w razie potrzeby zmiany wykazu radionukleidów, po konsultacjach z grupą ekspertów, o której mowa w art. 31 Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej art. 3 ust . 3 . [Popr. 50]

Artykuł 6a

W razie awarii jądrowej lub jakiegokolwiek innego zdarzenia radiacyjnego, które spowodują skażenie żywności i pasz, Komisja przedstawi Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie, w którym wyszczególni środki przyjęte zgodnie z niniejszym rozporządzeniem oraz informacje zgłoszone zgodnie z art. 4 ust. 2. [Popr. 51]

Artykuł 7

Rozporządzenie (Euratom) nr 3954/87, zmienione rozporządzeniem (Euratom) nr 2218/1989, i rozporządzenia Komisji (Euratom) nr 944/89 (16) i 770/90 (17) tracą moc.

Odesłania do uchylonych rozporządzeń odczytuje się jako odesłania do niniejszego rozporządzenia zgodnie z tabelą korelacji w załączniku V.

Artykuł 8

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w …,

W imieniu Parlamentu Europejskiego

Przewodniczący

W imieniu Rady

Przewodniczący


(1)  Dz.U. C […] z […] s. […].

(2)  Dz.U. C […] z […] s. […].

(3)  Dz.U. C […] z […] s. […].

(4)  Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 9 lipca 2015 r. oraz stanowisko Rady z dnia …

(5)  Dyrektywa Rady 96/29/Euratom 2013/59/Euratom z dnia 13 maja 1996 r. 5 grudnia 2013 r. ustanawiająca podstawowe normy bezpieczeństwa w zakresie celu ochrony zdrowia pracowników i ogółu społeczeństwa przed zagrożeniami wynikającymi z  narażenia na działanie promieniowania jonizującego (Dz.U. L 159 z 29.6.1996, s. 1) jonizującego oraz uchylająca dyrektywy 89/618/Euratom, 90/641/Euratom, 96/29/Euratom, 97/43/Euratom i 2003/122/Euratom (Dz.U. L  13 z 17.1.2014, s. 1 ).

(6)  Rozporządzenie Rady (Euratom) nr 3954/87 z dnia 22 grudnia 1987 r. ustanawiające maksymalne dozwolone poziomy skażenia radioaktywnego środków spożywczych oraz pasz po wypadku jądrowym lub w każdym innym przypadku zdarzenia radiacyjnego (Dz.U. L 371 z 30.12.1987, s. 11).

(7)  Rozporządzenie Rady (Euratom) nr 2218/89 z dnia 18 lipca 1989 r. zmieniające rozporządzenie (Euratom) nr 3954/87 ustanawiające maksymalne dozwolone poziomy skażenia radioaktywnego środków spożywczych oraz pasz po wypadku jądrowym lub w każdym innym przypadku pogotowia radiologicznego (Dz.U. L 211 z 22.7.1989, s. 1).

(8)  Decyzja Rady 87/600/Euratom z dnia 14 grudnia 1987 r. w sprawie wspólnotowych warunków wczesnej wymiany informacji w przypadku zdarzenia radiacyjnego (Dz.U. L 371 z 30.12.1987, s. 76).

(9)   Rozporządzenie (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz.U. L 165 z 30.4.2004, s. 1.).

(10)  Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiające przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13).

(11)   Rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz.U. L 31 z 1.2.2002, s. 1.).

(12)  Dyrektywa 2001/83/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 listopada 2001 r. w sprawie wspólnotowego kodeksu odnoszącego się do produktów leczniczych stosowanych u ludzi (Dz.U. L 311 z 28.11.2001, s. 67).

(13)  Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. dotyczące produktów kosmetycznych (Dz.U. L 342 z 22.12.2009, s. 59).

(14)  Dyrektywa 2001/37/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 czerwca 2001 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych (Dz.U. L 194 z 18.7.2001, s. 26).

(15)  Rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz.U. L 31 z 1.2.2002, s. 1).

(16)  Rozporządzenie Komisji (Euratom) nr 944/89 z dnia 12 kwietnia 1989 r. ustanawiające maksymalne dozwolone poziomy skażenia radioaktywnego w środkach spożywczych o mniejszym znaczeniu w następstwie wypadku jądrowego lub w każdym innym przypadku pogotowia radiologicznego (Dz.U. L 101 z 13.4.1989, s. 17).

(17)  Rozporządzenie Komisji (Euratom) nr 770/90 z dnia 29 marca 1990 r. ustanawiające maksymalne dozwolone poziomy skażenia radioaktywnego pasz w następstwie wypadku jądrowego lub wszelkich innych przypadków pogotowia radiologicznego (Dz.U. L 83 z 30.3.1990, s. 78).

ZAŁĄCZNIK I

MAKSYMALNE DOZWOLONE POZIOMY SKAŻENIA PROMIENIOTWÓRCZEGO ŻYWNOŚCI

Maksymalne dopuszczalne poziomy mające zastosowanie do żywności są następujące:

 

Żywność (Bq/kg)  (1)

Żywność dla niemowląt (2)

Produkty mleczarskie (3)

Pozostała żywność, z wyjątkiem żywności o mniejszym znaczeniu (4)

Żywność w postaci płynnej (5)

Izotopy strontu, głównie Sr-90

75

125

750

125

Izotopy jodu, głównie I-131

150

500

2 000

500

Alfa-promieniotwórcze izotopy plutonu i pierwiastków transplutonowych, głównie Pu-239, Am-241

1

20

80

20

Wszystkie inne nuklidy o okresie połowicznego rozpadu dłuższym niż 10 dni, głównie Cs-134, Cs-137 (6)

400

1 000

1 250

1 000


(1)  Poziom stosowany do produktów zagęszczonych lub suszonych jest obliczany na podstawie produktu odtworzonego w postaci gotowej do spożycia. Państwa członkowskie mogą formułować zalecenia dotyczące warunków rozcieńczania, tak by zapewnić przestrzeganie maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia, ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu.

(2)  Żywność dla niemowląt oznacza środki spożywcze przeznaczone do karmienia niemowląt podczas pierwszych dwunastu miesięcy życia, same w sobie spełniające potrzeby pokarmowe tej kategorii osób, kierowane do sprzedaży detalicznej w wyraźnie oznakowanych opakowaniach opatrzonych jedną z następujących nazw: „preparat do początkowego żywienia niemowląt”, „preparat do dalszego żywienia niemowląt”, „mleko początkowe” i „mleko następne”, zgodnie z art. 11 i 12 dyrektywy Komisji 2006/141/WE.

(3)  Produkty mleczarskie oznaczają produkty występujące pod następującymi pozycjami CN, włącznie z dokonanymi w nich później, w miarę potrzeb, zmianami: 0401, 0402 (oprócz 0402 29 11).

(4)  Żywność o mniejszym znaczeniu i mające do niej zastosowanie poziomy skażenia są określone w załączniku II.

(5)  Żywność w postaci płynnej, jak określono w pozycji 2009 i dziale 22 Nomenklatury scalonej. Wartości są obliczone z uwzględnieniem spożycia wody wodociągowej; te same wartości należy stosować do zasobów wody pitnej.

(6)  Węgiel 14, tryt i potas 40 nie zostały ujęte w tej grupie.

ZAŁĄCZNIK II

MAKSYMALNE DOZWOLONE POZIOMY SKAŻENIA PROMIENIOTWÓRCZEGO ŻYWNOŚCI O MNIEJSZYM ZNACZENIU

1.   Wykaz żywności o mniejszym znaczeniu

Kod CN

Wyszczególnienie

0703 20 00

Czosnek (świeży lub schłodzony)

0709 59 50

Trufle (świeże lub schłodzone)

0709 99 40

Kapary (świeże lub schłodzone)

0711 90 70

Kapary (zakonserwowane tymczasowo, ale nienadające się w tym stanie do bezpośredniego spożycia)

ex 0712 39 00

Trufle (suszone, całe, cięte w kawałki, w plasterkach, łamane lub w proszku, ale dalej nieprzetworzone)

0714

Maniok, maranta, salep, topinambur, słodkie ziemniaki i podobne korzenie i bulwy o wysokiej zawartości skrobi lub inuliny, świeże, schłodzone, zamrożone lub suszone, nawet w plastrach lub w postaci granulek; rdzeń sagowca

0814 00 00

Skórki owoców cytrusowych lub melonów (włącznie z arbuzami), świeże, zamrożone, suszone lub zakonserwowane tymczasowo w solance, w wodzie siarkowej lub w innych roztworach konserwujących

0903 00 00

Maté (herbata paragwajska)

0904

Pieprz z rodzaju Piper ; owoce z rodzaju Capsicum lub z rodzaju Pimenta , suszone lub, rozgniatane, lub mielone

0905 00 00

Wanilia

0906

Cynamon i kwiaty cynamonowca

0907 00 00

Goździki (całe owoce, kwiaty i szypułki)

0908

Gałka muszkatołowa, kwiat muszkatołowy i kardamony

0909

Nasiona anyżku, badianu, kopru, kolendry, kminu lub kminku; jagody jałowca

0910

Imbir, szafran, kurkuma, tymianek, liście laurowe, curry i pozostałe przyprawy korzenne

1106 20

Mąka, mączka i proszek z sago lub z korzeni, lub z bulw, objętych pozycją 0714

1108 14 00

Skrobia z manioku (cassava)

1210

Szyszki chmielowe, świeże lub suszone, nawet mielone, sproszkowane lub w formie granulek; lupulina

1211

Rośliny i części roślin (włącznie z nasionami i owocami), w rodzaju stosowanych głównie w perfumerii, farmacji lub stosowane do celów owadobójczych, grzybobójczych lub podobnych, świeże lub suszone, nawet krojone, kruszone lub proszkowane

1301

Szelak; gumy naturalne, żywice, gumożywice i oleożywice (na przykład balsamy)

1302

Soki i ekstrakty roślinne; substancje pektynowe, pektyniany i pektany; agar-agar i pozostałe śluzy i zagęszczacze, nawet modyfikowane, pochodzące z produktów roślinnych

1504

Tłuszcze i oleje i ich frakcje, z ryb lub ze ssaków morskich, nawet rafinowane, ale niemodyfikowane chemicznie

1604 31 00

1604 32 00

Kawior

Namiastki kawioru

1801 00 00

Ziarna kakao, całe lub łamane, surowe lub palone

1802 00 00

Łuski kakao, łupiny, osłonki i pozostałe odpady kakao

1803

Pasta kakaowa, nawet odtłuszczona

2003 90 10

Trufle (przetworzone lub zakonserwowane inaczej niż octem lub kwasem octowym)

2006 00

Warzywa, owoce, orzechy, skórki z owoców i pozostałe części roślin, zakonserwowane cukrem (odsączone, lukrowane lub kandyzowane)

2102

Drożdże (aktywne lub nieaktywne); pozostałe mikroorganizmy jednokomórkowe, martwe (z wyłączeniem szczepionek objętych pozycją 3002); gotowe proszki do pieczenia

2936

Prowitaminy i witaminy, naturalne i syntetyczne (włącznie z naturalnymi koncentratami), ich pochodne stosowane głównie jako witaminy, oraz mieszaniny wymienionych substancji, nawet w dowolnym rozpuszczalniku

3301

Olejki eteryczne (nawet pozbawione terpenów), włącznie z konkretami i absolutami; rezinoidy; wyekstrahowane oleożywice; koncentraty olejków eterycznych w tłuszczach, ciekłych olejach, woskach lub tym podobnych, otrzymanych w procesie maceracji tłuszczami (enfleurage) lub maceracji; terpenowe produkty uboczne deterpenacji olejków eterycznych; wodne destylaty i wodne roztwory olejków eterycznych

2.   Maksymalne dopuszczalne poziomy mające zastosowanie do żywności o mniejszym znaczeniu wymienionej w ust. 1 są następujące:

 

(Bq/kg)

Izotopy strontu, głównie Sr-90

7500

Izotopy jodu, głównie I-131

20000

Alfa-promieniotwórcze izotopy plutonu i pierwiastków transplutonowych, głównie Pu-239, Am-241

800

Wszystkie inne nuklidy o okresie połowicznego rozpadu dłuższym niż 10 dni, głównie Cs-134, Cs-137  (1)

12500

[Popr. 57]


(1)  Węgiel 14, tryt i potas 40 nie zostały ujęte w tej grupie.

ZAŁĄCZNIK III

MAKSYMALNE DOZWOLONE POZIOMY SKAŻENIA PROMIENIOTWÓRCZEGO PASZ

Maksymalne dozwolone poziomy dla cezu-134 i cezu-137 są następujące:

Zwierzę

Bq/kg (1), (2)

Świnie

1 250

Drób, jagnięta, cielęta

2 500

Inne

5 000


(1)  Poziomy te maja na celu przyczynienie się do przestrzegania maksymalnych dozwolonych poziomów skażenia promieniotwórczego żywności; same w sobie nie gwarantują takiego przestrzegania we wszystkich okolicznościach i nie osłabiają wymogów monitoringu poziomów skażeń w produktach zwierzęcych przeznaczonych do spożycia przez ludzi.

(2)  Poziomy te stosuje się do pasz gotowych do spożycia.

ZAŁĄCZNIK IV

Rozporządzenia, które utraciły moc

Rozporządzenie Rady (Euratom) nr 3954/87

(Dz.U. L 371 z 30.12.1987, s. 11)

Rozporządzenie Rady (Euratom) nr 2218/89

(Dz.U. L 211 z 22.7.1989, s. 1)

Rozporządzenie Komisji (Euratom) nr 944/89

(Dz.U. L 101 z 13.4.1989, s. 17)

Rozporządzenie Komisji (Euratom) nr 770/90

(Dz.U. L 83 z 30.3.1990, s. 78)

ZAŁĄCZNIK V

TABELA KORELACJI

Rozporządzenie (Euratom) nr 3954/87

Rozporządzenie (Euratom) nr 944/89

Rozporządzenie (Euratom) nr 770/90

Niniejsze rozporządzenie

art. 1 ust. 1

 

 

art. 1

 

art. 1

 

art. 1

art. 1 ust. 2

 

 

art. 2

art. 2 ust. 1

 

 

art. 3 ust. 1 i art. 3 ust. 2

art. 2 ust. 2

 

 

art. 3 ust. 1

 

 

art. 3 ust. 2

 

 

art. 3 ust. 3

art.3 ust. 3 i art. 3 ust. 4

 

 

art. 4

 

 

art. 5 ust. 1

 

 

art. 6

art. 5 ust. 2

 

 

art. 6 ust. 1

 

 

art. 4 ust. 1

art. 6 ust. 2

 

 

art. 4 ust. 2

 

art. 2

 

załącznik II pkt 2

---

---

art. 1

---

załącznik III

art. 5

art. 7

 

 

---

---

---

art. 7

art. 8

 

 

art. 8

załącznik

 

 

załącznik I

 

załącznik

 

załącznik II pkt 1

 

 

załącznik

załącznik III

---

---

---

załącznik IV

---

---

---

załącznik V