Zapobieganie klęskom żywiołowym oraz katastrofom spowodowanym przez człowieka w Unii Europejskiej

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Komunikat (KOM(2009) 82 wersja ostateczna) — Wspólnotowe podejście do zapobiegania klęskom żywiołowym oraz katastrofom spowodowanym przez człowieka

JAKIE SĄ CELE NINIEJSZEGO KOMUNIKATU?

• W niniejszym komunikacie określono podejście Unii Europejskiej (UE) w sprawie skuteczniejszego przewidywania klęsk żywiołowych i katastrof spowodowanych przez człowieka oraz lepszego im zapobiegania. W związku z tym zaproponowano zestaw środków, które należy zastosować na szczeblu UE.
• Komunikat ten przygotował grunt pod wzmocnienie roli działań zapobiegawczych w zmienionym prawodawstwie UE w zakresie ochrony ludności (decyzja nr 1313/2013/UE w sprawie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności), w którym określono podstawę dla realizacji szeroko zakrojonej polityki zarządzania ryzykiem katastrof oraz w którym promuje się kompleksowe podejście do wszystkich zagrożeń naturalnych i spowodowanych przez człowieka, obejmujące aspekty od zapobiegania katastrofom i gotowości po sposoby reagowania.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Najpoważniejszymi skutkami klęsk żywiołowych i katastrof spowodowanych przez człowieka jest śmierć ludzi oraz zniszczenia infrastruktury gospodarczej i środowiska. Oba te zjawiska mają tendencję wzrostową zarówno pod względem liczby, jak i dotkliwości. Rosnące zagrożenie katastrofami spowodowane jest w szczególności przez zmiany klimatyczne, rozwój miast i rozwój przemysłowy.

Strategia zaproponowana przez Komisję Europejską jest częścią zestawu instrumentów obejmującego wymiar zewnętrzny i wewnętrzny. Nie obejmuje natomiast związanych z konfliktami złożonych sytuacji kryzysowych lub aktów terroryzmu.

Główne działania

Strategia opracowana w 2009 r. obejmuje trzy główne działy tematyczne:

• poszerzanie posiadanej wiedzy w celu zwiększenia efektywności przepisów w zakresie zapobiegania, a w tym:
  • gromadzenie porównywalnych informacji na temat czynników związanych z katastrofami,
  • najlepsze praktyki odnośnie do procedur zarządzania ryzykiem (plany zagospodarowania przestrzennego, plany operacyjno-ratownicze), oraz
  • opracowanie map obszarów ryzyka w UE,
• wzmocnienie współpracy stron zaangażowanych w zapobieganie katastrofom poprzez specjalistyczną sieć, co ma usprawnić koordynację działań UE, krajowych i regionalnych, a także podnieść świadomość obywateli na temat europejskiego numeru alarmowego 112.
• wykorzystywanie istniejących instrumentów legislacyjnych i finansowych w działaniach zapobiegawczych — na przykład na polu związanym z rozwojem obszarów wiejskich, ochrony ludności, ochrony środowiska, badań oraz technologii teleinformatycznych.

Większy nacisk na zapobieganie w prawodawstwie dotyczącym ochrony ludności

W grudniu 2013 r. Rada i Parlament Europejski przyjęły decyzję w sprawie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności. W tej decyzji, obowiązującej od 1 stycznia 2014 r., silnie uwypuklono między innymi znaczenie zapobiegania katastrofom, wprowadzając zasady odnoszące się do oceny ryzyka i oceny zdolności zarządzania ryzykiem, a ponadto określono zestaw inicjatyw, które mają być zrealizowane przez Komisję (w tym ocena ryzyka, zdolność zarządzania ryzykiem, dobrowolna ocena wzajemna).

KONTEKST

Więcej informacji:

• „Ochrona ludności” na stronie internetowej Komisji Europejskiej.

GŁÓWNY DOKUMENT

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów — Wspólnotowe podejście do zapobiegania klęskom żywiołowym oraz katastrofom spowodowanym przez człowieka (KOM(2009) 82 wersja ostateczna z 23.2.2009)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1313/2013/UE z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności (Dz.U. L 347 z 20.12.2013, s. 924–947).

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady – Wzmacnianie europejskiej zdolności reagowania w przypadku klęsk i katastrof: rola ochrony ludności i pomocy humanitarnej (KOM(2010) 600 wersja ostateczna z 26.10.2010)

Ostatnia aktualizacja: 17.01.2017