Ochrona dzieci w świecie cyfrowym

Sposoby wykorzystywania mediów przez konsumentów, zwłaszcza małoletnich, zaczęły się bardzo zmieniać. Ci ostatni coraz częściej korzystają z mediów za pomocą urządzeń przenośnych, w tym przy użyciu internetowych gier wideo, a to zwiększa zapotrzebowanie na usługi na żądanie dostępne w Internecie. Jako nowe zjawisko serwisy społecznościowe nabrały znaczenia zarówno dla użytkowników indywidualnych, jak i całego społeczeństwa. Wiele zmian dopiero nastąpi. Ta ewolucja oferuje małoletnim dużo możliwości, ale oznacza również problemy w zakresie ich ochrony. W sprawozdaniu podsumowano dokonania w dziedzinie ochrony małoletnich w świecie cyfrowym oraz przedstawiono kolejne kroki, których podjęcie jest niezbędne, aby ją zwiększyć.

AKT

Sprawozdanie Komisji z dnia 13 września 2011 r. dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie stosowania zalecenia Rady z dnia 24 września 1998 r. dotyczącego ochrony małoletnich i poszanowania godności ludzkiej oraz zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie ochrony małoletnich, godności ludzkiej oraz prawa do odpowiedzi w odniesieniu do konkurencyjności europejskiego przemysłu audiowizualnego oraz internetowych usług informacyjnych, zatytułowane „Ochrona dzieci w świecie cyfrowym” [COM(2011) 556 wersja ostateczna — nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym].

STRESZCZENIE

W sprawozdaniu opisano środki wprowadzane przez państwa członkowskie w celu ochrony dzieci w ramach działalności online. Stanowi ono kontynuację zalecenia z 2006 r. w sprawie ochrony małoletnich w ramach przemysłu audiowizualnego i usług informacji, jak również zalecenia z 1998 r. dotyczącego ochrony małoletnich i poszanowania godności ludzkiej.

Treści niezgodne z prawem lub szkodliwe

Sprawozdanie stanowi przegląd inicjatyw podjętych przez państwa członkowskie, których celem jest zwalczanie dyskryminacyjnych i innych niezgodnych z prawem lub szkodliwych treści internetowych. Do inicjatyw tych zaliczają się głównie samodzielne podejmowanie zobowiązań czy wprowadzanie kodeksów postępowania. W ich ramach przewidziano na przykład wyświetlanie stosownego symbolu na stronach internetowych.

Poziom ochrony zapewniony w ramach inicjatywy tego typu nadal jest w państwach członkowskich różny. Stosowane obecnie środki należy nieustannie monitorować, aby zagwarantować coraz większy stopień ich skuteczności.

Ponieważ niezgodne z prawem lub szkodliwe treści pochodzą zazwyczaj z innych państw członkowskich lub spoza UE, skoordynowane podejście na poziomie europejskim, a w dalszej kolejności międzynarodowym, pozwoliłoby zharmonizować ochronę przed nimi.

Numery interwencyjne

W Europejskiej agendzie cyfrowej przewidziano uruchomienie do roku 2013 numerów interwencyjnych do powiadamiania o obraźliwych lub szkodliwych treściach internetowych. Numery takie będą współfinansowane w ramach programu „Bezpieczniejszy Internet”. Międzynarodowe Stowarzyszenie Internetowe Numerów Interwencyjnych INHOPE (EN) stanowi dla państw członkowskich i krajów spoza UE narzędzie skutecznej współpracy. Wprowadzono również w życie procedury zgłaszania i usuwania nielegalnych treści, w ramach których dostawcy usług internetowych usuwają treści niezgodne z prawem, zgłoszone przez obywateli za pośrednictwem numeru interwencyjnego.

Komisja apeluje do państw członkowskich, aby uważniej monitorowały numery interwencyjne. Użytkownicy Internetu, jak i dzieci, nie mają na ich temat wystarczającej wiedzy ani wystarczającego dostępu.

Dostawcy usług internetowych (ISP)

Zachęca się ISP do większego zaangażowania w ochronę małoletnich. Stosowanie kodeksów postępowania powinno być bardziej rozpowszechnione i uważnie monitorowane. Należy zachęcać stowarzyszenia ISP do uwzględniania ochrony małoletnich w swoich działaniach i zapewniania, by ich członkowie podejmowali stosowne zobowiązania. Większe zaangażowanie konsumentów i organów publicznych w opracowywanie kodeksów postępowania przyczyniłoby się też do rzeczywistego dostosowania samoregulacji do dynamicznie rozwijającego się świata mediów cyfrowych.

ISP zachęcani są do rozpowszechniania stosowania kodeksów postępowania oraz do uwzględniania ochrony małoletnich w swoich mandatach.

Serwisy społecznościowe

Serwisy społecznościowe zdołały już całkowicie zmienić zachowanie małoletnich w zakresie wchodzenia w interakcje i komunikowania się między sobą. Niosą one ze sobą znaczne ryzyko w postaci treści niezgodnych z prawem, treści nieodpowiednich ze względu na wiek, nieodpowiednich kontaktów czy nieodpowiedniego zachowania.

Jednym ze sposobów zwalczania zagrożeń wymienionych w sprawozdaniu może być opracowanie wytycznych dotyczących postępowania, skierowanych do operatorów serwisów społecznościowych. Komisja zachęca do tworzenia na serwisach społecznościowych większej ilości punktów powiadamiania oraz do stworzenia sprawnego zaplecza infrastrukturalnego.

Umiejętności korzystania z mediów i inicjatywy służące szerzeniu wiedzy

Państwa członkowskie potwierdzają wolę wspierania rozwoju umiejętności korzystania z mediów. W tym celu realizuje się wiele inicjatyw, takich jak partnerstwa publiczno-prywatne czy projekt EU kids online (EN). Mimo iż włączanie inicjatyw służących rozwijaniu umiejętności korzystania z mediów do realizowanych w szkołach programów nauczania staje się coraz powszechniejsze, objęcie nimi wszystkich dzieci i rodziców oraz zapewnienie ich spójności we wszystkich szkołach i państwach członkowskich stanowi nadal poważne wyzwanie.

Ograniczenia dostępu do treści

Ograniczanie dostępu małoletnich do treści wymaga opracowania systemu klasyfikacji wiekowej i klasyfikacji treści. Niektóre państwa członkowskie uważają stosowane obecnie systemy klasyfikacji wiekowej i klasyfikacji treści audiowizualnych za wystarczające i skuteczne, podczas gdy inne twierdzą, że należy je udoskonalić.

Systemy techniczne, takie jak filtrowanie, systemy weryfikacji wieku czy systemy kontroli rodzicielskiej mogą być przydatne, ale nie mogą całkowicie ograniczyć dostępu małoletnim do treści, które nie są dla nich odpowiednie. Abonenci są coraz lepiej informowani o dostępnych systemach filtrowania i klasyfikacji oraz o oprogramowaniu służącym do weryfikacji wieku. Państwa członkowskie są jednak podzielone co do ich przydatności, stosowności (w kontekście prawa do informacji i ewentualnych nadużyć cenzury), technicznej wykonalności oraz skuteczności systemów technicznych. Poza tym wszystkie podkreślają potrzebę przejrzystości dotyczącej umieszczania niektórych treści na tzw. czarnej liście i możliwości ich usuwania.

Mimo iż większość państw członkowskich widzi możliwości poprawy, jeśli chodzi o określanie wieku i systemy klasyfikacji, nie ma wśród nich zgody co do paneuropejskiego systemu klasyfikacji treści medialnych. W sprawozdaniu zachęca się do przeanalizowania możliwości wprowadzenia innowacyjnych systemów klasyfikacji wiekowej i klasyfikacji treści w całej branży technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT).

Przemysł audiowizualny

Komisja stwierdza, że telewizyjne usługi medialne na żądanie pozostają w tyle, jeśli chodzi o współ- i samoregulację systemów ochrony małoletnich przed szkodliwymi treściami oraz środki techniczne umożliwiające wybiórcze udostępnianie dzieciom treści internetowych. W odniesieniu do tego typu audiowizualnych usług medialnych należy opracować systemy klasyfikacji wiekowej oraz systemy ograniczania czasu emisji.

Gry wideo

Poza Niemcami wszystkie państwa członkowskie korzystają z Ogólnoeuropejskiego Systemu Klasyfikacji Gier (PEGI), dotyczącego ochrony małoletnich w ramach gier wideo. W sprawozdaniu uznano, że należy realizować większą ilość działań informacyjnych w celach zapobiegawczych, zwłaszcza w szkołach. Dodatkowo, aby zapewnić przestrzeganie systemów klasyfikacji wiekowej w zakresie sprzedaży gier wideo oraz aby w ramach gier internetowych szerzej stosowano takie systemy jak PEGI Online, należy jeszcze poczynić pewne postępy.

See also