Promowanie zmian strukturalnych: polityka przemysłowa w rozszerzonej Europie

Przemysł odgrywa kluczową rolę w staraniach Unii Europejskiej ukierunkowanych na zwiększenie konkurencyjności i osiągnięcie celów lizbońskich. W niniejszym komunikacie przedstawiono analizę konkurencyjności europejskiego przemysłu oraz zagrożenia, jakie niesie ze sobą dezindustrializacja w nowym globalnym środowisku. Celem Komisji jest stworzenie polityki przemysłowej dostosowanej do wymogów konkurencyjności, aby wspierać zmiany strukturalne wymagane przez przemysł w Europie opartej na wiedzy.

AKT

Communication from the Commission of 20 April 2004 "Fostering structural change: an industrial policy for an enlarged Europe" [COM(2004) 274 (Komunikat Komisji z dnia 20 kwietnia 2004 r. „Promowanie zmian strukturalnych: polityka przemysłowa w rozszerzonej Europie”) [COM(2004) 274 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

STRESZCZENIE

Komisja zamierza opracować politykę przemysłową dla Unii Europejskiej (UE) dostosowaną do wyzwań stojących przed Europą, w szczególności dotyczących skutków rozszerzenia i międzynarodowej konkurencji. Polityka ta ma na celu promowanie konkurencyjności i zachęcanie do wprowadzania bardziej odpowiednich uregulowań, aby przemysł europejski mógł pozostać innowacyjny i nadal tworzyć miejsca pracy oraz generować rozwój.

Państwa członkowskie i instytucje europejskie muszą organizować zmiany strukturalne w przemyśle europejskim, uwzględniając czynniki związane z produkcją w rozszerzonej Europie oraz innowacyjne zdolności Europy opartej na wiedzy.

Nie dezindustrializacja, a konieczna zmiana strukturalna

Komisja nie dostrzega ogólnego procesu dezindustrializacji na poziomie UE, jednak zmiany strukturalne wywierają dogłębny wpływ na krajobraz przemysłowy. Miejsca pracy i zasoby w sektorach pracochłonnych lub tych odczuwających intensywną konkurencję zostają przesunięte do sektorów charakteryzujących się przewagą komparatywną. Wpływ tych zmian strukturalnych jest pozytywny z perspektywy całej UE, jednak może przynosić szkodliwe skutki na poziomie lokalnym w pewnych sektorach lub regionach.

Przesunięcia miejsc pracy i zasobów muszą być jednak wspierane przez środki promowania badań i innowacji, aby utrzymać przewagę komparatywną UE w sektorach o dużej wartości dodanej. W ostatnich latach nastąpiła intensyfikacja presji międzynarodowej konkurencji, która wpływa na coraz więcej sektorów przemysłowych. Przenoszenie miejsc pracy do wschodzących gospodarek nie wpływa już tylko na tradycyjne sektory pracochłonne. W coraz większym stopniu skutki w tym zakresie odczuwalne są w sektorach zaawansowanej technologii i sektorze usług. Europa będzie w stanie w pełni wykorzystać globalizację przemysłową, wyłącznie przyjmując politykę przemysłową ukierunkowaną na konkurencyjność.

Możliwości wynikające z rozszerzenia

Rozszerzenie UE, które nastąpiło w 2004 r., oferuje przemysłowi europejskiemu znaczące możliwości, pod warunkiem jednak, że restrukturyzacja odpowiednich sektorów nie będzie wstrzymywana przez krajowe środki ochronne. Jeżeli chodzi o popyt, rynek wewnętrzny został rozszerzony o wzrastające krajowe rynki konsumenckie. W odniesieniu do podaży firmy mogą reorganizować produkcję, aby wykorzystać przewagę konkurencyjną nowych państw członkowskich.

Nowe państwa członkowskie mają do odegrania ważną rolę w przechodzeniu do gospodarki opartej na wiedzy. Ich włączenie może zwiększyć wyniki osiągane w przemyśle UE i stymulować rynek wewnętrzny w obliczu konkurencji ze strony państw trzecich. Przewaga konkurencyjna nowych państw członkowskich powinna umożliwić przenoszenie w obrębie UE miejsc pracy, które w przeciwnym razie zostałyby przeniesione do Azji. Do sektorów, na które najbardziej wpływa obecność nowych przedsiębiorstw, należą sektor spożywczy i napojów, sprzętu transportowego, metali nieszlachetnych i produktów metalowych.

Narzędzia wspierania zmian strukturalnych

Celem Komisji, zgodnie z priorytetami określonymi w komunikacie z 2002 r. w sprawie polityki przemysłowej w rozszerzonej Europie, jest zjednoczenie zainteresowanych podmiotów z sektora publicznego w działaniach ukierunkowanych na trzy obszary, aby wspierać zmiany w przemyśle europejskim.

Pierwszy obszar działań dotyczy regulacji i wszystkich przepisów odnoszących się do działalności przemysłowej w UE. Celem jest dostosowanie przepisów do potrzeb przedsiębiorstw na poziomie krajowym oraz unijnym. Szczególną uwagę należy zwrócić na konkurencyjność oraz badanie współoddziaływania różnych regulacji na każdy sektor działań.

Drugim celem jest lepsza koordynacja stosowanych w różnych obszarach środków UE, które wywierają wpływ na przemysł, w szczególności badania, konkurencję, zatrudnienie i rozwój regionalny. Komisja zamierza wykorzystywać te polityki w celu zwiększania wydajności i promowania wykorzystywania wiedzy. W szerszej perspektywie większa synergia pomiędzy różnymi obszarami polityki unijnej wzmocni konkurencyjność europejskich przedsiębiorstw.

Trzeci cel dotyczy sektorowego wymiaru unijnej polityki przemysłowej. Komisja zamierza bardziej uwidocznić unijną działalność przemysłową w kluczowych sektorach poprzez zaangażowanie zainteresowanych stron, podkreślając w ten sposób wartość dodaną polityki przemysłowej na poziomie europejskim.

Kontekst

Niniejszy komunikat stanowi część debaty na temat sposobu, w jaki polityka przemysłowa może przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności przemysłowej, zapoczątkowanej komunikatem Komisji z dnia 11 grudnia 2002 r. Powinno to pomóc przemysłowi europejskiemu w osiągnięciu celu, który UE wyznaczyła sobie na posiedzeniu Rady Europejskiej w Lizbonie w 2000 r.

AKTY POWIĄZANE

Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego z dnia 21 listopada 2003 r. „Promowanie zmian strukturalnych: polityka przemysłowa w rozszerzonej Europie” [COM(2003) 704 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

Komunikat Komisji z dnia 11 grudnia 2002 r. w sprawie polityki przemysłowej w rozszerzonej Europie [COM(2002) 714 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

Ostatnia aktualizacja: 27.09.2005