Sposób sprawowania rządów w świetle konsensusu w sprawie polityki rozwoju

Milenijne cele rozwoju (MCR) nie mogą być osiągnięte bez dobrego sprawowania rządów. Niniejszy dokument proponuje wzmocnienie wsparcia Unii Europejskiej (UE) dla dobrego sprawowania rządów w krajach rozwijających się i wzywa Wspólnotę i państwa członkowskie do zharmonizowania swoich wysiłków w tej dziedzinie.

AKT

Komunikat Komisji do Rady, Parlamentu Europejskiego oraz do Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i do Komitetu Regionów z dnia 30 sierpnia 2006 r. – Sposób sprawowania rządów w świetle konsensusu europejskiego w sprawie polityki rozwoju W stronę zharmonizowanego podejścia w Unii Europejskiej [COM(2006) 421 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

STRESZCZENIE

W ramach europejskiego konsensusu w sprawie polityki rozwoju, który podkreślił znaczenie uwzględnienia koncepcji rządów demokratycznych w każdym programie sektorowym, Komisja proponuje Unii Europejskiej (UE) wspólne podejście do sprawowania rządów.

Nowe podejście

Komisja podkreśla znaczenie podjęcia kwestii sposobu sprawowania rządów w ramach szerszego podejścia z uwzględnieniem wszystkich jego wymiarów (politycznych, gospodarczych, środowiskowych i społecznych). Dobre sprawowanie rządów wykracza bowiem poza walkę z korupcją i obejmuje aspekty takie jak dostęp do opieki zdrowotnej, edukacji i sprawiedliwości, pluralizm mediów, funkcjonowanie parlamentów, zarządzanie finansami publicznych i gospodarowanie zasobami naturalnymi.

Aby zachęcać kraje rozwijające się do zintensyfikowania wysiłków na rzecz reform, podejście zaproponowane przez Komisję jest skoncentrowane na dialogu politycznym, poszanowaniu zaakceptowania reform przez rządy i obywateli krajów partnerskich, a także na środkach zachęty. Określenie reform i środków wsparcia odpowiednich do sytuacji każdego z krajów wymaga oceny sprawowania rządów w danym kraju. Ocena ta wymaga podejścia partycypacyjnego, które zachęca podmioty lokalne (w tym rząd i społeczeństwo obywatelskie) do rozwijania własnych narzędzi i możliwości analitycznych.

Zakładając uprzednie stworzenie odpowiednich warunków kontroli demokratycznej, zarządzania finansami oraz rozwoju instytucjonalnego, wsparcie budżetowe umożliwia wzmacnianie rządów i instytucji na szczeblu centralnym i lokalnym. Komisja podkreśla zwiększone korzystanie z niego i fakt, że umożliwia ono stawianie czoła problemom związanym z brakiem legitymacji politycznej i niskimi możliwościami, które są charakterystyczne dla wielu krajów rozwijających się, w szczególności państw niestabilnych.

Skuteczność tego nowego podejścia jest związana z faktem, że donatorzy mogą działać w sposób skoordynowany i zharmonizowany, w szczególności w zakresie narzędzi analitycznych w dziedzinie zarządzania i strategii reagowania. W tym kontekście Państwa Członkowskie i Komisja poczyniły postępy w sprawie wspólnego programowania i opracowały kodeks postępowania w sprawie komplementarności i podziału pracy.

Kraje Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP)

Kwestie sposobu sprawowania rządów są już częścią regularnego dialogu politycznego z krajami AKP i wsparcie dla nich zostanie wzmocnione. W programie 9. Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR), na programy w tej dziedzinie została przeznaczona kwota 870 milionów EUR (10% planowanych pakietów). Ponadto 10. EFR przewiduje stworzenie rezerwy motywacyjnej w kwocie 3 mld EUR, podzielonej na pakiety krajowe (2,7 mld EUR) i fundusz regionalny (300 mln EUR). Dostęp danego kraju do rezerwy jest uzależniony od wyników rozmów z Komisją dotyczących jego planu sprawowania rządów. W tym kontekście profil sprawowania rządów będzie ustalany dla każdego państwa osobno.

Ponadto sprawowanie rządów jest włączone jako temat przekrojowy we wszystkie dziedziny współpracy. Będzie im towarzyszyć wdrażanie nowych sposobów postępowania z uwzględnieniem nowych postanowień porozumienia z Kotonu i regionalnych strategii przyjętych dla Afryki, Karaibów i regionu Oceanu Spokojnego.

W przypadku Afryki kwestia sprawowania rządów jest również włączona w dialog i współpracę między instytucjami afrykańskimi i instytucjami UE. Komisja proponuje zwiększenie wsparcia dla instytucji Unii Afrykańskiej i afrykańskiego mechanizmu wzajemnej oceny (APRM) w ramach Nowego Partnerstwa dla Rozwoju Afryki (NEPAD).

Inne państwa rozwijające się

UE wspiera promowanie demokracji, praw człowieka i dobrych rządów we wszystkich innych krajach rozwijających się zgodnie ze strategiami opracowanymi na podstawie specyfiki każdego regionu.

We współpracy z krajami objętymi polityką sąsiedztwa wybierane są i przyjmowane wspólnie z zainteresowanymi krajami priorytetowe obszary dla wsparcia finansowego z UE na podstawie planów działania skoncentrowanych na sprawowaniu rządów. Postępy poczynione w poszczególnych dziedzinach dotyczących sprawowania rządów podlegają regularnej kontroli. Ponadto sprawowanie rządów jest wspierane przez mechanizmy współpracy takie jak współpraca bliźniacza, TAIEX czy inicjatywa SIGMA, które zostały pierwotnie opracowane w kontekście rozszerzenia. Dalsze wsparcie dla promowania reform politycznych i gospodarczych w tych krajach jest zapewniane przez nowy instrument wspierania ładu.

W komunikacie z 2005 r. Komisja zobowiązała się już do wspierania dobrego sprawowania rządów w krajach Ameryki Łacińskiej. W związku z tym Komisja zamierza dalej wspierać modernizację państw w tym regionie zgodnie z podejściem dostosowanym do potrzeb danego kraju, które różnią się w zależności od stopnia ich stabilności. Komisja będzie również wspierać integrację regionalną, która, zakładając ustanowienie i egzekwowanie wspólnych przepisów, stanowi istotne narzędzie wspierania dobrego sprawowania rządów w dziedzinie gospodarki i handlu.

W Azji UE będzie kontynuować dialog z Chinami i Indiami. W przypadku krajów Azji Środkowej dialog polityczny na poziomie regionalnym i dwustronnym dopełnia obecność specjalnego sprawozdawcy ds. rządów demokratycznych. Ponadto sposób sprawowania rządów jest jednym z przedmiotów współpracy ze Stowarzyszeniem Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN) oraz nieformalnego dialogu w ramach procesu spotkania Azja–Europa (ASEM). W programie na lata 2007–2013 sprawowanie dobrych rządów jest tematem przekrojowym we wszystkich działaniach współpracy w krajach regionu, jak również głównym sektorem współpracy z wieloma spośród tych krajów.

AKTY POWIĄZANE

Komunikat z dnia 20 października 2003 r. Komisji do Rady, Parlamentu Europejskiego oraz Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego: sprawowanie rządów i rozwój [COM(2003) 615 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

Ostatnia aktualizacja: 11.10.2007