Reguły i normy bezpieczeństwa statków pasażerskich

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Dyrektywa 2009/45/WE w sprawie reguł i norm bezpieczeństwa statków pasażerskich

Dyrektywa (UE) 2017/2108 zmieniająca dyrektywę Rady 2009/45/WE w sprawie reguł i norm bezpieczeństwa statków pasażerskich

JAKIE SĄ CELE DYREKTYWY?

Dyrektywa wprowadza jednolite normy bezpieczeństwa życia i mienia osób na statkach pasażerskich, a także na szybkich jednostkach, takich jak wodoloty, stosowanych w podróżach krajowych na wodach UE (tzn. pomiędzy portami jednego państwa UE).

Początkowo zakładano, że będzie ona kodyfikować dyrektywę 98/18/WE. Ostatecznie podjęto jednak decyzję o przekształceniu dyrektywy z 1998 r. W związku z tym dyrektywa 2009/45/WE uchyla i zastępuje dyrektywę 98/18/WE.

W 2017 r., po dokonaniu przeglądu dyrektywy w ramach programu sprawności i wydajności regulacyjnej (znanego pod nazwą REFIT), przyjęto dyrektywę (UE) 2017/2108. Zmienia ona dyrektywę 2009/45/WE oraz upraszcza i wyjaśnia reguły i normy dotyczące statków pasażerskich.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Zakres

Ten akt prawny ma zastosowanie do statków pasażerskich wykonanych ze stali lub równoważnego materiału, a także do szybkich jednostek pasażerskich.

Klasyfikacja statków pasażerskich i obszary eksploatacji

Statki pasażerskie podzielone są na cztery klasy (A, B, C, D) zależnie od obszarów morza, na których pływają.

Państwa UE ogłaszają w publicznie dostępnej bazie danych wykaz obszarów morza i klas statków, który zawiera wszystkie ograniczone okresy czasu.

Wymogi techniczne w zakresie bezpieczeństwa

Dyrektywa określa szczegółowe wymagania techniczne w zakresie środków bezpieczeństwa, które muszą spełniać statki. Dotyczą one:

• budowy-konstrukcji;
• stateczności;
• urządzeń maszynowych;
• instalacji elektrycznych;
• ochrony przeciwpożarowej i ratunkowej.

Organy krajowe mogą nakładać dodatkowe wymogi bezpieczeństwa, jeśli uznają je za zasadne z uwagi na szczególne warunki lokalne.

Inspekcje i certyfikaty bezpieczeństwa

• Każdy statek pasażerski zarejestrowany w państwie UE podlega inspekcji przed wejściem do eksploatacji, a następnie co najmniej raz do roku.
• Wszystkie statki pasażerskie spełniające normy bezpieczeństwa otrzymują certyfikat bezpieczeństwa statku pasażerskiego.
• W przypadku naruszenia norm bezpieczeństwa organy krajowe zobowiązane są nakładać kary, które są „skuteczne, proporcjonalne i odstraszające”.

Wyłączenia

Dyrektywa nie ma zastosowania do pewnych typów statków, takich jak:

• okręty wojenne;
• statki drewniane o prymitywnej konstrukcji;
• historyczne statki pasażerskie będące oryginałami lub replikami;
• jachty nieprzewożące więcej niż 12 pasażerów;
• jednostki żeglujące wyłącznie w obszarze portu.

Dyrektywa zmieniająca (UE) 2017/2108

Ta dyrektywa zmieniająca:

• wyłącza z zakresu stosowania dyrektywy 2009/45/WE:
  • wszystkie istniejące i nowe statki pasażerskie o długości poniżej 24 metrów, które będą podlegały normom bezpieczeństwa ustalanym na szczeblu krajowym (w maju 2018 r. Komisja Europejska przedstawiła wniosek w sprawie koordynacji norm bezpieczeństwa dotyczących małych statków pasażerskich o długości poniżej 24 metrów),
  • statki obsługujące instalacje morskie, które przewożą pracowników na instalacje morskie oraz z instalacji morskich, a także łodzie typu tender wykorzystywane do transferu więcej niż 12 osób ze statku pasażerskiego na ląd i z powrotem,
  • rekreacyjne jednostki pływające i statki zabytkowe oraz żaglowce, jeśli są one wyposażone w pomocniczy napęd mechaniczny;
• upraszcza definicje stref morskich C i D;
• zalicza statki pasażerskie do klas A, B, C i D w zależności od obszaru morskiego, po którym pływają;
• wprowadza wymóg, zgodnie z którym statki zbudowane z aluminium przed dniem 20 grudnia 2017 r. mają być dostosowane do przewidzianych w niej wymogów do dnia 22 grudnia 2025 r. Jeśli jednak państwo UE ma więcej niż 60 statków pasażerskich zbudowanych ze stopu aluminium, które pływają pod jego banderą w dniu 20 grudnia 2017 r., może ono zwolnić z przepisów dyrektywy zbudowane z aluminium statki pasażerskie klasy B, C i D na okres 12 lat po tym dniu, o ile nie spowoduje to zmniejszenia poziomu bezpieczeństwa;
• wprowadza wymóg, zgodnie z którym wszystkie nowe i istniejące statki pasażerskie muszą posiadać certyfikat bezpieczeństwa statku pasażerskiego.

OD KIEDY DYREKTYWA MA ZASTOSOWANIE?

Dyrektywa 2009/45/WE ma zastosowanie od dnia 15 lipca 2009 r. Dyrektywa 2009/45/WE zmieniła i zastąpiła dyrektywę 98/18/WE wraz z jej późniejszymi zmianami.

Dyrektywa (UE) 2017/2108 weszła w życie w dniu 20 grudnia 2017 r. Państwa UE stosują przyjęte na jej podstawie przepisy od dnia 21 grudnia 2019 r.

KONTEKST

Jednostki pływające stosowane do podróży krajowych na wodach UE muszą spełniać podstawowe normy bezpieczeństwa w celu ochrony życia pasażerów i załogi. Normy te zostały zdecydowanie wzmocnione po zatonięciu promu Estonia na Bałtyku w roku 1994.

Dyrektywa 2009/45/WE jest najbardziej kompleksowym instrumentem prawnym UE w zakresie bezpieczeństwa pasażerów statków. Dyrektywa ta jest uzupełniona szczególnymi przepisami UE dotyczącymi jednostek pasażerskich typu ro-ro (roll-on/roll-off) i szybkich jednostek, a także przepisami dotyczącymi rejestracji osób podróżujących na pokładzie statków pasażerskich.

Więcej informacji:

• Bezpieczeństwo statków pasażerskich (Komisja Europejska).

GŁÓWNE DOKUMENTY

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/45/WE z dnia 6 maja 2009 r. w sprawie reguł i norm bezpieczeństwa statków pasażerskich (Wersja przekształcona) (Dz.U. L 163 z 25.6.2009, s. 1–140)

Kolejne zmiany dyrektywy 2009/45/WE zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2108 z dnia 15 listopada 2017 r. zmieniająca dyrektywę Rady 2009/45/WE w sprawie reguł i norm bezpieczeństwa statków pasażerskich (Dz.U. L 315 z 30.11.2017, s. 40–51)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Wniosek dotyczący zalecenia Rady w sprawie celów w dziedzinie bezpieczeństwa i wymagań funkcjonalnych dotyczących statków pasażerskich o długości poniżej 24 metrów (COM(2018) 314 final z 23.5.2018)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2109 z dnia 15 listopada 2017 r. zmieniająca dyrektywę Rady 98/41/WE w sprawie rejestracji osób podróżujących na pokładzie statków pasażerskich płynących do portów państw członkowskich Wspólnoty lub z portów państw członkowskich Wspólnoty oraz dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/65/UE w sprawie formalności sprawozdawczych dla statków wchodzących do lub wychodzących z portów państw członkowskich (Dz.U. L 315 z 30.11.2017, s. 52–60)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2110 z dnia 15 listopada 2017 r. w sprawie systemu inspekcji na potrzeby bezpiecznej eksploatacji statków pasażerskich typu ro-ro i szybkich jednostek pasażerskich uprawiających żeglugę na linii regularnej oraz zmieniająca dyrektywę 2009/16/WE i uchylająca dyrektywę Rady 1999/35/WE (Dz.U. L 315 z 30.11.2017, s. 61–77)

Dyrektywa Rady 98/41/WE z dnia 18 czerwca 1998 r. w sprawie rejestracji osób podróżujących na pokładzie statków pasażerskich płynących do portów państw członkowskich Wspólnoty lub z portów państw członkowskich Wspólnoty (Dz.U. L 188 z 2.7.1998, s. 35–39)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Dyrektywa Rady 98/18/WE z dnia 17 marca 1998 r. w sprawie reguł i norm bezpieczeństwa statków pasażerskich (Dz.U. L 144 z 15.5.1998, s. 1–115)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 18.12.2018