Stowarzyszenie krajów i terytoriów zamorskich ze Wspólnotą Europejską

Niniejsza decyzja ustanawia ramy dla stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich (KTZ) ze Wspólnotą Europejską (WE) zgodnie z częścią IV Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, w celu wspierania ich rozwoju gospodarczego i społecznego oraz rozwoju ścisłych stosunków gospodarczych między nimi i WE jako całością.

AKT

Decyzja Rady 2001/822/WE z dnia 27 listopada 2001 r. w sprawie stowarzyszenia krajów i terytoriów zamorskich ze Wspólnotą Europejską (Decyzja o Stowarzyszeniu Zamorskim) [Zob. akty zmieniające].

STRESZCZENIE

Porozumienia stowarzyszeniowe z krajami i terytoriami zamorskimi (KTZ) mają na celu promowanie bardziej efektywnego rozwoju gospodarczego i społecznego KTZ oraz rozwój stosunków gospodarczych między KTZ i Wspólnotą Europejską (WE) jako całością.

Współpraca koncentruje się w szczególności na trzech dziedzinach:

• ograniczaniu ubóstwa, zapobieganiu mu i, docelowo, jego eliminowaniu,
• zrównoważonym rozwoju,
• stopniowej integracji KTZ z gospodarką regionalną i światową.

Porozumienia stowarzyszeniowe są oparte również na zasadach wspólnych dla państw członkowskich i związanych z nimi KTZ: wolności, demokracji, poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności, jak również rządów prawa.

OBSZARY WSPÓŁPRACY

Współpraca gospodarcza i handlowa: system handlowy

KTZ korzystają z bardzo korzystnego systemu handlowego. Produkty pochodzące z KTZ przywożone do WE nie podlegają przywozowym opłatom celnym ani ograniczeniom ilościowym. Ten system nie jest oparty na zasadzie wzajemności, to znaczy, że pod pewnymi warunkami produkty pochodzące ze Wspólnoty mogą podlegać przywozowym opłatom celnym lub podatkom przywozowym nakładanym przez KTZ. Jednakże system stosowany w odniesieniu do WE nie może być mniej korzystny niż system przyznawany państwom trzecim, zgodnie z zasadą największego uprzywilejowania przez KTZ, z wyjątkiem innych KTZ lub krajów rozwijających się. KTZ nie mogą także wprowadzać dyskryminacji między państwami członkowskimi Unii Europejskiej (UE).

Program stowarzyszenia przewiduje korzystne reguły pochodzenia, a także szczegółowe przepisy dotyczące kumulacji pochodzenia towarów pochodzących z WE lub krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku (AKP).

Ponadto procedura przeładunku transferu umożliwia, pod pewnymi warunkami, przywóz do WE w ramach systemu korzystnego dla KTZ produktów niepochodzących z KTZ i przywożonych z państw trzecich, dla których przywozowe należności celne i podatki zostały opłacone w KTZ. Procedura ta stosuje się do wyłącznie do produktów rolnych lub towarów pochodzących z przetwórstwa produktów rolnych, o ile nie wprowadzono wyjątków.

Współpraca na rzecz finansowania rozwoju

Współpraca w tej dziedzinie ma na celu w szczególności wspieranie rozwoju KTZ poprzez wspieranie polityk i strategii w sektorach produkcyjnych, jak również w takich dziedzinach jak rozwój handlu, obszary związane z handlem, rozwój czynnika ludzkiego, społecznego i środowiskowego czy współpraca kulturalna i społeczna.

Współpraca i integracja regionalna

Współpraca w tym zakresie dotyczy działań między KTZ oraz między KTZ a państwami trzecimi, takimi jak kraje AKP, a także współpracy z regionami najbardziej oddalonymi. Ma ona na celu wzmocnienie współpracy i rozwoju gospodarczego, wspieranie swobodnego przepływu osób, towarów, usług, pracowników i technologii, liberalizację handlu i płatności, jak również wdrażanie polityki reform strukturalnych na poziomie regionalnym. Ponadto ściślejsza współpraca i głębsza integracja powinny zachęcać najmniej rozwinięte KTZ do udziału w rynkach regionalnych i odnoszenia stąd korzyści.

REALIZACJA

Stowarzyszenie opiera się na zasadzie trójstronnego partnerstwa między Komisją, państwem członkowskim, z którym ten KTZ jest związany oraz KTZ. Istnieją dwa główne instrumenty mające na celu zapewnienie skutecznego dialogu i partnerstwa:

• forum dialogu KTZ-WE (Forum KTZ), które jest organizowane corocznie i w którego skład wchodzą WE, wszystkie KTZ oraz państwa członkowskie, z którymi KTZ są związane,
• odrębne partnerstwa pomiędzy Komisją, państwem członkowskim, z którym KTZ jest związany oraz KTZ reprezentowane przez swoje władze.

Podobnie jak kraje AKP, KTZ korzystają z Europejskiego Funduszu Rozwoju (EFR), który jest głównym instrumentem współpracy na rzecz finansowania rozwoju w KTZ i współpracy regionalnej z KTZ. Strategia rozwoju i współpracy jest przyjmowana dla każdego KTZ w postaci jednolitego dokumentu programowego (SPD). KTZ są odpowiedzialne przede wszystkim za opracowywanie i realizację działań w zakresie współpracy, w związku z czym SPD jest opracowywany głównie przez władze KTZ. SPD jest uchwalany wspólnie przez władze KTZ i Komisję. Monitorowanie i audyt są realizowane przez wszystkich partnerów. Społeczeństwo obywatelskie jest również ważnym czynnikiem w dziedzinie współpracy, należy zatem włączać w opracowywanie programów współpracy podmioty pozarządowe określone osobno dla każdego KTZ.

ŚRODKI FINANSOWE

Środki finansowe EFR

W ramach 9. EFR na lata 2000–2007 dla KTZ została przeznaczona łączna kwota 175 mln EUR, z czego 20 milionów przydzielono na instrument inwestycyjny zarządzany przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI). Na lata 2008–2013 przydzielona jest w ramach 10. EFR kwota 286 mln EUR, w tym 30 mln EUR na finansowanie instrumentu inwestycyjnego.

Instrument inwestycyjny i pożyczki z EBI

EBI obsługuje instrument inwestycyjny i pożyczki ze środków własnych. Instrument inwestycyjny ma na celu wspieranie rentownych przedsiębiorstw, głównie prywatnych lub publicznych, które przyczyniają się do rozwoju w sektorze prywatnym.

Środki finansowe z budżetu ogólnego UE

KTZ korzystają z programów tematycznych finansowanych przez Instrument finansowania współpracy na rzecz rozwoju (DCI), jak również z działań na rzecz odbudowy i rekonstrukcji finansowanych przez Instrument na rzecz Stabilności oraz z pomocy humanitarnej finansowanej przez Instrument pomocy humanitarnej.

Ponadto wszystkie wspólnotowe programy horyzontalne, w szczególności programy w dziedzinie edukacji, szkoleń i młodzieży, badań naukowych, przedsiębiorstw i w dziedzinie audiowizualnej, są w zasadzie dostępne dla KTZ, z zastrzeżeniem zgodności z zasadami i celami tych programów i zasadami mającymi zastosowanie do państwa członkowskiego, z którym KTZ jest związany.

Ostatnia aktualizacja: 31.08.2011