16.12.2015   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 419/1

16.12.2015   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 419/2

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów oraz opinię Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A7-0343/2012),

A.

mając na uwadze, że otwarcie rynków krajowych w ważnym pod względem gospodarczym sektorze kredytów konsumenckich, wspieranie konkurencji, rozwiązanie kwestii różnego poziomu ochrony konsumentów, usuwanie potencjalnych zakłóceń konkurencji między podmiotami rynkowymi oraz poprawa funkcjonowania rynku wewnętrznego stanowią zadanie polityczne, przed którym stoi UE, oraz leżą w interesie konsumentów i kredytodawców;

B.

mając na uwadze, że ukierunkowana ostateczna harmonizacja wprowadzona dyrektywą w sprawie kredytu konsumenckiego w pięciu podobszarach, w oparciu o uzgodnienia oferujące państwom członkowskim pewną dozę swobody, szczególnie jeżeli chodzi o ewentualne różne podejścia do wdrożenia, stworzyła wspólne europejskie ramy prawne ochrony konsumentów;

C.

mając jednak na uwadze, że nadal należy pokonać pewne przeszkody prawne i praktyczne;

D.

mając na uwadze, że jak wykazało badanie Parlamentu Europejskiego poświęcone wdrożeniu dyrektywy w sprawie kredytu konsumenckiego, w przypadku pewnych kluczowych przepisów tej dyrektywy, np. art. 5 dotyczącego informacji przedkontraktowych, nie osiągnięto planowanego ujednolicenia przepisów państw członkowskich z uwagi na różną interpretację i stosowanie tych przepisów przez państwa członkowskie;

E.

mając na uwadze, że z uwagi na krótki termin oraz liczbę i zakres wymaganych zmian prawnych, nie wszystkie państwa członkowskie dokonały transpozycji dyrektywy w sprawie kredytu konsumenckiego w przewidzianym czasie, a w niektórych przypadkach, nie w pełni prawidłowo;

F.

mając na uwadze, że według danych statystycznych od chwili wejścia w życie dyrektywy nie nastąpił wzrost liczby kredytów konsumenckich zaciąganych transgranicznie, chociaż można to wyjaśnić różnymi czynnikami, takimi jak język, a także ogromnymi problemami sektora finansowego oraz niedostępnością dla konsumentów wystarczających informacji na temat możliwości zawierania transgranicznych kredytów konsumenckich oraz praw konsumentów, które przysługują im w przypadku zawierania takich umów;

G.

mając na uwadze, że właściwe praktyki w zakresie ochrony konsumentów w sektorze kredytowym odgrywają ważną rolę w gwarantowaniu stabilności finansowej; mając na uwadze, że niestabilność kursów walutowych stanowi poważne zagrożenie dla konsumentów, zwłaszcza w czasach kryzysów finansowych;

H.

mając na uwadze, że zbyt częste udzielanie konsumentom kredytów w walutach obcych podwyższyło ryzyko i straty poniesione przez gospodarstwa domowe;

I.

mając na uwadze, że Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego przyjęła w dniu 21 września 2011 r. ważne zalecenie w sprawie kredytów w walutach obcych (ERRS/2011/1);

J.

mając na uwadze, że na mocy art. 27 dyrektywy Komisja zobowiązana jest do dokonania przeglądu pewnych jej aspektów oraz mając na uwadze, że w związku z tym zleciła już przeprowadzenie analizy przygotowawczej;

K.

mając na uwadze, że przywiązuje ona dużą wagę do otrzymywania aktualnych informacji o etapach oraz wynikach przeglądu, a także do możliwości wydania opinii:

1.

z zadowoleniem przyjmuje to, że przygotowując się do przeglądu dyrektywy Komisja już przeprowadza analizę jej wpływu na rynek wewnętrzny i ochronę konsumentów, aby szczegółowo zbadać jej wpływ na zawieranie transgranicznych umów kredytowych, wyraża również uznanie dla kompleksowych wysiłków podjętych przez Komisję, krajowe organy ustawodawcze i instytucje kredytowe;

2.

zwraca uwagę, że usprawnienie transgranicznego rynku kredytów konsumenckich może zapewnić europejską wartość dodaną w postaci wsparcia rynku wewnętrznego; uważa, że można to osiągnąć m.in. poprzez lepsze informowanie konsumentów o możliwości zaciągnięcia kredytu konsumenckiego w innym państwie członkowskim oraz o prawach, które przysługują im w przypadku zawierania takich umów;

3.

przyjmuje do wiadomości, że udział kredytów konsumenckich zaciąganych transgranicznie stanowi mniej niż 2 % całkowitego rynku kredytowego oraz że około 20 % kredytów zaciąga się przez internet;

4.

zwraca uwagę, że jednym z celów dyrektywy było zapewnienie dostępności informacji, a co za tym idzie wsparcie funkcjonowania rynku wewnętrznego również w zakresie udzielania kredytów, co umożliwi dokonanie oceny, czy liczba transgranicznych umów o kredyt wzrasta;

5.

uważa, że przepisy dotyczące informacji udzielanych przed zawarciem umowy, wyjaśnień wymaganych art. 5 ust. 6, oraz oceny zdolności kredytowej zgodnie z art. 8 pełnią ważną rolę w kwestii poprawy wiedzy konsumentów na temat zagrożeń związanych z kredytami walutowymi;

6.

wzywa jednak do tego, aby organy nadzoru wymagały od instytucji finansowych udzielania konsumentom dostosowanych do ich potrzeb, pełnych i zrozumiałych wyjaśnień dotyczących zagrożeń związanych z kredytami walutowymi oraz wpływu na raty kredytu poważnej deprecjacji prawnego środka płatniczego państwa członkowskiego, w którym konsument ma miejsce zamieszkania lub siedzibę, oraz wzrostu zagranicznej stopy procentowej; jest zdania, że wyjaśnień tych należy udzielać przed podpisaniem jakiejkolwiek umowy;

7.

dostrzega obawy niektórych państw członkowskich dotyczące sposobu przedstawienia konsumentom informacji przed zawarciem umowy za pośrednictwem standardowego europejskiego arkusza informacyjnego dotyczącego kredytu konsumenckiego, który jest tak złożony pod względem technicznym, że utrudnia konsumentom skuteczne zrozumienie tych informacji; uważa, że skuteczność standardowego europejskiego arkusza informacyjnego dotyczącego kredytu konsumenckiego powinna stanowić ważny element oceny skutków dyrektywy przeprowadzanej przez Komisję;

8.

z zadowoleniem przyjmuje przeprowadzoną przez Komisję we wrześniu 2011 r. kontrolę „SWEEP”, której wyniki pokazały, że w przypadku 70 % zbadanych stron internetowych instytucji finansowych brakowało ważnych informacji w reklamach oraz istotnych danych w samych ofertach kredytowych, a prezentacja kosztów wprowadzała w błąd, zwraca się zatem do Komisji i państw członkowskich o podjęcie właściwych działań w celu skorygowania tej sytuacji; zwraca w związku z tym uwagę, że zasady dotyczące reprezentatywnych przykładów nie są czasami stosowane należycie, w związku z czym konieczna jest poprawa;

9.

domaga się, by praktyki instytucji finansowych związane z reklamą i wprowadzaniem produktów do obrotu były ściśle monitorowane w celu uniknięcia mylących lub nieprawdziwych informacji w reklamie i marketingu dotyczącym umów kredytowych;

10.

odnotowuje, że niektóre państwa członkowskie skorzystały z możliwości rozszerzenia zakresu stosowania dyrektywy na inne produkty finansowe, i wydaje się, że nie spowodowało to braku spójności w jej stosowaniu;

11.

podkreśla, że podstawą odniesienia dla przepisów ustawowych powinny być zwyczajowe praktyki, potrzeby przeciętnych konsumentów i przedsiębiorców, a nie nieliczne przypadki nadużyć polegających na uczynieniu informacji udzielanych konsumentom mniej zrozumiałymi i przejrzystymi oraz trudniejszymi do porównania;

12.

zauważa, że większość przepisów nie gwarantuje automatycznie lepszej ochrony konsumentów, a nadmiar informacji, zwłaszcza w przypadku niedoświadczonych konsumentów, może prowadzić do większego zamętu niż wyjaśnienia; uznaje w tym kontekście wiedzę fachową, pomoc i edukację finansową, jaką zapewniają stowarzyszenia konsumentów, oraz ich potencjalną rolę w restrukturyzacji kredytów w imieniu gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji;

13.

wzywa do zapewnienia konsumentom prawa do informacji zarówno o kosztach usług dodatkowych, jak o prawie do wykupienia usług dodatkowych (takich jak ubezpieczenia) od innych dostawców; uważa, że instytucje finansowe powinny być zobowiązane do odróżnienia takich usług i związanych z nimi opłat od tych, które wiążą się z podstawową pożyczką, oraz do jasnego przedstawienia, jakie usługi są niezbędne do udzielenia pożyczki, a jakie zależą wyłącznie od decyzji kredytobiorcy;

14.

uważa, że należy dokładniej zbadać trudności, które mogą wystąpić w związku z korzystaniem z prawa do odstąpienia od umowy w przypadkach zawarcia umów powiązanych; podkreśla znaczenie uświadomienia konsumentów, że gdyby zdecydowali się skorzystać z prawa odstąpienia od umowy w przypadkach, gdzie dostawca lub usługodawca otrzymują bezpośrednio kwotę odpowiadającą płatności od kredytodawcy na podstawie umowy dodatkowej, konsumenci nie ponoszą żadnych dodatkowych opłat, prowizji lub kosztów w związku z wyświadczoną usługą finansową;

15.

wzywa Komisję, by dokonała oceny stopnia niewywiązywania się z obowiązków dotyczących udzielania informacji w umowach, w których pośrednicy nie są związani wymogami udzielania informacji przed zawarciem umowy, w celu ustalenia, jak można najlepiej chronić konsumentów w takich sytuacjach;

16.

uważa, że należy zwrócić szczególną uwagę na skomplikowane uregulowania dotyczące przedterminowej spłaty;

17.

uważa, że przed wprowadzeniem zmian stóp procentowych konsumenci powinni być powiadamiani w sposób zapewniający im dostateczny czas na przeprowadzenie badania rynku i zmianę kredytodawcy, zanim zmiany te wejdą w życie;

18.

stwierdza potrzebę wyjaśnienia znaczenia terminu „reprezentatywny przykład”;

19.

podkreśla, że konieczne jest zapewnienie jednolitego sposobu obliczania rocznej stopy oprocentowania, likwidacja niejasności oraz zapewnienie spójności z wszystkimi pozostałymi instrumentami prawnymi;

20.

apeluje do państw członkowskich o dopilnowanie, by krajowym organom nadzoru przyznano wszelkie uprawnienia i zasoby niezbędne do wykonywania ich zadań; wzywa krajowe organy nadzoru, by skutecznie monitorowały one zgodność z przepisami dyrektywy oraz egzekwowały ich przestrzeganie;

21.

podkreśla, że przy ustalaniu terminów transpozycji w przyszłości należy uwzględniać w większym stopniu zmiany w prawie krajowym, które pociąga za sobą proces transpozycji;

22.

wzywa państwa członkowskie rozszerzenia obecnego poziomu ochrony konsumentów również na dziedzinę kredytów, w tym na kredyty krótkoterminowe, udzielane za pośrednictwem internetu, krótkich wiadomości tekstowych lub innych zdalnych środków komunikacji, które stają się coraz powszechniejszym elementem rynku kredytów konsumenckich, w przypadku kwot poniżej niższego progu w wysokości 200 euro, który znajduje się obecnie poza zakresem dyrektywy;

23.

podkreśla, że obecnie nie ma żadnych przesłanek do zmiany dyrektywy, lecz raczej najpierw należy zadbać o jej prawidłową transpozycję i o prawidłowe egzekwowanie jej przepisów;

24.

uważa, że po pełnej i prawidłowej transpozycji dyrektywy należy ocenić jej praktyczne efekty, zanim Komisja zaproponuje jakiekolwiek niezbędne zmiany; wzywa Komisję do przedstawienia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdania z oceny wdrażania dyrektywy oraz pełnej oceny jej skutków w zakresie ochrony konsumentów, z uwzględnieniem skutków kryzysu finansowego oraz nowych ram prawnych UE w dziedzinie usług finansowych;

25.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie oraz Komisji.

16.12.2015   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 419/5

—

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w szczególności jego art. 5, 6, 9, 147, 149, 151 i 153,

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 marca 2010 r. zatytułowany „Europa 2020 – strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010)2020),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 23 listopada 2010 r. pt. „Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia: europejski wkład w pełne zatrudnienie” (COM(2010)0682) oraz swoją rezolucję w tej sprawie z dnia 26 października 2011 r. (1),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 23 listopada 2011 r. w sprawie rocznej analizy wzrostu gospodarczego na 2012 r. (COM(2011)0815) oraz załączony do niego projekt wspólnego sprawozdania w sprawie zatrudnienia, a także swoją rezolucję z dnia 15 lutego 2012 r. w sprawie zatrudnienia i aspektów społecznych w rocznej analizie wzrostu gospodarczego na 2012 r. (2),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 18 kwietnia 2012 r. zatytułowany „W kierunku odnowy gospodarczej sprzyjającej zatrudnieniu” (COM(2012)0173),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 października 2008 r. w sprawie zalecenia Komisji dotyczącego aktywnej integracji osób wykluczonych z rynku pracy (COM(2008)0639) i swoją rezolucję w tej sprawie z dnia 6 maja 2009 r. (3),

—

uwzględniając badanie Eurostatu ze stycznia 2012 r. oraz notatkę prasową Eurostatu z dnia 8 lutego 2012 r. (4),

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Europejska platforma współpracy w zakresie walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym: Europejskie ramy na rzecz spójności społecznej i terytorialnej” (COM(2010)0758), opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w tej sprawie (5) i rezolucję z 15 listopada 2011 r. w tej sprawie (6),

—

uwzględniając decyzję Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 października 2008 r. w sprawie Europejskiego Roku Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym (2010) (7),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 2 lipca 2008 r. zatytułowany „Odnowiona agenda społeczna: Możliwości, dostęp i solidarność w Europie XXI wieku” (COM(2008)0412) oraz swoją rezolucję w tej sprawie z dnia 6 maja 2009 r. (8),

—

uwzględniając komunikat Komisji dotyczący długoterminowej stabilności finansów publicznych w gospodarce wychodzącej z kryzysu (COM(2009)0545) oraz swoją rezolucję z dnia 20 maja 2010 w tej sprawie (9),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 9 czerwca 2010 r. zatytułowany „Nowy bodziec do europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia zawodowego służący wspieraniu strategii Europa 2020” (COM(2010)0296) oraz swoją rezolucję z dnia 8 czerwca 2011 r. w tej sprawie (10),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 25 października 2011 r. w sprawie mobilności i integracji osób niepełnosprawnych oraz europejskiej strategii na rzecz osób niepełnosprawnych 2010-2020 (11);

—

uwzględniając swoją rezolucję z 1 grudnia 2011 r. w sprawie przeciwdziałania zjawisku przedwczesnego kończenia nauki (12),

—

uwzględniając Komunikat brugijski o ściślejszej europejskiej współpracy w dziedzinie kształcenia i szkolenia zawodowego w latach 2011–2020, który został wydany w dniu 7 grudnia 2010 r. (13),

—

uwzględniając dokument roboczy służb Komisji w sprawie postępów w zakresie realizacji wspólnych europejskich celów dotyczących kształcenia i szkolenia (SEC(2011)0526),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 lipca 2010 r. w sprawie wspierania dostępu młodzieży do rynków pracy, poprawy statusu osób odbywających staże i praktyki zawodowe (14),

—

uwzględniając przedłożony przez Komisję wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Programu Unii Europejskiej na rzecz przemian i innowacji społecznych (COM(2011)0609),

—

uwzględniając przyjęty ostatnio zbiór pięciu rozporządzeń i jednej dyrektywy w sprawie zarządzania gospodarczego w UE (15),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 20 grudnia 2011 r. zatytułowany „Inicjatywa »Szanse dla młodzieży«” (COM(2011)0933),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 29 czerwca 2011 r. w sprawie wieloletnich ram finansowych na lata 2014–2020 (COM(2011)0398),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A7-0263/2012),

A.

mając na uwadze, że obecny kryzys gospodarczy i finansowy wywrze długotrwałe skutki nie tylko na wzrost gospodarczy, lecz również na wskaźniki zatrudnienia, poziom ubóstwa i wykluczenia społecznego, oszczędności publiczne oraz ilość i jakość inwestycji społecznych w Europie;

B.

mając na uwadze, że w ostatnich latach obciążono sektor publiczny wysokim długiem, a w celu uniknięcia zbyt wysokiego zadłużenia większość niedawnych działań podejmowanych w odpowiedzi na kryzys oparto na celach krótkoterminowych, zmierzających do przywrócenia stabilności finansów publicznych, przy czym były to działania niezbędne do obrony naszej gospodarki, a także mając na uwadze, że środki oszczędnościowe i konsolidacja budżetu powinny być uzupełnione środkami sprzyjającymi wzrostowi, zatrudnieniu, spójności społecznej i konkurencyjności oraz zarządzaniem społecznym, które mogłyby zapewnić sprawny mechanizm nadzoru i monitoringu w odniesieniu do celów w zakresie zatrudnienia i spraw socjalnych w ramach strategii Europa 2020;

C.

mając na uwadze, że strategia lizbońska i europejska strategia zatrudnienia nie przyniosły rezultatów oraz że powodzenie strategii „Europa 2020” jest niepewne i wymaga jeszcze silniejszego zaangażowania państw członkowskich i instytucji europejskich w przedsięwzięcie środków wspierających wzrost gospodarczy, zatrudnienie i konkurencyjność;

D.

mając na uwadze, że opublikowana ostatnio roczna analiza wzrostu gospodarczego i wspólne sprawozdanie o zatrudnieniu pokazały, że nie poczyniono postępów ku utrzymaniu konsolidacji budżetowej i wciąż traktuje się ją jako priorytet, a także że cele społeczne, w zakresie zatrudnienia i kształcenia określone w strategii „Europa 2020” nie zostały w wystarczającym stopniu uwzględnione przez większość państw członkowskich;

E.

mając na uwadze, że stopa bezrobocia wzrosła z 7,1 % w 2008 r. do ponad 10 % w styczniu 2012 r. w UE-27, przy czym istnieją w tym względzie wyraźne różnice regionalne, a bezrobocie dotyczy zwłaszcza osób młodych, pracowników o niskich kwalifikacjach i osób długotrwale bezrobotnych oraz że w połączeniu ze starzeniem się społeczeństwa stwarza to poważne niebezpieczeństwo strat w kapitale ludzkim w dłuższej perspektywie i może wywrzeć nieodwracalne konsekwencje na rynku pracy, zwłaszcza w odniesieniu do tworzenia miejsc pracy, wzrostu gospodarczego, konkurencyjności i spójności społecznej;

F.

mając na uwadze, że 80 milionów Europejczyków jest obecnie zagrożonych ubóstwem, a w 2010 roku odsetek dzieci i dorosłych mieszkających w gospodarstwach domowych bez osób pracujących wzrósł do prawie 10 %; mając na uwadze, że w połączeniu z ubóstwem dzieci, rosnącą liczbą ubogich osób pracujących oraz wysoką stopą bezrobocia wśród osób młodych spowoduje to jeszcze większe niebezpieczeństwo dziedziczenia ubóstwa i wykluczenia społecznego w przyszłości;

G.

mając na uwadze, że w 2011 r. średnia europejska wartość wskaźnika ubóstwa wśród osób w wieku od 16 do 24 lat wynosiła 21,6 %, że wśród młodych ludzi istnieje większe prawdopodobieństwo podjęcia nisko płatnej pracy, pracy na czas określony lub w niepełnym wymiarze godzin oraz że są oni bardziej narażeni na ryzyko bezrobocia; mając na uwadze, że liczba nisko płatnych miejsc pracy w ostatnich latach znacznie wzrosła, a bezrobocie w niektórych krajach gwałtownie się zwiększa;

H.

mając na uwadze, że częściowo z uwagi na brak inwestycji, edukacji i szkoleń rezultaty kształcenia w Unii Europejskiej są nadal niewystarczające do tego, aby sprostać potrzebom rynku pracy, i są niedopasowane do dostępnych miejsc pracy wymagających coraz wyższych kwalifikacji i do umiejętności potrzebnych w przyszłych sektorach sprzyjających tworzeniu miejsc pracy;

I.

mając na uwadze, że zwiększyła się presja wywierana na systemy pomocy społecznej ze względu na wyższe wydatki, obniżenie przychodów oraz presję na cięcie kosztów; mając na uwadze, że słaby wzrost gospodarczy, utrzymująca się wysoka stopa długotrwałego bezrobocia, rosnąca liczba ubogich osób pracujących, stopa zatrudnienia w szarej strefie i wzrost bezrobocia wśród ludzi młodych prawdopodobnie zaostrzą tę tendencję;

J.

mając na uwadze, że dobrze ukierunkowane inwestycje społeczne są istotne dla zapewnienia w przyszłości właściwego poziomu zatrudnienia kobiet i mężczyzn, ustabilizowania gospodarki, poszerzenia wiedzy i umiejętności siły roboczej i zwiększenia konkurencyjności Unii Europejskiej;

K.

mając na uwadze, że MŚP mają wysoki potencjał do tworzenia miejsc pracy i odgrywają kluczową rolę w procesie przechodzenia na nową zrównoważoną gospodarkę;

1.

przypomina, że inwestycje społeczne, polegające na zapewnieniu i wykorzystaniu środków finansowych do wytworzenia zysków społecznych i gospodarczych, są ukierunkowane na powstające zagrożenia i niezaspokojone potrzeby społeczne oraz koncentrują się na politykach publicznych i strategiach inwestowania w kapitał ludzki, które przygotowują pojedyncze osoby, rodziny i społeczeństwa do dostosowania się do różnych przemian i radzenia sobie ze zmianami na rynkach pracy, a także sprostania innym wyzwaniom, np. polegającym na zdobywaniu nowych umiejętności w przyszłych sektorach sprzyjających tworzeniu miejsc pracy;

2.

stwierdza, że m.in. wszystkie świadczenia społeczne i świadczenia opieki zdrowotnej, świadczenia edukacyjne i usługi świadczone w tym zakresie przez prywatnych dostawców można traktować jako inwestycje społeczne, i przypomina o tym, że na mocy Traktatów wchodzą one w zakres prawa krajowego;

3.

podkreśla, że jedną z najważniejszych cech inwestycji społecznych jest ich zdolność do pogodzenia celów społecznych i gospodarczych, w związku z czym należy je traktować nie tylko jako wydatki, lecz w przypadku właściwego wykorzystania środków przede wszystkim jako inwestycje o podwójnej dywidendzie, które przyniosą realne zyski w przyszłości;

4.

zwraca zatem uwagę, że celowościowe inwestycje społeczne powinny być istotną częścią polityki gospodarczej i polityki zatrudnienia UE i jej państw członkowskich oraz działań UE podejmowanych w odpowiedzi na kryzys, zmierzających do osiągnięcia celów dotyczących zatrudnienia, celów społecznych i celów w zakresie kształcenia określonych w strategii „Europa 2020”;

5

jest zdania, że wspieranie przedsiębiorczości społecznej oraz koncentrowanie się na niej i na dostępie do mikrofinansowania dla słabszych grup społecznych i tych najbardziej oddalonych od rynku pracy mają kluczowe znaczenie w kontekście inwestycji społecznych, ponieważ umożliwiają tworzenie trwałych miejsc pracy, które są oferowane mimo wahań cyklu gospodarczego;

6.

zwraca uwagę, że kryzys wymaga unowocześnienia europejskiego modelu społecznego, ponownego przemyślenia krajowych polityk społecznych oraz przekształcenia państwa opiekuńczego, które działa tylko w związku z pojawiającymi się szkodami spowodowanymi niedoskonałością rynku, w „aktywizujące państwo opiekuńcze”, które inwestuje w ludzi, zapewnia narzędzia i zachęty po to, by tworzyć trwałe miejsca pracy i wzrost oraz zapobiegać społecznym zakłóceniom; zauważa, że kryzys dodatkowo zwiększył potrzebę inwestowania w przedsiębiorczość społeczną;

7.

w związku z powyższym wzywa państwa członkowskie i Komisję do utrzymania równowagi między działaniami dotyczącymi bezpośrednich wyzwań wynikających z kryzysu a działaniami o charakterze średnio- i długofalowym oraz do nadania szczególnej wagi działaniom, które mają na celu:

8.

wzywa państwa członkowskie i Komisję, by podjęły działania na rzecz: rozwoju polityki sprzyjającej wzrostowi i zatrudnieniu (np. skuteczniejsze wsparcie dla MŚP oraz skuteczniejsza, lepiej ukierunkowana i aktywizująca polityka przeciwdziałania bezrobociu i takież systemy zabezpieczeń społecznych); wprowadzenia specjalnych szkoleń i przekwalifikowania w celu podtrzymania zdolności do zatrudnienia osób długotrwale bezrobotnych oraz do promowania podnoszenia kwalifikacji, projektów warsztatowych, szkolenia zawodowego i praktyk zawodowych ze szczególnym naciskiem na młode osoby bezrobotne i pracowników o niskich kwalifikacjach; sprawienia, by pracownicy zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy mogli utrzymać się ze swojej pracy;

9.

domaga się, aby zatrudnienie ludzi młodych było najważniejszym elementem strategii na rzecz inwestycji społecznych; zachęca państwa członkowskie do opracowania ambitnych strategii mających na celu niedopuszczenie do tego, by obecne pokolenie zostało pokoleniem straconym, oraz polepszenie dostępu młodych ludzi do rynków pracy poprzez:

10.

podkreśla odpowiedzialność osobistą, mając na uwadze, że poszczególne jednostki również powinny myśleć o tym, co mogą zrobić, aby odnieść korzyści z wojny o talent;

11.

wzywa państwa członkowskie i Komisję do podjęcia wszelkich możliwych środków w celu poprawy systemów kształcenia na wszystkich poziomach poprzez: położenie silnego nacisku na strategię rozwoju we wczesnym dzieciństwie; tworzenie włączającego środowiska w szkole; zapobieganie zjawisku przedwczesnego kończenia nauki; poprawę kształcenia na poziomie średnim oraz wprowadzenie poradnictwa i doradztwa, zapewnienie lepszych warunków umożliwiających młodym ludziom rozpoczęcie kształcenia na poziomie wyższym lub uzyskanie dostępu do rynku pracy; opracowanie instrumentów mających na celu lepsze przewidywanie przyszłego zapotrzebowania na umiejętności oraz współpracę między instytucjami oświatowymi, przedsiębiorstwami i służbami zatrudnienia; poprawę uznawania kwalifikacji zawodowych oraz opracowanie krajowych ram umiejętności;

12.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do zagwarantowania właściwej równowagi pomiędzy bezpieczeństwem a elastycznością na rynku pracy, np. kompleksowego wdrożenia zasad flexicurity, oraz do rozwiązania problemu segmentacji rynku pracy poprzez zapewnienie zarówno odpowiedniej ochrony socjalnej osobom w okresach transformacji lub zatrudnionym na umowy na czas określony albo pracującym w niepełnym wymiarze godzin, jak i dostępu do szkolenia, możliwości rozwoju kariery i pracy w pełnym wymiarze godzin; zachęca państwa członkowskie do inwestowania w usługi – takie jak przystępna cenowo, świadczona w pełnym wymiarze godzin opieka na dziećmi o wysokiej jakości, całodzienne szkoły i ośrodki opieki nad osobami starszymi – które pomagają w promowaniu równości płci, sprzyjają większej równowadze życia zawodowego i tworzą ramy, w których umożliwiają wejście lub powrót na rynek pracy;

13.

zachęca państwa członkowskie, które jeszcze tego nie zrobiły, do wprowadzenia niezbędnych reform w celu nadania trwałego, pewnego i właczającego charakteru ich systemom emerytalnym, a także do zmniejszenia wskaźnika zależności ekonomicznej w celu utrzymania wystarczająco dużej siły roboczej, a także do połaczenia tych środków z ciągłą poprawą warunków pracy i realizacją programów uczenia się przez całe życie umożliwiających wydłużenie kariery zawodowej w lepszych warunkach BHP;

14.

zwraca uwagę, że do osiągnięcia celów w zakresie zatrudnienia i celów społecznych niezbędne jest usprawnienie monitorowania polityki zatrudnienia i polityki społecznej; wzywa Radę Europejską i Komisję do lepszego monitorowania wdrażania i osiągania celów w zakresie zatrudnienia i celów społecznych określonych w strategii „Europa 2020”;

15.

zwraca uwagę, że w celu zapewnienia właściwego osiągnięcia celów w zakresie zatrudnienia i celów społecznych opracowany ostatnio system nadzoru makroekonomicznego i budżetowego w UE trzeba uzupełnić lepszym monitorowaniem polityki zatrudnienia i polityki społecznej; wzywa zatem Komisję do rozważenia możliwości opracowania tabeli wyników obejmującej wspólne wskaźniki inwestycji społecznych umożliwiające monitorowanie postępów poczynionych w państwach członkowskich i na poziomie unijnym w tym zakresie oraz do wspierania odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstw, a zwłaszcza MŚP, poprzez stworzenie europejskiego społecznego znaku jakości;

16.

wzywa państwa członkowskie do rozważenia możliwości przystąpienia do „paktu na rzecz inwestycji społecznych”, który wyznacza cele inwestycyjne i tworzy wzmocniony mechanizm kontroli umożliwiający zwiększenie wysiłków na rzecz osiągnięcia celów w zakresie zatrudnienia, celów społecznych i celów w zakresie kształcenia określonych w strategii „Europa 2020”; przedmiotowy „pakt na rzecz inwestycji społecznych”, tak jak np. pakt euro plus, mógłby zawierać listę konkretnych środków w formie inwestycji społecznych, które państwa członkowskie powinny przedsięwziąć w określonym przedziale czasowym, aby osiągnąć cele w zakresie zatrudnienia, cele społeczne i cele w zakresie kształcenia, zgodnie z roczną analizą wzrostu gospodarczego i krajowymi programami reform; środki te powinny podlegać stałemu nadzorowi, w którym istotną rolę pełniłaby Komisja Europejska i Parlament Europejski i w który zaangażowane byłyby wszystkie właściwe struktury Rady;

17.

wzywa Komisję do podjęcia wszelkich możliwych środków, aby zachęcić państwa członkowskie do podpisania „paktu na rzecz inwestycji społecznych” i udzielić im niezbędnej pomocy, oraz do wprowadzenia oceny osiągnięcia celów społecznych i celów w zakresie kształcenia do semestru europejskiego w roku 2013;

18.

wzywa państwa członkowskie do dopilnowania, aby wieloletnie ramy finansowe na lata 20142020 zawierały stosowne środki budżetowe na rzecz pobudzania i wspierania inwestycji społecznych w Europie oraz aby dostępne fundusze mogły zostać wykorzystane w sposób racjonalny i efektywny, a także aby fundusze strukturalne, zwłaszcza Europejski Fundusz Społeczny, wspierały inwestycje społeczne, przy zapewnieniu odzwierciedlenia konkretnych potrzeb państw członkowskich w jego priorytetach; wzywa Komisję do tego, by – jeżeli uzna to za stosowane – udostępniła państwom członkowskim inne ewentualne źródła finansowania do celów inwestycji społecznych;

19.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

16.12.2015   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 419/10

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 września 2010 r. w sprawie sprawiedliwego wynagrodzenia dla rolników: poprawa funkcjonowania łańcucha dostaw żywności w Europie (1),

—

uwzględniając komunikat Komisji zatytułowany „Działania promocyjne i informacyjne dotyczące produktów rolnych: strategia o dużej europejskiej wartości dodanej w celu promowania smaków Europy” (COM(2012)0148),

—

uwzględniając zieloną księgę Komisji w sprawie działań promocyjnych i informacyjnych dotyczących produktów rolnych: strategia o dużej europejskiej wartości dodanej w celu promowania smaków Europy (COM(2011)0436),

—

uwzględniając organizację poziomą systemu promocji zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 3/2008 z dnia 17 grudnia 2007 r. (2) i jego rozporządzeniem wykonawczym, rozporządzeniem Komisji (WE) nr 501/2008 z dnia 5 czerwca 2008 r. (3),

—

uwzględniając rozporządzenie Rady (WE) nr 1234/2007 z dnia 22 października 2007 r. ustanawiające wspólną organizację rynków rolnych oraz przepisy szczegółowe dotyczące niektórych produktów rolnych (rozporządzenie o jednolitej wspólnej organizacji rynku) (4),

—

uwzględniając analizę z 2011 r. zatytułowaną „Ocena działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących produktów rolnych” (5), przeprowadzoną w imieniu Komisji,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji w sprawie stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 3/2008 w sprawie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących produktów rolnych na rynku wewnętrznym i w krajach trzecich (SEC(2010)1434),

—

uwzględniając konkluzje Rady z dni 15 i 16 grudnia 2011 r. w sprawie przyszłości polityki promocyjnej dotyczącej produktów rolnych,

—

uwzględniając wnioski ustawodawcze Komisji dotyczące reformy WPR, które zostały przedstawione w dniu 12 października 2011 r. (COM(2011)0625/3, COM(2011)0627/3, COM(2011)0628/3, COM(2011)0629, COM(2011)0630/3, COM(2011)0631/3), oraz wniosek dotyczący rozporządzenia o jednolitej wspólnej organizacji rynku,

—

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego dotyczącą komunikatu Komisji w sprawie działań promocyjnych i informacyjnych dotyczących produktów rolnych: strategia o dużej europejskiej wartości dodanej w celu promowania smaków Europy (NAT/560),

—

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego dotyczącą zielonej księgi w sprawie działań promocyjnych i informacyjnych dotyczących produktów rolnych: strategia o dużej europejskiej wartości dodanej w celu promowania smaków Europy (NAT/525) (6),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi (A7-0286/2012),

A.

mając na uwadze, że w marcu 2012 r. Komisja opublikowała komunikat w sprawie działań informacyjnych i promocyjnych, w związku z którym – jak się oczekuje – pod koniec roku zostaną przedstawione wnioski ustawodawcze;

B.

mając na uwadze, że sektor rolno–spożywczy może być silny i istotny dla rozwoju gospodarczego i innowacji we wszystkich państwach członkowskich, w szczególności na obszarach wiejskich oraz na szczeblu regionalnym, poprzez zwiększanie dochodów z rolnictwa, tworzenie miejsc pracy i zapewnianie wzrostu gospodarczego;

C.

mając na uwadze, że działania informacyjne i promocyjne zostały wprowadzone w latach 80. XX wieku w celu wykorzystania nadwyżek rolnych, a następnie były również stosowane jako instrument zarządzania kryzysami w przemyśle spożywczym, takimi jak epidemia gąbczastej encefalopatii bydła (BSE) – znanej powszechnie jako „choroba wściekłych krów” – w roku 1996 lub skandal dotyczący obecności dioksyn w jajach, który wybuchł w 1999 r.;

D.

mając na uwadze, że działania informacyjne i promocyjne spełniają obecnie większą i stałą rolę oraz powinny przyczyniać się do uzyskania większej rentowności produktów, do zapewnienia bardziej sprawiedliwej konkurencji na rynkach zewnętrznych oraz do przekazywania konsumentom większej ilości bardziej precyzyjnych informacji;

E.

mając na uwadze, że te rodzaje wsparcia są obecnie finansowane na mocy rozporządzenia (WE) nr 3/2008, w ramach tak zwanej „organizacji poziomej systemu promocji”; mając na uwadze, że wyniki badania oceniającego politykę promocyjną, przeprowadzonego w 2011 r. na zlecenie Komisji, pokazują, że brakuje spójnej i kompleksowej strategii unijnej dotyczącej działań informacyjnych i promocyjnych;

F.

mając na uwadze, że na mocy rozporządzenia (WE) nr 1234/2007 o jednolitej wspólnej organizacji rynku, które obecnie jest przedmiotem przeglądu w ramach procesu reformy WPR, zapewnia się wsparcie na określone środki promocji dla sektorów wina, owoców i warzyw w ramach szerszych programów; mając na uwadze, że środki promocji dotyczące produktów uwzględnionych w systemach jakości żywności są obecnie finansowane w ramach polityki rozwoju obszarów wiejskich;

G.

mając na uwadze, że w Unii Europejskiej odnotowuje się stały spadek spożycia wina i że na szczeblu europejskim nie są podejmowane żadne działania mające na celu wewnętrzną promocję tego produktu;

H.

mając na uwadze, że spodziewane wydatki na organizację poziomą systemu promocji w budżecie na 2012 r. wyniosą około 56 milionów euro, co odpowiada około 0,1 % ogólnych wydatków w ramach WPR;

I.

mając na uwadze, że z myślą o budżecie warto również mieć na względzie aktualne cele polityki informacyjnej i promocyjnej UE, które nie ograniczają się do przywracania zaufania konsumentów po sytuacji kryzysowej, ale obejmują także uzyskanie większej rentowności produktów, zapewnienie bardziej sprawiedliwej konkurencji na rynkach zewnętrznych oraz przekazywanie konsumentom większej ilości bardziej precyzyjnych informacji;

J.

mając na uwadze, że wydatki na wszystkie pozostałe działania informacyjne i promocyjne w ramach WPR, szczególnie w ramach jednolitej wspólnej organizacji rynku i polityki rozwoju obszarów wiejskich, szacuje się na 400–500 milionów euro rocznie, czyli nadal mniej niż 1 % ogólnych wydatków w ramach WPR, co jest kwotą zdecydowanie niewystarczającą, zwłaszcza jeżeli celem jest zwiększenie konkurencyjności produktów europejskich na rynku światowym;

K.

mając na uwadze, że silną pozycję w produkcji żywności Unia zawdzięcza m.in. różnorodności i specyfice swoich produktów, które powstają w różnych strefach geograficznych i przy wykorzystaniu odmiennych tradycji tych regionów, co zapewnia wyjątkowy smak oraz ich różnorodność i autentyczność, na których coraz bardziej zależy konsumentom zarówno w UE, jak i poza nią;

L.

mając na uwadze, że unijna polityka promocyjna jest ważnym instrumentem wspólnej polityki rolnej, który mógłby przyczynić się do konkurencyjności i długofalowej rentowności sektorów rolnego i spożywczego;

M.

mając na uwadze, że UE opublikowała niedawno wykaz zatwierdzonych oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych, które wchodzą w życie w grudniu 2012 r, co położyło kres wieloletniej niepewności w przemyśle spożywczym, zapewniło narzędzia marketingowe niezbędne do przyciągnięcia uwagi konsumentów oraz dało im możliwość dokonywania bardziej świadomych wyborów;

N.

mając na uwadze, że sektor rolno–spożywczy UE może stać się jeszcze bardziej konkurencyjny na szczeblu światowym, jeśli uda się wypromować różnorodną żywność Europy, a także europejski model produkcji, podlegający wysokim normom jakości, bezpieczeństwa, dobrostanu zwierząt, zrównoważenia środowiskowego itp., prowadząc do przyjęcia tego modelu przez inne potęgi rolne w celu zapewnienia jednakowych warunków produkcji i sprawiedliwej konkurencji w handlu;

O.

mając na uwadze, że rosnąca globalizacja handlowa bez wątpienia wiąże się z szeregiem wyzwań, lecz jednocześnie otwiera nowe rynki i nowe możliwości sprzyjające wzrostowi;

P.

mając na uwadze, że Rada – w swoich konkluzjach z grudnia 2011 r. w sprawie polityki na rzecz promowania rolnictwa – stwierdziła, iż „działania promocyjne należy podejmować również w celu promowania potencjału rolnictwa lokalnego i krótkiego kanału dystrybucji” oraz że – jak już zaproponowała Komisja – te działania powinny wchodzić w skład programów rozwoju obszarów wiejskich;

Q.

mając na uwadze, że konieczne i ważne jest udostępnienie wystarczających instrumentów politycznych, które będą wspierały europejskie rolnictwo i promocję żywności oraz przyczynią się do konkurencyjności sektora rolno-spożywczego, czerpiąc korzyści z różnorodności, wartości dodanej oraz jakości produktów europejskich;

R.

mając na uwadze, że istnieje nierozerwalny związek pomiędzy rolnictwem europejskim i przemysłem spożywczym, w ramach którego przetwarza się 70 % surowców rolnych oraz sprzedaje produkty spożywcze, a także w którym 99 % europejskich przedsiębiorstw z branży żywności i napojów to MŚP i ponad 52 % tych przedsiębiorstw działa na obszarach wiejskich, co sprawia, że są one gospodarczą i społeczną siłą napędową w europejskim środowisku wiejskim;

S.

mając na uwadze, że wsparcie w ramach WPR na rozwój krótkich łańcuchów dostaw i rynków lokalnych jest finansowane w zakresie polityki rozwoju obszarów wiejskich, co stanowi rzeczywiście najlepsze podejście, zważywszy, że tego rodzaju inicjatywy podejmowane są na małą skalę, dotyczą bardzo ograniczonego obszaru i przyczyniają się do tworzenia miejsc pracy na szczeblu lokalnym;

T.

mając na uwadze, że niepowtarzalne tradycyjne produkty europejskie mają duży potencjał rozwoju oraz są atrakcyjne dla konsumentów na większych rynkach państw trzecich, a także iż odniosłyby korzyść z ukierunkowanych i wzmocnionych działań promocyjnych, tworząc zatrudnienie oraz przyczyniając się do rozwoju regionalnego;

U.

mając na uwadze, że jednym z celów wniosków ustawodawczych obecnie negocjowanych w kontekście reformy WPR po roku 2013 jest dopilnowanie, aby polityka ta w pełni przyczyniła się do realizacji strategii „Europa 2020”;

V.

mając na uwadze, że rozporządzenie (WE) nr 1234/2007 o jednolitej wspólnej organizacji rynku zawiera przepisy dotyczące finansowania programów „Owoce w szkole” i „Mleko dla szkół”; mając na uwadze, że w obecnym wniosku w sprawie dokładnego przeglądu wspólnej organizacji rynków produktów rolnych (COM(2011)0626) proponuje się podwyższenie stawek współfinansowania ze środków UE na program „Owoce w szkole” z 50 % do 75 % kosztów (oraz z 75 % do 90 % w regionach objętych celem konwergencji);

W.

mając na uwadze, że program „Owoce w szkole” i „Mleko dla szkół” służy również celom edukacyjnym, które powinny obejmować poszerzenie wiedzy uczniów na temat produkcji żywności i życia w gospodarstwie rolnym;

X.

mając na uwadze, że różne działania promocyjne, jeżeli są dobrze wdrażane, pomagają zapewnić rozpoznawalność europejskich produktów rolnych w Europie i na całym świecie oraz poszerzają wiedzę konsumentów o wysokich normach bezpieczeństwa żywności, dobrostanie zwierząt i ochrony środowiska, których przestrzegają europejscy rolnicy oraz które są nieustannie monitorowane i podwyższane;

Y.

mając na uwadze, że celem rozporządzenia (WE) nr 814/2000 jest pomoc obywatelom w zrozumieniu europejskiego modelu rolnictwa i zwiększenie świadomości opinii publicznej w zakresie tych zagadnień; mając na uwadze, że brak wiedzy na temat rolnictwa i życia na wsi lub nieporozumienia dotyczące tych dziedzin są dziś prawdopodobnie częściej spotykane niż w jakimkolwiek innym okresie w historii Europy oraz, że wśród istotnych faktów, których opinia publiczna jest mniej świadoma, wyróżnia się wyraźny wzrost kosztów produkcji rolnej, powstały na skutek obowiązków nałożonych przez UE związanych z bezpieczeństwem i higieną żywności, pomocą społeczną dla pracowników, ochroną środowiska i dobrostanem zwierząt, których często nie spełniają bezpośredni konkurenci UE w sektorze rolnictwa; mając na uwadze, że wśród istotnych czynników, które wywołują największą liczbę nieporozumień w opinii publicznej, wyróżnia się niewiedzę o tym, że rolnictwo na dużą skalę przyczynia się do redukcji gazów cieplarnianych, oraz nieznajomość długiej listy dóbr publicznych, które wytwarza sektor rolnictwa;

1.

z zadowoleniem przyjmuje komunikat Komisji zatytułowany „Działania promocyjne i informacyjne dotyczące produktów rolnych: strategia o dużej europejskiej wartości dodanej w celu promowania smaków Europy”, który powinien stanowić pierwszy krok w kierunku waloryzacji produkcji w Europie, zarówno wśród Europejczyków, jak i ludności spoza Europy, i w kierunku wzrostu rentowności produkcji;

2.

wspiera cztery główne cele zdefiniowane w komunikacie, a mianowicie zwiększenie europejskiej wartości dodanej w sektorze spożywczym, stworzenie strategii na rzecz atrakcyjniejszej i bardziej świadomej swojego oddziaływania polityki, uproszczenie zarządzania i zapewnienie większej synergii między różnymi instrumentami promocji;

3.

uważa, że taką samą uwagę należy poświęcić polityce promocyjnej na rynku wewnętrznym i zewnętrznym, ponieważ producenci i konsumenci czerpią korzyści z obu rynków;

4.

podkreśla, że unijna polityka promocyjna pozostaje w mocy i jest istotna wewnętrznie, na szczeblu lokalnym i regionalnym oraz na rozwijających się rynkach światowych;

5.

uważa jednak, że cele unijnej polityki promocyjnej powinny być jasno i odpowiednio zdefiniowane; podkreśla, że działania promocyjne powinny uwzględniać wszystkie produkty rolno-spożywcze, które spełniają europejskie normy jakości, ponieważ przyczynia się to do wzrostu skuteczności działań promocyjnych oraz zaspokaja wymagania konsumentów; ponadto podkreśla, że wspieranie rolnictwa, które jest gwarantem bezpieczeństwa żywnościowego, wykorzystywania zasobów naturalnych zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju oraz dynamiki obszarów wiejskich, stymuluje wzrost i tworzenie miejsc pracy;

6.

podkreśla, że na rynkach wewnętrznych ogólna i ciągła promocja jest konieczna w celu zapewnienia tego, że europejscy konsumenci znają cechy i wartość dodaną europejskich produktów rolnych, które są dostępne na rynku;

7.

podkreśla, że na rynkach zewnętrznych istnieje potrzeba zachowania i zwiększenia udziału w rynku europejskich produktów rolnych oraz wykorzystywania pojawiających się nowych rynków jako rynków zbytu dla tych produktów, poprzez zapewnienie większej spójności między promocją a polityką handlową UE;

8.

uważa, że jasne określenie przez Komisję celów polityki promocyjnej UE, a także kierunków jej rozwoju w państwach członkowskich, stanowi niezbędny pierwszy krok w kierunku zwiększenia spójności polityki i zapewnienia synergii między różnymi instrumentami promocji, a ponadto jest absolutnie niezbędne w celu osiągnięcia większej przejrzystości przy selekcji programów na szczeblu krajowym; wskazuje, że działania Unii w tym obszarze muszą stanowić uzupełnienie inicjatyw krajowych oraz tych podejmowanych przez sektor prywatny;

9.

uważa, że należy znacznie zwiększyć budżet na ulepszone środki informacyjne i promocyjne, zwłaszcza na organizację poziomą systemu promocji, mając na uwadze aktualne cele polityki informacyjnej i promocyjnej; uważa ponadto, że powinna istnieć możliwość, aby system ten był osobnym elementem budżetu ogólnego;

10.

podkreśla, że sukces rolników europejskich będzie zależeć od ich możliwości zwiększenia udziałów w rynku oraz umożliwienia bardzo konkurencyjnemu przemysłowi spożywczemu utrzymania znaczącego miejsca w gospodarce i handlu UE;

11.

podkreśla potrzebę organizacji kompleksowych kampanii informacyjnych poświęconych normom jakości produkcji i systemom certyfikacji, skierowanych do konsumentów w UE oraz na rynkach zewnętrznych;

12.

podkreśla, że środki promocji organizacji poziomej na mocy rozporządzenia (WE) nr 3/2008 powinny przyczynić się do rozwoju rynków lokalnych i krótkich łańcuchów dostaw, a także doprowadzić do dynamizacji rynku wewnętrznego i wprowadzania większej liczby produktów europejskich na rynki zewnętrzne;

13.

z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji dotyczący wprowadzenia czwartego rodzaju działania promocyjnego ukierunkowanego na wsparcie techniczne; uważa, że ten rodzaj działania ma zasadnicze znaczenie dla skutecznej polityki promocyjnej, a zwłaszcza polityki zewnętrznej;

14.

uznaje potencjał systemu wspólnego „sztandaru” w odniesieniu do działań informacyjnych i promocyjnych;

15.

zaleca utrzymanie ogólnego charakteru działań informacyjnych i promocyjnych;

16.

stwierdza, że polityka informacyjna i promocyjna UE powinna mieć trzy najważniejsze cele: na rynkach lokalnych i regionalnych powinna skupić się na różnorodności i świeżości produktów oraz na kontaktach między producentami a konsumentami w celu ekonomicznej dynamizacji i społecznego przekwalifikowania życia na wsi; na rynku wewnętrznym powinna maksymalnie wykorzystać potencjał obszaru europejskiego bez granic oraz 500 milionów konsumentów w celu zwiększenia produkcji i zachęcania do konsumpcji produktów europejskich; na rynkach zewnętrznych powinna rozreklamować wysokie normy europejskiego modelu produkcji w celu otrzymania wartości dodanej sektora rolno-spożywczego;

17.

proponuje Komisji Europejskiej rozwinięcie krótkich łańcuchów dostaw na poziomie rynków lokalnych i regionalnych, co stworzy nowe możliwości rolnikom i innym producentom działającym na obszarach wiejskich oraz zrzeszeniom rolników lub innych producentów działających na obszarach wiejskich; proponuje także Komisji, aby opracowała rozszerzony asortyment instrumentów promocji rozwoju obszarów wiejskich; Komisja powinna również opracować wytyczne, które pomogłyby rolnikom dowiedzieć się, jak więcej i lepiej inwestować w jakość i wzrost wartości swoich produktów; uważa, że należy także wziąć pod uwagę inwestycje w promocję medialną (szczególnie w internecie);

18.

proponuje Komisji Europejskiej zwiększenie wsparcia wysiłków producentów europejskich na rynkach wewnętrznych, dzięki czemu zdobędą oni zdolność niezbędną do zaspokojenia rosnących wymagań konsumentów w zakresie jakości i higieny żywności, ale również posiądą wiedzę o pochodzeniu i terminie ważności produktów świeżych, co przyczyni się do promocji różnorodności produktów i żywności oraz nowej formy prezentacji i wykorzystania tradycyjnych produktów;

19.

domaga się w związku z tym poszerzenia zakresu programów związanych zarówno z rynkami, jak i z samymi produktami, a także związanymi z nimi narzędziami promocji, dbając o to, by skupiały się na najistotniejszych cechach norm produkcji, a także wyróżniając europejski model produkcji, w szczególności europejskie systemy jakości; Uważa także, że należy zachęcać do tworzenia programów wielonarodowych, które obejmowałyby różne produkty: zarówno te, które stanowią dużą część europejskiego zakresu programu, jak i te, które – z drugiej strony – wymagają bardziej specyficznego wsparcia europejskiego; w związku z tym uznaje, że należy traktować w sposób priorytetowy państwa, które wdrażają programy produkcji, mając na uwadze warunki panujące na rynku oraz jego potencjał, a jednocześnie pozwalają Komisji na dostosowanie wsparcia do określonego obszaru;

20.

domaga się zwiększenia atrakcyjności środków informacji i promocji przeznaczonych dla organizacji branżowych oraz lepszej koordynacji działań krajowych i sektorowych, o których mowa, a także lepszej koordynacji z działaniami politycznymi, w szczególności z umowami o wolnym handlu;

21.

podkreśla, że konieczne jest zapewnienie większej elastyczności w ramach programów, co pozwoli na ich dostosowanie do zmiennych warunków panujących na rynku w fazie wykonawczej; uważa, że w tym celu należy zmniejszyć poziom szczegółowości wymagany w momencie przedstawiania programów;

22.

domaga się lepszej oceny programów za pomocą rygorystycznego systemu wynagradzania z konkretnymi wskaźnikami, a także powiększenia rynku i tworzenia miejsc pracy; jest zdania, że należy skrócić czas trwania procesu selekcji oraz rozważyć możliwość stosowania w przypadku organizacji płatności z góry;

23.

z zadowoleniem przyjmuje dobre wyniki Komisji związane z obecną polityką informacyjną i promocyjną produktów rolnych, ale wzywa do uproszczenia i usprawnienia tej polityki, odnotowując, że szczególnie ważna jest redukcja czynności administracyjnych, w szczególności zmniejszenie liczby wymaganych przez Komisję sprawozdań; uznaje, że wskazane byłoby, aby Komisja opracowała proste i kompletne instrukcje, które pomogłyby potencjalnym beneficjentom działać zgodnie z zasadami i procedurami tej polityki;

24.

zwraca uwagę Komisji Europejskiej na to, że na poziomie rynków zewnętrznych produkcja żywności wysokiej jakości nie jest sama w sobie wystarczająca do zapewnienia dobrej pozycji rynku, w związku z czym należy inwestować w programy promocji; przed opracowaniem tych programów należy zbadać rynki państw trzecich, które mogą być dofinansowane; należy także rozważyć możliwość wsparcia pilotażowych projektów w państwach trzecich traktowanych jako potencjalne nowe rynki;

25.

zachęca do stymulacji rozwoju zrzeszeń i przedsiębiorstw europejskich w celu zachęcenia ich do uczestnictwa na forach światowych, gdzie będą mogły rywalizować na najwyższym poziomie, co pozwoli na uprzywilejowane traktowanie specjalizacji i różnorodności, co z kolei wymaga udzielenia pomocy rolnikom, aby mogli wdrożyć własne strategie i wykorzystać swoje możliwości eksportu; taka pomoc powinna uwzględniać wsparcie techniczne dla producentów;

26.

domaga się stworzenia możliwości promocji pochodzenia produktów, które nie są objęte oznaczeniami jakościowymi, poprzez podkreślenie ich cech i jakości;

27.

stwierdza, że polityka informacyjna i promocyjna stosowana dla produktów europejskich powinna korzystać z oznakowania produktów, które wyróżnia produkty wewnątrz UE i poza jej obszarem;

28.

wzywa Komisję do uwrażliwienia konsumentów na to, że europejskie normy rolne są bardziej wymagające niż światowe, pod względem jakości, bezpieczeństwa, dobrostanu zwierząt, zrównoważenia środowiskowego itp., co znajduje odzwierciedlenie w końcowej cenie produktu; należy także poinformować ich w sposób przejrzysty o sposobie identyfikacji produktów europejskich oraz o ich cechach, aby uniknąć nabywania przez konsumentów produktów fałszywych oraz aby potrafili oni świadomie zdecydować o zakupie;

29.

uważa, że produkty wysokiej jakości to takie, które są związane z określonymi metodami produkcji, określonym pochodzeniem geograficznym, tradycjami lub kontekstem kulturowym, oraz zwraca uwagę, że istnieją już systemy służące ochronie tych produktów, takie jak chronione nazwy pochodzenia (ChNP), chronione oznaczenia geograficzne (ChOG), oznakowanie ekologiczne lub gwarantowane tradycyjne specjalności (TSG); wzywa do ustanowienia nowego systemu „lokalnego rolnictwa i bezpośredniej sprzedaży” w celu uwzględnienia w nim lokalnych produktów wysokiej jakości przeznaczonych do spożycia w regionie, w którym są produkowane;

30.

jest zdania, że wskazanie pochodzenia europejskiego powinno być traktowane jako główna charakterystyka wszystkich działań promocyjnych i informacyjnych, zarówno na rynku wewnętrznym, jak i w państwach trzecich; uważa, że dodatkowe wskazanie pochodzenia krajowego można by rozważyć w państwach trzecich, w których ta tożsamość jest silna i pomaga w podkreślaniu różnorodności dostarczanych produktów żywnościowych;

31.

podkreśla, że w przypadku prywatnych znaków towarowych należy poszukiwać równowagi między promocją ogólną i promocją marki, co przyczyni się do zwiększenia skuteczności kampanii promocyjnych w państwach trzecich; popiera opinię Komisji, że znaki towarowe mogą spełniać rolę dźwigni w stosunku do tego rodzaju działalności, w przypadku której logicznym uzupełnieniem ogólnej promocji jest nawiązanie wzajemnych kontaktów pomiędzy podmiotami gospodarczymi poprzez promocję produktów i znaków towarowych, co wywrze większy wpływ na importerów, a w rezultacie na konsumentów; ponadto uważa, że włączenie prywatnych znaków towarowych do działań promocyjnych spowoduje, że przedsiębiorstwa będą bardziej zainteresowane udziałem w tych działaniach, oraz że należy mieć na uwadze to, że ostatecznie to właśnie te przedsiębiorstwa współfinansują wspomniane działania;

32.

podkreśla, że w mierze, w jakiej rolnicy są zorganizowani, systemy jakości umożliwiają im zastosowanie środków zarządzania dostawami i stabilizacji cen, które zwiększają ich szansę przyzwoitych dochodów z rolnictwa i tym samym najlepiej służą zwiększeniu „europejskiej wartości dodanej”, co jest zgodne z priorytetami Komisji;

33.

uważa, że konieczne jest zapewnienie skuteczniejszej ochrony produktów podlegających normom jakości wobec partnerów handlowych UE; apeluje o pełne uwzględnienie oznaczeń geograficznych i ich szerszej ochrony w ramach dwustronnych i międzyregionalnych umów handlowych oraz na szczeblu Światowej Organizacji Handlu;

34.

podkreśla potrzebę zmiany przepisów ramowych dotyczących finansowania działań promujących produkty podlegające normom jakości w celu zwiększenia zaangażowania finansowego UE;

35.

odnotowuje, że ze względów związanych ze zdrowiem wejście w życie zatwierdzonych informacji dotyczących związku między określonymi substancjami znajdującymi się w żywności a poprawą zdrowia zapewni większą przejrzystość w promowaniu produktów;

36.

z zadowoleniem przyjmuje zwiększony popyt na produkty organiczne i wzywa do bardziej aktywnego zachęcania do ich produkcji i promocji;

37.

podkreśla potrzebę promowania lokalnych produktów pochodzących z obszarów górskich i wyspiarskich oraz poprawy finansowania unijnego w tym zakresie;

38.

wzywa Komisję, aby w swoich zewnętrznych działaniach promocyjnych położyła większy nacisk na podkreślenie zobowiązania do stosowania w rolnictwie UE bardziej zrównoważonych metod rolniczych oraz zapewnienia różnorodności i jakości, oraz by zwróciła uwagę na wzrost kosztów, z jakim one się wiążą, i aby szerzyła znajomość działań promocyjnych i logo UE;

39.

popiera udzielanie pomocy technicznej małym i średnim przedsiębiorstwom, w szczególności w celu ich wsparcia w opracowywaniu własnych strategii marketingowych oraz analizowaniu swoich rynków docelowych;

40.

zaleca utworzenie internetowej platformy wymiany potencjalnych projektów i najlepszych praktyk jako działania wspierającego kampanie promocyjne z perspektywy europejskiej;

41.

podkreśla, że reforma wspólnej polityki rolnej zmierza w kierunku lepszej organizacji produkcji, zrównoważonego rozwoju i jakości produktów rolnych; uważa, że polityka promocyjna powinna zatem pozwolić na pełne wykorzystanie potencjału sektora spożywczego, w celu pobudzenia wzrostu gospodarczego i zatrudnienia w Europie;

42.

apeluje do Komisji o opracowanie, w razie potrzeby, w ramach swoich przyszłych wniosków ustawodawczych dotyczących promowania smaków Europy metod zarządzania różnych dla rynku wewnętrznego i zewnętrznego, jak również metod dotyczących programów, w których uczestniczy wiele państw, czy programów kryzysowych;

43.

uważa, że niezbędne jest opracowanie europejskiej strategii informacji i promocji lepiej ukierunkowanej na rynki i oferującej produkty lub informacje warte wypromowania, przy jednoczesnym uwzględnianiu rokowań dotyczących umów o wolnym handlu i wiodących rynków, aby uniknąć w ten sposób „rozwodnienia” i rozproszenia środków.

44.

z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji dotyczący zwiększenia stawek współfinansowania ze środków UE na program „Owoce w szkole” na tle utrzymującego się kryzysu gospodarczego;

45.

wzywa Komisję do podjęcia kroków w celu zachęcenia wszystkich państw członkowskich do położenia większego nacisku na edukacyjny charakter programów „Owoce w szkole” i „Mleko dla szkół” oraz w celu pełnego włączenia tych programów do drugiego filaru wsparcia rolnictwa;

46.

wzywa Komisję do oceny przeprowadzania na rynku wspólnotowym kampanii informacyjnych skierowanych do ludności dorosłej, poświęconych odpowiedzialnemu spożywaniu europejskich win gatunkowych; zauważa, że kampanie te powinny koncentrować się nie tylko na umiarkowanym spożywaniu europejskich win gatunkowych, lecz także na kulturowych korzeniach tych produktów, ich właściwościach jakościowych oraz na ich specyfice;

47.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

16.12.2015   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 419/17

—

uwzględniając dyrektywę 2001/84/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 września 2001 r. w sprawie prawa autora do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży oryginalnego egzemplarza dzieła sztuki (zwaną dalej „dyrektywą”) (1),

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady i Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie stosowania i skutków dyrektywy w sprawie prawa do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży(2001/84/WE) (COM(2011)0878),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Prawnej i opinię Komisji Kultury i Edukacji (A7-0326/2012),

A.

mając na uwadze, że prawo do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży to prawo autorskie zapisane w art. 14b Konwencji berneńskiej o ochronie dzieł literackich i artystycznych;

B.

mając na uwadze, że dyrektywa wsparła harmonizację podstawowych warunków stosowania prawa do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży celem usunięcia potencjalnych przeszkód przy realizacji rynku wewnętrznego;

C.

mając na uwadze, że przyjęcie dyrektywy miało istotne znaczenie dla artystów z uwagi nie tylko na ich inicjatywy służące zyskaniu uznania i uczciwego traktowania artystów jako osób kreatywnych, ale również z uwagi na ich rolę jako autorów wartości kulturowych; mając na uwadze, że utrzymują się jednak wątpliwości dotyczące wpływu na europejski rynek dzieł sztuki, w szczególności na liczne mniejsze i wyspecjalizowane domy aukcyjne i pośredników w UE;

D.

mając na uwadze, że dyrektywa została całkowicie wprowadzona w życie we wszystkich państwach członkowskich dopiero w dniu 1 stycznia 2012 r.;

E.

mając na uwadze, że w ciągu kilku ostatnich lat znacznie zmniejszył się globalny udział UE w rynku dzieł żyjących artystów;

F.

mając na uwadze, że twórczość artystyczna przyczynia się do ciągłego rozwoju życia i dziedzictwa kulturowego UE;

G.

mając na uwadze znaczący wkład rynku sztuki i antyków na rzecz gospodarki światowej, w tym wspieranych przez niego przedsiębiorstw, szczególnie tych z branży twórczej;

H.

mając na uwadze, że za pomocą dyrektywy nakłada się obciążenia administracyjne na pośredników i stawia się pośredników z UE w niekorzystnej pozycji handlowej w odniesieniu do podmiotów z państw trzecich;

1.

odnotowuje, że rok 2011 to rekordowy rok dla rynku dzieł sztuki oraz że roczne dochody ze sprzedaży wyniosły 11,57 mld USD, co stanowi wzrost o ponad 2 mld USD w odniesieniu do roku 2010 (2); zaznacza, że rynek dzieł sztuki i antyków wnosi znaczący wkład w gospodarkę światową, w tym w przedsiębiorstwa, które dzięki niemu mogą funkcjonować, zwłaszcza te z branży twórczej;

2.

zwraca uwagę, że w 2011 r. europejski rynek dzieł sztuki odnotował znaczny wzrost; Wielka Brytania zachowuje udział w rynku światowym na poziomie 19,4 % i odnotowuje wzrost wolumenu sprzedaży o 24 %; udział Francji w rynku wynosi 4,5 %, przy czym wielkość obrotów wzrosła o 9 %; Niemcy zaś, których udział w rynku wynosi 1,8 %, odnotowały wzrost sprzedaży o 23 % (3);

3.

odnotowuje, że w 2011 r. Chiny zdobyły 41,4 % rynku światowego, wyprzedzając Stany Zjednoczone, które straciły 3 % obrotów i 6 % udziału w rynku i przeszły od 29,5 % w 2010 r. do 23,5 % w 2011 r. (4);

4.

podkreśla ogromne postępy Chin; zauważa jednak, że ten rynek dzieł sztuki ogranicza się obecnie jedynie do artystów pochodzących z tego kraju;

5.

stwierdza, że ogólna tendencja przenoszenia środka ciężkości rynku dzieł sztuki ku krajom wschodzącym jest związana z globalizacją, rozwojem Azji i pojawieniem się nowych kolekcjonerów w tych krajach;

6.

z zadowoleniem odnotowuje, że państwa trzecie planują wprowadzenie do prawa krajowego prawa do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży; w szczególności zauważa, że w Stanach Zjednoczonych dnia 12 grudnia 2011 r. złożono propozycję ustawy mającej na celu wprowadzenie 7-procentowego prawa do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży dzieł sztuki współczesnej; zauważa, że w Chinach projekt ustawy o prawie autorskim również przewiduje wprowadzenie prawa do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży (art. 11 ust. 13);

7.

przypomina, że wysokość opłat za prawa do reprodukcji i wystawiania ma względnie nieduże znaczenie w przypadku sztuk graficznych i plastycznych, w przypadku których dochody pochodzą ze sprzedaży lub odsprzedaży dzieł sztuki;

8.

nalega na fakt, że prawo do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży gwarantuje ciągłość wynagrodzenia dla artystów, którzy bardzo często oddają swoje dzieła za niską cenę na początku swojej kariery;

9.

odnotowuje, że sprawozdanie Komisji w sprawie stosowania i skutków dyrektywy oraz statystyki pochodzące z tego sektora nie sugerują, by prawo do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży miało negatywny wpływ na rynek dzieł sztuki w Europie;

10.

wzywa Komisję do przeprowadzenia oceny skutków funkcjonowania rynku dzieł sztuki w ogóle, w tym trudności administracyjnych, z jakimi borykają się mniejsze i wyspecjalizowane domy aukcyjne oraz pośrednicy;

11.

odnotowuje, że kilka postanowień dyrektywy zapewnia zrównoważone stosowanie prawa do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży, z uwzględnieniem interesów wszystkich zainteresowanych stron, w szczególności postanowienia dotyczące stopniowego zmniejszania się stosowanych stawek, ograniczenia honorarium do kwoty 12  500 EUR, wykluczenia z zakresu stosowania prawa sprzedaży po niewielkiej cenie i odsprzedaży w przypadku pierwszego nabywcy; zaznacza jednak, że ta dyrektywa nakłada obciążenia administracyjne na pośredników;

12.

zauważa, że prawo do wynagrodzenia dla żyjącego autora oryginalnego dzieła sztuki z tytułu odsprzedaży tego dzieła może być przydatnym narzędziem przeciwdziałania dyskryminacji artystów;

13.

przypomina, że wartość rynku dzieł sztuki oszacowano w 2010 r. na 10 mld USD, a w 2012 r. na prawie 12 mld USD, z czego prawo do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży stanowi jedynie 0,03 %; uznaje to za duży rynek, z którego artyści i ich spadkobiercy powinni otrzymywać odpowiednie wynagrodzenie;

14.

stwierdza, że badania i statystyki dotyczące rynku dzieł sztuki nie wskazują, by prawo do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży miało negatywny wpływ na lokalizację rynku dzieł sztuki i na poziom obrotów;

15.

zauważa, że dyrektywa została całkowicie wprowadzona w życie we wszystkich państwach członkowskich dopiero w dniu 1 stycznia 2012 r., chociaż prawo do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży jest w licznych państwach członkowskich uznawane od kilku dziesięcioleci;

16.

zwraca uwagę na znaczenie wsparcia proaktywnego udzielanego artystom lokalnym, w tym najmłodszym z nich;

17.

uważa, że przeprowadzenie nowej analizy dyrektywy już w 2014 r., jak proponuje Komisja, jest przedwczesne, i proponuje, aby analizy tej dokonać w 2015 r. (czyli 4 lata po ocenie zrealizowanej w grudniu 2011 r.);

18.

zachęca Komisję do ponownego przeanalizowania w swoim następnym sprawozdaniu z oceny stosowności stosowanych stawek, progów oraz kategorii beneficjentów dyrektywy;

19.

wzywa Komisję do bliskiej współpracy z zainteresowanymi stronami celem umocnienia pozycji europejskiego rynku dzieł sztuki i zaradzenia pewnym trudnościom, takim jak „efekt domina”, a także trudnościom administracyjnym napotykanym przez mniejsze i wyspecjalizowane domy aukcyjne oraz pośredników;

20.

z zadowoleniem przyjmuje inicjatywy podjęte przez państwa trzecie celem wprowadzenia prawa do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży i nalega, aby Komisja na forach wielostronnych kontynuowała starania na rzecz wzmocnienia pozycji europejskiego rynku dzieł sztuki na świecie;

21.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.

16.12.2015   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 419/19

—

uwzględniając art. 26 i 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—

uwzględniając zieloną księgę Komisji z dnia 11 stycznia 2012 r. pt. „W kierunku zintegrowanego europejskiego rynku płatności realizowanych przy pomocy kart płatniczych, przez internet i za pośrednictwem urządzeń przenośnych” (COM(2011)0941, zwanej dalej „zieloną księgą”),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 11 stycznia 2012 r. pt. „Spójne ramy na rzecz wzmocnienia zaufania na jednolitym rynku cyfrowym handlu elektronicznego i usług online” (COM(2011)0942),

—

uwzględniając konsultacje społeczne w sprawie zielonej księgi zorganizowane przez Komisję w dniach od 11 stycznia 2012 r. do 11 kwietnia 2012 r.,

—

uwzględniając konferencję zorganizowaną przez Komisję dnia 4 maja 2012 r. na temat płatności realizowanych przy pomocy kart płatniczych, za pośrednictwem urządzeń przenośnych i przez internet,

—

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 260/2012 z dnia 14 marca 2012 r. ustanawiające wymogi techniczne i handlowe w odniesieniu do poleceń przelewu i poleceń zapłaty w euro oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 924/2009 (1),

—

uwzględniając dokument informacyjny z marca 2012 r. w sprawie egzekwowania przepisów prawa konkurencji w sektorze płatności opracowany przez podgrupę ds. bankowości i płatności europejskiej sieci konkurencji (2),

—

uwzględniając zalecenia Europejskiego Banku Centralnego z kwietnia 2012 r. w sprawie bezpieczeństwa płatności internetowych (3),

—

uwzględniając odpowiedź Europejskiego Inspektora Ochrony Danych (EIOD) z dnia 11 kwietnia 2012 r. na konsultacje społeczne zorganizowane przez Komisję w sprawie zielonej księgi zatytułowanej „W kierunku zintegrowanego europejskiego rynku płatności realizowanych przy pomocy kart płatniczych, przez internet i za pośrednictwem urządzeń przenośnych” (4),

—

uwzględniając dokument roboczy Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie zielonej księgi (INT/634),

—

uwzględniając decyzję Komisji z dnia 24 lipca 2002 r. w sprawie postępowania przewidzianego w art. 81 Traktatu WE oraz art. 53 Porozumienia EOG w sprawie COMP/29.373 Visa International (5),

—

uwzględniając decyzję Komisji z dnia 19 grudnia 2007 r. w sprawie postępowania przewidzianego w art. 81 Traktatu WE oraz art. 53 Porozumienia EOG w sprawach COMP/34.579 – MasterCard, COMP/36.518 – EuroCommerce i COMP/38.580 – Commercial Cards (6),

—

uwzględniając wyrok Sądu z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie MasterCard i inni przeciwko Komisji (7),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej oraz opinię Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (A7–0304/2012),

A.

mając na uwadze, że europejski rynek płatności realizowanych przy pomocy kart płatniczych, przez internet i za pośrednictwem urządzeń przenośnych jest obecnie nadal rozdrobniony w poszczególnych krajach i tylko nieliczne duże podmioty są w stanie uzyskać akcept ze strony akceptantów i działać w skali transgranicznej;

B.

mając na uwadze, że dominująca pozycja dwóch nieeuropejskich dostawców usług płatniczych realizowanych przy pomocy kart płatniczych może prowadzić do pobierania wygórowanych i nieuzasadnionych opłat zarówno od konsumentów, jak i akceptantów, przy czym właściwe banki (tzw. banki wydające kartę i banki autoryzujące płatność) wykorzystują tę sytuację, co zostało stwierdzone w zielonej księdze Komisji;

C.

mając na uwadze, że rozwój i szersze wykorzystanie płatności realizowanych przy pomocy kart płatniczych, przez internet i za pośrednictwem urządzeń przenośnych może również wpłynąć na rozwój handlu elektronicznego w Europie pod kątem wielkości i różnorodności;

D.

mając na uwadze, że liczba i różnorodność płatności realizowanych przez internet i za pośrednictwem urządzeń przenośnych stale rośnie w Europie i na świecie;

E.

mając na uwadze, że w wyniku postępu technicznego systemy płatności realizowanych przy pomocy kart płatniczych mogą być stopniowo zastępowane innymi, elektronicznymi metodami płatności i za pośrednictwem urządzeń przenośnych;

F.

mając na uwadze, że zielona księga nie odnosi się do kosztów i korzyści społecznych związanych z płatnościami gotówką lub czekiem w porównaniu z płatnościami realizowanymi przy pomocy kart płatniczych, przez internet i za pośrednictwem urządzeń przenośnych, co uniemożliwia porównawczą analizę kosztów gospodarczych i społecznych oraz korzyści społecznych związanych z płatnością gotówką lub czekiem;

G.

mając na uwadze, że obecny model biznesowy płatności kartą dopuszcza stosowanie zbyt wygórowanych wielostronnych opłat interchange (WOI), które niejednokrotnie, jak się wydaje, przewyższają faktyczny koszt finansowania systemu i stanowią główną przeszkodę dla konkurencji na rynku płatności;

H.

mając na uwadze, że autoryzacja transgraniczna jest obecnie rozwiązaniem dostępnym tylko dla ograniczonej liczby podmiotów oraz że to porozumienie mogłoby zwiększyć możliwości wyboru po stronie akceptantów, a tym samym zwiększyć konkurencję i ograniczyć koszty ponoszone przez konsumentów;

I.

mając na uwadze, że narzuty za korzystanie z płatności za pomocą kart są niedozwolone w niektórych państwach członkowskich, lecz w innych są stosowane na szeroką skalę oraz mając na uwadze, że wygórowane narzuty przynoszą szkody konsumentom, a dostawcy usług płatniczych często nie proponują innych sposobów płatności, które byłyby alternatywą dla płatności obciążonych narzutami;

J.

mając na uwadze, że ramy regulujące płatności kartami na jednolitym obszarze płatności w euro (SEPA) wymagają, aby przy pomocy kart płatniczych o przeznaczeniu ogólnym konsumenci mogli dokonywać płatności oraz wypłat gotówki w euro na całym obszarze SEPA z taką samą łatwością i wygodą jak w swoim rodzimym państwie; nie powinno być żadnych różnic w korzystaniu z karty(-y) w państwie rodzinnym lub gdziekolwiek indziej na obszarze SEPA; nie powinien już istnieć żaden system kart płatniczych o przeznaczeniu ogólnym, przewidziany do stosowania wyłącznie w jednym kraju, ani żaden system kart płatniczych przewidziany wyłącznie do transgranicznego użytku na obszarze SEPA;

K.

mając na uwadze, że można oczekiwać, iż pomyślne przejście na system SEPA da impuls do rozwijania innowacyjnych paneuropejskich metod płatności;

1.

z zadowoleniem przyjmuje zieloną księgę przedstawioną przez Komisję i uważa, że uwagi i pytania w niej zawarte są bardzo istotne oraz w pełni zgadza się z wyliczonymi celami polegającymi na zwiększeniu konkurencji, wyboru, innowacyjności i bezpieczeństwa płatności, a także pozyskaniu zaufania konsumentów;

2.

zgadza się z Komisją, że należy rozróżnić trzy odmienne rynki produktów w dziedzinie czterostronnych systemów płatności realizowanych przy pomocy kart bankowych – przede wszystkim rynek, na którym różne systemy kart płatniczych konkurują ze sobą, aby pozyskać instytucje finansowe jako klientów wydających karty lub autoryzujących płatności; następnie pierwszy rynek następczy, na którym banki wydające karty konkurują o klientów będących posiadaczami kart bankowych („rynek wydawania kart”); wreszcie drugi rynek następczy, na którym banki autoryzujące płatności konkurują o klientów będących akceptantami („rynek usług autoryzacji”); uważa także, że na każdym rynku należy zwiększać wolną konkurencję;

3.

dostrzega znaczenie samoregulacji opartej na zasadach rynkowych i współpracy między wszystkimi zainteresowanymi stronami, ale uznaje, że ze względu na sprzeczne interesy taka samoregulacja może nie przynieść pożądanych wyników w możliwych do przyjęcia ramach czasowych; oczekuje, że Komisja wystąpi z niezbędnymi wnioskami ustawodawczymi w celu zapewnienia rzeczywistego obszaru SEPA dla płatności realizowanych przy pomocy kart płatniczych, przez internet i za pośrednictwem urządzeń przenośnych oraz zauważa w związku z tym znaczenie zbliżającego się przeglądu dyrektywy w sprawie usług płatniczych;

4.

podkreśla konieczność posiadania jasnej i kompleksowej wizji obszaru SEPA dla płatności realizowanych przy pomocy kart płatniczych, przez internet i za pośrednictwem urządzeń przenośnych oraz przedstawienia wytycznych i harmonogramów niezbędnych dla realizacji podstawowego celu polegającego na eliminacji różnic między płatnościami transgranicznymi i krajowymi;

5.

podkreśla konieczność dążenia do systemu rozliczeń i rozrachunków w czasie rzeczywistym, co pod względem technicznym jest już obecnie osiągalne i stosowane przy niektórych płatnościach, podkreśla także, że dążenie do gospodarki w czasie rzeczywistym powinno stanowić ważny cel na całym obszarze SEPA oraz że zaawansowany system rozliczeń międzybankowych w czasie rzeczywistym będzie musiał być dostępny na całym obszarze SEPA;

6.

wyraża w związku z tym opinię, że wszystkie krajowe systemy płatności realizowanych przy pomocy kart płatniczych, przez internet i za pośrednictwem urządzeń przenośnych powinny przystąpić do paneuropejskiego systemu zgodnego z SEPA lub przekształcić się w taki system, w którym wszystkie płatności realizowane przy pomocy kart płatniczych, przez internet i za pośrednictwem urządzeń przenośnych będą akceptowane na całym obszarze SEPA oraz uważa, że Komisja powinna zaproponować okres niezbędny do realizacji takiego przekształcenia;

7.

zauważa, że wszystkie terminale powinny być w stanie przyjmować wszystkie karty i spełniać wymogi interoperacyjności, w związku z tym należy usunąć wszystkie przeszkody techniczne powodujące różnice w wymogach dotyczących funkcjonowania i certyfikacji terminali, ponieważ wspólne normy i zasady oraz znormalizowane oprogramowanie terminali zwiększyłyby konkurencję;

8.

uważa, że podejście oparte na samoregulacji zintegrowanego europejskiego rynku płatności nie jest wystarczające; wzywa Komisję od podjęcia działań ustawodawczych, aby zapewnić konsumentom bezpieczne płatności, uczciwą konkurencji, włączenie społeczne pod względem finansowym, ochronę danych osobowych i przejrzystość;

9.

wzywa Komisję do zreformowania zarządzania SEPA, aby zapewnić demokratyczny charakter i przejrzystość procesu decyzyjnego oraz zadbać o to, aby służył on interesowi publicznemu; stwierdza, że wymaga to bardziej aktywnej i wiodącej roli Komisji i Europejskiego Banku Centralnego (EBC) w zarządzaniu SEPA, a także zrównoważonej reprezentacji wszystkich właściwych zainteresowanych stron we wszystkich procesach decyzyjnych w sprawie SEPA oraz w organach wykonawczych, co zagwarantuje dostateczne zaangażowanie użytkowników końcowych;

10.

wyraża zaniepokojenie nadmiernym regulowaniem rynków płatności realizowanych przez internet i za pośrednictwem urządzeń przenośnych na tym etapie, ponieważ takie metody płatności nadal znajdują się w fazie rozwoju; uważa, że istnieje ryzyko, że każda inicjatywa regulacyjna w tej dziedzinie może się zbytnio skupiać na już istniejących instrumentach płatniczych, a tym samym zniechęcać do innowacji i zakłócać rynek, zanim zdąży się on rozwinąć; wzywa Komisję do przyjęcia właściwego podejścia do tych nowych metod płatności w ewentualnym przyszłym wniosku, aby zapewnić wysoki poziom ochrony konsumentów, zwłaszcza konsumentów bardziej narażonych na ryzyko;

11.

wskazuje, że chociaż płatności elektroniczne odgrywają coraz ważniejszą rolę w Europie i na świecie, w odniesieniu do tych form płatności nadal istnieją poważne przeszkody uniemożliwiające powstanie skutecznego, w pełni zintegrowanego, konkurencyjnego, innowacyjnego, bezpiecznego, przejrzystego i przyjaznego dla konsumentów europejskiego jednolitego rynku cyfrowego;

12.

podkreśla, że w dobie obecnego kryzysu należy podjąć działania w celu pobudzenia wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy oraz ożywienia konsumpcji, oraz że choć rynek cyfrowy umożliwia w znacznym stopniu osiągnięcie tych celów, to UE musi być jednak w stanie utworzyć wewnętrzny rynek cyfrowy w pełnym kształcie; podkreśla także, że nieodzowne jest z jednej strony zniesienie istniejących barier, a z drugiej zwiększenie zaufania konsumentów; uważa w związku z tym, że istnienie neutralnego i bezpiecznego jednolitego rynku europejskiego w odniesieniu do płatności dokonywanych za pomocą karty, przez internet i za pośrednictwem urządzeń przenośnych, który sprzyja wolnej konkurencji i innowacyjności, ma podstawowe znaczenie dla stworzenia prawdziwie jednolitego rynku cyfrowego i mogłoby przyczynić się do znacznego zwiększenia zaufania konsumentów;

13.

podkreśla, że rozwój przejrzystych, bezpiecznych i skutecznych systemów płatniczych na europejskim rynku cyfrowym stanowi podstawowy warunek osiągnięcia prawdziwej gospodarki cyfrowej i ułatwienia elektronicznego handlu transgranicznego;

14.

zwraca uwagę, że bezpieczne, godne zaufania i przejrzyste europejskie ramy płatności elektronicznych są nieodzowne, aby uruchomić jednolity rynek cyfrowy; podkreśla znaczenie kampanii informujących konsumentów o możliwościach dostępnych na rynku oraz o warunkach i wymogach bezpiecznych płatności elektronicznych i uważa, że kampanie takie należy realizować na szczeblu UE, aby przezwyciężyć również często nieuzasadnione obawy dotyczące tych form płatności; uważa w związku z tym, że przyjazne konsumentom punkty kontaktowe zwiększyłyby zaufanie do zdalnych płatności;

15.

podkreśla w związku z tym konieczność przyjęcia środków służących położeniu kresu częstym przypadkom dyskryminacji europejskich konsumentów, których płatności w transakcjach transgranicznych dokonywanych przez internet są odrzucane ze względu na miejsce pochodzenia;

16.

wyraża ubolewanie, że w obecnej sytuacji większość kosztów płatności jest nieprzejrzysta, i podkreśla, że ci, którzy nie korzystają z drogich metod płatności, nadal ponoszą ich koszty; przypomina, że każda metoda płatności wiąże się z kosztami; wzywa zatem Komisję do wzięcia w przyszłości pod uwagę kosztów płatności gotówką i czekiem, ich specyfiki i korzyści społecznych, jakie przynoszą one wszystkim uczestnikom rynku i konsumentom w porównaniu z innymi metodami płatności, przypomina, że wszyscy Europejczycy powinni mieć dostęp do podstawowych usług bankowych; podkreśla, że działania zmierzające do wprowadzenia wspólnych norm technicznych należy podejmować z uwzględnieniem znaczenia, skuteczności i adekwatności norm obowiązujących obecnie w Europie;

17.

uważa, że kontynuacja prac nad wspólnymi standardami technicznymi na zasadzie otwartego dostępu pozwoliłaby nie tylko zwiększyć konkurencyjność europejskiej gospodarki i funkcjonowania rynku wewnętrznego, lecz również sprzyjałaby interoperacyjności i przyniosłaby korzyści związane z bezpieczeństwem w postaci wspólnych standardów bezpieczeństwa, z korzyścią zarówno dla konsumentów, jak i akceptantów;

18.

zauważa, że w przypadku płatności realizowanych przez internet i za pośrednictwem urządzeń przenośnych większość norm powinna być taka sama jak w przypadku obecnych płatności SEPA, potrzebne są jednak nowe normy bezpieczeństwa i identyfikacji konsumentów oraz normy zapewniające realizację płatności międzybankowych online w czasie rzeczywistym, a także podkreśla, że opracowanie nowych norm nie wystarcza, co najmniej równie ważne jest ich skoordynowane wdrożenie;

19.

podkreśla, że standaryzacja nie powinna tworzyć barier dla konkurencji i innowacji, lecz wręcz przeciwnie usuwać przeszkody, aby zapewnić wszystkim stronom równe szanse; zaleca zatem zachowanie otwartego charakteru norm, aby umożliwić innowacje i konkurencję na rynku, ponieważ zatwierdzenie jednej lub zamkniętej normy ograniczyłoby rozwój rynku i innowacje, nałożyłoby niewspółmierne ograniczenia i nie sprzyjałoby równym zasadom konkurencji; zauważa jednak, że Komisja prowadzi śledztwo antymonopolowe w sprawie procedury normalizacji płatności realizowanych przez internet (e-płatności), jaką podjęła Europejska Rada ds. Płatności (EPC);

20.

zauważa, że zasadniczo wszystkie transakcje płatności zawierają ten sam rodzaj danych i podkreśla, że w odniesieniu do wszystkich płatności powinien istnieć bezpieczny system przesyłania danych umożliwiający bezpośrednie przetwarzanie typu koniec-koniec w czasie rzeczywistym; dostrzega również zalety stosowania takich samych formatów wiadomości przez wszystkie systemy oraz przypomina, że najoczywistszym rozwiązaniem jest system stosowany do wykonywania poleceń przelewu i poleceń zapłaty określony w załączniku do rozporządzenia w sprawie dat końcowych SEPA (tj. ISO XML 20022); zaleca, aby stosować taki sam format wiadomości, zawierający wszystkie istotne informacje, we wszystkich przypadkach przesyłania danych dotyczących transakcji z terminalu do konsumenta;

21.

podkreśla, że zważywszy na szybko rosnący, ale obecnie jeszcze niedojrzały rynek płatności elektronicznych i płatności realizowanych za pośrednictwem urządzeń przenośnych, nakładanie obowiązkowych norm w tych obszarach kluczowych dla wzmocnienia jednolitego rynku cyfrowego w Europie wiązałoby się z ryzykiem negatywnego wpływu na innowacyjność, konkurencję i wzrost rynku;

22.

wskazuje, że według podsumowania konsultacji społecznych w sprawie zielonej księgi przedstawionego przez Komisję często poważnym wyzwaniem jest wdrażanie opracowanych norm; wzywa Komisję do rozważenia możliwości wprowadzenia mechanizmów wykonawczych, np. ustalenia końcowych dat migracji;

23.

zauważa, że opłaty za wypłatę gotówki z bankomatów poza bankiem użytkownika usług płatniczych (UUP) i system kart płatniczych są w wielu państwach członkowskich często wygórowane i powinny być na całym obszarze SEPA w większym stopniu oparte na kosztach;

24.

podkreśla, że wszelkie wymogi dotyczące standaryzacji i interoperacyjności powinny mieć na celu zwiększenie konkurencyjności, przejrzystości, innowacyjności, bezpiecznych płatności i skuteczności europejskiego rynku płatności, z korzyścią dla wszystkich konsumentów i innych zainteresowanych stron; podkreśla, że wymogi dotyczące standaryzacji nie powinny tworzyć niepotrzebnych barier w porównaniu z rynkiem światowym; ponadto uważa, że do ustalenia wspólnych norm należy dążyć przede wszystkim na szczeblu globalnym, w ścisłej współpracy z głównymi partnerami gospodarczymi UE;

25.

zwraca się do Komisji o dokonanie oceny możliwości propagowania dostępu nowych uczestników do rynku płatności dokonywanych za pomocą karty, na przykład poprzez uwzględnienie wspólnej infrastruktury płatniczej dla wszystkich transakcji niezależnie od dostawcy karty;

26.

zauważa, że oddzielenie infrastruktury systemu płatności od systemów płatniczych mogłoby zwiększyć konkurencję, gdyż ograniczenia techniczne nie utrudniałyby dostępu mniejszym podmiotom; podkreśla, że dostawcy usług płatniczych (PSP) powinni mieć swobodę wyboru dowolnego połączenia usług wydawania kart i autoryzacji płatności dostępnych w systemach płatności na rynku, a infrastruktura systemu płatności powinna w sposób neutralny przetwarzać transakcje różnych równoległych systemów płatności w odniesieniu do podobnych instrumentów;

27.

podkreśla, że należy dopilnować, aby wszelkie tego rodzaju środki były zawsze zgodne z zasadami wolnej i uczciwej konkurencji oraz swobodnego wchodzenia na rynek i dostępu do niego, z uwzględnieniem przyszłych innowacji technologicznych w tym sektorze, aby umożliwić dostosowanie systemu do przyszłych przemian, stale promując i ułatwiając innowacyjność i konkurencyjność;

28.

wzywa Komisję, aby zaproponowała poprawę zarządzania SEPA, obejmującą strukturę organizacyjną związaną z opracowaniem głównych cech usług płatniczych i wdrożeniem wymogów, które muszą zostać spełnione, i umożliwiającą odrębną organizację opracowania norm technicznych i norm bezpieczeństwa, aby wspierać wdrażanie związanych z tym przepisów prawa; apeluje o lepiej zrównoważoną reprezentację wszystkich zainteresowanych stron w dalszych pracach nad wspólnymi standardami technicznymi i standardami bezpieczeństwa w zakresie systemów płatności; wzywa Komisję, aby odpowiedziała na poprzednie apele o reformę zarządzania SEPA mającą na celu zapewnienie lepszej reprezentacji użytkowników usług płatniczych w procesie decyzyjnym i procesie ustalania norm; stwierdza, że tymi zainteresowanymi stronami mogą być między innymi Europejska Rada ds. Płatności (EPC), organizacje konsumenckie, organizacje handlowe i duże sieci sprzedaży detalicznej, Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EUNB), Komisja, eksperci z różnych dziedzin, pozabankowi dostawcy usług płatniczych oraz operatorzy płatności realizowanych przy pomocy kart płatniczych, przez internet i za pośrednictwem urządzeń przenośnych; wzywa te wszystkie zainteresowane strony do zorganizowania swoich prac w ramach nowej struktury zarządzania, w której rolę będzie odgrywała Rada SEPA; uważa, że Radę SEPA powinny wspierać różne komitety techniczne lub zespoły zadaniowe ds. płatności elektronicznych, płatności mobilnych, kart płatniczych, gotówki i innych kwestii związanych z normalizacją, a także grupy powoływane doraźnie; przypomina, że w deklaracji w sprawie zarządzania SEPA w związku z rozporządzeniem (UE) nr 260/2012 Komisja zobowiązała się do przedstawienia wniosku przed końcem 2012 r.; wzywa europejskie organy normalizacyjne, takie jak Europejski Komitet Normalizacyjny (Comité européen de normalisation, CEN) czy Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych (ETSI) do odgrywania, we współpracy z Komisją, aktywniejszej roli w standaryzowaniu płatności kartą;

29.

w związku z tym uznaje, że jednolity obszar płatności w euro (SEPA) jest podstawowym filarem tworzenia zintegrowanego rynku płatności UE i powinien stać się fundamentem, na którym rynek ten mógłby się rozwijać, stawać bardziej innowacyjny i konkurencyjny.

30.

uważa, że egzekwowanie przepisów w obszarze płatności elektronicznych jest często trudne, niewłaściwe i zróżnicowane w obrębie Europy, oraz sądzi, że należy zwiększyć wysiłki wkładane w zapewnianie właściwego i jednolitego egzekwowania tych przepisów;

31.

potwierdza, że podejście oparte na samoregulacji nie jest wystarczające; uważa, że Komisja i EBC, we współpracy z państwami członkowskimi, powinny odgrywać bardziej aktywną i przewodnią rolę oraz że należy odpowiednio zaangażować w proces decyzyjny wszystkie właściwe zainteresowane strony, w szczególności stowarzyszenia konsumenckie, oraz przeprowadzać z nimi konsultacje;

32.

uznaje za prawdopodobne, że będzie rosła liczba przedsiębiorstw europejskich, których działalność w rzeczywistości uzależniona jest od możliwości płacenia kartą; uznaje, iż w publicznym interesie jest to, by określono obiektywne zasady definiujące okoliczności i procedury, zgodnie z którymi systemy płatności realizowanych za pomocą kart mogłyby jednostronnie odmówić akceptacji.

33.

uważa, że duże znaczenie ma wzmocnienie zarządzania SEPA i nadanie odnowionej Radzie SEPA większej roli, oraz jest zdania, że w skład tego nowego organu zarządzającego powinny wejść główne odpowiednie zainteresowane strony i że powinien on zostać utworzony w sposób zapewniający możliwość demokratycznej kontroli przez Komisję i inne organy europejskie; proponuje, aby odnowiona Rada SEPA stała na czele prac, określała harmonogram i plan pracy, ustalała priorytety i główne problemy, w ten sposób rozstrzygając spory między zainteresowanymi stronami; zaznacza, że kontrola demokratyczna powinna być zapewniana przez Komisję, przy wydatnym udziale EBC i EUNB;

34.

z zadowoleniem przyjmuje podjęcie przez Komisję konsultacji z zainteresowanymi stronami w związku z zieloną księgą w sprawie zarządzania SEPA, zgodnie z pkt 5 preambuły rozporządzenia (UE) nr 260/2012 i oczekuje na wniosek, jaki Komisja zamierza przedstawić w tej sprawie pod koniec bieżącego roku; podkreśla, że najbliższym priorytetem wszystkich zainteresowanych stron SEPA musi być przygotowanie migracji SEPA zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu (UE) nr 260/2012, aby zapewnić sprawne przejście od stosowania krajowych systemów płatności do systemu paneuropejskiego;

35.

zwraca uwagę, że dalsza standaryzacja i dostosowanie praktyk służące przezwyciężeniu przeszkód technicznych i krajowych wymogów w zakresie rozliczeń i rozrachunków przyczyniłyby się do dalszego promowania autoryzacji transgranicznej, będącej rozwiązaniem, które zwiększyłoby konkurencję, a tym samym liczbę dostępnych możliwości wyboru dla akceptantów, i które mogłoby doprowadzić do większej opłacalności metod płatności dla klientów; uważa, że akceptanci powinni być lepiej informowani o możliwościach autoryzacji transgranicznej;

36.

wzywa do aktywnego poszukiwania rozwiązań bardziej ułatwiających autoryzację transgraniczną, mając na uwadze płynące z niej korzyści dla rynku wewnętrznego; wyraża zaniepokojenie istniejącymi barierami krajowymi, prawnymi i technicznymi (takimi jak niektóre warunki koncesji), które powinny być usunięte, tak aby niekrajowe centrum autoryzacji zgodne z SEPA nie było traktowane w sposób odmienny od krajowego centrum autoryzacji w danym państwie;

37.

podkreśla, że nie powinno być zasadniczych różnic w przepisach regulujących różnorodne rachunki płatnicze oraz że płatnik powinien mieć możliwość dokonania przelewu środków przez internet lub za pośrednictwem urządzeń przenośnych do dowolnego odbiorcy, który posiada rachunek w jakiejkolwiek instytucji finansowej połączonej z SEPA;

38.

podkreśla, że wszyscy autoryzowani dostawcy usług płatniczych powinni mieć takie samo prawo dostępu do instrumentów rozliczeń i rozrachunków, jeżeli dysponują odpowiednimi procedurami zarządzania ryzykiem, spełniają minimalne wymogi techniczne i ich sytuacja została uznana za wystarczająco stabilną, by nie powodować ryzyka, tj. jeżeli podlegają zasadniczo takim samym odpowiednim wymogom jak banki;

39.

przypomina, że zgodnie z orzeczeniem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Mastercard z dnia 24 maja 2012 r. WOI mogą być uznane za antykonkurencyjne, i zwraca się do Komisji, by zaproponowała, w jaki sposób należy uwzględnić to orzeczenie w toku przy regulowania modeli biznesowych dotyczących płatności przy pomocy kart płatniczych, za pośrednictwem urządzeń przenośnych lub przez internet;

40.

zauważa, że obecne dochody z tytuł WOI są w wielu przypadkach zbyt wysokie w stosunku do ponoszonych kosztów; wskazuje, że może zachodzić konieczność zrównoważenia różnych opłat z tytułu płatności, aby za pomocą praktyk subsydiowania krzyżowego nie propagować wyboru nieefektywnych instrumentów, oraz wzywa Komisję do zadbania w drodze regulacji, aby WOI nie zakłócały już konkurencji przez tworzenie barier dla nowych uczestników rynku i innowacji; wzywa Komisję do przeprowadzenia oceny wpływu różnych wariantów do końca 2012 r.; podkreśla, że w zakresie WOI konieczna jest jasność i pewność prawa;

41.

zauważa, że po okresie przejściowym zgodna z zasadami SEPA karta płatnicza osoby pochodzącej z jakiegokolwiek państwa członkowskiego powinna być przyjmowana w każdym terminalu płatniczym na obszarze SEPA oraz że płatność powinna być przekazywana w sposób bezpieczny; zauważa, że wymóg ten może oznaczać, iż WOI muszą zostać uregulowane, aby nie przekraczały określonego progu, oraz podkreśla, że nie powinno to doprowadzić do wzrostu WOI w jakimkolwiek z państw członkowskich, ale raczej do ich obniżki, a na pewnym późniejszym etapie do ich ewentualnej redukcji do poziomu zerowego;

42.

uważa, że należy wzmocnić autoryzację transgraniczną i centralną oraz że wszelkie przeszkody techniczne lub prawne powinny zostać usunięte, ponieważ przyczyniłoby się to do ograniczenia poziomów WOI i opłat ponoszonych przez akceptantów;

43.

uważa, że kwestia WOI powinna być uregulowana na szczeblu europejskim, aby zapewnić nowym podmiotom na rynku łatwiejszy dostęp do autoryzacji transgranicznej, tym samym dając akceptantom rzeczywisty wybór systemów płatności, z których pragną skorzystać; wskazuje, że jeśli w nowym wniosku ustawodawczym przewidziano opłaty, należy zapewnić całkowitą przejrzystość elementów składających się na stawki tych opłat; przypomina, że art. 5 rozporządzenia (UE) nr 260/2012 ustanawiającego wymogi techniczne i handlowe w odniesieniu do poleceń przelewu i poleceń zapłaty w euro przewiduje, iż po dniu 1 lutego 2017 r. nie będzie można stosować żadnych WOI od pojedynczych transakcji; apeluje o przyjęcie takiego samego podejścia w odniesieniu do płatności realizowanych przy pomocy kart płatniczych;

44.

uważa, że model biznesowy trójstronnych i mieszanych systemów płatności może budzić zastrzeżenia dotyczące konkurencji podobne do wysuwanych w stosunku do czterostronnych systemów płatności; w związku z tym uważa, że wszystkie systemy kart płatniczych – czterostronne, trójstronne czy mieszane – oraz wszyscy nowi uczestnicy rynku powinni być traktowani jednakowo, aby zapewnić równe szanse oraz pobudzać konkurencję i sprzyjać przejrzystości z myślą o konsumentach i akceptantach;

45.

zauważa, że łączenie marek, w którym dobrowolnie uczestniczą zainteresowane systemy płatności, mogłoby być korzystne dla konsumentów, gdyż doprowadziłoby do zmniejszenia liczby kart w portfelach konsumentów, oraz mogłoby ułatwić dostęp krajowych wewnętrznych systemów do szerszego rynku SEPA, stymulując konkurencję; wskazuje jednak, że łączenia marek nie należy wykorzystywać do obchodzenia systemów wewnętrznych, wcześniej zdecydowawszy o stosowaniu marki krajowej;

46.

zaznacza, że konsumenci będący posiadaczami kart płatniczych powinni mieć swobodę wyboru, które z dostępnych możliwości łączenia marek zostaną aktywowane na ich poszczególnych kartach, oraz nalega, by akceptanci mieli prawo wyboru, które z połączonych marek są skłonni przyjąć, i by w każdej konkretnej sytuacji dokonywania płatności konsumenci będący posiadaczami kart płatniczych mieli prawo wyboru preferowanej możliwości łączenia marek spośród możliwości przyjętych przez akceptanta; wzywa Komisję, aby zaproponowała rozwiązania zachęcające do łączenia marek należących do więcej niż jednego systemu zgodnego z systemem SEPA; uważa, że należy dogłębnie przeanalizować takie kwestie, jak zgodność procedur zarządzania, interoperacyjność techniczna oraz odpowiedzialność za słabości systemu bezpieczeństwa;

47.

uważa, że wprowadzanie łączenia marek powinno odbywać się przy jednoczesnym dostarczaniu odpowiednich informacji konsumentom, tak aby byli oni chronieni, a nie narażani na ryzyko znalezienia się w niejasnej sytuacji; podkreśla, że dla wszystkich stron musi być jasne, kto jest odpowiedzialny za ochronę i poufność danych posiadacza karty i akceptanta oraz za instrument płatniczy zawierający połączone marki;

48.

uważa, że narzuty, rabaty i inne działania kierunkujące – w sposób, w jaki powszechnie się je stosuje – są często szkodliwe dla końcowych użytkowników usług płatniczych; zauważa, że stosowanie narzutów opartych wyłącznie na wyborze sposobu płatności przez konsumenta jest obciążone ryzykiem arbitralności i może być nadużywane w celu uzyskania dodatkowych dochodów, a nie w celu pokrycia kosztów; uważa, że duże znaczenie miałoby wprowadzenie zakazu stosowania wygórowanych narzutów w odniesieniu do opłat za poszczególne transakcje ponoszonych przez akceptanta, a także kontrolowanie rabatów i podobnych działań kierujących zachowaniem konsumenta na szczeblu UE; zaznacza jednak, że akceptanci powinni przyjąć jeden powszechnie stosowany instrument płatniczy nieobciążony żadnymi narzutami (zgodna z systemem SEPA karta debetowa, e-płatność) oraz że wszelkie inne narzuty na pozostałe instrumenty nie mogą w żadnym przypadku przekraczać dodatkowych kosztów bezpośrednich tych instrumentów w porównaniu do instrumentu akceptowanego bez narzutów;

49.

podkreśla, że należy wprowadzić wymóg większej przejrzystości i lepszego informowania konsumentów o narzutach i dodatkowych opłatach za korzystanie z różnych metod płatności, gdyż akceptanci zazwyczaj doliczają koszty transakcji do cen oferowanych towarów i usług, co powoduje, że konsumenci nie są należycie i z wyprzedzeniem informowani o łącznych kosztach, przez co płacą więcej za zakupy, co podkopuje ich zaufanie;

50.

zauważa, że stosowanie narzutów opartych wyłącznie na wyborze sposobu płatności przez konsumenta jest obciążone ryzykiem arbitralności, może być nadużywane w celu uzyskania dodatkowych dochodów, a nie w celu pokrycia kosztów i ogólnie nie jest korzystne dla rozwoju jednolitego rynku, ponieważ hamuje konkurencję oraz zwiększa rozdrobnienie rynku i dezorientację konsumentów;

51.

zauważa, że ograniczenie narzutów do bezpośrednich kosztów związanych z korzystaniem z instrumentu płatniczego jest jedną z możliwości, tak jak i ogólnounijny zakaz stosowania narzutów; w związku z tym apeluje do Komisji o przeprowadzenie oceny skutków zakazu stosowania wygórowanych narzutów w odniesieniu do opłat ponoszonych przez akceptanta, a także skutków ogólnounijnego zakazu stosowania narzutów, w świetle art. 19 dyrektywy 2011/83/UE o prawach konsumentów;

52.

zaznacza, że aby w pełni rozwinąć potencjał płatności elektronicznych, konieczne jest zapewnienie zaufania konsumentów, co z kolei wymaga wysokiego poziomu bezpieczeństwa w celu zabezpieczenia przed ryzykiem oszustwa oraz w celu ochrony sensytywnych i osobowych danych konsumentów;

53.

podkreśla, że prywatność konsumentów powinna podlegać ochronie zgodnie z prawem UE i krajowym oraz że każda strona w łańcuchu płatności powinna mieć dostęp jedynie do danych istotnych do przetwarzania, natomiast pozostałe dane byłyby przekazywane w formie zaszyfrowanej;

54.

uważa, ze minimalne wymogi bezpieczeństwa dotyczące płatności realizowanych przez internet, przy pomocy kart płatniczych i za pośrednictwem urządzeń przenośnych powinny być jednakowe we wszystkich państwach członkowskich oraz że powinien istnieć wspólny organ zarządzający ustalający wymogi; zauważa, że znormalizowane rozwiązania w zakresie bezpieczeństwa uprościłyby informowanie konsumentów, a tym samym sposób, w jaki konsumenci dostosowują się do ustaleń w zakresie bezpieczeństwa, oraz że takie rozwiązania zmniejszyłyby koszty PSP; sugeruje jednak, że wszyscy PSP powinni być zobowiązani do utrzymywania wspólnych minimalnych rozwiązań w zakresie bezpieczeństwa, które wprawdzie mogą być udoskonalane przez PSP, jednak nie powinny stać się przeszkodą dla konkurencji;

55.

przypomina, że wprawdzie ostateczna odpowiedzialność za środki bezpieczeństwa dotyczące różnych metod płatności nie może spoczywać na klientach, jednak powinni być oni informowani o środkach ostrożności, a instytucje finansowe powinny ponosić koszty oszustw, o ile nie zostały one spowodowane przez konsumenta działającego w nieuczciwych zamiarach lub w wyniku rażącego lub celowego zaniedbania co najmniej jednego z obowiązków wynikających z art. 56 dyrektywy w sprawie usług płatniczych; w związku z tym uważa, że należy zachęcać do publicznych kampanii informacyjnych w celu zwiększania świadomości i wiedzy obywateli w dziedzinie w szczególności bezpieczeństwa cyfrowego; wzywa Komisję, aby podczas opracowywania strategii i instrumentów integracji rynków płatności przy pomocy kart płatniczych, przez internet i za pośrednictwem telefonów komórkowych uwzględniła normy i zalecenia EIOD dotyczące przejrzystości, identyfikacji kontrolera/jednostki przetwarzającej, proporcjonalności i praw osoby, której dotyczą dane; uważa, że ważne jest, aby wszystkie oszustwa płatnicze na obszarze SEPA były zgłaszane na scentralizowanej stronie internetowej przeznaczonej do monitorowania oraz zamieszczania statystyk i ocen w celu szybkiego reagowania na nowe zagrożenia bezpieczeństwa oraz aby najważniejsze wydarzenia były podawane do wiadomości publicznej; zwraca się do Komisji o rozszerzenie poza mechanizmy uwierzytelniania i środki bezpieczeństwa koncepcji poszanowania prywatności od samego początku, tak aby zapewnić ograniczenie danych do minimum, stosować zasady prywatności w sposób domyślny, ograniczyć dostęp do informacji indywidualnych do tego, co jest ściśle niezbędne do świadczenia usługi, oraz wprowadzić narzędzia umożliwiające użytkownikom lepszą ochronę ich danych osobowych;

56.

uważa, że bezpieczeństwo bezpośrednich płatności za pomocą kart jest ogólnie wysokie oraz że stopniowe przejście z kart magnetycznych na karty chipowe – które powinno zakończyć się szybko – jeszcze bardziej poprawi poziom bezpieczeństwa; wyraża zaniepokojenie problemami bezpieczeństwa w przypadku innych form płatności realizowanych przy pomocy kart płatniczych i tym, że niektóre z obecnych europejskich zastosowań standardu EMV mogą nie być w pełni spójne, oraz wzywa do podjęcia wysiłków w celu uzdrowienia tej niepożądanej sytuacji, a także przypomina, że potrzebne są lepsze rozwiązania również w zakresie płatności realizowanych na odległość w sieci przy pomocy kart płatniczych; wzywa Komisję, aby zgromadziła niezależne dane dotyczące oszustw związanych z płatnościami online i zawarła w swoim wniosku ustawodawczym odpowiednie postanowienia dotyczące zwalczania nadużyć finansowych;

57.

uważa, że udostępnianie osobom trzecim danych na temat dostępności środków na rachunkach bankowych niesie ryzyko; zauważa, że jedno z zagrożeń polega na tym, że konsumenci mogą nie być w pełni świadomi, kto ma dostęp do informacji na temat ich rachunków i na podstawie jakich ram prawnych oraz który operator jest odpowiedzialny za usługi płatnicze świadczone konsumentowi; podkreśla, że ochrona danych nie może być narażona na szwank na żadnym etapie;

58.

podkreśla, że rozwój regulacyjny i techniczny może ograniczyć ryzyko związane z bezpieczeństwem oraz sprawić, że płatności realizowane za pośrednictwem pozabankowych PSP będą równie bezpieczne, jak płatności realizowane bezpośrednio z dobrze chronionych rachunków bankowych, o ile bezpieczne systemy będą dostępne w praktyce oraz o ile legalność takiego dostępu i organizacje występujące o ten dostęp zostaną jasno określone;

59.

wobec tego nie popiera dostępu osób trzecich do informacji dotyczących rachunku bankowego klienta, o ile system nie jest w sposób oczywisty bezpieczny i nie został dokładnie przetestowany; zauważa, że w ewentualnych rozporządzeniach dostęp osób trzecich powinien ograniczać się do informacji binarnych („tak-nie”) na temat dostępności środków płatniczych oraz że należy zwrócić szczególną uwagę na bezpieczeństwo, ochronę danych i prawa konsumentów; uważa w szczególności, że należy wyraźnie wskazać, które strony mogą mieć dostęp do tych informacji na niedyskryminujących zasadach i na jakich warunkach dane mogą być przechowywane, oraz że te postanowienia muszą podlegać stosunkowi umownemu między zainteresowanymi podmiotami; podkreśla, że w toku ustanawiania ram regulacyjnych w sprawie dostępu stron trzecich należy dokonać wyraźnego rozróżnienia między dostępem do informacji dotyczących dostępności środków płatniczych na daną transakcję a dostępem do informacji o rachunku konsumenta ogólnie; wzywa Komisję, by zapewniła ochronę danych osobowych i po konsultacji z Europejskim Inspektorem Danych Osobowych zaproponowała jasne rozporządzenie dotyczące roli każdego z podmiotów w gromadzeniu danych i jego celu oraz jasne określenie podmiotów odpowiedzialnych za gromadzenie, przetwarzanie i zatrzymywanie danych; ponadto uważa, że użytkownicy kart płatniczych powinni mieć możliwość dostępu do swoich danych osobowych i ich korekty, również w złożonych sytuacjach transgranicznych; uznaje, że wymogi ochrony danych powinny być wdrażane zgodnie z zasadą „poszanowania prywatności od samego początku/domyślnej ochrony prywatności”, a przedsiębiorstwa i konsumenci nie powinni ponosić odpowiedzialności za ochronę swoich danych;

60.

uważa, że powinno się wzmocnić prawa konsumentów do zwrotu pieniędzy, zarówno w przypadku nieautoryzowanych płatności, jak i w przypadku niedostarczonych towarów i usług (lub niedostarczonych w formie, w jakiej zostały obiecane) oraz że skuteczne systemy powództwa zbiorowego i alternatywnych metod rozwiązywania sporów są nieodzownymi narzędziami ochrony konsumentów, również w obszarze płatności elektronicznych;

61.

zauważa, że wraz z narastaniem zagrożeń w zakresie bezpieczeństwa również CEN i ETSI powinny zostać aktywnie włączone w opracowywanie norm bezpieczeństwa;

62.

zauważa, że w systemie płatności, w którym jeden lub wielu uczestników znajduje się w różnych państwach członkowskich, od Komisji oczekuje się przedstawienia wniosku precyzującego, które sądy lub który system pozasądowego rozwiązywania sporów powinny być właściwe w przypadku jakiegokolwiek sporu, oraz precyzującego, że konsumenci mają łatwy dostęp do tych alternatywnych organów rozwiązywania sporów i mogą z nich korzystać;

63.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji i parlamentom krajowym.

16.12.2015   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 419/28

—

uwzględniając wnioski i komunikat Komisji Europejskiej z dnia 12 września 2012 r. w sprawie unii bankowej,

—

uwzględniając konkluzje szczytu grupy G20 z dnia 18 czerwca 2012 r., w których wezwano do zakończenia prac nad równoległym systemem bankowym, aby zapewnić pełne wdrożenie reform,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 lipca 2011 r. w sprawie kryzysu finansowego, gospodarczego i społecznego: zalecenia dotyczące środków i inicjatyw do podjęcia (1),

—

uwzględniając sprawozdanie okresowe grupy roboczej utworzonej przez Radę Stabilności Finansowej na temat umów odkupu (repo) i pożyczania papierów wartościowych, opublikowane dnia 27 kwietnia 2012 r., a także opublikowane tego samego dnia przez IOSCO sprawozdanie z konsultacji na temat funduszy rynku pieniężnego (MMF),

—

uwzględniając dokument okolicznościowy EBC nr 133 w sprawie równoległego systemu bankowego w strefie euro, opublikowany w dniu 30 kwietnia 2012 r.,

—

uwzględniając zieloną księgę Komisji na temat równoległego systemu bankowego (COM(2012)0102),

—

uwzględniając dokument roboczy służb Komisji z dnia 26 lipca 2012 r. zatytułowany: („Przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) – Przepisy dotyczące produktów, zarządzanie płynnością, depozytariusze, fundusze rynku pieniężnego, inwestycje długoterminowe” („Product Rules, Liquidity Management, Depositary, Money Market Funds and Long-term Investments for UCITs”),

—

uwzględniając sprawozdanie Rady Stabilności Finansowej w sprawie wzmocnienia nadzoru i regulacji równoległego systemu bankowego, opublikowane dnia 27 października 2011 r. w odpowiedzi na apele skierowane przez grupę G20 w Seulu w 2010 r. i Cannes w 2011 r.,

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu PE,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej (A7-0354/2012),

A.

mając na uwadze, że Rada Stabilności Finansowej definiuje równoległy system bankowy jako system pośrednictwa kredytowego obejmujący podmioty i rodzaje działalności prowadzone poza normalnym systemem bankowym,

B.

mając na uwadze, że podmioty objęte regulacją w ramach normalnego systemu bankowego w szerokim zakresie biorą udział w działaniach zdefiniowanych jako część równoległego systemu bankowego i pod wieloma względami są powiązane z podmiotami równoległego systemu bankowego,

C.

mając na uwadze, że znaczna część działalności związanej z równoległym systemem bankowym jest prowadzona w regulowanym sektorze bankowym i że należy ją w pełni uwzględnić w istniejących ramach regulacyjnych,

D.

mając na uwadze, że niektóre elementy wchodzące w zakres terminu „równoległy system bankowy” mają decydujące znaczenie dla finansowania gospodarki realnej oraz że należy zachować należytą staranność przy określaniu zakresu każdego nowego środka regulacyjnego lub przy rozwijaniu już istniejących środków regulacyjnych,

E.

mając na uwadze, że w niektórych przypadkach równoległy system bankowy pożytecznie utrzymuje ryzyko z dala od sektora bankowego, a zatem nie powoduje potencjalnego zaangażowania podatników ani skutków systemowych; mając jednocześnie na uwadze, że pełniejsze zrozumienie działania równoległego systemu bankowego, jego powiązań z instytucjami finansowymi i regulacji mających na celu zapewnienie przejrzystości, zmniejszenie ryzyka systemowego i likwidację wszelkich niewłaściwych praktyk stanowi niezbędny element stabilności finansowej,

F.

mając na uwadze, że aby rzucić światło na równoległy system bankowy, we wszystkich regulacjach należy w pełni uwzględnić kwestie możliwości naprawy, złożoności i nieprzejrzystości działań finansowych z nim związanych, w szczególności w sytuacji kryzysowej,

G.

mając na uwadze, że według Rady Stabilności Finansowej wartość równoległego systemu bankowego w skali świata wynosiła w 2011 r. ok. 51 bln EUR, co oznacza wzrost o 21 bln EUR od 2002 r.; mając na uwadze, że stanowi to 25 %-30 % wartości całego systemu finansowego i połowę całkowitej wartości aktywów bankowych,

H.

mając na uwadze, że równoległy system bankowy – pomimo pewnych potencjalnych korzyści, takich jak zwiększenie skuteczności systemu finansowego, różnorodności produktów oraz konkurencji – uznano za jeden z głównych potencjalnych mechanizmów lub czynników wywołujących kryzys finansowy oraz że może on zagrażać stabilności systemu finansowego; mając na uwadze, że Rada Stabilności Finansowej wzywa do wzmocnienia nadzoru nad rozszerzeniem działalności równoległego systemu bankowego, co wzbudza obawy dotyczące (i) ryzyka systemowego, szczególnie ze względu na stosowanie transformacji terminów zapadalności lub transformacji płynności, poziom finansowania zewnętrznego oraz niedostateczny transfer ryzyka kredytowego, a także (ii) arbitrażu regulacyjnego,

I.

mając na uwadze, że propozycje dotyczące równoległego systemu bankowego oraz struktury gałęzi detalicznej i inwestycyjnej kredytodawców stanowią istotne elementy skutecznego wdrożenia decyzji grupy G20 z 2008 r. dotyczącej regulacji każdego produktu i każdego podmiotu; mając na uwadze, że Komisja musi dokonać szybszej i bardziej krytycznej analizy tego obszaru,

J.

mając na uwadze, że równoległy system bankowy jest zjawiskiem globalnym, które wymaga spójnego podejścia regulacyjnego na poziomie globalnym, w oparciu o zalecenia Rady Stabilności Finansowej (które mają zostać opublikowane w nadchodzących tygodniach) oraz zalecenia uzupełniające wszelkich innych odpowiednich krajowych lub ponadnarodowych organów regulacyjnych,

1.

z zadowoleniem przyjmuje zieloną księgę Komisji, traktując ją jako pierwszy krok w kierunku ściślejszego monitorowania i nadzoru równoległego systemu bankowego; popiera podejście Komisji, które bazuje na pośredniej regulacji równoległego systemu bankowego oraz na odpowiednim rozwinięciu lub przeglądzie jego obecnej regulacji; podkreśla jednocześnie potrzebę bezpośredniego uregulowania – w przypadkach, gdy istniejące regulacje uznaje się za niewystarczające – pewnych aspektów tego systemu w sposób funkcjonalny, przy jednoczesnym unikaniu powielania działań oraz zagwarantowaniu spójności z istniejącymi przepisami; apeluje o przyjęcie całościowego podejścia do równoległego systemu bankowego, w ramach którego ważne są zarówno aspekt ostrożnościowy, jak i zachowanie na rynku; zauważa coraz większy zwrot w kierunku finansowania opartego na zasadach rynkowych oraz udetalicznienia złożonych produktów finansowych; w związku z tym podkreśla, że należy uwzględnić zachowanie na rynku oraz ochronę konsumentów;

2.

podkreśla, że wzmocnienie regulacji instytucji kredytowych, firm inwestycyjnych oraz zakładów ubezpieczeń i reasekuracji w sposób nieunikniony będzie zachęcało do prowadzenia działalności poza zakresem obowiązującego prawodawstwa sektorowego; podkreśla w związku z tym potrzebę wzmocnienia procedur systematycznego, dokonywanego z wyprzedzeniem przeglądu możliwego wpływu zmian w prawodawstwie obowiązującym w sektorze finansowym na przepływ ryzyka oraz kapitału przez słabiej regulowane lub nieregulowane podmioty finansowe, a także potrzebę odpowiedniego rozwinięcia systemu regulacji w celu uniknięcia arbitrażu;

3.

zgadza się z określoną przez Radę Stabilności Finansowej definicją równoległego systemu bankowego jako „systemu pośredników, instrumentów, podmiotów lub kontraktów finansowych, które realizują funkcje o charakterze bankowym, pozostają jednak poza systemem regulacji lub są objęte systemem uregulowań, który jest albo łagodny albo dotyka kwestii innych niż ryzyko systemowe, oraz nie posiadają gwarantowanego dostępu do instrumentu płynności banku centralnego ani do gwarancji kredytowych dla sektora publicznego”; zwraca uwagę, że wbrew temu, co może sugerować nazwa, równoległy system bankowy niekoniecznie stanowi nieuregulowaną lub nielegalną część sektora finansowego; podkreśla, że wdrożenie tej definicji w kontekście monitorowania, uregulowań i nadzoru wiąże się z wyzwaniami również ze względu na stałą nieprzejrzystość tego systemu, brak danych oraz niezrozumienie tego systemu;

4.

zwraca uwagę, że od czasu pojawienia się kryzysu zrezygnowano tylko z nielicznych praktyk równoległego systemu bankowego; zauważa jednak, że innowacyjny charakter równoległego systemu bankowego może doprowadzić do powstania nowych elementów, które mogą stanowić źródło ryzyka systemowego, któremu należy przeciwdziałać; w związku z tym podkreśla potrzebę zgromadzenia na szczeblu europejskim i światowym większej ilości wyższej jakości danych na temat transakcji w ramach równoległego systemu bankowego, uczestników rynku, przepływów finansowych i wzajemnych powiązań, aby uzyskać pełny obraz tego sektora;

5.

uważa, że ścisła współpraca międzynarodowa oraz połączenie wysiłków na szczeblu globalnym mają kluczowe znaczenie dla uzyskania całościowego obrazu równoległego systemu bankowego;

6.

uważa, że pełniejszy obraz sytuacji oraz lepsze monitorowanie i analiza pozwolą na identyfikację zarówno tych aspektów równoległego systemu bankowego, które przynoszą korzyści gospodarce realnej, jak i aspektów wzbudzających obawy związane z ryzykiem systemowym lub arbitrażem regulacyjnym; podkreśla zapotrzebowanie na ściślejsze procedury oceny ryzyka oraz potrzebę ujawniania informacji i nadzoru w odniesieniu do wszystkich instytucji wykazujących skoncentrowany profil ryzyka o znaczeniu systemowym; przypomina o zobowiązaniach podjętych przez grupę G20 na szczycie w Los Cabos, dotyczących opracowania systemu międzynarodowych identyfikatorów podmiotów prawnych, i podkreśla konieczność zadbania o to, by interesy europejskie były odpowiednio reprezentowane w ramach zarządzania tym systemem;

7.

zauważa, że organy nadzoru muszą koniecznie mieć co najmniej ogólną wiedzę o poziomie zawartych przez instytucje umów z udzielonym przyrzeczeniem odkupu i pożyczek papierów wartościowych oraz o wszelkich formach zabezpieczeń lub ustaleń dotyczących wycofania; ponadto zauważa, że aby to uwzględnić, w sprawozdaniu Komisji Gospodarczej i Monetarnej dotyczącym czwartej dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych, będącym obecnie przedmiotem dyskusji z Radą, apeluje się o to, aby tego rodzaju informacje były zgłaszane do repozytorium transakcji lub Centralnego Depozytu Papierów Wartościowych w celu zapewnienia dostępu do nich, między innymi, EUNB, EUNGiPW, odnośnym właściwym organom, ERRS oraz właściwym bankom centralnym i ESBC; zwraca również uwagę, że sprawozdanie to zawiera również apel o to, aby niezarejestrowane ustalenia dotyczące wycofania nie miały mocy prawnej w postępowaniach likwidacyjnych;

8.

popiera stworzenie i prowadzenie (być może przez EBC) centralnej bazy danych UE na temat transakcji repo dokonywanych w euro, uzupełnianej przez infrastruktury i banki powiernicze w zakresie, w jakim internalizują one rozliczenia repo we własnych księgach rachunkowych; uważa jednak, że tego rodzaju baza danych powinna obejmować transakcje wyrażone we wszystkich walutach, tak aby organy nadzoru miały pełny obraz globalnego rynku repo oraz mogły w pełni go zrozumieć; wzywa Komisję do przystąpienia do szybkiego przyjęcia (na początku 2013 r.) spójnego podejścia do gromadzenia danych na szczeblu centralnym, identyfikacji luk w danych oraz łączenia wysiłków podejmowanych w ramach istniejących inicjatyw innych organów i władz krajowych, w szczególności repozytoriów transakcji wprowadzonych przez rozporządzenie EMIR; zwraca się do Komisji, aby (do połowy 2013 r.) przedstawiła sprawozdanie obejmujące między innymi wymaganą strukturę instytucjonalną (np. EBC, ERRS, niezależny rejestr centralny), zawartość analiz danych i częstotliwość ich przeprowadzania, w szczególności danych na temat transakcji repo dokonywanych w euro oraz transferów ryzyka finansowego, oraz poziom wymaganych zasobów;

9.

uważa, że pomimo znacznej liczby danych i informacji wymaganych na mocy dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych zgodnie z obowiązkiem sprawozdawczym w zakresie repo Komisja powinna zbadać dostępność, aktualność i kompletność danych gromadzonych do celów mapowania i monitorowania;

10.

z zadowoleniem przyjmuje stworzenie identyfikatora podmiotów prawnych (LEI) oraz uważa, że w oparciu o jego przydatność należy ustanowić podobne wspólne normy dotyczące sprawozdawczości w zakresie repo i papierów wartościowych, obejmujące kwotę główną, stopę procentową, zabezpieczenie, redukcje, okres zapadalności, kontrahentów i inne aspekty, które pomagają w tworzeniu agregatów;

11.

podkreśla, że przyjęcie przez organy regulacyjne wspólnego globalnego podejścia do analizowania danych oraz umożliwienie im dzielenia się nimi między sobą w celu podejmowania działań niezbędnych do zapobiegania występowaniu ryzyka systemowego oraz do ochrony stabilności finansowej wymagają opracowania wspólnych formatów sprawozdań w oparciu o otwarte standardy branżowe;

12.

podkreśla ponadto potrzebę uzyskania pełniejszego obrazu sytuacji, jeżeli chodzi o transfer ryzyka przez instytucje finansowe, w tym między innymi o transfery dokonywane za pośrednictwem transakcji na instrumentach pochodnych, których dane będą dostarczane na mocy rozporządzenia EMIR oraz MiFID/MiFIR, aby ustalić, kto kupował, co kupował i od kogo kupował, a także w jaki sposób zabezpiecza się przeniesione ryzyko; podkreśla, że celem powinno być osiągnięcie przyporządkowywania transakcji w czasie rzeczywistym w ramach wszystkich usług finansowych oraz że osiągnięcie tego celu jest wspierane i może zostać zautomatyzowane za pośrednictwem standardowych komunikatów i identyfikatorów danych; w związku z tym zwraca się do Komisji, w porozumieniu z ERRS i organami międzynarodowymi, takimi jak Rada Stabilności Finansowej, aby w swoim sprawozdaniu w sprawie centralnego gromadzenia danych uwzględniła obecne prace nad standardowymi formatami komunikatów i danych oraz wykonalność stworzenia centralnego rejestru transferów ryzyka, który byłby w stanie wychwytywać i monitorować dane dotyczące transferu ryzyka w czasie rzeczywistym, w pełni wykorzystując dane dostarczane zgodnie z wymogami sprawozdawczymi określonymi w istniejącym i przyszłym prawodawstwie finansowym oraz uwzględniając dane dostępne na szczeblu międzynarodowym;

13.

uważa, że wymogi w zakresie sprawozdawczości bankowej mają kluczowe znaczenie i są cennym narzędziem służącym identyfikacji działalności w ramach równoległego systemu bankowego; ponownie podkreśla, że zasady rachunkowości powinny odzwierciedlać rzeczywistość oraz że najlepiej byłoby, gdyby bilans odzwierciedlał agregaty w jak najszerszym możliwym zakresie;

14.

podkreśla, że te nowe zadania wymagać będą wystarczającego poziomu nowych zasobów;

15.

podkreśla, że niektóre działania w ramach równoległego systemu bankowego mogą być regulowane lub nieregulowane w zależności od kraju; podkreśla znaczenie równych szans między państwami oraz między sektorem bankowym i podmiotami równoległego systemu bankowego dla uniknięcia arbitrażu regulacyjnego, który doprowadziłby do zniekształcenia zachęt regulacyjnych; ponadto zwraca uwagę, że współzależność finansowa między sektorem bankowym a podmiotami równoległego systemu bankowego jest obecnie zbyt duża;

16.

zwraca uwagę, że zapewnienie właściwej regulacji, oceny i kontroli jest obecnie prawie niemożliwe w sytuacji, kiedy mamy do czynienia ze zniekształceniem ryzyka kredytowego lub z zakłóceniami przepływów pieniężnych;

17.

uważa, że fundusze i zarządzający powinni wykazać swoją niezawodność oraz to, że pozycje mogą być właściwie zrozumiane i przejmowane przez inne podmioty;

18.

podkreśla potrzebę poprawy, jeżeli chodzi o ujawnianie transferów aktywów finansowych uwzględnionych w bilansie, poprzez wypełnienie luk w międzynarodowych standardach sprawozdawczości finansowej; podkreśla odpowiedzialność „dozorców” finansowych, takich jak księgowi i audytorzy wewnętrzni, za sygnalizowanie potencjalnie szkodliwych wydarzeń i narastania ryzyka;

19.

uważa, że zasady rachunkowości powinny odzwierciedlać rzeczywistość oraz że umożliwienie wyceniania aktywów po cenie nabycia w przypadku gdy jest ona znacznie wyższa od wartości rynkowej przyczyniło się do niestabilności banków i innych podmiotów, a także że należy zakazać takiej praktyki; wzywa Komisję do zachęcania do wprowadzania zmian w MSSF oraz do poświęcenia większej uwagi agregatom z pominięciem kompensowania i wagi ryzyka;

20.

uważa, że celem regulacji finansowej powinno być zajęcie się kwestiami złożoności i nieprzejrzystości usług i produktów finansowych i że środki regulacyjne takie jak podwyższenie wymogów kapitałowych oraz zniesienie redukcji wagi ryzyka mają do odegrania istotną rolę w zniechęcaniu do kompleksowego zabezpieczania instrumentów pochodnych; uważa, że nowe produkty finansowe nie powinny być wprowadzane na rynek ani zatwierdzane, jeśli organom regulacyjnym nie pokaże się dowodu na możliwości ich uporządkowanej likwidacji;

21.

sugeruje, że asymetria informacyjna powinna być karana, zwłaszcza w odniesieniu do dokumentacji i zastrzeżeń prawnych związanych z usługami i produktami finansowymi; uważa, że w razie konieczności tego rodzaju zastrzeżenia powinny podlegać opłacie za „małą czcionkę” (obliczanej za stronę zastrzeżenia).

22.

podkreśla, że sprawozdania Komisji Gospodarczej i Monetarnej dotyczące czwartej dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych (2), będące obecnie przedmiotem dyskusji z Radą, stanowią ważny krok w podejmowaniu pozytywnych działań dotyczących równoległego systemu bankowego dzięki narzuceniu sposobu ujmowania w kapitale linii płynnościowych w odniesieniu do strukturyzowanych instrumentów inwestycyjnych i spółek celowych, określeniu wysokiego limitu ekspozycji (25 % środków własnych) dla wszystkich podmiotów nieregulowanych, co pomoże w zachęcaniu banków do przyjęcia wskaźnika stabilnego finansowania netto, oraz dzięki uznaniu większego ryzyka ekspozycji, właściwego dla niefinansowych podmiotów regulowanych, wobec tego rodzaju podmiotów w ramach przepisów ostrożnościowych dotyczących ryzyka utraty płynności;

23.

zauważa, że jedna z lekcji płynących z kryzysu finansowego dotyczy tego, że podczas gdy normalnie istnieje wyraźne rozróżnienie pomiędzy ryzykiem ubezpieczeniowym i ryzykiem kredytowym, takie rozróżnienie może być mniej wyraźne na przykład w przypadku produktów ubezpieczenia kredytowego; zwraca się do Komisji, aby dokonała przeglądu prawodawstwa dotyczącego konglomeratów bankowych i ubezpieczeniowych, a zwłaszcza konglomeratów finansowych, w celu zapewnienia równych szans między bankami i towarzystwami ubezpieczeniowymi oraz uniknięcia arbitrażu regulacyjnego i/lub nadzorczego;

24.

uważa ponadto, że proponowane rozszerzenie pewnych elementów czwartej dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych na niektóre instytucje finansowe nieprzyjmujące depozytów, nieobjęte definicją zawartą w rozporządzeniu w sprawie wymogów kapitałowych, jest konieczne, aby stawić czoła konkretnym zagrożeniom, biorąc pod uwagę fakt, że niektóre przepisy mogą zostać dostosowane do specyfiki tych podmiotów celem uniknięcia niewspółmiernych skutków dla tych instytucji;

25.

jest zdania, że europejski nadzór bankowy musi obejmować równoległy system bankowy;

26.

podkreśla potrzebę zadbania o to, aby wszystkie podmioty równoległego systemu bankowego, których jednostką sponsorującą jest bank lub które są powiązane z bankiem, były uwzględniane w bilansie tego banku do celów konsolidacji ostrożnościowej; zwraca się do Komisji, aby do początku 2013 r. przeanalizowała środki służące dopilnowaniu, aby podmioty, które nie są skonsolidowane z księgowego punktu widzenia, były skonsolidowane do celów ostrożnościowych z myślą o poprawie globalnej stabilności finansowej; zachęca Komisję do uwzględnienia wszelkich wskazówek Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego lub innych organów międzynarodowych w celu lepszego dostosowania zasad rachunkowości oraz opartego na ryzyku zakresu konsolidacji;

27.

podkreśla potrzebę zapewnienia większej przejrzystości, jeżeli chodzi o strukturę i działania instytucji finansowych; zwraca się do Komisji, biorąc pod uwagę wnioski zawarte w sprawozdaniu Liikanena, o zaproponowanie środków dotyczących struktury europejskiego sektora bankowego, z uwzględnieniem zarówno korzyści płynących z połączenia działań z zakresu bankowości detalicznej i inwestycyjnej, jak i potencjalnego ryzyka takiego połączenia;

28.

zwraca uwagę na znaczenie rynku transakcji repo i pożyczania papierów wartościowych; zwraca się do Komisji, aby do początku 2013 r. przyjęła środki mające na celu zwiększenie przejrzystości, szczególnie dla klientów, która mogłaby obejmować zgłaszanie organom regulacyjnym identyfikatora zabezpieczenia oraz jego ponownego wykorzystania w sposób zagregowany, a także umożliwienie organom regulacyjnym wprowadzenia zalecanych minimalnych poziomów redukcji wartości lub depozytów zabezpieczających dla rynków finansowania zabezpieczonego, jednak bez ich standaryzowania; uznaje w tym kontekście znaczenie jasnego określenia własności papierów wartościowych i zapewnienia ochrony tej własności; niemniej jednak wzywa Komisję do rozpoczęcia szeroko zakrojonej debaty na temat depozytów zabezpieczających poza przyjętymi już podejściami sektorowymi, a także do przeanalizowania i rozważenia nałożenia ograniczeń na lombardowanie zabezpieczenia; podkreśla potrzebę dokonania przeglądu prawa upadłościowego w odniesieniu do rynku transakcji repo i pożyczania papierów wartościowych oraz sekurytyzacji w celu harmonizacji oraz uwzględnienia kwestii uprzywilejowania, istotnych dla uporządkowanej likwidacji regulowanych instytucji finansowych; wzywa Komisję do rozpatrzenia różnych podejść do ograniczenia przywilejów upadłościowych, w tym wniosków dotyczących ograniczenia przywilejów upadłościowych do transakcji rozliczanych centralnie lub do zabezpieczenia spełniającego zharmonizowane, wcześniej zdefiniowane kryteria kwalifikowalności;

29.

uważa, że należy odpowiednio podejść do kwestii zachęt związanych z sekurytyzacją; podkreśla, że wymogi w zakresie wypłacalności i płynności związane z sekurytyzacją powinny propagować wysokiej jakości, zróżnicowany portfel inwestycyjny, co pozwoli uniknąć zachowań stadnych; zwraca się do Komisji, aby zbadała rynek sekurytyzacji, w tym dokonała przeglądu obligacji zabezpieczonych, które mogą zwiększać ryzyko w bilansach banków; zwraca się do Komisji, aby zaproponowała środki służące przede wszystkim zwiększeniu jego przejrzystości; zwraca się do Komisji, aby najpóźniej do początku 2013 r. zaktualizowała obecne rozporządzenie tam, gdzie to konieczne, w celu zapewnienia jego spójności z obecnie omawianymi nowymi ramami sekurytyzacji opracowanymi przez Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego; proponuje wprowadzenie ograniczenia liczby operacji sekurytyzacji, jakie można przeprowadzić na jednym produkcie finansowym, oraz określenie szczególnych wymogów wobec podmiotów dokonujących sekurytyzacji (np. jednostek inicjujących lub sponsorujących), aby zatrzymywały część ryzyka związanego z sekurytyzacją – przy jednoczesnym dopilnowaniu, aby ryzyko faktycznie było zatrzymywane przez te podmioty, a nie było przenoszone na zarządzających aktywami – oraz realizowały środki służące uzyskaniu przejrzystości; w szczególności wzywa do wprowadzenia spójnych metod wyceny aktywów bazowych oraz standaryzacji produktów sekurytyzacyjnych w ramach różnych ustawodawstw i jurysdykcji;

30.

zwraca uwagę, że koszyki aktywów zostały przejęte w sposób „charakterystyczny dla repo”, co w niektórych przypadkach doprowadziło do uzyskania wyższych wskaźników. podkreśla, że tego rodzaju transakcje nie powinny być wykorzystywane jako środek regulacyjny na rzecz płynności (zob. sprawozdanie komisji ECON na temat czwartej dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych);

31.

uznaje ważną rolę, jaką odgrywają fundusze rynku pieniężnego (MMF) w finansowaniu instytucji finansowych w krótkiej perspektywie oraz w umożliwieniu dywersyfikacji ryzyka; dostrzega różnice, jeżeli chodzi o rolę i strukturę MMF w UE i w USA; zauważa, że wytyczne EUNGiPW z 2010 r. wprowadziły ściślejsze standardy dla MMF (jakość kredytowa, zapadalność bazowych papierów wartościowych oraz lepsze ujawnianie informacji wobec inwestorów); zwraca jednak uwagę, że niektóre MMF, w szczególności te oferujące inwestorom stabilną wartość aktywów netto, są podatne na ryzyko masowych umorzeń; dlatego podkreśla, że należy podjąć dodatkowe działania w celu poprawy odporności tych funduszy i pokrycia ryzyka utraty płynności; popiera sprawozdanie końcowe Międzynarodowej Organizacji Komisji Papierów Wartościowych (IOSCO) z października 2012 r., jeżeli chodzi o proponowane zalecenia dotyczące uregulowania funduszy rynku pieniężnego i zarządzania nimi w ramach różnych jurysdykcji; uważa, że fundusze rynku pieniężnego, które oferują stabilną wartość aktywów netto, powinny podlegać środkom mającym za zadanie ograniczenie konkretnych zagrożeń związanych z ich stabilną wartością aktywów netto oraz internalizację kosztów wynikających z tych zagrożeń; uważa, że organy regulacyjne powinny wymagać (tam, gdzie jest to wykonalne) konwersję na płynną/zmienną wartość aktywów netto lub, jako rozwiązanie alternatywne, należałoby wprowadzić zabezpieczenia, które wzmocniłyby odporność funduszy rynku pieniężnego o stabilnej wartości aktywów netto oraz ich zdolność do radzenia sobie w sytuacji znacznych umorzeń; zwraca się do Komisji o przedstawienie w pierwszym półroczu 2013 r. przeglądu ram prawnych dotyczących UCITS, ze szczególnym naciskiem na kwestię funduszy rynku pieniężnego, w ramach którego wprowadzono by wobec MMF albo wymóg przyjmowania zmiennej wartości aktywów z codzienną wyceną, albo – w przypadku utrzymania stałej wartości – wymóg wnioskowania o licencję bankową dla określonych celów oraz podlegania wymogom kapitałowym i innym wymogom ostrożnościowym; podkreśla, że należy zminimalizować arbitraż regulacyjny;

32.

zwraca się do Komisji, aby w kontekście przeglądu UCITS bardziej szczegółowo zbadała pomysł wprowadzenia specjalnych przepisów dotyczących płynności w odniesieniu do funduszy rynku pieniężnego poprzez ustanowienie minimalnych wymogów w zakresie płynności nocnej, tygodniowej i miesięcznej [20 %, 40 %, 60 %] oraz poprzez pobieranie opłat z tytułu utraty płynności w momencie jej utraty, co również doprowadzi do nałożenia na właściwy organ nadzoru i EUNGiPW obowiązku bezpośredniego informowania;

33.

dostrzega zalety funduszy notowanych na giełdzie (ETF-ów), które dają inwestorom detalicznym dostęp do szerszego zakresu aktywów (w szczególności towarów), podkreśla jednak ryzyko związane z ETF-ami, jeżeli chodzi o złożoność, ryzyko kontrahenta, płynność produktów i ewentualny arbitraż regulacyjny; ostrzega przed ryzykiem związanym z syntetycznymi ETF-ami ze względu na ich rosnącą nieprzejrzystość i złożoność, zwłaszcza w odniesieniu do sprzedaży syntetycznych ETF-ów inwestorom detalicznym; dlatego zwraca się do Komisji dokonanie oceny tych potencjalnych słabości strukturalnych oraz zajęcie się tymi słabościami w ramach trwającego przeglądu UCITS VI, z uwzględnieniem różnych kategorii konsumentów (np. inwestorów detalicznych, inwestorów zawodowych, inwestorów instytucjonalnych) oraz ich różnych profili ryzyka;

34.

wzywa Komisję do przeprowadzenia całościowych analiz wpływu na finansowanie gospodarki realnej w odniesieniu do wszystkich nowych wniosków ustawodawczych;

35.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz Radzie Stabilności Finansowej.

16.12.2015   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 419/33

—

uwzględniając art. 165 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—

uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej,

—

uwzględniając Europejską Konwencję Praw Człowieka i konwencję Rady Europy o ochronie osób w związku z automatycznym przetwarzaniem danych osobowych,

—

uwzględniając Konwencję ONZ z dnia 20 listopada 1989 r. o prawach dziecka,

—

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania seksualnego dzieci oraz pornografii dziecięcej, zastępującą decyzję ramową Rady 2004/68/WSiSW (1),

—

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/13/UE z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie koordynacji niektórych przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących świadczenia audiowizualnych usług medialnych (dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych) (2),

—

uwzględniając dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/31/WE z dnia 8 czerwca 2000 r. w sprawie niektórych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, w szczególności handlu elektronicznego w ramach rynku wewnętrznego („dyrektywa o handlu elektronicznym”) (3),

—

uwzględniając decyzję nr 1718/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 listopada 2006 r. w sprawie wprowadzenia w życie programu wspierającego europejski sektor audiowizualny (MEDIA 2007) (4),

—

uwzględniając zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/952/WE z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie ochrony małoletnich, godności ludzkiej oraz prawa do odpowiedzi w odniesieniu do konkurencyjności europejskiego przemysłu audiowizualnego oraz internetowych usług informacyjnych (5),

—

uwzględniając projekt konkluzji Rady w sprawie ochrony dzieci w świecie cyfrowym (6),

—

uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 15 lutego 2011 r. zatytułowany „Agenda UE na rzecz praw dziecka” (COM(2011)0060),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 26 sierpnia 2010 r. dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, zatytułowany „Europejska agenda cyfrowa”(COM(2010)0245/2),

—

uwzględniając komunikat Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego z dnia 28 marca 2012 r. zatytułowany „Zwalczanie przestępczości w erze cyfrowej: ustanowienie Europejskiego Centrum ds. Walki z Cyberprzestępczością” (COM(2012)0140),

—

uwzględniając strategię Rady Europy z dnia 15 lutego 2012 r. na rzecz praw dziecka (2012–2015),

—

uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 2 maja 2012 r. zatytułowany „Europejska strategia na rzecz lepszego internetu dla dzieci” (COM(2012)0196),

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie stosowania zalecenia Rady z dnia 24 września 1998 r. dotyczącego ochrony małoletnich i poszanowania godności ludzkiej oraz zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie ochrony małoletnich, godności ludzkiej oraz prawa do odpowiedzi w odniesieniu do konkurencyjności europejskiego przemysłu audiowizualnego oraz internetowych usług informacyjnych: ochrona dzieci w świecie cyfrowym (COM(2011)0556),

—

uwzględniając Konwencję Rady Europy o ochronie dzieci przed wykorzystywaniem seksualnym i niegodziwym traktowaniem w celach seksualnych,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 6 lipca 2011 r. w sprawie całościowego podejścia do kwestii ochrony danych osobowych w Unii Europejskiej (7),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Kultury i Edukacji oraz opinię Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (A7-0353/2012),

A.

mając na uwadze, że problematykę ochrony dzieci w świecie cyfrowym należy podejmować na płaszczyźnie normatywnej, stosując skuteczniejsze środki, w tym samoregulację, angażując przemysł w ponoszenie wspólnej odpowiedzialności, oraz na płaszczyźnie edukacyjnej i szkoleniowej, szkoląc dzieci, rodziców i nauczycieli, aby zapobiegać przeglądaniu przez małoletnich nielegalnych treści;

B.

mając na uwadze potrzebę podjęcia działań przeciwko wszystkim rodzajom niezgodnych z prawem treści w internecie, mając również na uwadze, że należy uwzględnić szczególny charakter seksualnego wykorzystywania dzieci, ponieważ treści te nie tylko są nielegalne, lecz także stanowią przykład jednych z najbardziej odrażających treści dostępnych w internecie;

C.

mając na uwadze, że jednym z głównych celów strategii na rzecz skutecznej ochrony dzieci powinno być dopilnowanie tego, by wszystkie dzieci, wszyscy młodzi ludzie i rodzice/opiekunowie otrzymali informacje i zdobyli umiejętności pozwalające im samodzielnie dbać o własne bezpieczeństwo w internecie;

D.

mając na uwadze, że szybki rozwój technologii wymaga szybkich reakcji przy zastosowaniu samoregulacji i współregulacji oraz ze strony stałych organów będących w stanie zastosować całościowe podejście w różnych środowiskach;

E.

mając na uwadze, że świat cyfrowy oferuje wiele możliwości w odniesieniu do nauczania szkolnego i uczenia się; mając na uwadze, że sektor oświaty dostosowuje się do świata cyfrowego, ale w tempie i w sposób, które nie nadążają za zmianami technologicznymi zachodzącymi w życiu małoletnich, mając również na uwadze, że stwarza to problemy rodzicom i wychowawcom w zakresie uczenia dzieci krytycznego korzystania z mediów, ponieważ pozostają oni na uboczu wirtualnego życia małoletnich;

F.

mając na uwadze, że chociaż ogólnie małoletni z ogromną swobodą korzystają z internetu, potrzebują jednak pomocy, aby korzystać z niego w sposób rozsądny, odpowiedzialny i bezpieczny;

G.

mając na uwadze, że ważne jest nie tylko to, by dzieci zrozumiały potencjalne zagrożenia wiążące się z korzystaniem z internetu, lecz również to, by rodziny, szkoły i społeczeństwo obywatelskie wspólnie wzięły odpowiedzialność za edukację dzieci oraz zadbały o odpowiednią ochronę dzieci podczas korzystania z internetu i innych nowych mediów;

H.

mając na uwadze znaczenie kształtowania umiejętności korzystania z mediów i nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych dla rozwoju strategii na rzecz ochrony małoletnich w świecie cyfrowym oraz dla zapewnienia bezpiecznego, odpowiedniego i krytycznego korzystania ze wspomnianych technologii;

I.

mając na uwadze, że rozwój technologii cyfrowych stanowi doskonałą okazję do stworzenia dzieciom i młodym ludziom możliwości skutecznego wykorzystania nowych mediów i internetu w sposób, który pozwoli im dzielić się swoimi opiniami z innymi, a tym samym umożliwi uczestnictwo i uczenie się odgrywania aktywnej roli w życiu społecznym, zarówno w internecie, jak i poza nim;

J.

mając na uwadze, że korzystanie z obywatelstwa i wynikających z niego praw, w tym prawa do udziału w życiu kulturalnym, społecznym i demokratycznym, wymaga, by również małoletni mieli dostęp do różnorodnych i bezpiecznych narzędzi, usług i treści cyfrowych;

K.

mając na uwadze, że poza zwalczaniem niezgodnych z prawem i nieodpowiednich treści środki zapobiegawcze i interwencyjne służące ochronie małoletnich muszą uwzględniać też wiele innych zagrożeń, takich jak nękanie, dyskryminacja i ograniczanie dostępu do usług, śledzenie w internecie, naruszanie prywatności i wolności wypowiedzi i informacji, brak przejrzystości w odniesieniu do celów gromadzenia danych osobowych;

L.

mając na uwadze, że nowe opcje informacyjne i komunikacyjne oferowane w świecie cyfrowym, takie jak komputery, telewizja na różnych platformach, telefony komórkowe, gry wideo, tablety, aplikacje, oraz poziom rozpowszechnienia różnych mediów konwergentnych w jednym systemie cyfrowym wiąże się nie tylko z mnogością możliwości i szans dla dzieci i nastolatków, lecz również z ryzykiem łatwego dostępu do treści nielegalnych, nieodpowiednich lub szkodliwych dla rozwoju małoletnich oraz z możliwością gromadzenia danych w celu traktowania dzieci jako potencjalnych konsumentów, co może mieć szkodliwe i niewymierne skutki;

M.

mając na uwadze, że w kontekście swobodnego obrotu usługami audiowizualnymi na jednolitym rynku dobrostan małoletnich i godność ludzka zasługują na szczególną ochronę prawną;

N.

mając na uwadze, że środki przyjęte przez państwa członkowskie mające zapobiec niezgodnym z prawem treściom w internecie nie zawsze są skuteczne i nieuchronnie wiążą się z różnym podejściem do zapobiegania szkodliwym treściom; mając również na uwadze, że takie nielegalne treści w internecie powinny być bezzwłocznie usuwane zgodnie z odpowiednią procedurą prawną;

O.

mając na uwadze fakt, że istnieje ryzyko, iż dane osobowe i inne dane małoletnich dostępne w internecie będą nielegalnie przetwarzane, doprowadzą do wykorzystywania takich małoletnich oraz naruszenia ich godności, co może spowodować ogromne szkody w kontekście ich tożsamości, psychiki i integracji społecznej, w szczególności ponieważ informacje te mogą trafić w niepowołane ręce;

P.

mając na uwadze, że szybki rozwój portali społecznościowych wiąże się z pewnym zagrożeniem dla bezpieczeństwa życia prywatnego, danych osobowych i godności małoletnich;

Q.

mając na uwadze, że prawie 15 % małoletnich użytkowników internetu w wieku 10-17 lat otrzymuje pewne rodzaje propozycji seksualnych, a 34 % z nich natyka się przypadkiem na treści seksualne;

R.

mając na uwadze, że różne kodeksy postępowania przyjęte przez dostawców treści i usług cyfrowych nie zawsze spełniają wymogi prawodawstwa europejskiego i krajowego, jeśli chodzi o przejrzystość, niezależność, poufność i przetwarzanie danych osobowych, co może wiązać się z ryzykiem tworzenia profili dla celów handlowych, innych form wykorzystywania, takich jak wykorzystywanie seksualne, a nawet handlu ludźmi;

S.

mając na uwadze, że reklamy skierowane do dzieci powinny być odpowiedzialne i wyważone;

T.

mając na uwadze, że małoletnich należy chronić przed zagrożeniami cyfrowego świata odpowiednio do ich wieku i stopnia rozwoju; mając na uwadze, że państwa członkowskie sygnalizują trudności z koordynowaniem aspektów dotyczących przyjmowania typów klasyfikacji treści z podziałem na przedziały wiekowe i stopień niebezpiecznych treści;

U.

mając na uwadze, że oprócz zidentyfikowania szeregu zagrożeń, przed którymi stoją małoletni w cyfrowym świecie, powinniśmy również nadal korzystać z mnogości możliwości, jakie ten świat oferuje w kontekście rozwoju społeczeństwa opartego na wiedzy;

V.

mając na uwadze, że w odniesieniu do ochrony dzieci przed zagrożeniami cyfrowego świata niezwykle istotna jest rola rodziców;

1.

wskazuje na to, że nowy etap w ochronie praw dziecka w UE rozpoczął się wraz z wejściem w życie Traktatu z Lizbony łącznie z Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej, która jest obecnie prawnie wiążąca i w której w art. 24 wymieniono ochronę dzieci jako prawo podstawowe; artykuł ten stanowi, że we wszystkich działaniach dotyczących dzieci, podejmowanych przez instytucje publiczne bądź prywatne, najważniejszą przesłanką jest najlepszy interes dziecka; ponownie podkreśla potrzebę pełnego poszanowania przez UE standardów tych międzynarodowych umów, których sama UE nie jest stroną, czego domagał się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-540/03 Parlament Europejski przeciwko Radzie;

2.

wzywa państwa członkowskie do sprawnego i terminowego transponowania i wdrożenia dyrektywy 2011/92/UE w sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania seksualnego dzieci oraz pornografii dziecięcej; wzywa państwa członkowskie do zagwarantowania maksymalnej harmonizacji ich działań w zakresie ochrony małoletnich w świecie cyfrowym;

3.

ponownie wzywa państwa członkowskie, jeśli jeszcze tego nie zrobiły, do podpisania i ratyfikowania międzynarodowych umów dotyczących ochrony dzieci, np. Konwencji Rady Europy o ochronie dzieci przed wykorzystywaniem seksualnym i niegodziwym traktowaniem w celach seksualnych, trzeciego Protokołu fakultatywnego do Konwencji o prawach dziecka oraz Europejskiej konwencji o wykonywaniu praw dzieci, a także do przetransponowania tych instrumentów i zapewnienia niezbędnej pewności prawa i jasności wymaganej przez porządek prawny UE;

4.

wzywa Komisję do wzmocnienia istniejących mechanizmów wewnętrznych w celu zapewnienia spójnego i skoordynowanego podejścia do ochrony praw małoletnich w świecie cyfrowym; z zadowoleniem przyjmuje europejską strategię Komisji na rzecz lepszego internetu dla dzieci oraz wzywa Komisję do wzmocnienia istniejących mechanizmów wewnętrznych w celu zapewnienia spójnego i skoordynowanego podejścia do bezpieczeństwa dzieci w internecie;

5.

podkreśla potrzebę włączenia praw dzieci do głównego nurtu wszystkich dziedzin polityki UE poprzez przeanalizowanie wpływu określonych działań na prawa, bezpieczeństwo i integralność fizyczną i psychiczną dzieci oraz uwzględnienia przy tym jasno sformułowanych wniosków Komisji dotyczących świata cyfrowego;

6.

podkreśla, że tylko kompleksowe połączenie kroków prawnych, technicznych i edukacyjnych, w tym działań prewencyjnych, może skutecznie stawić czoła zagrożeniom wiążącym się z korzystaniem przez dzieci z internetu oraz zwiększyć ochronę dzieci w środowisku internetowym;

7.

z zadowoleniem przyjmuje nową agencję ds. bezpieczeństwa w sieci z siedzibą w Europolu i wzywa Komisję do dopilnowania, by zespół ds. ochrony dzieci w tym nowym ośrodku miał dostateczne zasoby i skutecznie współpracował z Interpolem;

8.

wyraża nadzieję, że program Bezpieczniejszy Internet będzie kontynuowany z uwzględnieniem adekwatnego wsparcia, aby w pełni realizować cele programu i chronić jego specyficzny charakter, oraz wzywa Komisję do przedstawienia Parlamentowi Europejskiemu sprawozdania na temat jego sukcesów i niepowodzeń, aby zagwarantować maksymalną skuteczność w przyszłości;

9.

wzywa państwa członkowskie i Komisję do podejmowania, w odpowiednich przypadkach we współpracy z właściwymi organizacjami społeczeństwa obywatelskiego, rodzinami, szkołami, dostawcami usług audiowizualnych, przemysłem i innymi zainteresowanymi stronami – również za pośrednictwem internetu – odpowiednich działań, takich jak programy badawcze i edukacyjne, służące ograniczeniu ryzyka, że dzieci staną się ofiarami internetu;

10.

odnotowuje fakt utworzenia, z inicjatywy Komisji, koalicji dyrektorów generalnych na rzecz bezpieczeństwa dzieci w sieci; wzywa w tym kontekście do ścisłej współpracy ze stowarzyszeniami i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego działającymi między innymi w dziedzinie ochrony małoletnich, ochrony danych, kształcenia, z przedstawicielami rodziców i wychowawców, w tym na szczeblu europejskim, jak również z poszczególnymi dyrekcjami generalnymi Komisji odpowiedzialnymi za ochronę konsumentów i wymiar sprawiedliwości;

11.

wskazuje na to, że internet dostarcza dzieciom i młodym ludziom niezwykle cennych narzędzi, które można wykorzystać do wyrażania i podkreślania swoich poglądów, zdobywania informacji, uczenia się i dochodzenia swoich praw oraz że jest on świetnym narzędziem komunikacyjnym, sprzyjającym otwarciu na świat i rozwojowi osobistemu;

12.

niemniej jednak podkreśla, że środowisko sieciowe oraz portale społecznościowe są poważnym potencjalnym zagrożeniem dla prywatności i godności dzieci, które są ich najbardziej zagrożonymi użytkownikami;

13.

przypomina, że internet stanowi również zagrożenie dla dzieci ze względu na zjawiska takie jak pornografia dziecięca, wymiana materiałów przedstawiających przemoc, cyberprzestepczość, zastraszanie, terroryzowanie, uwodzenie, możliwość dostępu do towarów i usług lub zakupu przez dzieci takich produktów, które są prawnie ograniczone lub niestosowne do wieku, kontakt z reklamami niestosownymi do wieku, agresywnymi lub wprowadzającymi w błąd, ryzyko wyłudzenia pieniędzy, kradzieży tożsamości, oszustw i podobnych zagrożeń dotyczących finansów, które mogą stać się traumatycznym doświadczeniem;

14.

wspiera w związku z tym starania państw członkowskich na rzecz promowania systematycznej edukacji i szkoleń dla dzieci, rodziców, wychowawców, nauczycieli i pracowników socjalnych mających na celu umożliwienie im zrozumienia cyfrowego świata i zidentyfikowania zagrożeń, które mogą zaszkodzić fizycznej lub psychicznej integralności dzieci, zmniejszenie ryzyka związanego z cyfrowymi mediami, a także dostarczanie informacji dotyczących punktów kontaktowych oraz niesienia pomocy pokrzywdzonym dzieciom; zwraca również uwagę na to, że dzieci powinny zrozumieć, że korzystanie przez nich z technologii cyfrowej może naruszać prawa innych osób lub nawet stanowić czyn karalny;

15.

uważa za niezwykle ważne, by szkolenie w zakresie korzystania z mediów rozpoczęło się na jak najwcześniejszym etapie, ucząc dzieci i nastolatków, jak zachowując krytyczny stosunek świadomie decydować o tym, z jakich ścieżek w internecie chcą korzystać, a jakich pragną unikać, oraz promując podstawowe wartości związane z koegzystencją oraz pełnym szacunkiem wobec innych ludzi i tolerancyjnym podejściem do nich;

16.

ocenia, że edukacja medialna stanowi zasadnicze narzędzie umożliwiające małoletnim krytyczne korzystanie z mediów i możliwości oferowanych przez świat cyfrowy i wzywa państwa członkowskie do włączenia go do programów szkolnych; przypomina, że wobec stałego rozwoju marketingu cyfrowego edukacja konsumentów także ma swoje znaczenie;

17.

podkreśla znaczenie umiejętności korzystania z mediów cyfrowych oraz odnośnych kompetencji małoletnich i ich rodziców; podkreśla również, że umiejętność korzystania z mediów cyfrowych i odnośne kompetencje oraz bezpieczne korzystanie z internetu przez małoletnich musi zostać uznane za priorytet w polityce społecznej, edukacyjnej i na rzecz młodzieży państw członkowskich i Unii oraz stać się zasadniczym elementem strategii Europa 2020;

18.

zachęca do regularnych szkoleń w zakresie korzystania z mediów cyfrowych dla wychowawców stale pracujących z uczniami w szkołach;

19.

podkreśla konieczność sojuszu edukacyjnego między rodzinami, szkołą, społeczeństwem obywatelskim i zainteresowanymi stronami, w tym dostawcami usług medialnych i audiowizualnych, aby zapewnić zrównoważoną i proaktywną dynamikę między światem cyfrowym a małoletnimi; zachęca Komisję do wspierania inicjatyw mających na celu podniesienie poziomu świadomości rodziców, wychowawców i nauczycieli, aby mogli oni jak najlepiej pomagać dzieciom w korzystaniu z narzędzi i usług cyfrowych;

20.

zachęca Komisję i państwa członkowskie, aby wspierały równy dostęp małoletnich do bezpiecznych i wysokiej jakości pluralistycznych treści cyfrowych w istniejących i nowych programach i usługach przeznaczonych dla młodzieży, edukacji, kultury i sztuki;

21.

wzywa państwa członkowskie, instytucje publiczne i dostawców dostępu do internetu do zintensyfikowania kampanii informacyjnych, aby przestrzec małoletnich, nastolatków, rodziców i wychowawców przed wymykającymi się spod kontroli zagrożeniami czyhającymi w sieci;

22.

dostrzega rolę mediów publicznych w promowaniu bezpiecznej i godnej zaufania przestrzeni dla małoletnich w internecie;

23.

wzywa Komisję do włączenia ochrony dzieci przed agresywną i wprowadzającą w błąd reklamą telewizyjną i internetową do głównych priorytetów;

24.

podkreśla zwłaszcza rolę sektora prywatnego i przemysłu oraz innych zainteresowanych stron, jeśli chodzi o ich odpowiedzialność w tym zakresie oraz stosowanie oznakowania stron bezpiecznych dla dzieci i promowania wśród dzieci „etykiety w sieci”; podkreśla, że wszelkie takie środki powinny być w pełni zgodne z zasadami praworządności i pewności prawa, uwzględniać prawa użytkowników końcowych oraz przestrzegać obowiązujących procedur prawnych i sądowych, oraz być zgodne z europejską konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, Kartą Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka; wzywa sektor przemysłu do przestrzegania i pełnego wdrożenia istniejących kodeksów postępowania oraz podobnych inicjatyw, jak np. deklaracja UE (EU pledge) i deklaracja barcelońska Forum Dóbr Konsumenckich;

25.

podkreśla, że szczególną uwagę należy poświęcić internetowemu marketingowi szkodliwych substancji, takich jak alkohol, które to reklamy docierają do młodzieży; zwraca uwagę, że ze względu na charakter i zakres taktyki marketingu internetowego, który posługuje się np. sieciami społecznościowymi, poszczególnym państwom członkowskim bardzo trudno jest monitorować internetowy marketing alkoholu, w związku z czym działania Komisji Europejskiej miałyby zatem wartość dodaną;

26.

podkreśla skuteczność edukacji formalnej, pozaformalnej, nieformalnej oraz partnerskiej w rozpowszechnianiu wśród małoletnich bezpiecznych praktyk i informacji o potencjalnych zagrożeniach (za pomocą konkretnych przykładów) dotyczących korzystania z internetu, z sieci społecznościowych, gier komputerowych i telefonii komórkowej oraz zachęca sieć szkół „European Schoolnet” do wspierania mentoringu przeznaczonego dla uczniów w tej dziedzinie; podkreśla również potrzebę informowania rodziców o bezpiecznych praktykach i zagrożeniach;

27.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do opracowania systemów mających na celu dostarczenie dzieciom i młodym ludziom odpowiednich umiejętności oraz zagwarantowanie im świadomego dostępu do internetu i nowych mediów, oraz podkreśla w związku z tym znaczenie włączania do głównego nurtu polityki umiejętności korzystania z mediów cyfrowych na wszystkich szczeblach formalnej i pozaformalnej edukacji, w tym uczenia się przez całe życie od jak najwcześniejszego etapu;

28.

podkreśla wyzwania dotyczące prawa karnego w odniesieniu do jego funkcjonowania w środowisku sieciowym pod względem zasady pewności prawa i legalności, domniemania niewinności, praw ofiary i praw podejrzanego; wskazuje w tym kontekście na podjęte poprzednio wyzwania dotyczące opracowania jasnej definicji, tak jak w przypadku uwodzenia dzieci w internecie i pornografii dziecięcej – z użyciem raczej terminu „materiały przedstawiające seksualne wykorzystywanie dzieci”;

29.

wzywa w związku z tym Komisję do zebrania w ramach obowiązku sprawozdawczego dotyczącego transpozycji dyrektywy 2011/92/UE dokładnych i przejrzystych danych na temat przestępstw związanych z uwodzeniem dzieci w internecie, w tym dokładnego wskazania przepisów krajowych, w których przewidziane są sankcje karne za takie zachowania; wzywa państwa członkowskie i Komisję do zebrania danych dotyczących tego przestępstwa odnoszących się do liczby wszczętych postępowań karnych, liczby wyroków skazujących oraz istotnego krajowego orzecznictwa, a także do wymiany najlepszej praktyki w odniesieniu do jego ścigania i karania; wzywa również Komisję do zdecydowanej poprawy opracowywania i publikowania informacji statystycznych w celu umożliwienia lepszego sporządzania i przeglądu polityk;

30.

dostrzega tym kontekście wysoki poziom obecnej współpracy pomiędzy policją a organami sądowymi w państwach członkowskich oraz pomiędzy Europolem i Eurojustem w odniesieniu do przestępstw popełnionych przeciwko dzieciom przy użyciu cyfrowych mediów, czego przykładem jest akcja „Icarus” z 2011 r. skierowana przeciwko sieciom wymiany plików z pornografią dziecięcą;

31.

podkreśla jednak, że można dokonać kolejnych usprawnień w związku z dalszą harmonizacją prawa karnego i procedur postępowania karnego w państwach członkowskich, w tym praw procesowych i praw ochrony danych osób podejrzanych oraz poszanowania praw podstawowych w oparciu o Kartę praw podstawowych UE, ponieważ w dalszym ciągu istnieją bariery dla pełnej współpracy i wzajemnego zaufania;

32.

z zadowoleniem przyjmuje zamiar Komisji rozważenia możliwych środków legislacyjnych, w przypadku gdy samoregulacja przemysłu się nie sprawdzi;

33.

podkreśla jednak, że wnioski dotyczące prawa materialnego UE w obszarze prawa karnego muszą być w pełni zgodne z zasadą pomocniczości, proporcjonalności i z ogólnymi zasadami regulującymi prawo karne, a także muszą w sposób wyraźny wykazywać, że ich głównym celem jest zapewnienie wartości dodanej wspólnego podejścia UE w zakresie zwalczania poważnych transgranicznych przestępstw, jak określono w rezolucji Parlamentu z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie podejścia UE do kwestii prawa karnego (8);

34.

zwraca się do Komisji i państw członkowskich o dołożenie wszelkich starań na rzecz wzmocnienia współpracy z państwami trzecimi, jeśli chodzi o bezzwłoczne usunięcie stron internetowych udostępnionych w sieci na ich terytorium zawierających lub rozpowszechniających nielegalne treści lub zachowania oraz o walkę z cyberprzestepczością; zachęca w związku z tym do międzynarodowej wymiany wiedzy fachowej, najlepszych praktyk i do wspólnego gromadzenia pomysłów przez rządy, agencje zajmujące się egzekwowaniem prawa, jednostki policji wyspecjalizowane w cyberprzestępczości, numery interwencyjne, organizacje zajmujące się ochroną dzieci oraz przez przemysł internetowy;

35.

wzywa w związku z tym do przyjęcia w pełnym zakresie wszystkich środków wskazanych w planie działania Rady z 2009 r. na rzecz poszerzenia praw procesowych osób podejrzanych lub oskarżonych w postępowaniu karnym oraz do przyjęcia wspólnego podejścia do dopuszczalności i oceny dowodu, tak aby usunąć przeszkody w swobodnym przepływie dowodów zebranych w innym państwie członkowskim;

36.

popiera wprowadzenie i umocnienie systemu numerów interwencyjnych służących do zgłaszania przestępstw i nielegalnych treści i zachowań, z uwzględnieniem między innymi doświadczenia związanego z europejskim numerem interwencyjnym w sprawie zaginionych dzieci, podobnie jak z krajowymi systemami szybkiego ostrzegania i europejskim systemem powiadamiania o zaginięciu dziecka; podkreśla jednak, że w przypadku wszelkich działań organów ścigania opartych na doniesieniach należy zachować równowagę pomiędzy prawami potencjalnych ofiar i zobowiązaniem państw członkowskich do reagowania wynikającym z art. 2 i 8 EKPC z jednej strony, a prawami podejrzanego z drugiej strony; wzywa w związku z tym państwa członkowskie i Komisję do przeprowadzenia wymiany najlepszej praktyki dotyczącej ścigania i karania przestępstw skierowanych przeciwko dzieciom w świecie cyfrowym; przypomina, że art. 8 wniosku Komisji w sprawie rozporządzenia o ochronie danych w ujęciu ogólnym (COM(2012)0011) zawiera konkretne zabezpieczenia dotyczące przetwarzania danych osobowych dzieci, takie jak obowiązkowa zgoda rodziców na przetwarzanie danych dzieci w wieku poniżej 13 lat;

37.

zauważa, że w niektórych państwach członkowskich „procedura zgłaszania i usuwania nielegalnych treści” jest nadal zbyt powolna; przyjmuje z zadowoleniem inicjatywę Komisji dotyczącą opublikowania oceny wpływu tej procedury i zaleca zwiększenie jej skuteczności oraz dalszy rozwój takich procedur w państwach członkowskich, aby tworzyć najlepsze praktyki;

38.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do przeprowadzenia oceny skuteczności współpracy z policją w celu ochrony małoletnich przed przestępstwami w internecie, numerów interwencyjnych i zawartych porozumień z dostawcami usług internetowych; wzywa do rozwoju synergii z innymi powiązanymi służbami, także ze służbami policyjnymi i sądami dla nieletnich, w ramach działań mających na celu ochronę małoletnich przed przestępstwami w internecie, w szczególności poprzez koordynację i integrowanie obsługi telefonicznych numerów interwencyjnych i punktów kontaktowych;

39.

zachęca państwa członkowskie do dalszego uruchamiania krajowych numerów interwencyjnych i innych punktów kontaktowych, np. „przycisków bezpieczeństwa”, zgodnych ze standardami INHOPE, do usprawnienia połączeń między nimi oraz do uważnego analizowania uzyskanych wyników;

40.

podkreśla znaczenie upowszechnienia niezawodnych instrumentów, takich jak strony z ostrzeżeniami lub sygnały dźwiękowe i wizualne, dla ograniczenia bezpośredniego dostępu małoletnich do szkodliwych dla nich treści;

41.

zwraca się do Komisji i do państw członkowskich, aby poprawiły sposób informowania o numerach interwencyjnych i innych punktach kontaktowych, takich jak „przyciski bezpieczeństwa” dla małoletnich i ich rodzin, ułatwiając tym samym zgłaszanie nielegalnych treści i wzywa państwa członkowskie do upowszechnienia informacji o telefonach interwencyjnych pełniących funkcję punktów kontaktowych do zgłaszania materiałów graficznych przedstawiających seksualne wykorzystywanie dzieci;

42.

popiera działania dostawców treści i usług cyfrowych mające na celu wdrażanie zgodnych z obowiązującymi przepisami kodeksów postępowań dotyczących wykrywania niezgodnych z prawem treści, zapobiegania umieszczaniu tych treści oraz usuwania ich na podstawie decyzji organów sądowych; zachęca Komisję i państwa członkowskie do przeprowadzenia ocen w tej dziedzinie;

43.

zachęca Komisję i państwa członkowskie do uruchomienia nowej kampanii skierowanej do rodziców, mającej na celu udzielenie im pomocy w zrozumieniu treści cyfrowych, z jakimi stykają się ich dzieci, a przede wszystkim sposobów ochrony dzieci przed niezgodnymi z prawem, nieodpowiednimi lub niebezpiecznymi treściami cyfrowymi;

44.

wyraża ubolewanie z powodu nieprzestrzegania paktu zawartego dnia 9 lutego 2009 r. między Komisją a 17 portalami społecznościowymi w internecie, w tym sieciami Facebook i MySpace, mającego na celu wspieranie ochrony i bezpieczeństwa małoletnich w internecie;

45.

podkreśla, że przestępstwa w internecie mają często transgraniczny charakter oraz że istotnym elementem ich zwalczania powinna zatem być międzynarodowa współpraca organów ścigania;

46.

pilnie wzywa państwa członkowskie i Komisję do wspierania i zorganizowania kampanii podnoszących świadomość skierowanych do dzieci, rodziców i wychowawców w celu dostarczenia informacji niezbędnych do ochrony przed cyberprzestępstwami oraz w celu zachęcania ich do zgłaszania podejrzanych stron i podejrzanego zachowania w sieci;

47.

wzywa państwa członkowskie do należytego egzekwowania obowiązujących przepisów proceduralnych umożliwiających usuwanie stron internetowych, na których znajdują się treści ukazujące wykorzystywanie seksualne, groźby, przemoc, dyskryminację lub inne szkodliwe zachowania;

48.

wzywa Komisję do przeanalizowania stopnia skuteczności różnorodnych systemów dobrowolnej klasyfikacji treści nieodpowiednich dla małoletnich, które funkcjonują w państwach członkowskich oraz zachęca Komisję, państwa członkowskie i przemysł internetowy do zwiększenia współpracy w zakresie rozwoju strategii i standardów, które przybliżą małoletnim zasady odpowiedzialnego zachowania w internecie, uświadomią im ryzyko ekspozycji w sieci i poza siecią na treści niedostosowane do ich wieku, takie jak przemoc, reklama zachęcająca do nadmiernych wydatków oraz do zakupu wirtualnych towarów lub doładowania konta za pomocą telefonu komórkowego, oraz będą ich chroniły przed taką ekspozycją;

49.

z zadowoleniem przyjmuje innowacje technologiczne wytworzone przez rynek, dotyczące specjalnych ofert internetowych, które umożliwiają korzystanie z internetu przez dzieci;

50.

wzywa stowarzyszenia dostawców usług audiowizualnych i cyfrowych, aby we współpracy z innymi odpowiednimi stowarzyszeniami zintegrowały ochronę małoletnich w odnośnych statutach i wskazywały właściwe granice wiekowe;

51.

zachęca państwa członkowskie, aby kontynuowały dialog w celu zharmonizowania klasyfikacji zasobów cyfrowych dla małoletnich we współpracy z odpowiednimi podmiotami gospodarczymi i stowarzyszeniami oraz z państwami trzecimi;

52.

zachęca Komisję i państwa członkowskie do klasyfikowania gier komputerowych za pomocą jasnych oznaczeń według przedziałów wiekowych, dla których gry są przeznaczone i, przede wszystkim, według ich treści;

53.

wzywa Komisję, by kontynuowała stosowanie europejskiego porozumienia ramowego na rzecz bezpiecznego korzystania z telefonów komórkowych, wykorzystując warianty ułatwiające kontrolę rodzicielską;

54.

podkreśla pożyteczną pracę wykonywaną przez organizacje społeczeństwa obywatelskiego i zachęca te organizacje do podjęcia współpracy i wspólnych działań na skalę międzynarodową oraz do współdziałania z organami egzekwowania prawa, rządami, dostawcami usług internetowych i społeczeństwem;

55.

ponownie podkreśla znaczenie ochrony danych dotyczących dzieci, zwłaszcza w odniesieniu do szybkiego rozwoju portali społecznościowych i czatów z uwagi na coraz większy przepływ i wzrost dostępności danych osobowych w cyfrowych mediach;

56.

z zadowoleniem przyjmuje nowe proponowane rozporządzenie w sprawie ochrony danych (COM(2012)0011) oraz zawarte w nim przepisy szczególne dotyczące zgody dziecka oraz prawa do bycia zapomnianym, w myśl których zabrania się przechowywania w internecie informacji na temat danych osobowych małoletnich mogących stanowić zagrożenie dla ich życia osobistego i zawodowego, oraz przypomina, że trwałość informacji w sieci i danych dotyczących dzieci może zostać wykorzystana ze szkodą dla ich godności i integracji społecznej;

57.

podkreśla, że przepisy te powinny zostać wyjaśnione i opracowane w sposób zapewniający ich przejrzystość i pełną funkcjonalność po przyjęciu nowego prawodawstwa, a jednocześnie nie ograniczający wolności w internecie;

58.

z zadowoleniem przyjmuje również plan opracowania elektronicznego systemu weryfikacji wieku;

59.

uważa, że właściciele i administratorzy stron internetowych powinni przedstawić w jasny i widoczny sposób swoją politykę w zakresie ochrony danych oraz powinni udostępnić system obowiązkowej zgody rodziców na przetwarzanie danych dzieci w wieku poniżej 13 lat; wzywa również do podjęcia większych wysiłków na rzecz zwiększenia automatycznej ochrony prywatności na tyle, na ile jest to tylko możliwe, w celu uniknięcia wtórnej wiktymizacji dzieci;

60.

podkreśla znaczenie podnoszenia poziomu świadomości użytkowników – w języku i formie dostosowanych do profilu użytkownika, ze zwróceniem szczególnej uwagi na użytkowników małoletnich – w zakresie przetwarzania ich danych osobowych i danych powiązanych osób trzecich przez dostawców usług i serwisów społecznościowych, jak również w zakresie środków odwoławczych, jakimi użytkownicy dysponują w przypadku wykorzystania ich danych niezgodnie z celem, w jakim zostały one zgromadzone przez dostawców i ich partnerów; ocenia, że dostawcy mają szczególne obowiązki w tej dziedzinie i wzywa ich do informowania użytkowników o przyjętej przez nich polityce redakcyjnej w sposób jasny i zrozumiały;

61.

wzywa gorąco do promowania w każdym sektorze cyfrowym wariantów przydatnych z technologicznego punktu widzenia, które – jeśli się je wybierze – służą do ograniczania internetowej działalności małoletnich w granicach możliwych do monitorowania i z dostępem warunkowym, co zapewniłoby skuteczne narzędzie kontroli rodzicielskiej; zauważa jednak, że takie środki nie mogą zastępować gruntownego szkolenia małoletnich w zakresie korzystania z mediów;

62.

podkreśla, że ważne jest informowanie dzieci i młodzieży od najmłodszych lat o ich prawach do prywatności w internecie oraz nauczenie ich rozpoznawania metod, czasem subtelnych, wykorzystywanych w celu uzyskania od nich informacji;

63.

wzywa państwa członkowskie, aby rozwijały i harmonizowały systemy w zakresie prawa do odpowiedzi w mediach cyfrowych, poprawiając również ich skuteczność;

64.

podkreśla, że technologie cyfrowe stanowią ważne narzędzie kształtowania postawy obywatelskiej, ułatwiające uczestnictwo wielu obywateli mieszkających na obszarach peryferyjnych, zwłaszcza osób młodych, poprzez umożliwienie im korzystania w pełni z wolności wypowiedzi i komunikacji elektronicznej;

65.

wzywa państwa członkowskie, aby traktowały platformy cyfrowe jako narzędzia udziału w demokracji dla wszystkich dzieci, zwłaszcza tych znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji;

66.

podkreśla szansę, jaką stwarzają nowe media, jeśli chodzi o promowanie, w odniesieniu do usług i zasobów cyfrowych, zrozumienia i dialogu między pokoleniami, płciami, różnymi grupami kulturowymi i etnicznymi;

67.

przypomina, że w internecie zagadnienia informacji i obywatelstwa są ściśle powiązane, a zagrożeniem dla zaangażowania obywatelskiego młodzieży jest dzisiaj wyrażany przez nią brak zainteresowania informacjami;

68.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

16.12.2015   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 419/42

—

uwzględniając komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów z dnia 18 kwietnia 2012 r. pt. „W kierunku odnowy gospodarczej sprzyjającej zatrudnieniu” (COM(2012)0173),

—

uwzględniając dokument roboczy Sekcji ds. Jednolitego Rynku, Produkcji i Konsumpcji w sprawie komunikatu Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów pt. „Inicjatywa na rzecz przedsiębiorczości społecznej – budowanie ekosystemu sprzyjającego przedsiębiorstwom społecznym w centrum społecznej gospodarki i społecznych innowacji”, INT/606 z dnia 22 lutego 2012 r.,

—

uwzględniając wniosek Komisji z dnia 8 lutego 2012 r. dotyczący rozporządzenia Rady w sprawie statutu fundacji europejskiej (FE) (COM(2012)0035),

—

uwzględniając wniosek Komisji z dnia 20 grudnia 2011 r. dotyczący dyrektywy w sprawie zamówień publicznych (COM(2011)0896),

—

uwzględniając wniosek Komisji z dnia 7 grudnia 2011 r. dotyczący rozporządzenia w sprawie europejskich funduszy na rzecz przedsiębiorczości społecznej (COM(2011)0862),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 25 października 2011 r. w sprawie „Inicjatywy na rzecz przedsiębiorczości społecznej – budowanie ekosystemu sprzyjającego przedsiębiorstwom społecznym w centrum społecznej gospodarki i społecznych innowacji” (COM(2011)0682),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 25 października 2011 r. w sprawie odnowionej strategii UE na lata 2011–2014 dotyczącej społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw (COM(2011)0681),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 13 kwietnia 2011 r. pt. „Akt o jednolitym rynku. Dwanaście dźwigni na rzecz pobudzenia wzrostu gospodarczego i wzmocnienia zaufania – »Wspólnie na rzecz nowego wzrostu gospodarczego«” (COM(2011)0206),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 27 października 2010 r. pt. „W kierunku Aktu o jednolitym rynku – w stronę społecznej gospodarki rynkowej o wysokiej konkurencyjności” (COM(2010)0608),

—

uwzględniając wniosek Komisji z dnia 6 października 2011 r. w sprawie Programu Unii Europejskiej na rzecz przemian i innowacji społecznych (COM(2011)0609),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 3 marca 2010 r. pt. „Europa 2020 – Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” (COM(2010)2020),

—

uwzględniając wniosek Komisji z dnia 6 października 2011 r. dotyczący rozporządzenia w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego i uchylającego rozporządzenie nr 1081/2006(COM(2011)0607),

—

uwzględniając komunikat Komisji z dnia 16 grudnia 2010 r. pt. „Europejska platforma współpracy w zakresie walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym: europejskie ramy na rzecz spójności społecznej i terytorialnej (COM(2010)0758),

—

uwzględniając publikację wydaną w ramach Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju oraz Europejskiej Sieci Badawczej EMES w 2008 r. pt. „Social Enterprise: A new model for poverty reduction and employment generation” (1),

—

uwzględniając opinię rozpoznawczą EKES z dnia 26 października 2011 r. w sprawie przedsiębiorczości społecznej i przedsiębiorstw społecznych,

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 19 lutego 2009 r. w sprawie gospodarki społecznej (1),

—

uwzględniając swoje oświadczenie z dnia 10 marca 2011 r. (2),

—

uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 marca 2012 r. w sprawie statutu spółdzielni europejskiej w odniesieniu do zaangażowania pracowników (3),

—

uwzględniając art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych oraz opinie Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii oraz Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów (A7-0305/2012),

A.

mając na uwadze, że przedsiębiorstwa gospodarki społecznej, zatrudniające co najmniej 11 mln osób w UE i odpowiadające 6 % ogółu siły roboczej lub 10 % wszystkich przedsiębiorstw europejskich, tj. 2 mln przedsiębiorstw, wnoszą znaczący wkład w europejski model społeczny i strategię „Europa 2020”;

B.

mając na uwadze, że odmienny rozwój historyczny spowodował, że ramy prawne dla wszystkich rodzajów przedsiębiorstw, w tym przedsiębiorstw gospodarki społecznej i dla sektora przedsiębiorczości społecznej, wykazują istotne różnice pomiędzy państwami członkowskimi;

C.

mając na uwadze, że większość rodzajów przedsiębiorstw gospodarki społecznej nie jest uznawana w ramach prawnych na szczeblu europejskim, a jedynie na szczeblu krajowym w niektórych państwach członkowskich;

D.

mając na uwadze, że skutki obecnego kryzysu społecznego, gospodarczego i finansowego, a także zmiany demograficzne, w szczególności starzenie się ludności, stanowią wyzwanie dla systemów opieki społecznej, w tym ustawowych i dobrowolnych systemów ubezpieczeń społecznych, w związku z czym należy promować innowacyjne systemy pomocy społecznej w celu zapewnienia odpowiedniego i godnego zabezpieczenia społecznego;

E.

mając na uwadze, że Akt o jednolitym rynku i strategia „Europa 2020” – służące zapewnieniu inteligentnego, zrównoważonego wzrostu gospodarczego sprzyjającemu włączeniu społecznemu, a tym samym zwiększeniu ilości i podwyższeniu jakości miejsc pracy oraz zwalczaniu ubóstwa – są ze sobą ściśle powiązane oraz że przedsiębiorstwa społeczne mogą wnieść istotny wkład dzięki swojemu potencjałowi innowacyjnemu oraz właściwej reakcji na potrzeby społeczne;

F.

mając na uwadze, że Komisja uznaje podmioty gospodarki społecznej i przedsiębiorstwa społeczne za siłę napędową wzrostu gospodarczego i innowacji społecznych, dysponującą potencjałem, by tworzyć trwałe zatrudnienie oraz wspierać włączanie się słabszych grup społecznych w rynek pracy;

G.

mając na uwadze, że z zadowoleniem należy przyjąć wnioski Komisji dotyczące rozporządzenia w sprawie europejskich funduszy na rzecz przedsiębiorczości społecznej oraz programu na rzecz przemian i innowacji społecznych;

H.

mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne mogą pomagać w świadczeniu usług socjalnych, które są kluczowym elementem państwa opiekuńczego, a tym samym przyczyniać się do realizacji wspólnych celów Unii Europejskiej;

I.

mając na uwadze, że liczne przedsiębiorstwa społeczne napotykają trudności w dostępie do finansowania umożliwiającego rozwój ich działalności, w związku z czym potrzebują specjalnego, dostosowanego wsparcia, takiego jak bankowość społeczna, instrumenty podziały ryzyka, fundusze dobroczynne lub (mikro)kredyty, zwłaszcza w przypadku mikroprzedsiębiorstw oraz MŚP; mając na uwadze, że w związku z tym fundusze strukturalne i programy UE odgrywają istotną rolę w ułatwianiu dostępu do finansowania na rzecz przedsiębiorstw społecznych, także tych o wysokiej intensywności inwestycji;

J.

mając na uwadze, że większość przedsiębiorstw społecznych promuje reformę polityki, propagując dobre zarządzanie, w szczególności poprzez angażowanie pracowników, klientów i zainteresowanych podmiotów, oraz wspiera wzajemne uczenie się i innowacje społeczne, a tym samym odpowiada na rosnące oczekiwanie obywateli dotyczące etycznego, socjalnego i przyjaznego dla środowiska postępowania przedsiębiorstw;

K.

mając na uwadze, że przedsiębiorstwa społeczne, ze względu na swoją naturę i sposób działania, przyczyniają się do tworzenia bardziej spójnego, demokratycznego i aktywnego społeczeństwa oraz często oferują – i powinny oferować – sprzyjające warunki pracy, a także równą płacę za równą pracę oraz wspierają równość szans mężczyzn i kobiet, tym samym umożliwiając godzenie życia zawodowego z prywatnym;

L.

mając na uwadze, że przyjęto do wiadomości wniosek Komisji o dodanie nowej kategorii osób znajdujących się w niekorzystnej sytuacji do postanowień dotyczących zamówień zastrzeżonych;

1.

z zadowoleniem przyjmuje komunikaty Komisji „Inicjatywa na rzecz przedsiębiorczości społecznej” i „W kierunku odnowy gospodarczej sprzyjającej zatrudnieniu”, zawierające zalecenia dla rządów krajowych dotyczące poprawy ramowych warunków dla przedsiębiorstw społecznych, co może prowadzić do tworzenia nowych możliwości i miejsc pracy, m.in. w szybko rozwijającym się obszarze opieki zdrowotnej i społecznej (tzw. białym sektorze) i w obszarze związanym ze środowiskiem naturalnym (tzw. zielonym sektorze) – które to dwa obszary oferują nowe szanse dla gospodarki społecznej i gospodarki w ogóle;

2.

zauważa, że gospodarka społeczna jest częścią ekologiczno-społecznej gospodarki rynkowej, a także jednolitego rynku europejskiego oraz podkreśla jej wysoką odporność na kryzysy oraz jej solidne modele biznesowe; zaznacza, że przedsiębiorstwa społeczne często starają się zaspokajać potrzeby społeczne i ludzkie, które nie są – lub są tylko w niewystarczającym stopniu – zaspokajane przez podmioty komercyjne lub państwo; podkreśla, że miejsca pracy w gospodarce społecznej zachowują najczęściej charakter lokalny;

3.

zauważa, że przedsiębiorstwo społeczne to przedsiębiorstwo, niezależnie od formy prawnej, które:

4.

podkreśla, że działania realizowane w różnych sektorach gospodarki społecznej przez wolontariuszy – w tym młodych ludzi rozpoczynających kariery zawodowe, wnoszących swój entuzjazm i nowe umiejętności, a także osoby starsze, mające ogromne doświadczenie i rozwinięte umiejętności – stanowią istotny wkład na rzecz wzrostu gospodarczego, solidarności i spójności społecznej oraz nadają sens życiu wielu osób; zwraca się o uznanie i odpowiednie wsparcie finansowe i strukturalne na szczeblu lokalnym, krajowym i europejskim;

5.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do zadbania, aby przedsiębiorstwa społeczne nie znajdowały się w gorszej sytuacji w wyniku działalności innych rodzajów przedsiębiorstw, selekcjonujących dla siebie zyskowne obszary w gospodarce społecznej; wskazuje, że są to zazwyczaj obszary miejskie, a w rezultacie innym, mniej rentownym, głównie wiejskim lub peryferyjnym obszarom – gdzie logistyka wiąże się z wyższymi kosztami – pozostaje mniejsza liczba i niższa jakość usług; podkreśla, że użytkownicy powinni mieć swobodę wyboru spośród wielu świadczeniodawców;

6.

podkreśla znaczenie strategii i środków wspierających przedsiębiorczość społeczną i innowacyjne przedsiębiorstwa społeczne, zwłaszcza z myślą o ludziach młodych i znajdujących się w trudnej sytuacji, w celu poprawy i ułatwienia dostępu przedsiębiorców – zarówno kobiet, jak i mężczyzn – do programów i środków finansowych UE i państw członkowskich; wzywa do odpowiedniego wsparcia programu „Erasmus” dla młodych przedsiębiorców w celu poprawienia jego atrakcyjności i widoczności również w gospodarce społecznej; przypomina jednak, że samozatrudnieniu musi towarzyszyć zapewnienie odpowiedniego doradztwa;

7.

zauważa różnorodność w gospodarce społecznej; podkreśla, że rozwój wszelkich nowych ram prawnych na szczeblu UE powinien być fakultatywny dla przedsiębiorstw oraz powinna poprzedzać go ocena wpływu w celu uwzględnienia istnienia różnych modeli przedsiębiorczości społecznej w poszczególnych państwach członkowskich; podkreśla, że wszelkie środki powinny wykazywać ogólnounijną wartość dodaną;

8.

popiera podejmowane na szczeblu UE inicjatywy służące rozszerzeniu i wzmocnieniu już rozwiniętego sektora stowarzyszeń w różnych państwach członkowskich; wzywa do opracowania europejskiego statutu stowarzyszeń, który uzupełniłby statuty prawne istniejące na szczeblu państw członkowskich;

9.

z zadowoleniem przyjmuje wyrażony przez Komisję zamiar przedłożenia wniosku dotyczącego uproszczenia rozporządzenia w sprawie statutu spółdzielni europejskiej;

10.

z zadowoleniem przyjmuje badanie Komisji dotyczące sytuacji towarzystw ubezpieczeń wzajemnych w Europie, przy aktywnym udziale sektora; podkreśla, że towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych powinny – dzięki statutowi europejskiemu – zostać uznane za odrębny i istotny podmiot europejskiej gospodarki i społeczeństwa; kładzie nacisk na korzyści płynące z ustanowienia statutu europejskiego, który ułatwiłby działalność transgraniczną towarzystw ubezpieczeń wzajemnych; zachęca państwa członkowskie, które jeszcze nie wprowadziły krajowego statutu towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, do uczynienia tego;

11.

z zadowoleniem przyjmuje wniosek Komisji w sprawie rozporządzenia dotyczącego statutu fundacji europejskiej;

12.

przypomina, że w dokumencie COM(2004)0018 Komisja zobowiązała się podjąć dwanaście konkretnych działań na rzecz wspierania rozwoju spółdzielni oraz ubolewa nad faktem, że jak na razie poczyniono tylko nieznaczne postępy; wzywa Komisję, aby ambitnie zaproponowała – zgodnie z inicjatywą z 2004 r. – dalsze działania z myślą o poprawie warunków działania spółdzielni, towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, stowarzyszeń i fundacji, a co za tym idzie o rozwoju społecznej gospodarki w ogóle;

13.

wyraża zadowolenie z przyjęcia zmienionego pakietu przepisów UE dotyczących pomocy państwa w zakresie usług społecznych i lokalnych, zachęcając jednocześnie Komisję do dodatkowego uściślenia tych przepisów, aby ułatwić ich interpretację i stosowanie przez organy lokalne i regionalne, w szczególności w odniesieniu do przedsiębiorstw społecznych;

14.

podkreśla, że przedsiębiorstwa społeczne są ważnymi świadczycielami usług świadczonych w interesie ogólnym; wskazuje, że takie przedsiębiorstwa często wywodzą się z organizacji społeczeństwa obywatelskiego, organizacji wolontariackich lub stowarzyszeń opieki socjalnej, świadczących zindywidualizowane usługi, mające na celu zaspokojenie podstawowych potrzeb ludzkich, w szczególności potrzeb użytkowników znajdujących się w trudnej sytuacji, bądź są z tymi podmiotami ściśle powiązane; zwraca uwagę na to, że często przedsiębiorstwa społeczne mają pośredni status między podmiotami tradycyjnego sektora prywatnego i publicznego, świadczącymi usługi publiczne, tj. w ramach zamówień publicznych;

15.

jest zdania, że pojęcie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw należy rozpatrywać oddzielnie od pojęcia gospodarki społecznej i przedsiębiorstw społecznych, nawet jeśli przedsiębiorstwa handlowe prowadzące ważną działalność w zakresie społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw mogą być silnie powiązane z przedsiębiorczością społeczną;

16.

uważa, że Program na rzecz innowacji społecznych na lata 2014-2020, z jego osiami mikrofinansowania i przedsiębiorczości społecznej, wspiera działania na rzecz zagwarantowania lepszego dostępu do mikrokredytów dla mikroprzedsiebiorstw w sektorze gospodarki społecznej, przy jednoczesnym uwzględnieniu różnorodności potrzeb przedsiębiorstw społecznych w zakresie finansowania;

17.

jest przekonany, że różne instrumenty finansowe – takie jak europejskie fundusze na rzecz przedsiębiorczości społecznej, europejskie fundusze venture capital oraz europejski fundusz aniołów biznesu – są konieczne do poprawy dostępu przedsiębiorstw społecznych do rynków finansowych;

18.

podkreśla konieczność wspierania przedsiębiorstw społecznych za pomocą wystarczających środków finansowych na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i unijnym, a także wskazuje na odpowiednie fundusze w ramach wieloletnich ram finansowych na okres 2014-2020 (jak Europejski Fundusz Społeczny, Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Program na rzecz przemian i innowacji społecznych, program w zakresie badań naukowych i innowacji oraz program „Horyzont 2020”); zdecydowanie apeluje o wsparcie dla innowacyjnych przedsiębiorstw społecznych, zwłaszcza tych, które promują wysokiej jakości zatrudnienie, zwalczają ubóstwo i wykluczenie społeczne oraz inwestują w kształcenie, szkolenie i uczenie się przez całe życie;

19.

podkreśla, że należy uprościć dostęp do finansowania unijnego i pozostawić państwom członkowskim odpowiednią swobodę oraz udostępniać możliwości finansowania i w jasny sposób podawać je do wiadomości, a także uprościć wymogi organizacyjne, administracyjne i dotyczące rachunkowości;

20.

wskazuje, że wprowadzenie nowych form wsparcia finansowego będzie poprzedzone analizą obecnych instrumentów w celu weryfikacji ich efektywności; w związku z tym za konieczne uważa stworzenie instrumentów pozwalających na mierzenie i porównywanie społecznych korzyści inwestycji w celu promowania rozwoju bardziej przejrzystego rynku inwestycyjnego;

21.

za konieczne uważa stworzenie warunków umożliwiających przedsiębiorstwom społecznym uzyskanie niezależności finansowej i podejmowanie handlowej działalności gospodarczej;

22.

uważa, że odpowiedzialne procesy zarządzania, wspierane za pośrednictwem przejrzystych mechanizmów finansowania podlegających odpowiedniemu monitorowaniu, są niezbędne do utrzymania właściwego ukierunkowania przedsiębiorczości społecznej i przedsiębiorstw społecznych;

23.

apeluje o analizę porównawczą, zleconą przez Komisję i przeprowadzoną we współpracy z przedsiębiorstwami społecznymi, odnoszącą się do różnych krajowych i regionalnych ram prawnych w całej UE, warunków działania i cech charakterystycznych przedsiębiorstw społecznych, w tym ich wielkości, liczby i obszaru działalności, jak również do krajowych systemów certyfikacji i znakowania;

24.

pragnie podkreślić, że istnieje duża różnorodność przedsiębiorstw społecznych, jeśli chodzi o ich formę, wielkość, rodzaj działalności, gospodarność i współpracę; odnotowuje, że istnieją przedsiębiorstwa społeczne, które przodują w swojej branży i które mają odpowiednie możliwości rozwoju, ale istnieją również takie, które potrzebują fachowej wiedzy w zakresie rozpoczynania, rozwijania i prowadzenia działalności;

25.

uważa, że aby zwiększyć konkurencyjność przedsiębiorstw społecznych w UE, należy sprzyjać tworzeniu społecznych klastrów innowacyjnych, które przynoszą wartość dodaną nie tylko w czysto lokalnym wymiarze; jest również zdania, że przedsiębiorstwa społeczne, przy zastosowaniu odpowiednich zachęt, mogą odegrać ważną rolę, jeżeli chodzi o zatrudnienie wykwalifikowanych pracowników powyżej 50. roku życia, którzy opuścili rynek pracy;

26.

popiera propozycję Komisji dotyczącą ustanowienia wielojęzycznej, dostępnej i przyjaznej użytkownikowi platformy internetowej dla przedsiębiorstw społecznych, która powinna między innymi umożliwiać partnerskie uczenie się i wymianę wypróbowanych modeli, wspierać rozwijanie partnerstw, ułatwiać wymianę informacji o dostępie do finansowania i o możliwościach szkoleniowych oraz posłużyć jako sieć dla współpracy transgranicznej; wzywa Komisję i państwa członkowskie do zwrócenia uwagi na przedsiębiorczość społeczną w ramach otwartej metody koordynacji;

27.

popiera zgłoszoną przez Komisję Europejską propozycję ustanowienia grupy ekspertów ds. przedsiębiorczości społecznej (GECES) w celu monitorowania i oceniania postępów w realizacji środków przewidzianych komunikacie COM(2011)0682;

28.

wzywa Komisję i państwa członkowskie do rozważenia wykonalności i celowości opracowania „europejskiego oznakowania społecznego”, które mogłoby być przyznawane przedsiębiorstwom społecznym w celu zapewnienia lepszego dostępu do zamówień publicznych i innowacyjnych pod względem społecznym, z poszanowaniem zasad konkurencji; proponuje, aby przedsiębiorstwa oznakowane w ten sposób były regularnie monitorowane pod względem ich zgodności z postanowieniami określonymi w oznakowaniu;

29.

wzywa do tego, by w ramach europejskich reguł udzielania zamówień publicznych przy zlecaniu świadczenia usług stosowano zasadę „oferta najkorzystniejsza ekonomicznie”, a nie zasadę „najniższy koszt”;

30.

zwraca się do Komisji o zapewnienie lepszego zrozumienia funkcjonowania przedsiębiorstw społecznych i gospodarki społecznej oraz większej wiedzy na ich temat, o zadbanie o ich lepszą rozpoznawalność poprzez wspieranie badań akademickich, między innymi w kontekście ósmego programu ramowego („Horyzont”), a także o zainicjowanie regularnych sprawozdań z działalności na temat przedsiębiorstw społecznych i ich społecznych wyników; wzywa państwa członkowskie do zareagowania na opublikowane przez Komisję zaproszenie do składania wniosków z myślą o dysponowaniu wiarygodnymi statystykami dotyczącymi przedsiębiorstw społecznych, opracowywanymi przez krajowe urzędy statystyczne;

31.

zwraca się do Komisji i państw członkowskich o włączenie przedsiębiorstw społecznych do planów działania na rzecz zatrudnienia i włączenia społecznego oraz popiera ustanowienie „europejskiej nagrody dla przedsiębiorczości społecznej” celem uznania jej społecznego oddziaływania;

32.

zwraca uwagę, że przedsiębiorstwa społeczne wymagają maksymalnego wsparcia i akceptacji w drodze podnoszenia świadomości, zwłaszcza poprzez podkreślanie korzyści wychodzących poza korzyści czysto ekonomiczne, a także wzywa do zainicjowania szerokiej kampanii informacyjnej, wspieranej przez Komisję Europejską, państwa członkowskie i partnerów społecznych, obejmującej stworzenie dostępnej, wielojęzycznej strony internetowej, która zapewniałaby szybki i łatwy dostęp do informacji na temat produktów i usług społecznych proponowanych obywatelom;

33.

apeluje do państw członkowskich o rozważenie korzyści płynących z włączenia zasad przedsiębiorstw społecznych/przedsiębiorczości społecznej i odpowiedzialności społecznej do treści programów nauczania w szkołach, na uniwersytetach i w innych instytucjach edukacyjnych oraz do programów nauczania przez całe życie, tak aby wspierać rozwijanie kompetencji społecznych i obywatelskich oraz ułatwiać rekrutację w przedsiębiorstwach społecznych; wzywa również Komisję i państwa członkowskie do wspierania konwencjonalnego i internetowego kształcenia przedsiębiorców społecznych oraz do promowania ściślejszej współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami społecznymi, przedsiębiorstwami handlowymi i środowiskiem akademickim z myślą o zapewnieniu szerszej wiedzy na temat przedsiębiorstw społecznych i lepszego ich zrozumienia oraz o zwalczaniu wszelkich istniejących stereotypów;

34.

uważa, że wprowadzenie wspólnych europejskich ram w zakresie publikacji danych zapewni dostęp do dokładniejszych i skuteczniejszych informacji o inwestycjach w przedsiębiorstwa społeczne;

35.

przyjmuje z zadowoleniem podjęte przez Komisję zobowiązanie do zbadania i rozważenia możliwego wykorzystania tzw. patentów uśpionych przez przedsiębiorstwa społeczne w celu ułatwienia ich rozwoju i oczekuje na przedstawienie wkrótce konkretnych środków;

36.

zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji oraz rządom i parlamentom państw członkowskich.

16.12.2015   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 419/48

—

uwzględniając art. 225 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

—

uwzględniając konkluzje Rady Europejskiej z dnia 28 i 29 czerwca 2012 r.,

—

uwzględniając oświadczenie szefów państw lub rządów strefy euro z dnia 29 czerwca 2012 r.,

—

uwzględniając opublikowane dnia 26 czerwca 2012 r. sprawozdanie przewodniczących Rady Europejskiej, Komisji Europejskiej, Europejskiego Banku Centralnego i Eurogrupy pt. „W kierunku faktycznej unii gospodarczej i walutowej”,

—

uwzględniając art. 42 i art. 48 Regulaminu,

—

uwzględniając sprawozdanie Komisji Gospodarczej i Monetarnej oraz opinie Komisji Spraw Konstytucyjnych, Komisji Budżetowej oraz Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych (A7-0339/2012),

A.

mając na uwadze, że od czasu podpisania traktatu rzymskiego Unia Europejska podjęła istotne kroki ku integracji politycznej, gospodarczej, budżetowej i walutowej;

B.

mając na uwadze, że unia gospodarcza i walutowa (UGW) nie jest celem samym w sobie, ale raczej instrumentem służącym osiągnięciu celów Unii i państw członkowskich, w szczególności wyważonego i zrównoważonego wzrostu gospodarczego oraz wysokiego poziomu zatrudnienia; mając na uwadze, że integracja społeczna i solidarność są podstawami europejskiego modelu społecznego i całej integracji europejskiej i nie mogą zostać wyłączone z wszelkich przyszłych reform Unii;

C.

mając na uwadze, że w poddanym globalizacji społeczeństwie informacyjnym coraz wyraźniejsza staje się potrzeba ściślejszej integracji europejskiej, opartej na legitymacji demokratycznej, odpowiedzialności, przejrzystości i poparciu ze strony obywateli;

D.

mając na uwadze, że ściślejsza integracja europejska powinna zapewniać większe zaangażowanie parlamentarne zarówno na szczeblu krajowym, jak i Unii;

E.

mając na uwadze, że Unia znajduje się na rozdrożu i konieczne jest obranie jasnego kierunku, by bądź połączyć siły w ramach Unii i tworzyć przyszłość na rzecz silnej Unii opartej na wartościach i solidarności w świecie poddanym globalizacji, bądź też skupić się na sobie i zostać zmuszonym do biernego dostosowania się do globalizacji;

F.

mając na uwadze, że kryzys gospodarczy, finansowy i bankowy oraz obecne załamanie gospodarki prowadziły do wysokiego długu publicznego na szczeblu krajowym oraz problemów finansowych w szeregu państw członkowskich, a wraz ze zbytnimi zaburzeniami równowagi makroekonomicznej w szybki, bezpośredni i niekorzystny sposób wpłynęły na rozwój społeczno-gospodarczy w strefie euro i całej Unii;

G.

mając na uwadze, że w okresie od 2008 r. do połowy 2012 r. stopa bezrobocia w UE-27 wzrosła z około 7 % do 10,4 %, co oznacza 25 mln bezrobotnych, a wśród młodych ludzi ponad jedna osoba na pięć jest niezatrudniona (22 %), przy czym w niektórych państwach członkowskich stopa bezrobocia osób młodych przekracza 50 %;

H.

mając na uwadze, że kluczem do przezwyciężenia obecnego kryzysu jest tworzenie miejsc pracy, wysoka jakość zatrudnienia i zapewnienie godnych warunków pracy;

I.

mając na uwadze trudną sytuację gospodarczą i finansową, w jakiej znajduje się obecnie kilka państw członkowskich i którą pogłębiają ciągłe naciski na rynkach obligacji państwowych, czego odzwierciedleniem jest zmienne oprocentowanie pożyczek dla niektórych krajów, a także bardzo niskie lub ujemne oprocentowanie dla jeszcze innych krajów oraz znaczną niestabilność finansową i gospodarczą;

J.

mając na uwadze, że połączenie zmierzającej w rozbieżnych kierunkach konkurencyjności, niskiego potencjału wzrostu gospodarczego oraz wysokiego bezrobocia z wysokimi deficytami publicznymi i prywatnymi oraz wysokim zadłużeniem nie tylko powoduje straty w niektórych państwach członkowskich, ale również naraża całą strefę euro;

K.

mając na uwadze, że niedawne zagrożenia uświadomiły, iż strefa euro wciąż nie posiada wystarczających narzędzi, by rozwiązać problem kryzysu lub odpowiednio zareagować na występujące na jej terytorium regionalne i globalne szoki ekonomiczne;

L.

mając na uwadze, że istotna rola odgrywana przez euro zarówno w strefie euro, jak i w skali światowej, gdzie jest drugą pod względem znaczenia międzynarodową walutą rezerwową, wymaga stanowczej europejskiej odpowiedzi i skoordynowanych europejskich działań, by przywrócić wzrost gospodarczy i stabilność gospodarki;

M.

mając na uwadze, że w ostatnim dziesięcioleciu euro przyniosło obywatelom Unii wiele korzyści, na przykład stabilność cen, zniesienie kosztów przeliczania walut w strefie euro, brak możliwości prowadzenia nominalnych dewaluacji służących poprawie konkurencyjności, niższe stopy procentowe, wsparcie dla integracji rynków finansowych i łatwiejszy transgraniczny przepływ kapitału;

N.

mając na uwadze, że jedna waluta Unii nie powinna stać się symbolem podziału zagrażającego całemu projektowi europejskiemu, lecz raczej pozostać walutą całej Unii, zdecydowanej i zdolnej do podejmowania dalekosiężnych decyzji na rzecz wspólnej i pomyślnej przyszłości;

O.

mając na uwadze, że postępy w kierunku faktycznej UGW powinny respektować wolę państw członkowskich, które mają możliwość niewprowadzania euro, w zakresie zachowania własnych walut narodowych;

P.

mając na uwadze, że członkostwo w strefie euro oznacza wysoki stopień współzależności gospodarczej i finansowej między zainteresowanymi państwami członkowskimi, w związku z czym wymaga zdecydowanie ściślejszej koordynacji polityki finansowej, budżetowej, społecznej i gospodarczej – w ramach której państwa członkowskie przekazują uprawnienia Unii – powiązanej z bardziej restrykcyjnymi instrumentami nadzoru i skuteczną egzekucją; mając jednak na uwadze, że taka ściślejsza integracja państw członkowskich, w których walutą jest euro, prawdopodobnie uzupełniona grupą innych zainteresowanych państw członkowskich, musi być rozwijana w ramach założenia „dwie prędkości, jedna Europa”, mając na celu uniknięcie politycznych kroków, które w ostateczności doprowadziłyby do stworzenia dwóch różnych Europ;

Q.

mając na uwadze, że zgodnie z ostatnim badaniem Eurobarometru z uwagi na utrzymujący się kryzys doszło do zdecydowanego spadku zaufania do instytucji politycznych tak na krajowym, jak i unijnym szczeblu, a także do gwałtownego osłabienia się pozytywnego wizerunku Unii w społeczeństwie; mając na uwadze, że niemniej jednak Unia pozostaje podmiotem, który w oczach jej obywateli najskuteczniej walczy z kryzysem gospodarczym;

R.

mając na uwadze, że decydenci na szczeblu unijnym i krajowym powinni stale wyjaśniać swoim obywatelom korzyści płynące z integracji europejskiej oraz skutki i wyzwania związane z jedną walutą, w tym koszty i zagrożenia wynikające z rozpadu strefy euro;

S.

mając na uwadze, że 17 państw członkowskich już przyjęło jedną walutę Unii, a większość pozostałych dołączy do strefy euro, kiedy będzie na to gotowa;

T.

mając na uwadze, że wszelkie wątpliwości dotyczące przyszłości UGW w ogóle, w tym nieodwracalności członkostwa w strefie euro, a zwłaszcza jednej waluty Unii są nieuzasadnione, ponieważ silna Unia leży w interesie wszystkich obywateli;

U.

mając na uwadze, że przywrócenie zaufania jest najważniejszym zadaniem, mającym na celu przekonanie obywateli i przedsiębiorstw europejskich do ponownego rozpoczęcia inwestycji w gospodarkę oraz stworzenie instytucjom finansowym warunków dla ponownego dostarczania gospodarce realnej kredytów w szerokiej, acz rozsądnej skali;

V.

mając na uwadze, że odpowiedź na kryzys euro ma złożony charakter i wymaga konsekwentnych, wielotorowych wysiłków na wszystkich szczeblach instytucjonalnych i politycznych;

W.

mając na uwadze, że instytucje Unii oraz szefowie państw i rządów państw członkowskich w ogóle, a w szczególności państw członkowskich należących do strefy euro, odgrywają ważną rolę w budowaniu unii budżetowej w taki sposób, by wszystkie mechanizmy zarządzania kryzysem w strefie euro, takie jak europejski mechanizm stabilności (EMS), były zakorzenione w strukturze instytucjonalnej, w której Parlament jest w pełni zaangażowany w roli współustawodawcy; mając na uwadze, że obecna struktura międzyrządowa prezentuje poważny brak legitymacji demokratycznej; mając na uwadze, że wspólna waluta może zostać ustabilizowana tylko w przypadku wyrażenia przez państwa członkowskie chęci do przekazania uprawnień dotyczących polityki budżetowej na szczebel Unii;

X.

mając na uwadze, że przywrócenie zaufania wymaga również, by ci szefowie państw i rządów oraz ich ministrowie w sposób szczegółowy wyjaśnili w swoich państwach członkowskich decyzje polityczne uprzednio uzgodnione na szczeblu Unii oraz stawali w ich obronie; mając na uwadze, że wskutek niesprawiedliwego zrzucania – w niektórych przypadkach – na Unię odpowiedzialności za niepopularne decyzje mamy do czynienia ze szczególnie niebezpieczną grą percepcji, która grozi oddolną erozją Unii, osłabieniem solidarności, a w ostatecznym rozrachunku – zniszczeniem wiarygodności krajowych przywódców politycznych i potencjalnie całego projektu europejskiego;

Y.

mając na uwadze, że Unia znajduje się obecnie w stanie niestabilności; mając na uwadze, że kilka państw członkowskich jest pod presją niezwykle wymagających działań z zakresu reform strukturalnych i programów konsolidacji; mając na uwadze, że w ostatecznym rozrachunku kluczem do przetrwania takich czasów, zachęcenia do solidarności i kontynuowania projektu europejskiego jest unia polityczna;

Z.

mając na uwadze, że na szczycie państw strefy euro w dniach 28–29 czerwca 2012 r. Rada Europejska potwierdziła chęć podjęcia środków niezbędnych dla zapewnienia stabilnej finansowo, konkurencyjnej i bogatej Europy i zwiększenia w ten sposób dobrobytu obywateli;

AA.

mając na uwadze, że narastający w Unii rozziew między krajami centralnymi i peryferyjnymi nie powinien nabrać trwałego charakteru; mając na uwadze konieczność ustanowienia stałych ram, w których państwa członkowskie znajdujące się w trudnej sytuacji będą mogły polegać na wynikającym z solidarności wsparciu ze strony innych państw członkowskich; mając na uwadze, że te państwa członkowskie, które domagają się solidarności, powinny być zobowiązane do ponoszenia odpowiedzialności za wdrażanie wszystkich zobowiązań podjętych w zakresie budżetu, a także odnoszących się do ich kraju zaleceń i zobowiązań w ramach europejskiego semestru, w szczególności związanych z paktem stabilności i wzrostu, paktem euro plus, strategią „Europa 2020” oraz z procedurą dotyczącą zakłóceń równowagi makroekonomicznej, z uwzględnieniem okoliczności specyficznych dla danego państwa; mając na uwadze, że zapewnienie stabilności finansowej każdego państwa członkowskiego leży w interesie wszystkich państw członkowskich; mając na uwadze, że art. 21 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) stanowi, że państwa członkowskie mają traktować swoją politykę gospodarczą jako przedmiot wspólnego zainteresowania i koordynować ją w ramach Rady;

AB.

mając na uwadze, że nadrzędne znaczenie dla przywrócenia wzrostu ma sfinalizowanie wewnętrznego rynku; mając na uwadze, że Komisja, jako strażniczka Traktatów, musi zwiększyć się wysiłki na rzecz wyegzekwowania wdrożenia i przestrzegania istniejących przepisów dotyczących rynku wewnętrznego; mając na uwadze, że dla właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego konieczne jest dopilnowanie, aby przepisy dotyczące integracji rynku opierały się bardziej na rozporządzeniach, a nie na dyrektywach;

AC.

mając na uwadze, że nie ulega wątpliwości, iż integracja europejska jest nieodwracalnym i postępującym procesem;

AD.

mając na uwadze, że z punktu widzenia demokracji i w świetle wszystkich przepisów traktatu lizbońskiego, nie do przyjęcia jest fakt, iż przewodniczący Parlamentu Europejskiego, w którego skład wchodzą posłowie reprezentujący ponad 502 miliony obywateli Europy, nie został włączony w opracowywanie powyższego sprawozdania zatytułowanego „W kierunku faktycznej unii gospodarczej i walutowej”;

AE.

mając na uwadze, że nadszedł czas, by przywódcy polityczni Unii i w Unii pokazali swoją determinację, kreatywność, odwagę, odporność i przywództwo w celu likwidacji pozostałych niedociągnięć, które w dalszym ciągu utrudniają prawidłowe funkcjonowanie UGW; mając na uwadze, że metoda międzyrządowa osiągnęła pełnię swoich możliwości i nie spełnia w zasadzie potrzeb demokratycznego i skutecznego procesu podejmowania decyzji na miarę XXI wieku; mając na uwadze, że należy przejść ku prawdziwie federalnej Europie;

AF.

mając na uwadze, że wyżej wymienione sprawozdanie pt. „W kierunku faktycznej unii gospodarczej i walutowej” w jednoznaczny sposób służy przełamaniu kręgu nieufności za pomocą środków strukturalnych; mając na uwadze, że w sprawozdaniu tym należy również zwrócić uwagę na wymiar społeczny;

AG.

mając na uwadze, że Rada Europejska na swoim posiedzeniu w dniach 28–29 czerwca 2012 r. zwróciła się do swojego przewodniczącego o opracowanie konkretnego i terminowego planu działania na rzecz osiągnięcia faktycznej UGW; mając na uwadze, że opracowanie światowej, długofalowej wizji za pomocą planu działania stanowi istotny sygnał, który mógłby przyczynić się do przywrócenia zaufania, które mogłoby rosnąć wraz ze stopniową realizacją planu działania;

AH.

mając na uwadze, że stały postęp we wdrażaniu długofalowego planu działania nie zapewnia żadnego natychmiastowego rozwiązania kryzysu i nie powinien opóźniać niezbędnych środków krótkookresowych;

AI.

mając na uwadze, że nie można wykluczyć, iż dla wzmocnienia legitymacji demokratycznej w pełni funkcjonalnej UGW konieczne mogą być nowe zmiany traktatowe; mając na uwadze, że Komisja powinna przedstawić listę obecnych inicjatyw ustawodawczych, których nie można opóźnić przez długoterminowe zmiany instytucjonalne;

AJ.

mając na uwadze, że urzeczywistnienie faktycznej UGW w Unii wymagać będzie w perspektywie średniookresowej dokonania zmiany Traktatu;

AK.

mając na uwadze, że pełne wykorzystanie procedur i możliwości elastyczności stworzonych przez obowiązujące Traktaty w celu szybkiej poprawy zarządzania UGW w kontekście kształtowania faktycznej europejskiej przestrzeni politycznej jest warunkiem osiągnięcia konsensusu demokratycznego pozwalającego na przyszłą całościową i pomyślną zmianę Traktatów;

AL.

mając na uwadze, że Parlament ma prawo przedkładać Radzie propozycje zmiany Traktatów, które muszą być następnie rozpatrzone przez konwent, w celu ukończenia procesu kształtowania faktycznej UGW poprzez zwiększenie kompetencji Unii, w szczególności w dziedzinie polityki gospodarczej, a poprzez umocnienie zasobów własnych Unii i jej możliwości budżetowych, roli i demokratycznej odpowiedzialności Komisji oraz uprawnień Parlamentu;

AM.

mając na uwadze, że założenie, iż konwent taki nie powinien odbyć się przed następnymi wyborami do Parlamentu Europejskiego, jest realistyczne i stosowne; mając na uwadze, że przygotowania do takiego konwentu powinny się rozpocząć przed tymi wyborami;

AN.

mając na uwadze, że zarówno środki proponowane na mocy obowiązujących Traktatów, jak i przyszłe ich zmiany nie powinny wykluczać możliwości przyłączenia się państw członkowskich i powinny gwarantować integralność Unii;

AO.

mając na uwadze, że przyszłe zmiany traktatowe nie powinny stanowić przeszkody dla szybkiego wdrożenia tego, co już może być osiągnięte na mocy obecnych Traktatów; mając na uwadze, że istniejące traktaty umożliwiają szeroki margines znacznego postępu na drodze ku UGW opartej na umocnionych i bardziej zintegrowanych ramach polityki finansowej, budżetowej i gospodarczej oraz na mocniejszej legitymacji demokratycznej i odpowiedzialności;