Konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (ERIC)

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (WE) nr 723/2009 – zasady dotyczące tworzenia konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

• Ma ono na celu ułatwianie budowania i funkcjonowania infrastruktur badawczych o znaczeniu europejskim w szeregu państw członkowskich Unii Europejskiej (UE) i państw stowarzyszonych* poprzez zapewnienie nowego instrumentu prawnego na mocy prawa UE: konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (ERIC).
• Ramy prawne ERIC mogą być stosowane w odniesieniu do nowych oraz istniejących infrastruktur badawczych, zarówno zlokalizowanych w jednej placówce, jak i rozproszonych.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

• ERIC jest podmiotem prawnym ustanawianym na mocy decyzji Komisji Europejskiej. Ma on osobowość prawną i pełną zdolność do czynności prawnych uznane we wszystkich państwach członkowskich. Zasadnicza struktura wewnętrzna ERIC jest elastyczna oraz określona w statutach przez jego członków.
• Jego członkowie (państwa członkowskie oraz, pod pewnymi warunkami, państwa stowarzyszone, inne państwa trzecie i organizacje międzyrządowe) negocjują i uzgadniają treść statutów ERIC oraz załączników do nich zgodnie z rozporządzeniem.
• Odpowiedzialność członków ERIC jest ograniczona do wysokości wniesionych przez nich wkładów.
• ERIC jest uznawane, przez przyjmujące go państwo, za organizację międzynarodową do celów stosowania dyrektywy 2006/112/WE w sprawie podatku od wartości dodanej i dyrektywy 2020/262/WE w sprawie podatku akcyzowego. W związku z tym ERIC może, z zastrzeżeniem pewnych ograniczeń i warunków, korzystać ze zwolnień podatkowych od zakupu towarów i usług we wszystkich państwach członkowskich.
• Na potrzeby stosowania unijnych przepisów w dziedzinie zamówień publicznych ERIC jest uznawane za organizację międzynarodową. ERIC może przyjmować swoje własne zasady dotyczące zamówień.
• Działania w ramach infrastruktury ERIC mają, co do zasady, nie przynosić zysków. Niemniej jednak jednostka ERIC może wykonywać niektóre ograniczone działania gospodarcze, pod warunkiem że są one ściśle powiązane z jego zasadniczym zadaniem i nie wstrzymują prac zmierzających do osiągnięcia zasadniczego celu infrastruktury badawczej.
• Siedziba statutowa ERIC musi mieścić się na terytorium jednego z członków będącego państwem członkowskim lub państwem stowarzyszonym unijnego programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji. Jego nazwa musi zawierać akronim „ERIC”.
• Do utworzenia ERIC potrzebne jest zgromadzenie minimalnej liczby członków. W wariancie minimum wymagane jest uczestnictwo przynajmniej jednego państwa członkowskiego i dwóch innych krajów (będących albo państwami członkowskimi, albo państwami stowarzyszonymi). W zależności od warunków określonych w statutach, zgodnych z wymogami rozporządzenia w sprawie ERIC, mogą następnie przystąpić inni członkowie.
• Aby możliwe było utworzenie ERIC, infrastruktura badawcza musi spełniać następujące wymogi:
  • ma być konieczna do realizacji europejskiej działalności badawczej;
  • ma w znaczącym stopniu przyczyniać się do osiągnięć w dyscyplinach naukowo-technicznych na poziomie europejskim i międzynarodowym;
  • ma przyznawać rzeczywisty dostęp do niej europejskiemu środowisku badawczemu;
  • ma przyczyniać się do mobilności badaczy i wymiany wiedzy w obrębie europejskiej przestrzeni badawczej;
  • ma przyczyniać się do upowszechniania i optymalizacji wyników działań w zakresie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji.
• Wnioski o utworzenie ERIC są składane do Komisji, która przeprowadza ich ocenę. Zawierają one następujące elementy:
  • wniosek o utworzenie ERIC;
  • proponowane statuty (zawierające co najmniej następujące informacje: lista członków, siedziba statutowa, nazwa ERIC, prawa i obowiązki członków, organy ERIC i ich obszary odpowiedzialności, skład i procedury podejmowania decyzji, czas obowiązywania ERIC, podstawowe zasady, język roboczy, odniesienia do warunków stosowania statutu;
  • opis naukowo-techniczny;
  • oświadczenie przyjmującego państwa uznające ERIC za organizację międzynarodową w rozumieniu dyrektyw w sprawie podatku od wartości dodanej i podatku akcyzowego.
• ERIC jest tworzone w dwóch etapach.
  • Etap 1 – weryfikacja, czy spełnione są wymagania określone w rozporządzeniu w sprawie ERIC. Komisja dokonuje oceny wniosku z pomocą niezależnych ekspertów i przekazuje wnioskodawcy wyniki przeprowadzonej oceny.
  • Etap 2 – skierowanie do Komisji formalnego wniosku o utworzenie ERIC podpisanego przez wszystkich wnioskodawców. Na tej podstawie Komisja zasięga opinii Komitetu do spraw wdrażania rozporządzeń dotyczących ERIC i przygotowuje swoją decyzję, która jest następnie przekazywana wnioskodawcom i publikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
• Rozporządzenie (UE) nr 723/2009 zostało zmienione rozporządzeniem (UE) nr 1261/2013, aby ułatwić uczestnictwo państw stowarzyszonych i w pełni uwzględnić ich wkład, co się tyczy członkostwa i praw głosu.
• W przeciwieństwie do wspólnych inicjatyw technologicznych tworzonych w formie wspólnych przedsiębiorstw, których UE zawsze jest członkiem, UE nie musi koniecznie być członkiem ERIC.

Wykaz poszczególnych ERIC:

• ACTRIS ERIC – infrastruktura do badania aerozoli, chmur i gazów śladowych
• AnaEE-ERIC – Analiza i Eksperymenty dotyczące Ekosystemów
• BBMRI-ERIC – Konsorcjum na rzecz Infrastruktury Badawczej Biobanków i Zasobów Biomolekularnych
• CERIC-ERIC – Konsorcjum na rzecz Środkowoeuropejskiej Infrastruktury Badawczej
• CESSDA-ERIC – Konsorcjum na rzecz Europejskich Archiwów Danych z zakresu Nauk Społecznych
• CLARIN-ERIC – wspólne zasoby językowe i infrastruktura technologiczna
• DARIAH-ERIC – Cyfrowa Infrastruktura Badawcza na rzecz Sztuki i Nauk Humanistycznych
• EATRIS-ERIC – Europejska Infrastruktura Zaawansowanych Badań Translacyjnych w Medycynie
• ECCSEL-ERIC – Europejskie Laboratorium Wychwytywania i Składowania Dwutlenku Węgla
• ECRIN-ERIC – Europejska Sieć Infrastruktur Badań Klinicznych
• ELI-ERIC – infrastruktura badawcza promieniowania o ekstremalnych parametrach – „The Extreme Light Infrastructure”
• EMBRC-ERIC – Europejskie Centrum Badań Biologii Morskiej
• EMSO-ERIC – Europejskie Multidyscyplinarne Obserwatorium Dna Morskiego i Słupa Wody
• EPOS-ERIC – System Obserwacji Płyty Europejskiej
• ESS-ERIC – Europejski Sondaż Społeczny
• EU-OPENSCREEN-ERIC – europejska infrastruktura otwartych platform przesiewowych w dziedzinie biologii chemicznej
• EU-SOLARIS ERIC – europejska infrastruktura badań słonecznych na rzecz skoncentrowanej energii słonecznej
• Euro-Argo ERIC – infrastruktura badawcza Euro-Argo
• Euro-BioImaging ERIC – technologie obrazowania w naukach biologicznych i biomedycznych
• Europejskie Źródło Spalacyjne – ERIC – Europejskie Źródło Spalacyjne
• ICOS-ERIC – Zintegrowany System Monitorowania Gazów Cieplarnianych
• Instruct-ERIC – Zintegrowana Biologia Strukturalna
• JIV-ERIC – Wspólny Instytut ds. Interferometrii Wielkobazowej
• LifeWatch ERIC – Europejska Infrastruktura e-Nauki i Technologii na rzecz Badań w dziedzinie Różnorodności Biologicznej i Ekosystemów
• MIRRI-ERIC – infrastruktura badawcza w zakresie zasobów mikrobiologicznych
• SHARE-ERIC – badania dotyczące zdrowia, starzenia się i przechodzenia na emeryturę w Europie.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Ma ono zastosowanie od 28 sierpnia 2009 r.

KONTEKST

• Rozporządzenie stanowi jedną ze strategicznych inicjatyw będących następstwem zielonej księgi w sprawie europejskiej przestrzeni badawczej z dnia 4 kwietnia 2007 r. Jest to inicjatywa, która towarzyszy wdrażaniu części dotyczącej „infrastruktur badawczych” 7. programu ramowego (na lata 2007–2013) oraz programu „Horyzont 2020” (na lata 2014–2020 – zastąpionego przez 9 wieloletni program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji „Horyzont Europa”.
• Tworzenie ERIC korzystnie oddziałuje na rozwój europejskiej przestrzeni badawczej, ponieważ eliminuje, w przepisach dotyczących tworzenia, finansowania i funkcjonowania tego rodzaju klasy infrastruktur badawczych, wąskie gardła, przyjmujące postać np. fragmentacji i regionalizacji.
• Jak dotąd utworzono 26 konsorcja ERIC.
• Więcej informacji:
  • Konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (ERIC) (Komisja Europejska)
  • ERIC – Praktyczne wskazówki (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Rady (WE) nr 723/2009 z dnia 25 czerwca 2009 r. w sprawie wspólnotowych ram prawnych konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (ERIC) (Dz.U. L 206 z 8.8.2009, s. 1–8).

Kolejne zmiany rozporządzenia (WE) nr 723/2009 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2023/900 z dnia 25 kwietnia 2023 r. ustanawiająca infrastrukturę do badania aerozoli, chmur i gazów śladowych (ACTRIS ERIC) (Dz.U. L 115 z 3.5.2023, s. 15–19).

Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2022/2297 z dnia 19 października 2022 r. dotycząca utworzenia europejskiej infrastruktury badań słonecznych na rzecz skoncentrowanej energii słonecznej (EU-SOLARIS ERIC) (Dz.U. L 304 z 24.11.2022, s. 78–84).

Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2022/289 z dnia 22 lutego 2022 r. ustanawiająca konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej Analizy i Eksperymentów dotyczących Ekosystemów (AnaEE-ERIC) (Dz.U. L 43 z 24.2.2022, s. 73–78).

Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2022/1204 z dnia 16 czerwca 2022 r. ustanawiająca infrastrukturę badawczą w zakresie zasobów mikrobiologicznych – konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (MIRRI-ERIC) (Dz.U. L 186 z 13.7.2022, s. 14–20).

Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2021/960 z dnia 30 kwietnia 2021 r. ustanawiająca konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej Promieniowania o Ekstremalnych Parametrach – „The Extreme Light Infrastructure” (ELI ERIC) (Dz.U. L 212 z 15.6.2021, s. 3–6).

Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2019/1854 z dnia 29 października 2019 r. w sprawie ustanowienia europejskiej infrastruktury badawczej na potrzeby technologii obrazowania w naukach biologicznych i biomedycznych – konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej Euro-BioImaging (Euro-BioImaging ERIC) (Dz.U. L 285 z 6.11.2019, s. 9–13).

Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2018/1732 z dnia 30 października 2018 r. w sprawie ustanowienia Systemu Obserwacji Płyty Europejskiej – konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (EPOS ERIC) (Dz.U. L 288 z 16.11.2018, s. 10–14).

Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady – Drugie sprawozdanie ze stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 723/2009 z dnia 25 czerwca 2009 r. w sprawie wspólnotowych ram prawnych konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (ERIC) (COM(2018) 523 final z 6.7.2018).

Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2018/499 z dnia 20 marca 2018 r. ustanawiająca europejską infrastrukturę otwartych platform przesiewowych w dziedzinie biologii chemicznej – konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (EU-OPENSCREEN ERIC) (Dz.U. L 82 z 26.3.2018, s. 8–12).

Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2018/272 z dnia 20 lutego 2018 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Centrum Badań Biologii Morskiej – konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (EMBRC-ERIC) (Dz.U. L 51 z 23.2.2018, s. 17–22).

Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2017/1213 z dnia 4 lipca 2017 r. ustanawiająca Zintegrowaną Biologię Strukturalną – konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (Instruct-ERIC) (Dz.U. L 173 z 6.7.2017, s. 47–52).

Zob. tekst skonsolidowany.

Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2017/996 z dnia 9 czerwca 2017 r. ustanawiająca Europejskie Laboratorium Wychwytywania i Składowania Dwutlenku Węgla – Konsorcjum na rzecz Europejskiej Infrastruktury Badawczej (ECCSEL ERIC) (Dz.U. L 149 z 13.6.2017, s. 91–97).

Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2017/995 z dnia 9 czerwca 2017 r. ustanawiająca Konsorcjum na rzecz Europejskich Archiwów Danych z zakresu Nauk Społecznych – Konsorcjum na rzecz Europejskiej Infrastruktury Badawczej (CESSDA ERIC) (Dz.U. L 149 z 13.6.2017, s. 85–90).

Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2017/499 z dnia 17 marca 2017 r. w sprawie utworzenia Europejskiej Infrastruktury e-Nauki i Technologii na rzecz Badań w dziedzinie Różnorodności Biologicznej i Ekosystemów – konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (LifeWatch ERIC) (Dz.U. L 76 z 22.3.2017, s. 35–39).

Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2016/1757 z dnia 29 września 2016 r. w sprawie utworzenia Konsorcjum na rzecz Europejskiej Infrastruktury Badawczej – Europejskie Multidyscyplinarne Obserwatorium Dna Morskiego i Słupa Wody (EMSO ERIC) (Dz.U. L 268 z 1.10.2016, s. 113–117).

Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2015/2097 z dnia 26 października 2015 r. w sprawie powołania Konsorcjum na rzecz Europejskiej Infrastruktury Badawczej – Zintegrowany System Monitorowania Gazów Cieplarnianych (ICOS ERIC) (Dz.U. L 303 z 20.11.2015, s. 19–34).

Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2015/1478 z dnia 19 sierpnia 2015 r. w sprawie utworzenia Europejskiego Źródła Spalacyjnego jako konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (Europejskie Źródło Spalacyjne – ERIC) (Dz.U. L 225 z 28.8.2015, s. 16–48).

Decyzja wykonawcza Komisji 2014/923/UE z dnia 12 grudnia 2014 r. w sprawie utworzenia Wspólnego Instytutu ds. Interferometrii Wielkobazowej jako konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (JIV-ERIC) (Dz.U. L 363 z 18.12.2014, s. 156–169).

Decyzja wykonawcza Komisji 2014/526/UE z dnia 6 sierpnia 2014 r. w sprawie ustanowienia Cyfrowej Infrastruktury Badawczej na rzecz Sztuki i Nauk Humanistycznych jako konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (DARIAH ERIC) (Dz.U. L 239 z 12.8.2014, s. 64–80).

Decyzja wykonawcza Komisji 2014/392/UE z dnia 24 czerwca 2014 r. w sprawie utworzenia Konsorcjum na rzecz Środkowoeuropejskiej Infrastruktury Badawczej (CERIC-ERIC) (Dz.U. L 184 z 25.6.2014, s. 49–62).

Decyzja wykonawcza Komisji 2014/261/UE z dnia 5 maja 2014 r. w sprawie ustanowienia infrastruktury badawczej Euro-Argo jako konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (Euro-Argo ERIC) (Dz.U. L 136 z 9.5.2014, s. 35–50).

Decyzja wykonawcza Komisji 2013/713/UE z dnia 29 listopada 2013 r. w sprawie ustanowienia Europejskiej Sieci Infrastruktur Badań Klinicznych (ECRIN) jako konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (ECRIN-ERIC) (Dz.U. L 324 z 5.12.2013, s. 8–20).

Decyzja wykonawcza Komisji 2013/701/UE z dnia 22 listopada 2013 r. w sprawie ustanowienia Konsorcjum na rzecz Infrastruktury Badawczej Biobanków i Zasobów Biomolekularnych (BBMRI-ERIC) jako konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (Dz.U. L 320 z 30.11.2013, s. 63–80).

Decyzja wykonawcza Komisji 2013/700/UE z dnia 22 listopada 2013 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Sondażu Społecznego jako konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (ESS-ERIC) (Dz.U. L 320 z 30.11.2013, s. 44–62).

Decyzja wykonawcza Komisji 2013/640/UE z dnia 7 listopada 2013 r. w sprawie utworzenia Europejskiej Infrastruktury Zaawansowanych Badań Translacyjnych w Medycynie jako konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (EATRIS ERIC) (Dz.U. L 298 z 8.11.2013, s. 38–47).

Decyzja Komisji 2012/136/UE z dnia 29 lutego 2012 r. ustanawiająca wspólne zasoby językowe i infrastrukturę technologiczną jako konsorcjum na rzecz europejskiej infrastruktury badawczej (CLARIN ERIC) (Dz.U. L 64 z 3.3.2012, s. 13–28).

Decyzja Komisji 2011/166/UE z dnia 17 marca 2011 r. w sprawie utworzenia SHARE-ERIC (Dz.U. L 71 z 18.3.2011, s. 20–31).

Zob. tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 05.05.2023